\\J
LITIE
0900-8844
Alles van cultuurhistorische waarde
op Goeree-Overflakkee vastgelegd
itiOfiieetefnaH
^.'B
Leendert Jordaan
■^Minnaard
www.knopsbv.nl
Informatie gevraagd
over hulpverleners
watersnoodramp
Hoofdrijbanen Haringvlietsluizen
afgesloten voor alle verkeer
GEEFT RIJPLEZIER
DE RUIMTE
Klaas Jan Mulder en
Jan Mulder in WWZ-
bevrijdingsconcert
chr. streekblad op gereformeerde grondslag
■voor de zuid-hollandse en zeeuwse eilanden
In memoriam
13-10-1943
't Is niets teveel als we zeggen dat
maandag een heuse schokgolf door
de Middeiharnisse en Sommels-
dijkse samenleving ging, toen zich
als een lopend vuur het bericht
verspreidde dat één van haar
meest bekende en meest markante
persoonlijkheden uit het leven
werd weggerukt: Leen Jordaan...
e GARAGE KfidpS
Uangeweg Middelhamis Tel. (0187)4767 67
,aPEI- voor autorijden mePplezier
4"^ Visser Visser
BARENDRECHT «TEL. 0180-642 111
MIDDELHARNIS* TEL. 0187-617 300
GOUDA «TEL. 0182-358 235
COROLLA Verso
Automobielbedrijf Flal<kee B.V.
Met bus naar W. W.Z.-concert
in Singelkerk Ridderkerk
Taxatierapport nodig van
woning of bedrijfspand?
Verkiezingsdebat vanuit
'Staver' verplaatst naar
Aipiien aan den Rijn
actief in beeld en geluid
Vrijdag 28 februari 2003
75e jaargang
nr. 7184
(Ridder in de Orde van Oranje Nassau)
24-02-2003
In de gemeente Middelhamis zullen maar
weinig inwoners zijn die Leen - of op z'n
minst zijn naam - ru'et kennen. Zijn nimmer
aflatende enthousiasme, bruisende energie,
jovialiteit, humor, welbespraaktheid, zijn
altijd klinkende stem en gulle lach.ze ken
merkten deze man, die bezield was met alles
wat hem bezighield. En dat was veel. Heel
veel, voor en temidden van de Middeiharnisse samenleving. Bij tal van terreinen was of
voelde hij zich betrokken of hij had er belangstelling voor. Sterk sociaal voelend als hij
was, had hij altijd en voor iedereen tijd voor een gemoedelijk praatje, een grap, een
opbeurende opmerking of schouderklop, een brede armzwaai - immer vergezeld van een
brede lach; óók voor degene die met Leen's enthousiasme misschien niet altijd goed raad
wist en daar soms andere gedachten bij had.Leen zelf stond daarboven en benaderde
zulken met evenveel respect als wie ook. Leen had een eigen mening en ventileerde die,
compleet van argumenten voorzien. Hij wist waarom hij iets vond, deed of wilde, maar
stond beslist ook open voor andersdenkenden. Leen was van iedereen en vóór iedereen.
Totdat, kort na een wintersportvakantie, afgelopen maandagmorgen een hartstilstand aan
dit alles een einde maakte. Leen Jordaan is niet meer. Hij werd 59 jaar. Zijn vrouw, kin
deren, familie en de hele Middeiharnisse gemeenschap verliest in hem een man zoals er
geen tweede is.
Zijn inzet in de samenleving is groot en velerlei geweest; drie zaken springen echter in
het oog: 'de Staver', de brandweer en de politiek.
