Doetinchem bood Middelharnis en Sommelsdijk voor tonnen hulp Crea-Activiteitenbeurs in Oude Tonge Woord ^Dflfld ËnAiiD0i.rficyws Kledinginzameling voor Ozun Slachtofferhulp zit in je Op 1 februari 2003 is het een halve eeuw geleden dat zuidwest-Nederland werd getroffen door ernstige overstromingen. Die kostten aan 1835 mensen het leven. De solidariteit met de getrof fen gebieden was groot, ook in de gemeente Doetinchem. Middelharnis en Sommelsdijk werden 'geadopteerd'. In hun tijdschrift 'Kronyck' schreven de oudheidkundigekring Deutekom en de Oudheidkundige verenigingen Salehem en Gander er een boeiend artikel over, dat we met toe stemming van de auteur en mede-redactiehd Jan Berends mochten overnemen. Naschrift Oud papier Goedereede Goeree Overf lakkee Goeree Overf lakkee Iedereen die februari 1953 zelfheeft meege maakt, heeft hieraan persoonlijke herinne ringen. Ik weet nog dat ik als tienjarig jon getje in Hoogeveen op die grijze, sombere zondagmorgen van 1 februari de steeds ern stiger wordende berichten op de radio hoor de. Er hing die dag een vreemde sfeer. De werkelijkheid drong pas later door. Om te beginnen de volgende dag in de kranten. Toen volgden de inzamelingen van kleding, voedsel en geld. Het bioscoopjournaal Polygoon toonde de afschuwelijke, bewegende beelden. Wat later kregen we geëvacueerde kinderen in de klas en plakten bijvoorbeeld een oranje post zegel met de beeltenis van koningin Juliana van tien cent met tien cent extra voor de getroffen gebieden. En natuurlijk was er een grote actie. Beurzen open, dijken dicht; op de radio, want televisie was er nog nauwe lijks. Er kwam hulp uit het hele land en van ver daarbuiten. Hoe ging het in Doetinchem? Nadat de storm met orkaankracht uit het noordwesten, gepaard gaande met een springvloed, vooral de Zuid-Hollandse en Zeeuwse eilanden en het westelijke gedeelte van Noord-Brabant zo ongelooflijk getroffen heeft, komt de hulp in het hele land en dus ook in Doetinchem snel op gang. De burgemeester van Doetin chem, J. E. Boddens Hosang, roept op zon dagavond 1 februari om 19.30 uur een grote groep mensen bij elkaar. Het zijn vertegen woordigers van het Rode Kruis en de UW, hoofden en directeuren van scholen, leden van de automobielclub DAC, verkenners van de padvinderij, dominees en vele ande ren. Ook de wethouders H. Kreuzen en C. van der Grijn zijn aanwezig. Vanzelfspre kend staat de burgemeester stil bij de ver schrikkelijke gebeurtenissen van de voor gaande nacht en deze dag en geeft aan dat Doetinchem, ditmaal voor geweld gespaard gebleven, moet trachten ruim en spoedig hulp te verlenen. Via de schoolkinderen zal de boodschap worden meegegeven, dat die zelfde maandagmiddag een grote inzame ling zal worden gehouden. De leerlingen van het voortgezet onderwijs zullen maandag ochtend huis aan huis eea stencil rondbren gen. Deze folder zal in de nacht worden ge drukt. Auto's van o.a. de politie zullen met luidsprekers rondrijden en oproepen kle ding, dekens, schoeisel en geld te geven. De leden van de vrouwenorganisaties zullen deelnemen aan de collecte en helpen bij het sorteren van de binnengekomen goederen. Diverse depots worden ingericht, o.a. bij het Wit-Gele Kruis, het Gebouw van Christelij ke Belangen aan de Keppelseweg, het Nederlands-Hervormde kerkje in Slangen burg, het GTW-station in Gaanderen. De eetzaal van Ruimzicht wordt het centrale depot. Het dagelijks bestuur van de hulpverlening ligt bij een comité waarvan de heer Krol secretaris en de heer Gruppelaar penning meester is. De burgemeester fungeert als voorzitter. De heer Dekker van Ruimzicht biedt aan er jongens op te nemen en meisjes onder te brengen in het meisjesinternaat. Deze hulp is bedoeld voor leerlingen van een iniddelbare school