ONVERVULDE BELOFTE
Filmavond
10e Goeree-Overflakkee kalender
PREDIKBEURTEN
Een lofzang op het
genadeverbond
EIIAIIDEII-tllEUWS
Dam- en Schaakver.
'Ontspanning' Ouddorp
Damvereniging ENEO'52
te Melissant
Heleen Buth
in Flakkeecialiteïten
Stoffenverkoop Nieuwe Tonge
VjüJDACii OKTOBER 2002
Ieder maakt het mee
Vergeet niet te bedanken
W. H. Velema
Zondag 6 oktober 2002
Uw woning of
bedrijfspand verkopen?
Ontspanning leed gevoelige
nederlaag
Uitslagen van 30 september 2002:
Schaken: Maandag speelden de scha
kers hun eerste thuiswedstrijd in de
competitie voor de RSB, en wel tegen
Spijkenisse 4. Het werd een gevoelige
nederlaag voor de Ouddorpers. Met
niet minder dan 6 tegen 2 werd de
wedstrijd verloren. Geen enkele
winstpartij, maar slechts vier remises.
De andere partijen gingen verloren.
Er zal de volgende keer uit een ander
vaatje getapt moeten worden.
Uitslagen van maandag
30 september 2002
'ÊMmèn^ÊoM'^
ÈÜééaags
asi
Het komt nogal eens voor dat mensen belo
ven iets van zich te laten horen, hetzij door
een spoedig volgend bezoek, hetzij door een
brief of een tastbaar levensteken. Degene
aan wie de belofte werd gedaan, kijkt er naar
uit maar wordt teleurgesteld door het uitblij
ven van het toegezegde. ledere lezer zal dat
meegemaakt hebben. En dat naar beide kan
ten. Hij zal, misschien mede door deze
column, aan een belofte herinnerd worden
die hij of zij niet heeft uitgevoerd. Zij zal
zich ook beloften herinneren die aan haar
gedaan zijn zonder dat ze er verder ooit iets
van gezien of gehoord heeft.
De reactie op een onvervulde belofte is ver
schillend. Bent u zelf degene die de belofte
niet uitvoerde, dan zal er iets van schaamte
zijn. Natuurlijk, de ene belofte is van zwaar
der inhoud dan de andere. Een zware, niet-
vervulde belofte zal met des te meer schaam
te vervullen. Een simpele belofte moet
iemand toch voor de vraag stellen: waarom
heb ik die niet uitgevoerd?
Nu de ontvanger van de belofte. Hoe ver
werkt hij, u merkt, ik wissel zij en hij af, dat
niet nakomen? Soms wacht hij een hele tijd,
om ten slotte teleurgesteld zich erbij neer te
leggen datje op uitvoering of vervulling van
de belofte niet meer hoeft te rekenen.
Hoe komt het?
Hoe komt het dat bepaalde mensen zo vlot
zijn met het doen van toezeggingen en zo
uiterst traag met het uitvoeren ervan, gesteld
al dat ze daaraan toekomen? Is dat onwil,
slordigheid, vergeetachtigheid? Ieder moet
dat voor zichzelf uitmaken. Er zijn nu een
maal mensen die heel spontaan (met hun
mond) reageren op zorgen of noden van een
ander. Ik zeg niet dat hun hart bij zulke reac
ties afwezig is. Wel ontbreekt het hun soms
aan volharding en trouw om te doen wat ze
hebben toegezegd. Jammer dan voor wie
tevergeefs wacht.
Wie tot de conclusie komt dat hij lichtvaar
dig is omgesprongen met zijn belofte, moet
zich schamen. En nog meer: Hij moet op zijn
belofte terugkomen, om alsnog te doen wat
hij heeft toegezegd. Hier zou ik willen laten
gelden: Beter laat dan nooit.
Een geheugensteuntje
Kun je er iets aan doen om je belofte ook na
te komen als je behoort tot de groep van ver-
geetachtigen of nalaters? Ja zeker. Ik wijs op
enkele dingen. Allereerst: je er in oefenen
weloverwogen te werk te gaan bij het afleg
gen van beloften. Wees er niet te vlot mee.
