Eilanden Nieuws 75 jaar oud
Eilanden Nieuws:
rots in media-branding
Historisch overzicht
door J.H. Koppelaar (directeur Eilanden Nieuws)
meuws
'Was Eilanden Nieuws wel nodig...?'
L'
EIMltl01.t1IEIJW5
PAGINA 8
VRUDAG 20 JUNI 2003
Het begin
De medewerkers
Achter de schermen
Het drukproces
Bij de mijlpaal van 75 jaar
De mensen van het 'eerste uur', die
betrokken waren bij de wording van
'Eilanden Nieuws', via hen is het niet
meer mogelijk om te vernemen tegen
welke achtergronden onze krant tot
stand is gekomen, wat de drijfveren
waren van de oprichters. Ook uit de
mond van veel lezers uit die tijd kun
nen we niet meer horen hoe de eerste
editie van 'Eilanden Nieuws' onder de
Flakkeese bevolking werd ontvangen
en wat de verschijning van deze krant
voor hen betekende. Wél kunnen we
aan de hand van ons archief u een
schets geven van het belang voor velen
op het eiland destijds, van de 'geboor
te' van uw en ons lijfblad. Dit aan de
hand van een brief van één van onze
abonnees van vijftig jaar geleden, ter
gelegenheid van het 25-jarig jubileum
in 1953, waaruit we u een en ander cite
ren. En we spreken daarbij de wens uit
dat veel van onze lezers anno 2003 dit
belang nog steeds zullen ervaren.
1 juni jl. was het 75 jaar geleden dat het eer
ste nummer van Eilanden Nieuws ver
scheen. In 1928 werd dit twee maal per
week verschijnend nieuwsblad voor het
eerst uitgegeven door de in 1924 opgerichte
drukkerij Gebr. de Waal, toentertijd gehuis
vest in het onlangs afgebrande pand aan het
Zandpad te Middelhamis.
De firmanten van deze drukkerij waren de
drie gebroeders De Waal, te weten M. de
Waal(1903-I968),L. de Waal (1905-1984)
en Th. de Waal (1900-1978). Deze drie
broers mogen we, samen met de heren J.W,
van Houdt, J. van Kempen, J(acob) van
Rossum (beiden woonachtig te Herkingen),
H. van Rossum, M. van der Baan (beiden
woonachtig te Melissant) en J.A. Struijk te
Sommelsdijk, wel de mannen van het eerste
uur noemen, die in de crisisjaren na de eer
ste wereldoorlog het risico namen en als
aandeelhouder kapitaal ter beschikking stel
den om tot uitgave te komen van het blad
'Eilanden Nieuws'. We noemen hen dan
ook met ere.
Het was midden in de crisisjaren en het was
een zeer riskante onderneming, te meer
omdat 'Eilanden Nieuws' zich naast de toen
bestaande uitgaven van de 'Maas en Schel-
debode' en het liberale blad 'Onze Eilan
den' een bestaan moest zien te verwerven.
Er heerste in die tijd een grote werkloos
heid. De lonen waren laag. Sociale uitkerin
gen - zoals we die vandaag de dag kennen -
waren er niet, zodat het zeer lage abonne
mentsgeld door de lezers bijna niet kon wor
den betaald. Het laat zich dan ook niet als
verwonderlijk aanzien dat het aantal abon
nementen bijzonder laag was; 500 abonnees
telde men toen en men kwam niet boven de
22 advertentiepagina's per jaar uit.
Deze eerste jaren waren voor de uitgevers
dan ook verliesgevend, ook al omdat de
advertenties vanwege de concurrentie tegen
dumpprijzen werden verkocht 0,06 per
mm). Ware het niet, dat toen enkele man
nen, die sterke voorstanders waren van een
streekblad op grondslag van Gods Woord en
de gereformeerde belijdenisgeschriften,
financiële steun hadden verleend, dan was
Eilanden Nieuws geen lang bestaansrecht
vergund geweest.
