EEN P0L8TIEKE
MISGREEP
e tl) t efe
Open
viswedstrijd
Nieuwe helmen voor
Oostflakkeese biuspioegen
Opbrengst
rommel
markt
PREDIKBEyi
Flakkeegas
Gourmetten
fier. fiem.
eiiahdeh-iiieuws
Bloembollenmarkt
Woord Daad
De Ekt start weer
Een Bijbelvertaling
met kanttekeningen
Hieawe
Toi^e
Aangepaste kerkdienst
Gevonden voorwerpen
Workshop herfstfruit maken
De blik van Schroder
De moraal van het verhaal
W. H. Velema
Zondag 13 oktober 2002
J. M. J. Kieviet
De leden van de Blusploeg Ooltgensplaat zijn maandagavond
de dankbare bezitters geworden van nieuwe brandweerhelmen.
Burgemeester Van Pelt kwam daarvoor persoonlijk naar de
kazerne, om de eerste helm te overhandigen aan de brandweer
commandant van Oostflakkee, de heer Van Drongelen.
De vorige helmen waren ongeveer 15 jaar oud en moesteii iiodig vervangen wor
den. Daarom besloot de gemeente om al haar biuspioegen nieuwe helmen te geven.
Ze zijn van het merk Drager, type Gallet, en zijn voorzien van de nieuwste snufjes
op het gebied van veiligheid. Zo kan het gelaatstuk van de ademluchtbescherming
in één beweging op de helm worden geklikt, terwijl dit met elastische banden voor
heen heel wat meer moeite kostte.
Een goudkleurig vizier houd lang hitte tegen, terwijl een ingebouwde veiligheids-
bril de brandweerman beschermt tegen oogletsel. Deze week zouden ook de ande
re Oostflakkeese ploegen hun nieuwe helmen krijgen overhandigd.
In Duitslands
Neen, ik zal het niet hebben over wat zich
verleden week in de Tweede Kamer heeft
afgespeeld. Voor sommige uitspraken en
gedragingen zou het woord misgreep niet
misstaan. Het gaat mij om de blunder die de
Duitse presidentskandidaat van de CDU-
CSU Stoiber heeft begaan.
Een flink aantal uren voor de voorlopige
bekendmaking van de verkiezingsuitslag
vierde Stoiber in enkele korte zinnen met de
daarbij behorende gebaren de overwinning.
Liever gezegd: hij claimde de overwinning.
Ik heb niet op de klok gekeken hoe laat hij
dat gevaar van overwinnaar-zijn maakte.
Wel hoorde ik dat pas in de nacht voorlopi
ge duidelijkheid kwam over de uitslag. Niet
Stoiber, maar Schroder had gewonnen. Dit
laatste dank zij de winst van de Groenen. De
twee grote partijen behaalden hetzelfde per
centage stemmen.
Ik meen te mogen zeggen dat in de blik van
Schroder, hoezeer hij zich met zijn minister
van Buitenlandse Zaken, Fischer, opgetogen
gedroeg, toch iets van teleurstelling uit
kwam. Hij was niet alleen blij. Dat is geen
wonder. Zijn partij had een percentage stem
men verloren en kwam niet boven de rivali
serende partij CDU uit. En dan toch tot over
winnaar uitgeroepen te worden is enigszins
zuurzoet. De bijwagen heeft de besUssende
stoot voor de overwinning gegeven. De par
tij van de Groenen zal haar rol van overwin
ningsbezorger straks in de praktische poH-
tiek niet vergeten. Integendeel, die wil ze
gehonoreerd zien. Dat beperkt de speelruim
te van Schröders eigen partij. Hij is als over
winnaar een gebondene aan de bijwagen.
Dat alles was op het gezicht van Schroder te
zien. Ik typeerde zijn blik als zuur-zoet. Mis
schien weet een lezer een nog treffender for
mulering. Onverdeeld blij was Schroder m
ieder geval niet.
Onwillekeurig moest ik denken aan de blik
van Ad Melkert. Daarover heb ik ook wel
eens geschreven. Het opmerkelijke van de
vergelijking bestaat hierin, dat Melkert op
verlies afkoerste, teerwijl Schroder wel de
zetel van bondskanselier gewonnen heeft.
Maar, alleen dankzij de duw in de rug van de
Groenen.
