De Gooye wint driekamp
Anders dan Anders Dienst
Laat dat nooit meer gebeuren!
'Mensen met
een handicap'
EIIIII1D01-I1IEUWS
Sparta-heren wint
laatste thuiswedstrijd
Uitslag witviswedstrijd
'De Viscromte'
Samen zingen in Ouddorp
Zaterdag 10 mei werd de laatste
wedstrijd gezwommen van de drie-
kamp tussen de Duck uit Brielle en
de Stelle uit Stellendam. Er werd
gezommen in de Dukdalf in Brielle
waar het erg warm was. Maar de
prestaties hebben daar niet onder
geleden, liefst 39 keer wist men zijn
of haar tijd te verbeteren.
Maandthema Gezondheidswijzer
In de maanden mei en juni is het
maandthema van de Gezondheidswij
zer 'Mensen met een handicap'. 2003
is door de Europese Unie uitgeroepen
tot 'Europees jaar van mensen met
een handicap'. Het Jaar wil het con
tact tussen mensen met en zonder
handicap verbeteren en versterken.
Het streven is volledige integratie in
de maatschappij van mensen met een
handicap of chronische ziekte.
Volgende wedstrijd:
25 mei a.s is er een anders dan
anders (middag)dienst in de
Gereformeerde kerk te Mid-
delhanrnis (koningin Juliana-
weg 64).
Op 14 mei 1948 - nu 55 jaar gele
den - kondigde David Ben Goerion
in de zaal van een museum in Tel
Aviv, Israels onafhankelijk-heids-
verklaring af. Boven zijn hoofd
hing het portret van Theodor Her-
zl, de man die het Joodse volk, dat
over 130 landen van deze wereld
verspreid leefde, opriep naar het
land der vaderen terug te keren.
En ze zijn gegaan.
55 jaar
Lahomei Haghettaot
Een museum
Een appèl op de jeugd
Wat we zagen
Scheiding
Naar de Heckenholt Stiftung
■öe kampeii des deeds
A Voornaamste
kampen
BACHAu Kampen die
reeds in 1939
bestonden
Guttn Kampen
opgericht van
1939 tot 1942
Andere
concenitaiie-
kampen
Gevangenissen
van de Gestapo
PAGINA 4
DINSDAG 13 MEI 2001
Het was de Gooye die met Linda Hobbel,
Bastian Zoon, Anja de Gelder en Jeroen van
Dam de toon zette, zij wonnen overtuigend
de 4 X 50 m wisselslag estafette.
Vervolgens waren het de jongsten die 25 m
vlinder moesten zwemmen, echt een opgave
voor deze jonkies. Jorieke Wolfert werd
tweede in 32,67 sec.
Amanda Schaaf nam het brons mee op de
100 m school in 1.56,47. Anne de Kok haal
de er 5 sec vanaf en finishte in 2.00,81 Maar
met een verbetering van ruim 20 sec was het
Wilco v.d.Veer die de show stal, zijn eind
tijd 2.15,48
Anna Kooiman, Danielle Lugthart en Lorai-
ne v.Huizen verbeterden zich op de 50 m
school.
Anna werd eerste en Danielle derde. Verras
send was de eerste plaats van Anthony
Struik op deze afstand met een tijd van 46,63
De 50 m rug leverde 5 keer een pr op en wel
voor Lizzy v.Dijke, Niels Blok, Pascal Lugt
hart, Lars Kalle en Anne Terlouw. Anne
werd eerste in 36,94 en Lars derde in 39,78
Bij de 87 en later werd er door Leo d.Jong en
Maikel Kalle voor het eerst onder de 1
minuut 10 gezwommen. Leo deed het in
1.09,39 en Maikel in 1.09,68. Verder verbe
terden Jeroen v.Dam en Jan Robbert
Albrechts zich. Miriam Kievit. Bas v.Driel
en Anne Terlouw deden het ook in de vol
gende leeftijdsgroep. Hun tijden waren resp.
