Gezin Den Boer 'kwartet' in de Goede Ree
Waciit lijsten
Tiiuiszorg
Applaus bij S.O.F.
Wisselende successen op
Clubkampioenschappen Schotejil
Kerstviering
Jonge leerlingen
spelen kerstmuziek
'Van Vrouw tot Vrouw'
EIIAillIEII-IIIEUWS
VERVOLGVERHAAL
PAGINA 4
DINSDAG 5 DECEMBER 2000
Ze waren er alle vier netjes voor aan
gekleed. En alle vier zaten ze al klaar.
Samen met twee van de dochters, op
Zijpe 123. Teunis den Boer en zijn drie
zusters, Johanna, Trijntje en Teuntje.
Alle vier zijn ze nog redelijk gezond.
En dat is heel wat. Van het gezin Den
Boer, dat zeven kinderen telde, zijn
twee broers overleden. Een zuster, die
75 jaar is, woont in Geldermalsen.
Haar man leeft gelukkig nog. Teunis
kwam er als eerste met zijn vrouw, die
intussen is overleden, en hij woont
alweer zeven jaar in het rusthuis.
Trijntje, die nu op Springersdiep
woont, is alweer zes jaar in de Goede
Ree. Zuster Teuntje, de jongste van
het viertal, woont er januari 1 jaar en
afgelopen augustus maakte Johanna
het kwartet compleet. En zoiets over
komt niet iedereen. Reden om een
kijkje te nemen hoe dat gaat.
Teunis houdt met zijn 94 jaar nog steeds van
doorwerken. Dat is hij zijn hele leven
gewend geweest. "Zei mar wa 'k je vertellen
mot", nodigt hij meteen. Met de handen op
de kromming van de wandelstok - zo kun je
hem uittekenen - vertelt hij. Althans, pro
beert hij te vertellen. Want heel vaak kletsen
die zussen er doorheen en moet hij weer ver
manend om zich heen kijken. Maar het ver
haal komt er wel uit. Teun den Boer is de
enige van het stel die zijn eigen naam mocht
houden. Ja, dat heb je als man. Wie als
vrouw trouwt, levert haar eigen naam een
beetje in. Teun moest, zoals vroeger alle
kleine jongens, al vroeg de handen uit de
mouwen steken. Eerst als jochie van elf jaar
als stalknecht, daarna naar het land. Voor 80
cent per dag. Reken maar uit. Maar in het
gezin met zeven kinderen was elke cent wel
kom. Ook daarna werkte hij altijd buiten. In
allerlei beroepstakken. En natuurlijk heeft
hij de oorlogen meegemaakt. In de Tweede
Wereldoorlog natuurlijk in Duitsland
geweest. En niet eens zomaar; hij zat op de
locomotief Je kunt gerust spreken van een
arbeidzaam leven. En nog zit hij niet stil. Hij
loopt nog regelmatig een rondje buiten.
Kijkt even naar de lucht, en als hij denkt: 't
kan wel even, dan komt de rollator van stal
en gaat hij op pad. Het paadje van de tuin
van het rusthuis af. De Langeweg over, het
Korteweegje door, de Sinterklaasdreef over,
dan door de Hobius en zo door de Prinsesse-
laan weer terug naar huis. En er is geen let
ter van gefantaseerd, want pas zijn de
schoenzolen nog vernieuwd.
Zuster Johanna, afgekort tot Hanna, nu
Mevrouw Jordaan-den Boer, is 92 jaar en
wuift alles weg wat ze heeft gedaan. Naar
het land? Ach, dat was maar even. Gediend?
Ach ja.Nee, de óórlog, dat staat haar in het
geheugen gegrift. Logisch. Al tijdens de
Mobilisatie kreeg ze een voorproefje van de
spanning van het wachten op haar man, die
maar niet terugkwam. En dan te weten, dat er
op het dorp werd verteld dat hij allebei zijn
benen kwijt was. Iedereen scheen er het fij
ne van te weten, behalve zij. Het was dan
ook een bijzondere gewaarwording, dat de
zogenaamde zegsman van dit slechte nieuws
haar kon verzekeren dat hij nergens van
wist. In de oorlog zelf verdween Ai voor
twee jaar naar Tsjecho-Slowakije, terwijl zij
een halfjaar zwanger was. Al die tijd kreeg
ze maar één brief uit het verre land en dat
was niet veel. Na de oorlog, op 2 juni, op
haar verjaardag nota bene, om twee uur 's
nachts kreeg ze de verrassing van haar leven.
