GERODDEL
OVER ORANJE
ethiek
EiiAinuai-niEuws
PREDIKBEURTEN
Aandacht voor
John Bunyan.
Oratorium Israël in Egypt'
door ensemble Trins Maurits'
Jan Both in
Flakkeecialiteiten
EIIAilDEtl-niElJWS
HET IS ECHT!
ONZE DEEGHAAK
IS TERECHT!
Openbaar
Drie-eenheid (deel 3)
Zondagsdiensten
in liet
Van Weel-Bethesda
Ziekeniiuis
Open huis project
Eben-Haëzerschool,
Goedereede-Havenhoofd
Extra kerkdiensten
Geref. Gem.
Verloving, HuweHjk. Jubileum
De oplage meer dan verdubbeld
Roddelen
Wat beweegt de prinses?
Wat wil men ermee bereiken?
Stel u voor dat het uw gezin betrof
W. H. Velema
Zondag 23 maart 2003
Alledaags
Met ingang van 30 maart wordt eens
per twee weken een zondagsdienst
gehouden voor patiënten, familie, ver
pleegkundigen en belangstellenden.
Nauw verbonden met Paasverhaal
of een ander feestje?
Wij zorgen wel voor de kaarten!
Gebr. de Waal
Drukkerij
PAGINA 2
VRIJDAG 21 MAART 2003
De oplage is meer dan verdubbeld. Van
HP/De Tijd worden normaal 40.000 exem
plaren verkocht. Nu is de oplage 100.000
exemplaren, zo ving ik terloops op.
Het is het blad dat pretendeert exculsief
nieuws te verschaffen over het familieleven
van de Oranjes. Hoofdrolspelers in dit rod-
delbedrijf zijn prinses Margarita en haar
man Edwin de Roy van Zuydewijn.
De artikelen verschijnen onder de titel
'Oranjebitter' zo las ik in een dagblad. Het
lust mij niet deze krant te kopen. Ik heb het
nieuws dus uit de tweede, derde of vierde
hand.
Intussen heeft vrijwel de hele Nederlandse
pers er over geschreven. De meeste com
mentaren zijn kritisch naar HP/De Tijd. Er
zijn echter ook kranten die het voor het echt
paar De Roy van Zuydewijn opnemen en
daarmee voor HP/De Tijd.
Ik noemde deze beide mensen de hoofdrol
spelers. Toch is daarmee te weinig gezegd.
Naast hen moet ik de redactie van HP/De
Tijd zetten. Dat de oplage van deze num
mers ruimschoots verdubbeld is, zal van de
zijde van de krant een belangrijk doel zijn
geweest. De redactie doet mee aan de roddel
door haar kolommen voor de aantijgingen
van de prinses en haar man beschikbaar te
stellen en door de extra inkomsten te incas
seren. Als De Roy van Zuydewijn klaagt
over derving van inkomsten door de behan
deling die hij van de zijde van de Oranjes
ondergaat, is het toch niet vreemd te veron
derstellen dat hij en zijn vrouw met deze nu
reeds driedelige serie enige compensatie
zoeken. Hij zal toch genoeg zakenman zijn
om van de verdubbeling van de oplage door
hun inbreng, ook een graantje mee te pikken.
Tot zover iets over de feiten. Ik heb er geen
behoefte aan allerlei details hier te vermel
den. Ik vind dat zelfs ongepast.
Het gaat mij nu om de ethische kant van dit
geroddel. Dat ik het woord roddel gebruik
wijst er al op dat ik het hele gebeuren ethisch
afkeurenswaardig vind. Het Groot Woor
denboek van de Nederlandse Taal, de in
mijn ogen onvolprezen Van Dale, omschrijft
roddelen als: praten over derden in ongunsti
ge zin; met zeker genoegen wat men aan
slechts van iemand meent te weten, aan
anderen vertellen, met als afsluiting de bete
kenis van kwaadspreken. Onder roddel
wordt dezelfde ethisch negatieve betekenis
vermeld; kwaadsprekerij en lasterpraatjes.
Roddelpers is de aanduiding van dagbladen
of tijdschriften met roddels over bekende
personen. Dit is genoeg om te stellen dat
HP/De Tijd in dit roddelcircuit ook de
hoofdrolspeler is.
