■pll^
^9
^^^^^^M
LH
Hoe de landbouw uit Nederland verdwijnt
^H
^H
^8
1
EIIAIIIiei-IIIEUWS
Introductiecursus
'weer en sterren'
1 1 ^^^^^^^^B
^^^BIBI
■1
^^^^^^^^^H
^H
^H
^H
1
Damclub Denk en Zet
^H
^^^^^^^1
nM^^^^^^^^E
^M
^H
Hl
PAGINA 9
VRUDAG 19 JANUARI 2001
Landbouwpraatje door B. Schouwing
Nederland wentelt zich genoegzaam in
een ongekende welvaart. Wij leven in een
land met gouden bergen. Maar is het 18-
karaat of klatergoud? Er is sprake van
een macrosprookje met micro-drama's.
Daar kan menig boer over meepraten.
Het lijkt erop dat de landbouw in Neder
land de langste tijd heeft gehad.
Het magische jaar 2000 zit er alweer enkele
weken op. Het jaar wordt gekenmerkt als de
start naar een nieuwe gouden eeuw. De wel
vaart groeit en bloeit. Nederland tobt van
daag met luxeproblemen: hoe krijgen we de
welvaartsvruchten op? Er is een overvloed
aan geld; dat hebben we in jaren niet meege
maakt. We barsten in het goud en toch rijst
de vraag of het van voldoende karaatgehalte
is. In veler ogen blijft het slechts klatergoud
dat heel snel afbladert.
Er is nog steeds een groot verschil tussen de
macro-euforie en de microtobberij. In menig
boerengezin stapelen zich alleen maar zor
gen op. Ondanks de macrostatistieken van
rekenmeesters bij het Centraal Bureau voor
de Statistiek en bij het Landbouw Econo
misch Instituut blijft het tobben op en rond
het boerenerf. Een planoloog bij het Neder
lands Instituut voor Ruimtelijke Ordening en
Volkshuisvesting komt tot de conclusie dat
de landbouw in ons land zijn langste tijd
heeft gehad. Geert Mak zou de titel van zijn
beroemde boek kunnen veranderen: 'hoe de
boer verdwijnt uit Nederland'.
Klimaat bedreigend
Een microgram voltrekt zich op het platte
land. Veel akkerboeren blijven steken in toe
nemende verhezen. De prijzen voor de
MIDDELHARNIS SOMMELSDUK
15 januari 2001
Afdeling 2:
J. Lodder-M. Klink0-3
R. Jacobs-L v. d. Kooij1 -1
A. Verolme - C. Polder3 - O
Afdeling 3:
P. Kats - J. GroenendijkO - 3
G. Zaaijer - L A. Nipius3 - O
Zeeuwse Competitie
Aagtekerke/Oostkapelle - D.E.Z6 -10
J. Houmes-P. van Brussel2-0
A. Goudzwaard - A. v. d. VeerO - 2
M. C. de Smit - C. Spee2 - O
J. Verstraate-L A. DekkerO - 2
L. de Visser - H. H. VerolmeO - 2
A.W. Smit-W. LPeeman1-1
A. A. Bouwens - J. v. d. OudenO - 2
J. Poppe-A. Knape:..l - 1
meeste akkerbouwproducten zijn belabberd
laag. Menig akkerboer heeft de weergoden
niet aan zijn zijde. Het akkerland is al enke
le jaren verregend. Voor de tweede of derde
maal in enkele jaren tijd blijven vfle gewas
sen (zoals aardappelen) in de grond zitten.
De melkveehouderij heeft goede jaren achter
de rug. Maar ook daar dreigen donkere wol
ken. Het vertrouwen in de koeien is
geschokt: de voedselveiligheid is in gevaar
door de gekke-koeienziekte. De breed ver
spreide vrees voor de Creutzfeld-Jakobziek-
te slaat terug naar de veehouderij. In die sec
tor staan de prijzen flink onder druk. Met de
varkenshouderij gaat het helemaal de ver
keerde kant op. Varkenshouders leken op te
krabbelen uit het dal van pest en mond- en
klauwzeer. Maar nu komt er een lawine van
regels, ge- en verboden, ingegeven door
allerlei milieu- en ruimteüjke ordenings
overwegingen. Er staat een Reconstructie
wet Platteland op stapel die varkenshoude-
rijbedrijven verbiedt in de nabijheid van
natuurgebieden. De wet rekent waarschijn
lijk af met meer dan de helft van alle var
kensbedrijven in ons land.