Ze lag al op bed, en was ergens wakker van
geworden. Wat was het toch geweest, dat
bekende geluidje. Het leek wel het ver
trouwde 'tikje' op het raam dat haar man
altijd gaf als hij thuiskwam. Ze dacht dat ze
gedroomd had, maar nee hoor, ze ging uit
bed en... 't was 'em echt! Een mooier ver
jaardagscadeau kon ze zich niet wensen.
Ook de kinderen kwamen uit bed en het was
natuurlijk een bijzonder vreugdevol weer
zien. Natuurlijk wilden ze bij pa op de knie.
En Leen, (ja, die van 'de Staver' - hij was
nog geen twee jaar) 'wou oak wel bie die
man zitte.' Ja, zo ging dat. Nu leeft haar man
niet meer. Ze kregen samen zeven kinderen,
waarvan er helaas één op de leeftijd van 2
maanden overleed.
Zuster Trijntje Hartensveld-den Boer, ook al
weduwe, heeft tijdens het gesprek niet veel
woorden gewisseld. "Tante Trijntje woont
op Springersdiep", vertelt Riek Jordaan. Ze
hurkt naast de rolstoel en maakt de 90-jarige
Trijntje, even wakker. "Mar, z' is ter toch,
eej? En ze hawe der mooaie jurk dervoor
angetrokke! Wasjoe, tante Trijntje. Hier is
iemand van de krante, die geat een verhael-
tje schrieve, over da juule noe alle viere in 't
rusthuus weune. In dan wordt er zo aok nog
een foto gemeakt van juule. Is ta goed?" Het
blijft even stil. Het gezicht van Trijntje licht
even op. "Waajeat", zegt ze. En daarmee is
haar aandeel geleverd. Trijntje heeft één
zoon. Wout. Die rijdt op de bus. Trijntje is,
toen ze in het huwelijk trad, bij haar ouders
ingetrouwd en is daar altijd blijven wonen.
Later, toen opoe blind werd, hebben ze best
gemak van elkaar gehad.
De jongste van het kwartet, Teuntje, wedu
we van Marien Vroegindewey, is 85 jaar en
heeft vanmiddag een kleindochter op
bezoek; de jongste van één van haar twee
dochters. Ja, twee dochters heeft ze. De één
is in de oorlog geboren, de andere in de
ramp. "Dus dan weet je het wel." Ook in
haar leven speelden oorlog en ramp een cru
ciale rol. Toen de oudste een half jaar was,
moest Marien naar Duitsland. Samen met
Teunis. Teuntje had toen een foto van vader
Marien op de lamp gezet. Als de kleine dan
naar bed ging gaf ze zó haar pa altijd een
kusje. De thuiskomst van Marien na de oor
log liet nogal op zich wachten. Elke keer als
er weer een vrachtwagen met mannen aan
kwam, was het spannend. Maar elke keer
was hij er niet bij. Tot die keer, dat de vracht
wagen met daarop Teun, voorbij hun huis
reed. Teuntje naar buiten En ja hoor, daar
was haar Marien! Toen ze van de tweede
liep, braken op Flakkee de dijken. Dus moest
ook de hoogzwangere Teuntje naar Rotter
dam, "'t Was wat eej, Hanna, om voor iede
reen een plekje te vinden, weet je 't nog?"
"Jae nou, of ta 'k 't nog wete!" knikt Johan
na. De baby, de jongste dochter, werd
zodoende in Rotterdam in het ziekenhuis
geboren. Weer op het evacuatieadres moest
Teuntje toen maar op de bank met het wieg
je aan het voeteneind. "In dan alles opruume
en schoönmaeke toene m'n terugkwamme.
