Elene Vroegindeweij wint eilandelijke voorronde
van Nationale Voorleeswedstrijd 2003
Vragen uw ièscheniin^l
Open Avond
Nieuws
De moord op de
boerderij van Bol
met tentoonstelling
EIIAtfQ^fttEUIiia
Verloving, HuweHJk. Jubileum
of een ander feestje?
Provincie start
herdenking watersnood
uit de kerken
Abonneert U op
Eilanden-Nieuws
De moord op de
boerderij van Bol
naar Haringvliet Expo
Het is dit jaar voor de tiende keer dat
de Landelijlse Voorleeswedstrijd
wordt gehouden. Kinderen uit de
groepen 7 en 8 van alle basisscholen in
Nederland kunnen daarbij meestrij
den voor de titel 'Nationale Voorlees-
kampioen', waarvan de finale wordt
gehouden op woensdag 14 mei a.s. in
het Muziekcentrum Vredenburg te
Utrecht. Voor de Gemeenschapsbibli
otheek te Middelharnis was het
alweer voor de vijfde keer dat ze in dit
verband een lokale voorronde mocht
organiseren.
Wij zorgen wel voor de kaarten!
Gebr. de Waal
T[iemabijeen[(omst CVA-
vereniging in 'De Samaritaan'
Op 31 januari start de provincie Zuid-
Holland met het herdenken van de
watersnood van 1953. Gedeuteerde
Leen van der Sar opent om drie uur
de tentoonstelling 'Rijzend Water' in
het provinciehuis in Den Haag. De
tentoonstelling is bedoeld om regio
naal te herdenken, te leren en vooruit
te kijken. Tot en met 21 februari is de
tentoonstelling in het provinciehuis te
bezichtigen. Daarna gaat de tentoon
stelling op reis door de provincie.
'Rijzend Water'
Tentoonstelling op reis
Nieuwsbrief
Eén van onze lezers uit Spijkenisse
stelde in de rubriek 'Met Raad en
Daad' de vraag of het vers nog te ach
terhalen was dat de 'Moord op de
boerderij van Bol' beschreef. Het
bureau dat deze rubriek voor ons ver
zorgd wist geen raad met de vraag. De
lezers van het Eilanden Nieuws daar
entegen wel. Dit blijkt uit de tientallen
reacties die we op de redactie ontvin
gen. We werden ondermeer gewezen
op een krantenartikel in deze krant
van 23 december 1992. In dit artikel
beschreef streekarchivaris Jan Both
uit Middelharnis het drama wat zich
afspeelde op 'de boerderij van Bol',
waarvan het gedicht het drama
beschrijft. We laten hier het artikel
plus vers volgen.
(HHM* i/e Alelnste^?''
Drukkerij Gebr. De Waal
PAGINA 14
VRUDAG 31 JANUAKI 2003
Die werd afgelopen woensdagavond gehou
den in de raadszaal van het gemeentehuis in
Middelharnis. Daar probeerden elf kinderen
van de basisscholen op Goeree-Overflakkee
Drukkerij
bel: (0187) 47 10 20 of mail naar; algemeen@gebr-dewaal.com
zich te plaatsen voor de kwartfinale, eind
februari a.s., en - als alles goed blijft gaan -
straks misschien ook voor de provinciale
finale, medio april in Leiden. Elk jaar
opnieuw wordt er gezocht naar een bijzon
dere voorleesstoel, van waaraf de kandida
ten hun beste beentje voorzetten, in dit geval
voorlézen. En dat was dit jaar.de burge-
meestersstoel in de raadszaal van Middel
harnis!
Wie van de elf kandidaten doorgaat naar de
volgende ronde lag in handen van de jury,
die bestond uit de vier wethouders van
Onderwijszaken op Goeree-Overflakkee: de
heren De Jong (Middelharnis), Sandee
(Dirksland), De Vries (Oostflakkee) en Van
Oosterom (Goedereede). En de elf kandida
ten die aan deze voorronde meededen zijn:
Janneke Lambert uit Achthuizen, Esther
Struik uit Melissant, Samuel Lingen uit Mid
delharnis, Elene Vroegindeweij uit Middel
harnis, Charlotte Lammers uit Middelharnis,
Luc Mastenbroek uit Middelharnis, Brenda
Visser uit Middelharnis, Tin-Yee Tang uit
Oude Tonge, Manon de Jong uit Stad aan 't
Haringvliet, Coen Bolle uit Stellendam en
Dachmar de Bondt uit Stellendam.