Je kunt dus als winnaar ook iets van verlies
of, wilt u, van zorg en vrees uitstralen. Ik
vond het boeiend om dit alles van Schröders
blik en van zijn hele houding af te lezen. Hoe
kom je over, is een netelige vraag rondom
ingrijpende gebeurtenissen. Men ziet:
iemands gezicht spreekt niet alleen in
Nederland een taal, ook daarbuiten is dit ver
schijnsel waar te nemen.
Stoibers claim
Nu terug naar Stoiber. Als ik zijn naam
noem, gaat het mij niet zozeer om zijn blik.
Dit is minder expressief dan bij Schroder.
Het gaat mij erom hoe iemand in zijn positie
en met zijn politieke ervaring vroegtijdig de
overwinning kan opeisen. Er waren, zo
bleek, nog een aantal uren te gaan - tot zelfs
diep in de nacht - voordat de uitslag (voor
lopig) bekend was. En toch, zonder aarze
ling en met een opgelucht gemoed verklaar
de Stoiber zich en zijn partij tot overwin
naar.
Wat bewoog Stoiber?
Ik heb me afgevraagd, weUce psychische
kracht heeft hem tot die claim gebracht? Een
ervaren politicus als Stoiber had nooit moe
ten (mogen of kunnen) zeggen dat hij met
zijn partij de verkiezingen gewonnen had,
voordat de uitslag officieel was vastgesteld.
De hele avond was er een sfeer van onzeker
heid in de berichten. Niemand kon met
zekerheid zeggen waarop het zou uitlopen.
Een man met de ervaring van Stoiber had
rekening moeten houden met de winst van
de Groenen. Hun winst zou, zo moet hij toch
gedacht hebben, de schaal beslissend kun
nen doen doorslaan in het voordeel van de
dan regerende coalitie. Waarom heeft hij
naar de triomf gegrepen voordat hij daarop
recht had?
Emotieloos - door emoties uit de
koers geraakt
Ik heb Stoiber in de afgelopen weken wat
gevolgd. Hij maakt op mij de indruk van een
tamelijk emotieloze man. Dit in volstrekte
tegenstelling tot Schroder. De explosie in de
te vroege claim op de overwinning zie ik als
het zich ontladen van de enorme ingehouden
spanning. Toen hij de handen in de hoogte
stak om zijn overwinning - overigens vols
trekt te vroeg en achteraf ten onrechte - te
vieren, liet hij zien dat hij ook emoties kent.
In de voorafgaande weken, ook tijdens de
overstromingsramp, heb ik wel eens
gedacht: Man, laat je gevoel eens zien. En
wil je spreken door je gevoelens een bepaal
de intonatie geven. Dat gebeurde, althans
naar mijn waarneming, niet. En dan - op het
allerlaatste moment - komt de ontlading. En
dat allerlaatste moment is het verkeerde
moment. Dan grijpt Stroiber er naast. Een
politieke misgreep van de eerste (en niet van
de laatste) orde. Weggeduwde gevoelens
zoeken ook bij Stoiber een uitweg. Hij is ze
- hoe onverwacht ook - niet meer de baas.
Hij vergist zich. Een blunder die een aan
staand bondskanselier niet zou mogen
maken.
Wat is de moraal van het verhaal, zult u vra
gen. Ik trek er deze les uit: onderdruk je
gevoelens niet. Werp je in het debat of wilt
u, in de strijd ook met je gevoelens. De men
sen mogen weten dat het je ernst is. Wie zijn
gevoelens wegdrukt, wordt vroeg of laat
slachtoffer van zijn gevoelens. Ze worden
hem de baas. Ze brengen hem tot een mis
greep. Ik pleit niet voor een optreden waar
bij gevoelens buiten proportie meespelen. Ik
dring aan op een optreden waarbij gevoelens
op een beheerste manier meedoen. Mis
schien is meespelen hier niet het goede
woord. Meedoen mogen ze in elk geval.
En dan de kansel
Wellicht heeft deze of gene lezer de over
gang gemaakt naar wat er zondags op de
preekstoel gebeurt. Ik heb daar - mede van
uit eigen ervaring op de kansel - ook aan zit
ten denken. Ik behoud me het recht voor, wat
het resultaat van die overdenking is voor
mezelf te houden. Laat ik alleen mogen zeg
ge dat in heel dit artikel een stukje kanseler
varing is verwerkt.
