Overdenking
Handel en Vervoer
op de Kop van Goeree
uit de
Heilige Schrift
Orgelconcours
-^Sjkvenster
De Zwarte Pion
weer aan zet
HET
De wandel der wereld
tfpMHNA5
Waarnemer
Deze vraag- en antwoordrubriek staat geheel ten dienste van de
lezer die er kostenloos gebruik van kan niiaken. Uw vragen op
velerlei gebied kunt u sturen aan: Redactie Eilanden-Nieuws,
Postbus 8, 3240 AA Middelharnis, met in de linkerbovenhoek
'Vragenrubriek' vermeld. De vragen worden door deskundigen
beantwoord en zullen binnen enkele weken na de inzending com
pleet met antwoord in deze rubriek worden gepubliceerd.
vmmtoM ponoooi
WIE IS iiiN tmooaau
Tijdens Monumentendag:
STÜKENOE KaSTBNlC
Oude Tonge
Uw woning of
bedrijfspand verkopen?
MS lotgenoten contactmiddag
Blik op kerk
en samenleving Cj
- Normen en waarden
- Individualisme
- Religie en beschaving
We raken eraan gewend dat ministers uit het
nieuwe kabinet, en dan vooral ministers die
behoren tot de LPF, proefballonnetjes opla
ten. Het meest besproken is welUcht de sug
gestie van Herman Heinsbroek om via een
communicatie-campagne de normen en
waarden te beïnvloeden. Het is immers in ons
land droevig gesteld met het respect voor
gezagsdragers, en velen kennen het onder
scheid niet meer tussen het mijn en het dijn.
En ouders die een leraar tot de orde roepen
omdat hij hun zoon of dochter een oorvijg
heeft toegediend, moesten zelf afgestraft
worden.
Ik vind het in ieder geval een positief punt dat
het gesprek over normen en waarden weer op
gang komt. Onder onze vorige Paarse rege
ring zou dat ondenkbaar zijn geweest. Ieder
mocht doen wat hem of haar uitkwam, vrij
heid, bUjheid. En wanneer de ongebonden
heid aan de kaak werd gesteld, kwam dat al
gauw over als betuttelend. Mensen hadden
alleen maar rechten, over plichten kon niet
worden gepraat.
Wie wat ouder is, is groot geworden met het
besef dat je in trein of bus je zitplaats afstond
aan ouderen die moesten staan. Die weet ook
dat je met je vingers moest afblijven van de
fiets van een ander. En als je op school straf
had gekregen en je deed daarover thuis je
beklag, dan was steevast de reactie van vader
of moeder: "Je zult het wel verdiend heb
ben".
Maar deze nonnen zijn in de ogen van de
meeste jonge mensen zonder meer belache-
Ujk. Ieder voor zich en die ander moet het
maar bekijken. Een plaats in het openbaar
vervoer sta je niet zomaar af, üever reserveer
je er nóg één naast je, zodat een ander daar
niet kan gaan zitten. Heb je een fiets nodig,
dan pik je er gewoon één. En die ander die
zijn tweewieler kwijt is, zoekt er wel weer
een van een ander.Dergeüjk gedrag is in
onze samenleving bijna vanzelfsprekend ge
worden.
De wal keert nu het schip. Ook zij die
gepleit hebben voor vrijheid van het indivi
du, zien wel in dat we op de verkeerde weg
zijn. Alleen - hoe breng je daarin verande
ring?
Het is naïef van minister Heinsbroek om
te denken dat de mentaliteit van mensen,
van jongeren, zou kunnen veranderen
door een reclame-campagne. Mensen kij
ken naar de spotjes van Postbus 51 omdat
ze toevallig op het Journaal zitten te
wachten, maar ze nemen de inhoud voor
kennisgeving aan. De overheid kan ons
nog meer vertellen.
Een reeds lang overleden theoloog heeft ge
zegd: "Waar de reügie wegvalt, daar ver
dwijnt ook de beschaving". Ik denk dat daar
de schoen wringt. Geen God, en dan ook
geen meester. Als het Woord niet de norm is,
welke regels moet ik dan volgen? De denk dat
er aUeen heU te verwachten is van een terug
keer naar God en naar Zijn heilzame geboden
en beloften.
