Mozartconcert op het orgel
van Sommelsdijk
hi
Van der Boom
vanaf 2S n;«tetn
1
Dui
Van der Boom
Nationale collecteweek
ZOA-Vluchtelingenzorg!
mm m »-iDöiLiLffligE^i m mmw
ERLOREN
EKOOP
oeleyenheid tul liet wettlen
Ezel met Kar,
Boehen en HTuzieh
KORTINGEN V^ 11
Soehcn en HTuzick
f^s/fet de moeite
HOOFDAGENT
EIUmiEII-ltlEUWS
Advertentiën,
Tarief f orill op aaayraag \mmM -
snn\
Theologie, romans, kinderboeken, kado-artikelen, antiquariaat
0()lopend tot
Op Op
Opgave reisje
Ch risten vrou^v
afd. Diricsland
PAGINA a
90 jaar geleden
7 tot 21 Maart 1913
Antirevolutionair
IN HOC SIGNO VINCES
Orgaan
Tuinbouw.
Toor ïoes- en Bloeitnin, enz.
een mestput van 65 voer best 8f al-
mesf. Brieven onder No. 6786.
Bureau van dit blad.
De Ondergeteekende deelt mede dat
hg is aangesfeld als
W. G. LUIJENDIJK
DEV BOMMELDraineur.
Te Koop 'bij J. G. KNOPS,
Nieuwe Tonge 6824
een van 4 jaar en een van 4 maanden.
Voor trekhond en rottevanger is de
oudste bij uitstek geschikt. Aan het
zelfde adres een Steekwagen te koopj
Bij ondergeteekende bestaat
Am. WJËGIVEH.
Door ongesteldheid te koop een
bij T. HOLLAAR, Sommelsdijk. 6837
TE KOOP 684Ü
14 H.fv. eenjarige Fme-
iche Eigenh. legpoten,
zware kleigrond door de Friesche
commisse op stam goedgekeurd, bij
T. KOOMAN Melissant.
Door concurentiegeest gedreven
worden verschillende lasterpraatjes
omtrent het Hotel MOELKER ver
spreid. Men zij echter medegedeeld
dat het gunstig bekende Hotel MOEL
EER m en BL.IJFT gevestigd te
Ooltgensplaat in de onmiddelijke nabij
heid van tram en booten.
Naar de eischen des tijds ingericht.
Den géheelen dag gelegenheid tot
dineeren. 6843
Aanbevelend,
L. Moelker.
Burgerlyke Stand.
PuMikatte van de Vereniging Streelanuseum, Kerl(straat, Sommelsdijk.
E.B1.
n
Voorstraat 41, 3245 BG SOIVIMELSDIJK. Tel. (0187) 48 26 14
vanderboom@gofree.nl
n
Stichting HOE
neemt taken Diaconaal
Evangelisatorisclie
Projecten (DEP) over
Reformatorisch Contact
'Schouwen-Duiveland'
Honger in zuidelijk Afrika
VRIJDAG 21 MAART 2003
Op D.V. zaterdag 29 maart (20.00
uur) zal in een concert de orgelmuziek
van Wolfgang Amadeus Mozart
(1756-1791) worden belicht. Lokatie is
de Hervormde Kerk in Sommelsdijk,
met het prachtige Meere-orgel binnen
haar muren. Organist Paul Kieviet, en
een drietal leerlingen, Hans van
Heemst, Kees Villerius en Arjan de
Vos, hopen te laten horen dat de orgel-
werken van Mozart hier bijzonder
goed tot hun recht komen.
Wolfgang Amadeus Mozart was zonder
twijfel één van de grootste componisten van
alle tijden. Begonnen als 'wonderkind'
groeide hij uit tot universeel componist, die
een gigantische hoeveelheid werken achter
liet. Het bijzondere van hem is, dat er eigen
lijk geen zwakke stukken bij zijn. Bovendien
is de kenmerkende 'Mozart-sound' in - bij
na - al zijn muziek waar te nemen. Niet in
alle!
