Landelijk karakter Goeree-Overflakkee
wordt versterkt in 'definitief' streekplan
Oranjeconcert t.b.v slaclitoffers in India
Deltawind plaatst zonnecellen op
dak van nieuwbouw Bosseschool
Ploeteren en lachen in het land van beloften
Weer traditioneel
oranjeconcert
in Dirksland
Dell
Ook vader Mak wist wat schrijven is
a Wind
Uitslag zoetwater wedstrijd H.S.V. 'De Viscromte'
Is de zojuist door de provincie gepre
senteerde 'verzorgde versie' van liet
streekplan Zuid-Holland Zuid actu
eel? Meer dan twee jaar geleden, op
26 maart 1999, hebben Provinciale
Staten het plan al voor de eerste keer
vastgesteld. Bijna eenjaar geleden, op
17 mei 2000, volgde een tweede vast
stelling nadat enkele bezwaarschrif
ten waren ingediend en behandeld. Er
loopt op dit moment nog een beroeps
procedure bij de Raad van State,
maar de provincie wilde de afloop
daarvan niet afwachten en liet dus een
fraai gedrukte versie van het streek
plan het licht zien. Biedt het, na alles
wat er al over gepubliceerd is, iets
nieuws? Nee. Is het, na al die jaren
van voorbereiding, actueel? Ja. Voor
al wat betreft de landbouw.
Het streekplan beschrijft de hoofdlijnen van
de gewenste ruimtelijke ontwikkeling in
Zuid-Holland Zuid voor de periode tot 2010.
Het beleidsdocument, dat een herziening is
van het streekplan uit 1990, gaat in op bij
voorbeeld het waterbeheer, de woningbouw,
de natuur, de verbindingen, de economische
ontwikkeling, recreatie, windenergie en
voorzieningermiveau. En wel in de Drecht-
steden, de Hoeksche Waard en op Goeree-
Overflakkee.
Geen ingrepen
Voor het gebied als geheel zijn de Betuwe
route, de HSL en de geplande vestiging van
een boveiu^egionaal bedrijventerrein in de
Hoeksche Waard ingrijpende ontwikkelin
gen. In directe zin heeft Goeree-Overflakkee
daar niet veel mee te maken; het eiland blijft
gespaard voor forse ingrepen. Sterker nog:
de provincie wil het landelijke karakter en de
aanwezige waarden behouden en versterken.
Kwaliteit en duurzaamheid, dat zijn de uit
gangspunten voor de komende jaren.
Een citaat: „Op Goeree-Overflakkee is het
beleid gericht op bescherming en verster
king van gebiedseigen waarden en functies
door een afstemming van milieu-, natuur-,
landschaps-, landbouw- en ruimtelijk orde
ningsbeleid."
Wonen, werken en voorzieningen moeten
volgens de provincie geconcentreerd blijven
om het karakter van Goeree-Overflakkee te
handhaven. Op het eiland vestigen zich al
jaren meer mensen dan er vertrekken. Dit
vestigingsoverschot mag niet leiden tot sub
urbanisatie. In het streekplan staat hoe een
en ander voorkomen kan worden. Ten eerste
door een zogenoemd werend huisvestifigs-
beleid te realiseren. Ten tweede door de
nieuwbouw van 'slechts' 450 huizen toe te
staan in de periode 2005-2010. En ten derde
door deze te concentreren in de belangrijkste
kernen op het eiland. Het accent Ugt daarbij
op Middelhamis.
Regiofunctie Middelhamis
Ook wat betreft de bedrijvigheid en voorzie
ningen stuurt de provincie aan op concentra
tie in Middelhamis. Dit om de regionale
functie van die plaats nog meer te verster
ken. Daarnaast voorziet het streekplan in
regionale werkgelegenheid in Oude Tonge
en Stellendam, al zijn de uitbreidingsmoge
lijkheden in die laatste plaats uiterst beperkt
vanwege de nabijheid van waardevolle
natuur en dito landschap. Tot 2010 mag er
op Goeree-Overflakkee maximaal 45 hecta
re bedrijventerrein bijkomen (inclusief de
reeds goedgekeurde uitbreiding van Oost
plaat in Middelhamis met 11 hectare), alleen
voor de lokale en regionale behoefte.
