eiarasi-iiiEuvs
M
VRIJDAG 22 DECEMBER 2000
In hut voorjaer van 1949 bin ik naer de
kleuterschóóle ègöó. Die wier in un paer
lekaolen die toch niejt gebruukt wiere
deur de staeseschóöle (openbaereschöö-
le), an dun Durpswegt èhouwe. Hoad-
kleuterleidster was in dien tied juffrouw
van Es uut Menheersen. De kleuterleid
ster waere Alie van meester Klein, Griet
van Klaos Meyer, Teuna van Chris van
Teun van Rijk Akkershoek (Pikaert) in
Jans van Jaopie van Janne Heerschap.
Toe juffrouw Jans mit Piejt van Dam gie-
ng trouwe, mochte wiele allemaele meer
naer hut Gemieentehuus. Nae afloap van
de trouwerieje stong de bode Jan Bok bie
de deure, in dee dêêr snoopies an us uut
dêêle. Waerschienluk hewe dat bruuds-
uukers èweesd. Op de kleuterschóóle
wier veel èknipt, èplakt in matjes èvloch-
te. Soms zeag 'k wel us hut is toch wel
goewd dat ik op de kleuterschóóle èzeete
hé, want soms heije dêêr noe nog gemak
van. Je mot dienke ik freubele nog al erg
graeg! Op un keer vroeg de juffrouw an
us: 'wat zou je vandaege hut liefst doe-
we?' Jaopie van der Sluus riep deur de
klasse hene; 'Juffrouw, lae mun mit klui
speele' in dat gieng deur. In de zeumere
gienge we nog al us naer de Kluistee, (in
dien tied was hut oak in gebruuk as voet
balveld deur de Oudurpse voetbalveriee-
nege WFB) je kon dêêr lekker speele in je
was gêên means toet last. We liepe dan
via dun Dirksdoensweg in heur hut lietje
langs Zuster van der Starre dur huus naer
de Kluistee toe. Op un móóije zeumerdag
wiere we dêêr deur Aorie Kurrevink, mit
de hêêle klasse op de foto èzet. De zieje
Aorie nog onger un zwarten doek achter
zun fototoestel stóó, om dan de foto te
maeken! Je mot dienke: wanneer zag je
noe zo iets? Mar ja, hut wier april 1951 in
toen mosten we naer de gróóte schóóle,
(die noe deur de brandweer as instructier-
uumte in as garage gebruukt woord). Je
wier dan aprilbigge ènoemd. Mar ja, dat
was oak mar voor un jaer, want dan dee
je dur oak an mee, om dat te roopen!
Voorzieje van un griffeldóóze in un inkt-
lappe (die deur je moewder van overschot
ronde lappies stof mit un knoppe dur
boven op èmaekt was), wier je deur
moewder dun eersten dag op schóóle
èbrogt. De volgende daegen gieng je mit
de kroo uut de buurte mee naer schoole
loape. Je moewder hoa dur geen tied
mêêr voor om je twee kêêr op un dag op
schóóle te briengen in op te haelen, zoeo
as dat noe gebeurt. Mit circa 42 nieuwe
leerlingen kwammen we bie meester H.
te Hennepe te zitten. Nog un stik of tiene
kwamme dur bie juffrouw K. van Waarde
terechte (die kwam eiken dag, weer of
gêên weer, op de fiets uut Goeree) terech
te, die un Ie in un 2e klasse hao. De eer
ste schóólweeke vurliep nog al aerdig,
want de meeste konne al toet tiene telle in
de eerste Pesalm die me moste lêêre was
Pesalm 81 vers 12 'Opent uwen mond'.
Mar die konnen we oak al, want zoeo
gouw je un beetje kon praete wier je die
deur je moewder of opoe èleerd. Mit hut
aap-noot-mies leesplankje hao dur oak
weinug moeite. Noe was ur in dien tied
net un nieuwe spelling uut èkomme.
Nieuwe boekjes waere deur niejt; de
ouwe voorraed was zeker oak nog niejt
op, of hut zuunegheid? Mar hoe dan oak,
wiele moste die vuranderiengen in de lees
in taelboekjes anpasse. In de ouwe spel
ling stong dus; bosch, vleesch, visch,
Nederlandsche om mar us wat te noemen.
