Auto over de kop bij eenzijdig ongeval
r De dorpen van Flakkee
Boek in de maak
over Zonnegloren
Publiek winnaar
bij IntermezzoI
Semi-interland
voor Good Luck
Goeree Classic
terug in de etiier
Paasmiddag 55+kring
l^yitffDBMIIEUli^
30% nieuw verkochte
personenauto's is leaseauto
Ophalen oud papier
Nieuwe Tonge
DINSDAG 19 MAART 2002
Schrijfster Geke van de Merwe
zoekt oud-patiënten en oud-
personeelsleden
Heren 1 en Dames 1 winnen met 3-2
Volleybalvereniging Intermezzo
speelde haar thuiswedstrijden jl.
zaterdag in recreatiecentrum de Sta-
ver te Sommelsdijk. Er werden uitste
kende resultaten gehaald, alleen jon
gens dl moest de winst mee geven aan
de bezoekende ploeg. Dames 1 zorgde
voor een regelrechte sensatie door de
koploopster VCO/Ervea met een ver-
liespartij naar huis te sturen.
Overige uitslagen
(2)
door Hans Ottink, Gorinchem
Zo is niet alleen door het opdringen
van de zee, doch ook door menselijke
inwerking het land verdwenen. Nadat
het zeewater vrije toegang verkregen
had kon zich, als de omstandigheden
daartoe gunstig waren, op het overge
bleven veen een laag slik afzetten. De
op deze wijze ontstane platen werden,
indien ze voldoende waren aange
groeid en bij normale vloed niet meer
onderliepen, als grasland (gorzen) in
gebruik genomen. Tenslotte volgde
bedijking.
ïïwi^^^ws
Aantal personenleaseauto 's
in 2001 gestegen met 9,4%
l^fie fiap-py SVfan
mi
Rond half tien vorige week donderdagavond vond op de Zuiderdiepstraatweg te Stel-
lendam een eenzijdig verkeersongeval plaats. Net voorbij de scherpe bocht - komend
uit de richting van de Deltahaven - raakte een 30-jarige bestuurder uit Nieuwerkerk
aan den IJssel door nog onbekende oorzaak van de weg en sloeg over de kop. Hij
werd uit zijn auto gesUngerd en zou daarbij door de tuimelende wagen nog geraakt
zijn. Omdat aanvankelijk gedacht werd dat de bestuurder nog bekneld zat, werd -
naast de politie en de ambulancedienst - ook de brandweer gealarmeerd. Het slacht
offer werd - naar veronderstelhng zwaar gewond - overgebracht naar het Dijkzigt-
ziekenhuis in Rotterdam. Na onderzoek bleken zijn verwondingen mee te vallen. Wel
heeft hij bekend vóór het ongeval drie pilsjes op te hebben.
Binnenkort verschijnt van de hand
van journaliste Geke van de Merwe-
Wouters een dik herdenkingsboek vol
verhalen en foto's over 75 jaar Zonne
gloren. Veel mensen uit deze streek
hebben gelegen of gewerkt in dit ver
maarde sanatorium in Soest. De
schrijfster wil graag met hen in con
tact komen. Het boek komt 12 juli uit,
tegeUjk met de opening van een expo
sitie over Zonnegloren in museum
Oud Soest.
Het protestants-christelijk Zonnegloren was
de Rolls Royce onder de 35 sanatoria in
Nederland. Dit tuberculoseziekenhuis
onderscheidde zich door de kwaliteit van de
behandeling en verpleging en de bijzondere
sfeer. De 450 patiënten en 250 personeelsle
den vormden één grote familie. Met Kerst
werkte het voltalUge personeel en stonden
de zusters om vijf uurs morgens op de gras
velden voor de paviljoens te zingen over
Efrata's velden. Dat was Zonnegloren: alles
voor en met de patiënten.
De patiënten en verpleegsters kwamen uit
heel Nederland. Tijdens de bezoekdagen
zette de NS extra treinen in om de grote
bezoekersstroom te kunnen verwerken.
Daarnaast onderhield busbedrijf De Snelle
Vüet vanuit West-Nederland tweemaal in de
week een lijndienst met Zonnegloren. Uit
het hele land werden zangkoren en muziek
gezelschappen aangetrokken om voor de
patiënten op te treden.
Niet dat het een en al rozengeur en mane
schijn in Zonnegloren was. Journaliste Geke
van de Merwe die zelf in Zonnegloren
gekuurd en gewerkt heeft, maakt in haar
voorwoord duidelijk dat de spanningen op
de grote ziekenzalen soms escaleerden in
pesterijen, intimidaties en vechtpartijen.
