Deze eeuw nog weinig winterkou!
Verrukkelijk vuurwerk!
Het Kerstevangelie
in Ouddorps verteltrant
De ff.r./lf. door de ogen
van dn HJ. van Zuylen
Nieuwjaarsreceptie
Tennisvereniging
Ooitgenspiaat
chr. streekblad op gereformeerde grondslag
voor de zuid-hollandse en zeeuwse eilanden
Drie op een rij
Vakantiemarkt voor mensen
met een beperking
Straks aehoortekaarijes nodig?
pracht modellenboek
EIIAI1DEI1
Dinsdag 24 december 2002
74e jaargang
nr. 7166
niEUws
Een koude, strenge winter lijkt de
laatste jaren verder weg dan ooit.
Een winter, waarin sneeuw en ijs
domineren en de temperatuur voor
langere tijd beneden nul daalt, zou
vooral de ijsliefhebbers goed uitko
men. Schaatsen op natuurijs is voor
veel mensen een speciale belevenis.
Niet zonder weemoed zullen de
schaatsliefhebbers ook denken aan
de laatste elfstedentochten in Fries
land. Die werden gehouden in 1985,
1986 en 1997. De laatste van 4 janu
ari 1997 trok niet alleen duizenden
deelnemers, maar ook een zeer groot
televisiepubliek. In de vijf winters
daarna bleef een langdurige strenge
vorst vrijwel uit. De laatste winter
(2001-2002) was heel erg zacht. Op
zaterdag 2 februari 2002, de trouw
dag van kroonprins Willem-Alexan-
der en prinses Maxima, werden over
al in het land temperaturen tussen de
18 en 20 graden gemeten.
Meer hete zomers
dan strenge winters
Zonliefhebbers komen in Nederland door
gaans meer aan hun trekken dan sneeuw- en
ijsfanaten. Nederland is zeker geen land met
een tropisch klimaat, maar onze zomers
mogen er soms zijn. Wie de gegevens over
de zomers en winters in de voorbije eeuw
goed bestudeert, kan niet anders conclude
ren dat strenge winters in Nederland veel
minder voorkomen dan warme zomers. In de
twintigste eeuw, die pas enkele jaren achter
ons ligt, kwamen de meeste strenge winters
voor in de jaren veertig. Dat is dus inmiddels
meer dan zestig jaar geleden. De winters van
1940, 1941 en 1942 behoren tot de koudste
van de twintigste eeuw.
De absolute topwinter was die van 1947, een
winter die overigens al in december van
1946 begon. In geen enkel decennium van
de vorige eeuw werden vier of meer strenge
winters gehaald. De jaren veertig zouden
wat dat betreft ongeslagen blijven. Het tragi
sche was wel dat het tijdens de winters van
1941 en 1942 (steeds vanaf januari gere
kend) oorlog was, toen de kolen op de bon
waren. Dat drukte de sneeuw- en ijspret
natuurlijk ten zeerste. Veel mensen leden
onder de zware kou en dat was zeker ook
nog zo in de winter van 1946-1947, de
strengste van allemaal. Na de bevrijding van
Nederland in mei 1945 was er nog jaren
sprake van armoede en gebrek bij een aan
zienlijk deel van de bevolking. De barre
winter van 1947 kwam dan ook voor velen
jaren te vroeg. Pas in de jaren vijftig ging de
welvaart er langzamerhand op vooruit. De
enige winter uit de vijftiger jaren die als een
topper mocht gelden, was die van 1956. Ook
de zestiger jaren brachten slechts één stren
ge winter voort, namelijk die van 1962-
1963.Veel sneeuw en barre temperaturen
kenmerkten deze winter. De elfstedentocht
in 1963 vond plaats onder welhaast Siberi
sche omstandigheden. Opmerkelijk is ook
dat de jaren zestig van de vorige eeuw geen
topzomer voortbrachten.
In de jaren zeventig was het aantal topzo-
mers- en winters ook schaars. Er waren twee
topzomers, te weten die van 1975 en 1976.