Als kind kwam de jonge Mozart, tijdens de
vele concertreizen door Europa, in aanra
king met het orgel. Hij liet geen gelegenheid
voorbijgaan om orgels te bespelen en orga
nisten te ontmoeten. Zo speelde de tienjarige
Mozart in 1766 op het orgel in de Sint Bavo
in Haarlem. Toen hij in Leipzig op het orgel
speelde, was de cantor. Doles, zo verrukt
over Mozarts orgelspel, dat hij dacht dat zijn
leraar, Johann Sebastian Bach, weer verre
zen was. Geen gering compliment! Uit een
brief van Mozart weten we, dat hij het orgel
zijn grote voorliefde gaf en het beschouwde
als de koning van alle muziekinstrumenten.
Dat hij nauwelijks muziek voor orgel heeft
geschreven is wel erg jammer.
Tijdens het concert hoort u drie stukken die
gecomponeerd zijn 'für ein Orgelwerk in
einer Uhr': de orgelwerken KV 594, 608 en
W. A. Mozart (11 a 13 jaar).
616. De zgn. 'Flötenuhr' was in die tijd heel
populair. Het was een soort klok die op vas
te tijden een orgelnielodietje liet horen. Be
halve Mozart schreven ook andere beroemde
componisten, zoals Handel, Haydn en Beet
hoven er voor. Zowel de Adagio, AUergro
und Adagio KV 594 als de grote Fantasie
in f KV 608 gaan de mogelijkheden van de
Flötenuhr met zijn beperkte hoeveelheid
registes verre te boven. In een brief schreef
Mozart dat hij deze stukken voor de Flöten
uhr met zijn kleine pijpjes eigenlijk veel te
'kindisch (kinderachtig) vond klinken. Zon
der twijfel heeft hij bij het componeren
gedacht aan een groot orgel. Misschien
dacht hij wel aan zijn jeugdervaring in Haar
lem... Zowel KV 594 als KV 608 behoren
tot de laatst geschreven, rijpste, werken van
de meester. Beide zijn ze geschreven voor
een soort permanente tentoonstelling van
portretten, wassen beelden etc. in Wenen.
Zeg maar een soort Madame Tussaud-mu-
seum. Van deze stukken bestaat een versie
voor vier handen. De handen van respectie
velijk Kees Villerius en Hans van Heemst
zorgen voor de completering van dat viertal.
Veel meer geschikt voor het speeldozen-
geluid van de Flötenuhr is het schitterende
Andante für elne Walze in eine kleine
Orgel KV 616; dit is een echt Mozartiaans
muzikaal juweel dat fantastisch klinkt op de
viervoets fluiten van het Meere-orgel.
Naast deze 'originele' orgelwerken hoort u
de eerste Wiener Sonatine in C, oorspron
kelijk een compositie voor twee klarinetten
en fagot. Tijdens het laatste Bacficoncert
speelde Paul Kieviet de zesde op clavecim-
bel; ook op orgel laat zich deze altijd geesti
ge muziek prima 'vertalen'.
De Variationen in C KV Anh. 171 vormen
het tweede deel uit het Kwartet voor fluit,
viool, altviool en cello. Jacques van Oort-
merssen bewerkte het voor uitvoering op
orgel, voor vier handen. Hier blijkt Mozarts
ongeëvenaarde variatiekunst. Deze 'galante'
kamermuziek wordt uitgevoerd door Hans
van Heemst en Arjan de Vos. De prachtige
fluiten van het Meere-orgel lenen zich er met
veel plezier voor.
De Fuga in g KV 401 is binnen Mozarts
oeuvre een opvallend stuk: hier heeft de
componist goed naar Bach geluisterd. Een
schoolvoorbeeld van een grondig - niet
'schools'- uitgewerkte, knappe fuga. Het is
bekend dat Mozart een tijdlang zich heeft
bezig gehouden met de fuga's van Bach,
vooral door toedoen van zijn vriend baron
Gottfried van Swieten. Ook dit meesterwerk
klinkt in een versie voor vier handen: naast
die van Paul Kieviet zullen zich die van
Arjan de vos op het klavier bevinden.