Op het gebied van mobiliteit heeft de pro
vincie Zuid-Holland het beleid om het bus
station in Oude Tonge te laten uitgroeien tot
een regionaal vervoersknooppunt. Het
streekplan maakt melding van de drakke
N215 in de spits, met name het gedeelte tus
sen Middelhamis en Stellendam. Gelukkig,
zo vervolgt de provincie, is er een aanvang
gemaakt met de aanleg van de omleiding
rond Stellendam. Hoe een streekplan dus
zelfs voordat het honderd procent definitief
is al verouderd kan zijn. Overigens: de extra
drakte op de weg op zonovergoten zomerse
dagen is voor de provincie geen aanleiding
om de capaciteit te vergroten.
Duinontginningen
Goeree-Overflakkee wordt in het streekplan
voorts gekenschetst als een eiland met de
nodige cultuurhistorische waarden en
archeologische verwachtingen. Waarden en
verwachtingen die veiliggesteld moeten
worden, aldus de provincie. Daarbij gaat het
om molenbiotopen, havenkanalen, stads- en
dorpsgebieden en - niet in de laatste plaats -
landschappen. Zo moet het landschap tussen
de kem Goedereede en Oostdijk openblijven
om de vele oude duinontgirmingen zichtbaar
te houden. Daametast verdient ook het schur-
veUngengebied op de Kop van Goeree een
zorgvuldige behandeling. Sowieso mogen
de schurvelingen niet aangetast worden en is
nieuwbouw in dit gebied slechts mogelijk
als er 'een goede inpassing' mogelijk is op
kleine schaal.
Verplaatsingsgebied
Op de Kop van Goeree is een kwaliteitsver
betering van de verblijfsrecreatie toegestaan.
Alleen bestaande recreatiebedrijven mogen
zich verplaatsen om meer kwaliteit en meer
mimte per standplaats te bieden. Het zoge
noemde verplaatsingsgebied is 49 hectare
groot en gesitueerd ten oosten van de Lange-
dijk. Het aantal verblijfseenheden mag in
principe niet toenemen. Te allen tijde moet
er sprake zijn van winst voor natuur en land
schap op de Kop van Goeree, meldt het
streekplan. De zaadteelt mag blijven.
In het streekplan wordt voorts de realisering
van natuurontwikkeUng en ecologische ver
bindingszones genoemd. Die zones lopen
bijvoorbeeld van Middelhamis naar Nieuwe
Tonge, Herkingen en de havenuitgang van
Dirksland, van Ooltgensplaat naar Achthui-
zen en van Dirksland naar Melissant.
Het recreatiebeleid op Flakkee moet verder
worden uitgewerkt. Wel gaat het streekplan
vast uit van het uitbouwen van 'het toeris-
tisch-recreatieve' speerpunt Kabbelaarsbank
en Brouwersdam (beide zijden).
Agrarische structuur
De agrarische stmctuur van het eiland moet
van de provincie behouden blijven en ver
sterkt worden. Mede omdat de landbouw in
het streekplan wordt omschreven als een
drager van natuur- en landschapswaarden.
Door het beleid te richten op duurzame land
bouw, verbetering van de productieomstan
digheden en het verbreden van de agrarische
productie (agrarisch natuurbeheer), is het
streekplan onbedoeld actueel. Duurzame
landbouw is immers een begrip dat op het
moment bijna dagelijks in de krant staat, als
antwoord op de crises die agrarisch Neder
land doormaakt.
Ten oosten van Oude Tonge kan 100 hecta
re gemengde glastuinbouw worden gereali
seerd. Het gebied is bedoeld voor herhuis
vesting van nu nog verspreid over het eiland
voorkomende glastuinbouw én voor bedrij
ven die moeten wijken voor de verstedelij
king op het eiland IJsselmonde.
Definitief?
