Overdenking
4uini»i4iiEuva
uit de
Heilige Schrift
Programma Koninginnedag 2001
in Oude Tonge
^'mmmmmmm
wmm
wmmi
HET
rjfiJKVENSTER
"'^'tX^:^ ^i
en lezing over ')iabetes
en het tandvlees'
Ktanmnaffr uit zmm viouo
PAGINA 5
VRUDAG20 APRIL 20011
Blik op kerk ^n/
en samenleving CJ
De zelfmoordpil
Verontwaardigde reacties
Zo ver komt het
'Wordt vervolgd' staat er meestal onder
elke aflevering van een feuilleton. We
zouden deze woorden ook kunnen
schrijven onder wetgeving van het paar
se kabinet. Vorige week stonden we stil
bij de euthanasiewet, die op dat moment
de Eerste Kamer nog moest passeren.
Inmiddels is deze wet aangenomen, met
ruime meerderheid, en geniet Nederland
de twijfelachtige eer het eerste land in de
wereld te zijn waar mensen zelf kunnen
beschikken over hun levenseinde.
Nauwelijks was de inkt van deze wet
droog of Minister Borst bracht opnieuw
opschudding teweeg. In een interview
met NRC/Handelsblad gaf zij als haar
mening te kennen dat hoogbejaarden die
"klaar zijn met het leven moeten kun
nen beschikken over een zelfmoordpil.
Nieuw is dat idee niet. Zo'n jaar of tien
geleden werd het middel bekend als 'de
pil van Drion'. Het nieuwe is dat de
minister van Volksgezondheid bhjkbaar
wat in die pil ziet en van mening is dat
daarover, zoals zij zegt, "een brede
maatschappelijke discussie" op gang
moet komen.
Gezien de nogal verontwaardigde reac
ties is het gelukkig nog niet zo ver, maar
dat het balletje wordt opgegooid is al erg
genoeg. De minister, die kan weten hoe
slecht haar nieuwe wet gevallen is bij het
christelijk deel van de bevolking, en dan
nog diezelfde week deze proefballon
oplaat... De minister van Volksgezond
heid bovendien, die aan oude, afgeleefde
mensen blijkbaar geen boodschap meer
heeft dan alleen: "als u genoeg hebt van
het leven, dan hebben we voor u een
middel om er een einde aan te maken".
De bewindsvrouw heeft zich zelfs niet
ontzien in hetzelfde interview één van
de kruiswoorden van de Heere lezus te
misbruiken. Toen haar gevraagd werd
hoe zij zich voelde toen de nieuwe wet
was aangenomen, was haar antwoord:
"het is volbracht".
Het is allemaal zo stuitend dat we er
eigenlijk geen woorden voor hebben.
Zoals ik al opmerkte, wat Mevrouw
Borst meende te moeten ventileren is
haar niet in dank afgenomen. Niet allen
door haar tegenstanders, maar ook van
uit de paarse coalitie kwam de nodige
kritiek. De VVD en de PvdA, die mis
schien inhoudelijk niet zoveel bezwaren
hebben, vonden dat het moment waarop
de uitspraken gedaan werden, heel onge
lukkig gekozen was. Van de oppositie
partij, net CDA, was de kritiek veel
scherper. De Hoop Scheffer verMaarse
onthutst te zijn, en vroeg zich af naar wat
voor samenleving Nederland bezig is af
te glijden. Dat mogen we ons inderdaad
wel afvragen, al klinken deze woorden
uit de mond van een CDA-er wel een
beetje hypocriet. Immers in een vorige
regeerperiode heeft het CDA meege
werkt aan de regulering van de euthana
sie.
Voorlopig zal de zelfmoordpil nog wel
op bezwaren stuiten. Maar laten we wel
bedenken dat het vroeg of laat zo ver
komt in Nederland. Dat volkomen gese
culariseerde mensen tot de conclusie
komen dat het genoeg is geweest en dat
het voor hen niet meer hoeft. En dat ze in
koelen bloede de datum vaststellen
waarop ze "eruit willen stappen". Het
lijkt allemaal niet tegen te houden, want
de mensen die van mening zijn dat er
slechts Eén is Die ons levenseinde
bepaalt, vormen nog maar een minder
heid. Een minderheid waarmee niet
gerekend hoeft te worden. Minister
Borst zei het openlijk, toen haar
gevraagd werd naar de demonstratie van
rneer dan 10.000 mensen: "Daar héb ik
niets meer mee, met mensen die nog zó
denken".
