s*
Overdenking
Eerste paalslag voor 'de nieuwe Stove'
uit de
Heilige Schrift
EIUVnCBt-lilEUWS
HET
.KIJkVENSTER
Janny de Geus-Witvliet
in Flaklieecialiteiten
Bingo buurtver. 'West'
Laat u met God verzoenen
VERVOLGVERHAAL
PAGINA 5
VRIJDAG 1 DECEMBER 2000
Blikopkerk/^y
en samenleving Cj
- Een zwarte dag
- Een glijbaan
- Geen begrip
Een zwarte dag. Zo werd de dag bestempeld
waarop de Tweede Kamer de nieuwe eutha
nasiewet aanvaardde. En het is, denk ik, niet
te veel gezegd. Zeker, wat gebeurd is kon
worden verwacht. Naar de mens gesproken
zou voor de nieuwe plannen een ruime meer
derheid worden gevonden. Maar tot het
laatst toe blijf je hopen dat er een wonder zal
gebeuren. Dat wonder wat onder de meer
derheid van ons volk leeft: we erkennen
geen God boven ons, in Wiens hand ons
leven is, we nemen dat recht in eigen hand.
We beslissen zelf, zo nodig, over leven en
dood.
Wat al jaren geleden werd gevreesd,.wordt
steeds meer werkelijkheid: we bevinden ons
op een hellend vlak. Sommigen spreken
zelfs van een glijbaan. Dat mocht toen niet
gezegd worden, want de praktijk laat zien
dat de grenzen ieflere keer weer worden ver-
legd. Eerst mocht euthanasie alleen plaats-
vinden op uitdrukkelijk verzoek, en wanneer
j er sprake was van uitzichtloos lijden. Maar
het bleef altijd nog strafbaar. Maar nu zijn
we zo ver dat ook wilsonbekwamen 'uit hun
lijden kunnen worden verlost'. En wanneer
de arts maar voldaan heeft aan de zoge
naamde zorgvuldigheidseisen, dan heeft hij
niets te vrezen. De discussie ging ook nog
over de vraag wat moet worden verstaan
onder 'uitzichtloos lijden'. Is dat ook van
toepassing wanneer eenzame mensen 'klaar
zijn met het leven' en een langer voortbe
staan niet meer zien zitten? Zó ver wilde de
Kamer nog niet gaan. Maar het ligt nataur-
lijk wel in het verschiet. Want - aldus minis
ter Borst - nu moeten we maar eens gaan
nadenken over de pil van Drion: het middel
dat mensen desgewenst in huis kunnen halen
om zelf een einde aan hun leven te maken.
Immers, wie zijn wij dat we anderen zouden
verplichten tot verder leven, wanneer de
betrokkenen dat zelf niet willen?
Toen de wet erdoor was heerste er onder de
voorstanders een soort hoera-stemming. Net
zoals op het moment toen het homohuweüjk
een fiat van de Kamer had gekregen. Neder
land geniet de twijfelachtige eer het eerste
land ter wereld te zijn waar homo's en les
biennes kunnen trouwen, het eerste land ook
waar mensen zelf over hun leven kunnen
beschikken. In plaats van zich daarvoor te
schamen werd erover gejuicht! Weer een
paar zaken opgeruimd die er nog aan herin
nerden dat we ooit een christelijke natie zijn
geweest... Van enig begrip voor de tegen
standers was weinig te merken. Jawel, met
de mond werd beleden dat hun standpunt
werd gerespecteerd. Maar in de praktijk
bleek dat respect ver te zoeken. Arrogantie
van de macht, noemen we dat. En dat voor
een partij als D'66, die op haar retour is, en
bij de volgende verkiezingen misschien nog
eens wordt gehalveerd. Nu ja, dat klein-
rechts als 'onverdraagzaam' wordt afge
schilderd - het zij zo. Maar dat een regering
op deze manier meent te kunnen afrekenen
met Gods geboden zal ons zuur opbreken.
