1 afflia
ftEMlllWSÜ
Brieven van Luther
Johannes van Brussel naar het zendingsveld
mm il ^iw-iDiiLffliDiEiii m mmw
Advertentien.
iirts
Twee kamerkoren met stijlvol programma
in Hervormde Kerk te Dirksland
Open dag
Sportvereniging
De Krieicel
EIIAItDm4niEUW5
Foto-expositie
Tragmenf van Huub Selie
Uitslagen
Damclub
'Denk
en Zet'
90 jaar geleden
Antirevolutionair
25 Oktober tot
8 November 1912
INHOCSIGNO VINCES
Orgaan
Plualselijk Wieuws.
jous. vrui<:gindeweij
Publikatie van de Vereniging Streeianuseum, Kericstraat, Sommelsdil;
"^y Maandag
11 november 2002
A capella composities
PAGINA 6
DAG 15 NOVEMBER 2002
"Er gebeurt niets voor niets", zo be-gint
de twintigjarige Johannes spontaan te
vertellen in zijn tijdelijke onderkomen,
waar hij zich in alle rust kan concentre
ren op zijn toekomstige taak: medewer
ker bij een kleine zendingsorganisatie in
Nieuw Guinea. Hij glundert. En af en
toe schudt hij zijn hoofd, over het vele
goeds dat hem ten deel is gevallen. Het is
alsof hij het zelf nog niet kan bevatten.
"Ook de vele verdrietige dingen die in het
leven van mensen - ooic van jongeren - kun
nen gebeuren, blijken achteraf niet voor
niets te zijn geweest", zo zegt Johannes
overtuigd. "Als God met Zijn Geest Zijn
helende werking begint in het hart van een
mens, dan gaat hij dat zien." Johannes
spreekt uit ervaring. Lang was hij op zoek
naar echt, levend contact met God. Het was
een zoektocht, waarbij het verlangen om een
schaap van de Goede Herder te mogen zijn,
zijn drijfveer bleef. Hij zocht werkelijk over
al. Maar in de stilte van de eenzaamheid
heeft hij gevonden wat hij zocht. De liefde
van God voor een slecht mens dreef hem er
vervolgens toe om met deze unieke ervaring
iets te gaan doen. Hij stond op een 'kruis
punt' en was zich ervan bewust keuzes te
moeten maken. Het werd voor Johannes een
kwestie van veel gebed en zoeken naar de
weg die God voor hem had uitgestippeld.
Dat ging niet vanzelf. Hij begon een nieuwe
zoektocht, maar nu niet meer alleen. Hij
begon na te denken over een studie aan de
Bijbelschool De Wittenberg. Hij liep daar
zelfs een dag mee. "Maar", zo zegt Johannes
eerlijk, "mijn vooropleiding schoot tekort, ik
ben tenslotte maar een simpel schildertje
met een v.b.o. achtergrond." Bovendien was
hij de inschrijfformulieren vergeten, die hij
zou moeten insturen om er zich aan te mel
den. Toch liet het verlangen om het Evange
lie aan anderen te vertellen hem niet los.
Toen bezocht hij een zendingsweekend in
Zeist. Het verlangen werd daar alleen maar
verder bevestigd. Het gevoel dat hij vroeger
op school kreeg, wanneer hij dia's zag over
het werk van Woord en daad, het gevoel van
mee willen werken, werd heviger. Maar wat
kon hij doen? Hij wist niet hoe het moest.
Opnieuw werd het een kwestie van gebed.
"Ik ben maar een simpel schildertje'
Komt er iemand op mijn pad, zo besloot hij
uiteindelijk, dan is dat voor mij de aanwij
zing dat ik verder mag. En tot Johannes' ver
wondering gebeurde dat. Iemand uit de
'Berea' gemeente gaf vier adressen van
scholen, waar Johannes misschien terecht
zou kunnen. Dankbaar stuurde Johannes de
formulieren in. Maar hij besefte dat hij daar
mee een volgende hindernis moest nemen:
naar welke school wilde God hem sturen?