waar de lessen geen voortgang kunnen vinden en waar de tijd voor examens dringt. De heren Jansen Ven- neboer en Blom van de automobielclub wil len een regeling opstellen waardoor in elk van de 49 wijken, waarin de gemeente ver deeld wordt, een personen- of vrachtwagen ter beschikking kan worden gesteld bij de inzameling. Een volwassene zal met de col lectebus geld inzamelen, terwijl jongeren onder leiding van een volwassene de goede ren zullen inzamelen. De vergadering ein digt om 20.45 uur. Overleg, iets later in klei nere kring, leidt tot de beshssing de ontvan gen zaken niet onder te brengen in grote verzamelingen maar ze rechtstreeks te be zorgen in een getroffen gemeente, waartoe aangewezen worden de gemeenten Middel harnis en Sommelsdijk. Hiertoe wordt be sloten om enig zicht te houden op de ver spreiding van de goederen en de besteding van het in te zamelen geld. Ook de gemeen ten Delft en Amersfoort worden aan Middel harnis en Sommelsdijk gekoppeld. De volgende dag wordt een kort maar drin gend verzoek rondgebracht, gericht aan de burgers van Doetinchem. Er worden vele goederen en geld ingezameld. Vele initiatie yen komen van de grond. Ellenlang zijn de lijsten van mensen die collecteren en die zich aanmelden om te helpen. Het aanbod loopt uiteen van vrachtwagens, het chauffeuren naar het rampgebied, EHBO-werk, grond werk tot boerenwerk, o.a. melken. Uit de vele aanbiedingen toch enkele als illustratie van wat er zoal gebeurde: A.Vinkenborg, bakker in de Hamburger straat, heeft het voortouw genomen om met door Jan Berends alle bakkers van Doetinchem op de vee- en lapjesmarkt van dinsdag 3 februari krenten bollen te verkopen in zakjes van vijf stuks, ledere bakker zal proberen tweehonderd krentenbollen aan de man te brengen voor tien cent per stuk. Een volgend initiatief komt van enkele landbouwers in de gemeen te. Het resultaat was indrukwekkend. Toege zegd wordt om straks in de geadopteerde gemeente te leveren: 83 stuks rundvee, 220 varkens, bijna 1500 kippen en daaraan toegevoegd nog een bedrag van ruim vijfduizend gulden. De schenking vertegenwoordigt in totaal een waarde van meer dan zestigduizend gulden. In een brief van het hoofd van de Plantsoen- school, de heer Radstake, biedt het personeel twee procent van het salaris aan, zo lang dit nodig is. Alle personeelsleden ondertekenen de brief. De Beccon levert o.a. 250 emmers, 88 com- poteschalen en 49 nachtpotten. De firma Perlstein geeft vijftig gulden, maakt honderd gulden per bank over en zegt in een notitie onderaan de brief dat gedestilleerd een gevaarlijk artikel is en blijft, maar mocht het Rode Kruis menen wat te kunnen gebruiken, dan biedt de zaak een kist zoete witte wijn, een kist cognac en een kist rum aan. Het is geen medicijn, maar kan wel helpen bij kou de, verstijving en verkleuming. Op voorstel van dokter Engelsman gaat het presentiegeld van de raadsvergadering van 11 februari naar het Nationaal Rampenfonds, zonder enige discussie. Nog een sprekend voor beeld van prachtige hulp. Het Philipsperso- neel geeft geld, bijeengebracht door over werk en uit vrijwillige bijdragen door over werk en uit vrijwillige bijdragen. Het hoofdkantoor heeft dit verdubbeld tot 4855,-. In korte tijd was de waarde van de schenkingen door Doetinchem samenge bracht, ruim een half miljoen gulden. Ondertussen is in de nacht van 2 op 3 febru ari een tweetal colonnes samengesteld met uitgezocht technisch personeel, voorzien van boten, schoppen, en andere gereed schappen onder leiding van de heer Wieren- ga, die aannemer van waterstaatswerken was. De colonnes werden aangevuld met twee tientonners van de GTW met ingeza melde goederen. De eerste colonne vertrekt om drie uur 's nachts; de andere om negen uur 's morgens. Eerst