Natuurlijk hebben zij allemaal hun best
gedaan. Maar tóch kon er maar één de beste
worden. De jury vond dat dit Elene Vroegin
deweij was. Op de foto ziet u haar net even
opkijken tijdens het voorlezen, want dat
móet af en toe als je voorleest! Op de andere
foto ziet u de elf voorleeskandidaten mét de
juryleden, in wier handen deze avond het lot
lag van wie er door mocht naar de volgende
ronde. Elene gefeliciteerd!
Dekindéïen van de orthodox-joodse
school "Het Cheider" in de
Zeelandstraat te Amsterdam ondervin
den het dagelijks.
Nare telefoontjes. Scheldpartijen.
Soms een provocatie in de buurt.
Nu alleen nog verbaal. Zal het hierbij
blijven
Alle reden om de beveiliging van deze
kinderen op te voeren. Meer camera
toezicht. Betere hek
doorgang. Extra hewa-
king. Een aangepast
ontruimingsdraaiboek
en een nieuwe inter
com. Hoge extra
kosten die voor teke-
Bestuursledem Drs. M. v, Campen. Ede. voorz.; J.W. Overeem. Veenendaal secietaiïsi G. Kortleven.
Apeldoorn, penningmeester; J.J, Frir.sd. Mcr.tfoort; Dr.lr. v.d. Graaf, Huiteii, Ir, H, van Rossum.
Zeist: Joii, C. Oudsiioom. Rijssen
titng van de ouders komen:
Dat dit in Nederland nodig is. is eigen
lijk te gek voor woorden.
De Stichting "Vrienden van het
Cheider" ziet het als haar morele plicht
om bij te dragen in de hoge kosten
van de beveiliging van de sd:jj>J. "dca
met ons zien deze plicb - -
deze phcht na te komen is het nodig
dat wij versterking krijgen. Doet u
ook mee?? Maak dan uw bijdrage over.
Maak uw gift over op gironr. 419925
of banknr. 65.30.14.643
(ING-Apeldoorn) t.n.v. St. "Vrienden
van het Cheider" Apeldoorn
Hallo daar!
Kom jij morgenavond ook naar het OJW?
We vinden het erg leuk als je komt!
Morgenavond hebben we een open avond en
het motto van deze avond is zoals altijd
'relaxen'. Tafeltennis, tafelvoetbal, biljart...
het staat allemaal weer voor jullie klaar.
Maar natuurUjk kun je ook gezellig bijklet
sen met je vrienden of 'effe lekker helemaal
niks'Ben je 15 jaar of ouder dan zien we
jou morgen vanaf half acht in de Hoeksteen,
we starten om acht uur. Allemaal van harte
welkom. Greetingz, het OIW team
De Nederlandse CV A-vereniging "Samen
Verder" regio ZH, afdeling ZH-Eilanden.
organiseert op zaterdag 8 februari a.s. van
14.00 uur - 16.00 uur in Verpleeghuis "De
Samaritaan", Koningin Julianaweg 59, te
Sommelsdijk een reguliere bijeenkomst
voor leden, partners en belangstellenden, die
te maken hebben met een 'beroerte'. Het
thema van deze middag is "Toon lef, durfde
drempel over te gaan!"
Jaarlijks krijgen zo'n 26.000 Nederlanders
een beroerte (ook wel een Cerebro Vasculair
Accident genoemd). Al die mensen hebben
van de een op de andere dag een handicap,
zichtbaar maar ook onzichtbaar, waar zij en
hun omgeving mee moeten leren omgaan.
De Nederiandse CVA-vereniging "Samen
Verder" ZH afdeling ZH-Eilanden wil op
deze middag allen die met een CVA
('beroerte') te maken hebben gelegenheid
geven om over zo'n belangrijk onderwerp
alles te horen wat belangrijk kan zijn. Me'
onze bijeenkomsten trachten wij 'lotgeno
ten' de gelegenheid te geven elkaar te ont
moeten en elkaar te steunen.
U kunt zich voor deze gratis bijeenkomst
aanmelden bij de contactpersonen, hr, A.H.
Hutink, 0187 - 48 43 81 of mw. D.J den
Hoed-den Boer, 0187 - 48 38 99.