Weer bad hij. "De school die het eerste
reageert, die wordt het", zo werd hem duide
lijk. Wonderlijk genoeg gebeurde iets, wat
anders nooit gebeurt: hij kreeg slechts van
één school een reactie terug. De keus werd
gemakkelijk gemaakt voor Johannes, die
duidelijk Gods leiding hierin zag. Zo kwam
hij terecht op de School for harvest and
ministry in Zwijndrecht, waar hij tijdens de
eenjarige opleiding veel eye-openers kreeg
toegereikt. Veel persoonlijk leed werd daar
ook genezen, zodat Johannes steeds meer
ballast kwijtraakte. Hij deed er unieke erva
ringen op. Hij leerde God meer en meer ken
nen en leerde anders denken over die God
van Wie hij zoveel liefde ontving. De vol
gende vraag was: bij welk organisatie ga ik
werken? Daarover heeft Johannes nog wel
even moeten nadenken. Dat de keus voor de
I.J Zending werd gemaakt, verliep als volgt:
op de school kwamen regelmatig zendings
werkers op bezoek om iets te vertellen over
hun organisatie en hun werk. Zo ook twee
zusters van de Stichting I.J. Zending, die
werken onder de Bauzies, een stam in Nieuw
Guinea. Deze zusters deden daar al eerder
vertaalwerk in samenwerking met de plaat
selijke bevolking. "En" zo vertelt Johannes,
en hij is er nog steeds ondersteboven van,
"daar kreeg ik zo het gevoel dat God uit de
hemel naar mij keek. Alsof Hij zeggen wil
de: daar is de plaats waarnaar ik je al die tijd
heb willen sturen. Een heel emotionele erva
ring, want het was een regelrechte bevesti
ging", zegt Johannes. Hij vroeg een poos
bedenktijd, want er kwamen veel twijfels
boven. Voor hetzelfde geld beeld rk mezelf
maar wat in, dacht Johannes, en zit ik mis
schien tóch op de verkeerde weg. En wat heb
ik eigenlijk te besteden? Zo'n onderneming
kost heel veel geld, en hij had geen middelen
om zich te bedruipen. Dat ging zo ver, dat
Johannes op een goed moment zei: "God, zie
maar wat U met me doet, ik weet niet meer
hoe ik er moet komen. En anders ga ik wel
niet." Het leek of God daarop had gewacht.
Want vanaf dat moment gebeurde er van
alles. Er kwam zoveel los. De benodigdhe
den stroomden binnen. En méér dan dat; tot
een digitale camera en een laptop en geld
voor de tickets toe. Daarna is het balletje
steeds sneller gaan rollen. Johannes kreeg
vrijmoedigheid om de knoop door te hakken
en afgelopen dinsdag was het zover: toen
vertrok hij vanaf Schiphol, waarna de reis
ging via Singapore, Jjakarta en Jajapura naar
Waena, waar een 'Hollands' huis, een
accommodatie van de zendingsorganisatie
zelf, het nieuwe groepje zendelingen wacht
te. Het groepje waarmee Johannes gaat wer
ken, is vanwege oorlogsdreiging wel
gekrompen.
Slechts vier van de aanvankelijk zeven per
sonen tellende groep gaat er écht op pad.
Johannes, het ga je goed! En voor wie hem
eens een hart onder de riem wil steken, volgt
hier zijn adres: Johannes van Brussel, Jal-
naYoka, Waena 99358, Irian Jaya, Papua
Indonesia.
tm il
Sominekdyh. Aan de lotelingen dezer
gemeente H. T, A. J, Westrik ec J, P,
Buijs is bij Kon. besluit roor goed vrij
stelling van den dienst bij de militie ver
leend, krachtens art, 21, juncto art, 31 en
115 der militiewet.
Donderdagmorgen kwam C. van der
Boom alhier tot de onaangename omdek-
king dat een >big< dat hij Woensdag
avond had gekocht was weggeloopen.
