145 jaar geleden werd dr. J.H. Gunning JHz. geboren
9
OZ zorgverzekeringen biedt
peuter behandeling in België aan
f ccuuten
EIIAtffiBt-niEUWS
We waren ten einde raad
EIIAI1DEI1-I1IEUW5
Nieuws van de eihnden
Nieuw boek
februari-ramp 1953
Raad Goedereede
stelt Welzijnsnota vast
Geen openbaar onderwijs in Herkingen:
Raad Dirksland onderzoekt mogelijkheid tot
compensatie reiskosten leerlingenvervoer
PAGINA 2
DINSDAG 28 JANUARI 2003
Veel meegemaakt
Naar Kinderziekenhuis
Leed vergeten
'Ga niet alleen door het levenhoort al 125 jaar tot de geestelijke bagage van velen
Een gemeente heeft onder meer de
plicht zorg te dragen dat er openbaar
onderwijs geboden wordt. In de
gemeente Dirksland heeft de woon
kern Herkingen geen openbare basis
school. Daarom zijn daar de ouders,
die hun kinderen openbaar onderwijs
willen laten volgen, aangewezen op
één van de andere woonkernen bin
nen de gemeente. En dat betekent dat
er dagelijks heen en weer gereden
moet worden, van Dirksland naar
Herkingen visa versa, met als gevolg
dat déze ouders jaarlijks extra reis
kosten moeten maken. Al jaren wordt
hierover met zekere regelmaat
gesproken in de Dirsklandse gemeen
tepolitiek. Is het niet dat sommige
raadsleden het liefst gerealiseerd
zagen dat ook in Herkingen een open
bare basisschool kwam, dan is het wel
dat ze Herkingse ouders een (financië
le) tegemoetkoming willen bieden
voor de reiskosten die zij moeten
maken om hun kinderen openbaar
onderwijs te kunnen laten volgen.
Over dit laatste was ook gesproken tijdens
de behandeling van de gemeentebegroting
2003 tijdens de raadsvergadering van eind
oktober jl., om uiteindelijk - via de raads
commissie Maatschappelijke Aangelegen
heden en Middelen - afgelopen donderdag
avond opnieuw op de raadstafel te komen.
Raadslid Robijn (PvdA) had daarom
gevraagd. Daarom kreeg hij er donderdag
avond als eerste het woord over.
'Ga niet alleen door het leven, die
last is u te zwaar. Eén wil u sterkte
geven, ga tot uw Middelaar.' Deze
regels worden soms nog aange
haald op de preekstoel en zijn met
een zekere regelmaat te horen bij
radioprogramma's met geestelijke
liederen. Een enkele keer wordt de
melodie gespeeld bij het uitgaan
van de kerk of bij een uitvaart. Op
23 januari was het 145 jaar geleden
dat de schrijver ervan, dr. J.H.
Gunning, geboren werd. Wie was
hij?
Ethisch
Qa niet alleen- door 't (eütn,
Tne iast isute zwaar.
Laat een u sttr^e gcz'en,
Qa tot u-w Middelaar.
"Daar iszooVeeCte l<^cn,
'Daar is zoovttCgtwctn
T,n zo'üeeL keds te dra£cn,
Qanietaüeen.
Qa niet alken, uw 'J(pnir^
Wil/(omen in uw kart.
J^ft geeft fiet ^m ter woning,
Hot stilt 3-[\, smart.
'WieS(gnzrtra, m
MsJIeZtlS? 2ii-f::.-J:-jjeal.
'J^tcHt dan de treurende oogen
9laar Jezus heenl
O armen, droePen, Blinden,
25e Hoofden opgericEt.
Laat u door Jezus vinden,
Zijn [ast is zacht en [icfit.
Daar is zooveel te dragen,
"Daar is zoveelgeweerL
!Aclt, wilt dan niet vertragen,
'Haar Jezus heen!
Wat l<^uigtgij om een wonde,
'Die skcftts 'Erèarming sloeg?
Wat zucht gij om de zonde,
'Die uw l/exlosser droeg.
Wat staart gij angstig, droevig
Ms waart gij steeds alleen?
U<gmtj gaat getroost, SlijmoeMg
9<^r Jezus heail
Welzalig die 't ervaren
Dat Jlij hun alles is,
Dan /(gnnenze ingevaren
'Bezorgdheid noch gemis.