Waarnemer
P.S.: In mijn stukje van vorige week
stond: "Minister Borst bleek zelfs één-
en andermaal bereid het Nederlands
standpunt te komen toelichten". De
opmerkzame lezer zal begrepen hebben
dat het woord 'niet' was weggevallen.
Zo kwam er precies het tegenovergestel
de te staan van wat bedoeld was.
?->*?
'!^..r'^.
Deze vraag- en antwoordrubriek staat geheel ten dienste van de lezer die er
kostenloos gebruik van kan maken. Uw vragen op velerlei gebied kunt u stu
ren aan: Redactie Ëilanden-Nieuws, Postbus 8,3240 AA Middelharnis, met
in de linkerbovenhoek 'Vragenrubriek' vermeld. De vragen worden door
deskundigen beantwoord en zullen binnen enkele weken na de inzending
compleet met antwoord in deze rubriek worden gepubliceerd.
cdomnucN-ioiuiT
Ik ben in het bezit van een hypotheekakte
opgemaakt op 22.2.1626 in Oud-Beijerland
inzake een nieuwe 'cromsteven-schuyt'.
Kunt u mij deze schuit beschrijven, maar
nog liever verwijzen naar een afbeelding
van deze schuit?
Antwoord: Dit type schip is bekender onder
de naam kromsteven, andere benamingen
zijn kromster, in het Engels cmmster. Het is
een breed, plomp schip met gekromde voor
steven en werd in vroeger tijden op binnen
wateren gebruikt. Op het bekende schilderij
van Johannes Vermeer 'Gezicht op Delft'
zijn twee kromstevenschuiten te zien. In het
Maritiem Museum van Amsterdam bevindt
zich een penning met de afbeelding van een
kromsteven. In elke grotere bibliotheek kunt
u boeken over de scheepvaart en scheepsty-
pen vinden. Een titel kunnen wij u noemen:
'Schepen van en scheepvaart in de vier
ambachten' van J. van Beylen.
mwpifiim 006LI0
Al sinds enkele maanden heb ik last van tril
lende oogleden. Het doet geen pijn maar het
is toch een vervelend gevoel. Wat zou de
oorzaak kunnen zijn?
Antwoord: U heeft last van de trillende
oogleden vanaf december vorig jaar. De denk
niet dat dit in verband staat met de hersen
schudding van het jaar daarvoor. De klach
ten die u nu heeft zijn zeer waarschijnhjk toe
te schrijven aan nervositeit. Probeer eens een
kalmerend middel en zorg voor regelmatige
ontspanning en voldoende bednist.
6EV0LGCN HERilNSCHUDOING
In december 1992 heb ik een zware hersen
schudding opgelopen, met alle gevolgen van
dien. Zo is mijn reuk en smaak verstoord.
Zou dit nog goed kunnen komen?
Antwoord: Er is een duideüjk verband tus
sen de hersenschudding en de neurologische
Jaarvergaderiilg DVN
Bij deze nodigt het bestuur \in DVN Neder
land, afdehng Goeree-04rflakkee, alle
leden, donateurs en belangsdlenden uit, tot
het bijwonen van de jaawergadering op
dinsdag 1 mei a.s., aanvang iO.OO uur, in het
Hervormd Verenigingsgeboiw 'VitaNova',
Van Aerssenstraat 5 in S^nmelsdijk. De
vergadering zal beginnen net een opening
door de voorzitter, waana het officiële
gedeelte van de jaarvergadffing zal worden
behandeld, dit duurt ongevier 20 minuten.
Na de pauze zal de heer J. Bü:h, tandarts, een
lezing houden over 'Diabeïs en het tand
vlees'. Aansluitend zullen is rondvraag en
sluiting plaatsvinden. Een ider is harteüjk
welkom.