Nadat zij eenige uren vruchteloos ge
zocht hadden vonden zij het in een ander
varkenshok liggen.
Zaterdag 2^October a.s. zal de Chr.
Bibliotheek »Elk wat Wil6< weder 'hare
boeken ter lezing uitgeven.
Door de heer E. de Winter Oude
Tonge is lederen Woensdag een fladedienst
in het leven geroepen van Oude Tonge op
Sommelsdijk en Middelhatnis, Zie voor
nader achterstaande advertentie.
Aliddelliarnis. Het onderzoek van de
verlofgangers der Landweer van de lichtingen
1906 tot en met 1912 zal plaats hebben
op Donderdag 7 November a.s. desvoor-
middags 11 uur in de bewaarschool,
Het aantal kilo's suikerbieten welke
bij eerste le\ering aan de Kaai zyn gebracht
bedrjagt circa 800,000,
Ia hel afgeloopen kwartaal zijn alhier
de haven ingekomen 222 schepen meteen
tonneninhoud van 1644$ en zijn vertrokken
234 schepen met een tonneninhoud van
15560,
Met het voetbalspel had
A. Bruggeman het ongeluk met den bal
weg Ie trappen zijn been zoo ernstig te
bezeeren dat hij genoodzaakt is eenigen tijd
lust te houden.
Nieuwe Tonge. Woensdagavond waren
eenige kinderen op een wielslede geklom
men om mee te rijden, Voor het gevaar
bij het afrijden der achterweg, gelaste de
knecht dat de kinderen er moesten atgaan,
waardoor de eene den andere er afduwde.
Een zoontje van L, K Irof daarbij het
ongeluk met het afvallen dat hij zoo vast
langs het wiel viel dat zijn neus en lip werd
gekwetst en erg opzwol.
Dirkgland, Tegen de vrouw van J, is
proces-verbaal opgemaakt wegens het wer
pen van papier op Gemeentegrftid,
Woensdag i'SO*^'- °-^- 4
zal ten Gemeentehuize gelegenheid gegeven
worden tot kostelooze In- en Herinenting,
Oude Tonge. Bij den landbouwer G,
H. alhier heeft een rund zoodanig de blaai
gektegen dat hg onmiddellijk dood bleef,
Melissa nt. De vorige week werd deze
gemeente bezocht door Z.E. den Commis
saris der Koningin dezer provincie.
Donderdagmorgen brandde door on
bekende oorzaak een klamp haver, staande
aan den Molendijk, en toebehoor ende aan
A. Bolh ai. Met behulp der brandspuit
bleef een andere in de nabijheidstaande
klamp gespaard.
In deze gemeente heerschen de ma
zelen in erge mate onder de kinderen.
Slechts in enkele gezinnen komen geen ge
vallen voor.
De vorige week werden de eerste
SU kerpeen aan de haven en het station ge
bracht. Het gewicht valt over het geheel
niet tegen.
Stellendam, De loteling A. v. Rossum
ingedeeld bij het je Reg. Inf, te Bergen
op Zoom, is als afgekeurd ilit den dienst
teruggekeerd. Waarschijnlijk zal nu de lo
teling C. Jansen voor hem in de plaats
moeten treden,
Donderdag woei een wagen, geladen
met stroo, van den heer A. H, op den
dijk nabij de gemeente omver. Het onge
val liep met eenige materieele schade af.
Gofcdereede, Met icgang van r Nov.
a.s. is benoemd lot kommies bij 's Rijks
Belastingen, Ier standplaats alhier, de heer
Joh. Meijer Pz.
Op de najaarstentoonstelling van zaai-
granen is de landbouwer Jb. Lodder be
kroond geworden voor Wilhelminatarwe,
Alhier is men druk aan het tulpen
bollen polen.
Ouddorp. Oe motor 4er sloomdotsch-
machine is deze week gearriveerd. Voor
belanghebbenden zal deze week nog proef
gedorschen worden.