"'1 -**
Tot mijn grote schrik vertelde mijn buur
vrouw mij dat juist Nederland destijds heel
actief bij de handel in slaven betrokken is
geweest. Is dit werkelijk zo
Antwoord: Helaas ja. In 1441 begoimen de
Portugezen met de handel in slaven die uit
Afrika werden gehaald en in Noord- en
Zuid-Amerika verkocht. De Nederlanders
verhandelden vanaf 1625 slaven. Wereld
wijd werden tussen 1700 en 1850 meer dan
21.000.000 slaven verhandeld. Daarvan zijn
ruim een half miljoen slaven in Nederlandse
scheepsruimen getransporteerd. Het is ook
zo dat Nederland bij Suriname en de Neder
landse Antillen betrokken is geraakt vanwe
ge de op slavenarbeid gebaseerde plantage
economie. In Siuiname en de Nederlandse
Antillen, maar ook in Nederland, wonen nu
de nakomelingen van de Nederlandse slaver
nij. In 1863 werd de slavernij door Neder
land officieel afgeschaft.
Ik verbaas me vaak over onze woorden.
Waarom heet een potlood geen schrijfstift?
Er is immers geen potje met lood gevuld!
Dan zou een vulpen 'potinkt', of beter nog:
'zakinkt', moeten heten!
Antwoord: Dat woord potlood bestond al
eeuwen voor die houten schrijfstiften wer
den uitgevonden. Het betekende gewoon:
grafiet, en dat is het nog volgens de grote
woordenboeken. Er bestaat zelfs een werk
woord 'potloden', dat slaat op het poetsen
(bijv. van die ouderwetse kacheltjes) met
grafietpoeder. Dat mineraal grafiet werd
sinds zijn ontdekking in 1664 al in Engelse
pottenbakkerijen gebruikt om er o.m. vuur
vaste smeltkroezen van te maken. Daar komt
die aanduiding 'pot' vandaan. Doordat het
grafiet destijds voor een soort lood werd
aangezien, sprak men van lood. Nu is er in
de 17de eeuw nog, bij gebrek aan beter, met
écht loden stiften gekrast. Maar met grafiet
bleek het ineens veel beter te gaan en als
men die soort lood in een smal houten koker
tje deed, kon je veel mooier schrijven en
tekenen. Zo kreeg de nieuwe uitvinding de
naam 'potioodpen'. Grafietpen zou beter
zijn geweest, maar potlood was toen de alge
meen bekende benaming voor het grafiet. De
laatste lettergreep(pen) is later afgesleten,
zoals wij bij vulpenhouder gemakshalve de
houder weglaten, en sindsdien hielden wij
ons potlood over.
Wie of wat is 'de modale werknemer'? Dat
begrip duikt telkens op bij bezuinigingen,
prijsverhogingen en sociale wetten.
Antwoord: Niet een 'gemiddelde arbeider'
of 'doorsnee inkomenstrekker', zoals velen
menen, maar: een werknemer met twee kin
deren beneden de 16 jaar en een loon dat
juist beneden de premie-inkomensgrens van
de verplichte ziekenfondsverzekering Ugt.
Men kiest zo'n gezin vaak als voorbeeld,
omdat het statistisch bezien zo'n veel voor
komende situatie weergeeft. Modus is in de
statistiek nameüjk de meest voorkomende
waarde van een variabele grootheid die door
allerlei toevallige oorzaken niet gelijk blijft.
De betere woninginrichting sinds 1920
Zandpad 36, Middelharnis, Tel. (0187) 48 27 84
Tijdens de Open Monumentendag op 14
september sluit de RTM-stoomtram aan de
Brouwersdam het zomerseizoen af met een
speciale manifestatie rondom het nationale
thema 'Handel en Vervoer'.