Als je gevoel je tot beloven dringt, vraag je
dan eerst af of je dat ook kunt nakomen - op
een redelijke termijn. Ik zeg niet: leg nooit
beloften af. Maar overweeg voordat je ze
uitspreekt, of de uitvoering ervan je niet
voor te grote problemen, respectievelijk
onmogelijkheden stelt.
Daarnaast zou ik adviseren: maak er aante
kening van wat je aan wie belooft. Dat kan
erg formeel klinken en iets weg hebben van
een belofte in bureaucratie betrekken. Dat
hoeft niet zo te zijn. We kunnen allen wel
een geheugensteuntje gebruiken, zeker bij
het ouder worden. Waarom dan in je agenda
of op een blocnote binnen handbereik, niet
genoteerd wat je tegen en wanneer en aan
wie beloofd hebt.
Ik ken predikanten die de lege zijkant van de
agenda vullen met namen van hen die zij
beloofd hebben te zullen bezoeken, te bel
len, of iets (wat dan ook) te doen toekomen.
Ik vind dat getuigen van zelfkennis - zonder
deze agenda zou de vervulling van een
belofte er zeker tussendoor glippen. Ik vind
het ook getuigen van betrokkenheid. U wilt
een ander niet tevergeefs laten wachten op
wat u hebt beloofd.
Zelf ben ik door de ervaring van jarenlang
Xi
contact met mensen een klein beetje (let op
deze beperking) sceptisch geworden. Soms
denk ik, de belover kennende, we zullen zien
wanneer het gebeurt. Schertsenderwijs zeg
ik dat er ook wel eens bij. De lezer begrijpt:
je leert door de jaren heen de mensen ook
wel kennen. De een is stipt in het nakomen
van zijn beloften; de ander is precies daaraan
tegenovergesteld.
Als je met zuUce 'nalaters' te doen hebt, is
het goed hen eens te herinneren aan wat ze
beloofd hebben, uiteraard na verloop van
tijd.
Nu ik over dit onderwerp schrijf, wil ik op
nog een aspect wijzen. Dat is het bedanken
voor bewezen diensten of tastbare tekens
van meeleven. In het algemeen zullen we dat
wel doen; zeker als ons iets ter hand wordt
gesteld. Wie in dagen van ziekte een kaart
heeft gekregen kan niet reageren door zelf
ook een kaart te sturen. Dan komt er aan het
over en weer bedanken geen einde. Boven
dien zullen mensen die een kaart sturen dat
niet doen om er voor bedankt te worden. Dat
er ooit ergens een woord van dank wordt
gepubliceerd als ziekte en zorg voor bij zijn,
is voldoende. In dit blad lees je meermalen
zulke dankbetuigingen.
Toch zijn er gevallen van nalatigheid. Wat ik
nu schrijf is niet zozeer vanuit mijn persoon
lijke ervaring. Het is veeleer te danken (ofte
wijten) aan gesprekken met mensen die nog
wel eens om raad worden gevraagd; in wel
ke functie of beroep ook.
Soms wenden mensen zich tot iemand per
brief, per telefoon of in een persoonlijk
gesprek. Ze vragen raad of hulp vanuit de
verlegenheid waarin ze verkeren. De
gevraagde persoon wil naar beste weten aan
het verzoek voldoen. Hij leeft zich in de
situatie in en geeft raad. Dat kost hem wat
tijd, hoewel zeker geen dagen aan werk.
Toch blijkt dat degene die hem om raad
vroeg, niets meer van zich laat horen. De
raadgever hoort niet hoe het afloopt. Hij tast
in het duister over de vraag of hij inderdaad
heeft mogen bijdragen tot oplossing van het
probleem; dan wel of de hulpvrager niets aan
de welgemeende raad heeft gehad. Iemand
hoeft niet uit nieuwsgierigheid belangstel
ling te hebben voor het verloop en de afloop
van het probleem. Wie raad heeft gegeven
zou er zelf ook nog van kunnen leren als hij
mocht hoeren hoe de zaak is afgelopen.
