Oude Tonge
EiiArasen-niEuws
Dam- en schaakver.
'Ontspanning'
Conditiecup
en Akershoek cup
wedstrijden bij
zwemclub de Stelle
Uitslagen van maandag 11 november,
negende competitieronde:
Het verlenen van eerste hulp
bij ongelukken kan veel
ellende voorkomen. Hoe eer
der de hulp kan worden
geboden hoe beter. Maar als
een gebeurtenis het karakter
krijgt van een ramp dan is er
zoveel hulp nodig dat die niet
direct aan alle hulpbehoeven
den kan worden gegeven.
Zeker niet als een groot deel
van de bevolking van een
compleet dorp schreeuwt om
hulp zoals op 1 februari 1953
te Oude Tonge het geval was.
Het is verheugend dat in zo'n
situatie er altijd weer man
nen tevoorschijn komen die
zich ontpoppen als: 'redders
van het eerste uur'.
PAGINA 11
VRUDAG 15 NOVEMBER 2002
Dammen:
A. de Mik - J. van Koppen3 - O
A. P. C. de Mik - W. van Schie1 - 1
C. Mierop - K. TanisQ - 3
G. van Koppen - H. M. Floresteijn3 - O
Schaken:
J. Santifort - W. J. Tanisrem.
M. Breen - P. A. Derrezrem.
E. T. E. Derrez - R. M. v/d wendeO - 1
A. C. Baas - E. Santifort1 - O
J. Grinwis - F. L. Troost O - 1
P. Speelman - K. v/d WendeO - 1
A. van Huizen - A. Schaefer1 - O
W.T. Breen - W.J. Tanis-koole1-0
De voorzitter van de verenging had deze
avond gedacht om zijn eerste wedstrijd van
het seizoen te winnen, maar 't was De Mik
die er met de punten vandoor ging. In de
tweede wedstrijd waar de nummer twee en
drie van vorig jaar een hevig gevecht lever
den om maar een betere positie te krijgen,
werd het toch een gelijk spel. Door deze uit
slag kon K. Tanis uitlopen op zijn concur
renten en dat deed hij ook. Hij haalde er een
prachtige zet uit die nog met een mooie
naslag van C. Mierop beantwoord werd. Dit
kostte wel een steen die Tanis nooit meer
inleverde. De laatste wedstrijd bij de dam
mers ging tussen de heren Van Koppen en
Floresteijn. Na drie uur spelen kwam er een
stand van 5 dammen tegen 2 op het bord. Dit
werd knap uitgespeeld door Van Koppen,
die daardoor met de drie punten naar huis
kon. Dit was voor de nieuwkomer een heel
mooie en knappe prestatie.
Bij de schakers werden er acht wedstrijden
gespeeld. In de eerste twee wedstrijden kon
geen van alle een opening voor waardoor
deze in remise eindigde. In de derde wed
strijd zag het er lange tijd naar uit dat deze
ook in remise zou eindigen, maar door een
goede aanval van R, v.d. Wende kon hij zich
door deze overwinning weer aan kop van het
veld zetten. De partij tussen A. Baas en de
heer E. Santifort ging Baas met de punten
naar huis. J. Grinwis kon tegen F. Troost niet
tot een positief resultaat komen en ging na
een spannende wedstrijd met lege handen
naar huis. K. v.d. Wende won zijn wedstrijd
tegen P. Speelman; nadat deze hevig weer
stand had geboden, moest hij toch de over
winning aan de V.d. Wende laten. De enige
vrouw van de vereniging kon na een mooie
partij, deze avond tegen W.T. Breen, geen
punten pakken. A. van Huizen was deze
avond in goeden doen: alles wat de heer
Schaefer probeerde, werd goed beantwoord,
waardoor Van Huizen de volledige punten
mee naar huis kon nemen.
Aanstaande maandag zal er door de schaak
voor de Bond gespeeld worden. Iedereen die
dit graag van dichtbij mee wil maken, wordt
daarom uitgenodigd om te komen kijken in
de "Bonte Koe" of om gewoon een partij te
spelen. U bent altijd van harte welkom.
Voor meer informatie over speelavonden en
uitslagen kunt u kijken op website:
www.flakkee.net/~schaken/ontspanning.
Een aantal zaterdagen achter elkaar werd in
zwembad 't Zuiderdiep in Stellendam
gestreden om de Akershoekcup en de condi
tiecup. De Akershoekcup is een beker die de
jongere zwemmers van de zwemclub kun
nen winnen. Ze moeten hiervoor verschil
lende afstanden zwemmen. Het gaat hierbij
om lange en kortere afstanden. Zwemmers
die alle dagen hebben meegezwommen, en
dus alle afstanden hebben meegedaan,
komen in aanmerking om de felbegeerde
beker te winnen. Het gaat bij deze wedstrij
den vooral om techniek en uithoudingsver
mogen.