Interkerkelijk avondgebed
4 mei-herdeiking
Op vrijdag 4 mei a.s. wordtop initiatief van
de Oecumenische Werkgroq) Goeree-Over-
flakkee een interkerkelijc; avondgebed
gehouden ter gelegenheid vai de 4 mei-her
denking. Het thema is: 'Vijheid is leven
zonder angst'. Het avondgéed begint om
19.00 uur en zal worden jphouden in de
Gereformeerde Kerk van JNJiddelhamis. U
bent van harte welkom! Na let avondgebed
is er voldoende gelegenheidom aan te slui
ten bij de stille tocht van he gemeentehuis
naar het monument.
stoornissen: verlies van de Euk en smaak.
Dit betekent dat de hersenschidding bescha
diging van enkele hersenzenwen tot gevolg
heeft gehad. Zowel de reukjrikkels als de
smaakprikkels worden via zemwen naar de
hersenen gebracht. Dit ziji heel dunne
draadjes die beschadigd zijn. .'jlu deze uitval
al meer dan een jaar bestaat, r^et ik conclu
deren dat dit waarschijnlijk i^et meer over
zal gaan.
fAOEüiits üiofiEn
In Huize Bronbeek zag ik tweehtonumenten,
één voor de vrouwen en een aider voor jon
genskampen op Java. Waaromjuist hier?
Antwoord: Het zal u bekend zijn, dat de
Nederlanders in het voormalig Ned.-Indië
gedurende de 2de Wereldoorltg verschrik
kelijk hebben geleden ondei de Japanse
bezetting. Details besparen wi u. In Apel
doorn was een monument cpgericht ter
nagedachtenis aan de vele vroiwenkampen
maar dat werd vaak besmeurden vernield.
Daarom is het overgeplaatst nar Bronbeek
te Arnhem, alwaar de daar venleegde oud-
militairen er nu over waken. Cp tien meter
afstand van de 'moeders' staa sinds 1988
een kopie van het gedenkteken dat te Bang-
kong Gedungjati (bij Semaranj) werd ont
huld ter herinnering aan een groit aantal jon
genskampen, waarin duizendèi van hun
Nederlandse moeders weggeruk zonen van
12 tot 16 jaar door de vijand vsrden afge
beuld. De wrede scheiding van Ie gezinnen
komt door de onderlinge afsttid bij deze
'hereniging' wel schrijnend tot iting.
Kunt u mij aan een goed recepthelpen voor
de echte Schwartzwalder Kirthtorte met
kersen in likeur tussen lagen chocolade
taart? Je krijgt hier vaak namaék die er niet
eens naar smaakt.
Antwoord: Het is eigenlijk bancetbakkers-
vakwerk, maar wilt u zelf jo'n mooie
'Schwartzwalder kirschtorte' naken, dan
kunt u uitgaan van een chocolaletaart voor
een springvorm van 20 cm midlellijn. Er is
wat extra boter nodig om bodemen rand van
de springvorm in te vetten en een beetje
bloem om haar te bestuiven. Begn met deze
taart door 4 verse en op kameremperatuur
gebrachte eieren in een beslagkan te mixen
met: 50 gram witte basterdsuike, de inhoud
van 2 zaükjes vanillesuiker en eel halve eet
lepel heet water en een beetje zout naar
smaak tot er een hechte, schuimge massa is
ontstaan.
Zeef een mengsel van 150 g blcem en 25 g
maïzena en schep het door de nassa tot het
niet meer zichtbaar is. Voeg caarbij 50 g
tevoren in een eetlepel kokend ivater opge
loste cacao. Vul de geprepareirde spring-
Joh. 20:24a En Thomas was
met hen niet. Joh. 25 b Indien ik in
Zijn handen niet zie het teken der
nagelen ik zal geenszins gelo
ven
Hij was er niet bij
Waar was Thomas? Dat mag wel gevraagd
worden. Daar is de Heere Jezus op de avond
van de Ie paasdag. Hij komt tot Zijn jonge
ren, wenst hen vrede, toont Zijn handen en
Zijn zijde. En dat is hun tot bUjdschap. Ze
verheugen zich. Zijn komst verwarmt hun
hart. Maar waar was Thomas? Volgens vers
24 van dit hoofdstuk was hij er niet. Hij was
niet in hun midden. Al deze dingen ontgaan
hem. De vreugde van het zien van de Heere,
Zijn vredewens. Zijn opdracht. Zijn zending,
de gave van de Heihge Geest, al deze dingen
ontvangt Thomas niet. En waarom niet?