Twee vragen breng ik onder woorden. Ze
zullen heel wat lezers bezighouden. Aller
eerst wat beweegt de prinses en haar man.
En vervolgens; wat denken zij ermee te
bereiken.
Op de eerste vraag kan een buitenstaander
alleen veronderstellingen als antwoord
geven. Niettemin veronderstellingen die in
hoofd en hart van tal van lezers zullen opko
men.
Het ethisch minst bezwaarlijke motief is dat
van frustratie. De prinses en haar man voe
len zich gefrustreerd omdat ze zich door de
koninklijke familie als outcasts behandeld
voelen. Ze worden niet slechts niet voor vol
aangezien. Ze worden er buiten gezet en tel
len bij officiële gebeurtenissen niet (meer)
mee.
Frustratie gaat dan snel over in wraak
nemen. We zullen laten zien dat we ten
onrechte als outcasts behandeld worden. Als
ze ons dan niet willen meetellen, zullen we
van ons laten horen. We zijn mensen die
genoeg van de familie weten om Nederland
te laten smullen van de negatieve publiciteit,
Of ze dan een hele, een halve of een kwart of
zelfs maar eentiende waarheid vertellen,
doet er niet toe. Laster neemt het immers met
de waarheid niet nauw.
Zo wordt er wraak genomen voor de onheu
se bejegeningen die de De Roy's van Zuyde
wijn, naar zij beweren, hebben ondergaan.
Als deze laster dan ook nog geld zou opbren
gen, is de wraak dubbel zoet. Het is heel wat
meer dan een zaak van recht zoeken. Daar
voor moet men immers bij heel andere
instanties zijn dan bij de roddelpers. Wie
zich van de roddelpers bedient moet besef
fen dat hij en/of zij zelf het slachtoffer van
die pers wordt. Dit geldt niet alleen de Oran
jes die er nu doorgehaald worden. Dat geldt
de tipgevers evenzeer. Zij doen niet alleen
anderen een touw om de nek. Dat doen zij
ook zichzelf. Daardoor worden ze in het hele
proces meegetrokken, zonder er zelf stuur
aan te kunnen geven.
Roddelen gedreven door onlust - of zelfs
wraakgevoelens - zullen we zeker als drin
gend motief moeten zien. Men gaat niet de
weg van het recht, maar van de wraak.
Als daar dan ook nog wat mee te verdienen
is, is het plaatje compleet. Dan wordt het
vuil gespuid. De roddelpers is het riool
waardoor het vuil de huizen binnenkomt.
Wat denkt men ermee te bereiken? Het is al
te simpel om te antwoorden; dat ons recht
wordt gedaan. Wie via het riool met de
samenleving communiceert, zal de geur en
de vuihgheid van het riool nooit van zich
kunnen afscheiden. Een volstrekt negatieve
methode zal nooit een positief effect hebben.
Men verergert de ellende alleen maar. Zij
komt bovendien terug bij degene die zijn
recht en gelijk wilde halen. Ik herinner me
een van de eerste regels van de algebra: 'min
maal plus is min'. Geroddel brengt nooit een
positief resultaat; alleen maar groter negati-
viteit.
Het is voor mij onvoorstelbaar dat de prinses
en haar man dit niet van tevoren bedacht
hebben. De schade die zij anderen toebren
gen is voor hen zelf minstens zo groot. De
band met de Oranjes is voorgoed kapot. In
de samenleving staan ze te boek als kwaad
sprekers.
Ik sluit af met twee opmerkingen. De eerste
is deze: Zelfs al zou er iets waar zijn van de
roddels, dan nog is het volstrekt ongepast en
zedelijk afkeurenswaardig om dit naar bui
ten te brengen gelijk het is gedaan. Stel u
voor dat het uw eigen gezin of directe fami-
Ue betrof. Een van de aan- (lees; in-)
getrouwden gaat de vuile was buiten hangen.
Hoe zou u het vinden als de hele buurt mocht
'meegenieten' van de roddels die een fami
lielid verspreidt?
Elk gezin maakt vuile was. Van elk gezin is
er wel wat negatiefs te vertellen, hoe weinig
misschien ook. In elk huis is er een plekje
voor de vuile was. Breng die niet op straat.