1.15,43 1.06,00 en 1.06,61
Bij de heren was het Jos v.d.Welle die zich
verbeterde op de 100 m school, zijn tijd
1.28,15
Hierna werd de ouderestafette gezwommen
en deze ging tussen de Stelle en de Gooye en
deze werd overtuigend door de Stelle
gewonnen.
Pieter Wolfert en Anne de Kok verbetrden
hun tijd op de 100 m wissel en lieten 2.12,30
en 1.51,38 achter hun naam zetten. Amanda
Schaaf en Ramon v.Huizen werden derde in
1.44,33 en 1.49,33 Rowin v.d Baan werd
tweede in 1.42,62. Anna Hooiman won
overtuigen de 100 m vlinder in 1.51,83 een
verbetering van haar tijd met 5 sec. Ook
Loraine v.Huizen verbeterde zich en werd
keurig tweede in 1.59,20 Bij de jongens was
het Anthony Struik die maar nipt wist te
winnen, met een pr. in 1.31,04. Niels v.d.
Wekken, Niels Blok en Lars Kalle verbeter-
der hun tijd op de 100 m school. De beide
Nielsen tikten aan in 1.53,02 en 1,38,93
Lars werd eerste in 1.27,15 Bij de meisjes
was het Arianne v.'t Geloof die er 12 sec
vanaf zwom en aan tikte in 1.55,29 Lizzy
v.Dijke en Karola Hameeteman wisten ook
nog hun tijden te verbeteren en brachten
resp. 1.42,57 en 1.40,05 in de boeken. Anja
de Gelder werd eerste met een pr. bij 87 ers
en later in een tijd van 1.27,67 en Jan Rob
bert Albrechts werd tweede in 1.25,59
Op de 200 m wissel verbeterde Miijam Kie
vit zich met maar liefst 12 sec. Haar tijd was
3.08,39 ook Lydia Terlouw snoepte wat van
haar tijd af, 3.13,84 Bij de jongens verbeter
de Bas v.Driel zich en hij werd tweede ach
ter Bastian Zoon in 2.51,62
Bij de heren wisten Arco Matsinger en Jos
v.d.Welle zich op de 100 m rug te verbete
ren. Zij lieten resp 1.29,49 en 1.24,10 achter
hun naam zetten.
Woensdagavond moesten de heren hun laat
ste wedstrijd thuis spelen tegen
VolleyA'oome, voor Sparta altijd een lastige
tegenstander. Gezien het feit dat men maar
vijf spelers ter beschikking had, was er wei
nig hoop op een goede afloop.
De eerste set verliep redelijk met een 23-25
verlies. De volgens sets werden toch met zes
spelers gespeeld, Elly Koopman kwam de
vijf heren versterken. Het was nu precies
deze dame die door het goede spel als spel-
verdeler de laatste set tot winst wist te bren
gen. Door haar spel ontstond rust bij Sparta.
Dat bracht nu een goed en rustig lopend
Sparta de verdiende overwinning, de tweede
set werd zelfs gewonnen 25-15. Ook deze
dingen zijn in het recreatieve spel mogelijk.
Voor mensen die meer willen weten over het
thema 'mensen met een handicap' heeft de
Gezondheidswijzer ZuidhoÜandse eilanden
in informatiepakketje samengesteld, dat
iedereen gratis kan ophalen of aanvragen.
Het informatiepakketje bevat informatie
over het europees Jaar van mensen met een
handicap. Hiernaast bevat het pakeetje infor
matie over de Algemen Nederlandse Gehan
dicapten Organisatie (ANGO), een organisa
tie die opkomt voor de belangen van mensen
met functiebeperkingen. Ook bevat het pak
ketje inforamtie over het Regionaal Patiën
ten Consumenten Platform (RPCP) Rijn
mond en over het Informatie- en Klachten
bureau Gezondheidszorg (IKG) wat een
onderdeel is van het (RPCP) Rijnmond en
over het Informatie- en Klachtenbureau
Gezondheidszorg (IKG) wat een onderdeel
is van het RPCP-Rijnmond. Voor mantel-
zorgers is de folder 'U zorgt voor een ander'
Wie zorgt er eigenlijk voor u?' toegevoegd.