Als 2e beurlschipper op RoUerdam
zal A. de Graaf van hier zijn eerste reis
als zoodanig aanvaarden.
Den Bouiniel
bat de regen-penode de landbouw
werkzaamheden zeer uit verband heeft ge
bracht kan ook hieruit worden afgeleid, dat
den landbouwer K. Buth eerst Maandag
zijn klaverhooi heeft binnen gebracht,
Voor de stoomboot alhier is gedu
rende den winletdienst, de dienst van Woens
dag en Vrijdag vervallen.
Ooitgensplaat. Door den heer Mr. A,
J, C. van Weel is, ter gelegenheid van zijn
40 jarig jubileum als president-kerkvoogd
der Ned. Hetv. Gemeente f 500,aan
die gemeente geschonken,
In deze gemeente is weder opgericht
de muziekvereeniging lUitspanning door
Inspanning*, aanvankelijk met 15 leden.
Tot directeur is benoemd de heer J. Bol,
terwijl het bestuur is samengesteld uit: P,
Verkerk, voorzitter, J, Ras, Secreiaris, G.
van Nimwegen penningmeester en B. Noor-
dijk!
Tegen 3 personen uit deze gemeente
is door de rijkspolitie proces-verbaal opge
maakt, wegens het rijden in het duister
met de Sets zonder lantaarn.
Door ondergeteekende is aangekocht
eene Uurgciiinachine vaii de
nieuw««B conntructiH om alle soorten
zaden en granen er raedë te laten
(lorschen.
Aanbevelend
UEtl. dw. dn.
Dirkslatid. 636G
HEEREN, LEDEN der Vereeuiging
worden verzocht bij een der onder-
getf-ekendeu, op eeu der hierna ge
noemde datom te konen teekenen
Rij dhr. Jb, BREEN Pz.
op Woensdag 23 Oct 1912 te Som
melsdijk; hotel Spee, 9—12u v,m,
op Donderdag 24 Oct, 1912 te Ouddorp,
hotel Akershoek 9-12 u. v.m.
Bij dhr. Jb. KOERT Mz.
op Donderdag 24 Oct. 1912 te Dirks-
land, hotel Brooshooft, 9—12 u. v.m.
op Vrijdag 25 Oct. 1912 te Oude Tonge,
hotel Waare, 9—12 u. v.m.
Namens het Bestuur
Jb. KOERT Mz.
6373 Jb. BREEN Pz.
KRl
In de Gemeenschapsbibliotheek te
Middelharnis is vanaf dinsdag 5
november tot en met zaterdag 7
december, een foto-expositie van
Huub Selie. De bibliotheek kan
bezocht worden op dinsdag (14.00 -
17.00 en 19.00 - 21.00 uur), woensdag
en donderdag (10.00 - 17.00 uur),
vrijdag (14.00 - 21.00 uur) en zater
dag (10.00 -12.00 uur).
De kunstenaar geeft de volgende toelichting
bij de expositie: "Alles wat we waarnemen
bestaat uit heel veel onderdelen. Die onder
delen worden ook wel fragmenten
genoemd. Ook het geluid is uit onderdelen
of fragmenten opgebouwd. Ons oor hoort
uitsluitend een veelheid van geluiden en
soms zijn we erg benieuwd naar een onder
deel bijvoorbeeld als onze naam geroepen
wordt. Met het oog zie je soms zoveel, dat
het moeilijk is om fragmenten te onder
scheiden, behalve wanneer je nieuwsgierig
bent en er speciaal op gaat letten. Daarbij
mag men nooit vergeten, dat bijvoorbeeld
kleur, geur, emotie en omstandigheden 'het
naar iets kijken' moeilijker maken of juist
fijner en plezieriger. Hoe vaker we dingen
zien, des te vertrouwder we ermee worden
en hoe meer we lijken te zien. Soms wordt
het daardoor zelfs mooier.