3{ij draagt dan in Zijn armen
Door allen nood hen heen,
Wie steunt op Zijn ontfermen
Is nooit alleen.
"En dan, als 't leed der aarde
"Voorgoed is Weggedaan,
Mis in des hemels gaarde
llw Blijde voeten staan.
Dan ziet ge in 't zalig 'Eden
Skchts zaalgen om u heen,
'En prijst ge in eeuwighedtn
llw 9ieer alleen.
Predikant
Publicist
Componist
C. D. van den Heuvel
(i
y>
Angela Sluijters
De driejarige Angelo Sluijters speelt, lacht
en is weer vol levensvreugde. Nick en
Miranda Sluijters genieten zichtbaar van de
speelsheid van hun driejarige zoon. Voor
hen was Angelo de afgelopen maanden een
zorgenkindje. Een door caries zwaar aange
tast gebit bezorgde de peuter veel pijn.
Zoveel dat pijnstillers niet meer hielpen. De
eigen tandarts kon hem niet behandelen,
waardoor een poliklinische ingreep over
bleef. Maar het zou in Nederland drie tot
zelfs vier maanden duren, voordat hij in een
ziekenhuis terecht zou kunnen. Miranda
Sluijters riep de hulp van de zorgservice van
OZ zorgverzekeringen in, waardoor de klei
ne Angelo binnen twee weken in een zieken
huis in België geholpen werd. Dat gebeurde
begin december.
Dat gebeurde begin december. Het gezin
Sluijters heeft van de afgelopen feestdagen
eindelijk weer genoten. Angelo was goed
gehumeurd, huilde niet en had geen pijn.
"Het is verschrikkelijk wat dat mannetje al
heeft meegemaakf'vertelt zijn 32-jarige
moeder twee maanden later. "Angelo was
vroeger een huilbaby. Hij brulde een groot
deel van de dag en werd 's avonds regelma
tig wakker om weer te huilen. Voor ouders is
dat een enorme belasting. Alles draaide om
Angelo. Om toch een beetje aan onze nacht
rust te komen, gaven we hem 's nachts vaak
een flesje met siroop. Toen hebben we er
nooit bij stilgestaan dat dit desastreuze
gevolgen zou hebben zoor zijn tanen. Het
ons ook nooit verteld en als je kind een groot
deel van de dag huilt, heb je je nachtrust heel
hard nodig. Vorig jaar zomer begonnen de
problemen met zijn melktanden. Daar kwa
men vlekjes op. Dat werden gaatjes. Hij wil
de niet snoepen en later zelfs niets meer eten
en drinken. Een broodkorst deed al pijn bij
hem en de melk uit de koelkast warmden we
lichtjes op, anders deed het ook zeer aan zijn
tanden. Het was heel zielig! We hebben con
tact opgenomen met een tandarts, maar die
kon hem niet behandelen. In de stoel kwam
Angelo van angst een halve meter omhoog.
Bij het verdoven brak zelfs een keer de
naald. Het zweet stond bij de tandarts in zijn
handen".
De tandarts, aanvankelijk geen voorstander
van een ziekenhuisbehandeling, verwees
Angelo Sluijters vorig jaar op 17 oktober
chr. streekblad op gereformeerde grondslag
voor de zuid-hoUandse en Zeeuwse eilanden
is een uitgave van Uitgeversmaat
schappij Eilanden Nieuws BV
Verschijning: dinsdag- en vrijdagavond
Tel. (0187)4710 20
Fax (0187) 48 57 36
Postbus 8, 3240 AA Middelhamis
Langeweg 13, Sommelsdijk
ADVERTENTIES EN ADMINISTRATIE:
tel.(0187)47 10 20
e-mail: AIgemeen@gebr-dewaaI.com
(onder vermelding van 'adv' of 'adm')
tarief per mm 0.27;
contracttarieven op aanvraag
sluitingstermijn zakelijke advertenties:
maandag en donderdag 14.00 uur
sliiitingstermijn overlijdensberichten:
dinsdag en vrijdag 8.30 uur
voor foutief geplaatste advertenties als
gevolg van onduidelijke advertentie
opdrachten of telefonisch opgegeven
advertenties kan de uitgeverij niet
aansprakelijk worden gesteld.