Zij schrijft ook: 'Ik heb gezien welke pro
blemen afkwamen op de mensen die er soms
jaren lagen. Zij werden opgescheept met
verlies van privacy en seksuele onthouding.
Ik was getuige van verboden liefdes, gele-
genheids-homoseksualiteit, gebroken huwe
lijken en zelfmoordgedachten. Maar de
mooie momenten hadden verreweg de over
hand. Dat kwam door het grote maatschap
pelijke hart dat in Zonnegloren klopt. En
door de levensmoed van de meeste patiën
ten. Veelal werden de rimpels van de dag
weggestreken met kwinkslagen. Optimisme
voerde de boventoon. De verpleging was
grote klasse. De patiënt kreeg persoonlijke
aandacht.'
De titel is Pneutax. Zo heette destijds het
huisblad van Zonnegloren. In het boek
komen ook andere oud-patiënten en oud-
werknemers aan het woord. De overgang
van sanatorium naar ziekenhuis krijgt aan
dacht, evenals de fusie met ziekenhuis Maar
schalksbos in Baam, de naamsverandering
van Zonnegloren in Molendael, de splitsing
in een ziekenhuis en een polikliniek op ande
re locaties en de afbraak van het Zonneglo-
rencomplex dat 13 juli 1927 geopend werd,
dus 75 jaar geleden. Belangstellenden kun
nen contact opnemen met Geke van de Mer
we, Grotestraat 6, 5256 PB in Heusden of
met uitgever Jan Joosse, tel.: 06-22796637.
Goeree Classic is weer terug in de
ether. Nadat het programma een aan
tal jaren geleden stopte is in septem
ber jl. de draad weer opgepakt. Het
was niet dat er geen materiaal
beschikbaar was, maar de tijd ont
brak om een uur lang dit programma
te maken.
Maar - zoals gezegd - in september jl. is de
draad weer opgepÈJct en gaat de organisatie
er weer voor om van
Goeree Classic een mooi luisterprogramma
te maken. Voorheen was dat op donderdag
avond na Polivak, maar met ingang van
heden is Goeree Classic iedere dinsdag
avond te beluisteren.
Vele oude meesters zullen te horen zijn
zoals: Beethoven, Schubert, Mahler, Part,
Elgar, List, Rossini, Ravel, Monteverdi,
Brams, Janacek, Berg, Sttauss, Grieg,
Debussy, Tchaikovsky, Mozart, Busoni,
Verdi, Wagner, Haydn, Bach, Rachmani-
nov, maar ook muziek van John WilUams,
Hans Zimmer, Andrew Lloyd Webber en
nog vele andere componisten. In de kelder
van Radio Goeree Lokaal staan meer dan
honderd classic-CD' s te
wachten om gedraaid te worden en dat gaan
we voor u gewoon doen. Heeft u een ver
zoekje voor dit programma? Laat het de
Heren 1 speelde tegen het Vlaardingse Holy
1. Jaap Kransse had zijn ploeg fliiA toege
sproken, met name over het feit dat de eerste
set nu maar eens gewonnen moest worden,
dit was dit seizoen nog maar één keer gelukt
en werd langzamerhand een psychische bal
last. De speech had effect er werd met 25-20
gewonnen, mede door een snelle voorsprong
van Intermezzo door een goede service van
Bastiaan Driece. In de tweede set was de
start goed maar Holy trok aan het langste
eind:21-25. In de derde set stond Intermezzo
weer op scherp. Gedrevenheid met gecon
centreerd spel zorgde voor 25-16 setover
winning. De vierde set was ronduit slecht bij
de thuisploeg, 10-25 verlies en zo kwam men
tot een besUssende vijfde set. Deze set was
vooral voor het pubüek een verademing.
Hoogstaand voUeybalspel van beide kanten,
waar geen duimbreed werd toegegeven.
Intermezzo won uiteindelijk met 19-17.
Intermezzo H2 - Spivo 3 2-2
Intermezzo Dl - VCO/Ervea3-2
Intermezzo Jal - Spivo 23-1
Intermezzo Jcl - Rowi 1 2-2
Intermezzo Jdl - Ibis 11-3
Intermezzo Mbl - DVO 2 3-1
Intermezzo Mcl - Volley Voome 3-1
Intermezzo Mc2 - Rowi 1 2-2
Op 25 maart speelt het juniorenteam
van Good Luck (Good Luck Al) een
heuse interland tegen het nationale
juniorenteam van Zuid-Afrika. Na
een toernooi te hebben gespeeld in het
oosten van ons land treden ze op
maandag 25 maart om 17.00 uur in
sporthal de Staver te Middelharnis
aan tegen Good Luck Al.
