Lichte groei
ieaseitiariit
De logger ''Maarten in het zicht van de haven vergaan!
ANWB
introduceert het
Blauwe Vaantje
P.V. de Combinatie
P.V. De Luchtbede
^=5,
n=0^
C^
Groenbemesting
VRMBA0 2 AUGUSTUS 2002d
In deze rubriek besteden we elke
14 dagen aandacht aan een com
puterspel voor de jeugd. We
nemen samen met de jeugdige
lezers een kijkje in het wereldje
van de persoontjes van het spel,
maar ook willen we op deze wij
ze ouders inzicht geven in de
achtergronden van het spel. Zo
zal worden beoordeeld of het
spel geschikt is voor de leeftijds
groep waar het voor bedoeld is,
maar ook of het doel van de edu
catieve spelen kan worden
behaald. We proberen een zo
helder mogelijk beeld te geven
van de vormgeving van het spel,
waarbij ook wordt gelet op de
aanwezigheid van geweld en
grof taalgebruik.
Ga je mee...?
Waar zijn ze mee bezig?
BeoordeUng
Conclusie
graszaad
bladrammenas
gele mosterd
Okkers Zaden
In de eerste zes maanden van 2002 is
de omvang van het totale leasewagen
park licht toegenomen met een kleine
6000 auto's tot 589.300. Dat bUjkt uit
de kwartaalenquête die de Vereniging
van Nederlandse Autoleasemaat
schappijen (VNA) onder de 58 groot
ste bij haar aangesloten leasemaat
schappijen heeft gehouden.
Deze vertegenwoordigen ongeveer 75 pro
cent van de totale leasemarkt. Per 30 juni
2020 hadden deze VNA-leden 1 procent
méér contracten dan op de laatste dag van
2001. Met deze resultaten üjkt de branche
een voorlopig verzadigingspunt te hebben
bereikt na de uitbundige groei die de lease-
markt de afgelopen jaren heeft gekenmerkt.
In 2001 nam het leasewagenpark nog met
8,4 procent toe. Het aantal personenlease-
auto's is in de eerste helft van dit jaar geste
gen met 6.200 auto' s. Hiermee komt het aan
tal geleaste auto's bij VNA-leden per 30 juni
2002 op 472.000. De groei van het aantal
personenlease-auto's steekt positief af bij de
ontwikkeling van de totale leasemarkt. Het
aantal geleaste vrachtwagens steeg een half
procent met 50 vrachtwagens tot 11.650, ter
wijl het aantal geleaste bestelwagens licht af
is genomen met 0,4 procent - 400 bestelwa
gens-tot 105.600.
f
Van de heer P. in 't Veld Czn. uit
Ooltgensplaat ontving ik een aantal
oude krantenknipsels met maritie
me gebeurtenissen.
Scheveningen, 10 oktober 1938
Vreselijke tonelen
Een moeilijke redding
I
I
S?EUND£W/IJS
In eerste instantie zullen spelen van de
firma Transposia uit België worden
behandeld.
Lees de artikelen goed, want maande
lijks wordt aan deze rubriek een prijs
vraag verbonden, waarvoor boekhan
del Vroegindeweij uit Middelhamis
een cadeaubon beschikbaar stelt, die
in hun winkel besteed kan worden aan
multimediaproducten van Transposia.
.met Mia mee terug in de tijd? In
Mia 2 is in huis brand uitgebroken en
ze kunnen nog net op tijd aan de vlam
men ontsnappen; wel brandt het huis
helemaal uit. Mia wil nu de tijdmachi
ne van haar oom in elkaar zetten om
terug de tijd in te gaan. Ze wil dan pro
beren de brand te voorkomen. In Mia
2 kun je met haar mee om haar te hel
pen, maar jullie moeten wel uitkijken
voor Ronny de rat, want die wil
natuurlijk dat er wél brand komt. Je
moet heel wat sommetjes en raadsels
oplossen voordat alles toch nog goed
afloopt.
Dit keer is het thema Wiskunde. In
deze aflevering gaat Mia terug in de
tijd om te proberen een gebeurtenis te
voorkomen. Daartoe moet ze een tijd
machine in elkaar zetten, waarvoor de
opdrachten vooral gebaseerd zijn op
logisch denken, rekenen en het geheu
gen.
De aankleding is ook deze keer erg
leuk, maar heeft een geheel eigen uit-
straüng.
Mia 2 is een leuk, leerzaam spel uit
een reeks van spelen met verschillen
de thema's, dat echter ook los van de
anderen kan worden gespeeld.