Onder regie van mijn grootvader - wijlen
dhr. J.H. Koppelaar, toen wonend te Zwijn-
drecht - werd al na twee jaar de onderne-
mingsvorm gewijzigd in N.'V. uitgevers
maatschappij Eilanden Nieuws, waarvan
hijzelf de eerste President Commissaris
werd. Th. de Waal werd toen directeur van
de N.V. In 1931 kwam de heer Koppelaar,
die procuratiehouder was bij Van den Berg
en Jurgens te Rotterdam, speciaal ter wille
van het voortbestaan van 'Eilanden Nieuws'
naar Middelharnis en werd firmant van
drukkerij Gebr. de Waal, waar hij door zijn
doelbewuste leiding voor zowel 'Eilanden
Nieuws' als drukkerij de Waal de stuw
kracht is geweest.
De heer Koppelaar overleed in 1961, oud 68
jaar. Zijn zoon (geb. 1926) nam de leiding
over van de drukkerij, waar hij van 1946 tot
1996 werkzaam is geweest, en werd na het
overlijden van Th. de Waal in 1978 door de
aandeelhouders benoemd tot directeur van
Eilanden Nieuws, welke functie hij tot 2000
vervuld heeft. In 2000 volgde zijn zoon
(geb. 1954) hem op als directeur.
'Eilanden Nieuws' als onderneming heeft
zich door de tijd heen gelukkig mogen prij
zen met medewerkers die soms decennia
lang in dienst zijn geweest en met inzet hun
beste krachten aan ons blad gegeven hebben
en nog geven.
Beginnen we bij één van de oprichters van
de krant, de heer Th. de Waal, dan kunnen
we in zijn persoon niet alleen zien dat het
een gedreven man was die zich overal zeer
nauw bij betrokken voelde, maar dat het
vooral een man was die stond voor de prin
cipiële uitgangspunten van de krant, name
lijk berichtgeving doen van die zaken die
niet in strijd waren met Gods Woord en de
belijdenisgeschriften.
Dit was toch dé oorzaak waarom 'Eilanden
Nieuws' werd opgericht, namelijk een dam
opwerpen door het doen verschijnen van
een objectief christelijk gericht interkerke
lijk streekblad tegen de toenmaals verschij
nende berichtgeving in de 'Maas en Schel-
debode', die door de hoofdredacteur K.C.
van Spronsen (alias Rudolf van Heest)
gebruikt werd om in zijn vooriichting de
godsdienstige instelling van de Flakkeese
bevolking op ergerlijke wijze te hekelen en
vaak ook belachelijk te maken. Hoe uniek:
juist uit het blad, wat de aanleiding was tot
de oprichting van Eilanden Nieuws, wordt
nu al sinds jaren, via aanlevering door het
streekmu.seum, gepubliceerd in Eilanden
Nieuws (de regelmatig verschijnende hoek
'Uit de Maas en Scheldebode').
Th. de Waal werd na het vertrek van de eer
ste hoofdredacteur, J. W. van Houdt - die
later onder de schuilnaam Mevahor de
bekende serie boeken van Simon Gieke
schreef - hoofdredacteur, welke functie hij
tot 1966 dagelijks uitoefende.
Enkele jaren daarvoor, in 1962, kreeg hij
versterking van A(art) J. Grinwis, die het
werk van journalist 40 jaar lang heeft
gedaan. Vele waren zijn bijdragen, als we
bedenken dat er tot 1981 jaarlijks zo'n 350
pagina's aan berichtgeving werden gepro
duceerd en na 1981 dit aantal zelfs toenam
tot tegen de 500 pagina's. Wat was ook hfj
betrokken bij al hetgeen er op Flakkee
gebeurde en hoe dat, de ene keer uiterst
emotioneel, de andere keer met de grootst
mogelijke terughoudendheid, onze lezers
onder ogen werd gebracht. Ik herinner mij
uit mijn tienerjaren de verhalen, hoe er soms
bij nacht en ontij op uit werd gegaan om de
actualiteit van dat moment ook weer tot zich
te nemen en uit te werken tot een lezens
waardig geheel.
De post van hoofdredacteur wordt sinds
2000 - toen Grinwis met na een dienstver
band van 38 jaar met de VUT ging en nog
twee jaar in deeltijd bleef werken - vervuld
door J. (Hans) Villerius, die in 1998 al in
dienst was gekomen ter versterking en
ondersteuning van Grinwis. Sinds die tijd is
een keuze gemaakt voor verbreding van de
verslaglegging en zijn er pogingen onderno
men om te komen tot uitbreiding van de
redactie, die is gevonden in de persoon van
A(dri) van der Laan, die september 2002 in
dienst kwam.