Bezoekers kunnen tussen 11.30 en 17.00 uur
enkele malen getuige zijn van het vervoer
van stukgoed, melkbussen en postzakken
per tram. In de RTM-tramtijd werden er veel
goederen van allerlei pluimage vervoerd en
ook nu zullen de vrijwilligers van de muse
ale RTM dit vervoer nieuw leven inblazen
tussen de tramremise en station Port Zélan-
de. De klederdrachtgroep Eeuwkant komt 's
middags het eilandenkarakter bij de RTM
benadrukken. Uiteraard rijden er weer extra
trams, waaronder een goederentram (met
passagiersaccommodatie) tussen de Remise
en Port Zélande. Deze extra trams vertrek
ken om 12.55 en 15.50 uur vanaf het RTM-
museum aan de Punt-West. De reguliere
museumstoomtrams vertrekken om 11.30
uur (echter met dieseltractie), 13.00 uur,
14.30 uur (verlengd met een lange sleep goe-
derenwagens) en 16.00 uur vanaf de remise.
Met deze Rollende Tram Monumenten sluit
het RTM haar succesvolle zomerseizoen af.
Samen met de Delta-expo te Stellendam, het
Raad&Polderhuis in Ouddorp en het Zuid
hollands Landschap heeft de RTM een
speurtocht ontwikkeld per auto op de Kop
van Goeree. Voor 3,50 p.p. kan men bij de
Delta Expo, het Raad- Polderhuis, de
VW in Ouddorp en de RTM aan de Brou
wersdam een routebeschrijving armex toe-
gangskaart kopen voor een tochtje langs
bovengenoemde attracties.
Bij Fort de Schans bij Ouddorp staat boven
dien een gids van het Zuid Hollands Land
schap klaar voor een rondleiding door het -
normaal gesloten - fort. Aan deze tocht zit
een kleine prijsvraag verbonden waarbij
enkele leuke prijzen zullen worden uitge
reikt.
Voor inlichtingen kunt u terecht op tel.no.
(0187) 689911 ofrtm-ouddorp@planet.nl.
De huishoudelijke competitie bij de
schaakvereniging Pe Zwarte Pion te Mid
delharnis is weer begonnen. Hieronder het
overzicht van de op 2 september gespeel
de partijen in de eerste ronde:
Van der Waal - Lesuis1-0
Loosjes - Van Prooijen0-1
De Haan - Noordijk1-0
Van den Ouden - Neleman1-0
C. Smit - Moedt0-1
Boeter - Van Hooff0-1
Visser - Bomrem.
Minnaar - Peeman....0-1
Heimekes - Bosch1-0
M. Lagendijk - Struik0-1
Vijftien jaar geleden stak ik een kastanje in
de grond en daar is een prachtboom uit
gegroeid, die elk jaar veelbelovend in bloei
staat. Maar als de vruchten knikkergroot
zijn, vallen ze af.
Antwoord: Gezien uw brief staat deze
boom alleen in uw tuin. Als ze daar geen
goed stuifmeel voortbrengt vindt er geen
bevruchting plaats. Zijn er andere kastanje
bomen in de buurt dan lukt het nog, maar
indien de bevruchting ontbreekt, zwellen de
jonge vruchtjes niet op en vallen ze spoedig
af. Dat komt vaker voor bij kastanjes.
"Weest mede mijn navolgers, broe
ders, en merkt op degenen, die alzo
wandelen, gelijk gij ons tot een voor
beeld hebt. Want velen wandelen
anders; van dewelken ik u dikmaals
gezegd heb, en nu ook wenende zeg,
dat zij vijanden des kruises van
Christus zijn; welker einde is het ver
derf, welker God is de buik, en welker
heerlijkheid is in hun schande,
dewelken aardse dingen bedenken.
Maar onze wandel is in de hemelen,
waaruit wij ook den Zaligmaker ver
wachten, namelijk den Heere Jezus
Christus; die ons vernederd lichaam
veranderen zal, opdat hetzelve gelijk
vormig worde aan Zijn heerlijk
lichaam, naar de werking, waardoor
Hij ook alle dingen Zichzelven kan
onderwerpen.(Filip 3 vers 17-21)
Naar aanleiding van bovengenoemd Schrift
gedeelte wiUen we nadenken over twee
soorten wandel. Deze week over de wandel
van de wereld. Volgenden week over de
wandel in de hemel.