De regionale tentoonstelling 'Rijzend
Water' bestaat onder meer uit acht informa
tiepanelen gewijd aan herdenken, leren en
vooruitkijken. Er is speciale aandacht voor
de watersnoodramp in Zuid-HoUand. Welke
gebieden zijn overstroomd en hoe is destijds
hulp verleend aan de slachtoffers? Vervol
gens wordt een beeld geschetst van de maat
regelen die na 1953 m Zuid-Holland zijn
genomen om herhaUng van de ramp te voor
komen. Ten slotte staat het huidig waterbe
leid centraal. Naast de informatiepanelen is
er een aantal bijzondere panelen die te
gebruiken zijn voor lokale bijdragen. In het
provinciehuis zijn die panelen gevuld door
leerlingen van basisschool De Spoorzoeker
uit Spoorwijk. Daarnaast zijn er panelen
gevuld met brieven uit 1953 van leerlingen
van de toenmalige Haagse Sint-Rosaschool.
De tentoonstelling begint met een voorstel
ling 'Stormkracht' van de theatergroep
Kwark.
De reizende watertentoonstelUng gaat vanuit
het provinciehuis in Den Haag naar het
gemeentehuis in MiddeUiamis (opening eind
februari). Vervolgens is 'Rijzend Water' te
bezichtigen in het Waterschapshuis in Briel-
le (opening zaterdag 5 april). Daarna is het
Keringhuis in Hoek van Holland aan de
beurt (opening zaterdag 26 april). Vrijdag 20
juni en zaterdag 21 juni zal 'Rijzend Water'
haar opwachting maken tijdens de Zuid-Hol
landse Waterdagen. Ook het laatste halfjaar
in 2003 bUjft de tentoonstelling door de pro
vincie reizen.
Ale geïnteresseerden zijn van harte welkom
tijdens de opening op 31 januari. Vanaf half
drie zijn bezoekers welkom in de Sint-
Aldegonde-vleugel van het provinciehuis,
Zuid-Hollandplein 1 Den Haag. De theater
voorstelling 'Stormkracht' begint om kwart
over drie en zal ongeveer tot kwart over vier
duren.
De provincie Zuid-Holland geeft ook een
digitale nieuwsbrief uit over de Watersnood
van 1953. De nieuwsbrief bevat informatie
over de activiteiten die gedurende het jaar
plaatsvinden in Zuid-Holland en is bestemd
voor gemeenten, instellingen en overige
geïnteresseerden. U kunt de nieuwsbrief
digitaal ontvangen door een mail te sturen
naar herdenken® watersnood.info.
NED. HERV. KERK
Beroepen te Apeldoorn (b.w.), A.L. van
Zwet te Hoevelaken; te Rotterdam-Centrum,
K. van Meijeren te Zwolle, die inmiddels
heeft bedankt; te Amersfoort, (wijkgem. de
Brug), dr. A. J. Plaisier te Leersum, die dit
beroep heeft aangenomen.
Bedankt voor De Bilt (wijkgem. Dorps-
kerk), G. v.d. Berg te Asperen; voor Dkks-
land, R.W. van Mourik te Huizen.
Aangenomen naar Zevenhuizen (parttime),
L.C. de Borst te Papendrecht.
't*
GEREF. KERKEN
Beroepbaar gesteld: J. G. van den Boog-
aard-Bongers, Dennenlaan 19, 7461 XC
Rijssen.
GERER KERKEN (VRIJGEMAAKT)
Beroepen te Dalfsen, G.J. Slotman te 't Har
de
Beroepbaar: J. Werkman te Kiev (Oekraï
ne), na 1 augustus.
E-mail: refmiss@jw.relc.com.
Tel. 00.380.44.265.36.81
NED. GEREF. KERKEN
Beroepen te Vlaardingen, J. J. van Es te
Wapenveld.
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen te Zierikzee, J. Jonkman te
Drachten; te Nieuwe Pekela, W. J. Plantin-
ga, kandidaat uit Zutphen.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Tricht-Geldermalsen, W.J.
Karels te Hardinxveld-Giessendam; te Mid
delburg-Centrum, P. Mulder te Dordrecht; te
Nieuwdorp, A. Schot te Krimpen aan den
IJssel.
Bedankt voor Rotterdam-Zuid wijk, C.G.
Vreugdenhil te Groningen
GEREF. GEM. IN NEDERLAND
Beroepen te Vriezenveen, J. Roos te
Opheusden.
Bedankt voor Temeuzen, J. Roos te Op
heusden.
OUD GEREF. GEM. IN NEDERLAND
Bedankt voor Werkendam, D. Monster te
Bameveld.