Nog steeds is het kenmerkende van een
journalist of redacteur, dat zijn tijd nauwe
lijks te plannen is; deze mensen werden en
worden geleefd door alles wat zich beweegt
en aandient wat van belang is voor pubüca-
tie in de krant. Ik citeer een gedeelte van de
tekst van Th. de Waal uit de jubileumuitga-
ve van 1978 ter gelegenheid van het 50-jarig
bestaan; "Men moet over deze taak niet te
gering denken. Onze krant is een vriend en
huisgenoot van duizenden lezers, een raad
gever, een vraagbaak, en moet vooral
betrouwbaar zijn in de berichtgeving. 'Het
stond in de krant!' hoort men vaak in de
gesprekken, met andere woorden, dan is het
waar. En het moet ook 'waar' zijn, geen sen
satie, maar in alle opzichten objectief. Jour
nalistieke arbeid is een zeer aantrekkelijke
bezigheid, al eist het van dag tot dag de vol
le inzet van de persoon. Van een achturige
werkdag is geen sprake, soms komt men
diep in de nacht thuis van besprekingen of
vergaderingen. En dan maar jagen om de
kopij voor de zetterij op tijd gereed te krij
gen! Gebeurt er in de nacht een ernstig
ongeluk of is er een grote brand, dan rinkelt
de telefoon en enkele minuten later stuift de
gereedstaande auto weg naar de plaats des
onheils".
Naast de 'nieuwsjagers' zijn er vanzelfspre
kend ook de mensen geweest die adminis
tratief alles in juiste banen moesten zien te
leiden. Met een abonnementenbestand van
zo'n 7500 abonnees moet niet alleen het
abonnementsgeld op tijd worden geïnd,
maar ook de zich almaar aandienende muta
ties in het bestand worden verwerkt. Daar
naast mogen we ons gelukkig prijzen, dat er
heel wat meer advertentiepagina's op jaar
basis worden uitgebracht dan in de beginja
ren van de krant. Ook hier hebben mensen
gewerkt die soms tientallen jaren hun beste
krachten gaven aan ons blad. We noemen
hier de namen van mevrouw T. de Korte, die
ongeveer 25 jaar in dienst is geweest, terwijl
de bij velen bekende B(en) Both bijna 30
jaar op deze post heeft gewerkt en zelfs op
oudere leeftijd het begin van de automatise
ring nog heeft meegemaakt.
Ook waren er mensen, die geen dienstver
band hadden met Eilanden Nieuws, maar
die soms tientallen jaren hun bijdrage lever
den als medewerker. Mogelijk zijn er onder
u die zich de naam van Marinus Nijsse nog
herinneren. De heer Nijsse verzorgde vele
jaren de veelgelezen rubriek 'het Kinder
hoekje' onder de schuilnaam 'oom Ko'. Na
zijn overlijden werd deze rubriek voor onze
kinderen verzorgd door wijlen de heer J.
Struijk. Het 'Kinderhoekje' van 'oom Ko'!
die tegenwoordig versterking heeft gekre
gen van 'tante Nel', viert met de krant het
75-jarig bestaan; de jeugd komt tegenwoor
dig ook vrijwel elke maand aan bod in de
vorm van de pagina 'Jeugdeiland'.
Onze dank mogen we ook wel uitspreken
naar de persoon van ds. J.M.J. Kieviet.
Gedurende vele jaren voorziet hij onze
krant van gedegen bijdragen in zijn boekbe
sprekingen, die zondermeer waardevol zijn
te noemen. Verwonderd zijn we ook over
het feit dat we sinds een aantal jaren dr.
W.H. Velema bereid hebben gevonden om
wekelijks zijn beschouwende rubriek
'Ethiek' invulling te geven. Daarnaast zijn
er medewerkers die liever niet bij name
worden genoemd maar die, de één frequen
ter dan de ander, hun bijdragen leveren in de
vorm van 'Het Kijkvenster', 'Met raad en
daad' en het hoofdartikel - allemaal rubrie
ken waarin beschouwingen over het actuele
wereldgebeuren aan de orde worden gesteld
of waarin wetenswaardigheden worden
behandeld.