Voor beide teams een prachtige gebeurtenis,
want de Zuid-Afrikanen kijken op tegen het
technische spel van wereldkampioen Neder
land. Voor hen een unieke situatie om eens
kennis te maken met het Nederlandse korf
bal, maar vooral met Nederland en in dit
geval Goeree-Overflakkee. Anderzijds is het
voor de jeugdige korfballers van Good Luck
ook een unieke situatie. Want de kans is niet
echt groot te noemen datje met je eigen team
tegen een nationale selectie speelt, zeker
tegen de juniorenselectie van Zuid-Afrika in
dit geval.
Voor en na de wedstrijd gaat het Zuid-Afri
kaanse team onze streek bezichtigen, want
een paar honderd kilometer rijden is voor
hen een blokje om. De afstanden die in Zuid-
Afrika voor een uitwedstrijd afgelegd moe
ten worden zijn tienmaal zo groot als in
Nederland. De ovemachting kost de Zuid-
Afrikanen niets, want korfbalvereniging
Good Luck heeft zelf voor gastgezinnen
gezorgd.
Het Zuid-Afrikaanse team heeft laten weten
trots te zijn hier te mogen spelen en anders
om is Good Luck trots op een dergelijke
gast; ze wil iedereen van harte uitnodigen dit
spektakel bij te wonen. Sporthal de Staver
zal tot aan de nok toe gevuld zijn met
enthousiaste sportliefhebbers.
mannen van Goeree Classic weten en bel de
sftidio op of bel 06-53060134.
Dus vanaf nu zal elke dinsdagavond Goeree
Classic voor u te horen zijn, in de ether via
105.6 FM en op de kabel in Goedereede
105.9 Mhz. Heel veel luisterplezier!
De kaartjes bij dit artikel geven schematisch
de structuur van de dorpen weer, zoals deze
was in het begin van de 18e eeuw, vóórdat de
sterke uitbreiding een aanvang nam. Ze zijn
alle op dezelfde schaal, waardoor onderiinge
vergelijking mogelijk is. De cijfers achter de
poldemamen duiden het jaar van bedijking
aan. De ruitvormig gearceerde terreinen zijn
volkstuinen. Als stichtingsdatum van de dor
pen is beschouwd het jaar, dat de polder,
waarin het dorp hgt, bedijkt werd.
De oosteUjke helft van Flakkee, ongeveer
overeenkomende met de tegenwoordige
gemeenten Stad aan 't Haringvliet, Den
Bommel en Ooltgensplaat, maaükte deel uit
van de vrije heerlijkheid Putten. De opko
mende platen en eilanden ten westen daar
van behoorden oorspronkelijk aan de grafe
lijkheid van Zeeland. Door koop kreeg de
heer Van Voome in de 13e en 14e eeuw een
deel er van in eigendom en op den duur werd
dit ook staatkundig tot de heerlijkheid Voor-
ne gerekend, wat tevens betekende, dat dit
Zeeuwse grondgebied overging naar het
graafschap Holland. Deze bezittingen, in
hoofdzaak omvattende Roxenisse, Dirks-
Sommelsdijk - Middelharnis: 1465. Tweelingdorpen op nog géén km van elkaar.
ebouwing ook binnen de kerkring. In Sommelsdijk dringt de Voorstraat door tot tegen de kerk.
In Middelharnis haven aan vier zijden ombouwd.
land. Herkingen en Grijsoord, vormden met
de latere aanwassen tezamen Zuid-Voome.
Middelharnis kwam waarschijnlijk op
dezelfde manier aan Putten. Met het eerder
genoemde oosteUjke gebied kreeg dh de
naam Putten over het Flakkee. Alleen Som
melsdijk is steeds (althans tot 1805) onder
Zeeland gebleven.
De oudste bedijkingskem van Overflakkee
vormt de polder Dirksland. In 1415 gaf de
graaf van Holland, de heer Van Voome, het
ter bedijking uit aan een aantal particuüere
ondernemers. De dijk kwam in 1416 gereed;
in dat jaar werd tevens het dorp gesticht.