Waarnemer
'^Z^
Deze vraag- en antwoordrubriek staat geheel ten dienste van de lezer die er
kostenloos gebruik van kan maken. Uw vragen op velerlei gebied kunt u stu
ren aan: Redactie Eilanden-Nieuws, Postbus 8,3240 AA Middelharnis, met
in de linkerbovenhoek 'Vragenrubriek' vermeld. De vragen worden door
deskundigen beantwoord en zullen binnen enkele weken na de inzending
compleet met antwoord in deze rubriek worden gepubliceerd.
4 Als alleenstaande maak ik thee met een zak-
je in een kopje, maar bij het afwassen zie ik
dan altijd een bruine rand. Is dat een
schadelijke stof die we ook naar binnen krij-
gen?
Antwoord: In elke soort thee bevindt zich
een beetje van de plantenbase alkatheosopi-
3 ne, die verantwoordelijk is voor de bruine
aanslag op uw aardewerk. Het gehalte
4 varieert naar de soort thee. De fijne thee uit
het zakje brengt deze stof zo snel in oplos-
sing, dat ze vrijwel meteen vasthecht aan het
kopje. Zet u daarentegen thee in een pot, dan
s blijft een groot deel van die stof in de pot
achter en krijgt ze bovendien concurrenten
l in de oplossing die afzetting op de wanden
bemoeilijken. Nu u naar schadelijke stoffen
vraagt, moeten wij wel opbiechten, dat
3 gedroogde theebladeren behalve 3 tot 4%
cafeïne en 10 a 14% looistoffen ook nog
zo'n 0,25 mg/g fluor bevatten, voorts kleine
hoeveelheden theofylline (dat in de genees-
l kunde wordt gebruikt tegen astma, water-
8 zucht en storing in de bloedsomloop), the-
kbromine (dat aangewendt wordt tegen
'.bepaaldehoofdpijnen alsmede anginapecto-
fris) en xanthinen, de oerstof van cafeïne.
Zelfs is er wel eens een spoortje van blauw-
zuur in thee aangetoond. In zuivere vorm
zou dat een zwaar vergif zijn, maar het gaat
hier slechts om enkele ppm, dat zijn parts
(deeltjes) per miljoen andere delen. In een
kop thee bevindt zich dus zo weinig van al
die bestanddelen, dat men er nog nooit een
schadelijke werking van heeft kunnen aanto
nen. Wilt u veilig(er) thee drinken, doe er
dan een scheutje, melk in en/of drink haar zo
slap mogelijk. Zet dus uw thee met ruim
water in een theepot(ie) dan in de kop waar
uit u haar wilt drinken. En verwijder het
theezakje of het thee-ei zodra de smaak goed
is.
mi LUCHTeEO
In de vakantie heb ik een luchtbed mee
gehad en dat is vochtig teruggekomen. Wat
moet er nu mee gebeuren?
Antwoord: Eerst op een droge plaats of in
de wind maar niet te dicht bij een verwar
ming laten drogen. Als het door en door
droog is, kunt u er wat talkpoeder inblazen.
Daarna kunt u het in een koffer of plastic zak
doen en in een droge kast of kamer bewaren
tot de volgende vakantie.
mm HUT heeft aw^i
Onze zesjarige rode poes tobt met kleine
kwalen. Nu kwam de dierenarts na onder
zoek tot de conclusie, dat Minou aids onder
de leden heeft. Is dat niet vreselijk gevaarlijk
voor ons en anderen? Het dier loopt veel
door de tuinen.
Antwoord: Minou zal de besmetting hebben
opgelopen door verwondingen in gevechten
met één of meen andere katten, juist doordat
zij vaak buiten jaagt. Gelukkig in het zoge
naamde FIV-virus, dat bij buiten komende
katten voorkomt, beslist niet gevaarUjk voor
mensen, al heeft het veel weg van het HIV-
virus bij aids-patiënten. Katten kunnen het
FIV-virus namelijk uitsluitend via bloedcon-
tact op andere katten overbrengen, en dat
Er zijn mensen die uit eigen ervaring nog
veel weten van de Tweede Wereldoorlog.