Want die mannen hadde al wel wat gedae,
mar jae, je weet hoe dat gaet!"
Dat we het nu goed hebben met z'n allen, daar
zijn we het wel over eens. Stille armoe wordt
er heus wel geleden, maar niet meer zoals
vroeger. Teunis merkt dat de zusters zijn uit
verteld. Dan heeft hij nog wel wat te melden.
Want ze doen ook mee aan de diverse ont
spannende activiteiten, die in het rusthuis
worden georganiseerd. En, prekend voor
eigen parochie, vertelt hij over de hobby
kajuit waar, vooral voor de mannen, elke dag
iets anders te doen is. "Maendag Bingo. Weet
je wat dat is? O ja. Nou, diensdags domineeë.
Je kan der aok nog biljarte, mar deai- houw 'k
nie fan. Weunsdag doewe m'n spelletjes. Mit
een bal of zo. Doenderdags weer wat aores en
vriedag, dat was tan vandaege, hawe 'm gege-
te mit z'n allen. Een buutengeweune vismael-
tied hadde m'n. Jae, dat was lekker! In 's
Maendags komme ze nog langs mit boeken.
Dan ka' je leze. Ze hawe aok boeken mit van
die groate letters. Mar ik leze geen boeken
oor. Alleen de krante. M'n gaen aok lederen
ochend koffie drienke beneje in de groate zae-
le. In saeterdags kriege m'n een borreltje."
"In de vrouwen een affekaotje', vullen de
dames weer aan.
Als klap op de vuurpijl heeft de 94-jarige
Teun ook nog zitting in de bewonersraad. De
raad houdt niet alleen contact met bejaarden
huizen in de regio, zoals Ebbe en Vloed,
Geldershof en de Vliedberg, maar in die raad
worden ook de belangen van de bewoners
van de Goede Ree besproken. "Wat je daer
toch allemael te bespreken heit?" weifelt
zuster Teuntje.
Hoe serieus Teun met zijn functie omgaat, is
duidelijk uit het korte maar krachtige ant
woord: "Wat of ter binnen de vergaedering
besproke wordt? Dat gaet joe geweun niks
an!"
Tenslotte wilde het viertal nog wel even
poseren voor een foto. En wat zegt tante
Trijntje, die hiervoor natuurlijk even wakker
moest worden: "Zet miên mar vooran!"
Prachtig toch?
Er is de laatste tijd veel geschreven over de
wachtlijsten in de Thuiszorg. Onze Stichting
Thuiszorg en Maatschappelijk Werk Goe-
ree-Overflakkee heeft altijd gewerkt vanuit
de filosofie dat iedere hulpvraag beantwoord
dient te worden. Wij hebben daarom de laat
ste jaren geen echte wachtlijst gehad, maar
deden aan rantsoenering. Door een goed
overleg met ons Zorgkantoor Zuid-Holland
se Eilanden ten aanzien van de vraag hoe om
te gaan met de rantsoenering, zijn wij, mede
dankzij de extra middelen die door het
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn
en Sport beschikbaar zijn gesteld, tot het
volgende gekomen.
Het is mij een groot genoegen u te meedelen
dat wij. Stichting Thuiszorg en Maatschap
pelijk Werk Goeree-Overflakkee, eind 2000
de rantsoenering ten aanzien van de hulpver
lening hebben afgerond en de wachtlijst tot O
hebben weggewerkt. Hadden wij in mei
2000 nog 247 cliënten op de wachtlijst (rant
soenering) en meldde het dagblad 'Trouw'
op zaterdag 4 november 2000 dat men op
Goeree-Overflakkee 31 maanden op thuis
zorg moest wachten, hetgeen niet juist was
omdat het om rantsoenering ging, thans is
het een feest nu te mogen stellen dat mede
dankzij de beschikbaar gestelde extra mid
delen en de beschikbaarheid van personeel,
het ons gelukt is om vanaf heden direct ant
woord te kunnen geven op de gevraagde
zorg. Voor de inwoners van Goeree-Over
flakkee staat de Thuiszorg klaar om hulp te
bieden waar die nodig is, met een ploeg van
enthousiaste medewerkers, die invulling
weten te geven aan hun vak en begrip
opbrengen ten aanzien van de werkwijze
naar de cliënten toe. Wij wensen dat de over
heid alert blijft op de zorgvraag en de mid
delen die nodig zijn om hieraan gehoor te
geven, beschikbaar' blijft stellen, zodat wij
kunnen waarmaken dat de wachtlijsten in de
Thuiszorg op Goeree-Overflakkee tot het
verleden behoren. Dank aan al onze mede
werkers, het Zorgkantoor Zuid-Hollandse
Eilanden en het Ministerie van Volksge
zondheid, Welzijn en Sport.