Alle deelnemers hebben een uitstekende
prestatie geleverd. Voor de allerjongsten van
de zwemclub was het soms wel erg zwaar.
Nielle Teunissen, Anne Brinkman, Joelle
Plas, Anita van Soest, Cynthia Nagtegaal en
Suzanne Hessel hebben bij de meisjes
onderling erg goed hun best gedaan. Zij heb
ben alle afstanden gezwommen. Het strijden
om de bovenste plaatsen in het klassement
ging tussen Marrieleen Klaasse, Marianne
Plas, Ellen van Soest, Wendy Kriek en
Danielle Roodnat. Soms waren de verschil
len tussen de zwemmers maar heel klein.
Uiteindelijk mocht Danielle Roodnat de
Akershoekcup mee naar huis nemen.
Bij de jongens werd er een goede prestatie
geleverd door Jamo Heerschap, Willem Jan
Hoekman, Kevin Rodenhuis, Pieter Hoek-
man en Anton Klink. Ook zij hebben alle
afstanden gezwommen. Het is natuurlijk ook
mede te danken aan alle trainingen die deze
kinderen iedere zaterdagmorgen volgen.
Hierdoor wordt hun techniek steeds beter en
hun uithoudingsvermogen vergroot. Dat was
wel te zien bij deze prestatie wedstrijden.
Tussen Marco Akershoek, Bart Teunissen,
Coen Bolle, Don Schavemaker en Wijnand
de Ronde werd de strijd gestreden om de
beker. Wijnand de Ronde Werd uiteindeüjk
eerste en kreeg de Akershoekcup mee naar
huis.
Tegelijkertijd met de Akershoekcup streden
de oudere leden om de conditiecup. Het
woord zegt het al: de conditie werd danig op
de proef gesteld. Bij de dames eindigde Ali-
scha Hoidce op de 4e plaats. Corine Tanis
werd 3e, Lilian Hessel 2e en Janet 't Man
netje werd Ie. Bij de heren eindigde WilUan
Hansen op de 5e plaats. Dennis Hansen werd
4e, Leander van Splunder 3e, Bjom de
Leeuw 2e en winnaar van de conditiecup bij
de heren werd Kees Akershoek.
Op zaterdag 16 november zwemt zwemclub
'de Stelle' mee in de verenigingscompetitie
die wordt gehouden in het zwembad in
Rozenburg.
De Ramp van 1953
(deel 25)
Oude Tonge telde verscheidene van hen.
De redders zelf drongen zichzelf niet naar
voren als helden maar als nuchtere kerels
die redden op zich als een pUcht
beschouwden.
Eén zo'n kerel van de gemeenschap van
Oude Tonge was de toen bijna achttienjari
ge Piet vm den Ouden uit de Juliana-
straat. Zijn ouders waren Gerrit van den
Ouden en Jaimetje (Jans) Kardux. Zij had
den acht kinderen: Ko, Nel, Dies, Riek,
Arie, Piet, Wim en Janny. De eerste drie
waren reeds gehuwd, die waren met de
Ramp niet thuis in de Julianastraat. Ook
Arie was niet thuis want hij stond in mili
taire dienst. Wel was zijn vriendin Ab
Wolfert uit Dirksland bij de familie Van
den Ouden Riek was wel thuis met haar
dochtertje Adrie. Riek was gehuwd met
Jaap de Vos uit Den Bommel die ook
onder de wapenen stond en derhalve niet
op Flakkee aanwezig was.
Piet was 's zaterdagsavonds wezen stap
pen met Jan Les en Jan Markensteijn die
een Taunusje had. Het drietal reed naar
Sommelsdijk alwaar ze in café De Kok
een pilsje namen. De meeste jongelui gin
gen vroeg naar huis vanwege de storm.
Een Stadtenaar was die avond toch met de
fiets gekomen maar zag geen kans om
daarmee terug te gaan naar huis. De Oude
Tongenaren waren de beroerdste niet en
brachten de knaap naar Stad waarna ze
over de polderdijken huiswaarts keerden.
Jan Les werd aan de Langeweg afgezet,
Piet in de Julianastraat en Markensteijn
tufte met zijn Taunusje terug naar huis in
Oude Tonge.