Dat most dus bos, vlees, vis en Neder
landse woore. Zoeo as ik al zei, gieng je
mit heel de buurte gelieke naer schóóle.
Dat ware bie us in dun Durpswegt: Teun
van Jan van Teun Grinnewis, Maja in
Krien van Jans van Kee Bok van der
Wende, Krien in Miep van Kees van Kee
Bok-Grinnewis, Bram van Cas Westdiek
in Lenie van Toon Rijnbrand. Hut gieng
hêêlemaele van hut jaergetieje of, hoe of
dat wiele naer schóóle gienge. In de win
ter wannéér hut vroos in dur lag ies, dan
gienge we zo veel meugeluk over de
dicht gevroze slóóten naer schóóle loape.
Mar as dur sneeuw lag gieng je mit je
slee. In de knikkertied gieng je al knikke
rend naer schóóle. Of mit je tol in zweep
je in dan wêêr mit je hoepel. Mar we gie
nge oak wel op de fiets. Soms dee mun
waskniepers in un blikkedóósie van
schoewepoes in elestiekjes van un ouwe
binneband èknipt un raetelaer an hut
voorwiel van je fiets maeke. Eigenluk
was dur altied wel wat te beleven of te
ziejen ongerweege. In dun oesttied stong
dur bie Cor van Dirk Voogd op hut
klampemeetje un paer weeken un dors-
mesien. In dat hao uze belangstelling. We
vroege om un handje teareve, dêêr dee
mun kouwgom van maeke. Oak wier dêêr
nog al us un koeje bie de stier èdae in dan
bleef je even stóó kieke hoe of dat gieng.
Wannéér de huusslachtingen begonne dee
mun bie dien in geenen die an hut slach
ten waere om de staert in buukzweerte
vraege. As je gelok hoa dee ze dur un
beetje vorseworste bie. Zeker un paer
keer in de weeke most je 's ochens un
zakje meel bie dun bakker góó brienge in
dien zelfden eavund uut schóóle most je
dan hut gebakke broad wêêr ophaele.
Soms rook dat zóó lekkur datje dur niejt
of kon bluuve in begong je mar an hut
vorse korsje te plokken in dee je dur van
ete, toet ur un hêêl gat in hut broad zat.
Mit koekjesdieeg watje soms mee most
nemen naer dun bakker in un schuttel mit
un theedoek dur omhene èknoapt, was je
beter of. Want 's ochens dee je van hut
deeg proove in 's aevuns lietje de koek
jes o^ niejt ongemoeid. As je leege fles
jes voor medesienen bie dokter Ruizeveld
most góó brienge, in laeter de volle opha
ele, viel dur oak niejt veel te prooven! In
dan stonge we wêêr un hort bie de smisse
van Maert van Damme te kieken wannéér
dur deur Peet van Damme of Klaos van
Cees Sperling un paerd beslooge wier. As
je dur an dienkt ruuk je nog de locht die
dur of kwam as ze de roeod hééte hoefie-
zers deeje passé, 't was un hêêl aparte
locht. In dien tied dat wiele naer de gróó
te schóóle gienge, ree dur un lokomotief-
je mit kipkarren over de Hoage-pad om
hut zand in de vurhardieng vóór hut anle-
agen van de Oosterwegt an te voeren.
in in de cafee's, dus most hut op die
meniere. 's Zeumers waere de ijsco boe
ren, Mijn Goewdegebuur, Jan Flehil in de
tenten op strange daeglukse ofneemurs
van staeven ies. Huub Bosloaper in Cees-
je van Pouw Grinnewis brochte de pakjes
in de kisten mit spullen mit dur hittekarre
naer de geadresseerden, alius wier deur
Jaop Knaepe in Leen Akkershoek, die
agent van de RTM was, in goeie baen
èleid, want de spullen moste wel op tied
in op hut juuste adres koirune. We haelen-
de nog wel us kattekwaet uut dêêr, as dun
trem klaer stong om te vurtrekken deeje
wiele hut leste rietuug loskoppele, wan
néér dan dun trem gieng rieje bleef hut
rietuug stóó, in dan moste ze vromme
komme om hut als nog an te koppelen.