Juni van 1976 was de heetste maand van de
eeuw. Hoewel de winter van 1970 met veel
sneeuw en ijs met de kerstdagen "ouderwet
se" trekken vertoonde, zou het tot eind 1978
duren, alvorens eindelijk weer eens een zeer
strenge winter ons land ging domineren.
Wekenlang regeerde Koning Winter met
botte kracht. Grote delen van het land wer
den geteisterd door enorme sneeuwval en na
de jaarwisseUng van 1978-1979 ging het
zeer hard vriezen en ijzelen. Veel Nederlan
ders voelden zich overvallen door de barre
kou, die zij voor het laatst in 1963 hadden
meegemaakt.
Dan de jaren tachtig. Die zouden wat zomers
en winters betreft voor een verrassing zor
gen. Mooie zomers waren er in de jaren tach
tig meer dan in de overige decennia na de
Tweede Wereldoorlog. De zomers van 1983
en 1989 rekenen we tot de top, maar ook in
1982 en 1986 liet de zon zich veel zien.
Ook de ijs- en sneeuwliefhebbers in Neder
land kwamen in de jaren tachtig aan hun
trekken. Drie strenge winters op een rij, in
1985, 1986 en 1987, steeds vanaf januari
gerekend. Vooral de winter van 1985, die
direct na de jaarwisseUng begon, mocht er
zijn. Veel sneeuw en lage temperaturen.
Voor het eerst sinds tweeëntwintig jaar was
er weer een elfstedentocht. En een jaar later
zowaar een herhaling van het Friese schaats-
festijn. Overigens was de winter van 1986
minder streng dan die van 1985. Pas in
februari ging het echt vriezen, zodat pas aan
het eind van de maand het ijs sterk genoeg
was om een elfstedentocht mogelijk te
maken. De winter van 1987 speelde zich
voornamelijk af in de maand januari. Een
snerpende oostenwind zorgde voor barre
temperaturen. Op het nippertje ging een der
de elfstedentocht niet door.
1996 winter jaar
Geel anders verliepen de jaren negentig. Wat
zomers betreft verliep dit decennium weer
positief. In geen enkel decennium van de
vorige eeuw waren er zoveel mooie, zonnige
zomers als in de jaren negentig. Slechts de
zomers van 1993 en 1996 kwamen niet
boven het gemiddelde uit. De zomers van
1992, 1994, 1995 en 1999 waren toppers.
Terwijl de zomers van 1990, 1991 en 1997
de sub-top haalden. Pover stak daarbij het
aantal strenge winters af. Dat waren er
slechts twee en die concentreerden zich voor
een groot deel in 1996. Na een koude jaar
wisseling ging het in januari 1996 pittig vrie
zen en koud bleef het ook in februari. Tot
een Friese elfstedentocht kwam het niet,
maar de meningen over de juistheid van dat
besluit waren verdeeld.
Zowaar ging het in december 1996, dus aan
het begin van de volgende winter, weer fors
vriezen. Al voor de kerstdagen begon men
over een elfstedentocht te praten. Op zater
dag 4 januari 1997 ging deze tocht van start
en dat zou de tot nog toe laatste elfsteden
tocht zijn. Noch de winter van 1998, noch
die van 1999 kon de ijsliefhebbers in ver
voering brengen. De eerste winter van de
nieuwe eeuw bracht weinig vorst maar de
winter van 2000-2001 zou veel sneeuw
brengen, vooral rond de kerstdagen. De win
ter van 2001-2002, de laatste, was van het
zachte soort. Bijzonder zacht was vooral de
maand februari. Op de dag van "het huwe
lijk" was het rond de twintig graden. Qua
temperatuur kunnen de winters dus erg ver
schillen. De laagste temperatuur die de vori
ge eeuw is gemeten was 24,8 graden en werd
gemeten op 27 januari 1942. De hoogste
temperatuur die tijdens een winter werd
gemeten bedroeg vijftien graden boven nul
en Wél op 13 januari 1993.