Advertentie-acquisitie:
A. J. van der Velden,
06-50448359
REDACTIE:
hoofdredacteur: J. Villerlus,
tel. (0187)47 10 22,
privé (0187) 60 14 40
e-mail: J.ViIlerius@gebr-dewaal.com
Plaatsing van ingezonden berichten kan
zonder opgaaf van redenen worden gewei
gerd.
ABONNEMENTEN:
Per kwartaal 9,25.
Per Jaar €35.00.
Abonnementen zijn bij vooruitbetaling
en worden automatisch verlengd.
Opzeggingen schriftelijk
vóór 30 november.
Wijzigingen graag twee weken voor
deze ingaan doorgeven.
REKENINGNUMMERS:
postbank 167930
rabobank Middelhamis 342001108
tussen zijn familie.
door naar het Sophia Kinderziekenhuis. Bij
twee V. eken later kon de peuter daar terecht.
"Ondertussen was er voor ons geen houden
meer aan. Angelo huilde dag en nacht van de
pijn. Pijnstillers hielpen niet meer. Na een
onderzoek in het Sophia Ziekenhuis bleek
dat er vier kiezen getrokken zouden moeten
worden, daar dat kon pas drie a vier maan
den later. Maar hoe kwamen wij deze perio
de door? Ook als gezin gingen wij door een
'hel'. We hebben ook Mika, onze zoon van
twee. Zo kon het voor ons echt niet langer".
De huis-aan-huis krant 'Zorgnieuws' van
OZ zorgverzekeringen, in de brievenbus op
2 december, was voor Miranda Sluijters de
reden om naar de zorgservice te bellen. "Wij
zijn al jaren bij OZ zorgverzekeringen ver
zekerd. Maar dit keer viel mijn oog op de
zorgservice. ïk heb mijn verhaal telefonisch
aan een dame verteld, die mij uitstekend
heeft opgevangen. Ik was emotioneel, zelfs
over mijn toeren. Die mevrouw voelde heel
goed de situatie aan en beloofde haar best te
doen om Angelo eerder te laten behandelen.
Ik werd twee uur later al teruggebeld met de
vraag of het een bezwaar was als mijn zoon
in een universitair ziekenhuis in België
behandeld zou worden. Dat was voor ons
niet het geval, al hadden we de hele wereld
over moeten reizen. Twee dagen later kon
den we in Gent terecht. Sinterklaas liep daar
zelfs over de afdeling, dus Angelo vond het
erg leuk. De doktoren onderschreven de
ernst van de situatie en vijf dagen later lag
Angelo op de operatietafel. Uiteindelijk heb
ben ze twee kiezen getrokken, hebben ze
met vullingen van twee kiezen kronen
gemaakt en zijn er twee gaatjes gevuld. We
hebben Angelo 's morgens gebracht en 's
middags mochten we hem alweer meene
men".
De peuter lijkt inmiddels het ernstige leed
vergeten te zijn. "Maar wij moeten het nog
verwerken", geeft vader Nick toe als hij de
twee doorgetrotte kiezen laat zien. We zijn
heel blij dat de afdeling zorgservice van OZ
zorgverzekeringen zo doortastend heeft
gewerkt en ons de mogelijkheid heeft gebo
den om Angelo in het buitenland te laten
behandelen. We waren ten einde raad. Ange
lo is nu weer dat levenslustige ventjes zoals
wij hem graag zien. Tot slot wil ik zeggen:
geef een baby 's nachts nooit een flesje met
siroop in bed, want de gevolgen zijn ver
schrikkelijk".
Op 1 februari zal het vijftig jaar geleden zijn
dat zuidwestelijk Nederland getroffen werd
door een stormramp die vele mensenlevens
eiste. Binnen allerlei disciplines zal deze
gebeurtenis herdacht worden. De Stichting
Streekhistorie Voome-Putten en Rozenburg
geeft deze herdenking vorm in de uitgave
van een wel zeer bijzonder boek in de Publi
catiereeks.
De heer K. J. Waleboer, geboren in Gouds
waard, was in de februaridagen als mare
chaussee direct betrokken bij de bijstand die
dit Wapen verleende op verzoek van diverse
burgemeesters. Gestationeerd in Abben-
broek zag hij met eigen ogen de gevolgen
van de ramp voor onze streek. Doel, organi
satie en effect van de verleende bijstand wer
den eigenlijk nooit nader onderzocht, tot de
heer Waleboer zich hierin ging verdiepen.