Klimaat boeronvriendelijk
Het microgram op het platteland is wellicht
niet zozeer het gevolg van de marktontwik
kelingen maar veeleer van pohtieke en maat
schappelijke druk. Het politieke klimaat in
ons land is de boer allerminst gunstig
gezind. Nederland is pohtiek paars gekleurd,
daardoor is groen uit. De groene agrarische
sector is uit de politieke gratie. Boeren raken
vooral gefrustreerd door de wijze waarop
politici de oren laten hangen naar allerlei
groeperingen en bewegingen die boeron
vriendelijk zijn. De 'one item groeperingen'
storten zich fanatiek op de land- en tuinbouw
en leggen hun ongenoegen op soms agres
sieve manier op de politieke tafel in Den
Haag. De uitkomst van deze races der onte
vredenen wordt verzilverd in een lawine van
regels die de boer volledig aan de ketting
legt. Wet- en regelgeving verlamt de land
en tuinbouw. Een optelsom van milieu- en
ruimtelijke ordeningsregels ontneemt de
boer alle bewegingsvrijheid. Voorbeelden
zijn er te over: de Vijfde Nota Ruimtelijke
Ordening pleegt een aanslag op 500.000 ha.
landbouwgrond. De Reconstructiewet Plat
teland raakt 14.000 veehouderijbedrijven.
En de lijst van anti-boermaatregelen zal ook
dit jaar cildoor groter worden.
De micro-drama's op het platteland steken
schril af tegen het macro-welvaartssprookje
in Nederland. Vele boeren- en tuindergezin
nen leven in trieste omstandigheden. Hun
zorgen worden al te gemakkelijk weggemof
feld onder het vaderlandse klatergoud. Het
boerenleven past kennelijk niet meer in onze
welvarende samenleving waar overvloed de
gewoonste zaak is.
Op dinsdag 6 februari a.s. begint weer de
introductiecursus 'Weer en sterren op
vakantie en thuis'. Het is de vierde cursus
die ook dit maal wordt gegeven in
het 'Diekhuus' te Middelhamis. U maakt
kennis met onder andere:
- de sterrenbeelden van het seizoen;
- de maan en haar schijngestalten;
- de planeten, zoals Jupiter, Satumus,
Venus en Mars;
- de zon bij opkomst en ondergaan;
- de wolkenhemel;
- het voorspellen van het weer op kor
te termijn.
De cursus biedt gelegenheid om te kijken
met een echte sterrenkijker. Bijzondere
voorkennis is niet vereist. Docent is
opnieuw de heer H.P. Prinse. Acht avon
den van 6 februari tot 27 maart, 19.30 -
21.30 uur. De cursusprijs bedraagt f
120,00 en voor omstreeks f 60,00 kunt u
een sterrengids en sterrenkaart aanschaf
fen. Aansluitend is er de mogelijkheid van
een vervolgcursus van vier avonden vanaf
dinsdag 3 tot 24 april. (De kosten hiervan
bedragen f 60,00). Hierin worden een aan
tal speciale onderwerpen behandeld. Cur
sisten mogen deze ook zelf aanvoeren.
Aanmelding: 0187 - 482400 of e-
mail diekhuus@tref.nl (Diekhuus Mid
delhamis).
Een puzzelhoek waaraan zowel kinderen als volwasse
nen kunnen meedoen én waarmee een prijs kan worden
gewonnen. Éénmaal in de twee weken treft u 'Puzzelt u
mee?' in de vrijdageditie van Eilanden Nieuws aan en
iedere keer kunt u met uw goede oplossing een tegoed
bon winnen van f 25. Die wordt beschikbaar gesteld door
Boekhandel Van der Boom, Voorstraat 41 te Sommels-
dijk en kan aldaar worden besteed. Zend u uw oplossing
uiterlijk één week na verschijnen naar: Eilanden
Nieuws, 'Puzzelt u mee?'. Postbus 8, 3240 AA Middel-
harnis. Per puzzel wordt uit de goede inzendingen een
winnaar getrokken, die de gewonnen prijs krijgt toege
zonden. Bij elke nieuwe puzzel zal de oplossing van de
voorgaande worden gegeven. Puzzelt u mee?
6.