De strenge winters van de vorige eeuw
waren het koudst in januari. De winters van
1942, 1947, 1963, 1979, en 1985 zijn daar
voorbeelden van. Sommige winters waren
het koudst in december. Een voorbeeld daar
van is die van 1996, zodat er al begin januari
een elfstedentocht kon worden gereden. Een
nog treffender voorbeeld van een ijskoude
decembermaand is die van 1933. Toen werd
de elfstedentocht zelfs al in december gere
den en dat is daarna niet meer gebeurd.
Het is uit overlevering niet bekend of
de Chinezen ook 'ooooh' riepen wan
neer zij vuurwerk afstaken om de
boze geesten te verdrijven. Zoals
zoveel uitvindingen staat ook deze op
hun naam. Lang voordat in Europa
het buskruit werd ontdekt, wat een
essentieel bestanddeel van vuurwerk
is, staken zij het al af bij hun religieu
ze feesten. Hoewel zy zeker hebben
ingezien dat de vernietigende kracht
ervan van grote militaire betekenis
kon zijn, hebben zij het destijds nooit
voor oorlogsdoeleinden gebruikt.
Het geheim van de kleuren
Wie vuurwerk zegt, denkt aan evenementen
waarbij de donkere hemel kleurrijk verlicht
wordt door veelsoortige uiteenspattende
figuren. Mensen kijken omhoog en hun
gezichten worden plotseling even zichtbaar
onder de rode, gele, groene, gouden en zil
veren kleurguirlandes. Het pubüek steekt
zijn bewondering niet onder stoelen of ban
ken. Op oudejaarsavond, het moment dat het
oude jaar wordt vervangen door een nieuw,
wordt veelvuldig de straat opgegaan om de
gekochte voorraad vuurpijlen en knallers af
te steken. Er zijn vele soorten vuurwerk, ver
deeld in drie afdelingen. We hebben het
grootvuurwerk, waarvan we de resultaten bij
speciale evenementen kunnen bewonderen,
we zien het kleine vuurwerk dat tijdens de
jaarwisseling van 31 december 10.00 uur tot
1 januari 02.00 uur mag worden afgestoken,
en er is vuurwerk dat voor praktische doel
einden Wordt gebruikt, bijvoorbeeld bij het
reddingswezen, voor signalen en raketten
voor reddingstoestellen, bij de landbouw om
de vogels te verjagen, in het leger als licht-
kogels enz.
Veiligheid
De veiligheidsvoorschriften op het terrein
van vuurwerkfabricage kunnen niet streng
genoeg zijn. Ruim negentig procent van het
vuurwerk dat in ons land wordt ingevoerd
komt uit China en vier procent uit België en
Luxembiu'g. Het wordt aan strenge kwali
teitseisen onderworpen voordat het in
Nederland verkocht mag worden. In totaal
wordt in ons land ongeveer zeven miljoen
kilo ingevoerd tegen een uitvoer van circa 1
miljoen kilo.
Uit ons land wordt professioneel vuurwerk
geëxporteerd, dat alleen door speciaal opge
leide en erkende specialisten mag worden
afgestoken. Nederlands vuurwerk gaat voor
namelijk naar België, Luxemburg en Polen.
Het lijkt een beetje tegenstrijdig maar er
wordt in ons land ook vuurwerk geprodu
ceerd dat in eigen land niet verkocht mag
worden. Het spul mag dan wel vervoerd
worden naar landen waar de regelgeving
minder streng is.
Wat zit erin?
Het mengsel dat voor de verbranding wordt
gebruikt, het zogenaamde sas, bestaat uit
diverse zouten waaraan bindmiddelen wor
den toegevoegd en harsproducten om de ver
branding naar verkiezing te laten verlopen.
Het geheim van de prachtige kleuren berust
in het toevoegen van metaalvijlsels, waar
onder ijzer en staal, zink en aluminium. Om
bepaalde effecten te bereiken is de vuur
werkfabrikant vaak genoodzaakt om eerst
een paar proefexemplaren te vervaardigen,
om na te gaan of er geen storingen optreden
en de uitschietende kleurmotieven wel op
het juiste moment ontbranden en of er kans
is dat er problemen ontstaan.