Ik zegt niet dat het melden van de afloop tot
de verphchting van de raadvrager behoort.
Het is echter wel zo correct om iets over de
afloop te melden. Daarmee is de zaak dan
ook afgehandeld.
Zuinig zijn op goede omgangsvormen
Misschien denkt deze of gene lezer dat er
achter dit artikel een deel frustratie zit. In
eerlijkheid kan ik zeggen dat dit niet het
geval is. Nu ik de gelegenheid heb wil ik
medemensen graag wijzen op goede
omgangsvormen. Iets van u te laten horen
doet degene die raad gegeven heeft deugd.
Laten we in het verkeer met elkaar zuinig
zijn op goede omgangsvormen. Dat betekent
dus ook op beloften die we doen. Beter geen
belofte dan een belofte die we niet houden.
Over beloften aan God
Er zullen lezers zijn die iets missen in dit
artikel. Dat is beloften die we aan God heb
ben gedaan en die we, tot onze schande, heb
ben verbroken of niet vervuld. Het is goed
bij dit thema ook aan de relatie met God te
denken. Beloften die we aan God hebben
gedaan, rüet na te komen of te verbreken is
erger, dan dat te doen in de relatie tot men
sen. Zoals heel dit artikel geeft deze laatste
zin in het bijzonder te denken. Dat het daar
dan niet bij blijve!
OUDDORP - Herv. Gem. Dorpskerk: 9.30
uur ds. J. G. Blom, Poortvliet en 18.30
uur ds. R. Veldman. Eben-Haëzer: 9.30
uur ds. R. Veldman en 18.30 uur ds. J. G.
Blom. Woensdag 9 oktober, Dorps
kerk: 19.30 uur ds. U. R. Bijl, Moor
drecht - Ger. Gem. 9.30 en 18.30 uur
leesdienst - Ger. Kerk 10.00 uur ds. J.
Koster, doopdienst en 18.30 uur ds. G. H.
den Hartogh - Doopsgezinde Gem. 9.30
en 18.30 uur ds. J. Smink.
GOEDEREEDE - Herv. Gem. 9.00 en
10.45 uur ds. F. Vermaat, Scheveningen
en 18.30 uur ds. W. van Gorsel, Bergam
bacht.
STELLENDAM - Herv. Gem. 10.00 uur
ds. R. W. de Koeijer, Giessendam-Har-
dinxveld en 18.00 uur ds. P. H. van Har
ten, Ridderkerk - Ger. Kerk 10.00 uur
ds. J. de Kievit en 18.30 uur ds. J. Koster.
MELISSANT Herv. Gem. 10.00 uur
Makelaarskantoor Tamboer
beëdigd makelaar/taxateur, lid NVM
0187-476555
chr. streekblad op gereformeerde grondslag
voor de zuid-liollandse en zeeuwse eilanden
is een uitgave van Uitgeversmaat
schappij Eilanden Nieuws BV
Verschijning: dinsdag- en vrijdagavond
Tel. (0187)47 10 20
Fax (0187)48 57 36
Postbus 8, 3240 AA Middelhamis
Langeweg 13, Sommelsdijk
ADVERTENTIES EN ADMINISTRATIE:
tel.(0187)47 10 20
e-mail: AIgemeen@gebr-dewaal.com
(onder vermelding van 'adv' of 'adm')
tarief per mm 0,25;
contracttarieven op aanvraag
siuitingstermijn zakelijke aduertenties:
maandag en donderdag 14.00 uur
siuilingstermijn overlijdensberichten:
dinsdag en vrijdag 8.30 uur
voor foutief geplaatste advertenties als
gevolg van onduidelijke advertentie
opdrachten of telefonisch opgegeven
advertenties kan de uitgeverij niet
aansprakelijk worden gesteld.
Advertentie-acquisitie:
A. J, van der Velden,
06-50448359
REDACTIE:
hoofdredacteur: J. Villerius,
tel.(0187)47 10 22,
privé (0187)60 14 40
e-mail: J.Vfflerius@gebr-dewaal.com
Plaatsing van ingezonden berichten kan
zonder opgaaf van redenen worden gewei
gerd.