lijkt het erop, dat de beide colonnes niet verder zullen komen dan Rotterdam, waar ze bij de Rivièrahal staan, maar mevrouw Boddens Hosang, die de lei ding heeft van de hulpoperatie, belt uit Mid delharnis, dat de wagens door moeten rijden naar Hellevoetsluis, waar de overtocht gere geld zal worden door brigadier Faber. Het dringend verzoek komt: zendt geen goe deren, maar wel etenswaren, olie, benzine en drinkwater. Ook een dragline is erg welkom, maar hierover zal nader overleg volgen. Dit verzoek om vooral eten te sturen kan men begrijpen. Door de voorzitster van de vrou wenvereniging was een telling georgani seerd van bijeengebrachte goederen, voorna melijk kleding en grotendeels opgeslagen in de kerk van Sommelsdijk. Een kort over zicht: boven- en onderkleding voor jongens 3046 stuks, idem voor meisjes 5804 stuks, dameskleding 7427 stuks, herenkleding 6878 stuks en voor baby's kleding en bed dengoed 3319 stuks. Daarbij schoenen, laar zen en pantoffels 2640 paar en aan huis- houdspullen en beddengoed nog 1117 voor werpen. Bij elkaar 30.231 stuks goederen. Met de nagekomen artikelen, waaronder acht wiegen en vijf kinderwagens wordt het totale aantal op 34.000 stuks geschat. Op woensdag 4 februari wordt een voedsel- colonne van zes wagens naar het getroffen gebied gestuurd met een waarde van 5300,-. Interessant is de lijst van het gele verde voedsel; het geeft een indruk van de hoeveelheden. De lijst vermeldt 62 dozen margarine, 25 dozen vet, 1000 eieren, 20 kratten chocomel, 1 doos openers, 10 liter jenever (hierachter staat de notitie, dat er twee flessen te weinig zijn ontvangen, wel verdacht!), 120 liter julienne- en 120 liter bruinebonensoep, 240 liter appelmoes, 1200 liter speksnijbonen en 1200 liter doperwten vijf zakken zout, vijf zakken suiker (elk 250 kg), drie zakken gemalen koffie (50 kg), twee zakken rijst (100 kg), vier zakken havermout (100 kg), zeven zakken kaas en 1 colli kaas met diverse soorten. Daarbij nog 210 kilo boerenmetworst, 500 kilo vet spek, levensmiddelen, medicamenten, stormlan- taams, zeventig zakken aardappelen, 25 kis ten sinaasappelen, 2987 pond roggebrood, 2397 stuks wittebroden, een partij worsteiï en vlees en twee kratten Nutricia kinder- melk. Alle hulp uit Doetinchem komt voor Mid delharnis en Sommelsdijk juist op tijd. Goe- ree-Overflakkee is met Schouwen-Duive- land het zwaarst getroffen eiland. Alleen het hooggelegen gedeelte aan de Noordzee met de duinen en de omgeving van Dirksland zijn droog gebleven. Het gebied van Oude en Nieuwe Tonge wordt overspoeld en hier vallen de meeste slachtoffers. Men heeft er driehonderd doden te betreuren. Middelhar nis en Sommelsdijk werden beschermd door een oude dijk. Alleen een klein gedeelte van het dorp Middelharnis en de buurtschap Kra lingen, behorend tot de gemeente Sommels dijk, maar vlak bij Dirksland gelegen, liepen in de vroege zondagmorgen al onder water. In de andere gedeelten kwam het water in de loop van zondag langzaam op. Hierdoor konden velen een gedeelte van hun bezittin gen in veiligheid brengen en werden de hui zen niet door de waterstroom ernstig geha vend. Toch zijn er zeventien mensen om het leven gekomen. Er waren veel bezittingen verloren gegaan en hulp met dekens, kleding en voedsel waren bij de noodzakelijke eva cuatie meer dan welkom. Op 6 februari belt burgemeester Rijnders van Middelharnis naar Doetinchem, nadat de hulptroepen zijn vertrokken. Hij rept over een verrassend grote hulpverlening en dankt voor het omvangrijke werk verricht door de Doetinchemse hulpverieners onder leiding van mevrouw Boddens Hosang. Hij spreekt over een groot uithoudingsvermogen onder vermoeiende omstandigheden en voegt er nog aan toe, dat de zaken uit Doetinchem van de beste