De organisatie van de rommelmarkt voor de
Gereformeerde Gemeente uit Nieuwe Tonge
ziet terug op een geslaagde markt. De netto
opbrengst is 5.800,-. Het comité is heel
dankbaar voor dit mooie bedrag; graag wil
ze de sponsors, de hulp van binnen en buiten
de gemeente hartelijk dank zeggen.
De Interkerkelijke Commissie Aangepaste
Kerkdiensten organiseert zondag 20 oktober
weer een interkerkelijke dienst voor 'anders
begaafden' in de Nederlandse Hervormde
Kerk te Middelhamis. In deze dienst hoopt
ds. W.L. Smelt voor te gaan. De aanvang
van deze dienst is om kwart voor drie.
chr. streelcblad op gereformeerde grondslag
voor de zuid-hoUandse en zeeuwse eilanden
is een uitgave van Uitgeversmaat
schappij Eilanden Nieuws BV
Verschijning: dinsdag- en vrijdagavond
Tel. (0187)4710 20
Fax (0187)48 5736
Postbus 8, 3240 AA Middelhamis
Langeweg 13, Sommelsdijk
ADVERTENTIES EN ADMINISTRATIE:
tel.(0187)47 1020
e-mail: Algemeen@gebr-dewaal.com
(onder vermelding van 'adv' of 'adm')
tarief per mm 0,25;
contracttarieven op aanvraag
slutttngstermijn zakelijke advertenties:
maandag en donderdag 14.00 uur
sluitingstermijn overlijdensberichten:
dinsdag en vrijdag 8.30 uur
voor foutief geplaatste advertenties als
gevolg van onduidelijke advertentie
opdrachten of telefonisch opgegeven
advertent;les kan de uitgeverij niet
aansprakelijk worden gesteld.
Advertentie-acquisitie:
A. J. van der Velden,
06-50448359
REDACTIE:
hoofdredacteur: J. Villerius,
tel. (0187)47 10 22,
privé (0187) 60 14 40
e-mail: J.Villerius@gebr-dewaal.com
Plaatsing van ingezonden berichten kan
zonder opgaaf van redenen worden gewei
gerd.
ABONNEMENTEN:
Per kwartaal 8,90.
Per jaar €33,60.
Abonnementen zijn bij vooruitbetaling
en worden automatisch verlengd.
Opzeggingen schriftelijk
vóór 30 november.
Wijzigingen graag twee weken voor
deze ingaan doorgeven.
REKENINGNUMMERS:
postbank 167930
rabobank Middelhamis 342001108
OUDDORP - Herv. Gem. Dorpskerk: 9.30
uur ds. R. Veldman, bediening Heilige
Doop en 18.30 uur ds. G. Meuleman.
Eben-Haëzer: 9.30 uur ds. G. Meuleman
en 18.30 uur ds. R. Veldman - Ger.
Geni. 9.30 en 18.30 uur leesdienst -
Ger, Kerk 10.00 uur ds. H. P. de Goede
en 18.30 uur ds. J. Koster - Doopsgezin
de Gem. 9.30 en 18.30 uur ds. J. Smink.
GOEDEREEDE - Herv. Gem. 9.00, 10.45
en 18.30 uur ds. J. W. van Estrik.
STELLENDAM - Herv. Gem. 10.00 en
18.00 uur ds. W. L. Smelt - Ger. Kerk
10.00 uur ds. J. Koster, kinderdienst en
18.30 uur ds. J. G. Arensman.
MELISSANT - Herv. Gem. 10.00 uur ds.
G. C. Kunz en 18.00 uur ds, K. M. van
Dijk, Opheusden - Ger. Gem. 10.00 uur
leesdienst en 15.00 uur student E. Bak
ker, Opheusden - Ger. Gem. in Ned.
10.00 en 18.00 uur leesdienst.
DIRKSLAND - Herv. Gem. 10.00 uur ds.
W. P. van der Aa, Renkum en 18.00 uur
ds. J. het Lam, Wezep - Ger. Gem.
10.00 en 18.00 uur leesdienst.
HERKINGEN-Herv. Gem. 10.00 en 18.00
uur ds. A. van Wijk - Ger. Gem. 10.00
en 18.00 uur student E. Bakker, Opheus
den.