ABONNEMENTEN:
Per kwartaal 8,90.
Per jaar 33,60.
Abonnementen zijn bij vooruitbetaling
en worden automatisch verlengd.
Opzeggingen schriftelijk
vóór 30 november.
Wijzigingen graag twee weken voor
deze ingaan doorgeven.
REKENINGNUMMERS:
postbank 167930
rabobank Middelhamis 342001108
kand. T. R. Rietveld, Ridderkerk en
18.00 uur kand. G. J. Blankers, Mont-
foort - Ger. Gem. 10.00 en 18.00 uur
leesdienst - Ger. Gem. in Ned. 10.00 en
18.00 uur leesdienst.
DIRKSLAND - Herv. Gem. 10.00 uur ds.
W. van Laar, Gouda en 18.00 uur ds. J.
van Belzen, Maassluis. Donderdag 10
oktober: 15.30 uur ds. J. het Lam,
Wezep, huwelijksbevestiging Martinus
Bruggeman en Marjolein van Dam -
Ger. Gem. 10.00 en 18.00 uur lees
dienst.
HERKINGEN - Herv. Gem. 10.00 uur ds.
A. van Wijk en 18.00 uur ds. C. Gielen -
Ger. Gem. 10.00 en 18.00 uur lees
dienst.
SOMMELSDIJK - Herv. Gem. 10.00 uur
ds. G. C. Kunz en 18.00 uur ds. J. C. den
Toom - Lukaskapel HDG 10.15 uur ds.
J. Willemsen en 15.30 uur Samenzang-
dienst - Rem. Ger. Gem. 10.00 uur K. J.
Holtzapfell - Herv. 'Exodus' Gem.
10.00 uur ds. R. Steenstra - Christenge
meente CAMA Het Prieel, Sommelsdijk
K. van Holten.
MIDDELHARNIS - Herv. Gem. 10.00 uur
ds. C. Gielen en 18.00 uur ds. A. P.
Voets - Chr. Ger. Kerk 9.30 en 18.00
uur ds. P. den Butter - Ger. Gem. 9.30
en 18.00 uur ds. J. Karels - Ger. Kerk
10.00 uur ds. L. J. Lingen en 17.00 uur
dr. N. de Bok - Ger. Kerk (Vrijge
maakt) 9.30 en 14.30 uur ds. G. A. den
Broeder.
NIEUWE TONGE - Herv. Gem. 9.30 en
18.00 uur ds. P. de Vries, Elspeet - Ger.
Gem. 10.00 en 18.00 uur leesdienst.
OUDE TONGE - Herv. Gem. 10.00 en
18.00 uur ds. A. van Lingen - Ger. Gem.
10.00 en 18.00 uur leesdienst.
STAD aan 't HARINGVLIET - Herv.
Gem. 10.00 uur ds. W. J. Dekker,
Reeuwijk en 18.00 uur ds. H. A. Sam-
som - Ger. Gem. 10.00 en 18.00 uur
leesdienst.
DEN BOMMEL - Herv. Gem. 10.00 en
18.00 uur ds. P. van Duijvenboden, v.m.
bediening Heilige Doop - Ger. Kerk
10.00 uur ds. Jac. v. d. Wal en 18.00 uur
drs. D. A. J. Sonneveld.
OOLTGENSPLAAT - Herv. Gem. 9.30 en
18.00 uur dr. T. E. van Spanje - Ger.
Gem. 9.30 en 18.00 uur leesdienst -
Ger. Kerk 9.30 uur drs. Tj. Ausma en
18.00 uur de heer K. Baas.
LANGSTRAAT - Herv. Gem. 10.00 uur
ds. L. D. Burger, Waddinxveen.
De overige uitslagen in de huishoudelijke
competitie zijn:
E. T. E. Derrez - W. T. Breen1-0
een prachtige overwinning voor Derrez.
W.J. Tanis-Koole - P. Speelman0-1
Willy liep in een heel eenvoudige natzet, dit
had nooit mogen gebeuren.
J. Grinwis - A. van Huizen1-0
Van Huizen stond totaal verloren, maar haal
de de winst toch naar zich toe.