Piet ging thuis eerst wat zitten lezen en
zou pas rond de klok van twee in de nacht
naar bed gaan. Lang heeft hij niet gesla
pen. Hij werd wakker van lawaai in de
straat, ging naar beneden en stapte geheel
onverwachts in het water. Het water stond
toen al een meter hoog in de straat en het
borrelde zelfs door de brievenbus naar bin
nen. Niemand van de aanwezigen in huize
Van den Ouden had ook maar iets
gemerkt! Vlug wekte hij zijn ouders die
beneden in de bedstee sliepen. "Derr uut!"
klonk het als commando.
Men raakte niet in paniek, integendeel er
werd gedacht: het zal zo'n vaart niet
lopen. Toch werden wat kleren op het bed-
steeboord gelegd en het dressoir werd met
de rug op tafel gelegd. In dat dressoir lag
het geldldstje (dat later is gevonden).
Gerrit van den Ouden had een vrachtje
uien verkocht en had het daarvoor ontvan
gen geld in dat toentertijd populaire kistje
veilig opgeborgen. Het binnendringende
water kwam steeds hoger te staan. De bui
tendeur kon niet meer worden geopend
vanwege de druk van het water. Er was
maar een mogelijkheid om niet te verdrin
ken: de trap op haar boven! Daar was geen
verlichting behalve het zwakke schijnsel
van de lucht dat door het dakraam en door
het raampje in de zijgevel naar binnen
scheen.
Piet werd er op uitgestuurd om de gebits
protheses van zijn ouders beneden te gaan
ophalen. Tot borsthoogte waadde ï*iet door
de kamer en vond de nepgebitten, zoals
men tegenwoordig zegt, in twee ronddrij
vende kommen. Boven gekomen kon Piet
zich verschonen. Het water kwam niet op
de zolder te staan. Maar toen het water als
een metershoge lawine door de polder
kwam aanrollen en feitelijk de climax
vormde van de ontketende natuurkrachten,
lette men niet op de waterhoogte. Het
lawaai van de storm, het lawaai van instor
tende huizen, het geroep en geschreeuw
van tientallen mensen die een gevecht
moesten leveren op leven en dood veran
derde de JuUanastraat in een oord van ver
schrikking.
Piet klom door het dakraam naar buiten en
kroop over het dak tot aan de nok van het
huis. Zo ver hij kijken kon zag hij de
woningen aan de polderzijde van de JuUa
nastraat nergens meer staan. Een snelle
blik wendde hij hiaar het huis van zijn
broer Dies aan de Stationsweg. Aan die
weg stonden de woningen toen nog over
eind.
Maar angstig hulpgeroep kwam ineens uit
de buurt van de dakgoot aan de straatzijde
beneden hem. Aan die goot hadden de
gebroeders Wim en Bas Koert zich vastge
klemd. Deze jongens konden met uiterste
krachtsinspanning op het dak bij Van den
Ouden komen.
Piet hielp hen door het dakraam naar bin
nen te klimmen. Binnen op zolder werden
de jongens eerst warm gewreven, want ze
stonden te bibberen van de kou. Zij waren
overburen. Voor de tweede maal kroop
Piet naar buiten en nam wederom plaats
op de nok. Eén blik was voldoende om te
zien dat het huis van zijn broer, evenals
zoveel andere woningen aan de Stations
weg nu wel waren verdwenen. Totaal uit
beeld!
Diep teleiu"gesteld kroop hij weer naar bin
nen en vertelde zijn vader wat hij had
gezien. "Dies en Corrie zullen wel ver
dronken zijn", fluisterde hij in het oor van
zijn vader. Er kwamen tranen uit zijn
ogen. In gedachten zag hij het als het ware
gebeuren, iets wat de jongens van Koert in
werkelijkheid hadden gezien met hun
negenjarig zusje Neeltje die in de eigen
straat was verdronken. Dat droevige
nieuws hadden zij op die donkere zolder al
bekend gemaakt.
Buiten was het licht geworden.
Links de woning van Marien Osseweijer waar lienlallen mensen werden opgevangen op een wijze
die heel veel waardering verdient! Emmastraat Oude Tonge ijim: e.<y. OuJcm
Een nieuwe dag brak aan.
Het water was al flink gezakt maar het
gevaar was gebleven.
In huis werd de vraag gesteld: "Wat zullen
we gaan doen?"
De achtererven van de Julianastraat grens
den aan die van de Emmastraat. Tussen
beide straten lag een immense hoop mate
riaal als een drijvende massa op het water
dat nog altijd een bedreiging vormde voor
de bewoners van vrijwel alle straten in
Oude Tonge. Piet en Bas zouden de
woning verlaten en een pad gaan zoeken
dwars over de deinende vloer. Ze, sprongen
van een balk op een pak stro; van planken
op vloerdelen of meubelstukken. Men zou
dit het beste kuimen vergelijken met
schotsje lopen op het uiteengebroken ijs
tijdens de dooi.