Wanneer men een plaatje van iets moois wil
maken, dan doet men dat niet altijd wel
overwogen. Vooral omdat men met veel ver
schillende omstandigheden rekening moet
houden. En als de momenten elkaar snel
opvolgen en afwisselen, 'dringt de tijd' en is
soms snelheid geboden. En wat is er eigen
lijk op tegen impulsief te 'schieten'?
Toch ziet men van dat ene 'ding' slechts een
fragment met het mogelijke gevolg, dat men
achteraf (bij het zien van de foto) een beetje
teleurgesteld kan zijn. Het beste kan men
genieten door op zijn eigen manier naar de
schoonheid van de beelden te kijken.
De foto's op de expositie zijn in zekere zin
ook gecomponeerd, dat wil zeggen dat ze
niet geheel op de traditionele wijze worden
getoond. De lijsten zijn qua formaat zorg
vuldig gekozen en lijken de afbeeldingen
teveel ruimte te geven. Maar deze keuze
heeft voornamelijk te maken met het gevoel,
dat de foto's slechts een fragment zijn van
een veel groter geheel. De afbeeldingen
gaan al dan niet vergezeld van een gedicht
om de emotie ervan een apart kader te geven
en daar waar nodig en mogelijk te verster
ken".
Zaterdag 23 november is er in Sporthal De
Dorpstienden te Ouddorp een Open Dag, die
georganiseerd wordt door Sportverening De
Kriekel. Op deze dag presenteren zich diver
se sporten welke men bij De Kriekel kan
beoefenen.
Het programma voor deze dag ziet er als
volgt uit:
09.15 uur: Opening door een speciale gast;
09.30-10.00 uur: Gymnastiek door onze
jongste leden;
10.00-12.00 uur: Gymnastiek, speciaal
voor deze dag is een tumblingbaan
gehuurd;
11.00-12.00 uur: Badminton, dit wordt een
demonstratie van techniek en taktiek;
12.00-13.00 uur: Judo, onze leden gaan hun
technisch kunnen demonstreren;
12.00-13.00 uur: Volleybal, u wordt een
demonstratiewedstrijd op niveau
aangeboden.
De leden hebben hard getraind voor deze
dag; daarom worden ouders, familie en
belangstellenden van harte uitgenodigd de
leden vanaf de tribune aan te moedigen.
MIDDELHARNIS/
SOMMELSDIJK
Afdeling 1
A. v.d. Veer- J.A. Dekker1-1
W. Vroegindeweij - H.H. VerolmeI-l
M. Khnk - J. van Hoorn3-0
A. Verolme - J. v.d. Ouden3-0
Afdeling 2
I. Koese-J. A. Nipius3-0
J. Lodder-D. A. Doomhein3-0
J. Jordaan-M. Prins0-3
In afdehng 1 speelde de nummer 2 A.
v.d. Veer tegen de nummer 1 J. A. Dekker. Ze
gaven elkaar niets toe. Het was een spannen
de partij, maar het evenwicht bleef bewaard,
zodat de pariij in remise eindigde. W. Vroe
gindeweij en H.H.Verolme maakten er een
spannende partij van. In het middenspel wist
Verolme een doorbraak te maken en naar
dam te lopen, maar Vroegindeweij verdedig
de knap en wist de dam af te pakken, waarna
het toch remise werd. M. Klink is zich weer
aan het herstellen van zijn mindere presta
ties, hiervan werd J. v. Hoorn de dupe met
een nederlaag. A. Verolme wist zijn afge
broken partij van enkele weken geleden als
nog in winst om te zetten. In afdeling 2
speelden I. Koese en J.A. Nipius een gezel
lig partijtje dammen, wat I. Koese de winst
bracht. Dit kan ook gezegd worden van J.
Lodder en D.A. Doomhein, waarvan J. Lod
der de winnaar werd. M. Prins zorgde voor
een daverende verrassing door J. Jordaan te
verslaan.
(10)
De breuk met de kerk was nu wel radicaal.
Op 3 januari 1521 verscheen een nieuwe bul
getiteld: 'decet romanum ponrificem'. In
deze bul sprak de Paus de ban uit over Lu
ther en zijn aanhangers en het interdict over
alle plaatsen waar deze zich mochten bevin
den.