Het streekplan Zuid-Holland Zuid is er, nu
dus ook in een verzorgde versie. Op 17 mei
2000 stelden Provinciale Staten het vast. Is
het nu definitief? Niet perse. Op 15 juni
2000 werd het opnieuw ter inzage gelegd en
opnieuw volgde een beroepsprocedure bij de
Raad van State. „Thans is nog niet te voor
zien", schrijven GS in een brief bij het
streekplan, „wanneer de Afdeling bestuurs
rechtspraak van de Raad van State tot een
definitieve afronding van de beroepsproce
dure zal komen en of dit nog inhoudelijke
consequenties zal hebben voor het streek
plan Zuid-Holland Zuid."
Kees van Rixoort
De H.S.V. 'De Viscromte' heeft op
zaterdag 14 april jl. een zoetwater
wedstrijd gehouden in het Kanaal
door Voome te Hellevoetsluis. Er
waren 43 deelnemers. Er is in
twee vakken gevist. De uitslag is
als volgt:
Vak A
1 G.v.d.Bos 20.280 gr
2 A. Schaaf 15.540 gr
3 T. Pijl 14.660 gr
4 B. Jordaan13.660 gr
5 D. Mierop9.420 gr
6 W. Put en M. Groenendijk 9.280 gr
7 E. Markwat8.860 gr
8 R. Rijke8.500 gr
9 L. Doomhein 7.240 gr
10 J. Jordaan 6.320 gr
VakB
1 W. Netten3.500 gr
2 L. Meersman3.300 gr
3 W. Schaaf2.560 gr
4 J. V. Splunter2.280 gr
5 J. Witte2.200 gr
6 M. Aartsen 1.540 gr
7 A. Koole1.400 gr
8 D. Vorster1.320 gr
9 P.v.d. Groef1.180 gr
10 C.Westdijk1.060 gr
Het comité van Woord Daad te Schouwen-Duiveland organiseert
op 30 april 2001 een oranjeconcert in de Nieuwe Kerk te Zierikzee
ten bate van de aardbevingslachtoffers in India. Medewerkenden aan
dit concert zijn het Chr. Mannenkoor Jeduthun uit Amersfoort en het
Zeeuws Reformatorisch Symfonisch Ensemble Convocare uit
Wemeldinge en het Symfonisch Ensemble Negienot uit Capelle aan
den IJssel. Aanvang is om 19.30 uur.
Het Christelijk Mannenkoor Jeduthun werd opgericht in maart 1982
in Amersfoort. De doelstelling van het koor is het zingen van Psal
men, geestelijke en vaderlandse liederen, die overeenstemmen met de
grondslag van het koor, namelijk Gods Woord. Vanaf de oprichting
was er een grote toeloop van leden en het aantal schommelt steeds
rond de 140 man. De leden komen uit de wijde omgeving van Amers
foort. In de afgelopen jaren werden overal in den lande uitvoeringen
gegeven. Een ieder jaar temgkerend hoogtepunt is de kerstuitvoering
in de St. Joriskerk te Amersfoort. Het koor heeft lange tijd onder lei
ding van Cees het Jonk gestaan, doch de laatste jaren is de dirigen
tenstaf overgenomen door de bekende organist Arie Kortleven. Deze
was voordien de vaste organist van het koor. Nu is Ton van der Horst
de vaste organist van het koor. In de afgelopen jaren zijn er verschil
lende LP's/MC's /CD's uitgebracht namelijk; Om die te doen uit
dankbaarheid - Aan d' oevers van zeer stille waat'ren - De sterre gaat
stralen. Het symfonisch ensemble Negienot werd opgericht op 11
maart 1997. Gefundeerd op het Woord van God en de daarop gegron
de Drie Formulieren van Enigheid. Onder leiding van dirigent Maar
ten Kramer oefenen de leden om de twee weken in de aula van het
Rotterdamse Wartburg-CoUege. Belangrijkste doelstelling van het
ensemble is volgens voorzitster Marja Pais het musiceren met geest
verwanten. Vanuit deze doelstelling wil het ensemble mimte bieden
aan alle instmmenten. Hierdoor is het toegankelijk voor een grote
groep mensen. De leeftijd van de orkestleden is voor het merendeel
onder de dertig. Een belangrijk deel van het repertoire van Negienot
bestaat uit psalmbewerkingen, geestelijke üederen en vereenvoudig
de klassieke muziek. Begin 2000 stichtten de Zeeuwse leden van