Ook onze overwegend jongere bezorgers
willen we hier noemen. Zij zijn een onmis
bare schakel in het raderwerk van onze
krant, die altijd en altijd weer op tijd moet
zijn en waarvan ook zij een niet onbelang
rijk aandeel hebben om onze abonnees
tevreden te laten zijn. O wee, als er eens
iemand is vergeten bij de bezorging; dan
merk je pas goed hoe groot de betrokken
heid van de lezers is
Velen hebben zich in de loop der jaren op
diverse onderdelen ingezet voor het werk
aan onze krant. Wij zijn, ongeacht wie het
geweest is en wat voor taak hij of zij had,
hen allen veel dank verschuldigd.
Meestal is de pers in het algemeen - óók de
regionale pers - de publieke opinie een aan
tal stappen voor. Een oordeel over bepaalde
zaken of omstandigheden wordt al gegeven,
vóór het publiek er aan toe is om over na te
denken. In vele gevallen helpt de krant er
aan mee de publieke opinie te vormen. Maar
er zitten nog meer facetten aan vast.
De leiding van de krant moet ook alle bin
nenkomende inzendingen op zijn mérites
beoordelen; ze dienen bij opname voor
publicatie in overeenstemming te zijn met
de strekking van het blad. In een christelijk
streekblad als het onze kan nu eenmaal niet
alles worden opgenomen; er moet wel eens
wat worden geweigerd, óók op advertentie
gebied. De redactie moet een eigen opinie
hebben over diverse zaken, ook al weet zij
dat niet alle lezers het ermee eens zijn. Dat
hoeft ook niet. De abonnees - en dat zijn er
van allerlei richting en schakering - kennen
het standpunt van de krant en de ervaring
leert ons, dat dit ook wordt gewaardeerd.
Die waardering blijkt ook uit de vele adver
teerders, die de publiciteitswaarde van ons
blad hoog aanslaan. Wel gebiedt de eerlijk
heid ons te zeggen dat hiervoor ook veel
inspanning geleverd en overtuigingskracht
aan de dag gelegd moet worden door de
thans in dienst zijnde acquisiteur A(art) J.
van der Velden. Nochtans, advertenties zijn
de schakel tussen verkoper en koper, die in
een regionaal blad als het onze grif worden
gelezen. Ook advertenties horen tot het
nieuws - het nieuws uit de zakenwereld -
over alles wat er te koop is.
Gezien de plaatsing van de talrijke familie
berichten van geboorte, huwelijk, jubilea en
overlijden, die in ieder nummer voorkomen,
kan ook in dat opzicht gesproken worden
van een echt familieblad, waar men keer op
keer naar uitziet! De betreffende gegevens
daarvoor moeten uiterst correct worden ver
werkt, welke werkzaamheden - naast de
(abonnementen)administratie - de laatste
jaren door Betty den Braber worden uitge
voerd.
Vanaf het begin dat de krant uitkwam, is de
technische verzorging in handen geweest
van, hoe kan het ook anders, drukkerij Gebr.
de Waal. Zij waren het immers die deze
krant het levenslicht lieten zien en de ver
wantschap is door de jaren heen eigenlijk
een soort van broer/zus verhouding
geweest. De krant vormt voor de drukkerij
de grootste opdrachtgever, waardoor ook bij
het drukkerijpersoneel een grote verbon
denheid bestaat in relatie tot de krant.
Ook bij de drukkerij was en is er sprake van
langdurige dienstverbanden. We noemen
hier de namen van Cor Jongejan (50 jaar in
dienst), Leen de Korte, Cor Boogerman,
Gerrit Kardux, Jaap Lugtenburg, (allen
meer dan 40 jaar), Bart de Bakker en onder
getekende (30 jaar en langer), terwijl er
D.V. in 2004 aan deze rij weer een drietal
kan worden toegevoegd, dat dan 25 jaar in
dienst hoopt te zijn. Ongetwijfeld zullen
niet alle namen die hiervoor in aanmerking
komen, genoemd zijn.
De werknemers die op dit moment bij de
drukkerij in dienst zijn, hebben de afgelo
pen twintig jaar vele veranderingen qua
techniek meegemaakt. Tot medio 1981
werd er nog gewerkt met loden letters en
regels. In dat jaar wijzigde de technische
vervaardiging ingrijpend door de overgang
naar fotografische zetapparatuur en het
drukken via het offsetprocédé. Vele zijn de
inspanningen geweest om dit allemaal goed
in de vingers te krijgen en sinds die tijd is er
dan ook regelmatig sprake van om- of bij
scholing om de zich telkens vernieuwende
toepassingen in de techniek eigen te maken.