Wel, hij was er niet. We weten niet waarom
hij er niet was. 'Niet te gauw oordelen', zeg
gen mensen dan. 'Hij kon wel eens een goe
de reden hebben'Maar wat het dan ook was,
hij was er niet en hij ontving ook niet.
Daar kwam de Heere Jezus in de kring van
de discipelen, in de samenkomst, en hij was
er niet. En daarom zag hij niet, daarom ont
ving hij niet. Je kunt de Ujn zo doortrekken.
Zo naar ons, mensen van deze tijd. Zijn wij
er? In de samenkomst? Als het Woord wordt
verkondigd? Als de Heere Jezus wordt voor
gesteld? Als Hij er Zelf is in het gewaad van
Zijn Woord? Als Zijn wonden worden
getoond? Zijn werk aan het kruis? Of was u
er niet? Die keer? Die keer dat er uitgedeeld
werd. Dat mensen vreugde ontvingen. Er
werd genade uitgedeeld, maar u was er niet.
Mensen ontvingen, maar u hield uw handen
niet op. Mensen ontvingen licht, en u bleef
in het donker. Want u was er niet! Net als
Thomas. Thomas heeft verzuimd bij de
kring te blijven, en daarom bÜjft hij een
week lang in het donker. Terwijl de andere
discipelen reeds de vreugde kennen.
Hij gelooft het getuigenis niet
De discipelen vertellen hem dat ze de Heere
hebben gezien. Ze houden deze ervaring niet
voor zichzelf. Nee, Thomas moet het ook
weten. Hij hoort er bij. Hij maakt deel uit van
hun groep. Ze zijn er van vervuld en ze ver
tellen het hem. Maar dat blijkt een teleurstel
ling. Want Thomas gelooft hen niet. Hij
neemt dit getuigenis niet aan. Je kunt je voor
stellen dat dit spanning zal hebben gegeven.
Aan de ene kant zijn er tien blijde getuigen,
en aan de andere kant is daar Thomas. En hij
gelooft hen niet. Hun getuigenis is voor hem
niet genoeg. En daarover is Thomas duide
lijk. Kijkt u maar naar wat hij zegt: 'Indien ik
in Zijn handen niet zie het teken der nagelen,
en mijn vinger steke in het teken der nagelen,
en steke mijn hand in Zijn zijde, ik zal geens
zins geloven'. Voor Thomas is het duidelijk.
Wat wordt verteld is niet genoeg. Hij wil het
zelf zien, hij wil het zelf voelen en anders
gelooft hij het niet.
'Wat is hij eigenwijs, vindt u niet? En onge
lovig? Waarom twijfelt hij zo? Ze hebben het
hem toch verteld? Wat wil hij nu nog meer?'
Ik hoor het mezelf denken. Maar is Thomas
zo'n vreemde man? Is zijn reactie vreemd?
Eerhjk gezegd meen ik van niet. Eerlijk
gezegd vind ik het heel herkenbaar. Let maar
eens op het volk Israël. Zij vonden het ook
moeilijk om in God te geloven die ze niet
zagen. Al die andere volken hadden zichtba
re goden. Dat was tenminste concreet, daar
heb je wat aan. En uiteindelijk besloten ze
om dan maar een gouden kalf te maken. Die
kon je tenminste zien. En in de tijd van Hiz-
kia deden ze het opnieuw. Nu met de koperen
slang die Mozes gemaakt had. En de konin
gen van het noordeUjk rijk richten weer de
kalverendienst op in Dan en Bethel. Want
Israël wilde zien.