Sedertdien treedt Dirksland als staatkundige
eenheid op, waarvan het grondgebied
^Jft&^'^-'^^&i^srr^-'k
Dirksland: Gesticht in 1416. Scheve ligging ten
opzichte van de dijk. Kerk niet in de as
van de Voorstraat.
Oude Tonge: 1438. Voorstraat en Kerkring klein
van schaal. Ten westen een tweede straat,
de Nieuwstraat.
samenvah met deze oudste polder. Na Dirks
land volgde in 1420 de bedijking van Her
kingen, doch de polder brak spoedig weer in.
Over dorpsstichting is niets bekend. In 1483
pas werd opnieuw tot bedijking overgegaan,
terwijl eenjaar later reeds een kerk aanwezig
was. Ongetwijfeld was er dus een dorp van
enige betekenis tot stand gekomen. De bedij
king ging evenwel in 1511 opnieuw verlo
ren. Aangezien het tot 1604 duurde eer
definitief herdijking plaats vond, is het oude
dorp verdwenen. De graaf van Holland gaf
in 1420 Grijsoord, ongeveer overeenkomen
de met de polder het Oudeland van Oude
Tonge, tezamen met de omhggende platen
ter bedijking uit en vormde daarbij de heer
lijkheid Grijsoord. Nadat na de uitgifte nog
een aantal jaren verlopen was deden de
heren van Grijsoord in 1438 het Oudeland
van Oude Tonge bedijken. Ze stichtten in
deze bedijking toen tevens het dorp Oude
Tonge. Het Oudeland van Oude Tonge
vormde de kem, waar in de volgende jaren
andere polders tegenaan gedijkt werden. In
1461 volgde het Noordland. In dat jaar of
kort daarop moet de stichting van het dorp
Nieuwe Tonge hebben plaats gevonden.
Aanvankelijk werd het Nieuwekerk in Grijs
oord genaamd. Van die tijd zal ook de schei
ding van het grondgebied van Grijsoord in
twee schoutambachten - Oude Tonge en
Nieuwe Tonge - dagtekenen. De grens ms-
sen deze schoutambachten was dezelfde als
tussen de tegenwoordige gemeenten.
(vervolg in de krant van dinsdag 26 maart a.s.)
Bron: Instituut Stad en Landschap
van Zuid-Holland, jaarverslag 1952.
Uit de jaarlijkse enquête die de Ver
eniging van Nederlandse Autolease
maatschappijen (VNA) onder haar
leden houdt, blijkt dat er op 31 de
cember 2001 466.100 personenauto's
zijn geleasd bij de leden. Dit zijn er
40.000 meer dan het jaar ervoor: een
forse stijging van 9,4%.
Bij de VNA zijn 98 autoleasemaatschappij
en aangesloten die gezamenlijk een markt
aandeel van 85% vertegenwoordigen binnen
de personenautolease. Van de nieuw ver
kochte personenauto's in Nederland
(530.000) is 30% inmiddels een leaseauto
(158.000). Vorig jaar was dat nog 25%.
Volgens Bert Kreek, waarnemend voorzitter
van de VNA, is de groei van het personen-
leasewagenpark meer dan ooit een duidelijk
signaal dat het bedrijfsleven de toegevoegde
waarde van autoleasemaatschappijen ziet.
"De rigoureuze fiscale maatregelen omtrent
de auto van de zaak veroorzaken veel extra
administratieve rompslomp en kosten. Des
ondanks blijkt nu dat bedrijven toch steeds
vaker de voordelen zien van het uitbesteden
van het wagenparkbeheer. Door het voer-
tuigmanagement uit te besteden hoeven
ondernemers zich niet onnodig bezig te hou
den met alles wat er bij een wagenpark komt
kijken, zoals investeringen, administratie,
onderhoud, reparatie en verzekering," aldus
Kreek.
Uit de cijfers van de enquête van de VNA
blijkt verder dat in 2001 het totale aantal
leasecontracten (personen-, bestel- en
vrachtauto's) dat bij de leden van de VNA is
afgesloten, is toegenomen met 45.000 stuks
(8,4%). Het totale leaseautopark (personen-,
bestel- en vrachtauto's onder contract bij
VNA-leden) bestond op 31 december 2001
in Nederland uit 588.400 voermigen. Het
aantal bestelwagens steeg m4.800 contrac
ten (4,6%) tot 108.400. Het aantal vrachtwa-
Morgen, woensdag 20 maart, zal het oud
papier weer bij u worden opgehaald. Wilt u
het oud papier vóór 18.00 uur goed gebun
deld aan de straat zetten? Bij voorbaat dank.