A. van der Veer, directeur
Laten we eerlijk zijn, schaken is op zich een
vrij rustige sport. Geen juichende supporters
op de banken, vandalisme rond de partijen
komt weinig voor, kortom alles gebeurt in
betrekkelijke stilte. Maar afgelopen woens
dag werd de stilte verbroken.
Aanleiding voor dit alles was de overwin
ning van Jan Willem Holleman. Speelt nu
zijn tweede seizoen voor S.O.F., en had dit
seizoen nog geen enkele overwinning in zijn
boekje staan. Deze avond speelde hij zijn
partij tegen J. van Bergen; de eerste avond
voor Johan bij de senioren. Hij stroomt door
vanuit de jeugdopleiding en moest nu dus
een echt lange partij gaan spelen. Nu is het
spelen bij de senioren toch iets anders als bij
de jeugd, zo moet je veel langer geconcen
treerd blijven en hebben de ouderen natuur
lijk al wat meer ervaring in het spelen van
lange partijen. En daar wist Jan Willem dan
ook gebruik van te maken en werd zijn eer
ste overwinning een feit. Dit werd door alle
andere spelers met een applaus begroet en zo
werd er toch weer behoorlijk wat afge-
lachen.
Leen Holleman hield Wim Buth mooi in
bedwang. Hoewel Wim echt wel voor de
winst wilde gaan kwam er niet meer uit als
een remise. Stolk houdt ook zijn ongeslagen
status, wederom een remise, waarmee Bec
ker achteraf geeneens ontevreden moest
zijn.
Uitslagen ronde 14:
A. Douw-J. Hennekes1 - O
L. Holleman - W. Buth0.5 - 0.5
G. J. H. van Genderen -
R. Sparreboom1 - O
R. Huibrechtse - R. C. M. Huysmans ...1-0
P. Holleman-B. J. Bruggeman1 - O
L. van den Ouden-D. Mulder1 - O
L. Stolk - H. Becker0.5 - 0.5
K. W. Wijnands - C. Korteweg1 - O
J. van Bergen - J. W. HollemanO - 1
Zaterdag 2 december heeft z.c. de Schote
jil de eerste dag verzwommen in het kader
van de Clubkampioenschappen 2000 in
het zwembad van de Staver te Middelhar-
nis. In totaal 90 wedstrijdzwemmers en -
zwemsters namen deel aan de wedstrijd
en kwamen in actie op resp. de vrije slag
en de schoolslag. Iedereen startte aldus
twee maal, hetgeen bijna 100 persoonlijke
records opleverde. Er werden ook 2
clubrecords verbeterd. Allereerst op de
50m vrij bij de meisjes onder 12 jaar door
Rhiana van Kempen (11), die een tijd van
30.36 zwom. En verder ook op de lOOm
vrij bij de heren, waar Johnny Jongejan
een tijd van 56.63 realiseerde.
De eerste wedstrijddag werd met wisselend
persoonlijk succes door de diverse sporters
afgesloten. Johnny Jongejan zwom bij de
heren tot twee maal een zeer scherpe tijd. Op
de 100 vrij dus een clubrecord in 56.63, en
op de lOOm schoolslag een persoonlijk
record in 1.18.37. Zijn directe tegenstanders
Addie Vroegindeweij en Leander Noordijk
werden door hem op respectabele achters
tand (6 tot 9 seconden) gezet, zodat deze
beide loigslagspecialisten op de volgende
wedstrijddag wel heel snelle tijden moeten
zwemmen, willen zij nog een kans maken.