En zijn wij anders? Zouden ook wij niet
graag willen zien? Als we nu eens eerlijk zijn
tegen elkaar, leeft dat ook niet bij ons? We
hebben toch nooit de Heere God gezien? En
nooit de Heere Jezus? Een kerk is wat dat
betreft akelig leeg. We zien slechts een Boek,
de Bijbel. We zien de sacramenten (Doop en
Avondmaal) en elkaar. Meer zien we niet. En
we worden opgeroepen de Heere lief te heb
ben die we nooit hebben gezien. Leeft bij u
nooit die gedachte: 'Ik zou de Heere Jezus
wel eens willen zien. Dat zou me sterken'.
Nou, bij mij wel. Want ja, dat wat we wel
zien, binnen en buiten de gemeente, brengt
ons vaak in verwarring. Is het zo vreemd wat
Thomas zegt? Het is eerder begrijpelijk.
Het laatste wat Thomas van zijn Heere zag
was de kraisiging. Dat was een diepe verne
dering, een beeld wat op het netvlies van
Thomas zal hebben staan gegrift. Wat hij
waarschijnlijk niet zomaar wegpoetste. Mis
schien was het zien van het kruis wel het
moment waarop Thomas voor zijn gevoel
alles kwijtraakte. En het horen van dit getui
genis brengt dat niet temg. Zijn wij anders?
Wij willen toch ook zien, tasten, ervaren,
voelen, net als Thomas? De vinger in het
teken van de nagelen, de hand in de zijde?
Wij willen toch ook iets meemaken, een
gezicht zien, een tekst krijgen, een stem van
binnen, die uitredding, dat speciale gevoel
onder de preek, dat licht in het donker erva
ren, die warme gloed van binnen als je zingt,
die tranen als je bidt. Dat willen wij toch
ook? En anders geloven we niet. Net als Tho
mas. We zijn toch niet anders?
We hebben het getuigenis
Maar Thomas moest het, tot op dat moment,
doen met het getuigenis van de discipelen.
En dat geldt nu ook voor ons. We zien dit
alles niet, we waren er niet bij, maar we heb
ben het getuigenis. De Bijbel zegt het ons. En
dat is een betrouwbare Getuige. Laat het ons
gebed zijn dat wij wel geloven. Dat we dit
getuigenis, dat wat de discipelen wel gezien,
gehoord en getast hebben, aannemen. Dat we
ons daaraan toevertrouwen. En dit getuigenis
is vast. Ons gemoedsstemmingen willen nog
wel eens wijzigen. Daar valt niet op te bou
wen. Maar wel op dit getuigenis. Laten we er
dan zijn als dit getuigenis tot ons komt. Niet
zoals Thomas afwezig zijn, en daardoor in
het donker bhj ven. Laten we de Heere bidden
dat dit getuigenis ons overtuigt. Dat we gelo
ven dat de Heere waarlijk is opgestaan. Zodat
ook wij komen tot de belijdenis van Thomas;
Mijn Heere en mijn God.
Den Bommel
Ds. P. van Duijvenboden
vorm met dit deeg en bak het in een voor
verwarmde oven bij 175 a 200 °C in circa 35
minuten geheel gaar. Laat uw baksel nog
even in de uitgeschakelde oven staan met de
deur open. Keer de vorm om op een rooster,
zodat de taart behoorlijk kan aftoelen. Maak
dan de rand los en verwijder de bodem. Snijd
de geheel afgekoelde taart horizontaal in
twee gelijke ronde plakken en besprenkel
deze met het grootste deel van 1 dl Kirsch-
wasser likeur.
Klop een halve liter slagroom met een paar
scheppen witte basterdsuiker flink süjf en
roer daar doorheen de enige uren tevoren
goed uitgelekte kersen zonder pit uit bhk of
pot. Strijk dit mengsel in dikke lagen tussen
de taartschijven, die u dan weer op elkaar
zet.