De Rijksdag te Worms
Karel de Vijfde, de jonge keizer van Duits
land, over wie Luther de verzuchting slaak
te, dat hij vóór Christus en tegen de paus zou
strijden, was een trouw zoon van de Kerk.
Dat hield in, dat ook hij zich tegen Luther
keerde. Hij liet in Worms de Rijksdag bijeen
komen. Luther werd uitgenodigd per keizer
lijke brief. Dat was op 6 maart 1521Binnen
21 dagen diende hij er te zijn. Een keizeriijk
vrijgeleide beschermde hem. Toen hij de reis
naar Worms aanving was hij ziek. Maar hij
ging! Op 14 april schreef hij aan Spalatinus:
"Christus leeft en wij zullen Worms binnen
gaan al willen alle poorten van de hel en alle
machten van de lucht het verhinderen".
Reeds eerder, nl. op 29 december 1520, had
hij aan Spalatinus over het al of niet gaan
naar de Rijksdag geschreven:
Voor zover het aan mij ligt, zal ik, als ik
wordt opgeroepen, gaan. Als ik er niet
gezond komen kan, zal ik mij er ziek laten
heenbrengen. Want als de Keizer mij
roept, mag ik niet twijfelen of ik word
door God geroepen. Overigens, mochten
zij geweld gebruiken, zoals waarschijn
lijk is (want om onderwezen te worden
zidlen ze mij wel niet ontbieden), dan zij
de zaak Gode bevolen. Hij die de drie
jongelingen in de vurige oven te Babel
heeft bewaard, leeft nog en regeert. Bijal
dien Hij mij niet bewaren wil, van gerin
ge waarde is mijn hoofd in vergelijking
van Jezus Christus, die gedood is onder
de gorotste schande en verderf van velen.
Hier moet niet gelet worden op iemands
ondergang of behoud, maar gezorgd, dat
wij het Evangelie, met welks prediking
wij begonnen zijn, niet overlaten aan de
bespotting. Dat is mijn mening, mijn
bedoeling. Jullie kunnen alles van mij
verwachten, behalve vlucht en herroe
ping. Vluchten wil ik niet en herroepen
mong minder. Daartoe sterke mij de
Heere Jezus. Geen van beide kan ik doen
zonder gevaar voor het Christendom en
het zieleheil van velen.
Op de reis, die overigens een triomftocht
mag worden genoemd, moest Luther in Eise
nach een aderlating ondergaan. 16april 1521
reed hij Worms binnen om twee dagen later
de vergaderzaal te worden binnengeleid. Er
zou niet met hem geredeneerd worden.
Joharmes van Eek, de officiaal van de aarts
bisschop van Trier (niet te verwarren met de
professor uit Ingolstadt, met wie we vroeger
kennis maakten), legde Luther diens boeken
voor en eiste, als hij die als de zijne erkende,
ze te herroepen. Op aanraden van zijn raads
lieden vroeg Luther een dag uitstel.
De volgende dag zei hij zijn boeken in drie
soorten te kunnen verdelen:
Ten eerste: boeken over het geloof en de
zeden.
Ten tweede: boeken tegen de paus en de
papisten.
Ten derde: boeken tegen bijzondere perso
nen.
Wanneer hij tegen bijzondere personen te
heftig geweest zou zijn, was hij bereid dit
terug te nemen. Maar wat de waarheid
betreft, wilde hij alleen zwichten voor Gods
Woord. Er ontstond een dispuut tussen van
Eek en Luther. De keizer evenwel wilde de
zaak nu spoedig afdoen. Luther kreeg een
vrijgeleide, maar verboden werd om onder
weg te spreken.
Nadat Luther Worms had veriaten, wilde de
pauselijke gezant Aleander, dat aanstonds de
ban over de ketter zou worden uitgesproken.