Negienot uit praktisch overwegingen het zusterorkest Convocare, dat
onder leiding van dezelfde dirigent staat. In december gaven beide
ensembles een eerste gezamenlijke uitvoering in de Dordtse Augus-
tijnerkerk, met een samengesteld koor. Op 30 april zullen beide
ensembles weer gezamenlijk optreden en zullen zij tevens het Chris
telijk Mannenkoor Jeduthun begeleiden. Een aantal üederen dat deze
avond ten gehore gebracht zal worden is: 'O Nederland let op uw
zaak', 'Dankt, dankt nu allen God', 'Komt nu met zang'. Psalm 60
en 79, 'Merk toch hoe sterk', 'Nederland en Oranje'. De avond zal
traditioneel worden afgesloten met het Wilhelmus afgewisseld met
Psalm 134. De meditatie en het appèlwoord van deze avond zal ver
zorgd worden door Ds. H. Korving, predikant van de Christelijk
Gereformeerde Kerk te Kerkwerve. Tijdens dit Oranjeconcert zal er
een collecte worden gehouden, waarvan de opbrengst ten goede zal
komen aan het werk van Woord Daad, namelijk voor de aardbe
vingslachtoffers van jl. 26 januari 2001 in India. Na afloop van dit
Oranjeconcert is er nog de mogelijkheid om een bezoek te brengen
aan de verkooptafels van Woord Daad en tevens zijn er CD's te
koop van het Christelijk Marmenkoor Jeduthun.
De toegangsprijs voor dit Oranjeconcert bedraagt f 7,50 voor vol
wassenen en f 2,50 voor kinderen tot en met 12 jaar. Iedereen is van
harte welkom op dit toch wel unieke Oranjeconcert. Verdere inlich
tingen kunt u inwinnen bij de fam. Mahepaard te Nieuwerkerk. Het
telefoonnummer is 0111 - 643210.
Autobedrijf Jan van Dijk
Het Christelijk Jongerenkoor 'Con
Amore' uit Dirksland organiseert op
D.V. zaterdag 28 april (de zaterdag
voor Koninginnedag) weer het tradi
tionele oranjeconcert in de Ned. Herv.
Kerk van Dirksland.
Het Christelijk Jongerenkoor bestaat sinds
1995 en staat sinds de oprichting onder lei
ding van de dirigent Willem-Arie den Her
tog en Ron van Ommen bespeelt het orgel.
Zij repeteren iedere veertien dagen in ver
enigingsgebouw 'Melishof te Melissant.
Het repertoire bestaat uit psalmen, geestelij
ke en vaderlandse liederen. Vanwege het
succes van voorgaande jaren is deze avond
inmiddels een begrip geworden biimen het
programma van de Oranjevereniging in
Dirksland. Veel mensen uit Dirksland, maar
ook van ver daarbuiten, die eenmaal een
Oranjeavond met ons meegemaakt hebben
zien wij een ander jaar weer terug. Dit suc
ces is mede te danken aan het feit dat het
koor deze oranjeavonden de bekende pianist
Gezinus Veldman uitnodigt om het koor te
begeleiden op de vleugel en tevens enkele
solo-improvisaties ten gehore te brengen,
die op zich al de moeite waard zijn! Het pro
gramma zal opnieuw bestaan uit een afwis-
seUng van koorzang, samenzang, orgel- en
vleugelimprovisaties van bekende oranje
liederen. Het koor doet haar best om ieder
jaar weer een afwisselend programma te bie
den. Dit jaar zal er veel samenzang zijn en
ook zal de 14-jarige Nelieke Moree enkele
liederen laten horen. Wij willen u bij deze
uimodigen om deze avond bij te wonen. Het
koor heeft er weer hard voor gewerkt om
deze avond een afwisselend progranmia te
kunnen bieden. U zult er beslist geen spijt
van krijgen. De avond begint om 20.00 uur
en de deuren van de kerk gaan om 19.30 uur
open. De toegang bedraagt voor volwasse
nen f 7,50 en voor kinderen t/m 12 jaar f
3,50.
De eilandelijke vj'indmolencoöperatie
Deltawind plaatst nog dit jaar zonne
cellen op het dak van de nieuwbouw
van de Bosseschool te Middelhamis.