Op un kéér he mun mit un berg jongens
(we zatte toe al in un hoagere klasse) un
lege goederewagon over de trembaene
toet an de 'Eendracht' èdouwd. In hut
begin viel dat niejt mee, mar as je over
hut dóóije punt heene bint dan góót hut
uutsteekend. Opeens hóóre we dun trem
voor dun overwegt finite. 'Dêêr komt dun
trem an', zeije we tegen mekaore. We lie-
te de wagon de wagon in gienge dur as
haezen dur van deur. De massienist liet
de lokomotief vaert vurmindere mar kon
toch niejt voorkomme dat de lege wagon
un flinke douw kreeg, zoeodat die mit un
flinke vaert hut Oudurpse tremstassion
binnen kwam rieje in tegen hut stóótblok
iets van je zag wat'niejt in dun haek was,
dan kon je je lol op. Hut was zelf zoeo
toe in 1957 de schuure van Ceesje Pad
mos (Heiburg) an dun Hofdieksewegt in
brand stong, meester Spuibroek Ceesje
Poortvliet opsloot in hut kaemertje. Cees
je was geweum om as de brandsirene gie
ng dur van deur te góón, naer hut brand-
adres. Ceesje zat toen al bie de brand
weer. Mit de middug liet meester
Spuibroek Ceesje los mit de boodschap
nae de middug naer schóóle vromme te
komme. Mar Ceesje was weig in bleef
weig die middug. Dun aoren dag kon hie
dur van inneme bie meester Spuibroek,
mar dêêr gaf Ceesje niejt om. As hie mar
bie dun brand èweest was. Wat we oak
earg intursant vonge was het koffie bran-
de in de 'Vooruut'. Thies van Piejt Meyer
dee dat voor Teun van de Klaerebeek
Taenis. De peekoffie zat in un ronden bal
die al draoiend in hut vier hieng. Je
begriept wel dat wiele altied ruumschoots
op tied van huus gienge om naer schóóle
te góón. Wannéér we dan nae veel
omzwearviengen op hut schoolplein
kwamme, dee mun déé oak nog wel hut
één in aore speel mit mekaore, zoas haes-
jeover, dammetje, buutvrie, jaegenhond,
land vurovurtje of pandje vurbeure. Op
un geven moment hao je wêêr un tied dat
we mit sigerettemerken deeje kaerte, van
un sigerettedóósje hao je vier kaerten,
want je dee ze deur schóóre. Soms hao je
diend hewwe. Toe mun naer de 2e klasse
gienge kwamme we bie juffrouw M. Ver-
maas te zitten. Dêêr moste we op de klok
ke lêêre kieke in oak mit romeinse sief-
ers. We dee oak mot de hêêle klasse
geliek de taefels lêêre. In de 2e klasse
bim mun oak nog un paer weken thuus
èweesd vanwege de ramp, want de schóó
le heit oak nog gedeelteluk onger waeter
èstóó. Dat vonge wiele niejt earg want toe
deeje je eige niejt vurveele want je zat
diengen die je nog nóóit èzieje hao.
Regelugmaetug dee dur un helikopter op
de weije van Leen van Janne Akkershoek
lande. Die brogt kranten in hut hoag
noduge zoas meedesienen mee. Op un
kêêr mochten we dur us in kieke van de
bemanieng. April 1953 kwammen we bie
meester J. Kleijn in de dorde klasse
terechte. As je bie zun un Oudurps woord
gebmukende of je sprak niejt mit twéé
woorden, dan hiewwen zun hand an zun
oore in zei un 'wat hoor ik daar', dan wist
je wel hoe laete of hut was. Un tweede
kêêr lietje ut niejt mêêr voor komme. In
de dorde klasse was oak hut leste jaer dat
we op un leije moste schrieve. Zodoende
konnen wiele oak gêên erten in boanen
méér in uze sponsdóóze laete schiete. De
omstandugheden hiervoor waere buuten-
geweun: vochtug in waerm. An de éne
kant was hut mar goewd oak dat die leien
vurdweene, want dur krege dur nog us
twee ruzie mit mekoare. Zoeo earg dat
Schooljaer 1954-1955 de vierde klasse.