Na zijn arbeidzame leven te zijn begonnen als etaleur, werd Leen conciërge van de toen
malige Olympiahal in Middelhamis. Van daaruit werkte hij zich op tot manager van
recreatiecentrum 'de Staver' te Sommelsdijk, waarvoor hij veel heeft betekend bij zowel
de bouw als later ook de herbouw na de Staverbrand, enkele jaren geleden. Het was zijn
lust en zijn leven om met grote bevlogenheid zijn werk te doen en alles aan te pakken wat
hij belangrijk vond. En dat dééd hij zoals hij wis: wervelend, bruisend en altijd positief
denkend; niets was hem teveel. Zo heeft hij, mét z'n medewerkers - want zó zag hij dat
altijd, van 'de Staver' gemaakt wat het théns is. Juist was hij bezig voorbereidingen te
treffen om per 1 oktober a.s. een punt achter zijn carrière te zetten...
Daarnaast was hij lang - en boegbeeld bepalend - verbonden aan de vrijwillige brand
weer van Middelhamis, waarvan hij mim 37 jaar deel uitmaakte, sinds 1980 als plaats
vervangend commandant en per 1 januari 1994 als commandant. De vrijwillige brand
weer - met nadruk op 'vrijwillig' - was hem dierbaar. Met de gedrevenheid die hem eigen
was, heeft hij zich vele jaren gegeven aan het totale korps van de gemeentelijke brand
weer. Over de leden van de afzonderlijke blusploegen sprak hij als zijn 'brandweervrien
den', bij wier wel en wee - ook in privé - hij zich altijd betrokken toonde.
Graag wilde hij echter nog de (gemeente)politiek in. Door middel van voorkeurstemmen
bij de laatstgehouden gemeenteraadsverkiezingen, maart vorig jaar, werd hem dat ook
mogelijk gemaakt. Daarom verieende de gemeente hem eervol ontslag als brandweer
commandant en maakte hij sindsdien voor de Partij van de Arbeid deel uit van de gemeen
teraad van Midddelhamis. DdSraan had hij zich de komende jaren nog een poos willen
geven.
Dit 'In memoriam' eindigt dan ook met enkele rouwende woorden van de fractievoorzit
ter van Leen' s partij"Ik kan het bijna niet geloven. Die altijd vrolijke, uitbundige en opti
mistische Leen is er niet meer. Elke maandagavond liepen we gezamenlijk de lopende
zaken door in de politiek van Middelhamis. Hij de harde sector en ik de zachte; zo had
den we dat verdeeld. Maar daar hield hij zich niet altijd aan. Hij bemoeide zich vaak ook
met andere dingen. Gelukkig maar. Want hij had een grote belangstelling voor alles wat
zich afspeelde in de gemeente Middelhamis. Een samenleving waar hij nadrukkelijk deel
Vim uitmaakte. Na de opbouw van 'de Staver' - en na een brand dit nog een keer te heb
ben gedaan - begon hij vorig jaar vol optimisme, strijdlust en energie aan een nieuwe
klus: het raadslidmaatschap, waarvan hij vanaf het begin zei dat hij eerst een poosje wil
de luisteren en leren. Bij dat ene jaar zal het blijven.Hij genoot van zijn kleinkind, waar
voor altijd wel een cadeautje in de achterbak van zijn auto lag. Hij genoot van een skiva
kantie met zijn vrouw en vrienden, waarvan hij zei: 'je moet het doen als het kan, want je
weet nooit wanneer het de laatste keer is...' Hij was trots op zijn zoons, waarover hij
regelmatig moest vertellen, want vertellen kon hij als geen ander. Die stem en die gulle
lach zal ik nooit meer horen.
MAKELAARDIJ
Middelhamis B.V.
Voor de koop of verkoop van uw woning
Doetinchemsestraat 32-34, 3241 AA Middelhamis
Tel. (0187)482606
Opel-nieuws
Vacatures
Knöps-Shop
Informatie
Evenementen
Al onze occasions incl. foto's
op dé site van uw Opel-dealer
REGISTERACCOUNTANTS
De 'Stichting Gedenkteken Hulpverleners
Watersnoodramp 1953 Oostflakkee' pro
beert de hulpverlening bij de ramp van
1953 op Goeree-Overflakkee in het alge
meen en in Oostflakkee in het bijzonder in
kaart te brengen. Oostflakkee bestaat uit
Den Bommel, Ooltgensplaat, Achthuizen
en Oude-Tonge.De stichting wil de hulp
verlening bij de ramp in dit gebied vast
leggen in de geschiedenis. De hulpverle
ning is onlosmakelijk met de ramp ver
bonden. Ook dit verhaal mag niet verloren
gaan!