Deltawind gaat daarmee in op een
verzoek van de Bosseschool, die in
Middelhamis na de zomervakantie
een nieuw energiezuinig schoolge
bouw in gebruik zullen nemen.
Omdat de Bosseschool een schoon nüUeu
belangrijk vind, heeft ze besloten het gehele
elektriciteitsverbruik schoon te laten zijn.
Daarvoor koopt de school duurzame elektri
citeit in; dat is elektriciteit die met windmo
lens of zonnepanelen is opgewekt. De nieu
we school is nu nog in aanbouw, waarmee de
Bosscheschool een mooi natuurlijk moment
benut om zonnecellen aan te brengen. Archi
tect Alberts van Huut Partners uit Haar
lem heeft het gebouw zo ontworpen dat
reeds 10% minder energie nodig is dan op de
vorige twee locaties gezamenlijk. Naast
deze inkoop van schone energie wil de Bos
seschool ook zelf duurzame energie opwek
ken. Deltawind heeft besloten hier een bij
drage aan te leveren door op het dak van de
school zonnepanelen te plaatsen. In totaal
zal ongeveer 25 m2 geplaatst worden. Dat
levert per jaar ongeveer 2000 kilowattuur
op: 10% van het totale gebruik van de
school. In de hal van de school zal onder
andere een energiespiegel verschijnen waar
de opbrengsten van de zonnepanelen op te
zien zullen zijn. Deze energiespiegel kan een
rol spelen in de themalessen over energie op
school.
Voor Deltawind is het project op de Bos
seschool het derde en tot nu toe grootste pro
ject met zonnepanelen. Eerder plaatste men
op het dak van het gemeentehuis in Middel
hamis en op het dak van de CBS de Hoek
steen in Ooltgensplaat al zonnepanelen. Del
tawind financiert de zonneprojecten uit de
opbrengsten van de 11 windmolens van de
coöperatie. Deltawind heeft als doel om
duurzame energie op Goeree-Overflakkee te
stimuleren en te realiseren. Daarnaast geeft
Deltawind voorlichting over duurzame ener
gie. Lid worden van Deltawind kan ook.
Leden van Deltawind ontvangen over hun
geleende 100 gulden aan de coöperatie een
rente van 10%.Mensen die meer informatie
over Deltawind wiUen ontvangen kunnen
bellen naar 0187-603852 of surfen naar
www.deltawind.nl.
Geert Mak is een hype. Zijn boeken
vliegen in duizendtallen over de toon
bank. Critici en lezers prezen 'Hoe
God verdween uit Jorwerd', een met
veel gevoel geschreven biografie van
een Fries dorp tijdens de stille revolu
tie na de Tweede Wereldoorlog. Geert
Mak geeft in het vijfjaar geleden ver
schenen boek een ontroerend beeld
van de jaren waarin alles anders werd
op het platteland. Zijn echte door
braak kwam echter in 1999, toen hij
'De eeuw van mijn vader' publiceer
de. Maand na maand stond de meer
dan 500 pagina's tellende pil boven
aan de boekentoptien, druk na druk
rolde van de persen van uitgeverij
Atlas.
In 'De eeuw van mijn vader' kwam Mak
wederom met een biografie, nu van het
Nederland van de twintigste eeuw. En net als
in 'Jorwerd' is het centrale thema, dat alles
verandert. Een belangrijk verschil tussen
beide bestsellers is de wijze van compositie.
Schreef Geert Mak zijn boek over Jorwerd
vanuit het perspectief van de bezoeker - hij
nam lange tijd zijn intrek in het Friese dorp -
in 'De eeuw van mijn vader' gebruikt hij de
'kleine' geschiedenis van een doorsnee
Nederlandse familie - zijn eigen familie - als
prominent decor voor de 'grote' geschiedenis
van het land.
Beide boeken, maar ook andere werken
zoals zijn geschiedboek over de stad
Amsterdam, zijn zeer leesbaar en beeldend
geschreven. Niet voor niets realiseerde Mak
gigantische oplagen, oogstte hij lovende tot
zeer lovende kritieken en wist hij prestigieu
ze prijzen in de wacht te slepen.