Er is een betere manier om daarmee om te
gaan - binnenshuis wassen!
Het tweede is; Laten wij ons ervoor wachten
zelf roddel te verspreiden. Met het negende
gebod beschermt God onze naam in de
samenleving. Laten wij ons aan overtreding
van dat gebod niet schuldig maken; ja, bid
den we bewaard te blijven voor geroddel
over onze naaste - in familie, buurt, kerk of
samenleving.
De oude catechismus legt het negende gebod
heel positief uit: dat ik ook mijns naasten eer
en goed gerucht naar vermogen voorsta en
bevordere! Dat is het tegendeel van gerod
del. Laat ons volk zwijgen over dit geroddel.
Als er geen luisteraars noch kopers meer
zijn, houdt het gerucht vanzelf op.
Vierde Lijdenszondag
OUDDORP - Herv. Gem. Dorpskerk: 9.30
uur ds. R. Veldman en 18.30 uur dr. T. E.
van Spanje, Ooltgensplaat. Eben-Haë-
zer: 9.30 uur ds. A. P. Voets, Middelhar-
nis en 18.30 uur ds. R. Veldman.
Woensdag 26 maart: 19.30 uur ds. B.
Reinders, Maartensdijk - Ger. Gem.
9.30 en 18.30 uur leesdienst - Ger. Kerk
10.00 uur ds. J. Koster en 18.30 uur ds.
H. L. van der Eijk Doopsgezinde Gem.
9.30 uur ds. J. van Otterloo en 18.30 uur
ds. Th. I. Smink.
GOEDEREEDE - Herv. Gem. 9.00 en
10.45 uur ds. I. W. van Estrik en 18.30
uur de heer T. R. Rietveld, Ridderkerk.
STELLENDAM - Herv. Gem. 10.00 en
18.00 uur ds. W. L. Smelt, v.m. bedie
ning Heilig Avondmaal en nam. nabe-
trachting Heilig Avondmaal - Ger.
Kerk 10.00 uur ds. P. C. Koster en 18.30
uur ds. I. Koster.
MELISSANT - Herv. Gem. 10.00 uur ds.
P. van Duijvenboden, bediening Heilige
Doop en 18.00 uur ds. D. Zoet, Loon op
Zand - Ger. Gem. 10.00 en 18.00 uur
leesdienst - Ger. Kerk 9.30 en 17.00 uur
ds. A. Stegenga - Ger. Gem. in Ned.
10.00 en 18.00 uur leesdienst.
chr. streeliblad op gereformeerde grondslag
voor de zuid-liollandse en Zeeuwse eilanden
is een uitgave van Uitgeversmaat
schappij Eilanden Nieuws BV
Verschijning: dinsdag- en vrijdagavond
Tel. (0187)47 1020
Fax (0187)48 57 36
Postbus 8, 3240 AA Middelharnis
Langeweg 13, Sommelsdijk
ADVERTENTIES EN ADMINISTRATIE:
tel.(0187)47 10 20
e-mail: Algemeen@gebr-dewaal.com
(onder vermelding van 'adv' of 'adm')
tarief per mm 0,27;
contracttarieven op aanvraag
sluitlngstennijn zakelijke advertenties:
maandag en donderdag 14.00 uur
sluitlngstennijn overlydensberichten:
dinsdag en vrijdag 8.30 uur
voor foutief geplaatste advertenties als
gevolg van onduidelijke advertentie
opdrachten of telefonisch opgegeven
advertenties kan de uitgeverij niet
aansprakelijk worden gesteld.
Advertentie-acquisitie:
A. J. van der Velden,
06-50448359
REDACTIE:
hoofdredacteur; J. Villerius,
tel. (0187)47 10 22,
privé (0187) 60 14 40
e-mail: J.VUlerius@gebr-dewaal.com
Plaatsing van ingezonden berichten kan
zonder opgaaf van redenen worden gewei
gerd.
ABONNEMENTEN;
Per kwartaal 9,25.
Per jaar €35,00.
Abonnementen zijn bij vooruitbetaling
en worden automatisch verlengd.
Opzeggingen schriftelijk
vóór 30 november.