Week een blaadje gelatine in koud water. Dit
uitknijpen en boven een stomende ketel
oplossen in een kopje waarin u een eetlepel
heet water hebt gedaan. Meng 2 a 3 lepels
kirschwasser door een paar scheppen slag
room en besmeer hiermee de zijkant van de
gelaagde taart. Strooi daar pure chocolade
vlokken of hagelslag op. Gameer de boven
kant van uw Schwartzwalder kersentaart met
wat slagroom, kersen, enige chocoladefigu
ren of strooisel.
GHO STINKT NOG NItT
Waarom zeggen de mensen toch 'Geld stinkt
niet?' Is er dan wel eens een betaalmiddel
geweest dat wél vies geurde?
Antwoord: Dat gezegde danken wij aan de
zuinige Romeinse keizer Titus Flavius Ves-
pasianus, die regeerde van 69 tot 79 na Chr.
Hij moest na het wanbeheer van Nero de
financiën saneren en voerde nieuwe belas
tingen in, zelfs op het gebruik van urine uit
de openbare toiletten door de leerlooiers.
Toen zijn zoon Titus hem wees op de
onwaardige wijze waarop hij die vermeerde
ring van inkomen verkreeg, toonde zijn
vader hem een munt en sprak: 'Pecunia non
olet', ofwel: 'Geld stinkt niet'. Hoe het ver
diend wordt, maakt niet uit.
7.00 uur: Lawaeii optocht voor kinderen van
de bovenbouw, uitgerust met fietsen
voorzien van potten, pannen, blikken en
andere instrumenten om het dorp te wek
ken. Ouders, zorg ervoor dat alles dege
lijk bevestigd is. Vertrek vanaf de Kaoi.
8.00 tot 8.15 uur: Ophalen kinderen op
basisscholen voor Aubade met medewer
king van muziekkorps 'Vooruit' en majo-
rettenpeloton 'Vivace'.
8.30 uur: De kinderen van 0-6 jaar kunnen
hun ballon ophalen bij de container. Wil
len de ouders er a.u.b. voor zorgen dat het
kaartje van uw kind is ingevuld.
8.30 uur: Aubade bij Ebbe en Vloed, het
zingen van vaderlandse hederen door kin
deren, maar uiteraard ook de ouders wor
den verzocht tijdig aanwezig te zijn. De
tekst van de üederen wordt ter plaatse uit
gereikt. Na het zingen worden de baUon-
nen opgelaten.
9.15 uur: Groep 1, 2 en de peuterspeelzaal
worden in de feesttent aan de Kaoi ver
wacht. Daar zullen Joke en Clown Miko
voor hun optreden. Voor de Kinderspelen
moet je goed opletten waar je moet star
ten! Groep 3 en 4 zullen kampspelen gaan
spelen op het Handelsterrein. Groep 5 en
6 zullen een Vossenjacht gaan doen, ver
trek vanaf de Kao. Voor Groep 7 en 8
staat een Survivaltocht op het program
ma, start bij Ebbe en Vloed. (Den^ aan
stevige schoenen en geschikte kleding).
De vrijwilligers voor de begeleiding van
alle spelen worden verzocht a.u.b. om
9.00 aanwezig te zijn op de startlocatie
van het spelonderdeel.
11.30 uur: Prijsuitreiking kinderspelen.
11.30 -15.00 uur: Schminken van kinderen
door het duo Joke. Ook kun je suikerspin
nen kopen en balonnen knopen. Ook de
Clown Miko is dan aanwezig.
13.15 uur: Vrijmarkt voor alle kinderen van
de basisscholen. Op deze vrijmarkt vindt
verkoop van overbodige (zeer waardevol
le) spullen plaats, muzikale talenten zul
len ten gehore worden gebracht, er zal een
demonstratie van goocheltmcs zijn en
andere kunsten zullen worden vertoond.
Ook is er een presentatie van hobby's
Alles uiteraard tegen vergoeding van jou
eigen publiek.
13.00 uur Blokprikken en lachebekjes met mooie
prijzen: Steun de Oranjevereniging.
13.45 uur: 'Kaoi speulen', met het specta
culaire 'Kaoi Islands': een Spektakelbaan
met behendigheid en spelintelligentie.