SOMMELSDIJK - Herv. Gem. 10.00 uur
ds. J. C. den Toom en 18.00 uur ds. J.
Willemsen - Lukaskapel HDG 10.15
uur ds. A. van Lingen - Rem. Ger.
Gem. 10.00 uur prof. dr. Th. M. van
Leeuwen - Herv. 'Exodus' Gem. 10.00
uur ds. G. E. Huizing, Avondmaal -
Cliristengemeente CAMA, Het Prieel,
Sommelsdijk 10.00 uur C. Terpstra.
MIDDELHARNIS - Herv. Gem. 10.00 uur
ds. A. P. Voets, bediening Heilige Doop
en 18.00 uur ds. C. Gielen - Chr. Ger.
Kerk 9.30 en 18.00 uur ds. P. den Butter
- Ger. Gem. 9.30 uur ds. J. Karels, H.
Avondmaal en 18.00 uur ds. J. Karels -
Ger. Kerk 10.00 uur ds. L. J. Lingen en
17.00 uur ds. T. T. van Leeuwen - Ger.
Kerk (Vrijgemaakt) 9.30 uur ds. C. van
Dijk en 16.45 uur leesdienst.
NIEUWE TONGE - Herv. Gem. 9.30 en
18.00 uur ds. A. Belder, v.m. bediening
Heilige Doop - Ger. Gem. 10.00 en
18.00 uur leesdienst.
OUDE TONGE - Herv. Gem. 10.00 uur ds.
J. Blom, Katwijk aan Zee en 18.00 uur
ds. J. Lohuis, Scherpenisse - Ger. Gem.
10.00 en 18.00 uur leesdienst.
STAD aan 't HARINGVLIET - Herv.
Gem. 10.00 uur ds. H. A. Samsom, be
diening Heilige Doop en 18.00 uur ds. J.
Kooien, IJsselstein - Ger. Gem. 10.00
en 18.00 uur leesdienst - Ger. Kerk
10.00 uur ds. B. J. Oldenhuis en 18.00
uur ds. P. Rozeboom.
DEN BOMMEL - Herv. Gem. 10.00 uur
ds. A. Vos, Wijk en 18.00 uur ds. P. van
Duijvenboden - Ger. Kerk 10.00 en
18.00 uur ds. Th. de Kok.
OOLTGENSPLAAT - Herv. Gem. 9.30 en
18.00 uur Dr. T. E. van Spanje - Ger.
Gem. 9.30 en 18.00 uur leesdienst -
Ger. Kerk 9.30 uur Ph. de Goede en
18.00 uur drs. A. S. Rienstra.
LANGSTRAAT - Herv. Gem. 10.00 uur
ds. C. Gielen.
In september zijn de volgende gevonden
voorwerpen gevonden:
Middelhamis: mes 2002276067; jas
2002277004; horioge 2002293000;
horioge 2002303994. Sommelsdijk:
broche 2002280432; zonnebril/tas,
enz. 2002279277; ketting
2002288955; Stellendam: ring
2002300717. Ouddorp: armband
2002288955.
Verder zijn er diverse fietsen, bankbiljetten
en sleutels gevonden. Deze kunnen bekeken
worden in het poUtiebureau te SonuBelsdijk
tussen 10.00 en 16.00 uur.
'Er is aardgas gesignaleerd onder het voor
malig eiland Qoeree-Overflakkee en het
Haringvliet. Mis de metingen juist zijn, vallen
de gasvondsten van Slochteren In het niet en
verbleken de meest recente prognoses
omtrent het Waddengas. In de directe omge
ving van Stad aan 't Haringvliet zou zich veel
gas bevinden.
'Sommigen hechten geen geloof aan de sels-
mologlsche gegevens van de SJRM. de Stadse
Aardgasmaatschapplj, maar onder de plaat
selijke bevolking Is grote onrust ontstaan. Zij
zien de bul al hangen. Het bedr'ijf heeft de
rechten van het gas en de euentueel aanwe
zige olie opgekocht en wordt de exploitant
van de gasvelden en oliebronnen.
'Op gaswinning zitten de Inwoners van Stad
met te wachten. Het hele dorp verdw'ijnt als
de plannen van de SAM doorgaan. De direc
te nab'ijheld van het Rotterdamse havenge
bied maakt exploitatie zeer aantrekkelijk.