OPA Nieuwe Tonge
OOLTGENSPLAAT - D.V. donderdag 21
maart a.s. om 14.30 uur zal in 'Elthato' de
55+kring weer bijeenkomen. Deze Paasmid
dag zal door het comité worden verzorgd.
Dr. T. E. van Spanje zal de Paasmedidatie
houden. Alle oude, maar ook nieuwe bezoe
kers zijn van harte welkom.
Voor vervoer kan men zich melden bij de
familie P. Mans, tel. 631336.
gens steeg in 2001 met 800 voertuigen
(5,8%) tot 13.900 suiks.
-24-
Welk nummerbord hij had? Nee, daar had hij niet op
gelet. Het speet hem zeer.
"U wit, vader?"
"Eh, wat zeg je Henk? Ja, da's goed, ik zat even m
gedachten."
HOOFDSTUK 8
Bruingebrand en vol indrukken nog van het
mooie vakantieland, zit Henk voor zijn buro.
Nog een düdce week en hij loopt weer in het
gareel. Straks komt Jan een poosje, die is ook weer
terug. Er lag een kaart van hem toen ze thuiskwamen.
"Fantastisch hier. Ben op het graf van Erskmes
geweest en in het kerkje van Philpot. Er is daar nog een
ouderwetse W.C, een doos. De bovenkant is een bre
de plank met twee gaten naast elkaar. Een groot en een
klein. Het kleine gat is voor een kind. Groetjes, Jan."
Echt wat voor hem, kerken en kerkhoven bezoeken. En
orgels niet te vergeten. Hij zal best geprobeerd hebben
om in elke kerk te spelen en hij heeft natuurhjk al die
weken met z'n tas vol zware muziekboeken rondge
sjouwd.
Ah, daar heb j'em. Beneden klmkt de bel. Henk roetsjt
de trap af
"Come in, how are you?"
"Sehr gut, und du?" is het lakonieke antwoord. Henk
schiet in de lach. "Hoe heb jij het gehad?" vraagt Jan
nieuwsgierig. "Best en jij?"
"Prima, alleen het weer hè, veel wind en nogal wat
regen." Hij wijst op z'n sproeten. "Roestvlekjes, zie je
wel? Jij ziet er anders best uit, wat ben jij bruin gewor
den!" Henk bekijkt zich even in de gangspiegel. "Hm,
moetje vader zien, die is zwart. Ga je mee naar boven?
Moeder is even met Ineke weg, ze is over een half uur
tje terug." Als ze zich geïnstalleerd hebben, Henk op
bed en Jan in de oude leren stoel die Henk van zijn
vader gekregen heeft, komen de verhalen los. Jan heeft
al een stel foto's en kaarten bij zich en op zijn eigen
manier, boeiend en onderhoudend, vertelt hij over zijn
belevenissen.
"Het is er geweldig joh, vooral Schotland is uniek. Ik
had van te voren heel wat gelezen over de schotse oud-'
vaders en we hebben alle bekende dorpjes en steden en
kerken bezocht. Ik zou er wel een week van kunnen
vertellen. Weetje waar we ook geweest zijn? In Loch-
carron, een dorpje aan de Noord-westkust van Schot
land. Daar staat een ruïne van een oud kerkje. Dat is het
kerkje van 'The happy man', ds. Lachlan Mackenzie.
Hij werd daar in 1782 predikant tot 1819, toen is hij
gestorven. Hij preekte erg eenvoudig, zelfs de kinde
ren konden hem goed begrijpen. Er zijn heel wat ver
halen van hem in omloop. Kijk, hier heb ik een paar
foto's van de ruïne."
Jan wijst op het ijzeren hek om het kerkhof en de ver
weerde stenen van de bouwval tussen de struiken en
bomen. "Hier heeft de preekstoel gestaan."
"Kom nou, maak dat de kat wijs", zegt Henk ongelo
vig. "Hoe kun je dat nu precies weten."
"Zal ik je vertellen. Of vind ik er niks aan? Al dat
gewroet in het kerkelijk verleden is nou eenmaal een
hobby van me. Maar je kunt het best niet interessant
vinden. Als dat zo is, houd ik dhect mijn mond."
Maar Henk wil het verhaal van de 'Happy Man' graag
horen.