Maar de keizer wilde niet buiten de stenden
om, een rijksban uitvaardigen. Hij verschoof
de zaak naar 25 mei. Toen werd het Edict
van Worms aangenomen. Het hield in, dat
Luther onder de rijksban kwam te slaan.
Onder de kerkelijke ban stond hij al. De kei
zer eiste zijn uitlevering. Zijn aanhangers
moesten worden gevangen genomen en alle
geschriften van de hervormer en zijn aan
hangers worden verbrand. Ook moest overal
de boeken-censuur worden toegepast. Door
allerlei politieke omstandigheden is dit Edict
van Worms niet uitgevoerd.
We willen tot een afsluiting komen. We
doen dat met het afdrukken van een brief, die
Luther na het gebeurde in Worms schreef
aan Lucas Cranach in Wittenberg en die
bedoeld was voor alle vrienden daar.
Aan de schilder Lucas Cranach
in Wittenberg.
28 april 1521
"Beste Lucas, Ik zegen u en beveel u aan
God
Ik laat mij verstoppen en wegbergen,
waar weet ik zelf nog niet. Liever nog wil
de ik den die tirannen, in het bijzonder die
woedende hertog George van Sachsen,
mij maar hadden gedood. Maar ik moet
de raad van goede mensen niet verachten,
zeker voor enige tijd. Men had mijn komst
naar Worms blijkbaar niet verwacht. En
wat dat vrijgeleide betekende, weten jul
lie wel tut het verbod omtrent mijn hoe
ken, dat mij tegemoet kwam.
Ik meende dat Z.M. de keizer een doctor
of vijftig verzameld zou hebben, om de
monnik met redelijke argumenten te over
winnen. Maar er is niets meer verhan
deld, dan alleen de vraag: "Zijn die boe
ken van u?" "Ja". "Wil je ze herroepen
of niet?" "Neen". "Verdwijn dan!" O,
wij blinde duitsers, hoe kinderlijk hande
len wij en laten ons zo jammerlijk door
die romeinen beetnemen.'
Doe mijn vrienden en uw lieve vrouw
mijn groeten!
Groet meester Christian en zijn vrouw.
Vaarwel en wees allen Gode bevolen, Hij
behoede uw aller verstand en geloof in
Christus voor de roomse wolven en dra
ken met haar aanhang. Amen
Luther verdween een tijd van het toneel om
op de Wartburg belangrijk schrijf- en ver
taalwerk te verrichten. Hier eindigt ook het
lezen van brieven van Luther die verband
hielde met zijn arbeid en strijd. De brieven
die we verder nog willen lezen en bespreken,
hebben betrekking op zijn huwelijks- en ge
zinsleven.
Bolnes
H. Hartman
Zaterdag 23 november hopen het
Vocaal Ensemble "Chantez a Dieu"
o.l.v. Paul Heijboer en het Vocaal
Ensemble "Magnificat" o.l.v. Rinus
Verhage, met medewerking van Wim
Diepenhorst aan het orgel, een con
cert te verzorgen in het prachtige
kerkgebouw van de hervormde
gemeente te Dirksland. De toegangs
prijs is 5 Euro voor volwassenen en 3
Euro voor 65-plussers en scholieren,"
kinderen tot en met twaalf jaar mogen
gratis naar binnen. De aanvang is
20.00 uur.
Het programma bestaat uit een aantal vocale
blokken die afgewisseld worden met twee
orgelsoli. Omdat twee koren dit programma
verzorgen is naast de inbreng van de koren
afzonderlijk ook gekozen voor een aantal
dubbelkorige werken. Overigens is alle
muziek voor dit concert geput uit de rijke
schat van de kerkmuziek. Kerkmuziek die
overwegend staat in de Lutherse traditie en
voor deze avond een periode bestrijkt van de
16e tot en met de 20e eeuw. Muziek geïnspi
reerd door het bijbelwoord en volgens Luther
bedoeld als voertuig van het evangehe.