Het hele dorp moet plaats maken voor gas-
wlnnlnglnstallatles en boortorens.'
'Enkele monumenten moeten de her'inner'mg
aan het oude dorp In stand houden, de Her
vormde Kerk. het gemeentehuls aan de Voor
straat en de villa van de hulsarts zullen wor
den verplaatst. 7\lle andere bebouwing moet
wijken voor economische groei en vooruit
gang: ook de oude huizen, de boerderijen 'en
niet te vergeten de molen. Deze zal worden
verplaatst. De toegangsweg wordt verbreed:
breed genoeg om het bedrljfsverkeer een goe
de doorgang te verlenen.
'Het kle'me aantal mensen dat hier woont zal
elders wel een plekje vinden. Ze krijgen een
riant bedrag uitgekeerd en kunnen ergens
anders een nieuw bestaan opbouwen. Op het
eiland 'is ruimte genoeg. Voor de planten en
de dieren ziet het er slechter uit, hun b'iotoop
wordt Ingrijpend aangetast. Vogels en dieren
moeten op zoek naar een nieuwe woon
plaats elders. Naast het dorp gaat een uniek
stukje natuur verloren.
Qelukk'ig 'is het bovenstaande geen alledaag
se werkelljkhe'id. Flakkeegas bestaat niet.
Laten we hopen dat het nooit gevonden
wordt.
Elke maand wordt er in restaurant 't Vosje te
Oude Tonge een workshop gehouden.
Woensdag 23 oktober wordt er gewerkt met
herfstfruit; een pot omkleed met fietsbanden
en gevuld met herfstfruit. De prijs is inclu
sief het materiaal en koffie 25,-. De tijd is
9.30-11.30 uur. Adres: Voorstraat 1-3 in
Oude Tonge. Een voorbeeld van de te maken
herfstfruitpot staat al in het restaurant.
Hengelsport vereniging 'De Krammer
houdt zaterdag 12 oktober een open vis
wedstrijd in het Havenkanaal te Middel-
harnis. Er wordt gevist van 9.00 tot 12.00
uur. Inschrijving ter plaatse 2,50. Leef-
net en vergunning zijn verplicht. Jeugdle
den worden alleen onder begeleiding ver
wacht. Er zijn mooie prijzen te winnen.
Zaterdag 19 oktober wordt weer de jaarlijk
se Bloembollenmarkt ten bate van Woord
Daad gehouden. De opbrengst is dit jaar
voor de speciale actie van Woord Daad:
'Vakonderwijs op de Filippijnen'.
Met deze actie bouwt de hulporganisatie als
het ware mee aan een trainingscentrum op de
Filippijnen. Op de Filippijnen zijn de ver
schillen tussen rijk en arm erg groot. De helft
van alle inwoners leeft onder de nationale
armoedegrens. De meeste kinderen leven op
straat. Woord Daad probeert, via de Filip
pijnse organisatie, de jongeren een bestaan
te geven door ze op te leiden in een vak,
zodat ze op eigen benen kunnen staan. Nu
heeft Woord Daad er een opleiding tot
automonteur. De jongens en meisjes krijgen
les op het gebied van lassen, koel- en elec-
trotechniek en computerreparatie. Ze willen
dit uitbreiden met timmeren, naaien en elek
tronica. In ongeveer 2005 wil de organisatie
aan ongeveer 200 studenten per jaar een trai
ning geven. In het kader van deze plannen
wordt er een nieuw trainingscentrum
gebouwd waar alle cursussen gegeven wor
den. De opbrengst van onze rommelmarkt is
ook voor dit trainingscentrum gebouwd
waar alle cursussen worden gegeven. De
opbrengst van onze rommelmarkt is ook
voor dit trainingscentrum.
De Nationale Commissie voor internationa
le samenwerking en Duurzame Ontwikke
ling (NCDO) gaat het bedrag dat de Com
missie Goeree-Overflakkee bij elkaar krijgt
voor het trainingscentrum verdubbelen. Het
NCDO wil op deze manier plaatselijke ini
tiatieven in Nederland voor projecten in de
derde wereld steunen.
Door een bezoek aan de markt te brengen
kan men dit project ondersteunen. Er worden
verse oliebollen gebakken. Er is vers gebak
ken cake. Ook ontbreekt de koffie met cake
niet. Verder is er een groot assortiment
Kerst- en wenskaarten. Natuurlijk is er ook
een grote sortering bloembollen met o.a. tul
pen in 25 soorten, narcissen, krokussen,
blauwe druifjes, hyacinten en prachtige
ammaryllisbollen met bloeigarantie.