De wandel der wereld
De apostel zegt het meteen, maar heel duide
lijk. Velen wandelen als vijanden van het
kruis van Christus. Dat klinkt erg scherp.
Paulus bedoelt er de wandel van de wereld
mee.
Ik wil die wandel eens even met u bekijken.
Welhcht dat uw of jouw leven er in wordt
getekend. Dan wordt het je getekend ter
waarschuwing en tot oproep van bekering.
Zo heeft Paulus het ook bedoeld toen hij de
woorden aan het papier toevertrouwde. Hij
schrijft ze niet hard maar vanuit een grote
bewogenheid.
We zien de apostel m zijn gevangeniscel. Hij
zit te schrijven. De brief aan de Fiüppensen.
Tranen vallen op het papier. Paulus schrijft
over zaken waar hij de Filippensen reeds
vaker over gesproken of geschreven heeft.
Er zijn vijanden van het kruis van Christus.
Er zijn mensen in de wereld die niets willen
weten van de genade in Christus. Van het
verzoenend en plaatsvervangend lijden van
de Heere Jezus willen zij niet horen. Zij wil
len met het verschrikkehjk oordeel, dat het
kruis oproept, niets te maken hebben. Dat
schokt Paulus verschrikkehjk. Hij is begaan
met hun lot. Zij zuUen, als er geen verande
ring in hun leven komt, verloren gaan.
Dat is ook de reden van deze 'meditatie. Het
gevaar dat u of jij verloren gaat. Wie niet
wandelt achter Christus gaat verloren. Die
moet zijn eigen pak dragen. Die zal God
moeten ontmoeten. En er is dan geen reden
optimistisch over die ontmoeting te denken.
Waarom niet?
Wel, de apostel beschrijft even in een paar
pennenstreken het leven van mensen die niet
met Christus wandelen. Het draait om twee
dingen: om hun buik en om hun schande.
Hun buik is hun God en hun schande hun
heerhjkheid. God en heerlijkheid duiden op
de religieuze betekenis van hun buik en hun
gedrag. Er wordt verschillend gedacht hoe
deze woorden van Paulus concreet moeten
worden ingevuld. Heeft Paulus het over
Joden of heidenen? Bedoelt hij met buik bij
voorbeeld spijswetten van de Joden en met
schande het mannehjk lid dat besneden moet
worden? Zodat hij probeert te zeggen: Zij
vereren niet zozeer de Heere, maar meer hun
godsdienst. Zij bouwen niet op God, maar op
hun eigen geloof. Of wil hij eerder het leven
van heidenen tekenen, die opgaan in schrans-
partijen en seksuele ontaarding. Die hun lust
en hun leven vinden in het vereren van eigen
bevrediging?
Persoonhjk vermoed ik eerder het laatste dan
het eerste. Het taalgebruik lijkt mij meer op
het laatste toegesneden. Bovendien waren de
Fiüppensen vrijwel allemaal van heidense
afkomst en kenden de gemeenteleden het
leven der zonden van de heidenen uit de
praktijk. Het is heel goed mogeUjk, dat het
voor verschillende onder hen zijn aantrek
kingskracht nog niet had verloren. Maar
tegehjk denk ik: die twee manieren van leven
(de joodse en de heidense) hggen veel dich
ter bij elkaar dan we vaak denken. Laten we
ze allebei maar in het oog te houden. Zowel
de joodse als de heidense komen op het
eiland voor.
Er zijn mensen die hun eigen vorm van gods
dienst eren. Alleen zoals zij het doen zo is het
goed. Er zijn ook 'christenen' die genieten
van het leven in de wereld. Zij beweren, dat
werelds leven met christehjk leven best valt
te combineren.