Het spel is ondermeer verkrijg
baar bij Boekhandel Vroeginde
weij op D'n Diek te Middelharnis,
Ouddorp - De ANWB heeft zaterdag
in Port Zélande te Ouddorp het Blau
we Vaantje geïntroduceerd. Het Blau
we Vaantje is een variant voor boot-
eigenaren op de Blauwe Vlag. De
Blauwe Vlag wordt al 15 jaar uitge
reikt aan stranden en jachthavens die
voldoen aan hoge eisen op het gebied
van milieu en veiligheid.
Met het Blauwe Vaantje wil de ANWB indi
viduele booteigenaren stimuleren tot extra
zorg voor het milieu zoals de waterkwaliteit,
het oeverlandschap en de flora en fauna.
Schippers die een reeks gedragsregels
onderschrijven, krijgen toestemming het
Blauwe Vaantje te hijsen. Na bekendmaking
van de gedragsregels werd het eerste vaantje
door ANWB-hoofddirecteur Guido van
Woerkom uitgereikt aan gedeputeerde J.T.
van Zwieten van de provincie Zeeland. Hier
mee werd het startsein gegeven voor de lan
delijke campagne, die zich richt op de
275.000 Nederlandse bootbezitters.
De introductie van het Blauwe Vaantje in
Nederland vah samen met het vijftien-jarig
bestaan van de Blauwe Vlag voor beheer
ders van stranden en jachthavens die vol
doen aan hoge eisen op het gebied van
milieu en veiligheid. De dertig Nederlandse
jachthavens met een Blauwe Vlag zullen
helpen het vaantje onder de aandacht van
watersporters te brengen. De ANWB zorgt
voor publiciteit via de eigen media en de
Hiswa brengt de gedragsregels onder de aan
dacht via zeilscholen en bootverhuurders.
Over drie jaar moet het vaantje bij zeker
twintig procent van de booteigenaren
bekend zijn. De internationale Blauwe Vlag
Campagne heeft na 1987 een enorme ont
wikkeling meegemaakt. In 2002 zijn in 22
Europese landen 2811 Blauwe Vlaggen toe
gekend; in Nederland aan 17 stranden en 30
jachthavens. Sinds dit jaar doen Zuid-Afri-
ka, IJsland en Litouwen mee. In Noord-
Amerika, Canada, Roemenië en acht landen
in het Caraibisch gebied lopen pilotprojec-
ten. De Blauwe Vlag Campagne wordt uit
gevoerd door de Foundation for Environ
mental Education (FEE); de organisatie en
uitvoering van de campagne in Nederland is
in handen van ANWB. Meer informatie over
de Internationale Blauwe Vlag Campagne
kunt u vinden op www.blueflag.org.
Bovenstaande postduiven vereniging nam
op 27 juli deel aan een wedvlucht vanuit
Pont St. Maxence. Afstand 296 Km. In con-
coiu"s waren 199 duiven die om 08:30 uur
met een Zuidenwind gelost werden. De eer
ste duif arriveerde om 11.56.46u. en haalde
een snelheid van 1430.96 m.p.min. De
gedetailleerde uitslag luidt:
D. Vroegindeweij&Zn.: 1,3,30,47; I. Koe-
se&Zn.: 2,4,9,14,17,28,29,34,48; C. v/d
Weide: 5, 7, 8, 10, 20, 24,27,40; L. Baren-
drecht: 6, 15, 16, 21, 22, 25, 31, 41,42,43,
44,45,46,49; M. de Blok: 11,13,37; And-
re v/d Linde: 12, 18, 39; A. Bestman: 19,
35, 36, 50; Mevr. Dubbeld: 23, 38; J. Groe
nendijk: 26, 32; J.C. Horseling: 33.
Ooltgensplaat
TeL(0187)63 16 92
Bovenstaande postduiven vereniging nam
op 27 juli deel aan een wedvlucht vanuit
Niergnies. Afstand 184 Km. In concours
waren 310 duiven die om 09:50 uur met een
Zuidenwind gelost werden. De eerste duif
arriveerde om 12.00.26u. en haalde een snel
heid van 1407.24 m.p.min. De gedetailleer
de uitslag luidt:
A. Riedijk: 1, 2, 13, 17,19, 31,45; A Mole-
naar&Zn.: 3,6,11; J. Molenaar: 4,7,21, 27,
54; H. Kamerling: 5, 12, 28, 51, 60; P.