Deze grootste bloemenmarkt in de regio
wordt gehouden van 9.00 tot 17.00 uur bij de
bloemenkassen van de familie Grinwis,
Dijkstelweg 28 in Ouddorp.
Nadat eind juli het seizoen is afgesloten
begint zaterdag 12 oktober 'de Ekt' weer.
Iedereen in de leeftijd van 15 tot 25 jaar is
weer welkom in het Diekhuus van Middel
hamis. De avond zal naast goede muziek
ook gezelligheid, een leuk gesprek en een
luisterend oor bieden. Ook zal er weer een
special Ekt zijn. De avond begint om 20.30
uur. Naast de gezellige bar is er tafeltennis,
darts en een competitie kopspijkerslaan.
Hoi allemaal,
Hier alvast een korte, maar heel belangrijke
mededehng van het OJW: Zaterdagavond 26
oktober gaan we gourmetten, deze lekker
culinaire avond mogen jullie niet missen.
We beginnen om 19.00 in de Hoeksteen, de
kosten zijn maar 3 Euro. Dus nodig al je
vrienden uit en geef je snel op bij Jan, zijn
telefoonnummer is 489547. Snel doen, hé!
OJW GREETINGS
Het is 17 september 1637. Door de straten
van 's-Gravenhage gaat een groepje van drie
predikanten. Ze worden vergezeld door een
dienaar die een zwaar pak torst. De kleine
stoet krijgt waarschijnlijk weinig bekijks.
De mensen in Den Haag zijn het al wel
gewend dat in de nabijheid van de Staten-
Generaal af en toe alleriei deftige persona
ges te signaleren zijn. Het gezelschap
begeeft zich naar het gebouw waar de Staten
in vergadering bijeen zijn. Ongetwijfeld
hebben ze al eerder belet gevraagd. Die drie
- het zijn de afgevaardigden van het college
van vertalers en overzieners van de nieuwe
Bijbelvertaling. Nog maar juist een week
geleden is hun toegewijde voorzitter, ds.
Johannes Bogerman, hun door de dood ont
vallen. Zijn overlijden wordt diep betreurd.
Maar nu zijn zij gedrieën gekomen om het
onlangs gereed gekomen werk plechtig aan
hun lastgevers aan te bieden. Ze hebben een
gedrukt exemplaar laten binden in een
prachtband, met paars fluweel overtrokken,
voorzien van sloten van gedreven zilver,
verguld op snee. De oudste van het drietal,
ds. Antonius Walaeus, biedt met een korte,
maar treffende toespraak de Heren Staten de
lijvige foliant aan. Hij betuigt oprechte dank
voor de ondervonden steun. De andere twee
zijn Festus Hommius, regent van het Staten-
College te Leiden, en André Rivet, predikant
te 's-Gravenhage.
Het is dan al bijna twintig jaar geleden dat
tot de uitgaaf van een nieuwe Bijbelvertaling
is besloten. Het is in de winter van
1618/1619 als in Dordrecht, tijdens de daar
gehouden vergadering van de grote Synode,
de noodzaak van zo'n Bijbelvertaling wordt
erkend. Let -vvel; een vertaling uit de oor
spronkelijke grondtalen. En niet, zoals tot
dan, vanuit een andere vertaling, bijvoor
beeld de Latijnse of de Duitse. Als na uit
voerige overwegingen tot het vervaardigen
van zo'n vertaling wordt besloten, wordt
daar een belangrijke bepaling aan toege
voegd: "Dat zij enige korte verklaringen er
bij voegen, waarmede reden gegeven wordt
van de overzetting in de duistere plaatsen...
In de marge van elke bladzijde moeten dus
aantekeningen - letteriijk: 'kanttekeningen'
- worden geplaatst die achtergrondinforma
tie bieden betreffende de gekozen vertaling.
Ook mogen alternatieve vertalingen worden
weergegeven.