Hiervoor waren de eigen herinneringen
uiteraard niet toereikend. Uit tal van archie
ven en het Marechaussee-museum diepte de
auteur gegevens op. Het resultaat is een stu
die die op een heel aparte manier ingaat op
een veelbeschreven onderwerp. Zonder
voorbij te gaan aan het menselijk leed wordt
op bijna nuchtere wijze de aanpak van de
hulpverlening en het verloop van de gehele
operatie gevolgd. Waar zoveel gegevens
tevoorschijn kwamen en ook het functione
ren van het naasthogere echalon in dit onder
zoek betrokken werd, overschreed de inhoud
van deze studie noodzakelijkerwijs de direc
te begrenzing van Voome-Putten en Rozen
burg. De directe commandant van de auteur,
de toenmalige kapitein J. van der Ven,
schreef het voorwoord voor dit boek; hij
mag het officieel uitkomen ervan helaas niet
meer beleven.
K. J. Waleboer - De Koninklijke Mare
chaussee op de Zuid-Hollandse Eilanden tij
dens de watersnood in februari 1953 ver
schijnt als nr. 18 in de Publicatiereeks van de
stichting. De eerste exemplaren zullen in een
besloten bijeen komst op 4 februari 2003 in
het gemeentehuis van Benüsse te Abben-
broek worden uitgereikt. Dat is precies de
datum, waarop 50 jaar geleden tot algehele
evacuatie van Abbenbroek moest worden
overgegaan. Men kan zich dus moeilijk een
toepasselijker plaats en datum voorstellen.
Het boek zal m.i.v. 5 februari te koop zijn op
het Streekarchief aan de Rik 22 te Brielle.
De prijs van dit 135 pagina's tellende boek
bedraagt 11,- (afgehaald). Donateurs van
de stichting krijgen een euro korting. Schrif-
teüjke bestelling: Streekarchief VPR, post
bus 79, 3230 AB Brielle.
De agenda voor de donderdagavond,
gehouden raadsvergadering van de
gemeente Goedereede bevatte maar
weinig punten die aanleiding gaven
voor diepgravende discussie.
Naast de - welhaast traditionele - verzoeken
tot planschadevergoeding, stelde de raad de
Notitie Welzijn 2003-2006 vast. In deze
welzijnsnota worden de subsidies vastge
steld voor de diverse instellingen die actief
zijn op welzijnsgebied. Zonder veel discus
sie werd de nota vastgesteld. De meest in het
oogspringende verhoging is bestemd voor de
Kunststichting Goedereede. Deze stichting
wil de komende jaren haar activiteiten uit
breiden door een kunstproject op scholen te
starten. Ook wil deze instelling haar jaarlijk
se kunstdag uitbreiden. Deze dag wordt in de
toekomst niet alleen op zaterdag gehouden
maar ook de vrijdag zal hierbij betrokken
worden.
Tijdens de raadsvergadering werd er wel op
aangedrongen dat de sportverenigingen ook
een plaats moeten krijgen in de welzijnsno
ta. Deze krijgen niet altijd direct subsidie
maar er wordt wel bijgesprongen in bijvoor
beeld het onderhoud van de terreinen.
Kort gezegd pleitte hij ervoor om de
bestaande Verordening leerlingenvervoer
zodanig aan te passen dat het in de gemeen
te Dirksland mogelijk wordt om ouders die
extra reiskosten moeten maken om hun kin
deren dat onderwijs te geven dat de ouders
zelf wensen, daarvoor een compensatie te
geven. Ongeacht of het hierbij om openbaar
of christelijk onderwijs gaat, zo verduide
lijkte hij. Ook raadslid Leenders (Gemeente
belangen) viel hem hierin bij, evenals VVD-
raadslid mevrouw Tuinstra, die zelf in Her-
kingen woont. Zij wist te vertellen dat in
haar woonplaats momenteel 23 kinderen van
vervoer afhankelijk zijn om openbaar onder
wijs te kunnen volgen.