kwaliteit waren. Belangrijke vriendschapsbanden waren in deze korte tijd ontstaan. Met de wagens die terugkeren, komt ook een aantal hbs- en gynmasium- leerlingen mee. Met de jongelui die later, in het eerste weekeinde na de ramp volgen, in totaal 41, die in Ruimzicht, in het meisjesin- temaat en bij particulieren worden onderge bracht. De verwachting is op dat moment, dat de school in Middelharnis niet eerder dan na de zomervakantie weer zal opengaan. Om de lessen goed te kunnen volgen en te kun nen studeren, worden voor een fors bedrag studieboeken e.d. aangeschaft. De leerlin gen, uit alle klassen, komen behalve uit Mid delharnis en Sommelsdijk, ook uit dorpen als Dirksland, Oude en Nieuwe Tonge, Kerkwerve, Ooltgensplaat, Ouddorp en Stad a/h Haringvliet. Op 20 februari komt het hulpcomité onder leiding van de burgemeesters bij elkaar om alles na te bespreken en plannen te maken hoe nu verder te gaan. Uit de corresponden tie blijkt, dat op l6 maart het eerste bericht van reëvacuatie wordt verstuurd; het groot ste deel van de bevolking kan terugkeren. Op 15 april meldt de burgemeester van Mid delharnis, dat de bewoners, op enkele uit zonderingen na, zijn teruggekeerd en haalt in roerende bewoordingen nog eens aan hoe belangrijk de snelle en onbaatzuchtige hulp voor de in nood verkerende mensen in het rampgebied was. Ook de ontvangst van en hulp aan de evacués wordt genoemd waarbij velen in de geestelijke en materiële noden hebben voorzien en vriendschappen hebben gesloten. De leerlingen van de HBS zullen begin mei teruggekeerd zijn, want deze school wordt begin mei weer geopend. We willen u niet vermoeien met het overleg. dat de burgemeester voerde met de instanties in verband met de eventuele aftrekbaarheid van de giften. Wel is het interessant te ver melden dat de heer Herder van de Dienst van Openbare Werken, m mei en juni vier weken in het getroffen gebied doorbrengt om in een uitvoerig verslag de schade vast te leggen. Naar aanleidmg van dit rapport kan verdere hulp worden verieend. De toegezegde hulp van de boeren wordt in de tweede helft van mei afgewikkeld. Uiteindelijk worden 83 stuks rundvee, 230 varkens en 1438 kippen naar Middelharnis gezonden. Ontroerend zijn de vele dankbrieven, die naar Doetin chem worden gezonden; Veel dank voor de prachtige gift weer een varkentje op het hok te hebben. Als slotuitkering wordt in augus tus 1954 door de dan bestaande Stichtmg Doetinchem helpt Middelharnis een bedrag beschikbaar gesteld van 61.000,- voor de bouw van het Groene-Kruisgebouw. Tevens kan met een deel van dit geld het maat schappelijke werk weer een stevige basis worden gegeven. Ook nog in 1954, op 29 mei, is er in Doetin chem een grote manifestatie: Middelharnis en Sommelsdijk danken Doetinchem. Met op het programma een mars door Doetin chem en een aubade voor het gemeentehuis aan de Burg. Tenkinkstraat door de Konink lijke Fanfare Sempre Crescendo uit Middel- hamis-Sommelsdijk. Daarna gaat het feest verder in De Sociëteit aan de Grutstraat. Het gemeentebestuur krijgt een schilderij aange boden van de Rotterdamse schilder Marius Richters Gezicht op Middelharnis en Som melsdijk. Ook het Doetinchemse Groene Kruis krijgt een geschenk aangeboden. Na dankliederen en een film over de stormvloed voeren de leerlingen van de Rijks-HBS uit Middelharnis een toneelstukje op en geeft de fanfare aansluitend een concert. Voor het Groene-Kruisgebouw in Middel harnis wordt op 28 september 1955 de eerste steen gelegd door burgemeester Boddens Hosang. De Doetinchemse vlag hangt bij deze gelegenheid uit. Nadat deze vlag is teruggezonden, vraagt men in mei 1956 deze vlag nogmaals te sturen ter gelegenheid van de opening van het kruisgebouw op 24 mei van dat jaar. Bij terugzending