Ook op de vlinderslag mogen ze dan geen
steekjes laten vallen.
Bij de dames gaat het dit jaar tussen Jenny
Jongejan en Danielle Hagoort, die elkaar
goed in evenwicht houden v.w.b. het klasse
ment. Jenny Jongejan won de lOOm school
slag in 1.31.44 en Danielle Hagoort werd
eerste op de lOOm vrij in 106.91
In de categorie tot 16 jaar is het bij de jon
gens eveneens spannend. Hier won Matthijs
Weeda de lOOm vrij in een p.r. van 1.04.98,
terwijl Mark Verwijs de lOOm schoolslag
won in 1.25.15. Ook hier is nog van alles
mogelijk. Bij de meisjes in deze categorie
lijken de kaarten geschud, omdat Lieske van
de Polder zowel de lOOm vrij (1.09.10) als
de lOOm schoolslag (1.29.20) winnend
afsloot.
In de categorie tot 14 jaar is erbij de jongens
een direct duel gaande tussen Piet-Jan van
Zoest en Arthur Stolk. Beide zwemmers ver
beterden in een directe confrontatie hun
lOOm vrij met ca. 6 seconden naar resp.
1.07.56 en 1.08.47. Een persoonlijk record
voor Arthur Stolk op de lOOm schoolslag in
1.26.11 brengt hem in een uitermate gunsti
ge uitgangspositie voor de tweede wedstrijd
dag. Hier maakt de meest allround sporter
van de twee de meeste kans op de eindover
winning. Bij de meisjes in de zelfde catego
rie zwom Iris Oostdijk (14) een zeer scherpe
lOOm vrij in 1.07.87, terwijl de lOOm
schoolslag in 1.31.85 succes betekende voor
Annemiek Vehman (13). Hiermee zijn de
kansen eigenlijk weer in evenwicht, al is Iris
Oostdijk wel een geduchte specialiste op
zowel rugslag als vlinderslag.
In de categorie tot 12 jaar hebben Rhiana
van Kempen en Ted de Jager beide zwem-
nummers gewonnen, en lijken de kaarten
ook hier geschud. Wel speelt zich voor de 2e
en 3e plaatsen nog een interessante strijd af.
Bij de meisjes presteert Esther Korteweg
namelijk verrassend goed door met 2 secon
den haar tijd op de 50m vrij op 35.85 te bren
gen, terwijl ook Nadieh de Groot met haar
tijd op de 50m schoolslag van 51.48 nog
volop in de race is. Bij de jongens behoudt
Niels Albrechts nog redelijk aansluiting.
In de categorie tot 10 jaar waren op de 50m
vrij resp. Anne Volwerk (p.r. 40.45) en Wil
liam Weeda (39.56) de snelste, terwijl op de
50m schoolslag resp. opnieuw Anne Vol-
werk (53.24) en dit keer Bob de Jager
(49.78) succes hadden. Bij de jongens in
deze categorie heeft ook weer de meest
allround zwemmer de meeste kans.
Bij de allerjongsten was er een ruime deel
name, getuige zo'n kleine 20 zwemmers en
zwemsters in de leeftijd tot 8 jaar. Er werd
hier 25m viij en 25m schoolslag gezwom
men. Op de 25 vrij waren resp. Renske
Smith (26.52) en Jeroen Verduijn (28.89)
het snelst. Op de schoolslag waren dit resp.
Sharita Mastenbroek (28.05) en Jonathan
Drooger (27.67).
Bij deze editie van de Clubkampioenschap
pen was er tenslotte ook een speciaal Recre
anten klassement, dat bij de dames wordt
aangevoerd door Michelle van der Stok (met
1.12.17 op lOOm vrij en 1.36.24 op lOOm
schoolslag) en bij de heren door Bas Hagoort
(resp. 1.06.87 en 1.26.61).