De drie organisten die met hun docent mee
werken aan dit concert laten zien datje - ook
als amateur - tot een hoog niveau van orgel
spelen kan komen. Niet alleen Bach, ook
Mozart blijkt inspirerend te zijn!
U bent van harte welkom iets van die inspi
ratie te komen ondergaan. De toegang is uw
gift aan de uitgang.
I)e les van Uoer Wouters.
Boet Wouters was naar eeu lezing geweest,
Dat^ was voor het eerst van zijn leven,
Hij wou toch eens weten wat kunstmest hij
[wei
Op zijn akkers en grasland moest geven.
Hij hoorde van phosphorzuur, kali en kalk
Dien avond herhaaldelijk spreken,
En nam mee naar huis de gulden les,
Dat geen van drie mocht ontbreken.
Hij hoorde van Thomasslakkenmeel
Als phosphorzuurmeststof vertellen,
En dat men met ,slak" (dat ook kalk bevat)
En kaïniet 't in 't najaar meestal kan stel
pen.
Dat alles lei Wouters vast in zijn hoofd,
Zóó vast, dat hij 't niet kon vergeten,
Maar dat hem daarbij één ding ontging,
Dat heeft hem geweldig gespeten.
De spreker had ook nog terloops gezegd,
In 't voorjaar over te mesten"
Dat was om met stikstof de plant te voor
zien
Met chili zpo zei hij was 't beste.
Dat drong echter tot Wouters niet duid'lijk
[door,
Hij ging het als toegift beschouwen,
En meende op phosphorzunr, kali en kalk
Voldoende te kunnen vertrouwen.
Ook wist hij, dat chili, die hoog was in
[prijs,
Kou dienen om jlaglen te «drijven»,
Dus dacht hij„een weinigje geef ik er
[van,
Maar daarbij moet het ook blijven".
Zoo gaf onze Wouters steeds stikstof te
[min,
En eerst scheen dat heel niet te hind'ren.
Zelfs' zag hij in 't eerste en tweede jaar,
Zijn oogsten eer meerd'ren dan mind'ren
Maar toen was het halt 1 De stikstof ver-
[dween,
Al 't mesten scheen niet meer te baten.
Dat komt van den kunstmest, die werkt
[maar een poos,
,Ik zou het er nu maar bij laten",
Zoo spraken de buren en ook Wouters
[zijn vrouw,
En Wouter wist niet hoe te hand'len.
Totdat op een middag de meester van 't
[dorp
Langs Wouter z'n akkers kwam wand'len.
Toen kwam men, al pratend, de fout op
[het spoor
Du stikstof zei meester mankeerde,
En Wouters vernam nu opnieuw de les,
Die hij vroeger ten halve maar leerde.
Hij toog thans met nieuwen moed aan het
[werk,
En meste terdeeg naar behooren
De chilisalpeter deed wond'ren zoowaar
De oogst was als nimmer te voren.
Maar dat dit de chili alleen niet deed,
Had Wouters nu heel goed begrepen,
Volledig bemesten, daar kwam het op aan,
De waarheid had hij nu begrepen.
.Die waarheid sta hier als een kostlijke les
Die tuinman en boer mosten weten:
Qeef stikstof èn phosphorzuür en kali èn
[kalk I
Ik raad uwil nooit dit vergaten I
C. B.
in de Tram van Ouddorp naar
Nieuwe Tonga of van't laatste slation
naar de gemeente
Een Armband mit bruine echte
Koralen en gouden Slot waarop
3 bruine steentjes
De eerlijke vinder wordt vriende
lijk verzocht tegen goede belooning
hetzelve terug te bezorgen aan het
Bureau van dit blad.6803
voor DEN BOMMEL en Omstreken
voor de firma G. A. M. WITTER-
MANS te Bergen op Zoom, inzake
het leveren van buizen
6787 Aanbevelend
van vee op het BNoordpoldersché Gorsct
ouder Ooltgensplaat. 6806
SOMMELSDIJK.