Wethouder Sandee noemde het idee van
deze raadsleden wel een 'sympathieke
geste', maar ook een 'moeilijke vraag'. Er
zou nameUjk makkelijk een precedentwer
king vanuit kunnen gaan, zo gaf hij aan,
maar bovenal waarschuwde hij ervoor dat
aan het toekennen van de bedoelde compen
satie de ouders ook een eigen bijdrage boven
het hoofd kan komen te hangen, waardoor ze
van de 'regen in de drup' zouden kunnen
raken. "En dat kan toch ook de bedoehng
van deze raadsleden niet zijn", zo vroeg hij
zich af. Daarom ontraadde hij hen deze
'sympathieke geste' liever.
Toch zagen in meerderheid ook de andere
raadsfracties er wel wat in, zo bleek toen in
tweede termijn ook de raadsleden Van der
Vlugt (PvdA), Baan (SGP) en Tieks (CDA)
zich met de discussie gingen bemoeien. Alle
'voors en tegens' moest de wethouder nog
maar eens tegen het licht houden, vond men,
aan de hand waarvan over dit punt later dan
weer verder gesproken kan worden. Dat zeg
de wethouder Sandee ook toe.
Johannes Hermanns Gunning werd op 23
januari 1858 geboren in een hervormde pas
torie in Hilversum. Zijn vader, J.H. Gunning
jr. (1829-1905), was daar predikant. De zoon
had zo'n diepe verering voor zijn vader dat
hij zich later zou tooien met het achtervoeg
sel JHz., wat stond voor Johannes Herma-
nuszoon. Een neef van hem, die ook J.H.
Gunning heette en later een beroemd pedag
oog zou worden, zou zich als J.H. Gunning
Wz. presenteren. Zijn vader werd al snel pre
dikant in Den Haag, waar hij ds. D. Mole
naar opvolgde, die een aanzet had gegeven
voor de Afscheiding van 1834. Eén van zijn
gemeenteleden was mr. G. Groen van Prin-
sterer, van wie hij in 1876 ook de rouwdienst
zou leiden. Ook kerkte koning Willem III
nog wel eens bij ds. Gunning.
Tegen zijn zin werd vader Gunning - al jong
kaal, maar wel met een volle baard -
benoemd tot hoogleraar. Hij zou één van de
grondleggers worden van de ethische theolo
gie. Een theologie, waarin meerdere richtin
gen waren aan te wijzen. Ook een stroming,
die zich in gereformeerd spoor bleef bege
ven. Tegenwoordig wordt deze ethische
stroming weggezet als omechtzinnig en te
gevoelsmatig, maar in die dagen wilde deze
groep eerlijk in gesprek met de cultuur en
wetenschap van toen. Voor Gunning bleef
de Bijbel Gods Openbaring, maar hij wilde
Dr. .].H. Gunning JHz. {1858-1940) noemde zichzelf 'een vriend van geestelijk onbehuisden
de uitkomsten van het modem onderzoek
een serieuze kans geven. De ethici hebben
hele warme en stichtende dingen geschre
ven, maar hun angst voor koude leerstelUg-
heid zorgde soms ook voor vaagheid, slap
heid en al te grote toegeetlijkheid. Helaas is
alleen het laatste beeld blijven hangen bij
velen uit onze dagen. Het goud uit die tijd
ligt nu, grotendeels onaangeroerd door
reformatorisch Nederland, te wachten op
herontdekking.
Het einde van de 19e eeuw was kerkelijk
gezien een roerige tijd, waarin vrijzinnig
heid en andere moderne stromingen opkwa
men. De wetenschappelijke kritiek op de
Bijbel nam toe en de hervormde kerk was
geknecht door een reglement dat in de prak
tijk leervrijheid op de kansel toestond. Ook
de synode zelf leek niet erg happig te zijn om
echt in te grijpen.
Professor Gunning was een ernstig man en
de ondertitel van de biografie, die dr. Albert
de Lange over hem schreef, luidt dan ook
'een leven in zelfverloochening'Velen her
kende hem als een Godvrezend mens en De
Lange aarzelt niet om over hem te schrijven:
"Gunning was een heilige, omdat hij volko
men ernst maakte met zijn geloof Hij gooi
de het niet op een akkoordje met de wereld."
Een blinde vlek van hem was dat hij de vrij
zinnigheid met te veel openheid benaderde
en zijn eigen kring - de orthodoxie - wel
eens te hard aanpakte. Later zou hij echter
met dr. J. Hoedemaker optrekken om op te
komen voor de gereformeerde belijdenis in
de Nederlandse Hervormde kerk. Ook haal
de hij de beroemde Engelse prediker Charles
Haddon Spurgeon voor een eenmalig bezoek
naar Nederland.