Maar dat niet alleen, zo zijn er ook: spel
met taartgooien, spelbehendigheid puz
zel, spel touwtrek 'speciaal', spel 'Kaoi
game' met drijvende eilanden. De inge
schreven ploegen (13-17 jaar en 18
nemen het tegen elkaar op in diverse spe
len, waarbij behendigheid, snelheid, tac
tiek en vooral conditie de ingrediënten
zijn. Vergeet niet om in te schrijven!
18.30 uur: Wandelspeurtocht fietstocht.
Gezellig met je eigen 'clubje' wandelend
of fietsend door het dorp. Tijdens de tocht
moeten diverse vragen beantwoord wor
den, waarbij u er versteld van zult staan
wat u wél, maar vooral ook wat u niet
weet van uw eigen dorp. De prijsuitrei
king volgt direct na afloop om ca. 20.45
uur, in de feesttent.
19.00 tot 20.00: Vertrek dropping survfival
voor iedereen vanaf 13 jaar in groepjes
van 6 personen.
20.00 uur: Gevarieerde avond in de Tent
met Prijsuitreiking van de survival, de
'Kaoi games', wandeltocht fietstocht.
Het bestuur van de Oranjevereniging
Oude Tonge wenst een ieder een gezelli
ge feestdag toe.
VERVOLGVERHAAL
Barend de Graaff
-63-
De kop van ouwe Rens boog lager en lager. Maar zijn lippen klem
den zich op elkaar. Er gingen werelden om in zijn hoofd: "Weg!
Weg! Alles van hem was weg! Het leven gered door zo'n mens!"
En.Maar dan kwamen, uit de vreemde diepten van de herinne
ring, flitsen omhoog. Was er iets van een ladder? Had de baardaap
daar mee te maken? En dan: Nan? Wat nam hij mee, toen, in het
graf van wanhoop?
"En nu mot je je nie meer verzetten, vaoder! Ik geloof, wat neef
Klaas zei: God heeft..."
Rens zweeg. Want voor zijn ogen stond de man, die niets meer
kon, die volstrekt hulpbehoevend was, langzaam op uit zijn stoel.
De magere man, met het kale hoofd en het witte gezicht. Rechtop
kwam hij. Rechtop! De kleren slobberden hem om het lijf.
Rens staarde hem aan. Kon niet zeggen: voorzichtig, /ader!
De oude haalde de sleutelbos uit zijn broekzak en zonler de steun
van zijn hand op tafel of stoel, liep hij naar de brandkait. Zijn hand
beefde niet eens, toen hij de sleutel in het slot stak.
De dikke ijzeren deur zoog open.
Rens zag de boeken en de papieren, het geldkistje.
Maar de oude het dat alles onaangeroerd. Vast greep zijn hand
naar het chequeboek. Met het chequeboek in de hard kwam hij
temg.
Rens zag, dat enkele cheques waren ingevuld en ondeitekend. Dus
die had hij nog opgeborgen, toen hij zich door de zielte gegrepen
voelde.
Even kwamen zijn ogen naar Rens, zonder een uitdukking, die
Rens begreep. Toen zette hij zich voor het bureau, doopte de pen
in de inktpot en vulde een nieuwe cheque in: Duizend gulden!
"Asjeblieft", zei hij, keek vast zijn zoon aan. "Asjeblijft! Dat gaet
van je erfenis af'.
Diep verbaasd las Rens nogmaals het bedrag;
Aan mevrouw De Wit, Achterstraat 83, Vorma.
Zijn handacn zijn lippen trilden.
"Vaoder!"
"Ja, jongen! Een Hoogendoom betaelt. En ik wil nie,dat Nan van
mij trouwt met zo'n armoedzaaier!" Het leek Rens rf z'n vader
z'n laatste krachten verspilde aan zijn trots. Want re;htop zat de
ouwe Rens. Bitter en scherp zijn gezicht. Dringende ce kracht van
zijn ogen. "Ik kan het nie meer kere. Ik kan niks meer. Maar beta-
ole zal ik".