betreurt men in MiddeUianüs dat bij deze opening de bur gemeester van Doetinchem, noch enkele heren van het Doetinchemse adoptiecomité aanwezig waren. Op 4 september 1962 besluit de raad van Middelhamis een nieuwe toegangsweg naar de kom Doetinchemsestraat te noemen, niet zo maar een straat ergens in een nieuw bouwwijk, maar een belangrijke doorgaande weg. De raad heeft tot deze naamgeving besloten om uiting te geven aan de grote dank, welke deze gemeente en haar inwoners nog steeds verschuldigd zijn voor de hulp, •welke de gemeente Doetinchem en haar be volking direct na de ramp van 1 februari 1953 in zulk een belangrijke mate en op zo spontane wijze hebben verleend. De naam geving zal tevens een blijvende herinnering aan deze hulp vormen, zo luidt de motive ring bij het raadsbesluit. In Middelhamis spreekt men sindsdien altijd over De Doetin chem, nooit over Doetinchemsestraat. Voorzover we weten dateert het laatste offi ciële contact tussen de gemeenten van 1 fe bruari 1993 bij de herdenking van veertig jaar watersnoodramp Goeree-Overflakkee. Wethouder Ben Kothuis woont de herden kingsdienst bij in de Hervormde kerk te Oude Tonge. Na de dienst is er een stille tocht naar de rampenbegraafplaats, in 1953 aangelegd in de kruin van de Spuidijk te Oude Tonge, waar meer dan driehonderd slachtoffers van de ramp zijn begraven. Daarna wordt er een speciale tentoonstelling bezocht. In 1954 zongen de koren van Goeree enkele dankliederen, waaronder een lied op een melodie van Mozart. Van de tekst volgen hier enkele regels tot slot: Zo brengen wij, Voldaan en blij. Met onze kelen De dank van velen Uit Sommersdiek-Meneerse; Begeren te eren Uit offervaardigheid Want Doetinchem die schonk ons Zeer veel met milde hand En al die goede gaven Versterkt'de Vriendschapsband. Misschien dat dit artikel ertoe bijdraagt dat de vriendschapsbanden, die vijftig jaar gele den tussen Middelhamis/Sommelsdijk en Doetinchem ontstonden, nog eens worden vernieuwd en aangehaald. Boeken, foto's, films en artikelen kunnen je nauwelijks laten meevoelen, wat een ramp als de watersnood van 1953 voor de bevol king betekende. Pas een persoonlijk verslag maakt de verschrikkingen levend. Begin jaren negentig stond ik op de begraafplaats van Kortgene bij het monument en de graven van de mensen, die in dat deel van Noord- Beveland zijn omgekomen, Een man, die in 1953 er werkzaam was als gemeente-arbei der, vertelde me daar zijn verhaal. Van de opening van het nieuwe gemeentehuis op zaterdag 31 januari, van het gezellige feest, van de vreselijke storm en van het feit dat hij 's avonds even op de Kaai ging kijken. Daar zag hij dat het water, dat laag moest zijn, ongeveer vloedhoogte had en nog uren ver der zou stijgen. Het plaatsen van vloedplan ken, het versterken van de dijken, alles was nutteloos. De vloed drukte de dijken niet kapot, deze waren te laag. Het zeewater stroomde over de dijk en holde van binnen uit de dijk uit, die tenslotte werd wegge vaagd. Velen konden vluchten of zwommen voor hun leven, maar tientallen mensen kwa men in de golven om. En van al deze men sen, daar begraven kon hij het verhaal ver tellen. Daar en dan word je pas echt geraakt. De Stichting Koninklijke Fanfare Apollo te Goedereede haalt zaterdag weer oud papier op in Goedereede- Havenhoofd. Wij verzoeken u of u het oud papier voor 8.30 uur goed gebundeld buiten wil zetten. In deze rubriek kunnen lezers hun zegje doen of reageren op hetgeen ze in dit blad gelezen hebben. Inzendingen mogen geen grotere omvang hebben dan ca. 400 woorden. De redactie behoudt zich het recht voor om ingezonden tekst In te korten of niet te plaat sen. Tevens draagt de redactie geen verantwoorde lijkheid voor de inhoud van wat lezers schrijven. Geachte