Ontwerp
Een groot vuurwerk, ter waarde van vele
duizenden guldens, moet zelfs helemaal ont
worpen worden. Een in tekening gebracht
ontwerp is onontbeerlijk, bovendien moet
het geheel in een bepaalde vorm worden
gegoten, er moet een verloop zijn waarin een
chmax, valt te onderkennen. Er zijn bepaal
de wensen van de opdrachtgevers waar men
rekening mee moet houden en men ver
wacht ook niet altijd hetzelfde, iets nieuws is
vaak een van de wensen.
In de meeste vuurwerkfabrieken zijn uiter
aard ook goede voorzieningen getroffen die
ongelukken moeten voorkomen en
tegelijkertijd, warmeer er een ontploffing
mocht plaatsvinden, de gevolgen beperken.
Uitvinder
Op de bekende vraag wie het buskruit in
Europa heeft uitgevonden, is geen afdoend
antwoord te geven. Een document uit 1326
vermeldt reeds kanonnen en kogels, waar
voor zeker buskruit nodig is geweest, maar
wie het precies was weet men niet. Kandida
ten zijn de Engelsman Roger Bacon, de
Duitser Albertus Magnus en de Duitse mon
nik Berthold Schwarz, die zelfs voor zijn
vermeende uitvinding een standbeeld in zijn
geboorteplaats Freiburg kreeg, waarop te
lezen staat dat hij in 1354 zijn vinding
wereldkundig maakte. Erg twijfelachtig,
gezien het bovenvermeld document en het
feit dat er in 1340 al een kruitfabriek in
Augsburg stond. Belangrijker is echter de
invloed die het buskruit in het toenmaUge
Europa had. De gehele militaire techniek
werd er door veranderd en de samenleving
werd er door beïnvloed. Toch duurde het tot
de helft van de negentiende eeuw voordat
het zwarte buskruit verdrongen werd door
andere, krachtiger samenstellingen. De
datum van de uitvinding wil echter nog niet
zeggen dat Europa de explosieve stoffen
daarvoor niet kende. De bekende reiziger
Marco Polo noemde reeds in zijn geschriften
over het verre oosten de Chinezen die in
staat waren tot het maken van bliksem en
donder met helse middelen.
Hoe betoverend vuurwerk ook mag zijn, met
het afvuren ervan moet men zeer voorzichtig
zijn. Vooral op oudejaarsavond wil het daar
aan nog wel eens mankeren. Vooral de jeugd
wil nogal eens roekeloos te werk gaan. Door
de acties van de Stichting Ideële Reclame
(SIRE) hebben we een aantal jaren een
daling in het aantal slachtoffers gezien. Tij
dens de laatste jaarwisseling ging het echter
weer helemaal fout.
Vuurwerktoerisme
Een groot aantal ongevallen vond plaats
vóór 31 december en de meeste slachtoffers
vielen in de leeftijdscategorie tussen tien en
negentien jaar. Het meeste letsel werd ver
oorzaakt door rotjes, strijkers en meervoudi
ge klappers. De vuurwerkverkopers in de
grensstreken hebben de laatste jaren hun
omzet zien dalen. Zij zien veel van hun klan
ten de grens oversteken naar de concurrentie
in België en Duitsland. Honderden vuur
werktoeristen gaan in de buurlanden op zoek
naar goedkoop maar gevaarlijk of in hun
ogen mooiste vuurwerk. In België bestaan
veel minder strenge regels wat vuurwerk
betreft. Bekende trekpleister is Baarle Her-
tog/Baarle Nassau. In december zijn daar
veel 'gewone' winkeltjes omgebouwd tot
vuurwerkpaleisjes. Ze liggen vol met aller
hande kanonslagen, zwarte weduwen en
andere gevaarlijke troep. Elk jaar wordt er
veel illegaal vuurwerk in beslag genomen
door de poUtie, maar er is geen houden aan.