Sinds december 1998 wordt de krant - die
tot dan toe in veilenoffset werd gedrukt -
gedrukt in rotatieoffset bij een collega-druk
ker in Maassluis, waar een hele goede rela
tie mee is ontstaan en waar men ook altijd
voor Eilanden Nieuws klaar staat. Voorjaar
1999 werd de stap genomen om de krant
volledig digitaal op te maken in verband
met het feit dat steeds meer advertenties op
digitale wijze werden aangeleverd.
Ook op het redactionele vlak nam de digita
lisering een grote vlucht. Werd voorheen
veel per post of per fax aan het adres van de
redactie gericht, vandaag de dag komt meer
dan 75% via de digitale weg op het bureau
van de redactie terecht.
Gekomen bij de mijlpaal van 75 jaar, mag
wel worden opgemerkt dat het eigenlijk een
wonder is dat Eilanden Nieuws dit jubileum
mag meemaken. Vele zijn de moeiten en
zorgen geweest die vooral de eerste 40 jaren
van het blad hebben gekenmerkt, vooral op
het financiële vlak.
Vele nieuwsbladen in ons land zijn verdwe
nen of gefuseerd; andere zijn in handen
gekomen van grote uitgevers die meerdere
titels op de markt brengen met een aanbod
van nieuws, waarvan er veel is wat vanuit
het principiële oogpunt van Eilanden
Nieuws niet in ons blad kan worden gepu
bliceerd. Nog mogen we als zelfstandig
weekblad tot op de dag van vandaag twee
maal per week uitkomen met ons blad,
ondanks de vele veranderingen op maat
schappelijk, politiek, kerkelijk, economisch
en cultureel gebied, waarover onze krant u
met de regelmaat van de klok informeert.
Onveranderd is echter het uitgangspunt, de
identiteit. Daarin willen we en mogen we
geen verandering aanbrengen want dat is
onze gedurige plicht, die ons niet door men
sen is opgelegd maar die God Zelf ons bevo
len heeft. Daarbij past dan geen menselijke
roem of eer bij dit 75-jarig jubileum, maar
alleen Soli Deo Gloria, God alleen de eer.
Die menselijke arbeid ondanks vele tekort
komingen tot hiertoe nog heeft willen zege
nen. Ook voor de toekomst blijft het onder
alle omstandigheden noodzaak deze identi
teit van ons blad te bewaren en daarnaast de
communicatie- en informatiefunctie in onze
regio ten behoeve van onze abonnees te blij
ven vervullen.
Daartoe geve de Heere alle medewerkenden
dat zij met opgewektheid de hun opgelegde
taak mogen blijven voortzetten, kon het zijn
tot eer van God.
Eilanden Nieuws om precies te zijn.
Het is voor u inmiddels geen nieuws
dat vijfenzeventig jaar geleden het eer
ste nummer verscheen. De vlag dekte
de lading. Decennialang verscheen de
krant op de Zuid-Hollandse en Zeeuwse
eilanden. Het blad bezorgde de lezers
wat we nu positief christelijk nieuws
zouden noemen. Uiteraard is er sinds
dien veel veranderd. Veel aandacht
kreeg het kerkelijke en het agrarische
nieuws. In een tijd waarin de radio nog
in de kinderschoenen stond en waarin
het woord televisie onbekend was, was
een krant het middel om nieuws te ver
spreiden en de lezer van allerlei infor
matie te voorzien. Ook voor familiebe
richten was de krant het medium.