Het gedicht beschrijft dit streekdrama op
nauwkeurige wijze. Het is zó gedetailleerd,
dat men er van uit kan gaan, dat het verhaal
de waar is gebeurd. Hoe, waar, waarom en
wanneer is de moord gepleegd?
Het boterde al lange tijd niet tussen de 31-
jarige dienstbode Anna G. en de 19-jarige
knecht Laurens E., beiden afkomstig van
Oude Tonge en dienstbaar op de boerderij
van Theodorus van der Bol onder Middel
harnis. Zij wat plagerig en autoritair van
aard, hij wat opvliegend driftig. Zij kenden
elkaar nog uit Oude Tonge en Anna was in
eerste instantie enthousiast met zijn komst.
Zij probeerde zelfs verkering met hem te
krijgen, maar na enkele malen met elkaar te
zijn uitgeweest, moest hij niets meer van
haar weten.
Het was op maandagavond 23 mei 1910 toen
voornoemde Laurens E. bezig was in de
boomgaard, om tussen de haag verschillende
vuiltjes weg te halen, wat hij met een schre
pel niet doen kon en daarom een mes
gebruikte. Toen hij daarmee druk doende
was kwam omstreeks kwart over zes de
dienstbode het op de haag hangende was
goed halen. De knecht had gehoord, dat zij
hem betichtte sigaren te hebben gestolen van
de boer. Hij vroeg hoe het zat met die siga
ren en er ontstond een woordenwisseling,
waarop zij hem nogmaals verweet een dief te
zijn.
Dit schoot bij de knecht in het verkeerde
keelgat en woedend nam hij het mes uit zijn
rechter- in zijn linkerhand over gaf haar een
ferme stomp die haar tegen de grond deed
buitelen. Naar de moordenaar beweerde,
moet zij zich toen hebben verweerd en heeft
hij in blinde woede haar verschillende mes
steken bij en in het hart toegebracht.
Volgens latere mededeling moet bij de
gerechtelijke schouwing gebleken zijn, dat
het slachtoffer 23 messteken zijn toege
bracht, waarvan 17 wonden in de rug en drie
om het hart, reeds vier steken waren dode
lijk.
De moordenaar heeft dus met het verstand
op nul in het wilde weg gestoken. Zij was
echter niet op slag dood. Na het gebeurde
begaf hij zich naar de boerderij, waar alleen
de boerin thuis was, die stond te süijken. Hij
zei: "Ik heb ze doodgestoken! Ze kunnen je
wel zóó driftig maken!" Hij droeg toen een
bebloed mes in de hand. De boerin geloofde
hem in eerste instantie niet en ging mee om
poolshoogte te nemen. Zij zag hoe het meis
je na enkele stuiptrekkingen haar laatste
adem uitblies. Onmiddellijk werd daarop
een dicht in de buurt zijnde arbeider geroe
pen, die terstond de politie en de dokter
waarschuwde, welke vlug ter plaatse waren.
De moordenaar is daarop even verder aan de
dijk gaan zitten huilen en heeft daar het mes,
waar de dodelijke steek mee was volbracht,
in de zich daarbij bevindende sloot gewor
pen.
Inmiddels verscheen ook G. van Otzel, die
een gil had gehoord. Hij herkende de stem
van Anna. Toen hij naderbij kwam zag hij
Anna dood op het bleekveld liggen. Meteen
zag hij de moordenaar in de welput springen
om zich te verdrinken. Met behulp van de
inmiddels toegesnelde personen werd hij er
uitgehaald. Daarna werd hij van droge kle
ding voorzien en onder bewaking gesteld
van de justitie die inmiddels was gearriveerd
en hem in verhoor nam. De dokter kon niets
anders dan de dood constateren.
Op woensdagmorgen 25 mei om vier uur
arriveerde het lijk in Middelharnis. Een uur
later gevolgd door de moordenaar, die werd
begeleid door de Brigade Commandant en
de Rijksveldwachter. Allebei werden ingela
den in de Middelhamisser boot (de Onder
neming), zij in haar kist en hij in de boeien.
Om half zes vertrok de Onderneming, waar
bij het lijk van het vermoorde meisje naar
Oude Tonge werd gebracht, alwaar het op
zaterdaa 28 mei werd begraven. De moorde
naar werd owiüchracht naar de strafgevan
genis te Rollcrdain. Hem stond zeven jaar
öevan"cnissiiai m liet vooruitzicht.