Tot slot kunt u meer lezen over de nieuwe
Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten
Op zaterdag 10 mei 2003 organiseerde de
HSV de Viscromte een witviswedstrijd in
het Voornse-Kanaal. Na de inschrijving
bleek dat er 38 deelnemers waren. Het weer
was lekker warm en zonnig, prima visweer.
Er is veel vis gevangen, iedere deelnemer
wist wel een visje te vangen. De een wat
meer dan de andere. Maar voor een ieder
was het een geslaagde dag.
VAK A
1. J. de Visser49,340 kg
2. W. Netten32,440 kg
3. R. Monster24,540 kg
4. M. Knöps23,720 kg
5. A. Schaaf21,400 kg
6. B. Jordaan20,240 kg
7. F. v.d. Bruggen16,540 kg
8. G. v.d. Bos15,380 kg
9. K. Westdijk15,180 kg
10. D. Mierop14,600 kg
VAKE
1. J. Bruggeman32,500 kg
2. N. Bazem30,180 kg
3. P. van Nimwegen30,010 kg
4. J. Velthuis28,900 kg
5. A. Koole28,320 kg
6. G. Legierse24,300 kg
7. W. Melissant23,900 kg
8. T. Pijl20,100 kg
9. P. Looij17,740 kg
10. B. Berkenbosch16,600 kg
Een geslaagde wedstrijddag. Met in totaal
657,430 kg vis!!!!
Zaterdag 24 mei in het Voornse Kanaal.
Inschrijven in het clubgebouw van 07.15-
07.45 uur. We vissen van 09.00-14.00 uur.
Zaterdagavond 17 mei wordt er van half 8
tot half 9 in de Doopsgezinde Kerk aan de
Dorpstienden in Ouddorp, weer samen
gezongen.
(AWBZ) die op 1 april 2003 .ingrijpend is
gemoderniseerd.
De gratis informatiepakketjes kunnen op
maandag tot en met vrijdag tussen 10.00 en
17.00 uur telefonisch aangevraagd of
ophaald worden bij de Gezondheidswijzer in
de GGD vestiging die het dichtst in de buurt
is. De GGD in Middelhamis is op op: maan
dag en vrijdag van 9.00 tot 12.00 uur en op
woensdag 13.30 tot 16.30 uur. Het telefoon
nummer van de Gezondheidswijzer is; 0181-
652404. De Gezondheidswijzer kunt u vin
den in de Van Hogendorpstraat 50 te Spijke-
nisse; Oostzanddijk 26 in Hellevoetsluis;
Pad van Jongejan 3 te Oud Beijerland en
Sportlaan 5 in Middelhamis.
Deze dienst richt zich op jongeren vanaf
12 jaar en er wordt medewerking verleend
door Gospelband The Miracle uit Hardinx-
veld Giessendam. De dienst is anders dan
anders omdat de overdenking niet zal
bestaan uit een preek maar uit een concer
tje van The Miracle. Daarnaast staat het
hele samenzijn in het teken van muziek,
kerk en geloof. Na afloop is er voor ieder
een nog wat te drinken.
Alle belangstellenden zijn van harte wel
kom! We beginnen om 17.00 uur
duszet de datum in je agenda, geef
het door aan je vrienden, maak elkaar
enthousiast voor deze dienst!
The Miracle is een vijfkoppige band en ze
schrijven: "Natuurlijk doet the Miracle het
ook voor de liefde voor de muziek en om
de lol die ze er met elkaar aan beleven,
maar bovenal - en dat is geen dooddoener
- doen ze het omdat ze iedereen willen
laten meedelen in het Mirakelse gevoel.