Uitvoering Muziekschool
Goeree-Overflakkee
Graag willen wij u inviteren voor een
voorspeelavond van de Muziekschool
Goeree-Overflakkee op vrijdag 15 de
cember om 19.30 uur in het Diekhuus,
Beneden Zandpad 7 te Middelharnis.
De toegang is gratis en u kunt genieten
van een optreden van de blokfluit-, gi
taar- en slagwerkleerlingen van de
school.
Voor wat betreft de blokfluitleerlingen heeft
docente Elly Bakker een selectie moeten
maken uit het omvangrijke leerlingenbe-
stand en deze keer komen de kinderen aan de
beurt die nog op de basisschool of in de
brugklas zitten.
Deze leerlingen, ongeveer dertig, hopen aan
het eind van het schooljaar A-examen te
doen en spelen nu voor u veel bekende en
onbekende kerstliederen.
Zo'n achttien leerlingen hiervan vormen het
ensemble Nova Melodia, wat begeleid zal
worden door het Flakkees Gitaar Ensemble;
ook de andere blokfluiters zullen veel met
elkaar en met de gitaren samen spelen.
Docente Anneke van 't Verlaat luistert het
geheel op met een krachtige inbreng van
haar slagwerkleerlingen. Een drumsolo,
xylofoonspel, multi percussie (ongestemd)
en een ensemble-optreden op ongestemd
slagwerk zijn de bestanddelen van deze bij
drage die u zeker zal verrassen.
Dwars door alles heen vormen het Jong
Flakkees Gitaar Ensemble en het hierboven
genoemde volwassenen gitaarensemble
onder leiding van docent Leo Verkerk de
Op D.V woensdag 13 december a.s. hopen
we weer samen met de vrouwen uit en bui
ten onze gemeente het jaarlijkse kerstfeest
te vieren. Gastspreekster voor deze morgen
is Noor van Haaften. Zij gaat met ons op
bezoek bij
Daarnaast zullen we weer veel met elkaar
zingen. De muzikale medewerking voor
deze morgen is van Ineke Sperling. Het pro
gramma begint om 9.30 uur en zal om onge
veer 11.30 uur eindigen.
Wij, als kerngroep van 'Van Vrouw tot
Vrouw' verwachten veel van deze morgen,
lin de hal is een verkoping van handwerkar-
tikelen, CD's en boeken. Vanaf 9.00 uur
staat de koffie klaar en staat het kerkge
bouw van de Doopsgezinde Gemeente, aan
de Dorpstienden 3 te Ouddorp voor u open.
Na afloop is er gelegenheid om na te praten
en om elkaar te 'ontmoeten' onder het genot
van een kopje koffie of warme chocolade
melk. Heeft u kleine kinderen en kunt u
voor hen geen opvang vinden, geen nood, er
is kinderopvang aanwezig.
Zegt het voor en neemt u ook uw vriendin
nen, kennissen, familie, buren enz. mee.
Komt allen tezamen!
De kerngroep 'Van Vrouw tot Vrouw'
rode draad van het programma. Naast veel
begeleidend werk zijn de ensembles ook
apart te horen met muziek uit de kersttijd.
De gitaar als solo-instrument is te beluiste
ren in een prachtige compositie van Tarrega,
die gespeeld zal worden door Elisa Schone.
Leerlingen, docenten, bestuur en directie
van de Muziekschool Goeree-Overflakkee
hopen op uw aanwezigheid bij de uitvoering.
27-
Haar handen vlochten het haar. Langzaam en zorgvuldig. Over iede
re wending van het haar legde zich de gloed van het lamplicht. De
ogen, weerkaatst in het diepe, donkere glas, moesten wel het beeld
opnemen van het flinke, regelmatige gezicht. Maar tot haar bewust
zijn drong dat beeld niet door.
Langzaam stond ze op, nam het kapmanteltje van haar schouder.