1Van weUc land was Og koning?
2. Welke vrij stad lag in de woestijn?
3. Waarin werden de nieuwe stenen
tafelen gelegd?
4. Op welke berg moest het volk de
vloek uitspreken na de intocht?
Welk dier verdeelt de klauw, maar
herkauwt niet?
Wat mocht men niet koken in de
melk van zijn moeder?
Welk deel moest de priester krij
gen van een offerande behalve
kinnebak en pens?
Wie moest het volk toespreken
voor men ten strijde trok?
Wat moest gemaakt worden op het dak van een nieuw huis?
Hoeveel slagen moest de onrechtvaardige na een rechtzaak
gegeven worden?
11. Waarmee moest men de stenen op de berg Ebal bestrijken?
12. Op welke berg zou het volk gezegend worden?
13. Waarvan zou de hemel zijn als men de Heere niet gehoorzaam
was?
Wie was de koning van Hesbon?
Over welke vogel wordt gesproken in het lied van Mozes?
Tot wie zei Mozes: "Dat hij leve en niet sterve"?
Wie is de "beminde des Heeren"?
Van wie zei Mozes: "Hij is als een jonge leeuw"?
19. Op welke hoogte lag de berg Nebo?
20. Hoeveel dagen werd Mozes beweend?
9.
10.
14.
15.
16.
17.
18.
13
14
18
16
2
9
8
10
4
17
5
3
6
12
19
7
20
11
I^^^M
IB^^^^^^^^^^^^^^^^^^^B
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Met het inluiden van liet jaar 2001, is voor Goeree-Overflakkee het Meekrapjaar
van start gegaan. 2001 zal de geschiedenis ingaan als het jaar waarin de mee
krap wortel herleeft. De zoektocht is inmiddels in volle >gang. Goeree-Overflakkee
staat in rep en roer. Meekrap, een niets zeggend plantje, bijna verloren gewaand
in het tumult van de industriële ontwikkeling, heeft naar het zich laat aanzien de
potentie om anno 2001 opnieuw mensen samen te brengen.
Reeds in september 1998
werd op persoonlijk ini
tiatief een werkgroep
samengesteld. Gedreven
door nieuwsgierigheid
naar de raadselen rond de
verdwijning van de laatste
meestoven ging men op
zoek naar de wortels van
een bijna vergeten gedeelte
van de geschiedenis van de Zeeuwse en
Zuid-Hollandse eilanden. Aangevuurd door
persoonlijke artistieke eigenschappen ont
stond bij deze mensen van het eerste uur
weldra een stiUe drive om een voor deze
streek uniek project voor te gaan bereiden.
Een diversiteit aan historisch besef, muzi
kaal talent, creatieve beeldvorming, educa
tieve inzichten en gezamenlijk enthousiasme
zal uitmonden in een breed sociaal-cultureel
evenement op Goeree-Overflakkee. Gedra
gen door steun van lokale en provinciale
overheden, maar eveneens gesterkt door een
krachtige inzet van vrijwilligers en bedrijfs
leven, heeft het project potentie om uit te
groeien tot een evenement van allure. Een
evenement van deze omvang, en met deze
missie, verdient, maar kan ook niet zonder,
een breed draagvlak van bevolking, overhe
den, bedrijfsleven en media. Op zoek naar
haar roots, bereidt Goeree-Overflakkee zich
voor op een uniek jaar in haar reeds lange
geschiedenis.
Een stukje historie.
Meekrap was sinds de middeleeuwen een
zeer belangrijke bron van inkomsten op deze
eilanden. Uit de wortels van de meekrap-
plant werd, na een groeiperiode van drie
fjaar, een fraaie rode kleurstof f ewonnen. De
verwerking van de meekrapwortels voltrok
zich in zogenaamde meestoven. Karakteris
tieke productieplaatsen, eeuwenlang beeld-
bepalend voor het landschap. Deze meesto
ven werden beheerd door participerende
boeren. Zij waren aandeelhouders binnen de
stoof en verwerkten bij toerbeurt hun meekr-
apoogst. De productiewijze had een hoge
graad van perfectie bereikt en de kwaUteit
van de Nederlandse meekrap werd geroemd.