Joyeuse intocht
Lezers van 'De eeuw van mijn vader' weten
het: Geert Mak is de zoon van de gerefor
meerde dominee C(atrinus) Mak, die in sep
tember 1899 in Schiedam werd geboren in
een familie van zeilmakers. Goede lezers
van 'De eeuw van mijn vader' weten boven
dien, dat zoon Mak het schrijven niet van
een vreemde heeft. Zijn vader wist ook wat
schrijven is, getuige zijn boek 'Een halve
eeuw dienst. Ploeteren en lachen in het land
van beloften', dat hij op 78-jarige leeftijd in
Leeuwarden publiceerde.
In zijn geboekstaafde herinneringen vertelt
dominee Mak bijvoorbeeld over de aan
komst in zijn eerste gemeente: de dubbelge
meente Brielle en Tinte. Een brug was er in
de jaren twintig nog niet en de zojuist afge
studeerde dominee stak, na een korte huwe
lijksreis, per boot over van Vlaardingen naar
Den Briel. Daar, in de haven, klonk de
stoomfluit en wapperden de vlaggen en
wimpels. „Het werd dus een joyeuse
intocht", schrijft Mak in zijn memokes. „Bij
nadering van de kade gingen deuren open en
werden boveiu-amen opengeschoven. De
nieuwsgierigen snapten er niets van: de
feestversiering en het onnodig getoeter op de
stoomfluit kon je toeschrijven aan wie ook
van de passagiers, maar onmogelijk aan het
domineespaar van de 'kleine kerk'."
Ploeteren en tobben
De dominee, zo meldt hij over zichzelf, had
in het begin moeite om een goede preek te
maken. „Bij een stuk onvolwassenheid, een
tekort aan mensenkennis en levenservaring,
werd het vaak ploeteren en tobben om de
preek tot een behoorlijk werkstuk te maken,
beter nog tot een boodschap, die bij de hoor
ders overkwam."
Die moeite werd nog groter omdat Mak te
maken had met twee heel verschillende
gemeenten. Zelf omschrijft hij ze zo: „Briel
le was een echte afscheidingsgemeente, die
de doleantie kalm langs zich heen had laten
gaan. De mensen waren meer mystiek aan
gelegd, huiverig voor het doen van belijde
nis en het gaan naar het avondmaal. Tinte
daarentegen was een echte 'Kuyperiaanse'
gemeente, op het zeer vrijzinnige eiland
Zij waren meer rechtlijnig, apprecieer
den een 'leerstellige' preek en zaten en bloc
gehoorzaam aan de avondmaalstafel. Dat
vraagt natuurlijk ook in de preken verschil
van aanpak en accent." Het gebeurde dat een
preek er in de Brielse kerk inging als koek,
terwijl het kerkvolk in Tinte zich, bij het
horen van exact hetzelfde verhaal, vooral
onderscheidde door verslappende aandacht
en hier en daar zelfs verveeld gedraai.
Per roeiboot ter kerke
De dominee had het er maar moeilijk mee en
verzuchtte eens op een zaterdagmiddag, de
kladpreek op het schrijfbureau en uitkijkend
over de haven van Brielle: „Wat ben ik
begonnen, was ik maar palingvisser gewor
den!"
Mak senior heeft tal van mooie anekdotes
opgeschreven. Sommige springen eruit.
Zoals het verhaal van het schippersgezin
Van Driel, volgens de dominee „ernstig
gelovige mensen met een wettische inslag".
Hij legt ook uit waarom hij dat vindt: „In
mijn tijd is het bijvoorbeeld gebeurd, dat een
Van Driel op zaterdagavond laat varend, op
de Oude Maas, op huis aankoerste. Vlak
voor de ingang van de haven evenwel begon
het klokkenspel van de St. Catharijnetoren
zijn vaderlandse deuntje van elk vol uur (dit
maal twaalf uur) te tingelen. De Brielse
haveningang was lang en smal en het duurde
wat minuten eer de kaden van het stadje
bereikt waren om fatsoenlijk af te meren.