Alles zonder de gedachten er bij. Want in haar was een voortdurend
bezig zijn met iets, dat niet concreet gestalte nam. Dat cirkelde om het
wonder van de twee-eenheid van de mens. Ieder mens had toch be
hoefte aan meer dan geld en materieel bezit. En vader had vroeger in
zijn jeugd gedronken en.Ja, wat had hij toen nagejaagd? Zo wild en
ongetemd, dat de mensen er nu nog van spraken? Daarna was zijn
sterke tijd gekomen: de boer van Het Paradijs. De wijze, wilsvaste
man, de rijkaard. En nu, na alles bereikt te hebben, nu Rens op de hoe
ve zat, nu... Nu greep hij naar...? Nee, ze kwam er niet uit! Wat was
het bij vader, dat hij nu zo star en stug tegenover de kerk ging staan?
Op den duur verliet het probleem haar. Ze kon het niet onder woor
den brengen, want vader stond immers niet tegenover de kerk. Hij
wilde, met meneertje Vaandrager, met neef Geluk en de anderen iets
bijzonders van de kerk maken. Maar waarom? Was vader dan zo'n
godsdienstig mens?
Er kwam een andere gedachte, de herinnering aan vaders zeggen over
'die magere jongen'. En gelijk daarmee een tikkeltje weemoed.
Vader hoefde zo dreigend niet te waarschuwen. RoelfNa dat vreem
de verhaal over Coba, dat ze van Aaltje gehoord had, was Roelf niet
helemaal dezelfde meer voor haar. En het leek ook wel of hij haai' ont
week.
Eén keer had ze hem nog gezien. Ze kwamen toevallig gelijk op de
pont. Toen reden ze samen naar Bergen. Roelf? Och vader, maak je
niet ongerust.
Klaas Wenders had in zijn verschijning het gemoedelijke. Hij was
wat zwaar geworden en hoewel hij nogal in de buitenlucht kwam, had
hij onmiskenbaar een kamergezicht: iets te bol, te bleek. Feitelijk niet
het gezicht van een geleerde. Zijn ogen hadden het vreemde, dat op
zijn lijden wees. Ze waren lichtbruin en de bleekheid van zijn gezicht
kwam te meer uit door het sluike, zwarte haar. Hij was altijd uiterst
conect gekleed, liet nooit na - al bleef hij ook heel de dag in zijn
kamer, uitgezonderd de avondwandeling met zijn moeder - om zich
iedere ochtend zorgvuldig te scheren. Ook verzorgde hij zijn grote,
zachte handen accuraat. Aan zijn linkerhand droeg hij de ring, die zijn
vader gedragen had en die op de een of andere manier weer in het
bezit van zijn moeder was gekomen.
Al deze dingen onderscheidden hem ook van de meest vooraanstaan
de mensen in Vorma, die minder aandacht aan hun uiterlijk besteed
den. Nan stond in vele opzichten ver van haai- neef af. Ze kreeg vaak
de indruk dat hij haar amper opmerkte. In het oude huis van grootva
der kwam ze alleen met Nieuwjaarsdag en op de verjaardagen. Dat
was zo geweest in haar prilste jeugd. Ze reden dan van Het Paradijs
met het rijtuig naar het dorp. Zij, Rens en de anderen als kinderen op
z'n zondags gekleed. De visite in het oude huis had altijd iets plech
tigs. Ze spraken er lang tevoren over en nog lang daarna, zij en Rens.
Het oude huis was deftig. Rens kon zich nog iets van grootvader her
inneren en was zelfs meegeweest, op de dag van diens begrafenis. De
andere broer en zuster, die tussen haar en Rens in waren, wisten van
grootvader niets meer. Zij vanzelf ook niet. Ze kende alleen het klei
ne, geschilderde portret, dat nu nog bij tante Santje in de kamer hing,
tussen de ramen, waar het bijna niet te onderscheiden was. Heel goed
herinnerde zij zich nog, dat het ineens uit was met die bezoeken. Tan
te en neef waren toen verhuisd naar een dorp in Utrecht. Toen ze
terugkwamen was zij al een groter meisje, dat naar school ging.
Omdat ze 's middags op school overbleef, wandelde ze weleens
expres langs het huis. Doch slechts een doodenkele keer was zij er
buiten de gewone visites in geweest, als ze een boodschap voor vader
moest doen. De visites geschiedden, na tantes terugkeer, zonder moe
der. Die is eerst een tijd ziek geweest en stierf, toen Nan misschien
tien jaar oud was.