De 74-jarige gaste in het programma Flak-
keecialiteiten van Radio Flakkee, weet
zich ook nog veel te herinneren. Zij was
actief in het verzet als koerierster voor de
ondergrondse. De gaste van de presentator
Jan Lodder is Janny de Geus-Witvliet. Zij
werd geboren in Dirksland. Daarna werd
zij het eiland ontrouw en ging ze wonen in
Roosendaal en Amemuiden. Maar nu
woont ze weer in Sommelsdijk. Ze had
een hobby die je niet vaak bij vrouwen
tegenkomt, nl postduiven. Zaterdagmor
gen om 9 uur vertelt ze haar levensverhaal
in 'Flakkeecialiteiten'. De herhaling van
het programma is op dinsdagavond tussen
6 en 7 uur.
Op 7 december zal in de Victoriahal te
Dirksland een geldbingo worden georga
niseerd door buurtvereniging 'West'. Er
zullen 8 rondes en een superronde worden
gespeeld. De Victoriahal aan de Philips-
hoofjesweg te Dirksland opent haar deu
ren om 19.30 uur; de bingo start om 20.00
uur. Dit keer staat buurtvereniging 'West'
garant voor een klinkend prijzenpakket.
Dus kom allemaal voor een gezellige
avond en wie weet..voor één van de vele
klinkende prijzen. Graag tot ziens op don
derdag 7 december.
gebeurt in de regel in het eerste levensjaar,
als ze nog niet sterk genoeg zijn. Katers blij
ken vaker besmet te zijn dan poezen, doordat
zij gauw met rivalen in gevecht raken. Des
kundigen schatten, dat er in ons land ca.
1500 van de 1,5 miljoen katten met het FIV-
virus besmet is. Dat komt meestal pas in het
zesde of zevende jaar tot uiting doordat de
besmette dieren dan van alles gaan manke
ren. Bij huisdieren die zelden of nooit buiten
komen, komt slechts bij uitzondering aids
voor. Hou Minou voortaan zo mogelijk bin
nen, zodat hij geen dieren uit de buurt kan
besmetten, en vertrouw verder op de behan
deling van uw troetel door de dierenarts.
naai DICHTEN
Hoe krijg ik een ongeglazuurde aardewerk
vaas waterdicht?
Antwoord: Haal bij de drogist een flinke
fles waterglas. Maak de vaas brandschoon
en daarna kurkdroog. Smeer dan met een
schoon kwastje de binnenkant in met water
glas, laat dit een paar dagen drogen en her
haal die behandg|ing nog een keer. Hierna
moet de vaas waterdicht zijn.
Itf/ir UOOQ MUNT?
Ik stuur u hierbij een munt. Kunt u me mis
schien iets vertellen omtrent de herkomst, de
ouderdom en de waarde
Antwoord: Helaas is uw muntje niets
waard, kijkt u maar eens goed, dan ziet u het
woordje 'copy' op de beeldzijde. Uw munt
je is dus een kopie van een oude Griekse
munt. Te zien is de afbeelding van een cen
taur, een mythologisch wezen: half mens,
half paard.
TE VSamHE KELDER
De keldertemperatuur van mijn vier jaar
geleden gebouwde huis is te hoog, namelijk
18 graden. Wat we er ook aan doen, het blijft
18 graden. Hoe krijgen we die temperatuur
omlaag?
Antwoord: Uw vraag hebben we voorge
legd aan diverse deskundigen. Een goede
verklaring konden zij ook niet geven. Uit uw
brief maken we op dat u al de nodige energie
in dit probleem gestoken heeft. Normaal
gesproken mag je in een kelder een tempera
tuur verwachten tussen de 10 en 15 graden
Celsius. Fors ventileren betekent dat de kel
dertemperatuur gaat verschuiven in de rich
ting van de buitentemperatuur, dus dat is ook
de oplossing niet. Helaas kunnen we de tem
peratuur in uw kelder ook niet omlaag bren
gen.
"Zo zijn wij dan gezanten van
Christus wege, alsof God door
ons bade wij bidden van Christus
wege: laat u met God verzoe
nen. (2 Kor. 520)
Als u een beetje op de hoogte bent met het
kerkelijk leven in ons land, dan weet u dat er
de laatste tijd nogal veel te doen is over de
verzoening door voldoening.
Het is de kern van het evangelie, maar voor
velen ook de grote ergernis van het evange
lie, omdat zij, maar ook wij, niet willen heb
ben dat een "Ander" voor onze schuld zou
moeten betalen! Velen weten zich helemaal
niet schuldig voor God en daarom wordt ook
die emstige oproep om zich met God te laten
verzoenen in de wind geslagen.