A. Schaefer-E. Santifort1-0.
Afdeling 1:
A. 't Jonk - B. v.d. Spaan3-0
C, Visbeen-T. Goedegebuur3-0
A. Doom - B. Visbeen0-3
H. Visbeen-A. Visbeen1-1
Afdeling 2:
J. Koppelman - E. v.d. Slik1-1
T. de Geus - J. Non3-0
B. Grootenboer - B. van Nimwegen0-3
P. Kom - H. van Heukelen1-1
In de eerste afdehng ging de partij tussen A.
't Jonk en B. v.d. Spaan mooi gehjk op.
Maar het blijft altijd uitkijken. V.d. Spaan
maakte een foutje en 't Jonk ging met de
winst naar huis. C. Visbeen ging bij T. Goe
degebuur door het oog van de naald. Goede
gebuur dacht een mooie damzet uit te gaan
voeren, maar hij pakte (door de zenuwen?)
de verkeerde schijf Later won Visbeen zelfs
de partij. A. Doom moest het opnemen tegen
de geroutineerde B. Visbeen. Het werd een
zware en lange partij, waarbij Visbeen ten
slotte aan het langste eind trok. In de partij
tussen H. Visbeen en A. Visbeen waren ver
schillende dreigingen te constateren. Maar
geen van beiden lieten zich verleiden. De
partij "keuvelde" tenslotte naar remise.
In de tweede afdeling leverde Evelien v.d.
Slik een mooie prestatie door remise te spe
len tegen J. Koppelman. De grootste verras
sing van deze avond was de winstpartij van
T. de Geus tegen J. Non. In een verrassend
eindspel wist ze alle punten van Non te ont
nemen en ging ze met de volle winst naar
huis. Heel mooi. Ook Bemadette v. Nimwe
gen gaat steeds beter spelen. Ze voerde een
mooie combinatie uit waar Grootenboer niet
van terag had. Dat belooft nog wat te wor
den. P. Kom en H. v. Heukelen bleven angst
vallig bij elkaar uit de buurt. Met allebei nog
zeven schijven op het bord werden de punt
jes gedeeld.
Een actieve vrouw. Zo mag je Heleen Buth-
Villerius uit Sommelsdijk beslist noemen.
Heleen werd 44 jaar geleden geboren in
Oud-Beijerland. Via Dirksland kwam ze in
Sommelsdijk terecht. Ze is een goed schrijf
ster. Regelmatig schrijft ze artikelen in het
Eilanden-Nieuws. Maar er zijn meer pubh-
caties van haar verschenen. Ze heeft een
baan in het ziekenhuis en doet veel vrijwilh-
gerswerk. En dan is ze ook nog huisvrouw.
Ze is al een keer te gast geweest in het pro
gramma 'Flakkeecialiteiten' op Radio Flak-
kee, maar zo'n actieve vrouw kan natuurlijk
nog veel meer vertellen. Daarom is ze a.s,
zaterdag om 9 uur opnieuw te gast in 'Flak
keecialiteiten' op Radio Flakkee. De herha
ling is dinsdag om 18.00 uur.
Dammen:
Uitslagen van 23 en 30 september:
L. Moerkerk - C. Mieropl-l
W. van Schie-J. v. Koppen3-0
H.M. van Floresteijn - KI. Tanisl-l
C. Akershoek - J. Moerkerkl-i
H.M. Floresteijn - C. Akershoek0-3
Akershoek heeft een goede start; A. de Mik-
L. Moerkerk 1-1, dit was kantje boord voor
Moerkerk.
C. Mierop-W. van Schie0-3
KI. Tanis - J. Moerkerk3-0
Moerkerk liet zich lelijk zich lelijk verras
sen.
J. van Koppen - G. van Koppen0-3
de nieuweling Van Koppen blijft het goed
dan.
Woensdag 9 oktober wordt er van 19.00 tot
21.00 uur een stoffenverkoop gehouden in
de Gereformeerde Gemeente van Nieuwe
Tonge.