De handel in meekrap was bijzonder lucra
tief. Echter, in 1868 ontstond de vervaardi
ging van de chemische kleurstof Dit bete
kende de nekslag voor de meekrapteelt. In
betrekkelijk korte tijd werd deze bedrijfstak
weggevaagd. De meestoven werden in een
hoog tempo afgebroken of nog slechts als
opslagruimte gebruikt. Gememoreerde
geschiedenis vormde voor de initiatiefne
mers van Meekrap 2001 de inspiratiebron
van hun plannen. Meekrap mag niet uit
beeld geraken. Tenslotte is dit deel van de
geschiedenis van Zuid-West Nederland té
kleurbepalend geweest.
Onderbouwing
Vanaf 1998 is door de ontstane werkgroep
nagedacht aan de onderbouwing van Mee
krap 2001. Men onderzocht of de teloorgang
van de meekrapteelt voldoende aankno
pingspunten bevatte voor een voorsteUing en
of voor een dergelijke productie belangstel
ling zou zijn in de regio. Daarna is onder
zocht of er vanuit het bedrijfsleven sympa
thie zou bestaan voor sponsoring van zo'n
project. De reacties waren in deze fase al
positief. Het creatieve team, de mensen van
het eerste uur, heeft van meet af aan een the
atraal verhaal voor ogen gehad. Vanaf de
eerste studies, naar het verleden van plant en
meestoven, is nlen dan ook bezig geweest
met 'het werken aan een script. Een verhaal
in woord, toon en gebaar wat zou moeten lei
den tot een grootschahge openlucht voor
stelling, met deelnemers van eigen Flakkee-
se bodem. Na een verbreding van de werk
groep ontstonden er eveneens plannen voor
een nevenprogramma, met als doel: de
belangstelling voor de meekrapcultuur te
activeren.
Gezocht is naar een breed vertakt aanbod,
waarin onder andere een educatief scholen
project (Meekrap Rood Show), een manifes
tatie door eigentijdse regionale kunstenaars
(Kraplak), exposities en lezingen (Meekrap
Galerij), terugtelen van de meekrapplant
(Meekrap Groen), deelname aan regionale
manifestaties (Meekrap Actueel), publiceren
vanuit het verleden en heden (Meekrap
Nieuws), om de aandacht vragen. Om het
enthousiasme van de bevolking te peilen,
werden reeds een aantal werkconferenties en
een verkenningsdag georganiseerd. Tijdens
deze dagen kon het publiek de sfeer opsnui
ven. Inmiddels hebben zich meer dan 150
personen aangemeld als gemotiveerde deel
nemer.
Ook vanuit bestuurlijke en maatschappelijke
organisaties is enthousiast gereageerd. De
afgelopen tijd is men regelmatig bijgepraat
door middel van een nieuwsbrief. Inmiddels
heeft dit medium zich voortgezet als Mee-
1
Ontwerp illustratie meekrap H. J. Jassoy, Goedereede
krabbel, een professionele nieuwskrant voor
iederéén die ook maar iets met Meekrap
2001 van doen wil hebben. In ontwikkelde
opzet is uitgegaan van het regionaal aanwe
zige talent dat kan worden benut. Met het
project worden ideeën en structuren ontwik
keld, die bijdragen aan een uitbouw van de
culturele kwaliteit van de regio. Daarbij
wordt gedacht aan bewustwording en waar
dering van regionaal erfgoed en stimulering
van het culturele klimaat. In de uiteindelijke
realisatie staat een regio-overschrijdende
uitstraling voor ogen.
Financiering
Ruim vóór het Meekrapjaar 2001 was het de
provincie Zuid-Holland duidelijk. Met een
mooie subsidie en de kwalificatie "landelijk
voorbeeldproject" ondersteunt zij mede dit
ambitieuze project. Gedeputeerde voor cul
tuur dhr. Ir. Houtman onderschreef deze bre
de waardering door beschikbaar te zijn als
lid van het comité van aanbeveling. Inmid
dels hebben ook de eilandelijke gemeenten
aangehaakt.
Tevens is een intensieve sponsorwerving
opgestart. Al deze steunbetuigingen zullen
tenslotte een brug vormen om de totale
begroting van ca. fl. 300.000,sluitend te
krijgen.
Hoe verder...