Paulus denkt er kennelijk anders over. Zo'n
leven valt niet te combineren met het volgen
van Jezus. Zo'n leven openbaart de aardse
gerichtheid. Zo ben je burger van de wereld
en niet van de hemel.
We hebben het over een leven in godsdienst,
uitgaan, eten, seks en economie. We kijken
er even naar.
Godsdienst: "Hoe kun je nu in godsdienst
werelds bezig zijn?", denkt u. Nu dat kan
heel goed. Als je in je godsdienst niet wilt
weten van het kruis van Jezus Christus. O, u
bedoelt natuurlijk de Islam en het Hindoeïs
me? Och, natuurlijk vallen die er ook onder,
maar die bedoelde ik nu eigenüjk niet. Ik
bedoelde eigenUjk de godsdienst zoals die in
de Christehjke kerk voorkomt. Mensen die
niet zonder de Heere leven kuimen. Ze zeg
gen het op huisbezoek met overtuiging tegen
de ouderling of de dominee: "Als de Heere
niet bij mij was zou ik niet weten hoe ik er
doorheen moest komen. Hij helpt mij iedere
dag weer. De Heere God is verschnkkeUjk
goed voor me. Hij is eigenUjk alles voor me".
Maar wat is daar dan mis mee? Is dat dan niet
vroom en godvrezend? Mag je de Heere dan
niet als een Helper kermen?
Ach daar is niets mis mee. Maar als dit het
enige is dat u met de Heere hebt, dan kun u
niet zaUg worden. Als dit het enige is dat u
met de Heere hebt, vrees ik dat u Hem eigen
Ujk niet kent. Dan hebt u de Heere nog nooit
in Zijn heiligheid en liefde ontmoet. Dan is
het nog nooit tot een persoonlijke ontmoeting
gekomen waarin de Heere en u zich tegen
elkaar hebben uitgesproken. O zeker, de
Heere heeft wel tegen u gesproken. Hij is het
ook inderdaad die u dageüjks zo helpt. Maar
u hebt nog nooit serieus naar Hem geluisterd.
U bent nog nooit echt op Zijn komen inge
gaan. U hebt nog nooit op Zijn woorden
gelet. In dat geval had u wel begrepen, dat u
de Heere niet onder ogen kunt komen. Dat u
bij Hem in de schuld staat. Dat er een diepe
kloof is tussen Hem en u. En dat het heel
gevaarUjk voor u is, dat de Heere zo maar bij
u biimenkomt. Hij is de heilige Heere.
Maar de Heere komt niet zomaar bij u bin
nen. Hij komt binnen door Zijn lieve Zoon.
Hij komt biimen via het kruis van de Heere
Jezus. Hij toont u het bitter lijden van Zijn
lief Kind. Hij laat u zien dat het in uw ont
moeting ten laatste gaat om het offer van de
Heere Jezus. Dat u met God verzoend moet
worden door het offer van Christus. En dat u
anders niets met Hem hebt. En de godsdienst
alleen gebruikt als een manier om te overle
ven. En niet een weg om God te eren.
En uitgaan en eten en seks? We hebben te
weinig ruimte om er uitgebreid op in te gaan.
Maar als u goed gelezen hebt bij het onder
deel over godsdienst kunt u wel begrijpen
waar het om draait. Wat wil u zo nodig met
dat uitgaan? Waarom moeten er zulke bedra
gen uitgegeven worden aan eten? Waarom
moet je zo gekleed gaan dat je hele Uchaam
erin uitgetekend staat? Is dat om God te eren?
Is dat om een Uchtdrager te zijn van het
Evangelie? Je zult het me niet kwalijk nemen
als ik je zeg, dat ik dat niet geloof. Het gaat
in deze dingen vast om jezelf. Om een jongen
of een meisje te zijn dat gezien wordt. Maar
valt dat te combineren met het burgerschap
van de hemelen? Of is dat inderdaad slechts
aardse dingen bedenken? Maar wat is dan je
toekomst?