Vluchtte Eliza ook niet met haar kind over
de schotsen naar een veiUge streek in het
boek 'De negerhut van oom Tom' va» H.
B. Stowe?
De beide jongens uit de JuUanastraat
slaagden er in om heen en terug over de
onder water gelopen erven te gaan. Na
terugkeer werd er met Gerrit van den
Ouden overlegd. Hun plan om de mensen
vanuit de JuUanastraat over te brengen
naar de Emmastraat leek uitvoerbaar. Het
zou echter wel een gewaagde onderne
ming zijn. Maar door de angst dat de laat
ste woningen van de JuUanastraat het op
de duur ook zouden begeven, werd het
sein op groen gezet. Het wankele pad liep
naar de achterkant van de woning van
Marien Osseweijer aan de Emmastraat.
Zijn woning was wat groter dan de andere.
Piet ging eerst met de gebroeders Koert
naar de overzijde. Alleen Bas met Piet gin
gen terug, Wim bleef bij Osseweijer. Het
overgebleven tweetal bracht eerst Riek en
de kleine Adrie de Vos naar Osseweijer.
Daarna werden Janny en Wim en vervol
gens vader en moeder Van den Ouden
overgebracht. Telkens Uep men hand in
hand. Na enige tijd hield Bas er mee op.
De gebroeders Koert hadden het te kwaad
gekregen en bleven bij Osseweijer. Toen
ging Piet aUeen. Kaufman en zijn vrouw
durfden de overtocht niet aan en bleven in
hun woning achter. Later werden zij als
nog gered. Een tante van Piet, Marie Hart
man, sUep beneden in de bedstee. Zij was
door het water overvallen en ter plaatse
verdronken.
Daarna werd Leen Koole, zijn vrouw en
vier kinderen afgehaald. TeUcens één per
soon per loop, de kinderen het eerst.
Loop? Over een dikke brij met vele wak
ken er tussen, om in ijstermen te spreken.
Piet van den Ouden kon gewoon niet meer
stoppen en begreep achteraf niet waar hij
al zijn energie vandaan haalde. Er zaten
nog zoveel mensen op de zolders van hun
huizen opgesloten terwijl het water tegen
muren, deiuren en vensters bleef klotsen.
Piet klom de daken op, hakte gaten daarin
en maakte contact met zijn buurtgenoten.
Al spoedig begon hij zijn reddingspogin
gen in de richting van de Schoolstraat te
verleggen.
Jan Kievit met zijn vrouw en zoon konden
eveneens veilig worden overgebracht naar
Osseweijen Kievit en Van den Ouden
woonden naast elkaar, twee onder een kap.
Had Piet nog beschermende kleding aan?
ongelukkige dier uren aaneen gelegen.
Levend! De eerste keer dat Piet dit dier zag
liggen keek hij of zij met grote bol staande
ogen hem aan. Het was alsof het dier hem
smeekte: "Help me toch asjebUeft!
Zo'n beeld van machteloosheid en verlo
renheid was ook Piet te machtig, ledere
dierenvriend komt nu nog onder de indruk
van een dergeUjk relaas, maar er was wer
kelijk niets aan te doen. Later op de dag
staarde het dier zonder enige glans meer in
de ogen en was aan het afschuwelijk lijden
een eind gekomen.
Op de duur werden de reddingswerkzaam
heden ook voor Piet te gevaarlijk. Hij
raakte vermoeid en de invallende duister
nis maakte de omstandigheden nog
gevaarUjker. Hij durfde ook niet meer. Een
slokje water moest Piet weer wat opster-
ken. Gelukkig had Osseweijer voldoende
drinkwater beschikbaar. Gedurende de
nacht die aanbrak probeerde men elkaar
warm te houden. Doch halverwege de
nacht stond Piet op het platte dak van zijn
gastheer. Hij gunde zich geen rust en staar
de over de chaos naar de lege woningen
van de JuUanastraat. Bij het Ucht van de
maan die zo nu en dan van achter de buien
tevoorschijn kwam, onderscheidde hij een
manspersoon die een weg trachtte te vin
den over het wankele pad dat de hele zon
dag als vluchtweg in gebruik was geweest.