"Nou, volgens de mensen van Lochcarron had domi
nee Mackenzie een profetische blik. En de overleve
ring wil, dat hij voorspeld heeft, dat erna zijn dood iets
wonderlijks zou gebeuren. "Aan weerszijden van deze
preekstoel", moet hij gezegd hebben, "zullen twee
bomen opschieten. Ze zullen groot worden en hun tak
ken zullen boven de preekstoel in elkaar groeien. De
beide bomen zullen van een soort zijn dat in Schotland
niet voorkomt."
"En dat is uitgekomen, want de man, die de koninklij
ke tuinen van Glasgow beheert, heeft ze onderzocht en
zei, dat de bomen tot een soort behoorden, dat hij niet
kende. Maar Ds. Mackenzie heeft ook voorspeld, dat
de bomen zelf, dus niet alleen de bladeren, die elk jaar
afvallen, dood zullen zijn. Schotland was gekomen in
het laatste der dagen. En wij natuurhjk ook", voegt hij
er aan toe.
"Zijn die bomen er nog? Heb jij ze gezien?"
"Er liggen vanzelfsprekend allerlei takken en dorre
bladeren tussen die stenen", zegt Jan, "daar hggen die
twee bomen ook bij."
"Ja maar hoe kunnen er nou in een kerk zomaar een
paar bomen gaan groeien?"
"Het gebeurde alles na zijn dood", legt Jan uit.
"De kerk werd te klein en er werd op een andere plaats
een grotere gebouwd. Het oude kerkgebouw werd op
de duur een ruïne, waar allerlei onkruid groeide. En op
de plaats waar de preekstoel had gestaan - en dat was
toen nog goed te zien - schoten die bomen op."
"Weetje nog meer van hem?" vraagt Henk nieuwsgie
rig. "O ja", zegt zijn vriend enthousiast.
"Hij moest eens aan de overkant van het Loch, het
meer, preken. Hij stak altijd over in een oude boot met
een zeil. Hij was nou niet bepaald wat je noemt een
beste zeiler en toen er midden op het meer een storm
opstak, zat hij behoorlijk in z'n rats. Of beter gezegd:
hij was doodsbang. Enfin, hij kwam veilig aan land en
een ouderling, die met hem was meegevaren zei: "Ik
snap niet dat zo'n godvrezend man als u bent, zo bang
kunt zijn." Hij had direct zijn antwoord klaar: "Hoe
wel de Heere me heeft beloofd, dat Hij me niet in de
hel zal werpen", zei hij tegen de ouderUng, "heeft Hij
me niet beloofd, dat Hij me niet zou laten verdrinken!"
Henk schiet in de lach. "Dat was inderdaad een direct
antwoord. Wij zijn 's zondags in het kerkje van Zwing-
li geweest. Daar kan ik weinig van vertellen. Ik moet
tot m'n schande zeggen, dat ik niet veel van deze Her
vormer afweet. Nou jij, hij is geboren in Wildhaus en
kon uitstekend leren. Op school in Bazel komt uit dat
hij erg muzikaal is. Hij gaat na Bazel naar Bern, oude
talen studeren. Daar willen de monniken hem in hun
klooster hebben om hem later in hun orde op te nemen.
Zwingh's vader komt dat te weten en haalt zijn zoon
gauw naar huis. Hij is dan een jaar of vijftien en gaat
naar de Hogeschool in Wenen. Nou ja, om kort te
gaan, hij wordt predikant van Glarus. Hij is dan 22 jaar
oud. De Zwitsers staan bekend als de beste soldaten ter
wereld. Dat weet de paus ook en die ronselt heel wat
Zwitsers om hem te helpen in zijn strijd tegen de Fran
sen. Er trekt een leger van 20.000 Zwitserse soldaten
over de Alpen, in dienst van de paus. Zwingli is er ook
bij. De Fransen worden verslagen. Zwingli vindt die
ronselarij vreselijk en waarschuwt heftig tegen die
praktijken. Nou ja, hij is dan nog wel geen echte refor
mator maar toch ziet hij al veel in de Rooms Katholie
ke kerk wat hem niet aanstaat, onder andere de Maria
verheerlijking in Einsiedeln. Men probeert hem op
allerlei manieren te dwarsbomen, probeert hem zelfs te
doden. In Zurich moet hij zijn 67 stellingen verdedigen
in een dispuut. Het eind is dat als Zwingli vraagt wie
iets tegen zijn leer heeft in te brengen, niemand zijn
mond opendoet. Er komt oorlog, de roomse kantons
tegen Zurich. Achtduizend tegen vijfduizend. Zwingh
gaat mee als veldprediker. Hij sneuvelt in die strijd."
(wordt vervolgd)