Maar vanuit het Woord van God weten we
dat er een breuk is tussen God, de Schepper,
en ons als Zijn schepselen, die goed uit Zijn
handen zijn voortgekomen. Door onze diepe
val zijn we van kinderen Gods, geworden tot
kinderen des tooms, verdoemelijk voor God.
En vanaf die tijd heeft het daarom ook de
eeuwen door geklonken: "Zonder bloedstor-
ting geen vergeving."
In het Oude Testament was dat het bloed van
stieren en bokken, dat steeds opnieuw moest
vloeien ter verzoening, maar nu heeft eens
en voor altijd het bloed gevloeid van Chris
tus, het Lam Gods, waarin Gods toom over
de zonde werd geblust. Christus heeft ten
slotte uitgeroepen aan het kruis van Golgot
ha: "Het is volbracht" en de Vader heeft er
het "amen" op uit gesproken bij de hemel
vaart. Hij vond bevrediging in het werk van
de Zoon! God werd verzoend!
Dit alles is van God uitgegaan, zonder dat
iets van ons mensen Hem daartoe bewegen
kon. Verzoening bereid en dat voor mensen,
die volstrekt niet geneigd zijn om dat aan te
nemen.
Nee er staat niet, zoals velen in onze dagen
willen doen geloven en zelfs ook van menig
kansel verkondigd wordt: "U bent al met
God verzoend, het is allemaal al klaar, ook
voor u." Dat is misleidend, want het is
nodig, dat we er persoonlijk kennis aan krij
gen, door het werk van de Heilige Geest, dat
we ons geheel en al in en door het geloof
laten zakken en zinken op de zoen- en kruis-
verdiensten van Christus. Dat we als een
naakte zondaar, als een vijand, ons met God
laten verzoenen.
Vrije genade! En zie, dat nu mag en moet nu
verkondigd worden door Gods dienstknech
ten of zoals Paulus zegt: "Zo zijn wij dan
gezanten van Christus wege d.w.z. in plaats
van Christus.
Hier bedoelt Paulus niet alleen zichzelf en
Timotheus, maar ook allen, die door de Hee-
re geroepen zijn en mogen staan in Zijn
dienst. Dus ze staan niet in dienst van de ker-
keru-aad of kerkvoogdij. Het zijn gezanten
van Christus wege. Van Hem, Die verzoe
ning door voldoening tot stand heeft
gebracht. Hij heeft het ook zelf gepreekt. Hij
is er mee begonnen aan de Jordaan en heeft
het voortgezet tot op het kruis en zet die pre
diking na Pasen en Pinksteren nog voort door
middel van Zijn dienstknechten.
Die prediking kunt u niet vrijblijvend aanho
ren, want ten diepste spreekt God Zelf door
hen, die mogen staan in de bediening der ver
zoening.
O wat een duizelingwekkende hoogte! God
Zelf spreekt! Wat wonder hoog staat dan ook
het ambt van een dienaar van het Woord. Het
bevestigingsformulier zegt het zo tegen de
gemeente, die een nieuwe dienstknecht heeft
mogen ontvangen: "Gedenkt dat God Zelf,
ulieden door hem aanspreekt en bidt. Neemt
dan het Woord aan hetwelk hij u volgens de
Heihge Schrift, zal verkondigen, niet als der
mensen woord, maar gelijk het in waarheid
is, als Gods Woord. Laat u lieflijk en aange
naam zijn de voeten dergenen, die vrede ver
kondigen, die het goede boodschappen."