De dag, nadat vader zo boos was geweest, omdat ze zijn gedrag
jegens mevrouw De Wit afkeurde, zat ze op haar kamer over al deze
dingen te denken. Ze kon haar gedachten onmogelijk bij het school
werk bepalen. Het woog haar te zwaar, wat vader had gedaan en
tevergeefs pijnigde ze haar hersens met de vraag hoe vader toch zo
geworden was. Vroeger was hij anders en beter, wist ze. Blijer! Zo
had ze hem gekend in zijn goede tijd. Rens zei, dat hij na moeders
dood veranderd was. Maar daar was Nan het niet mee eens. Zo lang
was het nog niet geleden, dat vader een goede, wijze man was. Het
kwam door de eenzaamheid, zei Lena, Rens' vrouw. Het leven stelde
hem teleur. Zo heel oud was hij nog wel niet, maar toch spoedde het
naar het eind en wat had het hem gebracht? Eer en aanzien, rijkdom
en oppassende kinderen. Toch mooi! Toch volkomen geslaagd. En
kwam nu toch de teleurstelling, het gevoel van onvoldaanheid? Het
ging Nan ter harte. Ook om haar zelf, maar meer om vader. Echt meer
om vader. Ineens dacht ze aan Roelf. Feitelijk was alles, wat vader
over hem gezegd had de grond van al haar overleggingen, in verband
met vaders gedrag. Maar dat gaf ze zichzelf niet toe. Dat met Roelf
was immers slechts een gewone vriendschap. Ze nam haar vulpen,
speelde er mee en keek naar de schittering, die de gouden pen in het
gele licht van de staande lamp maakte. Er kwam even een glimlach,
die terstond weer onderging in een ernstige frons. Het was per slot
van rekening Roelfs moeder, die vaders belediging had ondergaan.
Welke indruk zou hij van vader krijgen, zo'n lompe boer! Hé! Ze
wrikte haar schouders heen en weer. Lam! En de volle zwaarte van
misnoegen overviel haar weer. Ze stond op. Resoluut, zoals ze doen
kon. Zonder direct overleg was er ineens het plan, dat in haar gebroed
had, eigenlijk al van het ogenblik af, dat ze van vaders onhebbelijk
handelen gehoofd had: ze ging met neef Klaas praten. Met wie
anders?
Het was geen aangenaam weer. Er stond een ferme wind en op het
Kerkplein nabij de hoge toren was die nogal guur. Haastig liep ze op
het oude. deftige huis aan. Probeerde zich voor te stellen welke indruk
ze als schoolmeisje van de voorname gevel met de zwijgende ramen
had. Maar dat gelukte niet, omdat het zo donker en kil was en ze zelf
te veel vervuld was het geen ze ging doen.
De bel klonk met een eigenaardige klank, toen ze de knop uittrok. Een
klank, die bij het huis paste, maar waarvoor ze geen naam wist.
Klaas zelf deed open. Zijn gezicht was in de schaduw van de gang
lamp, die aan drie kettingen van de zolder afhing.
"Wel, nicht!" Ze merkte duidelijk, dat neef het vreemd vond, dat er
gebeld was. Gunst, moeder, wat zou dat zijn? had hij natuurlijk
gezegd. Er werd waarschijnlijk nooit 's avonds gebeld.
Behalve het andere, dat niet in de Vormase stemmen was, was er ook
een, zij het gereserveerde hartelijkheid in neefs stem: "Kom binnen
kind. Wat een wind!"
Even stond ze onwennig voor hem, in het gele schemeriicht van de
petroleumlamp.
"Ik wou u spreken, neef!"
"Alleen?"
"Och nee!" Ze dacht: tante mag het gerust horen.
Neef Klaas hielp haar handig met de mantel, die hij aan de kapstok
hing. Zij streek langs het haar, wachtte toen even op haar neef, die wat
scheen te aarzelen. (wordt vervolgd)