Hogerwerf: 8, 14,46, 56; J. den Boer: 9, 15,
16, 23, 24, 38, 39,41, 50, 58;
Bovenstaande postduiven vereniging nam
op 27 juli deel aan een wedvlucht vanuit
Niergnies. Afstand 184 Km. In concours
waren 310 duiven die om 09:50 uur met een
Zuidenwind gelost werden. De eerste duif
arriveerde om 12.00.26u. en haalde een snel
heid van 1407.24 m.p.min. De gedetailleer
de uitslag luidt:
A. Riedijk: 1, 2, 13, 17,19, 31, 45; A Mole-
naar&Zn.: 3,6,11; J. Molenaar: 4,7,21, 27,
54; H. Kamerling: 5, 12, 28, 51, 60; P.
Hogerwerf: 8,14,46,56; J. den Boer: 9,15,
16,23,24,38,39,41,50,58; S.H. Stoop: 10,
25,26,43,49,59; B. v/d Ochtend: 18,57; A.
het Jonk: 20, 33; D. Kievit: 22, 42; T. v/d
Ochtend: 29,30,44; C. Logmans: 32,34,36,
37; A.M. Volaart; 35,40, 47, 48, 52, 53, 55;
M. Huizer: 61, 62.
Dramatische uren voor de kust
van Scheveningen
Eén van deze gebeurtenissen zullen we her
schrijven in het Eilanden Nieuws. Het vol
gende verhaal stond in "De Rotterdanmier"
van 10 oktober 1938 en wordt gecompli
menteerd met foto's uit eigen archief. Wij
nemen het geheel zonder wijziging over.
M.B.
Terwijl de zee kookte en bruiste en de schui
mende golfkoppen huizenhoog over de
havenmond heensloegen, heeft zich giste
renmiddag tegen één uur, vlak voor de mond
van Scheveningen een drama afgespeeld, dat
ondanks het betrekkelijk geringe aantal
slachtoffers zijn weerga in de geschiedenis
van vissend Scheveningen nauwelijks heeft.
Onder de ogen van duizenden werd de log
ger 'Maarten', geregistreerd als de Sch 102
en eigendom van de N.V.rederij v/h Frank
VroUjk, als een stuk speelgoed op de basalt
blokken geworpen, weer omgesmeten en in
het zand gestoten, hetgeen drie van de veer
tien opvarenden het leven heeft gekost.
Het waren de 47 jarige matroos Jan Bruin uit
de Datheenstraat, en diens 14 jarige zoon
Cornells Bruin en de 16 jarige Hendrik Roe-
leveld uit de Vijzelsstraat.
Zoals altijd wanneer de zee ruw is, bevon
den zich grote scharen vissersvrouwen en
kinderen op de boulevard, al turend naar de
horizon of er geen familieleden in aantocht
waren. Ook tal van Hagenaars die er meer uit
gewoonte heen gingen, sloegen vol belang
stelling het manoeuvreren van enkele thuis
komende schepen gade, zonder eigenlijk
goed te beseffen welke grote gevaren er
dreigden. Het was omstreeks twaalf uur toen
de Sch 102 aanstalten scheen te maken om
binnen te lopen. Er stond een zware bries uit
het Zuidwesten en ook het vloedwater werd
met grote snelheid in noordwaartse richting
langs de havemnond gestuwd. Voor de nade
rende loggers was het dus zaak zich eerst een
eind voorbij de havenmond te laten drijven,
dan de steven te wenden en pal tegen de
wind en de stroom in op de ingang van de
haven koers te zetten. Maar schipper van der
Zwan, rijk aan ervaring, achtte het tenslotte
maar beter nog wat geduld te betrachten, tot
dat het sein op de wal nog maar 28 palm
waterhoogte aangaf. Dat kon onder deze
weersomstandigheden wel eens te weinig
zijn met het oog op de drempel die in de
havenmond lag, dus koos hij voorlopig weer
het ruime sop om eerst na drie kwartier terug
te keren, toen het water nog een paar palm
gestegen was en vrijwel zijn hoogste punt
had bereikt.
Aanvankelijk ging alles goed. Voortdurend
zag men de logger steigeren, nu eens met de
kop de lucht in en dan weer in de diepte
schietend - een verschijnsel dat iedere logger
te zien geeft warmeer de zee onstuimig is.
Erg hard schoot hij natuurlijk niet op, doch
geujk zo dikwijls scheen ook nu de aanhou
der te zullen wiimen. De 100 PK motor
draaide zo hard als hij kon en omstreeks een
uur of één had men de ingang van de haven
mond praktisch bereikt. Toen gebeurde het.