En economie dan? Ach beste man waarom
besteed u zoveel tijd in uw leven aan het ver
dienen van geld? Is uw zaak de zin van uw
leven? Moet u er voor ijveren, dat natuurUjk
u zoon de zaak overneemt. Want de familie
naam moet immers aan de zaak verbonden
bUjven. De kinderen moeten het goed krij
gen. In elk geval iets beter dan wij. We moe
ten een toren voor ons bouwen. Natuurlijk
niet zo opvallend als in Babel. Maar toch wel
een monument.
U mag toch wel wat verdienen? En als de aar
de erdoor kapot gaat? Ja, dat is jammer. Maar
het zal heus niet zo'n vaart lopen als de
miUeufanaten beweren. Zou het waar zijn?
Of is het misschien nog veel erger? Waarom
doen wij zulke dingen? Omdat we zoveel van
de Heere houden. Omdat we aUes voor Hem
over hebben. Omdat er diep ons hart veran
kerd zit dat we nooit zonder de Heere zouden
willen leven en sterven. Omdat we zo op Zijn
eer zijn gesteld! U wordt toch hoop ik ook
niet boos als ik daar ook niet zoveel van
geloof.
Wat willen we graag onze eigen toekomst
zeker steUen. Wat vinden we het belangrijk,
dat we onze zaken hebben geregeld. Zelfs in
de vakantie moet vooral de mobiel meegeno
men worden. Er zou immers een belangrijke
transactie aan ons voorbij kunnen gaan. Maar
hebben we nu ons burgerschap van de heme
len geregeld? Nee, dat kunnen wij zelf niet
regelen. Dat is misschien waarom we zo vij
andig zijn tegen dat kruis van Chrisms. Ons
burgerschap in de hemel wordt door God
alleen geregeld. Dat moeten we Hem in han
den geven. Daar zorgde de Heere Jezus voor
toen hij zo bitter leed aan het kruis. We moe
ten dat in de handen van de Vader in de
hemel laten. Daar houden wij niet van. We
missen de wandel in de hemelen. Maar die
kan u geschonken worden.
A. van Lingen
Op D.V. zaterdag 26 oktober wordt het der
tiende orgelconcours voor amateurs gehou
den in de Hervormde Kerk te Oude Tonge.
Deelnemers, afkomstig uit Goeree-Over-
flakkee, Schouwen-Duiveland, Tholen en
Sint PhiUpsland kurmen een inschrijffor-
muUer afhalen bij het VVV aan de Kade te
Middelharnis. De inschrijftermijn is van
maandag 9 september twaalf uur tot en met
zaterdag 21 september. Het formulier moet
uiterlijk op 21 september zijn geretour
neerd op het adres van de VVV (Vinger-
lüig 3, 3241 EB Middelharnis). Aange
zien maximaal 25 deelnemers worden toe
gelaten is de volgorde van birmenkomst
bepalend voor deelname.
Het inschrijfgeld, 20 euro, moet eveneens
op 21 september zijn voldaan, door storting
op postbanknummer 1577216 ten name
van: penningmeester Vereniging van
Orgel vrienden te Middelharnis.
Voor het verpüchte werk hebben de deelne
mers de keuze tussen
- één of twee koraalbewerkingen van
Heinrich Scheidemaim of
- één of twee koraalbewerkingen van
Johannes Brahms.
Daarnaast speelt iedere deelnemer een vrij
werk. De totale speelduur is per deelnemer
maximaal 12 minuten.
De jury bestaat uit de heren Kees van Hou
ten en Jan Wisse.
De organisatie is in handen van de Vereni
ging van Orgelvrienden. Het concours
wordt financieel mede mogelijk gemaakt
door het Paul van Hessenfonds.
Makelaarskantoor Tamboer
beëdigd makelaar/taxateur. lid NVM
0187-476555
De Multiple Sclerose Vereniging Nederland
(MSVN) afdeUng Goeree-Overflakkee
houdt weer haar tweemaandelijkse lotgeno
ten contactmiddag, en wel op donderdag 19
september; aanvang 14.00 uur. Dit keer
wordt de middag gehouden in de Catharina-
burg, naast de hoofdingang van Verpleeg
huis 'De Samaritaan' te.Sommelsdijk. Voor
meer inlichtingen kunt u terecht bij Karin
Schippers, tel. 499000, en Ankie Posthuma,
tel. 486155.