Door de schitterende teksten heen laat
deze vijfkoppige band (leadgitaar, drums,
bas, slaggitaar en zang) op een swingende,
ontroerende, rustige, ruige maar vooral
altijd enthousiaste wijze iets horen en zien
over hoe zij in het leven staan en welke rol
God en zijn zoon Jezus daarin spelen"
Zorg datje erbij bent, want dit wordt: Rock
for the Gospel and Gospel for THE
ROCK!
God, die de geschiedenis schrijft, heeft daar
mee wel een heel bijzondere bladzij aan de
historie toegevoegd.
Israël begon, na bijna 2000 jaar, opnieuw.
Dat was driejaar na de gruwelijke volkeren
moord door nazi-Duitsland. Het is niet te
beschrijven wat dit volk in de loop der eeu
wen is aangedaan.
Het diepste dieptepunt was wel de moord op
zes miljoen Joden - meer dan er nu in heel
Israël wonen! - waaronder anderhalf miljoen
kinderen. Toen kort na de Tweede Wereld
oorlog de_foto's van stapels lijken in de con
centratiekampen en de films van uitgeteerde
en gemartelde gevangenen vertoond werden,
werd pas echt duidelijk welke tragiek het
Joodse volk getroffen had.
Er ging een golf van nieuwe hoop door de
wereld toen Duitsland in 1945 gecapituleerd
had. Men begon aan de wederopbouw met
het vaste voornemen, dat wat had plaatsge
vonden nooit meer gebeuren mocht. Er zijn
nu talloze aanwijzingen dat die hoop een
illusie blijkt te zijn,
Israël bestaat nu 55 jaar. Alleen de ouderen
onder ons zullen zich misschien nog iets van
het begin herinneren. De anderen moeten het
hebben van overlevering. Dit artikel is spe-
ciaaWoor hen bedoeld.
Het is broodnodig dat we nu, 60 jaar na
Auschwitz, weer eens herinnerd worden aan
de gruweldaden die het Hitler-Duitsland het
Joodse volk heeft aangedaan en dat met
name onze jonge mensen kennis nemen van
het vreselijke, waarvan velen zo weinig
weten, omdat het niet doorgegeven is;
omdat het zó gruwelijk is, dat het niet te
bevatten is of omdat het - en dat komt helaas
ook al meer en meer voor - ontkend wordt.
Een dringend appèl is nodig, omdat de eerste
verschijnselen van antisemitisme zich
opnieuw voordoen. De geest van Hitler
waart binnen onze grenzen en
daarbuiten weer volop rond|ipS?;S"
We nemen U daarom mee, nu J||;fSS:
eens niet naar Yad Va'shem, ^piï^jï
het kerkhof van de zes miljoen ïJ:f|;;Ss::S
vermoorde Joden, waar ieder- ^HIIiÊj:'
een komt die Israël bezoekt,
maar naar een ander museum,
naar Lohamei Haghettaot en
laten U het een en ander zien
van wat zich in die vreselijke
oorlogsjaren heeft voorgedaan.
Lahomei Haghettaot is een
kibboets niet ver van Haifa,
gesticht door ongeveer twee
honderd mensen die de beproe
vingen van het Hitler-regime
aan den lijve hebben onder
vonden. Zij waren de weinige
overlevenden van de in Polen
en Oost-Europa vernietigde
Joodse samenleving: partiza
nen, die in de wouden van
Polen en Litouwen hebben
gevochten en mensen uit de
verschillende concentratie
kampen.
Ook waren onder de stichters
van deze nederzetting een paar
strijders uit het getto van Wars
chau met één van hun com
mandanten, Antek genaamd.
In 1946 vestigdeti ze zich op
een stuk braakliggend land,
midden in de woestenij.
Als gebroken en verslagen
mensen waren ze-aangekomen.
David Ben Goerion kondigt de onafhankelijliheidsverklaring afin 1948.