De bulderende golven die telkens over het
dek sloegen en het schip meedogenloos
beukten, gooiden de logger dwars, waardoor
de achtersteven tegen de Noordpier werd
gesmakt en scheurde. Radeloos zag men
sommige vissers overboord springen, terwijl
weer anderen in de achtermast klommen,
omdat die zich het dichts in hun nabijheid
bevond. Weer anderen klemden zich vast
aan de brug en probeerden met uiterste
krachtsinspanning er bovenop te klauteren,
omdat de hoogste punten de beste waarborg
voor een eventuele redding betekenden.
Intussen raasden de woeste zeeën voort.
Opnieuw werd het schip een halve slag
omgesmeten en tolde om de Noordpier heen.
De 'Maarten' maakte toen zoveel water dat
één der zeilen het water raakte, kwam weer
overeind en werd tenslotte enige tientallen
meters benoorden deze pier aan de grond
gezet. De angst die de bemanning in deze
ogenblikken had uit te staan, laat zich met
geen pen beschrijven. Eveimiin als de ont
roering, die op de boulevard door de menig
te ging. Uit ontelbare vrouwenkelen stegen
de zenuwkreten op en zo doordringend, dat
men er koud van werd.
Met de Zeemanshoop er op af
Aan de wal zat men natuurlijk ook niet stil.
De onverschrokken mannen van de Zee
manshoop vlogen aan boord van hun red-
van de duizenden buitenstaanders. Doch de
vissersbevolking had nog lang geen rust en
trachtte met geweld de poUtieafzetting te
verbreken om de steiger van de Zeemans
hoop maar zo dicht mogelijk te benaderen.
Vreselijke tonelen speelden zich thans af.
Als een groep verslagenen hingen de vis
sersvrouwen aan elkaar. Sommigen konden
niet meer op de benen bUjven staan en zak
ten ineen. Anderen schreeuwden de naam
van haar man, vader, kind of oom in de vuri
ge hoop, de stem van de zo dierbare verwan
ten te horen antwoorden. Door dit alles was
het een gedrang om bang van te worden.
Steeds meer auto's kwamen op de boulevard
en meer en meer mensen stroomden toe.
Reeds lang waren de geredden weg gevoerd,
voor het merendeel naar hun woningen,
voordat men gewaar werd wie er nu precies
het leven behouden hadden. De geredden,
die zo goed als geen kleren meer aan hadden,
kregen een deken omgeslagen en werden ten
spoedigste afgevoerd naar de plaats van hun
bestemming.
Het lichaam van Jan Bruin werd aan het
strand gevonden en direct naar de Zuidwal
vervoerd. Klaas Tuinebreier, dié ook over
boord was gesprongen en aldaar werd
gevonden, werd in het ziekenhuis weer 'bij'
gebracht. De lichamen van de 14 jarige Cor-
neUs Bruin en de 16 jarige Hendrik Roele-
veld waren nog steeds niet gevonden en wer
den als vermist opgegeven. Naar later
bekend geworden is het lichaam van Hend
rik Roeleveld op het strand van Wassenaar
aangespoeld en in Scheveningen ter aarde
besteld. Hiermee eindigt het trieste verhaal
van de Sch 102, de Maarten. (De Rotter
dammer, 10 oktober 1938)
Bemanning
De bemanning van de Scheveningse logger
Maarten was:
P. van der Zwan, schipper
M. van der Zwan, stuurman
Gerrit Jongejan, monteur
C. Vrolijk, matroos
Arie Rog, matroos
Filippus Bal, matroos
dingsboot en in een oogwenk bevonden
schipper Tinus de Bruin met zijn zes helpers
zich in de onmiddellijke nabijheid van 't
wrak, wel te verstaan, want zodra er onderin
de Sch 102 een gat was gestoten, spoot het
water naar binnen en stuwde met een enorme
kracht tegen de lading, zodat de vast gesjor
de luiken stuk voor stuk werden weg geperst
en kapot geslagen. We zagen de tonnen en
blazen uit het ruim spoelen en weldra op het
strand terecht komen. Boven het open gesla
gen schip bengelden de vissers. Drie van
hen, de 24 jarige stuurman Maarten van der
Zwan (een zoon van de schipper), machinist
Gerrit Jongejan en de matroos Filippus Bal
deden plotseling een nieuwe rilling door de
toeschouwers gaan, toen zij zich in de mast
op het achterschip niet meer veilig waanden,
klauterden ze eerst helemaal in de top, gre
pen vervolgens het verbindingstouw met de
voormast en slaagden er in onder een waan-
zitmige spanning langs dit 23 meter lange
touw de voorsteven van 't schip te bereiken.