14-
"Over tien minuten is Verhoef thuis, dan bellen we nog
even. De jongens zijn daar niet", informeert hij zijn
vrouw.
Als hij even later terugbelt krijgt hij John's zus aan de
Ujn. "Pappa en mamma zijn net weg, ze komen naar
jullie toe." TegeUjkertijd hoort hij Verhoef's auto
knarsend het grindpad oprijden. De ongeruste ouders
overleggen wat htm te doen staat. De beide maimen be
sluiten op onderzoek uit te gaan, de moeders bUjven
gespannen achter.
"Laten we eerst even langs de drie duiningangen rijden
om te zien of we hun fietsen kunnen vinden." De tocht
levert niets op, ook bij het bos is niets te vinden. De
jongens hebben hun fietsen, helaas, goed gecamou
fleerd. Ze lopen bij de strandingang het duin op en
speuren de omgeving af, gaan een stuk bos in en rijden
door het waterwingebied, maar vinden geen spoor van
de jongens.
Een uur later keren ze onverrichterzake terug. Verhoef
belt direct de poUtiepost en geeft beide jongens als ver
mist op. Zijn collega's nemen de zaak heel serieus.
"Over een half uur zijn ze hier met drie man om het
duingebied te doorzoeken. Kunnen we in de tussentijd
even op Leonards kamer kijken of we soms een aan
knopingspunt kunnen vinden?" De ervaren poUtieman
laat geen tijd verloren gaan. Van Zanten gaat hem voor
naar boven.
"Heb jij trouwens wat bijzonders gemerkt aan de jon
gens de laatste tijd?" vraagt Verhoef.
"Daar heb ik over zitten denken, maar nu je het zegt, ze
zijn de laatste tijd wel heel vaak de duinen ingetrok
ken. En Leonard was nogal zwijgzaam over wat ze
meegemaakt hadden. Anders praat hij honderduit."
Het is Verhoef ook opgevallen.
"Even zien, op zijn bureau is niks bijzonders te vinden.
Misschien dat we hier meer vinden." De beide mannen
zoeken zorgvuldig de lade van het bureau door. "Hé,
wat is dit?" Van Zanten legt een kaart van het duinge
bied op het bureau. Op de kaart zijn allerlei aanteke
ningen gemaakt. "Dat kan interessant zijn als we op
zoek gaan!"
Verhoef zoekt verder in de la. "Hier Uggen ook nog
foto's, kijk eens hier.Hij verbleekt bij het bekijken
van één van de foto's. Op de foto is ietwat vaag een
man met een sik te zien voor een betoimen wand.
"Laat eens zien", zegt Van Zanten. Hij kijkt verbaasd
naar de foto. "Wie zou dat zijn? Ik ken die vent niet. En
wat moet Leonard met die foto?"
"Ik ken die vent wel. Tenminste, ik weet wie het is. Het
is één van de meest gezochte criminelen van Neder
land, die vent is tot alles in staat."
Zwijgend staren ze elkaar aan. Ze durven haast niet na
te denken over wat er met de jongens gebeurd zou
kuimen zijn.
Hijgend en zwetend werken de jongens verder. "Wat
een geluk dat hier Ucht brandt", puft John, terwijl hij
een bureaulade vol zand achter zijn rug uitstort. Ze
vorderen langzaam. Te langzaam, denkt Leonard, die
af en toe bezorgd op zijn horloge kijkt. De wortels zijn
taai en groeien dicht op elkaar.
"Hoever denk je dat we nog moeten?" hijgt John.
"Nog hooguit twee meter, maar ik denk van minder."
Ze wisselen elkaar steeds af. De één snijdt wortels en
steekt zand los, de ander voert zand af. Soms spoelen
ze haast van hun plek door een golf zand die losraakt.
Ze vinden het niet erg, het scheelt veel graafwerk.