Wijzigingen graag twee weken voor
deze ingaan doorgeven.
REKENINGNUMMERS:
postbank 167930
rabobank Middelharnis 342001108
DIRKSLAND - Herv. Gem. 10.00 uur ds.
P. Nagel, Vlaardingen en 18.00 uur ds. J.
het Lam, Wezep, Themadienst - Ger.
Gem. 10.00 en 18.00 uur leesdienst.
HERKINGEN-Herv. Gem. 10.00 en 18.00
uur ds. A. van Wijk, v.m. bediening Hei
lige Doop Ger. Gem. 10.00 en 18.00
uur leesdienst.
SOMMELSDIJK - Herv. Gem. 10.00 en
18.00 uur ds. J. C. den Toom, v.m. bedie
ning Heilig Avondmaal en nam. nabe-
trachting Heilig Avondmaal - Lukaska-
pel HDG 10.15 uur ds. G. C. Kunz, be
diening Heilig Avondmaal - Rem. Ger.
Gem. 10.00 uur de heer W. Scholl -
Herv. 'Exodus' Gem. 10.00 uur ds. E.
Baars - CAMA Christengemeente Mid
delharnis, het Prieel 10.00 uur A. Wisse.
MIDDELHARNIS - Herv. Gem. 10.00 uur
ds. C. Gielen en 18.00 uur ds. A. P. Voets
- Chr. Ger. Kerk 9.30 en 18.00 uur ds.
P. den Butter - Ger. Gem. 9.30 en 18.00
uur ds. J. Karels - Ger. Kerk 10.00 uur
ds. L. J. Lingen en 17.00 uur ds. M. M.
M. Leijdens - -Ger. Kerk (Vrijge
maakt) 9.30 uur en 14.30 uur ds. B.
Gratz.
NIEUWE TONGE - Herv. Gem. 9.30 uur
ds. A. Belder en 18.00 uur ds. P. J.
Teeuw - Ger. Gem. 10.00 en 18.00 uur
leesdienst.
OUDE TONGE - Herv. Gem. 10.00 uur ds.
I. C. Mesu, Nieuw en Sint Joosland en
18.00 uur ds. I. Koppelaar, Abbenbroek
- Ger. Gem. 10.00 en 18.00 uur lees
dienst - Evangelie Gemeente Beréa,
gebouw 'De Bron' 10.00 uur de heer H.
Scheermeijer.
STAD aan 't HARINGVLIET - Herv.
Gem. 10.00 en 18.00 uur ds. H. A. Sam-
som, v.m. bediening Heilig Avondmaal
en nam. dankzegging Heilig Avondmaal
- Ger. Gem. 10.00 en 18.00 uur lees
dienst - Ger. Kerk 10.00 uur ds. W.
leroense en 18.00 uur ds. G. J. Smink.
DEN BOMMEL - Herv. Gem. 10.00 uur
ds. T. van 't Veld, Ede en 18.00 uur ds. P.
van Duijvenboden - Ger. Kerk 10.00
uur ds. M. van Krimpen en 18.00 uur ds.
W. Praamsma.
OOLTGENSPLAAT - Herv. Gem. 9.30
uur dr. T. E. van Spanje, bediening Hei
lige Doop en 18.00 uur kand. M. Diepe-
veen, Stellendam - Ger. Gem. 9.30 en
18.00 uur leesdienst - Ger. Kerk 9.30
uur drs. Becker en 18.00 uur de heer
LANGSTRAAT - Herv. Gem. 10.00 uur
ds. W. van Gorsel, Bergambacht.
We hadden reuze pech:
Onze deeghaak was echt weg.
En zonder gebeurt het, dat
de machine het niet doet
En komt het met broodbakken niet goed.
We zochten overal.
Maar in geen geval
Kwam de deeghaak hoven water.
We zochten en het werd steeds later,
We besloten maar om op te bellen
Om dan maar een nieuwe te bestellen.
Maar tot onze grote vreugd
En dat was toch echt een deugd,
Lazen we een dag later in de krant
Dat hij op de tafel van de
familie Knops was beland.
FAMILIE KNOPS BEDANKT!