Open avond, zwemmen, schaatsen, culinair,
volleyballen.het staat ons allemaal nog te
wachten dit jaar en wij hebben er zin in. Ook
de filmavond ontbreekt niet in ons program
ma; morgenavond, zaterdag 5 oktober, is dat
al zover. Stichting Nehemia zal een film
komen draaien. Nu ben je natuurhjk wel
benieuwd welke film dat is? Wij kuimen je
dat alvast vertellen, zodat je niet voor ver
rassingen komt te staan: 'The perfect storm'
staat op het programma. Een film die je niet
mag missen, dus allemaal: tot zaterdagvond!
Zoals al tij d ben j e vanaf half 8 van harte wel
kom in verenigingsgebouw 'de Hoeksteen'
aan de Ring in Middelhamis, waar we om 8
uur gaan starten. Het OJW-team
Dierendag. Werelddierendag. Een nabe
schouwing. Dag van de dieren, de huisdie
ren. Dag voor en van het dier. Van hamster
tot hond, van cavia tot konijn. Vissen en
poezen doen ook mee. Vier oktober is de feest
dag van Franciscus vanAssisi. Zijn naam
en de wereld van het dier zijn nauw met
elkaar verbonden. De heilig verklaarde
monnik zou tegen vogels gesproken hebben.
Sommige bronnen spreken van preken.
Deze zoon van een rijke stoffenhandelaar
had een voorliefde voor dieren en leidde na
zijn ommekeer een eenzaam bestaan. De
feestdag van de stichter van de orde van de
Franciscanen, ook wel minderbroeders
genoemd, werd dierendag.
Werelddierendag wordt steeds meer een die-
ren-eetdag. Speciale dierenvoedselproduc
ten zijn niet bijzonder meer. Superbrokken,
variatiepakket en beestenbakvoer zijn de
gewoonste zaak van de wereld. Voor pup,
adult en senior. Er zijn ook snacks for ani
mals en knaagsteen met groenten. Maar
dieren hebben op dit punt weinig in de melk
te brokken. Het lijkt wel permanent voeder
tijd.
Animal-accessoires rukken zienderogen op.
Dierenspeelgoed, shampoo, hangmat,
snoepjes en bungy muis. Of liever een bont
muisje, met of zonder ratel? Een trillende
hamster is er ook. Gelukkig allemaal in
kunstuitvoering. De dieren besluiten de
maaltijd in het hamsterhuis met knaag
dierbroodjes. Daarna leggen ze zich te rus
ten op colorbed nestmateriaal. Morgenoch
tend gaan ze aan de slag met een jog^ng-
bal (ook geschikt voor dwerghamsters).
Wordt hiermee recht gedaan aan Francis
cus van Assisi Ik kan het me nauwelijks
voorstellen.
Als in de kerken van de Reformatie een kind
wordt gedoopt, komt daarbij het genadever
bond ter sprake. Al sinds vele eeuwen klin
ken bij die gelegenheid de woorden van het
oude Doopformulier. Daarin wordt meer dan
één keer een verband gelegd tussen het
sacrament van de Doop en het verbond van
God. Bijvoorbeeld wanneer erop gewezen
wordt dat 'als wij gedoopt worden in de
naam des Vaders, zo betuigt en verzegelt ons
God de Vader dat Hij met ons een eeuwig
verbond der genade opricht, ons tot Zijn kin
deren en erfgenamen aanneemt...
Over het verbond is al veel geschreven.
Helaas niet altijd op het Schriftuurlijke
niveau en met de pastorale toon van ons
klassieke Doopformulier. De leer van het
verbond is nogal eens een splijtzwam geble
ken tussen mensen en zelfs kerken. In 1946
verscheen een boek met de ontmaskerende
titel: "Een eeuw van strijd over verbond en
doop". En sindsdien is het niet veel anders
geweest. En het lijkt wel bij een aantal toon
aangevende theologen alsof de polemische
houding koste wat kost gehandhaafd moet
blijven.
Vandaag wijs ik u op twee boeken die een
andere geest ademen. Ze zijn van een Neder
landse en van een Schotse 'oude schrijver'.