John strekt even zijn vermoeide armen. "Kom op,
doorgaan." Leonard gunt John en zichzelf geen rust.
Hij weet dat het een race tegen de klok is.
In de loopgraaf hebben de maimen inmiddels weer ver
sterking gekregen. Hun maat heeft een zorgvuldig
ingepakt pakje onder zijn arm, dat hij behoedzaam uit
pakt. De inhoud bevestigen ze voorzichtig aan de
schamieren van de deur. Na een kwartier is de Sik
tevreden. "Dit deurtje blazen we op als karton", bromt
hij. Imniddels begint de schemering te vaUen. De Sik
bevestigt een klein kastje aan de deur. Ze trekken zich
terug aan het einde van de loopgraaf. Het moment waar
Leonard bang voor is komt snel naderbij.
De drie collega's van Verhoef zijn snel ter plaatse.
Verhoef legt de situatie kort uit. Van Zanten pakt de
kaart die ze gevonden hebben. "Misschien vinden we
hierop een aanwijzing." Ze bestuderen de kaart zorg
vuldig. "Dit is die bunker die nog intact is, de jongens
hebben daar een soort hut. En dat is hun uitkijkpost op
de noorderduintop." Hoewel Van Zanten het gebied
door en door kent bUjven er twee tekens over die hij
niet thuis kan brengen. "Dit snap ik niet." Hij wijst op
een dikke stip iets verwijderd van de bunker die hij net
had aangewezen. "Dat is een vrijwel ondoordringbaar
stuk duin. Ik snap niet wat die jongens daar gevonden
kunnen hebben. En dit teken bij de bosrand zegt mij
ook niks. Misschien hebben ze daar ook een uitkijk
post, maar die is mij nooit opgevallen."
"Die foto Ujkt me gemaakt in één of andere loopgraaf.
Als die zich in het gebied bevindt moet het een oude
bunker zijn, Ujkt me", zegt een agent. "Laten we dus
eerst die bunker die u net aanwees opzoeken. Van
daaruit kuimen we dan die onbekende stip proberen te
vinden." Van Zanten en Verhoef knikken instemmend.
"We maken twee ploegen, één van twee en één van
drie. Ik ga met Van Zanten mee naar de bunker en dan
naar het zuiden, naar die stip. Jullie gaan met z'n
drieën naar het bos en doorzoeken de duinen in de rich
ting van het strand. Als je op het strand bent kom je in
noordeUjke richting ons tegemoet. Als we niets vinden
zorgen we dat we elkaar over anderhalf uur bij paal
negentien ontmoeten. Dat is precies bij die hoge duin-
top waar deze stip op staat."
Een minuut later verlaten ze het huis van de duin-
wachter.
HOOFDSTUK 11
Plotseling voelen de zwoegende jongens de beton
nen vloer sidderen en worden overspoeld door
een zware, dreunende slag. Lijkwit kijkt John
Leonard aan. "Wat was dat?"
"De deur bij de loopgraaf is opgeblazen. Ze kunnen nu
naar binnen", zegt Leonard toonloos. Hij kijkt wanho
pig naar de gang in het zand die nu haast twee meter
omhoog loopt. De wortels bUjven even taai en er Ujkt
geen eind aan te komen. Ze kijken elkaar hulpeloos aan
en voelen zich moe, erg moe.
"Graven, John", zegt Leonard tenslotte. "Misschien
halen we het nog. Ze zwoegen weer verder maar vor
deren traag. Ze wachten op de volgende klap, de deur
onderaan de trap. En dan nog een klap, voor de deur
bovenaan de trap, en dan.
"Leonard, ik heb het!" gilt John plotseling. "Wij bla
zen de boel ook op! Die handgranaten!"
Verbluft kijkt Leonard zijn vriend aan. Het is een
gevaarlijk, maar geniaal idee, en waarschijnlijk hun
enige kans. "Hoe wil je dat doen?" vraagt hij met tril
lende stem.
"Nou kijk, we zetten deze deur en de deur van de
kamer aan de andere kant open.
(wordt vervolgd)