Er wordt gepraat over een uniforme regelge
ving op Europees niveau maar België en
Duitsland houden vooralsnog de boot nog af
Op vrijdagavond 3 januari 2003 houdt
de tennisvereniging Ooitgenspiaat
een nieuwjaarsreceptie voor al haar
leden, donateurs, sponsors en adver
teerders. De receptie wordt gehouden
in het feestelijic versierde clubhuis
van de vereniging aan Sportlaan 1 en
begint om 20.00 uur.
Het Steunpunt Vrijetijd, Vorming
Gehandicaptensport van de SPD Zuid-Hol
land Zuid organiseert in januari 2003 op
drie plaatsen in Zuid-Holland Zuid een
vakantiemarkt voor mensen met een beper
king. Op de vakantiemarkt kunnen belang
stellenden informatie krijgen over aange
paste vakanties in Nederland, Europa en
wereldwijd. Diverse reisorganisaties zullen
op de markt aanwezig zijn met een geva
rieerd aanbod.
Dit is het zevende jaar dat de SPD Zuid-
Holland Zuid een vakantiemarkt organi
seert. Voorheen werd deze markt alleen in
Dordrecht gehouden. Door het grote succes
van afgelopen jaren en op verzoek van vele
bezoekers, is besloten dit evenement te
houden op drie plaatsen in de regio.
De tijden bij alle drie de vakantiemarkten
zijn van 13.00 tot 16.00 uur. De lokaties en
data van de vakantiemarkt zijn als volgt:
Regio Dordrecht: 11 januari 2003, SSF
de Plint, M.H. Trompweg 235 in Dor
drecht;
Regio Gorinchem: 18 januari 2003,
Buurthuis Aanlegsteiger, Vissersdijk 30
Uit het dit jaar, bij Uitgeverij C. van Kop
pen BV verschenen boek "'t E^vangeelie
van Matteus, Markus, Lukas in Johan
nes in verteltrant vertaeld in 't Oud-
durps" door George Tanis, laten we u
mee luisteren met de aloude woorden van
het Kerstevangelie in de Ouddorps taal:
In die daegen kondegende Augustus 't
besluut of dat alle meansen die in z'n groeo-
te waereldriek wennende, d'reige moste lae-
te inschrieve.
Deeze ieerste riggestrao'sie wier uitevoerd
in d'n tied dat Quirinius landvoogd was
oover Syrië.
lederieen gieng vromme nae de plekke
wieerdat z'n famieUe oeorspronkelek vanda-
en kwam, om z'neige dieer te laete inschire-
ve.
Dat dee Jozef dus aok. Die gieng van Naza-
ret in Galilea nae Judea, nae de geboortestad
van David - naue Betlehem dus - want hie
was 'n ofstammelienk van keuneng David.
In Belehem zouw 'n z'neige dus laete
inschrieve, saeme mit Maria, 't meisjie mit
wiedat 'n in ongertrouw was. In, zoeoas de
leezer weet, was Maria in verwachteng.
Toe ze dieer ankwamme, in Betlehem dus,
was dat net d'n tied wieerop ze op lederen
dag stieng.
In Maria beviejl van 'n zeuntjie - d'r ieerste
kind. Ze wong 't in doeken in lei 't bie
gebrek an beeter in 'n voerbak van de biees-
ten, want ze moste in 'n stal slaepe, omdat 'r
gieen plekke voor d'r was in de herrebearge.
In de buurte van die stal waere herders die de
nacht butte deurbrochte om de wacht te bou
wene bie d'r kudde.
In op 'n gegeeve aogenblik stien d'r inieens
'n iengel van de Hieere voor d'r, in ze zagge
d'reige omstraeld deur de hieerlekheid van
de Hieere God. Ze iwere zoeomar doeo'sbe-
nauwd vanweege wat 'r allemaele om d'r-
heene beurende.
in Gorinchem;
Regio Zuid-Hollandse eilanden; 25
januari 2003, Jongerencentrum Focus,
Molenweg 26 in Rozenburg.
Tijdens de vakantiemarkten kan er een
vakantiegids worden meegenomen. Deze
gids kan ook worden opgevraagd bij de
SPD Zuid-Holland Zuid.