FAMILIE MEIJER
Nieuwe Tonge
Vorige week was de 34-jarige Jan Both uit
Middelharnis te gast in het programma
'Flakkeecialiteiten' op Radio Flakkee. Hij
vertelde veel over de geschiedenis van Mid
delharnis, Sommelsdijk en Nieuwe-Tonge.
Het was te verwachten dat het verhaal van
Jan Both niet in één uur was uit te zenden.
Daarom heeft de presentator Jan Lodder
hem gevraagd of hij nog een uur wil vertel
len over zijn leven en over zijn hobby. Die
hobby is de geschiedenis van Goeree-Over-
flakkee. Daarom is Jan Both op zaterdag 22
maart van 09.00 tot 10.00 uur opnieuw te
horen in het bekende praatprogramma van
Radio Flakkee. De herhaling is dinsdag van
18.00 tot 19.00 uur. Radio Flakkee is te
beluisteren via de kabel in de gemeenten
Dkksland en Oostflakkee, via de ether op
104.9 MHz of 105.9 MHz en diverse pro
gramma's (ook Flakkeecialiteiten) worden
ook doorgegeven via het kanaal van de
kabelkrant Goeree-Overflakkee.
Wat openbaar is, is algemeen bekend. In
ons land is er naast o.v. (openbaar ver
voer) en openbaar groen (o.g.) een openba
re ruimte (o. r.), wij toegankelijk voor ieder
een. Kom er elders in de luereld maar eens
om, daar zijn geen voorzieningen als de
lijntaxi, openbare fietspaden en vrij toe
gankelijke natuurgebieden. Openbaar is
ook xuanneer iets publiekelijk bekend wordt
gemaakt. De W.O.B, voorziet hie)in. Maar
wat is openbaar nog meer? De toiletten, de
bijbanen van de burgemeester, hel nevenin-
komen van de dames en heren politici of
openbaar onderwijs, dat van oudsher open
staat voor alle gezindten.
Het openbaar vervoer is oud en jong tege
lijk. De postkoetsen en diligences van weleer
zijn vervangen door geelgekleurde harmo
nica's die met enkele reizigers de diverse
dorpjes aandoen. De chauffeurs (m/v)
speuren naar passagiers die in verband
met de regen het openbaar vervoer verkiezen
boven ds private fiets. Dit vervoermiddel
mag niet mee in de bus. Als het wel was toe
gestaan koos de passagier ervoor om terug
te fietsen.
Wordt het toch een retourtje, fawel, heen en
weer naar M. S. Met riante wachttijden
om daar van alles en nog wat te doen.
Maar ik wilde alleen maar... 'Mondje
dicht, dit is openbaar vervoer. Niet apan,
maar samen. Voor elk wat wils dus en met
variabele vertrektijden, meneer. Wanneer
alk passagiers hier- zijn uitgekeken vertrekt
de bus.
Beteuterd dmipt de b.p. (betalende passa
gier) af. Verplicht passageren! Wachten in
het dorpje M? Waar niets maar dan ook
helemaal niets te beleven valt. Hier raak je
inderdaad niet uitgekeken. Het is meer dan
erg, het is verschrikkelijk. Gloort daar hoop
aan de horizon Een bus rijdt richting de
wildernis. Rijdt de polderbus ook langs of
door het dorpje S? De passagier kan z'n
geluk niet op. Hij mag instappen. Even
later zoeft hij z 'n geliefde woonstede weer in.
Een ervaring rijker, een illusie armer.
De afgelopen twee weken hoorde u in het
programma 'Ontwaakt Radio' op Radio
Flakkee de eerste delen van de driedelige
serie 'Moet u geloven in een Drie-eenheid'
Het laatste deel wordt op maandag 24 maart
uitgezonden om 21.00 uur. De presentatie is
van Nick Ehbel. De herhaling is dinsdag om
16.00 uur.
De afgelopen periode heeft de Commissie
Identiteit van het ziekenhuis onderzocht of
er een mogelijkheid is om op zondagmiddag
een dienst te houden. Tijdens dit onderzoek
is vastgesteld, dat dit het enige ziekenhuis in
de wijde omtrek zijn waar 's zondags geen
dienst wordt gehouden. Op dit moment is er
op zondagmiddag het informele 'zanghalf
uurtje' in het trappenhuis op de eerste ver
dieping. Dit zal nu een onderdeel van de
zondagsdienst worden.