Bovenste reije van lienks naer reks: Kees Taenis G.zn, Adrie Klienk H.zn, Gert van Splunter, Kees Akershoek E.zn, Rens Meijer L.zn, Adrie Lokker A.zn,
Gert Breen T.zn, Gert Grinnewis Kl.zn, Kees Grinnewis Czn, Max Boelaeres J.zn, Cor Mierop Kl.zn, Hans Meijer Th.zn, meester B. A. van Lenten.
Twêêde reije: Wim Klepper J.zn, Corrie Taenis T.d, Tineke KóóleA.d, Mientje de Mddy Kr.d, Betje Wesdiek, Jannie Baekelaer Joh.d, Mientje van WijkM.d,
Nelly Westhoeve J.d, Gieltje Taenis J.d, Klaosje Aoleman M.d, Jaentje Rijnbrand J.d, Jo Meijer P.d, Jobje van der Sluus, Piejtje Aoleman Ant.d.
Dorde reije: Job Padmos Kl.zn, Jaop Mastenbroek L.zn, Ria Poelie Cd, Suze Taenis J.d, Lien Taenis J.d, Neeltje Klepper E.d, Aat van der Bok J.d, Nelie
Ihrman P.d, Jannie Klienk H.d, Greet Meijer Adr.d, Nellie Hoek M.d, Nellie Vurduun J.d, Joke Witte Fr.d.
Vierde reije: Cor Grinnewis J.zn, John Lodder Joh.zn, Ko Akkershoek W.zn, Bram Rijnbrand Czn, Hans Venneman Joh.zn, Teus de Ronde Czn,
Jaop van der Sluus, Cor Taenis Czn, Joop Mierop Jaczn, in Aeren Meijer Kl.zn.
Zoeo iets hao mun nog nóóit èzieje. De
Hoage-pad was indurtied un paedje van
koolassie dat liep van hut huus van Kom
mer van Sjors Taenis naer de waetermeu-
le van de RTM (noe is dat hoek Hoage-
pad Bemhardwegt). Hut huus van Kom
mer is hut huus naest de C 1000 in nog
beweund woord deur de vrouwe van Piejt
Vurduun. De Oosterwegt van tóe hiet dus
noe wéér Hoage Pad. Zoeo zieje mar al
hut ouwe komt vronmie. We gienge oak
veel over hut tremstassion heene, want
dat lag duchte bie schóóle, in dêêr was
altied bedrievugheid genoeg. As dur gêên
trem an kwam, dan wiere dur wel trem-
wagons èlost of èlaeje. In dien tied kwam
dur van alius un nog wat mit dun trem
mee zoas de bevoorraedieng van de wien-
kels, kooien in bier voor de cafee's. Zelfs
staeven ies van un meter lank in zeker 30
cm in hut vierkant die zatte in stroeo vur-
pakt om hut ontdóóijen te bepearken, hut
was wel un natte bedoenieng. Mar ja, dur
was toe nog gêên koeling bie de slachters
toet stilstand kwam. Je mot dienke, op
Oudurp was hut eindpunt van dun trem-
lijn, dus vaordur kon de wagon niejt
méér. Dêêr kwam nog wat bie, want om
de lege wagon van hut zielijntje op de
hoadlijn te kriegen, moste wiele hut wis
sel ommezette in omdat hut niejt terug
èzet was deur uus, kwam dun trem an de
vurkeerde kant van hut peron an, voorof
ègóó deur un losse goederwagon. We
waere hiervan toch wel flinke èschrokke,
dus hé mun zoeo iets nóóit mêêr èdae.