Het eerste vocale dubbelkorige gedeelte van
het programma bestaat uit muziek van de
familie Bach. Een van de twee motetten is de
prachtige compositie van Johann Christoph
Bach: "Ich lasse dich nicht, du segnest mich
denn". Deze Bach was een oom van de grote
J.S. Bach en J.S. had bijzonder veel waarde
ring voor het werk van zijn oom. Van het
voorgeslacht van J.S. wordt in de bijdrage van
"Magnificat" overigens overgestoken naar
zijn nageslacht. Van zijn vierde zoon, de oud
ste uit zijn tweede huwelijk met Anna Mag-
dalena, klinkt het bijzonder omvangrijke
motet "Ich lieg und schlafe ganz mit Frie-
den". J.C.F, staat in de geschiedenis te boek
als de Bückeburger Bach, vanwege zijn
betrekking als "Cammer-Musicus"aan het
hof te Bückeburg. Volgens de geschiedschrij
vers is Johann Christoph Friedrich onder zijn
broers de beste klavierspeler geweest en moet
het in 1750 voor de inmiddels blinde en zieke
vader nog een vreugdevolle belevenis zijn
geweest dat zijn 18-jarige zoon benoemd
werd aan het Bückeburger hof. Naast het "Ich
heg und Schlafe" zingt "Magnificat ook nog
drie wonderschone motetten uit de Engelse
koortraditie. Motetten die gecomponeerd zijn
door de grootmeester H.Purcell.
Bestaat de bijdrage van "Magnificat" uit
werken uit de 17e en 18e eeuw; "Chantez a
Dieu" sluit chronologisch aan en geeft een
staalkaart van a capella composities uit de
diverse stijlperioden van de 16e en de 19e en
de 20e eeuw. Als componisten noemen wij
u: O. di Lasso, T.L. da Vittoria, M. Haupt-
man, A. Bruckner, F. Mendelssohn, J.
Rheinberger en J. Rutter. Aparte vermel
ding verdienen het "Wer bis an das Ende
behart" uit de Elias van Mendelssohn, het
"Locus iste" van Bruckner en "God be in my
head" van Rutter.
Ter afsluiting van het programma kan er
weer naar muziek voor twee koren worden
geluisterd. Het gaat dan om twee psalm
composities van Mendelssohn. Het betreft
de indrukwekkende motetten over Psalm 91
"Denn er hat seinen Engel befohlen über
dir" en Psalm 2 "Warum toben die Heiden".
In de 19e eeuw beschouwde men hem als
de grootste componist aller tijden - een
oordeel dat nu niet meer onderschreven
wordt - maar zeker is dat Mendelssohn zeer
begaafd was op allerlei gebied. Naast een
voortreffelijk musicus was hij ook een
begaafd schilder, literator en schaker en
was hij zeer geïnteresseerd in wetenschap,
techniek, wijsbegeerte, theologie en
geschiedenis.
De vocaal ensembles "Chantez a Dieu"uit
Tholen en "Magnificat" uit Middelharnis
bestaan beide uit zo'n 25 zangers en staat
vanaf de oprichting in de tachtiger jaren
onder leiding van hun huidige dirigenten. De
koorleden zijn amateur-zangers die veelal
behoorlijk geïnvesteerd hebben in hun hob
by door middel van het volgen van allerlei
instrumentale en/of vocale lessen en die in
ieder geval de gemeenschappelijke beleving
delen dat ze veel met muziek hebben. Paul
Heijboer en Rinus Verhage studeerden koor
directie en orgel aan respectievelijk de Con
servatoria te Tilburg en Rotterdam. Wim
Diepenhorst zong aanvankelijk zelf in
"Magnificat", maar is nu alweer veel jaren
de vaste begeleider. Hij studeerde orgel aan
het Amsterdams Conservatorium en
muziekwetenschappen aan de Universiteit
van Utrecht.
De organisatie van deze kerkmuziek-
avond is in handen van het Vocaal Ensem
ble "Magnificat" en de uitvoerenden
hopen dat velen met hen willen genieten
van een luisterrijk concert!