Voor meer informatie kan er contact opge
nomen worden met de SPD Zuid-Holland
Zuid: 0900 20 20672 (€0,10 p/m).
Mar d'n iengel zei: Maek je'eige mar niejt
ongerust, want luuster mar 's nae wat 'k je te
vertellene hea. Ik konrnie 'je 'n hieele feine
boo'schap brienge, "n boo'schap die
bestemd is voor 't hieele volk Israël.
Vandaege is in de stad van David je Redder
eboore: Chrisms, de Hieere!
In dit zal 't bewies weeze dat 't "n boo'schap
van God de Vaoder zelf is die 'k je brienge:
Je zal een kind vinde dat ze, in doeken erold,
in 'n voerbak voor de bieesten eleid hea.
In inieens stienge d'r behalleve diejn ieenen
iengel, nog ik weet niejt hoeveel aore iege-
len uut d'n heemel om d'rheene. In allemae
le begonne ze de Hieere God te loovene in
priezene.
Ze zonge: leere zij God in d'n Heemel in
Vreede op aerde voor de meansen in wiedat
'n 'n welbehaeugen heit!
Toe de iengelen wieer opesteege waere nae
d'n heemel, zeie de heders teegen mekaore:
Kom op! Lae' m'n nae Betlehem goeo. De
Hieere heit uus laete weete wat dieer allema
ele an de hand is. Lae' m'n dieer dan toch
goeo kieke.
Dus gienge ze d'r op 'n hoUetjie naetoe, in
vonge Maira in Jozef mit 't kind in z'n krib
be.
In toe ze dat allemaele ezieje hao, vertellen
de ze an wie 't mar hoeore woe, wat de ien
gel oover 't kind ezeid hao.
Alle meansen die dat hoeorende, stienge ver
steld oover wat de herders allemaele liejpe
rond te vertellene.
Maria bewaerende al die woorden die oover
't kind ezeid wiere in d'r harte, in docht 'r in
stilte oover nae.
De herders gienge vromme nae d'r kudde. In
ongerweege preeze, in loovende ze God
voor alles wat ze ehoeord in ezieje hao.
Want ze hao mit eigen aogen kunne zieje,
dat alles in wearkelekheid net zoeo was as
d'n iengel ze dat ezeid hao.
Bij drukkerij
GEBR. DE WAAL ligt een
voor u ter inzage.
Ook uw keus is er zeker bij
Bij tijdige bestelling snel gereed.
Langeweg 13, SOMMELSDIJK
Tel. (0187) 471020
Zojuist verscheen bij uitgeverij Deboektant
Klaaswaal Deel 17 in de reeks over de RTM
stoomtram. Aan de hand van ruim 90 foto's,
gemaakt door de oud-directeur van de RTM
dr. H.J. van Zuylen (1911-1997), heeft
samensteller Bas van der Heiden opnieuw
een waardevol deeltje weten samen te stellen
betreffende de geschiedenis van de in 1878
opgerichte Rotterdamsche Tramweg Maat
schappij. Héél bijzondere foto's ditmaal,
omdat het beeldmateriaal nog nooit gepubli
ceerd werd. Na het overlijden van Van Zuy
len kwam dit materiaal, vaak nog niet eens
afgedrukt en soms als dia, tevoorschijn.
Gezien de verdienste van de samensteller op
het gebied van RTM-publicaties, vertrouw
de mevrouw J. van Zuylen-van Zalm hem al
het archiefmateriaal toe, in de wetenschap
dat veel tramliefhebbers er op deze wijze
kennis van kunnen nemen. In deze uitgave
een mix van zowel kleurfotografie als zwart
wit, maar elk beeld op zichzelf uniek!
Dr. H.J. van Zuylen werd op 8 augustus
1911 te Haarlem geboren. Na het behalen
van het HBS-diploma ging hij naar Utrecht,
alwaar hij Sociale Geografie studeerde. Op
17 mei 1940 promoveerde hij tot doctor in
de Sociale Geografie. In 1929 was hij werk
zaam op de afdeling buitenlandse correspon
dentie bij Philips te Eindhoven. Later werd
hij leraar aan de Rijks-HBS te Roermond.