Toen trad voor het eerst van zijn leven grote Rens tegen zijn vader
op.
"Nee!" zei hij en rakte de cheque uit het boek, scheiirde haar in
snippers en gooide die in de prullenmand. "Nee!"
Ontsteld, angstig haast zag ouwe Rens toe.
Het vleugje kracht, dat hem opgewonden had tot zijn daad, ont
vlood hem en krachteloos zonk hij terag in zijn stoel.
"Nee, vaoder!" Grote Rens kwam voor hem staan. "Zo nie! Geld
is niks meer voor je! Je moet huge. Je moetje harde kop buge en
Nan niet ongelukkig raaeke! Dienk er om, datje wel gauw voor
God zuU staen!"
Zelf schrok hij zo van dit laatste woord, dat hij zijn hand aan het
hoofd sloeg en zweeg. Moest hij over God praten? Hij, de vrolij
ke levensgenieter, die weer klaar stond om met zijn vrouw en zijn
gezondheid, zijn boerderij en zijn kinderen het volle leven te grij
pen?
Maar het woord was gezegd.
Beschaamd verliet hij het kantoor en waarschuwde de zuster, dat
die naar vader moest gaan kijken.
Plichtsgetrouw, handig en als ervaren verpleegster verzorgde zij
de oude man. Bracht hem naar bed en daar, in de weldadige mst
naar het lichaam, heeft de geest van de oude boer een lange, taaie
strijd gestreden. Allerlei gevoelens welden op. Herinneringen aan
misschien nooit volledig bewust ervaren voornemens en begeer
ten vonden hun weg tot het diepste van zijn ziel.
's Avonds moest Nan bij hem komen. De zuster vroeg het.
SLOT
HET SNEEUWDE, toen de mensen in Vorma zich klaarmaak
ten voor de algemene dankdienst, want het was december
geworden. Het liep tegen het Nieuwe jaar, voor die van
Vorma het met elkaar eens waren om God te danken. Maar ouwe
Rens had zich niet verzet.
Klaas Wenders had dat wel gevreesd. Hij kende de tekst: zal een
Moorman zijn huid veranderen of een luipaard zijn vlekken? Zal
oom Rens ooit goed kunnen doen, nu hem het lange leven geleerd
heeft kwaad te doen?
De kerkvoogden verscholen zich achter hem en zeiden: we moe
ten er eerst met ouwe Rens over praten. Waarschijnlijk was dat
niet eerlijk van hen en waren ze zelf, nu de ziekte geweken was,
weer dezelfde boeren van altijd, die het niet al te best dulden kon
den, dat een dominee van de andere kerk op hun preekstoel kwam
te staan.
Doch het viel mee met de houding van ouwe Rens.
Klaas vond een heel ander mens, toen hij met hem ging praten.
Een heel ander mens. "Ik verzet me nie meer", zei de man, die zich
de laatste tijd tegen alles verzet had, wat niet overeenkwam met
zijn boerenaard.
"Het is goed!"
Eerst dacht Klaas, dat de man uitgeblust was. Dat de ziekte zijn
kracht had genomen. Maar dat bleek niet zo te zijn. "Neefje", zei
ouwe Rens, "ik heb een jong paerd gehad. Eén mar in heel mijn
leven, dat naar de vilder most, omdat het niet gedresseerd wilde
worden. Het sloeg de dresseerkar kapot. Het heeft de vader van
Toontje van Ast een trap tegen het been gegeven, dat de man zes
weken plat op bed gelegen heeft. Ik heb het met sukerklontjes
geprobeerd en met de zweep. Ik heb het ook de praem op de neus
gezet. Maar niets hielp".
Een poosje zweeg de oude boer, keek het raam uit, de winterse
tuin in, maar begon toen weer: "Een vrome man zal ik niet oire.
En wat ik voorgestaen heb uut alle macht, dat was niet slecht.
Maar God heeft een praem op mijn neus gezet, begriep je?"
Natuurlijk begreep Klaas dat. Doch evengoed hij het niet. Dus
deze Moorman had zijn huid veranderd? (wordt vervolgd)
•t.
i**