Naast de geweldige individuele hulp is er
bij de ramp hulp geweest van organisaties
en groeperingen. De stichting doet een
dringend verzoek op groeperingen, in wel
ke vorm dan ook, die bij de ramp in Oost
flakkee hulp hebben verleend, zich bij de
stichting bekend te maken. Ook wordt
iedereen, die informatie over groeperin
gen hulpverleners kan geven, verzocht de
stichting daarvan op de hoogte te stellen.
Bij de informatie over hulpverlening zijn
gegevens over de volgende punten van
belang: naam groepering, naam leider/ini
tiatiefnemer, plaats, tijdsduur en aard van
de hulpverlening. U kunt uw informatie
sturen aan Stichting Gedenkteken Hulp-
verieners Watersnoodramp 1953 Oostflak
kee, Ringvaart weg 180, 3065 AG Rotter
dam, fax (010) 20 21 230.
In verband met het uitvoeren van reparaties
aan het betonnen wegdek op de hoofdrijbaan
van de Haringvlietsluizen dient rijksweg 57
tussen de kruising Hellevoetsluis en de
afslag Stellendam Havens in beide rijrichtin
gen te worden afgesloten voor alle verkeer.
Deze reparaties vinden plaats gedurende de
periode maandag 10 maart 2003 tot en met
maandag 17 maart 2003 van 9.00 tot 15.00
uur; of zoveel korter als mogelijk of zoveel
langer dan noodzakelijk.
Het verkeer zal via de omleidingroutes nr.
12 en 15 worden omgeleid. De omleiding
wordt ter plaatse aangegeven. Tijdens deze
omleiding zal de parallelweg voor het lang
zaam verkeer richting Hellevoetsluis geheel
zijn afgesloten.
Contactpersoon met betrekking tot deze
afsluiting is: dhr. J. van den Doel van
Dienstkring Zuid Hollandse Eilanden, Groe
ne Kruisweg 401, 3160 AE Rhoon, rayon
Hellevoetsluis, tel. (0181) 31 32 88.
Dorpsweg 28, 3245 VC Sommelsdijk,
Tel. (0187) 48 44 66 xsx^^^^.,
www.toyotaflakkee.nl uZ^iTOYOTy
Op zaterdag 3 mei organiseert de Stichting
WWZ-concerten een instrumentaal 'Bevrij
dingsconcert' in de Herv. Singelkerk te Rid
derkerk. Aan dit concert werken mee het
bekende duo Klaas Jan Mulder en Jan Mul
der, dat een fantastisch programma hoopt te
verzorgen op orgel en vleugel. Op het pro
gramma staan orgelimprovisaties en -bewer
kingen, duetten op orgel en vleugel, ook
hopen zij op de vleugel een aantal stukken a
Quatre mains (4-handig) te spelen. Verder
zal er in het programma ruimte worden
gemaakt voor samenzang.
Het concert begint om 20.00 uur; de kerk
gaat open om 19.15 uur. De toegangsprijs
bedraagt voor volwassenen 10 en voor
kinderen t/m 12 jaar 5. Bij voldoende aan
meldingen rijdt er een bus van Flakkee naar
Ridderkerk, waarvoor u zich tot 25 april
kunt opgeven via telefoonnummer (0187)
603510. Deelname aan de busreis kost 7,-
p.p. Kaartverkoop vindt uitsluitend plaats bij
de ingang van de kerk; als u met de bus mee
gaat, bent u zeker van een toegangsbewijs!
Noteer dit concert alvast in uw agenda en
geef u snel op voor de bus.