Zie dat bedoeld de apostel als hij zegt: "zo
zijn wij dan gezanten van Christus wege, als
of God door ons bade. Dit "alsof is niet
maar schijn, nee God Zelf bidt: "Laat u met
Mij verzoenen." Wat een ernst dan, om
onder zo'n prediking op te gaan. Hoe vaak
heeft u deze prediking al gehoord? En heeft u
al wel ooit het belang er van ingezien? Dat
belang dat u met God verzoend wordt, dat er
vrede komt tussen God en uw ziel. Heeft u
dan nog nooit die breuk tussen de Heere en
uw ziel gevoeld? Dat u onder het oordeel van
God ligt en nog geen Borg, geen Verzoener
van uw zonden? Nog onverzoend? Is het nog
nooit nood geworden in uw leven voor God,
omdat u van nature een verklaarde vijand van
Hem bent? O dat dan op de bede van Gods
kant: "laat u verzoenen" de bede van uw
kant zou volgen: "Hoe krijg ik een genadig.
een verzoend God?" Dat is de vraag alle eeu
wen door, wanneer de Heere door Zijn
Woord en Geest laat zien hoe het er met u
voorstaat.
Dikwijls heeft u, wellicht geprobeerd, om die
breuk tussen de Heere en uw ziel te helen. De
kloof te dempen. Op te klimmen tot God met
al uw offertjes. Waarom toch Wel omdat u
zich maar niet wilt laten zaligen en verzoe
nen met God, uit vrije genade. We willen het
zelf doen.
Maar nu staat er zo; "Laat u met God verzoe
nen"
Dat is ook dat welmenend aanbod van gena
de. Geloofd in de Heere Jezus Christus en gij
zult zalig worden. Hij heeft Zijn bloed
gestort. Hij heeft betaald. O het heeft Hem
alles gekost om het te verwerven en nu wil
Hij het ook uitdelen. Kan Hij dan ook Zijn
verdiensten aan u en ons kwijt? Of acht u het
bloed van Christus nog onreinOf is het
misschien anders geworden in uw leven, toen
de Heere door Zijn Woord en Geest u aan
uzelf kwam te ontdekken, aan uw hemelhoge
schuld, aan uw verdoemelijkheid voor Hem
en Hij u de noodzakelijkheid liet zien van de
verzoening. Dat u voor God kwam te staan,
waar alles u moest aanklagen en u naar recht
voor eeuwig verloren moest gaan. Waar alles
u uit handen werd geslagen en u zich tenslot
te liet verzoenen met God door Christus en u
Hem mocht omhelzen door het geloof. En als
dat zo mag zijn, o dan daalt er een wondere
vrede af in uw hart. De eeuwige dood ver
diend en nu het eeuwige leven geschonken,
uit loutere genade en dat alleen op grond van
die zoen- en kruisverdiensten van de Heere
Jezus Christus. Dan wordt Hij u dierbaar.
Dan is het: "God met mij en ik met God ver
zoend, voor de tijd en voor de eeuwigheid"
Eeuwige vrede tussen de Heere en mijn ?iel,
alleen in en door Christus Jezus, hier in
beginsel, maar straks voor eeuwig!
"Laat u met God verzoenen."
Dat zal de verkondiging dienen te zijn, steeds
weer en overal, tijdens de huisbezoeken, op
de catechisaties en op de verenigingen, aan
de ziek- en sterfbedden, en op de graven.
Vreselijk zal het zijn te vallen in de handen
van een vertoornd God, van een onverzoend
God. Daar wist Paulus ook van. Vandaar ook
dat hij in dit hoofdstuk zegt: "Wij dan weten
de de schrik des Heeren bewegen de mensen
tot het geloof.... en even verder op klinkt het
:"Want de liefde van Christus dringt ons...!
U weigert zich te laten verzoenen Ach geef
uw en jouw verzet toch eens op en laat u met
God verzoenen!
R.V.
OUDDORP - Door wethouder CA. Lokker van de gemeente Goedereede werd afgelopen woensdagmiddag de eerste paal gesla
gen voor de bouw van appartementen in Ouddorp. Op de hoek van de Kelderweg en de Dorpsweg worden op de plaats van de
onlangs gesloopte meestoof 'De Onverwacht' 15 appartementen in de stijl van de oude stove gerealiseerd.
Barend de Graaff
26-
Mevrouw Dé Wit begreep er niets van. Verbaasd en ontdaan keek ze
rond. Zij wist, dat de kerken in Vorma nogal scherp tegenover elkaar
stonden, maar zo? Toen ze daarvan repte, gebaarde de vrouw uit de
herberg dat weg: "Onzin, mevrouw. Dat heeft niets met de kerk te
maken. De jonge Quist is ook niet van uw kerk. Daar is hij al!"