Eilanden Nieuws ontpopte zich ab een
vaste gast in veel woonkamers. De
krant is bij verschillende soorten licht
gelezen en verspreidde zelf ook hét
Licht. Het interkerkelijk karakter was
ongetwijfeld een bindende factor voor
het locale nieuwsblad. In onze tijd
doet de berichtgeving van vroeger wel
licht vreemd aan. Hierbij moet worden
bedacht dat onze samenleving in
razend tempo is veranderd. De zittin
gen van het kantongerecht werden uit
gebreid besproken. Hoogtijdagen van
het Koninklijk Huis haalden de voorpa
gina maar ook de burgerlijke stand
werd in de krant vermeld. De verande
ringen zijn ook te zien aan de adver
tenties. Ooit werden hooi en stro, een
paard of een drielingwagen te koop
aangeboden. Kosthuis gevraagd en
hennen aangeboden behoorde ook tot
de gangbare zaken. In de grotere
advertenties werden net ais nu kleding
of meubels aangeboden. Betrekkelijk
nieuw zijn de paginagrote advertienties
van supermarkten.
Vaste rubrieken kwamen en gingen.
Het vervolgverhaal is de oudste vaste
rubriek. Helaas zijn Taaipraatje en
Weerpraatje verdwenen. Gebleven zijn
typische Eilanden Nieuws rubrieken als
met Raad en Daad en Waarnemer en
natuurlijk de wekelijkse meditatie. Ook
de plaatselijke geschiedenis bij monde
van Arjanus en de verhalenverteller
Schrammetje waren bekende rubrie
ken.
In 1953 prees Eilanden Nieuws zichzelf
aan ab het goedverzorgde streekblad.
En dat is het ondanks alle veranderin
gen nog. Eilanden Nieuws is nog altijd
een uniek streekblad dat het plaatselij
ke nieuws en Flakkee bij elkaar brengt.
Het medialandschap wijzigt in hoog tempo.
De komst van de radio in de jaren twmtig
betekende een aanzienlijk snellere wijze van
nieuwsbrengen in de vorige eeuw dan ten tij
de van de trekschuit. Niet lang daarna ver
schenen de eerste bibberende beelden van de
televisie. En wat te denken van het heden
daagse razendsnelle wereldwijde internet.
Voor nieuws uit de buurt, van het eiland,
moet je het echter hebben van de oude trou
we krant. Het plaatselijke nieuwsblad is de
enige serieuze informatiebron voor iedereen
die niet in de gelegenheid is alles zelf bij te
wonen - en je moet er toch niet aan denken
iedere raads- of commissievergadering uit te
zitten en alle tijdrovende bijeenkomsten af te
lopen. Daar heb je gelukkig de krant voor.
Die dateert al van voor de eerste radiogolven
op de antenne landden. Er zijn nieuwsbladen
die meer dan anderhalve oud eeuw oud zijn.
En tegelijkertijd springlevend.
Wat leeftijd betreft behoort Eilanden
Nieuws tot de categorie sterken. Het is een
nieuwsblad dat zich met succes staande
heeft gehouden in alle gewoel van de veran
derende wereld. Een rots in de media-bran
ding. Vooral dank zij de trouwe lezerskring.
Op Eilanden Nieuws ben je niet geabon
neerd, je bent er lid van. Eilanden Nieuws is
één van de kranten waar de NNP pal na de
bevrijding in 1945 voor is opgericht. De
NNP (Nederiandsche Nieuwsbladpers luid
de de naam) is een vereniging van uitgevers
van nieuwsbladen die minder dan zes keer in
de week verschijnen. In de eerste naoorlogse
jaren heeft de NNP de papiervoorziening
bevochten voor de gezuiverde pers. Dat was
ook de tijd dat de NNP zich druk moest
maken voor de toewijzing van fietsbanden
aan redacteuren en bezorgers. Anno 2003 zet
de NNP zich vooral in voor versterking van
de kwaliteit van de nieuwsbladen.
In het nationale orkest van de luidruchtige
media spelen lokale nieuwsbladen een
bescheiden rol. Landelijk vallen ze nauwe
lijks op, maar op plaatselijk en regionaal
niveau vervullen deze kranten een belangrij
ke functie. Niet alleen als nieuwsbrenger,
maar ook als platform voor discussie over de
ontwikkelingen in de eigen leefomgevuig.
Een serieus nieuwsblad vervult een bmden-
de rol voor de gemeenschap. Dat geldt in
sterke mate voor Eilanden Nieuws. Dit
nieuwsblad koestert terecht een eigen identi
teit. Eilanden Nieuws is, ook voor ons van
de NNP, terstond herkenbaar aan de eigen
nieuwskeus, het vertrouwde paginabeeld.