Rotterdaiti-Rijnmond
district De Eilanden
Basiseenheid Goeree-Overflakkee
OUDE-TÖNGE - Maandagavond om
streeks 19.45 uur moest het pohtiepersoneel
van het district De Eilanden naar een honk
balvereniging aan de Melkweg. In dit sport
complex was ingebroken. Onbekenden had
den diverse deuren opengebroken en in het
pand vernielingen aangericht. Het is niet
bekend of er goederen zijn weggenomen.
MIDDELHARNIS - Maandagavond om
streeks 18.00 uur raakte een 40-jarige man
uit Middelhamis gewond, nadat hij door een
auto, die bestuurd werd door een II-jarige
plaatsgenoot, was aangereden. Het Il-jarige
knaapje had kans gezien de autosleutels van
zijn 20-jarige zus weg te pakken. Nadat hij
de auto had gestart, reed hij tegen de auto
van de 40-jarige man, om vervolgens met de
auto tegen het slachtoffer aan te rijden. De
man liep hierdoor knieletsel op.
Makelaarskantoor Tamboer
beëdigd makelaar/taxateur, lid NVM
0187-476553
Sinds de rijksnota Belvedere in juli
1999 uitkwam, is het al bekend: de
kop van Goeree is een gebied met hoge
cultuurhistorische waarden. Nu, een
kleine vier jaar later, wordt dit lande
lijke oordeel nog eens bevestigd op
provinciaal niveau. Want in de defini
tieve Cultuurhistorische Hoofdstruc
tuur Zuid Holland (CHS) regio Voor-
ne-Putten en Goeree-Overflakkee, die
vorige week vrijdag werd gepresen
teerd in het Energiehuis te Dordrecht,
komt de kop van het eiland eens te
meer uit de bus als een locatie met bij
zondere waardenconcentraties op het
gebied van archeologie, landschap en
nederzettingen.
Wat onderscheidt de kop van Goeree? In de
gedmkte CHS, een serie plattegronden van
de eilandenregio Voome-Putten en Goeree-
Overflakkee, staat het zo: "Bijzonder aan
Goeree is de gelaagde landschappelijke
opbouw. Van west naar oost treft men aan:
jonge duinen langs de zee, open strandpol-
ders en een schurvelingengebied tussen
oudere duinen. Bijzonder is het schurvelin-
genlandschap rond Ouddorp: rechthoekige
akkertjes zijn hier omgeven door hoge zand-
wallen. Dit besloten landschapstype met zijn
bijzondere perceelscheidingen komt alleen
voor op Goeree en Schouwen-Duiveland. In
de overgangszone van zand- naar kleigebied
ligt het beschermd stadsgezicht Goedereede:
oorspronkelijk een havenstad, verbonden
met het Haringvliet en het Brouwershavense
gat. Na verzanding van de havenmond ver
anderde Goedereede in een agrarisch cen
trum."
^'oudsten en sporen
Belangrijke archeologische vondsten op de
Kop van Goeree variëren van bewonings-
sporen en grafvondsten uit de Romeinse tijd
tot de zeventiende-eeuwse Schans bij Oud
dorp. In vrijwel het hele gebied bestaat
bovendien een redelijke tot zeer grote kans
op archeologische sporen. Kansen die op de
rest van Goeree-Overflakkee in het alge
meen als lager moeten worden ingeschat,
met uitzondering van dorpskernen als Dirks-
land, Sommelsdijk, Middelhamis, Nieuwe-
Tonge en Ooltgensplaat.
Weinig gaaf
Bekijken we de landschappelijke waarden,
zoals geregistreerd in de CHS, dan is de con
clusie dat de kuststrook met de duingebieden
een relatief weinig verstoord gebied is.
Daarmee vormt het tevens de spreekwoor
delijke uitzondering op de regel. Want: "Als
geheel is het gebied (Voome-Putten en Goe
ree-Overflakkee) weinig gaaf, gedeeltelijk
als gevolg van de ontwikkeling van het auto
nome systeem. De aan de afsluitdammen
van de Deltawerken gekoppelde verkeers
wegen doorsnijden de regio en daarmee de
karakteristieke landschappelijke opbouw in
poldereenheden."