Niet voor lange tijd, want in hetzelfde jaar
(1935) werd hij leraar aan het Erasmiaans
Gymnasium te Rotterdam, een functie die hij
tot 1946 vervulde. Gedurende de schoolva
kanties maakte hij met zijn leerlingen reizen
naar zowel binnen- als buitenland. Door de
bezetting in mei 1940 was dit nauwelijks
meer mogelijk. Van Zuylen wilde zijn vrije
tijd op een nuttige wijze doorbrengen en
begon in juli 1940 met een aantal leerlingen
een sociaal en economisch geografisch
onderzoek in de Hoeksche Waard. Al gauw
werd het verkeersvraagstuk bij dit onder-
Voormalig RTM-directeur dr. H.J. van Zuylen
zoek betrokken. Hij kwam door dit onder
zoek in aanraking met de RTM, zeker niet
vermoedende dat hij na een paar jaar direc
teur van dit bedrijf zou worden. Naast zijn
functie als directeur van de RTM, vervulde
hij belangeloos allerlei functies in diverse
verenigingen en instellingen. Hij was direc
teur van de Belangengemeenschap Particu
liere Autobusdiensten, medewerker aan de
Oosthoek Encyclopedie, voorzitter van de
Raad voor Lichamelijke Opvoeding te Rot
terdam en secretaris van de Koninklijke
Nederlandse Hockeybond, afdeling Rotter
dam. Ook in zijn woonplaats Haamstede
vervulde hij tal van openbare functies. Een
man, zoals hij zelf ooit in een interview zei,
die niet stil kon zitten.
De suikerbietencampagne eer.
tgtepunten van het goederenvervoer bij de toenmalige RTM.
Uitgave: Uitgeverij Deboektant Klaaswaal; titel: De RTM door de ogen van dr. H.J. van
Zuylen; samensteller: Bas van der Heiden; ISBN: 90-5534-184-3. Prijs: €17,95
Deltawerken
Gedurende zijn loopbaan bij de RTM maak
te hij veel 'ups and downs' mee zoals de
Watersnoodramp in 1953, het jaar waarin de
RTM 75 jaar bestond. Hij kreeg landelijke
bekendheid door het grootste deel van de
(rail)voertuigen te voorzien van een afbeel
ding van een dier of bloem alsmede de
modernisering van het trambedrijf, waarin
tot de laatste jaren werd geïnvesteerd. Het
'Sperwer'-stel is daar een mooi voorbeeld
van. Door de uitvoering van de Deltawerken
werden in het RTM-vervoersgebied nieuwe
bruggen en dammen gebouwd, waarmee de
eilanden met elkaar werden verbonden.
Veerdiensten verdwenen, nieuwe busdien
sten verschenen. Een modem bedrijf werd
op- en uitgebouwd. Er werden grote investe
ringen gedaan voor de bouw van nieuwe
schepen, dit ten behoeve van de bevordering
van het toerisme. Ook andere streekvervoer-
bedrijven kwamen onder zijn hoede en ver
antwoording. Ze werden samengebundeld
tot de ZWN. In 1968 vierde hij zijn 25-jarig
jubileum bij de RTM. Op 1 juli 1977 ging hij
met pensioen en werd daarbij opgevolgd
door J. Delst, jarenlang zijn naaste mede
werker.
In deze uitgave verhaalt samensteller Bas
van der Heiden over deze fotograferende
directeur en doet verslag van de onderzoe
ken op vervoersgebied die onder zijn leiding
werden uitgevoerd. Uit de tekst en de prach
tige foto's blijkt hoeveel energie de heer Van
Zuylen in het moderniseren van het bedrijf
heeft gestoken. Door middel van de door
hem genomen foto's 'schrijft' hij, zoveel
jaren na zijn overlijden, nog steeds geschie
denis. De lezer, maar vooral de RTM lief
hebber, zal deze bijzondere uitgave zeker op
zijn waarde weten te waarderen! Het boek
werk is tegen 17,95 te koop bij iedere
boekwinkel.