Maar dat kon volgens deze schipper niet,
want hij berekende dat zijn schip zelfs na de
langzame statig-zware klokslagen de wal
nog niet bereikt zou hebben. Maar dan was
het wél zondag! Dus riep hij de dekknecht
toe: 'Anker laten vallen' en werd het binnen
lopen tot maandagmorgen uitgesteld. Op
zondagmorgen kwam de hele familie netjes
per roeiboot ter kerke en om vijf uur in de
middag nog een keer voor de tweede dienst."
Twee soorten sigaren
Een aardig bestanddeel van 'Een halve eeuw
dienst' is dat dominee Mak kritisch naar
zichzelf kan kijken. Niet alleen als hij zijn
geploeter bij het maken van een preek
beschrijft, maar ook als hij zichzelf wel eens
ijdel vindt. Of als hij opeens tot het inzicht
komt dat hij discrimineert als hij de koetsier,
die hem op zondagen van Brielle naar Tinte
bracht, een sigaar van 4,5 cent geeft, terwijl
hij er zelf een opsteekt van 7,5 cent. „Wat
voor een vent ben jij eigenlijk", denkt Mak al
rijdend in het boerenrijtuig. „Zit me daar
met twee soorten sigaren in je binnenzak te
genieten van een beste, dure en stopt de man
op de bok een goedkope toe; jij die je
opwindt over sociale misstanden, zou jij niet
bij jezelf moeten beginnen om echt sociaal te
doen?" Waarop hij besluit nog maar één
soort sigaren te kopen: van 6 cent.
Eenvoudig verraad
Echt kritisch op zichzelf wordt Mak als hij in
het hoofdstuk 'Beschamende herinneringen'
verslag doet van zijn houding in de kwestie
Geelkerken. Deze dominee trok de letterlij
ke vertolking van het paradijsverhaal in twij
fel (de slang zou volgens hem niet gesproken
hebben) en werd samen met zijn aanhangers
door de synode uit het ambt gezet. Onder die
aanhangers bevonden zich ook vrienden van
dominee Mak. Hij noemt Jan Buskes en
Evert Smelik. Mak koos de zijde van de
synode en schreef zelfs een brochure met de
titel 'Waarom niet met Geelkerken mee?'.
Vijftig jaar na dato heeft de dominee het er
nog moeilijk mee, dat hij zijn opvattingen
niet had voorgelegd aan zijn 'Geelkerkiaan-
se vrienden', alvorens ze te publiceren.
„Voor hen betekende mijn geschrijf buiten
hen om eenvoudig verraad en het moet de
meest gevoelige, dus meest kwetsbare onder
hen, heel veel pijn gedaan hebben. Heel
mijn leven ben ik gestraft doordat ik mij toen
van collega's heb vervreemd, die door hun
persoonlijke vriendschap ontzaglijk veel
zouden hebben betekend. Nu ik oud gewor
den ben, voel ik dieper nog dan destijds het
schuldige in wat ik hun heb aangedaan. En
het verwondert je telkens dat God falende
mensen gebruiken wil in zijn dienst en mij
toch weer veel vriendschap heeft toever
trouwd!"
Extra lange psalm
Terug naar zoon Mak. In 'De eeuw van mijn
vader' staan tal van verhalen en verhaaltjes
over zijn vader de dominee. Eén prachtig
voorbeeld volstaat om dit artikel over de
schrijvende familie Mak af te sluiten. Het
speelt zich af in Nederlands Indië, waar de
vader van Geert na Brielle en Tinte een nieu
we gemeente vond. „Het domineeswerk was
een allesomvattende bezigheid. De kerk
stond naast het huis, en dat betekende dat
werk en thuis altijd waren verweven. Het is
voorgekomen dat, toen mijn moeder op een
avond weg was, mijn vader tijdens de kerk
dienst door de open ramen luid geroep van
de kleine Gjalt hoorde. Hij gaf zijn gemeen
te een extra lange psalm te zingen, daalde in
toga de preekstoel af, holde naar huis, hield
de po voor aan zijn halfslapende zoontje,
draafde terug en pakte de dienst weer op."
Kees van Rixoort
rpr-
OFFICIEEL DEALER
BRIELLE, Slagveld 19, Tel. (0181)413777
Honda-dealer voor de Z-Hollandse eilanden
V V