De zondagdiensten dragen een interkerkelijk
karakter en zijn in overeenstemming met de
identiteit van het ziekenhuis. De commissie
is zeer verheugd dat een groot aantal prote-
stants-christelijke voorgangers bereid zijn
gevonden om aan deze zondagsdiensten hun
medewerking te verlenen.
De diensten zullen plaatsvinden van 14.30
tot 15.30 uur in het restaurant van het zie
kenhuis. Dit tijdstip is gekozen om deze bij
eenkomst niet samen te laten vallen met de
diensten in de kerken.
De eerste zondagsdienst zal plaatsvinden op
30 maart. De heer A. Dubbeld, geestelijk
verzorger van het ziekenhuis, zal in deze
dienst voorgaan.
Via publicaties in de streekbladen zult u
steeds geïnformeerd worden over de data
van de zondagsdiensten.
Zaterdag 22 maart hoopt de Eben-Haëzer-
school. Blauwe Distelstraat 31 te Goederee
de-Havenhoofd een presentatie te houden
over het project, waaraan de kinderen de
laatste weken hebben gewerkt.
Het project ging o.a. over de water
snoodramp van 1953, over water in het alge
meen en er werden zogenaamde "kijkdij-
ken"gemaakt. Nu het project wordt afge
rond, wil de school ouders en
belangstellenden de gelegenheid geven een
kijkje te komen nemen. Het open huis is van
14.00-16.00 uur. Tijdens het open huis is er
een collecte voor het reddingswezen en voor
iedere bezoeker een gratis consumptie. Har
telijk welkom!
John Bunyan (1628-1688), zijn leven en zijn
werken, blijven de aandacht trekken. De
'meesterdromer' - hij was de schrijver van
veel boeken, waaronder het overbekende
'The Pilgrim's Progress', in de volksmond
onder ons bekend als 'De Christenreis'Dit
laatste boek is na de Bijbel zelfs een van de
meest gedrukte en vertaalde boeken ooit.
Talloos veel uitgaven zijn er van op de markt
verschenen. En nog steeds spreekt het tot de
verbeelding van velen.
Ook over Bunyan zelf is al veel geschreven.
Maar wie meende dat er op dit gebied niets
nieuws meer te zeggen was, heeft het mis.
Kort na elkaar verschenen er in ons taalge
bied twee nieuwe boeken over hem. Die elk
op hun wijze Bunyan in een nieuwe belich
ting plaatsen. De omvang en de uitvoering
van die nieuwe uitgaven zijn heel verschil
lend; dat is ook wel aan de aanschafprijs te
zien. Maar uit beide spreekt een grote
betrokkenheid op de boodschap van Buny
an. En beide willen de inhoud van zijn wer
ken, met name 'De Christenreis', plaatsen in
het licht van de facetten van diens eigen
leven. En dat is uitermate boeiend.
De heer F. van Holten is de schrijver van het
eerste boekje. Hij is een bekend publicist op
het terrein van de kerkgeschiedenis. In zijn
'Woord vooraf schrijft hij dat hij dit boek
bedoelt als hulpmiddel bij het lezen van de
belangrijkste werken van Bunyan. Hij wil de
lezer bij de hand nemen en hem of haar langs
het levenspad van John Bunyan voeren. De
heer Van Holten maakt dit voornemen in
zijn boek ook waar. In negen hoofdstukken
passeert hij de verschillende fasen uit het
leven van Bunyan. Tegelijkertijd worden lij
nen getrokken naar onderdelen van diens
geschriften.
De informatie die hij geeft, kan ook heel
concreet gebruikt worden door degene die in
Engeland de vele 'Bunyan-plaatsen' bezoe
ken wil. Zo is op pagina 10 bijvoorbeeld een
schets van Bunyans geboorteplaats gete
kend. Wie de aangeduide route volgt, komt
langs plaatsen die hem zullen herinneren aan
gebeurtenissen in 'De Christenreis'. Veel
(zwart-wit)afbeeldingen zijn opgenomen. Ik
beveel dit boekje graag aan als een beknopte
introductie op de weg en het werk van de
ketellapper van Elstow. De storende fout aan
het begin van hoofdstuk 1 (1688 in plaats
van 16"28 als Bunyans geboortejaar) zij de
schrijver graag vergeven.