Ook zij schromen niet om dwalende gedach
ten aan te wijzen en gefundeerd af te wijzen.
Maar waar het ze vooral om gaat, is het leven
uit de schatten van dat verbond dat in Chris
tus is geopenbaard. Beide boeken zijn recht
streeks gericht op de praktijk van de godza
ligheid. Zo lees ik in het boek van Wilhel
mus a Brakel: "Merk op, lezer, wie u ook
bent, let aandachtig op de inhoud van dit
Verbond, of het ook uw lust is Is dat
onze aandacht niet waard? De beloofde goe
deren zijn zo veel, dat hun aantal ons begrip
te boven gaat. En in iedere zaak is een
oneindige zaligheid. God wil een Ver
bond met de mens oprichten onder aanbie
dingen en beloften, dat Hij de bondgenoten
zal verlossen en bevrijden van alles wat hen
ongelukkig kan maken en hun gelukzaligheid
zou kunnen verminderen of dat hen temeer
drukt of temeer zou kunnen drukken, niets
uitgezonderd.
Ik noemde al één van de twee namen. Wil
helmus a Brakel (1635-1711) is een van de
meest bekende Nederlandse oude schrijvers.
Hij was predikant onder meer in Leeuwar
den en Rotterdam. Hij is vooral bekend
geworden door zijn praktisch-leerstellige
standaardwerk 'De Redelijke Godsdienst'.
Daarnaast schreef hij dus dit 'Halleluja over
het genadeverbond'. Het is een verklaring
van de 8^ Psalm, van waamit hij een brede
uiteenzetting geeft van de inhoud en de
waarde van Gods genadeverbond. Niet
alleen kenmerkt het zich door een heldere
beschrijving van de diverse aspecten van
Gods verbond, maar vooral door de bevinde
lijke toon. Het bleek hierboven al. In zijn
visie op het verbond verwoordt hij de gang
bare opvatting van zijn dagen, namelijk dat
het verbond in directe relatie gezien moet
worden met de eeuwige uitverkiezing. Dat
biedt hem gelegenheid om de vastheid en
zekerheid van het verbond te beklemtonen,
als zijnde gegrond in Gods welbehagen. Dat
geeft, zegt A Brakel, troost voor twijfelen-
den en zwakgelovigen. De persoonlijke
overgang in het genadeverbond vindt plaats
door de aanneming van de Borg Jezus Chris
tus door het geloof De openbaring van het
verbond komt echter tot allen tot wie de
Heere Zijn Woord richt.
Ik neem uit de inleiding van de hand van A
Brakel nog het volgende over: "IVy
bemerken dat er - onder vele andere -
twee misvattingen in de Kerk van Neder
land in zwang zijn. De ene is, dat men zich
met de letter tevreden stelt en zich
inbeeldt, dat de Godzaligheid alleen in de
kennis van de samenhang van de Bijbel
bestaat. Een andere is dat men vroomheid
en Godzalige bewegingen van binnen en
deugdzaamheid van buiten oefent, zonder
gegronde kennis van de waarheden"Hier
waarschuwt de schrijver dus voor een kil
le, louter verstandelijke opvatting en
anderzijds voor een emotionele of activis
tische godsdienst zonder wezenlijke ken
nis van zaken. Laat A Brakel's boekje
medicijn tegen beide zijn.
Het andere boek over Gods verbond is van
Thomas Boston (1676-1732), een prediker
uit het 18^-eeuwse Schotland. Ook van dit
boek geldt dat het een leerstellige opzet heeft
(hoe zou het anders kunnen over een onder
werp als dit!), maar dat het bijzonder prakti-
caal en stichtelijk is. Ik acht het qua diep
gang en aansprekendheid nog boven dat van
A Brakel. Als uitgangspunt voor zijn verkla
ring koos Boston Psalm 89:4: "Ik heb een
Verbond gemaakt met Mijn Uitverkorene".