De jonge man kwam binnen, nam haar koffer.
"Wilt u mij maar volgen?" vroeg hij.
Mevrouw De Wit stond even verward, zocht haar portemonnee,
vroeg aan de kasteleine: "Wat ben ik u schuldig?"
Maar daar wilde niemand van horen.
"Kom mevrouwtje, want ik wil die boer voorbijrijden", haastte de
jonge kerel.
"Maar kan ik dat van u wel accepteren, meneer?" vroeg mevrouw De
Lwit.
De mensen in de herberg keken elkaar aan. Weduwe Bal tastte goe
dig naar de hand van mevrouw De Wit. "Gerust hoor", zei ze en bege
leidde haar tot bij de sjees, een modern, licht wagentje op gummi-
banden.
"Voorzichtig, hoor Jack. Geen dolle dingen", waarschuwde ze.
De stalknecht hield het grijze paard bij de kop.
Het wagentje veerde, toen mevrouw De Wit instapte. Het hing scheef
in de riemen. Maar Jack wipte naast haar, herstelde het evenwicht. De
knecht liet het paard los en voort ging het, de boer achterna. "Ik wil
die boer voorbijrijden", zei Jack Quist.
Maar daar kwam niets van. De ouwe Rens verkeerde weer in de dagen
van zijn jeugd, waaruit de hevige verhalen stamden van zijn dolle rit
ten. Hij vierde de teugels en het paard dat zijn klepper inhaalde op de
weg naar Vorma, moest nog geboren worden.
Jack Quist vertelde, dat hij ook een boerenzoon was, maar zijn vader
was gestorven. Hij studeerde thans in Utrecht, en hoopte spoedig in
het land van Tholen terug te komen als veearts.
Mevrouw nodigde hem binnen. Jack dekte zijn paard zorgvuldig toe
met de deken, zette het tussen de kerk en de pastorie, waar het uit de
tocht stond, omdat de keuken van het huis tegen de kerk gebouwd was
en de gure wind afschermde.
Even later reed hij terug, met het beeld van de gezeUige huiskamer in
zijn geeste en daarin bewoog zich het mooie meisje, Mary. Hij had de
uitnodiging om nog eens aan te komen gaarne geaccepteerd.
Dominee De Wit was stil van het verhaal.
Zo'n boer!
Ouwe Rens had dom gedaan. Zeer dom! Het verhaal deed zijn ronde.
Zo heel veel durfden sommigen er niet van zeggen, omdat het de
ouwe Rens betrof, maar anderen haalden de oude verhalen op uit zijn
leven, die door dit voorval weer nieuwe kracht kregen: dat hij vroe
ger vaak dronken was en als een gek door het land reed.
Nan hoorde het ook en zei: "Hoe ei je dat kunne doen, vaoder!" De
klank in haar stem irriteerde de ouwe boer. Die klank stond in ver
band met alles, wat hij haatte en verachtte. Hij sloeg met de vuist op
tafel en schreeuwde: "Dat gaet joe niks an! En ik heb gehoord, dat jie
de omgang nie laet met de magere jongen van die ongerlieërs uut de
pastorie an de Achterstraet en datje er verleden maendagochend mee
naar Bergen gefietst bin. Laet dat uut weze. Ik had hever, dat je naer
Amerika gieng als dat je jezelf verslingerde an zo'n afgescheie aop.
Verstaen!"
Nan knikte, haalde haar schouders op. Zo kende ze feitelijk vader
niet. Waarom schold en dreigde hij? Hij, die anders zo rustig was.
Rustig en onverzettelijk. Die eigenhjk nooit dingen deed, waarvoor
hij zich had te schamen. Ze sprak er met Rens en Lena over. Lena
ging, naar Rens' zin wat te ver, door verhalen van vroeger over vader
op te halen, hoe wild en ongedurig hij in zijn jonge tijd was geweest.
Nan had er niet mee nodig, vond hij. Een kind moet zijn ouders kun
nen blijven eren, zolang het kan.
"Je mot es mit vaoder praeten", wilde Nan. "Ik bin er te jong voor,
naer mien luustert ie toch nie!"