De donkere gestalte kwam uit de richting
van de woning van Jaap van den Berg. Het
was volgens Piet onmogelijk dat daar nog
iemand vandaan kom komen omdat dit
gedeelte van de Julianastraat onbewoond
was achter gelaten. Toch strompelde de
man meer dood dan levend naar het huis
van Osseweijer. Toen hij naderbij was
gekomen zag Piet dat het Marien Fluit
was. Zijn vrouw en dochtertje waren die
zondag verdronken (zie deel 15). Fluit zelf
heeft de woning van Van den Berg weten
Evacué's gaan aan boord op het Stoombootplein te Middelhamis. Febr. 1953. ijotoM i Oudemm-Knjser. Muiddimmi\}
Evacué's op de Kaai van Dirksland. Febr. 1953. ii„i,> \i .i ,,i/i ihukmim, Kmv m:Mcii„i:
Niet bepaald, een broek en een trui meer
droeg Piet niet. Wel moest hij een keer een
kleine pauze inlassen. Hij is toen tussen wat
mensen gaan Uggen waarover een deken
werd gelegd. Dat deed hij om 'wat' op te
warmen. Van tijd of uur had hij geen benul.
Hoe lang zal hij zich rust hebben gegund?
Opnieuw begon de pezige knaap, steeds
alleen, om de ene buur na de andere te
gaan halen. Dit keer was Toon van den
Doel met zijn vrouw aan de beurt. Zij
moesten eerst door het dakraam naar bui
ten klimmen (wat ook al niet makkelijk
was) om zich vervolgens naar een lager
deel van het dak te laten zakken. Daarna
begon de overtocht. Het heeft niet veel
gescheeld of er zouden bij deze reddings
operatie toch nog slachtoffers zijn geval
len. Piet met aan zijn hand vrouw Van den
Doel raakte uit balans. De vrouw viel op
wat balken maar Piet ging kopje onder.
Gelukkig ontwaarde hij een lichte plek in
de drijvende massa boven zich en wurmde
zich daar doorheen om snel op wat materi
aal te klimmen dat voldoende draagvermo
gen had. Zodoende kon het echtpaar Van
den Doel toch bij de familie Osseweijer in
veiUgheid worden gebracht. Bij deze zeer
hulpvaardige mensen waren al tientallen
buurtgenoten aan de achterkant van hun
woning gestrand.
Piet zag eruit als een verzopen kat. Binnen
trok hij zijn kleren uit. Die werden uitge-
WTongen om ze een poos later weer aan te
trekken. Maar voordat Piet opnieuw zijn
actie zou voortzetten heeft hij zich eerst in
een deken gewikkeld om een beetje op
temperatuur te komen. En weer ging hij
Dichtbij de woning van Osseweijer lag een
paard in het water. Het dier lag geheel
ingeklemd tassen wrakhout misschien
afkomstig van de eigen stal. Het hoofd
rustte op een drijvend pak stro. Zo heeft het
te bereiken en moet daar een hele tijd heb
ben gelegen voordat hij als een verloren
man naar zijn dorpsgenoten kon vertrek
ken. Men begon hem bij Osseweijer
onmiddellijk droog te wrijven en probeer
de hem ook weer warm te krijgen. Vooral
zijn voeten waren ijskoud want hij had
kousen noch schoenen aan.
In de loop van maandag de tweede werden
al de gevluchte mensen die in de Emma
straat waren beland met boten naar het
doip overgebracht. Piet vertrok pas met de
laatste groep. Wat zijn evacuatie betreft is
terug te vinden in deel 21.
Het heeft jarenlang geduurd voor dat deze
energieke en hulpvaardige kerel over het
rampgebeuren kon spreken, maar hij heeft
zich tenslotte bereid verklaard zijn beleve
nissen aan ons toe te vertrouwen.
Piet van den Ouden is in 1959 gehuwd
met EUsabeth van Zuidam uit Haaften.
Piet heeft haar leren kennen in Oude Ton
ge toen zij bij Janny Knöps logeerde. Eli
sabeth was doktersassistente bij dokter
Roesingh in Eindhoven waar Janny was
geëvacueerd.
Het echtpaar Van den Ouden-Zuidam had
een zoon, Gertjan. De vrouw is in 1982
overleden. Piet van den Ouden woont in
HeUevoetsluis. (wordt vervolgd)
D. Hoogzand
Van de redactie
In verband met de grote vraag naar levering
van extra Eilanden Nieuwsexemplaren met
afleveringen 'De Ramp van 1953', van de
hand van de heer Hoogzand, delen wij u
mee dat deze niet meer voon'adig zijn.
Volgend Jaar echter hoopt de auteur een
boek uit te geven waarin al deze bijdragen
zijn verzameld.