Kavelpatroon
"De vroegere noordkant van Voome en Put
ten", zo vervolgt het overzicht van cultuur
historische waarden in de eilandenregio, "is
verdwenen in het haven- en industriegebied
van Rotterdam, de huidige noordrand is gro
tendeels ingericht voor recreatieve doelein
den. De grootste ingrepen in dat land
schapstype zijn echter op het conto van de
recente herinrichting - bedoeld wordt de
ruilverkavehng - te schrijven. Het (gedeelte
lijk) afgraven van dijken en wijzigingen in
het kavelpatroon hebben het landschap sterk
beïnvloed. De tot dan toe zeer herkenbare
landschappelijke structuur, bestaand uit de
oorspronkelijke, na elkaar ingedijkte pol
ders, is hierdoor verstoord." De afwatering
is weliswaar met de herinrichting verbeterd,
maar veel kreken hebben daarmee ook hun
Bijzonder is het schiirvelingenlandschap rond Ouddorp: rechthoekige akkertjes,
omgeven door hoge zandwallen.
herkenbaarheid verloren. De landschappelij
ke waarde is daarmee beduidend minder
geworden.
Contrastzone
We zagen al dat de CHS het schurvelingen
gebied bij Ouddorp hoog tot zeer hoog waar
deert. De zandwallen - schurvelingen en
'hoagten' - zijn irtmiers betrekkelijk zeld
zaam. Daamaast is het duinlandschap bij
zonder door z'n scherpe begrenzing met de
omgeving. "De waardering van de land
schappelijke contrastzone aan de zeekant is
daarom grotendeels zeer hoog. Waar het
contrast verminderd is door recente aanwas
van buitendijks gebied valt de waardering
een categorie lager uit." De gave overgang
van de bifinenduinrand naar het schurvelin
gengebied bij de Oostdijk is van hoge waar
de, evenals de overgang van de buitenste,
hoge duinen naar de achterliggende strand-
polders West-Nieuwland, Springert en
Nieuwenoord. De polder Oudeland ten zui
den van Ouddorp springt eruit vanwege de
bewaard gebleven kleinschalige verkave
ling, de Preekhil vanwege de herkenbare
inlaag en de Vingerling (ten zuidoosten van
Ouddorp) vanwege de kreekrestanten en het
kleinschalig reliëf. Het vrij gave gebied
behoort tot de oudste bedijkingen van Goe
ree.
Statendam
Tot de landschappelijke waarden behoren
ook de dijken. Vrij gave polderdijken wor
den in de CHS gezien als belangrijke beeld
dragers en daarom hoog gewaardeerd. Dat
geldt niet voor het tracé van de Statendam
bij Stellendam. De Statendam is in 1751
aangelegd als verbinding tussen Goeree en
Overflakkee. "De reden voor de relatief lage
waardering ligt in het sterk verstoorde pro
fiel; de eigenlijke dam is vrijwel geheel ver
dwenen."
Kerkepaden
Opvallend zijn ook de havenkanalen van bij
voorbeeld Dirksland en Middelhamis. In de
CHS komen ze uit de bus als vrij gaaf, met
"een duidelijk herkenbare, sterke samen
hang met de bijbehorende nederzettingen".
Ook zijn er hoge waarderingen voor enkele
overgebleven stukken tramtracé, zoals in
Middelhamis en Sommelsdijk, en de nog
aanwezige kerkepaden bij Sommelsdijk en
Dirksland, De Ouddorpse kerkepaden bij de
Oudelandseweg, Dorpsweg en Kelderweg
hebben zelfs het predikaat 'zeer hoge waar
de' gekregen door de samenhang met het
schurvelingenlandschap.