Rens zag daar weinig heil in. "Die Vaandrager heeft te veel invloed",
zei hij, "die dweper, die strooplikker!"
Maar daarmee was Lena het weer niet eens: "Je vaoder is al z'n leven
een heerser gewist. Een tiran. Ja, ie zal zich door zo'n vintje op laete
winden!" Ze had er zo de slag van om met de klank van haar stem en
de beweging van haar gezicht haar woorden te accentueren. Grote
Rens knipoogde naar Nan. "Die Geelhoedjes", zei hij, "die weten et!"
Op de terugweg naar huis - het was een goede, rustige avond in het
voorjaar, het koren stond al groen op de akkers en de aardappels en
suikerbieten voimden talloze rechte strepen over het veld - bleef Nan
over het onverklaarbare gedrag van haar vader nadenken. Voor Lena
was het eenvoudig een uitgemaakte zaak: vader was een 'boer'Maar
zij, Nan, stond zoveel korter bij hem, zag hem zo anders; groter, een
man, die meer verstand en inzicht getoond had dan de rest. Geen
heerser, maar een leider. In dat opzicht had Lena gelijk wat meneer
tje Vaandrager betrof. Verder zag Lena vader te klein, te bekrompen.
En ineens, toen ze van de Moerdijk af, de Postweg opreed begreep
Nan dat Lena en dat de mensen die vader alleen naar de buitenkant
kenden, wel zo over hem oordelen moesten. Vader gedroeg zich de
laatste tijd zo. Soms hoorde ze vaders lof: dat het zo'n ferme boer was
geweest, dat ze hem overal in de besturen van de boerenverenigingen
haalden, dat hij de juiste man was voor de boerenpartij om in de Sta
ten te zitten. Dat deed haar altijd goed. Nu, van Lena, had ze andere
dingen gehoord: zijn wilde jeugd, zijn heersend optreden. Rens wili-
de niet met hem praten. Was er wel met vader te praten? Ze kwam
thuis en vond vader met een vergenoegd gezicht in zijn stoel zitten.
"Hoe was 't bie Rens?" vroeg hij.
"Goed, vaoder!"
"Zo! Nou, het zal in Vorma ook wel goed worden. Ik..." Maar hij
zweeg. Het was, alsof hij zich weerhield iets tegen z'n dochter te zeg
gen, dat hij eerst van plan was wel te doen.
"Wat wou u zegge, vaoder?"
"Niks, kind!"
Nan maakte een klein geluid in haar keel: als vader het niet zeggen
wilde! En later, toen ze op haar kamer was, om naar bed te gaan,
bedacht ze, dat vader feitelijk niemand had om mee te praten. Met
haar, dat ging toch niet. En met de lui, die weleens in Mon Désir kwa
men, toch feitelijk ook niet. Vader had het maar eenzaam. Bemoeide
hij zich daarom zoveel met de kleine dingen van het leven?
"...die magere jongen van die hongerlijders uit de pastorie aan de
Achterstraat..."
De herinnering aan dit woord van vader maakte haar ontevreden. Dat
vader zoiets zei, zoiets echt dom-boers. Zo alleen maar dom, alleen
maar boers. Was dat nu een uitdrukking voor zo'n grote, ferme boer?
Vader was geen domme, anogante kerel, die alleen maar in bunders
land en mudden koren dacht. Of wel?
Nans kamer was modem ingericht. Een ruime kamer met een flink
balkon. Gezellig gemaakt en praktisch. Tegen de grote, blinde wand
stond haar kaptafel. Toen ze dat 'of wel' dacht, zat ze daarvoor om
haar lange haren te vlechten. Een ogenblik hield ze daarmee op en
keek aandachtig naar het beeld voor haar in de spiegel. Ze vroeg het
zichzelf: was vader toch eigenlijk alleen maar materialist? Had hij
heel zijn leven alleen maar besteed en al zijn talenten alleen maar aan
gewend om tot meerder welvaait te geraken? Hadden ze hem daarom
overal ingehaald, omdatd hij zo'n praktische kerel was, die wist, beter
dan de anderen, hoe je tot welvaart kon komen, hoe je het best alles
uit de grond kon halen, wat er uit te halen viel? (wordt vervolgd)
i
O.