Met een heel klein beetje hoop en levens
moed gingen ze aan de slag. Het begin was
moeilijk. Vrijwel niemand had verstand van
landbouw. Ze bouwden stallen en hielden
kippen en koeien. Ze verbouwden tarwe en
rogge en op de plantages groeiden weldra de
bananen en sinaasappels. Zodra hun kinde
ren twaalf jaar waren, gingen ze twee jaar de
praktijk in onder meer om de landbouw te
leren.
Ze richtten een barak in, die de herinnering
aan de "Endlösung der Judenfrage" (de
definitieve oplossing van het Jodenvraag-
stuk) levend moest houden. Deze barak
groeide uit tot een museum. Het is onvoor
stelbaar wat hier aan documenten, boeken,
foto's, krantenknipsels, processen verbaal
van getuigen, en voorwerpen bijeengebracht
is. Het toont ons de voorbereidende maatre
gelen die het Derde Rijk heeft getroffen om
de Joden te liquideren; het geeft een indruk
van de concentratiekampen. In het museum
huist de dood. Wie hier komt, zal de beelden
die hij ziet, nooit meer vergeten.
Voordat Gideon Hausner, de hoofdaankla
ger in de zaak van S.S.-Obersturm-bannfüh-
rer Adolf Eichmann - de motor achter de
moord op honderdduizenden Joden - het
proces tegen hem begon, bracht hij acht uur
in het museum door. In het gastenboek
schreef hij: "In naam van deze doden zal ik
de grote aanklager zijn in het proces tegen de
man die voor alles, wat ik hier gezien heb,
voor de rechterstoel treedt'.
Waarom staat dat museum hier? Niet om
haatgevoelens te kweken, maar omdat de
jeugd kennis moet nemen van wat er
gebeurd is. Zij die de holocaust niet hebben
meegemaakt, moeten weten, dat Joden wer
den gedeporteerd; op een gruwelijke wijze
werden gemarteld en vermoord, alleen
omdat ze Jood waren! En dat het allemaal
was georganiseerd door een regering, en uit
gevoerd is door een elite, door professoren,
wetenschappers, ingenieurs en zelfs dokters.
En dat de wereld zonder ook maar één hand
uit te steken naar het Joodse lijden gekeken
heeft.
Daarom wil het museum een appèl zijn op
het hart en verstand van iedereen: Zoiets
mag nooit, nóóit meer gebeuren!
Bij onze rondwandeling door het museum
zagen we een stuk zeep met daarin een num
mer geperst. Dat kregen de Joodse slacht
offers mee als ze min of meer argeloos op
weg gingen naar de gaskamers, die douche
cellen heetten. Die zeep, vervaardigd uit
menselijke vetten, was eens een mens, een
Joods mens, geschapen naar het beeld van
God. De geciviliseerde wereld maakte er
zeep van!
Even verder stond een blik cyclon B-gas,
met als opschrift: "Cyclon, 200 gram, ter
bestrijding van ongedierte". Eén kilo is al
genoeg om duizend mensen te vergassen.
Dit herinnert ons aan Auschwitz, een combi
natie van concentratiekamp en vernieti
gingskamp. Het was het meest uitgebreide
complex voor dwangarbeid en tegelijk het
grootste mensenslachthuis, waar de schoor
stenen van vier crematoria de afschuwelijke
geur van 9000 mensen per dag uitbraakten.
De vernietiging was geïndustrialiseerd.
Nooit zou men door fusilleren in staat
geweest zijn zoveel mensen om te brengen
als door deze dodenfabriek.
Duizenden mensen kwamen dagelijks op
een speciaal voor hen gebouwd stationnetje
aan. Soms, nadat ze dagen zonder eten en
drinken gewacht hadden, rukten S.S.-ers -
als er weer plaats was - de portieren open en
joegen hen - voor zover ze onderweg al niet
gestorven waren - met hun zwepen de
wagons uit. Doodsangst viel uit veler ogen te
lezen. Bij de ingang van het kamp kwamen
de gevangenen langs twee S.S.-artsen, die
met de aanwijzing van hun stok de mensen
in twee groepen indeelden. Zij die nog tot
werken in staat waren, werden afgezonderd
van hen die dat niet meer konden. Zo werden
gezinnen uiteengerukt. Daarbij vonden hart
verscheurende taferelen plaats. Moeders
gingen in rijen van vijf de ene kant op naar
het op vier kilometer afstand gelegen werk
kamp; kinderen de andere kant uit, richting
vernietigingskamp, omdat zij niet tot werken
in staat waren. Luidsprekers gaven verdere
aanwijzingen.