GeborenMaria Pieternella, d. v. Teunis
de Brula eu Johanna Holleman. Helena
Maria, d. v. Karel Thomas Ie Comte en
üigna Meijer. Izak z. v. Johannes van den
Nieuwendijk en Martina Blok. Servaas, z. v.
Jan Verbiett en Maria van Lente. Catharina
d. V. Corstiaan van der Sluijs en Geertje
Holleman.
OndertrouwdTeunis van 't Hof, oud
28 jaren, wonende te Dirksland en Johanna
Breemau, oud 22 jaren
Gehuwd: Hubert van Es, oud 27 jaren,
wonende te Middelharnis en Margaretha
Hendrika Joppe, oud 27 jaren.
Overleden Leendert van den Broek, oud
81 jaren, echtgenoot van Jannetje Dupré.
Klara van Antwerpen oud 1 jaar, d. v.
Jan van Antwerpen eu Jannetji Cornelia
Kransse.
MIUDELHARNIS.
GeborenJan, z. v. Leendert Blok eu
Magteliua Hottiug. Teunis, z, v. Gerrit
Jan vaii Strien en Kommertje van Wezel.
Ondertrouwd: Abraham van den lilink
25 jaar te Batavia, en Hendrika Martina
ElizHbelli Gouswaart 24 jaar. Josephus
van Kaam 21 j. tü Rotterdam en Geertje
Verburg 21 jaar,
NlKUWl'; rüNGK
Geboren M?.rtijnlje. d, v. Ballen van
den Bfock en Leeulje Tieleman,
Genuwd Daniël Johannes Tijl j.m. 22
en Abra Verschoor j. d. 25 jaar Willenj
lan der Misl j. va. 23 en Johanna Ro-
zcnbeck j. d, 26 jaar.
r
breidt uit.
Stichting Hulp Oost-Europa (HOE) heeft
de taken van de opgeheven commissie Dia
conaal Evangelisatorische Projecten (DEP)
overgenomen. De commissie DEP werd in
1997 opgericht door de GZB, HGJB, HOE
en IZB om gemeentecontacten in Oost-
Europa te stimuleren en te begeleiden. De
beslissing is mede genomen omdat vanuit
de betrokken organisaties minder personele
ruimte was om de commissie regelmatig bij
elkaar te laten komen.
De commissie DEP werd opgericht omdat
de organisaties de noodzaak voelden om
diaconaat, hulpverlening en evangelisatie
meer te integreren in de gemeentecontac
ten. Enerzijds waren er veel kerkelijke
hulpverleningscontacten met Oost Europa.
Anderzijds gingen jongeren uit de gemeen
ten met interkerkelijke organisaties op
evangelisatietoumees en brachten allerlei
ervaringen mee die ze in hun eigen gemeen
te niet goed kwijt konden.
Op 9 juni 2001 werd de eerste landelijke
DEP-dag gehouden. Naast ontmoeting en
uitwisseling werd op deze dag vooral toe
rusting geboden in allerlei aspecten van
gemeentecontacten, zoals het opzetten van
kinderwerk, het gezamenlijk houden van
bijbelstudies, het betrekken van de hele
gemeente. Op deze dag waren zeer erva
ren' gemeenten aanwezig, zowel als ge
meenten die van plan waren met gemeente-
uitwissehng te starten.
In november 2002 heeft het werk van de
DEP een voorlopige afronding gevonden in
de uitgave van de brochure 'Weer en Heen',
een handleiding voor vormen van samen
werking tussen gemeenten in Nederland en
Oost-Europa.
Stichting Hulp Oost-Europa zal de
gemeentecontacten die uit de DEP-activi-
teiten zijn ontstaan verder begeleiden.
Daarnaast wil de stichting nieuwe contac
ten stimuleren en ondersteunen. In ieder
geval zal er jaarlijks een bijeenkomst wor
den belegd voor de betrokken gemeenten
om ervaringen in DEP-contacten uit te wis
selen, maar ook andere belangstellenden.