Na een kleine twintig jaar is deze vertaling
dus klaargekomen. In de gebruikelijke aan
duiding genoemd naar de opdrachtgevers: de
Statenvertaling. De titel in de eerste druk,
verschenen bij Paulus Aertsz. van Raven-
steyn te Leiden, en ook in alle latere uitga
ven, luidt als volgt:
BiBUA
Dat is
De gantsche H.Schrifture,
vervattende alle de Canonijcke Boecken des
Ouden ende des Nieuwen Testaments.
Nu Eerst,
Door last der Hoogh.-Mog.-Heeren
Staten Generaal
vande Vereenighde Nederlanden, en
volgens het Besluyt van de Synode
Nationaal
eehouden tot Dordrecht, inde Jaeren
1618 en 1619
Uyt de Oorspronckelijcke talen in onze
Nederlandtsche tale getrouwelijck
over-geset.
Over het grote belang en de niet te over
schatten verdienste van deze Staten-overzet-
ting van de Bijbel is al veel geschreven. Het
was de Synode er om begonnen, met de
woorden van voorzitter Bogerman, dat men
God in de Nederlandse taal kon horen spre
ken. Het is een vertaling waarin de grote eer
bied voor de oorspronkelijke tekst als het
ware te proeven is. Het Schriftbeginse! van
de Dordtse vaderen was immers dat in die
oude tekst het Woord van de vrijmachtige
God is vastgelegd; het is de taal van de Hei
lige Geest Zelf. Vandaar dan ook de precie
ze en eerbiedige Schriftgetrouwheid die in
deze vertaling is betracht.
Toch is de Statenvertaling niet alleen een
monument uit het verleden. Nog steeds geldt
ze als de beste overzetting van Gods Woord
in onze taal. Dat hebben nieuwere vertalin
gen nog steeds niet teniet gedaan. In dat ver
band wil ik nog graag wijzen op de kantte
keningen die ik al noemde. Ze waren
bedoeld om, waar dat nodig was, varianten
in de vertaling aan te dragen. Daarnaast ook
om geschiedkundige, aardrijkskundige en
uitlegkundige toelichting te geven. Het was
niet zozeer de bedoeling om allerlei leerstel
lige uitspraken in die kanttekeningen te
doen. Toch klinkt de leer van de Dordtse
vaderen onvervalst in de kanttekeningen
door. In een gedenkboek dat in 1937 is ver
schenen, schrijft prof. F.W. Grosheide dat
men van de kanttekeningen van de Staten
vertaling de hele gereformeerde theologie
kan aflezen. Dat geldt met name de aanteke
ningen op de Brieven van de apostel Paulus.
De kanttekeningen vormen met de vertaling
zelf één geheel. Het is dan ook nooit de
bedoeüng van de vertalers geweest dat er bij
bels zonder die aantekeningen zouden ver
schijnen. Altijd zouden de kanttekeningen als
eerste verklaring geraadpleegd moeten wor
den. Niet het minst in gezinsverband en in
persoonlijke bijbellezing. De praktijk heeft
zich helaas anders ontwikkeld. Mijn stelling
is: naarmate de kanttekeningen op de Staten-
vertaUng geraadpleegd worden, is er des te
minder behoefte aan een nieuwere vertaling.
Nog steeds zijn ze te krijgen: de Bijbels met
de kanttekeningen. In zeer dure en minder
dure uitgaven. Vandaag van mijn kant een
pleidooi om deze schat aan Bijbelse wijsheid
niet ongebruikt te laten. Ik geef ten.sJofte een
enkel voorbeeld van zo'n kanttekeniv\g. In
zijn tweede brief aan Timotheüs schreef de
apostel Paulus dat de Heihge Schrift "van
God is ingegeven"Daarbij is de volgende
kanttekening te lezen: "Gr.'van God inge
blazen dat is: door ingeven van de Heilige
Geest, die een Geest der waarheid is, en de
schrijvers van deze Schriften in alle waar
heid hebben geleid, dat zij niet hebben kun
nen dwalen; zie Joh. 16:13; 2 Petr.
1:20,21.
N.a.v.: Statenbijbel met kanttekening in drie
delen. Naar de uitgave van de wedu
we van Paidus Aertsz. van Ravesteyn
(1657). Uitgeverij Den Hertog, Hou
ten. Prijs 145,21.
De Kanttekeningen van het Oude en
Nieuwe Testament. Toegelicht door
ds. CA. Tukker. In vier delen. Uitge
verij De Banier, Utrecht Prijs
€198,10.