Hij zag hier het genadeverbond verklaard,
namelijk als "een heerlijk gebouw, opgaan
de uit het midden van de puinhopen, name
lijk een gebouw van genade. Het ont
werp daarvan is God Zelf. De Vader verkoos
de voorwerpen van de genade en gaf hen aan
de Zoon om verlost te worden; de Zoon ver
kreeg de verlossing voor hen en de Heihge
Geest past de verworven verlossing op hen
toe..."
In Bostons boek ligt vooral het accent op het
genadige karakter van het genadeverbond
en de noodzaak - ook hier weer! - van de
persoonlijke aanvaarding of inwiUiging van
het verbond. Heel kenmerkend voor
Bostons uiteenzetting is ook zijn ruimharti
ge spreken in de aanbieding van het ver
bond. Juist omdat het een genade(verbond
is, staat deze open - al is het voor de groot
ste van de zondaren! Een typerende uit
spraak van Boston is in dit verband: "Ik
geloof dat zondaren uit de mensheid onbe
paald een werkelijk recht hebben op Chris
tus en de weldaden van het verbond. En wel
zo dat zij ze met volmacht in bezit mogen
nemen door het geloof. Dat recht is vervat
in de Heilige Schrift en het wordt bekendge
maakt aan allen die het Evangelie horen!"
Van zowel A Brakel's als Boston's ver
bondsbeschouwing geldt onmiskenbaar dat
ze in formele zin afwijken van die van bij
voorbeeld Joh. Calvijn en de Nederlandse
belijdenisgeschriften. Ik ga daar nu niet
nader op in. Veel belangrijker dan deze
divergentie is echter dat beiden in de leer van
hun verbond aangeven dat alle ellende
voortkomt uit ons deelgenootschap aan
Adam en dat de zaligheid er alleen is in het
deel hebben aan Chiistus, de Middelaar van
het genadeverbond.
N.a.v.: Thomas Boston, Het genadeverbond.
Leven en zaligheid voor Adamskinderen.
Opnieuw vertaald door Evert-Jan Brouwer.
Uitgeverij De Groot Goudriaan, Kampen.
Gebonden. 319pag. Prijs €24,91.
Wilhelmus a Brakel, Halleluja over het
genadeverbond. Herschreven door ds. C.J.
Meeuse. Uitgeverij De Banier, Utrecht.
Gebonden. 268pag. Prijs €18,04.
J. M. J. Kieviet
Inmiddels is de Goeree-Overflakkee kalen
der een begrip geworden op ons eiland, maar
ook ver daarbuiten. Ieder jaai' 'vliegen' er
zelfs naar familie en vrienden Canada en
Australië. Geen wonder, dat de kalender er
elk jaar weer fantastisch uit: prachtige
afbeeldingen van Flakkeese doips- en land
schapsgezichten, met daarbij veel ruimte
voor het maken van afspraken en aanteke
ningen. Voor de laatste maal is de kalender
zorgvuldig samengesteld, met aquarellen uit
de nalatenschap van wijlen A.K. Vogelaar.
De kalender zal overigens niet ophouden te
bestaan, maar zal de volgende keer in een
heel nieuw jasje worden gestoken. Maar
daarvoor moet u nog even geduld bewaren.
Eerst kunt u nog een jaar lang genieten van
de huidige kalender, waarmee u tevens een
goed doel ondersteunt. Van iedere verkoch
te kalender is namelijk ccii 'ouderwetse
rijksdaalder' bestemd voor Roparunhospice
'Calando' te Dirksland. Calando heeft laten
weten dat ze graag op iedere kamer een koel
kastje heeft, zodat men niet meer op één cen
trale koelkast is aangewezen, en dat men
graag op elke kamer enkele makkelijke stoe
len zou willen plaatsen. Het zou mooi zijn
als dit door middel van de kalender gefinan
cierd zou kunnen worden. De kalender zal
huis aan huis worden verkocht in de periode
van 11 t/m 26 oktober.
Daarnaast zal de kalender onder andere te
koop zijn bij boekhandel Van der Boom te
Sommelsdijk, boekhandel Vroegindeweij in
Middelhamis en Ouddoip en bij boekhandel
Akerkshoek te Ouddorp. Ook kunt u de
kalender telefonisch bestellen: 0187-483465
of 483071.