Over het andere boek hebt u al eerder in
Eilanden-nieuws kunnen lezen: de indruk
wekkend fraaie uitgaaf van de heer L.J. van
Valen en anderen die onlangs bij De Rams
hoorn in Goes uitkwam. De presentatiemid
dag in Gouda trok enkele honderden belang
stellenden. Van de heer Van Valen is zijn
grote liefde voor en deskundigheid aangaan
de de Engelse en Schotse kerkgeschiedenis
bekend. Zijn inmiddels vele boeken getui
gen ervan. En wie ooit met hem een groeps
reis naar Engeland of Schotland ondernam,
kwam vertijkt met een schat aan informatie
en allerhande indrukken terug. In schrijven
en spreken toont de heer Van Valen een gro
te bevangenheid bij zijn onderwerpen.
Van dat alles is ook in dit boek iets te mer
ken. Meer dan objectieve informatie wordt
doorgegeven. Op diverse plaatsen wordt - in
de geest van Bunyan zelf - een geestelijke
lijn doorgetrokken. De opzet van het boek is
in wezen gelijk aan dat van het eerste boek
waarop ik wees: chronologisch aan de hand
van Bunyans leven. En ook dit boek geeft
alle mogelijkheden om als gids te dienen
voor wie de sporen van Bunyan's levenspad
volgen wil op de plaatsen waar hij daadwer
kelijk leefde. Aan het begin van elk hoofd
stuk is zelfs een topografisch kaartje afge
drukt dat zo'n Bunyan-pelgrim behulp
zaam wil zijn.
Het is een rijk-geïllustreerd boek geworden.
Daartoe is gebruik gemaakt van de Dirks-
landse prof-fotograaf Arjo van der Graaff.
Maar ook zijn fraaie foto's opgenomen van
de heren Joh. Kieviet en A. Moelijker te
Sommelsdijk. Zo is dit boek mede tot stand
gekomen met behulp van enkele Flakkeese
Bunyan-specialisten.
Zowel het ene als het andere boek waarvoor
ik hier aandacht vraag, wil de lezer naar de
geschriften van Bunyan zelf leiden. Of die
per nog; naar Hem van wie Bunyan in zijn
boeken getuigde. Zo schrijft de heer Van
Valen in zijn Ten geleide: "Ik voel mij van
harte verbonden met deze man Gods en wil
aan zijn voeten zitten. Dit mag echter nooit
leiden tot mensverheerlijking, want dan
gaan we aan de bedoeling van God voorbij.
Bunyan is slechts een evangelist, een weg
wijzer naar God in Christus. Hij doet niets
liever dan erop wijzen dat hij niet waard is
om de schoenen van zijn Meester te ontbin
den, maar dat we alleen bij Hem kunnen
schuilen, om veilig te zijn voor de toorn van
God tegen de zonde. Hoe schittert de Chris
tus Gods in zijn boeken en in zijn eigen
levensverhaal."
Vooral daarom: een hartelijke aanbeveling!
N.a.v.: F. van Holten, Langs het levenspad
van John Bunyan. Uitgeverij De Groot
Goudriaan te Kampen. Gebonden. Geïl
lustreerd. 100 pag. Prijs 12,50.
L.J. van Valen M.J. Ridssen, Bunyan in
beeld. Uitgeverij De Remishoorn te Goes.
Gebonden. Geïllustreerd. 240 pag. Prijs
€37,50.
J.M.J. Kieviet
NIEUWE TONGE - Dinsdag 25 maart,
19.30 uur ds. J. Karels, bed. H.Doop.
DIRKSLAND - Dinsdag 25 maart, 19.30
uur, ds. G.J.N. Moens.
OUDDORP - Dinsdag 25 maart, 19.30
uur, ds. E. Hakvoort.