De krant stoelt op een uitgeversbeleid dat
past bij de lezers voor wie de krant wordt
gemaakt. Eilanden Nieuws is in meer
opzichten een bijzonder nieuwsblad in
Nederiand. Het behoort namelijk tot de
selecte groep van nieuwsbladen die vaker
dan eens in de week bij de abonnee in de
brievenbus ploffen. Dat zegt iets over de
hechte band met de abonnees. De overgrote
meerderheid van de lokale nieuwsbladen
komt slechts één keer in de week uit.
Eilanden Nieuws is binnen de kring van de
NNP-leden ook bekend als de krant van
Henk Koppelaar. Hij is enkele maanden
geleden bij acclamatie gekozen tot lid van
het Algemeen Bestuur en heeft de taak van
penningmeester van de vereniging op zich
genomen. Wat dat betreft is hij in de voet
sporen getreden van Wim Heijboer, direc
teur-uitgever van de Eendrachtbode (het
nieuwsblad op Tholen).
Het medialandschap mag zich dan snel wij
zigen, goede nieuwsbladen blijven hun
kracht ontlenen aan hun hechte band met de
lezerskring. Een oud-krantendirecteur zei
ooit; "De krant is er om de mensen te hel
pen". De medewerkers van Eilanden Nieuws
hebben dat sinds 1928 mogen doen en het
bestuur van de NNP wenst dit bijzondere
nieuwsblad ook voor de komende jaren veel
succes. Het zal niet altijd even makkelijk
zijn om de juiste koers aan te houden, maar
een krant die 75 jaar alle stormen heeft
weten te doorstaan, heeft zich een uitsteken
de uitgangspositie verworven om haar taak
met verve te continueren. Als rots in de bran
ding en om de lezers te helpen.
Drs. Jan Maarten Pekelharing,
directeur NNP-organisatie
van lokale nieuwsmedia
"Met vreugde en blijdschap des harten
mocht ik jl, vrijdagavond uw Jubileumnum
mer ontvangen Wij herinneren ons nog
levendig, dat het eerste nummer werd uitge
geven. Onwillekeurig denken wij aan de
woorden van Mozes de man Gods; 'Wij
brengen onze jaren door als een gedachte, en
wij vhegen daarheen'
Onze gedachten werden teruggeleid, niet
alleen deze 25 jaren, maar meer dan 50 jaren
terug, hoe of het toen op ons eiland gesteld
was. Ik waag het om dit even te memoreren
Meer dan 50 jaren geleden (in mijn kinderja
ren) was het op ons eiland op geestelijk
gebied nu niet zo bijzonder rooskleurig
gesteld. Het Liberalisme vierde hoogtij en
als een bewijs uit velen is wel dit, dat de raad
van Sommelsdijk in 1898 bestond uit 6 libe
ralen en één anti-Rev. Uitgezonderd Oud-
dorp en Dirksland stonden in de Herv. ker
ken Confessionele predikanten, terwijl van
toenmalige kleine Geref. Kerken weinig
invloed uitging.
Gelukkig kwam er een opleving onder ons
Geref. volk. Na de Kamerverkiezing in 1901
ontplooide zich op ons eiland een activiteit
onder de Geref. belijders; er werd te Middel
harnis een Evangelisatie opgericht. ledere
zondag kwam er een predikant van Geref.
richting en de toeloop was groot, ook uit
andere gemeenten. Het gevolg is dan ook
geweest, wanneer er een vacature kwam, dat
een predikant van Geref. richting werd
beroepen.
Dit heeft zich ook laten gelden op het gebied
in het Chr. onderwijs. Ik kan mij nog herin
neren dat er alleen in Ouddorp, Dirksland en
Middelhamis (Bosseschool) een Chr. school
was. Na die tijd kwamen er telkens Chr.
scholen bij, zodat er in iedere gemeente op
ons eiland, uitgezonderd Nieuwe Tonge, er
een Chr. School verrees.
Ook bij de gemeenteraadsverkiezingen werd
men actief, en hoewel onder hevige strijd,
waren toch binnen enkele jaren de gemeen
teraden, op een paar gemeenten na, omgezet
in een rechtse meerderheid.