In de week van 23 maart t/m 29 maart
gaan weer vele vrijwilligers op pad in
zo'n 300 burgerlijke gemeenten om te
collecteren voor vluchtelingen wereld
wijd. Ook op Goeree-Overflakkee
komen de ZOA collectanten langs.
Evenals vorige jaren is ook dit jaar het the
ma weer 'Vluchtelingen reizen altijd last-
minute'. ZOA-Vluchtelingenzorg verleent
humanitaire hulp aan vluchtelingen, ont
heemden en slachtoffers van rampen. Deze
hulp strekt zich uit van noodhulp tot en met
wederopbouw. ZOA geeft deze hulp in de
regio's waar de mensen vandaan komen. Op
dit moment werkt ZOA in meer dan twaalf
landen in Azië, Afrika en op de Balkan.
Zo is de ZOA-organisatie momenteel werk
zaam in Ethiopië, Afghanistan en Malawi.
'Ethiopië stevent af op de grootste hongers
nood ooit', dit is het meest recente bericht
van medewerkers van ZOA-Vluchtelingen
zorg in Ethiopië. Al langere tijd wordt het
land geteisterd door grote droogte. Naar ver
wachting zullen binnenkort miljoenen men
sen in nood verkeren en zullen de interne
vluchtelingenstromen toenemen.
Afghanistan
In Afghanistan woedde decennia lang een
burgeroorlog. De afgelopen driejaar heerste
Voor de laatste maal in dit winterseizoen
organiseert het Reformatorisch Contact
'Schouwen-Duiveland' een thema-avond,
die op donderdag 27 maart a.s. gehouden
zal worden. Op deze avond zal de Ned.
Herv. predikant van Sirjansland, ds. J.
Joppe, een inleiding houden over het
onderwerp 'Wedergeboorte, Geloof en
Bekering'. Na de lezing kan men met de
inleider discussiëren. De avond begint om
19.45 .uur en wordt gehouden in de grote
zaal van de kerk te Sirjansland. ledereen
is hartelijk welkom.
ook een extreme droogte. Miljoenen Afge
hangen leven daarom in vluchtelingenkam
pen; in Afghanistan zelf of in de buurlanden
Iran en Pakistan. Sinds 2000 verleent ZOA
noodhulp in de buurt van Kabul, en na 11
september 2002 ook in het noorden van
Afghanistan.
Malawi
In Malawi voltrekt zich op dit moment een
ramp. Over het gehele land is een ernstig
tekort aan voedsel, mede als gevolg van
overstromingen. De voedselcrisis is zo ern
stig dat sommige scholen sluiten omdat leer
lingen te hongerig zijn om naar school te
gaan. TEAR fund en ZOA-Vluchtelingen
zorg gaan helpen door lokale partners finan
cieel te ondersteunen.
Door diverse oorzaken - zoals droogte of
juist overstromingen, gewapende conflicten
of falend landsbestuur - zijn in diverse Afri
kaanse landen de voedselreserves totaal uit
geput. Hierdoor is een nijpende situatie ont
staan en worden miljoenen mensen met de
hongerdood bedreigd. Verbetering is op kor
te termijn niet te verwachten. Vandaar dat
Woord Daad en ZOA een noodhulpactie
zijn gestart voor zuidelijk Afrika; in Angola,
Malawi, en Zambia.
De Christenvrouw afd. Dirksland hoopt
dinsdag 17 juni 2003 een reisje te maken.
Allereerst naar Rotterdam (rondvaart), daar
na naar Hoek van Holland (warme lunch) en
vervolgens naar Den Haag (o.a. een bezoek
aan de Ridderzaal). U kunt zich opgeven tot
uiterlijk woensdag 26 maart bij mevrouw
Droger, tel. 601918, of bij mevrouw Klem,
tel. 602469. Kent u misschien iemand die
ook graag mee zou willen, dan kan dat! De
hoogte van de deelnamekosten is afhankelijk
van het aantal deelnemers: óf 53, óf
55,50. Bij te geringe belangstelüng zal het
reisje worden geannuleerd.