Gelokkug is hut allemaele goewd of èlo-
ape in zelfs meester Spuibroek die op hut
stassion weuenende hao hut niejt èhoart
of èzieje, want dan waeren we nog niejt
gelokkug èweesd. Toch hé mun die mid
dug niejt earg op uus gemak ézete. Want
je kon nóóit weete hoe of dat meester
Spuibroek dur toch achter ékomme was,
van hut gêên dur plaest évonge hao mit
die wagon. We waere nae dien earg voor-
zichtug as we op hut tremstassion kwam
men, want o wee as meester Spuibroek
un staepel kaerten èwonge, mar hut
kwam oak wel voor datje dur gêên èèn
mêêr hao. Dan most je wêêr op zoek naer
nieuwe lege pakjes van sigeretten, meest
al vong je nog al gouw un leeg pakje van
Miss Blanche of zoeo, in dan kon je wêêr
mee doewe. In hut voorjaer was dur un
levendugge handel op hut schoolplein in
bontekeezen. De zwarte waere goewdko-
aper dan de róóije ('t was twéé in vuuf
centen), want die kwamme niejt zoeo
veel voor naemeluk. Ze zatte in un jam-
pot mit gaeten in hut deksel, in wat groen
voer in gele bloompjes (leeuwebekjes)
dur bie. Ik mot wel zeagge dat wiele in
dien tied mêêr ontzat voor de juffrouws
in de meesters hao dan tegenwoordug hut
geval is, trouwens van de leerkrachten
straelende oak wel wat uut toe wiele op
schóóle zatte. In as je dur toch nog us un
keer van langs kreeg, hao je hut lef niejt
om dat thuus te zeaggen, want dan konje
dur nog us van langs kriege. Ze zeije
rustug tegen je dan zal je hut wel vur-
dun één dun aoren mit zun leije op zun
hoad sloeg. Hut gevolg was dat de
omliesting van de leije om zun nikke
hing! Meester Kleijn dee vriedags 's mid-
dugs altied hut leste ure voorleze. Hie
hao altied van die spannende boeken zoas
'De rode vlek' van W. G. van de Hulst,
'Rovers op de rivier' in 'Als het water
roept' van P. A. de Rover, in 'Vreewald's
molen' van W Schipper. Toe mun in de
4e klasse bie meester B.A. van Lenten
zatte wier de overgang naer un aore klas
se vurplaest van april naer september. Dat
hiew in dat wiele un paer maenden langur
in de 4e klasse èzete hè. Noe was dat
niejt earg want in meije 1955 wier hut
tien jaereg bevriedingsfeest èvierd. Dêêr-
om deeje wiele un wearkstik over dun
oorlog '40-'45 maeke, want dêêr was noe
volop tied voor. Op un keer stong dur één
wat op hut schoolbord te schrieven, mar
dat gieng niejt naer de zin van meester
Van Lenten, die achter in de klasse stong
te kieken hoe of hut gieng. Noe stong dur
achter in hut lekaol un kasse wêêr sierkal-
lebassen op lagge, hie pakte dur één in
góóit die naer de geene die voor hut bord
stong. Gelokkug ziejt de geene die voor
hut bord stóó dat, zoeodat hie de kallebas
kon ontwieke. Hut gevolg was dat ur un
gróóte sterre in hut schoolbord kwam te
zitten, hie zal raek góóije, dan zou je wel
ligge te kaoiogen (bewusteloeos), in un
flinke bult op je hoad hewwe. Wéér we
hut oak niejt zoeo op begrepe hao was de
weunsdagmiddug. Dan gienge de meisjes
naer de brieschóóle bie Mao van Koppen,
Suze van Cees Aoleman, Anna van Klaos
Westhoeve, Lena van de Duuvekooije
van Huuzen in juffrouw Vermaas die oak
de leidieng over de brieschóóle hao. De
jongus moste dan un hêêle middug van de
gróóte ciefersommen góó zitte maeke,
zoeovan (325 x 655) (425 x 525)125
3488, in dan niejt èèn, mar wel un stik
of tiene. Noe góót hut wel want mit un
zak Japaimertje weetje hut zoeo wat ur
uut komt. Mar in dien tied zat je un hêêle
tied op te rekenen. Zoeoe doende gienge
we in september 1955 naer de vuufde
klasse in kwanmie bie meester H. van
Waarde te zitten. Mar in september 1955
kwamme dur zoe veel nieuwe leerliengen
dat ze ruumte gebrek kreege, noe waere
ze wel al bezug om driej nieuwe lekoalen
te bouwen an de Piktepoenwegt (Wilhel-
minawegt), mar die waere nog niejt klaer.