Van der Bol veilicl in 1914 zijn boerderij,
waarna Piii^ \ogolaar het boerenspul over
nam. Hel hiuaigc adres \an de boerderij is:
Dan ook een fijn geboortekaartje.
Wij hebben ze voor u-
Maak uw keuze uil ons nieuwe
modellenboek!
SOMMELSDUK
Tel. (0187) 471020
Oostmoerse Scheidweg 2 te Stad aan
Haringvliet.
Het gebeuren was reeds spoedig in het dorp
bekend en bracht veel volk op de been. Hef
voorval maakte zulk een indruk, dat iemand
er een gedicht van maakte. Van het inmidr
dels bekende gedicht zijn enkele varianten ig
omloop, die echter niet veel van elkaar vef^
schillen. Hieronder nog eenmaal het gedicht:
Komt vrienden wil mij eens aanhooren
En luisteren naar mijn lied 'j
Hetgeen ik zal verhalen
Wat er hier is geschied.
't Was op een schoonen avond
't Was in de maand van mei
De vogelen des hemels die zongen
En alles was vroolijk en blij
Maar op de boerderij van Bol
daar was geen vreugde of geen lol
Maar twist en tweedracht 't allen tijd
Al tussen de knecht en de meid.
Refrein: I
O jonkheid, o jonkheid bedenkt toch wat gf
doet.
Met messen te vechten kost vaak onschuldig
bloed.
Antje ging waschgoed halen, buiten al
die heg
Zij moest nu voor alles betalen
Haar vijand .stond haar in de weg
Ach had ze nu maar gezwegen
Dan er misschien niets gebeurd
Maar de tijd was nu gekomen
Waar heel de familie om treurt
Men scheldt en sart elkander uit
En wat deed toen die lage guit
Hij nam een mes en stak tot smart
Haar meermaal in het hart.
Refrein: O jonkheid.
Zij viel voor dood ter neder
nu had de beul zijn zin
Hij ging toen kalm naar huis toe
en riep de boerin
Die kon het niet gelooven
wat zij daar had gehoord
Zij .spoedde zich daar henen
en vond de meid vennoord
De knecht die vlucht ten einde raad
en overdacht het groote kwaad 1
Hij had berouw en wierp in nood
zijn mes al in de sloot.
Refrein: O jonkheid
Een dokter werd spoedig ontboden -,
Politie verscheen alras
Maar hier was geen redding meer mogelijk
Daar zij reeds gestorven was i
De knecht wilde zich verdrinken
Daarom zocht hij den troost in den dood
Men haalde hem spoedig uit 't water i
En redde hem toen uit de nood i
Men gaf hem drooge kleren aan i
Hij riep met de oogen vol getraan
Ik heb de schuld het valt mij zwaar
Ik ben haar moordenaar.
Refrein: O jonkheid
Men bracht hem naar Rotterdam henen
Om te ondergaan zijn straf
Daar zit hij vol droefheid te weenen
En Antje die rust in 't graf.
Mocht dit nu een voorbeeld wezen
Voor ieder mensch groot en klein
Wilt liever elkander verdragen
Als twist soms of ruzie mocht zijn
Gij ziet hier menschen hoe het gaat
Als het boosheid wordt dan is hel te laat
Twee jonge levens weggescheurd
Door heel de familie betreurd.
Refrein: O jonkheid
Hallo, jongens en meiden. Het zal jullie niet
ontgaan zijn dat het a.s. zaterdag 1 februari
50 jaar geleden is dat de watersnoodramp
begon. Daarom lijkt het ons goed om ook
daar bij stil te staan. Wij hebben contact
gehad met Hans Grinwis van Haringvliet
Expo en hij is bereid om zaterdagavond een
rondleiding voor ons te doen.
Dat houdt in, een film van de ramp hoe het
toen was, en de noodzaak van de Haring-
vhetsluizen. Dusbenje 12, 13, 14 of 15 jaar,
dan ben je van harte uitgenodigd. Oh ja we
zitten nog met vervoer. Zijn er nog aardige
vaders of moeders die willen rijden???? Bel
dan 0187-684292. De avond begint om
19.30 uur, de Ark is om 19.00 uur open en
om 20.00 uur worden we bij de sluizen ver
wacht. De avond eindigt om ±21.30 uur. t
We rekenen weer op een grote opkomst.
Tevens is dit de laatste keer dat je de moge
lijkheid hebt om je op te geven voor het
weekendje weg met Pasen. j
Groeten het Spiritteahi