Ere wie ere toekomt! In dezen is een krachti
ge actie gevoerd door de toenmaals op ons
eiland verschijnende 'Maas en Scheldebo
de'. Het is wel terdege gebleken in die jaren,
welk een machtig wapen de pers is. En nu (in
de jubileumeditie van 25 jaar E.N., red.)
schrijft onze hoofdredacteur; "Tussen de des
tijds verschijnende 'Maas en Scheldebode'
en 'Onze Eilanden' moest 'Eilanden
Nieuws' zich een bestaan zien te verwerven".
Wij zouden onwillekeurig de vraag kunnen
stellen; was de verschijning van 'Eilanden
Nieuws' wel nodig? Onze oud-hoofdredac-
teur geeft er het antwoord op als hij schrijft;
"Van de echt Reformatorische beginselen
werd in een verschijnend Christelijk blad
niet veel meer dan een karikatuur getekend.
Een ver doorgedreven persoonlijk exclusief
neo-Calvinisme werd van week tot week
over ons eiland uitgegoten. De zuivere
bevindelijke Gereformeerde leer der vade
ren werd bespottelijk gemaakt". Aldus naar
waarheid gezegd. De heer A.J. Kersten haal
de terecht aan (eveneens in de jubileumedi
tie 25 jr., red.); "Eilanden Nieuws was
nodig. Er waarden geesten rond op de kerke
lijke en politieke erve, die niet meer geheel
leefden uit de oude beginselen der Hervor
ming." Wij zouden daar nog veel over
kunnen schrijven, maar zullen dit niet doen.
Alleen dit. Ik heb in die dagen de redacteur
van 'Maas en Scheldebode' ernstig gewaar
schuwd niet op die ingeslagen weg door te
gaan, want mijns inziens was ons eiland
(gelukkig) daar niet rijp voor. Ik heb hem
voorspeld dat zijn blad zeer zeker aan
invloed zou verliezen. Die waarschuwing
mocht echter niet baten, waarom er stemmen
opgingen om te komen tot uitgave van een
blad van zuiver Geref. beginselen. Reeds in
1922 heb ik een paar bijeenkomsten meege
maakt om tot dit doel te geraken. De bezwa
ren waren toen echter financieel onoverko
melijk en het zou nog zes jaren duren eer
onze wens in vervulling ging.
Die wens is vervuld in 1928. En nu, na 25
jaren, blijkt mij, dat ik mij in het Flakkeese
volk niet vergist heb. 'Eilanden Nieuws' is
een blad geworden dat op ons eiland bij het
Christelijk volksdeel goed is ingevoerd, ter
wijl het eerstgenoemde blad al jaren geleden
zijn uitgave heeft beëindigd.
De degelijkheid van 'Eilanden nieuws' is
hier zeer zeker de oorzaak van. Niet alleen
dat 'Eilanden Nieuws' zich bepaald vast
houdt aan de zuivere leer onzer Geref. vade
ren, waardoor iedere kerkelijke richting het
blad kan lezen, zonder dat men zich aan een
of ander stoot, maar ook om de zuiverheid
der verslagen van verschillende vergaderin
gen. Als men door omstandigheden een ver
gadering niet kan bijwonen, is het altijd een
troost dat men weet dat 'Eilanden Nieuws'
een zuiver objectief verslag geeft
Geachte redacteur, ik zou nog veel meer
kunnen aanhalen, maar wil niet te langdradig
worden. Ik wens u van harte toe dat u mag
doorgaan in dezelfde weg als tot heden, niet
wijkende ter rechter- nog ter linkerzijde
Ook een andere lezer sprak zich - maar dan
ill dichtvorm - in woorden van gelijke strek
king uit, waarvan hieronder tot besluit een
aantal dichtregels volgt.
Heel schuchter was het eerst-verschijnen
van 't Streekblad, dat thans jubileert,
maar van 't begin aftrok het lijnen,
door vele lezers zeer begeerd.
Er klonk een toon uit, zo weldadig
als in de lente koekoeksroep:
al was er tegenwind, gestadig
vergrootte toch de lezersgroep.
Men voelde aan: dit blad wil geven
een richtlijn, waarop werd gewacht!
Het is toch heus niet om liet even,
hoe of liet nieuws ons wordt gebracht?
Men zag de zaken steeds betichten
door 't God'lijk Woord, dat nimmer faalt,
Dat spreekt van zegen en gerichten,
waaruit de ware wijsheid straalt.
1
f V