Scholieren zingen meesterwerk Handel
in de St, Catharijne Kerk te Brielle. Het
Oratorium "Israël in Egypt" wordt uit
gevoerd door een vocaal ensemble van
35 talentvolle leerlingen van de Christe
lijke Scholengemeenschap 'Prins Mau-
rits' uit Middelharnis. Het betreft één
van Handels meest fantasierijke Orato
ria. Maandenlang zijn de scholieren al
bezig om dit grotendeels 8-stemmige
Oratorium in te studeren.
Het werk neemt een unieke plaats in onder
de Oratoria van Handel. Het bevat namelijk
een uitzonderlijk grote hoeveelheid koren,
naast zeven aria's en enkele recitatieven.
Drie aria's zijn muzikaal bijzonder omdat
het duetten zijn. Deze aria's worden overi
gens begeleid door een klein ensemble met
strijkinstrumenten, blokfluiten en kistorgel.
Het gehele oratorium bestaat uit twee delen
waarvan het eerste de plagen beschrijft. Het
eerste deel is daarom zeer contrastrijk en
vooral beeldend gecomponeerd: de onder
drukkingen van het volk, het water dat in
bloed is veranderd, het springen van de kik
kers, het razendsnel suizen en zoemen van
de vliegen, het vurige spuien van de hagel-
stenen, de diepste duisternis, het teneer laten
storten van de eerstgeborenen, maar ook een
pastoraal deel waarin duidelijk wordt dat
God met de Israëlieten is en tenslotte de
doortocht door de rode zee.
Het tweede deel staat in verbazingwekkend
contrast tot het eerste dramatische deel: de
lofzang van Mozes aan Miriam is de enige
tekst welke aanleiding geeft voor een over-
winningsdeel. Al bij de inzet kunnen de
wagens en ruiters gehoord worden in de ver
beelding van het hoefgetrappel. Daarnaast
kan worden gehoord hoe door Gods adem de
wateren wijken, hoe het water steeds hoger
en hoger komt te staan door de steeds hoger
zingende sopranen en de doorgang over
diepte van de zeebodem, uitgebeeld door de
laag zingende bassen.
Een interessant gegeven is dat Handel voor
een aantal delen gebruik maakte van muziek
van oudere componisten dan hijzelf. Hij
bewerkte deze deels in zijn eigen stijl. Deels
liet hij echter de oude motetstijl nog duide
lijk weerklinken: een mooi contrast met de
'moderne' stijl van Handel. In die tijd werd
het gebruik van andermans werk niet gezien
als plagiaat, maar eerder als eerbetoon. Het
gaat hier om werk van Stradella, G. Gabriel-
U en Kerll.
"Israël in Egypt" is bij uitstek geschikt om
uitgevoerd te worden in de tijd voor of rond
Pasen. Het uittocht verhaal is immers nauw
verbonden met het Pascha en het Paasver
haal. Eerst de verdrukking, maar daarna de
bevrijding is het thema van Pasen welke ook
volgens zeer oude tradities nu nog in vele
kerken in de Paaswake-dienst wordt voorge
lezen.
De uitvoering van dit werk vormt een kroon
op een jarenlange ontwikkeling die uitmond
de in een viertal schoolkoren. Leerlingen
volgen vrijwillig of verplicht stemvorming
bij een zangpedagoge. Het bovenbouwkoor
is bekend vanwege de jaarlijkse uitvoering
van de Ceremony of Christmas Carols.
Daarnaast is het traditie om met een groot
aantal scholieren mee te werken aan de
Scratch-Messiah in Leiden.
Het werk wordt verschillende keren uitge
voerd. De eerste keer is in de St. Catharijne-
kerk te Brielle op zaterdag 29 maart om
20.00 uur. De soli worden verzorgd door
prachtig zingende scholieren en de orkest
partij wordt gespeeld door Andries Stam op
orgel. Het geheel staat onder leiding van
Sietse van Wijgerden, muziekdocent in Mid
delharnis alsook cantor van deze kerk in
Brielle. Het werk wordt verder uitgevoerd
op stille zaterdag 29 april in de Hervormde
kerk te Dirksland (19.00 uur) en als bevrij-
dingswerk op maandag 5 mei in de Her
vormde kerk te Dreischor (20.00 uur).
bel
(0187) 47 10 20 of mail naar: algemeen@gebr-dewaal.com