Ook het negentiende-eeuwse fort Prins Fre-
derik bij Ooltgensplaat, behorend tot de Stel
ling van het Hollands Diep en het VoUcerak,
Het negentiende-eeuwse Fort Prins Frederik bij Ooltgensplaat behorend tot de Stelling van
het Hollands Diep en Volkerak - valt voor de Cultuurhistorische Hoofdstructuur
in de hoogst gewaardeerde categorie overgebleven waarden.
valt in de hoogste categorie. Iets lagere
waardering is er voor de twee nabijgelegen
batterijen en de restanten van het retranche-
ment in het dorp.
Nederzettingen
Net als bij archeologie en landschap zijn de
nederzettingen op Voome-Putten en Goe-
ree-OverfliSlcee beoordeeld op gaafheid,
zeldzaamheid en samenhang met de omge
ving. Volgens de CHS is het aantal rijksmo
numenten betrekkelijk hoog omdat de struc
tuur van redelijk wat nederzettingen intact is
gebleven en omdat er weinig nieuwbouw
tussen de gave bebouwing staat. Zeer hoog
is de waardering voor beschermde stads- en
dorpsgezichten zoals Brielle, Hellevoetsluis
en Goedereede. Daarnaast zijn ook Middel
hamis, Sommelsdijk - waar de procedure in
de richting van beschermd dorpsgezicht
loopt - en Dirksland in die categorie inge
deeld. Omdat in Dirksland de haven door
een weg is afgesneden van de rest van de
nederzetting, kon dit deel niet als 'zeer waar
devol', maar als 'waardevol' worden
gewaardeerd. De 'zeer waardevolle' neder
zettingen in de regio zijn voornamelijk
'voorstraatdorpen'. Het enige 'kerkring-
dorp' op Goeree-Overflakkee - Nieuwe-
Tonge - komt uit de bus als 'waardevol'. De
structuur is intact, maar de bebouwing blijkt
minder gaaf bewaard gebleven.
Bouwboerderijen
Redelijk waardevol in cultuurhistorisch
opzicht is het gebied ten noorden van Dirks
land, waar ver van elkaar gelegen, groot
schalige bouwboerderijen bewaard zijn
gebleven en weinig nieuwbouw is gereali
seerd. Dezelfde waardering is er voor de
zandnederzetting Ouddorp. Op de CHS-
kaart zijn ook de korenmolens met hun bio
toop aangegeven.
Leidraad
De CHS is op 27 augustus vorig jaar vastge
steld door Gedeputeerde Staten van Zuid-
Holland. Daaraan vooraf ging een heel pro
ces, waarin ook de regio inspraak had. In
februari 2002 was er een inspraakavond in
Melissant. De provincie gebruikt de CHS als
toetsingsinstrument bij het beoordelen van
mimtelijke plannen en als leidraad bij de
ontwikkeling en uitvoering van mimtelijk
beleid. Met de CHS in de hand moeten pro
vincie, gemeenten en waterschappen reke
ning houden met de cultuurhistorische waar
den.
"Tot nog toe wordt maar mondjesmaat reke
ning gehouden met de cultuurhistorie",
schrijft de provincie in de gedrukte CHS
onder het kopje 'Naar een integraal monu
mentenbeleid'. "Dat is niet zozeer te wijten
aan onwil van de plannenmakers, maar vee
leer aan het ontbreken van een hanteerbaar
overzicht van cultuurhistorische kenmerken
en waarden. Deze kaartenserie wil in die
leemte voorzien." Alles van cultuurhistori
sche waarde op het eiland is nu inderdaad in
één oogopslag te zien.
Het verkiezingsdebat met de Provinciale lijst
trekkers dat morgen in 'de Staver' zou wor
den gehouden, is verplaatst naar Alphen aan
den Rijn. In verband met de begrafenis van
Leen Jordaan en de daaraan voorafgaande
samenkomst in 'de Staver', heeft de provin
cie Zuid-Holland het Golden Tulip Hotel te
Alphen aan den Rijn als nieuwe locatie aan
gewezen waar het verkiezingsdebat morgen
van 10.00-13.00 uur gehouden zal worden.
COMBI
OUDDORP-Wuttttoot 3S U !01ST) 6S1iIl fax 683734
1