redactie, Ondergetekende verzoekt beleefd een plaatsje in uw blad. Met belangstelling heb ik het verslag van de heer Robijn in Eilanden Nieuws van de vorige week gelezen. Onze woning is blijven staan in het watergeweld en we hebben het overleefd op zolder. De zware invalide man die ze met een brancard hebben opgehaald was namelijk mijn vader. Het is voor de dragers een zware opgaaf geweest, toen over het ongelijke gors langs de steenglooiing naar Herkingen. Uit het verslag blijkt dat er tijdelijk geen godsdienstige of politieke geschillen waren, het begrijpen, medeleven was veel beter als tevoren. De bevolking heeft eendrachtig hun dorp gemaakt tot een toevluchtsoord voor verkleumde, hongerige en dorstige overle venden van de ramp uit de omstreek. Om maar enkele dingen te noemen, er werd brood, koffie, soep en kleding gegeven en onderdak aangeboden. Het was voor mij een behoefte en een voor recht om na zoveel jaren eens te schrijven, een hartelijk memorial. Met dank voor uw medewerking, F. J. V. d. Ouden, Battenoord OUDE TONGE - De werkgroep Ozun houdt op D.V. zaterdag 8 februari weer een kledinginzamelingsactie, t.b.v. haar zuster gemeente in Roemenië. Ook u kunt uw oude, maar wel bruikbare: materialen bij ons kwijt, een en ander iiL overleg met de heer Groenendijk, tel. 641934. Uw kleding kunt u afgeven tussen 9-12 uur in het 'koor' van de Ned. Herv. Kerk te Oude Tonge. De Stichting Welzijnswerk Oostflakkee organiseert op zaterdag 8 februari a.s. een Crea-Activiteitenbeurs. Op deze beurs kunt u kennis maken met de activiteiten die de SWO de komende maanden wil organiseren. De activiteiten zijn voor jong en oud, voor alle leeftijden! Zoals een cursus acrylschilderen, workshop paverpol, boetseren, hardanger, cursus bridgen, enz. U kunt informatie verkrijgen wat betreft de kosten, waar en wanneer de activiteiten plaatsvinden en u kunt vragen stellen aan de docenten. De beurs wordt gehouden in het Infocen- trum, Bemhardstraat 27 te Oude Tonge van 10.00 tot 13.00 uur. De toegang is gratis, u bent van harte welkom. Voor vragen kunt u bellen naar de SWO, tel. 641344. Slachtoffers van een misdrijf of verkeerson geluk krijgen vaak plotseling te maken met een wirwar van instanties en regels waarvan ze waarschijnlijk nog nooit gehoord hebben. En dat terwijl ze verdriet hebben, verbitterd en vaak ook woedend zijn. Vrijwilligers van Slachtofferhulp Nederland bieden hen praktische, juridische en emotio- nele steun. Zij praten met de slachtoffers over wat er gebeurd is, helpen bij het invul len van formulieren, adviseren en geven juridische informatie. Om dit vrijwilligers werk goed te kunnen doen, krijgen de vrij willigers diverse trainingen en cursussen en worden zij begeleid door ervaren beroeps krachten. Voor dit specifieke vrijwilligerswerk zijn veel mensen nodig en Slachtofferhulp Nederiand regio Rotterdam-Rijnmond/Zuid- Holland Zuid komt mensen tekort, met name voor de bureaus in Middelhamis (Goe ree-Overflakkee) en 's-Gravendeel (Hoek- sche Waard). Slachtofferhulp zoekt mensen die goed kun nen luisteren, praktische en juridische hulp willen bieden aan slachtoffers van een mis drijf of een verkeersongeluk en emotionele bijstand willen verlenen. Mensen die interesse hebben in dit afwisse lende en veelzijdige werk van Slachtoffer hulp, een minimum leeftijd hebben van 25 jaar en ongeveer 8 uur per week beschikbaar zijn, kunnen contact opnemen met Willy Volgt, Slachtofferhulp Nederiand regio Rot terdam-Rijnmond/Zuid-Holland Zuid, bereikbaar op maandag t/m donderdag tij dens kantooruren op telefoonnummer OIO - 436 01 44, fax 010 - 436 94 09 of e-mail W.Voigt@sIachtofferhuIp.nl.

Krantenbank Zeeland

Eilanden-nieuws. Christelijk streekblad op gereformeerde grondslag | 2003 | | pagina 12