De jonge Johan, soms ook Jan genoemd,
groeide op in een wereld vol beroemdheden.
Er waren zelfs contacten met het koninklijk
huis, maar ook met andere vooraanstaande
mensen, zoals dr. Abraham Kuyper, dr.
Abraham Capadoce, dr. Allard Pierson en
de schrijfster Bosboom-ToussaintAls klei
ne jongen zat Johan nog wel eens naast
Groen van Prinsterer in de kerk, bij wie hij
ook thuis kwam. Als jonge man bezocht hij
Londen en zat daar onder het gehoor van
Spurgeon. Met name het gebed van deze
'prins der predikers' maakte diepe indruk
op hem.
Het gezin Gunning bestond voornamelijk
uit dochters, al had Johan ook een broer. Bij
de jonge Gunning ontstond het verlangen
om ook theologie te gaan studeren, al gaf hij
later toe dat dit niet zozeer uit roepingsbesef
was. Pas in de pastorie zou het geloofsleven
van Johan Gunning zich verdiepen en kreeg
hij de Heere Jezus hartelijk lief. Prachtig is
het volgende citaat uit zijn memotres: "Wij
wilden in onze hoogmoed U niet volgen,
maar Gij o Leeuw van Juda, hebt ons over
wonnen voor eeuwig. Hoe barmhartig zijt
Gij jegens ons. Uwe verachters, geweest
Eerst liet Gij U voor ons dooden, toen zijt
Gij als smeekeling tot ons gekomen en hebt
Uwe liefde ons aangeboden. En als wij U als
onzen Borg verwierpen, zijt Gij in Uwe
barmhartigheid den strijd met ons begon
nen, totdat Gij ons volkomen bedwongen
hadt."
De studie in Utrecht vorderde en hij promo
veerde als oud-testamenticus op een proef
schrift over 'De goddelijke vergelding'. Al
snel kreeg de jonge kandidaat een vijftal
beroepen, waarvan Wilhelminadorp (Zuid-
Beverland) werd aangenomen. In 1881, het
jaar waarin hij trouwde met Tobina Adriana
Pijnacker Hordijk (1861-1944), werd hij
door zijn vader bevestigd als Nederlands
Hervormd predikant. Daarna zouden nog de
gemeenten van Bennebroek (1884-1887),
Gouda (1887-1891), Leiden (1891-1894),
Utrecht (1894-1913) en Serooskerke op
Walcheren (1920-1924) volgen. Tussen die
laatste twee speelde zich nog een mislukte
loopbaan af als predikant-directeur van het
Diaconessenhuis in Haarlem en het leiden
van een Evangelisatie in Apeldoorn.
In Wilhelminadorp begon Gunning met zijn
enorme stroom publicaties, die pas zou ein
digen bij zij dood. Talloze krantenartikelen
zou hij schrijven en hij bundelde zijn reis
verslagen naar Zweden, Zwitserland,
Schotland en Noorwegen. Maar ook kerk
historische boeken kwamen uit. Hij schreef
ondermeer een biografie over de merk
waardige Zeeuwse predikant ds. H.J. Bud
ding, die als bevindelijk afgescheiden pre
diker begon en uiteindelijk voorganger van
een vrije Evangelische gemeente en groot
bekritiseerder van de Heidelbergse Cate
chismus werd.
Later zou hij ook andere kerkhistorische
werken schrijven, ondermeer over John
Henry Newman en de stichter van het Leger
des Heils, William Booth, met wie Gunning
Jhz. ook contacten onderhield. In 1928 zou
de stevige studie 'Blikken in Bunyan's Pel-
grimsreize' verschijnen.
Maar voor alles was hij dominee en hij
schreef dan ook toelichtingen op de Bijbel
boeken Jeremia, Amos en op Jesaja 40-66.