Piet van der Zwan, de 57 jarige schipper,
bleef echter met de matrozen Dirk Pronk,
Arie Rog en de reepschieter Evert Groen in
de achtermast zitten, omdat zoals de schip
per ons later vertelde, er in geen van beide
masten direct gevaar meer was nu de logger
eenmaal aan de grond was gezet.
Boveimienselijke krachtinspanning en een
kolossale ervaring zeemanschap werden
niettemin van de redders geëist, want door
dat aan de lijzijde van de logger, dus aan de
kant waar de golfslag het minst sterk was,
een deel der netten overboord was gespoeld,
was de Zeemanshoop genoodzaakt het schip
aan de woeste loefzijde te naderen. Dat bete
kende dat het zich tussen het wrak en de
Noordpier begeven moest en dus groot
gevaar Uep ook op de basaltkeien te pletter te
slaan. Maar liever dit gevaar riskeren dan dat
de schroef in de netten verward geraakte.
Dan toch zou ook de reddingboot verloren
zijn.
Opeens zagen we het drietal, dat zich langs
de zgn. stag van de achtermast naar de voor-
raast gehesen had, gezamenlijk op de "Zee
manshoop" over springen. Dat waren dus de
eersten wie het gelukt was zich uit hun
rampzalige positie te bevrijden. Niet veel
later volgden ook drie mannen van de ach
termast. De vierde, schipper van der Zwan,
bleef nog op z'n post. Toen waagden nog
De reddingboot "Zeemanshoop" bij de "Sch. 102"
twee anderen de sprong namelijk Piet Taal
en Cornells
Vrolijk, waarna ten slotte ook schipper van
der Zwan een goed heenkomen zocht.
Waar bleven de anderen?
Met dit waren er nog maar negen van de
veertien opvarenden gered. De anderen
waren spoorloos verdwenen, althans men
kon ze nergens ontdekken. Totdat eensklaps
Willem Pronk uit de golven opdook en met
een lijn op de Zeemanshoop kon worden
getrokken. Met deze tien opvarenden kwam
de reddingboot in de haven terug, na eerst
nog een hevige worsteling te hebben meege
maakt alvorens men de havenmond binnen
was. Onmiddellijk stormden de vissersvrou
wen het steiger op, terwijl de tranen over hun
wangen rolden vanwege de martelende
onzekerheid waarin zij nog altijd verkeer
den. Er waren immers ook vissers aange
spoeld, vissers die niet hadden durven wach
ten op de Zeemanshoop en daarom in zee
gesprongen waren in de hoop zo het leven te
zullen redden. Iedereen informeerde naar
namen, maar niemand wist er nog het rechte
van.
Ondertussen reden de wagens van de
Geneeskundige Dienst af en aan en de poü-
tie kwam in steeds grotere sterkte opzetten
en ook de drommen nieuwsgierigen groei
den zienderogen. Toen de reddingboot dicht
bij de boulevard gekomen was, steeg een
enerverend gejuich op. Dat was de vreugde
Dirk Pronk, matroos
Klaas Tuinebreier, matroos
Jan Bruin, matroos; verdronken
Piet Taal, oudste
Willem Pronk, oudste
Hendrik Roeleveld, jongste; verdronken
Evert Groen, reepschieter
Cornells Bruin, afhouder; verdronken
Scheepsinformatie
De Sch 102 werd in 1903 gebouwd bij
Scheepswerf Van der Windt in Vlaardingen
en kwam als Generaal de Wit in de vaart
onder visserijnummer VI 168. In 1911
totl918 voer zij onder de naam Hillegonda.
Van 1918 tot 1923 was het schip geregis
treerd als IJM 140, de Arie. Sinds 1923 voer
de logger onder de naam Maarten als Sch
102.
In 1938 gezonken in de havenmond van
Scheveningen en weer geborgen en in de
vaart gebracht. In 1939 naar onbekende
besteirmiing verkocht.
Lengte 28.49 meter
Breedte 6.07 meter
Holte 3.03 meter
Tonnage 261 ton
Gemotoriseerd 1930
Verlengd 1936
Gestrand 1938
Verkocht 1939
Schiedam, Maarten Bezuijen.
De reddingboot vaart uit naar de "Sch. 102"