Om hut ruumte gebrek tiedeluk op te van
gen gienge wiele mar vier uuren op un
dag naer schóóle. De èène weeke 's
ochens van 8 toet 12 uure, in de aore
weeke 's middugs van 1 toet 5 uure. Wie
le hao dêêr gêên moeite mit, in zeker niejt
toet hut 's winters gieng vrieze. Want dan
konje as je 's ochens naer schóóle èweesd
was, 's middugs schaesen góó rieje op de
Pitten want hut was in 1956 un flink win-
tertje, aors kon je niejt op de Pitten rieje.
Meester Van Waarde kon buutengeweun
móói vurtelle. Je zag het geweun gebeu-
re, zowel uut de Biebels as uut de vader
landse geschiedenis. As un dan in hut vier
van hut vurhael was, dan stong un mit
zun oagen dicht, in dan vurgat un oak dun
tied wel us, in wiele zeije niks over dun
tied tegen zun. Wat un oak hêêl goewd
kan, was schoeon schrieve. Hie schreef
un dan mit schoeon schriftje naem op je
schriften. Mar wee as je je Pesalm of je
jaertallen niejt goewd op kon zeagge, dan
zei un: 'mun bloed wordt karnemelk'.
Hut leste jaer op schóóle zatten we bie
meester A. H. van den Tol. Voor de mees
te was hut de leste klasse, omdat die deur
gienge leare in Menheersen, hut zei op de
Huushoudschóóle, Ambachtschóóle,
Landbouwschóóle, VGLO, ULO of de
HBS. Die dat niejt deeje bleve dan nog
un jaer op schóóle in de zevendklasse.
Dêêr hè mun oak hut nóódege beleefd bie
Van den Tol. Op un ochtend kommen we
hut lekaol binnen in dur stóó op hut lekaol
binnen in dur stóó op hut bord mit gróóte
letters, 'Cor Taenis WEG GELOPEN,
veertien dagen school büjven!' Cor die
dun voregen eavund schóóle most bluuve
was weig èloape. Want je, zoeo as bie
iederéén most je uut schóóle thuus hut één
in aore doewe voor je vaoder, want dur
wier geweun op èrekend. Cor hao onger
hut middugeten nutuurluk èzeid hoe of dat
èloape was. Mit de middug komt Cor zun
vaoder Cees van Miet de Smid naer schóó
le om meester Van den Tol wies te maeken
dat dêêr niks van terechte kon komme. Hut
heid earg lange èduurd, mar Van den Tol
haelende bakzeil in Cor hoevende niejt
méér schóóle te bluuven. As je dan nog us
an die zes schooljaeren terug dienkt kom
me dur nog allurlei dienge bie je naer
boven, wat we op schóóle deeje die niks
mit lêêre te maeken hao. Vriedags 's mid
dugs dee mun un krietje in dun inktpot
douwe. Hut gevolg was 's maendags dun
inktpot leeg. Van króóntjespeimen dee
mun vHegtuugjes maeke. Je stak de ofge-
broke punten deur hut kroontje heene,
soms leek hut wel un vhegveld bie je op
dun bank. In hut najaer van de kastanjes
(die lage dur genoeg op hut schoolplein) in
luusifers popetjes maeke. Bie de meisjes
die un jurk mit un strikke op dur rik hao.
Konje die achter z'óón meisje zat die
strikke voorzichtug los maeke in dan die
om de leunieng van dun bank opnieuw
wéér vast maeke. Wannéér ze dan uut
bank wouwe stonge ze vast. Soms dienk je
weilus: je zouw nog us un kêêr mit zun
allen un kêêr terug wille zoeo as bie klas
genoten. Dan zou je oak nog us wat hoare
van dien in gêénen. Nou ja, meschien komt
dat nog us, moewt houwe.
De groewten van
Job van Klaos van Job Padmos
5-S^^
pi
if
J-3
.Ui.