De prekenbundel 'God is liefde' uit 1900
bevatte zijn preken over de eerste brief van
Johannes. Ook publiceerde hij Bijbelcom
mentaren over de brief aan Efeze en de
Openbaring van Johannes, getiteld 'Het
boek der Toekomst'. Ook had de liturgie
zijn volle aandacht en hij schreef er een
boek over: 'Onze eeredienst'. In 1910
waagde hij zich aan een lijvige studie over
de gezangenkwestie in de Hervormde kerk,
waarbij hij een vurig pleitbezorger bleek
voor het zingen van gezangen tijdens de
diensten. Zijn pastorale bewogenheid, die
hem levenslang kenmerkte, bleek uit de bro
chure 'Waarom niet toegetreden Het
Avondmaalsformulier voor bekommerde
christenen toegelicht'. Een geschriftje dat
schreeuwt om heruitgave! Ook pleitte hij
voor herinvoering van de biecht. Een plei
dooi dat overigens al tijdens de Nadere
Reformatie te horen was.
Verder verschenen van zijn hand Bijbelse
dagboeken en pastorale bundels vol gedich
ten, meditaties, spreuken en levenslessen.
Christus Consolator verscheen in vijf delen,
maar het meest geliefd werd wel het boek
voor bejaarden 'De morgenstond nadert'
Prachtige oneliners sieren het boek als:
'Ingebeelde plichten zijn onze ergste tiran
nen', 'Kwets anderen niet met wat uzelf pijn
doet' en 'Ons zoeken naar God, is altijd de
echo op Zijn zoeken naar ons'.
Het boek bevat ook indrukwekkende graf
schriften, die hij op begraafplaatsen had
gezien, zoals 'Deze was ook met Jezus' of
'Te elfder ure'. In Ameide zag hij het graf
schrift: 'Freddy Yes, Lord en in Katwijk
aan Zee: 'Hij kocht mij met Zijn bloed'. Bij
een klein kindje stond 'Voor de storm in de
haven' en bij een doodgeboren kindje
'Geboren voor den hemel'. Gunning verloor
zelf een zoontje van vier jaar en later een
kleindochtertje.
Hij schreef ook gebedenboeken, waarvan
het zakboekje 'Een gebed voor elke dag' het
enige van zijn hand is, dat nu nog gedrukt
wordt. Veel interesse had hij in Israël en hij
schreef daar ook over. In 1898 zei hij tijdens
een preek dat het zijn stellige overtuiging
was dat Palestina eens weer door de Joden
bewoond zou worden. Enkele jaren na zijn
dood zou de Joodse staat een feit zijn. Hij
geloofde ook in de massale bekering van de
Joden tot de Heere Jezus.
Gunning schreef ook veel gedichten en com
poneerde liederen. Twee üederenbundels
verschenen van zijn hand, te weten 'Vrede-
klanken' en 'Kracht en Leven'. Zijn meest
beroemde lied zou hij in 1878 schrijven: 'Ga
niet alleen door het leven', dat door hemzelf
de kortere titel 'Ga niet alleen' meekreeg.
Het was oorspronkelijk bedoeld voor de
meisjes in een Leidse textielfabriek, die wat
minder stichtelijke liedjes zongen. In een
morgen had Gunning het lied gecompo
neerd, dat nu al 125 jaar meegaat.
De prachtige, ietwat weemoedige melodie
en de zes warme coupletten zouden veel
mensen aanspreken en ontroeren. Zowel
binnen als buiten de Hervormde kerk en ook
nu nog, 125 jaar na dato. Hoewel ik nog
nooit van Gunning gehoord had, herinner ik
me hoe het lied me als kind van tien jaar erg
pakte. Uit later jaren herinner ik mijzelf nog
een preek van de Christelijke Gereformeerde
ds. J.H. Velema, waarin hij uit het tweede
couplet citeerde "Wie kan er tranen drogen
als Jezus Immers geen!". In zowel de Chr.
Geref Kerk als de Hervormde gemeente van
Middelhamis hoorde ik het lied aanhalen. In
Hervormd Dkksland deed dat dr. P.J. Visser,
waarop de organist de melodie na de dienst
speelde, iets dat de organisten van de Her
vormde Kerk in Middelhamis ook nog wel
eens doen. Doordat het lied in de bundel van
Johannes de Heer terecht is gekomen als
nummer 53, wordt het op diverse plaatsen
nog altijd gezongen ook tijdens verzoek
platenprogramma's komt het lied nog wel
eens terug. De arme Gunning werd er echter
wel eens moe van, want na elke lezing die hij
gaf, werd het lied hem toegezongen. In meer
dan tien talen werd het lied overigens ver
taald.
Over zijn persoonlijk leven, zijn contacten
en verdere levensloop meer in een volgende
aflevering.