Inmiddels heeft het script zijn definitieve
vorm gekregen en maakt het Diekhuusplein
te Middelhamis zich op voor een zestal
voorstellingen in juni 2001 van dit boeiende
schouwspel. Door meer dan 150 mensen
wordt op dit moment keihard gewerkt aan
een productie die er zijn mag. Het is niet zo
maar wat om voor ca. 125 kostuums zorg te
dragen. Het is niet zo maar wat om zes avon
den meer dan twee uur lang live te moeten
musiceren en zingen. Het is niet zo maar wat
om van de eerste tot de laatste voorstelhng
scherp te blijven in hoofd- of bijrol. Het is
niet zo maar wat om honderden kilo's staal
te verwerken tot fraaie decorstukken. Kort
om Goeree-Overflakkee is nu reeds in rep en
roer.
Met man en macht wordt gewerkt aan een
megaproject. Want straks mogen zes avon
den lang in totaal 3500 mensen genieten van
een terugblik in een rijk stuk geschiedenis,
gegoten in een eigentijdse verpakking ver
taald door middel van een aansprekend ver
haal.
Kaarten
Vanaf 1 maart zullen de kaarten voor dit
streek-schouwspel in de voorverkoop gaan.
De beide VVV's van Flakkee zullen dit ter
hand nemen. Tevens wordt bekeken of ver
koop via de site www.meekrap.nl mogelijk
is. Vanaf 1 februari gaat de Rood Show op
reis. Een door het Kunstgebouw ontwikkeld
lesprogramma voor de groepen 7 en 8 zal
alle belangstellende basisscholen van Goe
ree-Overflakkee bezoeken. En de belang
stelling is groot. Mogelijk kunnen ook diver
se brugklassen van het voortgezet onderwijs
meeliften. Wie de jeugd heeft...vult u zelf
maar in. In Melissant groeit in alle stilte al
bijna een jaar een unieke zijtak van Meekrap
2001.
De Nollestee een beschermd werkproject
voor zorggebruikers van de Stichting Zuid
wester heeft de terugteelt van een uniek
plantje ter hand genomen. Wortels vanuit het
Zeeuwse Sint Maartensdijk zijn inmiddels
tweejarige planten. Meekrap herleeft ook in
letterlijke zin. Mensen met begrenzingen
beleven plezier aan dit unieke project. Over
integratie gesproken. Inmiddels is een aantal
mensen bereid gevonden om stokoude
streekbewoners te gaan interviewen. Deze
bevindingen leveren boeiende historische
verhalen op. Presentaties in de vorm van
exposities en lezingen liggen in het ver
schiet. Goeree-Overflakkee prijst zich
gelukkig met een groot aantal beeldende- en
schilderende kunstenaars. Met Meekrap
2001 als grote animator gaan deze mensen
een expositie voorbereiden van nieuwe
kunst met gebruikmaking van oude verf.
Kraplak, de karakteristieke rode kleur, zal de
basis zijn van een breed scala aan boeiende
creaties.
Meekrap 2001 heeft een uniek concept een
werkwijze die opvalt. Zoeken naar een brede
doelgroep. Hoe breng je anno 2001 opnieuw
mensen bij elkaar. Respect voor eikaars
overtuigingen. Ruimte voor een diversiteit
aan signatuur, zonder verloochening van
ieders unieke principe. Het kan nog steeds.
Meekrap bewijst het en is in staat jong en
oud, oud en nieuw, natuur en cultuur, woord,
gebaar en klank, om te vormen tot herkenba
re vormen, welke eigentijdse mensen moge
lijkheden bieden, het heden opnieuw kleur te
geven.
Bouwen vanuit de basis betekent, geen doel
stellingen vooraf, maar met de mogelijldie-
den en begrenzingen van initiatiefnemers en
deelnemers, bouwen aan een breed program
ma. Hiermee is slechts en tipje van de sluier
opgehcht. Het verhaal gaat door, de kara
vaan die 'Meekrap 2001' heet, trekt verder.
^is:S^X#X^K?M^Sï%;KÏi||!;|i?>i;^^
lAX^^ t u mee
2
We puzzelen deze keer door het bijbelboek Deuteronomium.
Na het beantwoorden van de vragen vormen de letters uit de
balk weer de eindoplossing, als ze in de aangegeven volgor
de zijn gezet. Het volk Israël mocht van bepaalde dieren niet
eten. We zoeken deze week vier dieren die door het volk wél
gegeten mochten worden.
5.
7.
■H
1^^
M^eekrap zoo]
erf^oeb
ki
eur