Zij die niet konden werken, kregen bevel
naar een grote barak te gaan, de zgn. garde
robe, om zich uit te kleden. Waardevolle
voorwerpen moesten aan een loket worden
afgegeven. Schoenen met veters aaneenge-
knoopt, brillen, prothesen, boven- en onder
kleren moesten gesorteerd op stapels worden
gelegd. Achter de garderobe bevond zich
een ruimte met honderd stoelen, de zgn. kap
perssalon. Daar werd het haar van vrouwen
en meisjes met drie, vier knippen verwijderd
en in grote zakken verzameld. Wagonladin
gen gingen naar een fabriek voor matrasvul
ling. Buiten moesten de slachtoffers zich
opstellen aan de ingang van het berkenlaan
tje, waar een bord stond met het opschrift:
Naar de inhaleer- en badinrichtingen.
Op bevel van een S.S.-er zette de stoet zich
in beweging. Allen naakt: mannen, vrouwen
en kinderen, moeders met zuigelingen aan
de borst. In de richting van een soort bad
huis, opgesmukt met geraniums. Op een paal
bij de ingang stond een bordje: Heckenholt
Stiftung. Heckenholt was de man, die er de
dieselmotor bediende. Om binnen te komen
moest men een trapje op. Aan beide zijden
van een gang bevonden zich drie kamers,
van vijf bij vijf meter, net garages.
Een S.S.-er sprak hen toe. Zij kregen de
opdracht om in de kamers diep adem te
halen. "Dat inhaleren is nodig om besmette
lijke ziekten te voorkomen", zei hij. Aarze
lend stapte men naar binnen, voortgedreven
door hen, die daarachter kwamen, die op hun
beurt weer opgestuwd werden door S.S.-ers
met leren zwepen.
En zo gingen ze bij duizenden met het Sje-
raa, het "Hoor Israël, de Heere, onze God,
is een enig Heere" (Deuteronomium 6:5) de
gaskamers in.
De S.S. propte steeds meer mensen naar bin
nen, 700 a 800 in een kamer. Daarna gingen
de deuren dicht. De dieselmotor sloeg aan en
de uitlaatgassen vulden de kamers. Intussen
wachtten de anderen buiten.
Na 25 minuten waren de eer
sten dood. Na 32 minuten
iedereen. Toen het gekrijs
ophield, wist men dat ieder
een gestorven was.
Omdat dit proces nog vrij
veel tijd in beslag nam, is
men er later toe overgegaan
Cyclon-B door kleine ope
ningen in de dodenkamers te
spuiten.
Ondertussen stond aan de
andere kant van het gebouw
het zogenaamde arbeidscom-
mando - bestaande uit Joden
- klaar om de deuren te ope
nen. Men had aan deze men
sen voor hun afgrijselijke
diensten de vrijheid beloofd
en het een en ander van de
ingeleverde waardevolle
spullen. Zelfs in de dood her
kende men de gezinnen. Ze
hielden elkaar vast. Het kost
te moeite de verkrampte han
den uit elkaar te trekken.
Als de kamers waren ont
ruimd, kwam een speciaal
commando om het goud uit
de gebitten en van de vingers
te roven. Daarna werden de
lijken naar de crematoria of
naar de door Joden gegraven
kuilen van honderd bij twaalf
meter gebracht.
(wordt vei-volgd)
Auschwitz-Birkenau.
I Jn ^SACHSENHAUSEN
'li Ora.'5ieit3ura 4
Birkenau ,tf>'
De kampen des doods.
