Overdenking
^Sjkvenster
Dirksland en het asielzoekersvraagstuk
uit de
Heilige Schrift
eiAraef-inEuws
Vrouwenverenigingen
'Bid en Werk'
en'Ruth'
houden verkoping
Bond voor actieve senioren
bestaat 100 jaar!
De beloofde goede Herder
Zwarte Pion 1 verliest nipt
van Spijkenisse
Inzamelen goederen
t;b.v. Oost-Europa
UITVOERING MESSIAH TEN BATE VAN CALANDO
mCHNAS
Blik op kerk ^^y
en samenleving tj
- De heelheid van de kerk
- Het kerkbegrip
- Meten met tvt^ee maten
- Afscheidingsdenken?
Heeft de vergadering van de Hervormde
Synode op 22 september in de pers de aan
dacht gekregen die zij verdiende? Ik waag
het, dat te betwijfelen. Er lag een stuk ter
tafel, met het oog op Samen-op-Weg, waarin
sterk werd uitgegaan van de eenheid van de
Kerk. Een Hervormde Gemeente is een deel
van de ene Hervormde Kerk. Gemeenten die
straks niet willen fuseren, verbreken de band
met die ene Kerk en kunnen niet zelfstandig
voortbestaan. Kerkgebouw, pastorie en alle
andere bezittingen zijn van de Kerk als ge
heel, ook al zouden alle gemeenteleden be
sluiten niet mee te gaan.
Het was, denk ik, van de Kerkorde-commis
sie bedoeld als een schot voor de boeg: weet
watje doet als je soms denkt aan afscheiding,
want dan sta je berooid aan de dijk.
Het is duidelijk dat de opstellers van de nota
het model van de Doleantie voor ogen heb
ben gehad. In 1886 en volgende jaren waren
er ook Hervormde Gemeenten die zich achter
Kuyper schaarden en 'het synodale juk af
wierpen". Daarbij koesterden ze de gedachte
dat de bezittingen eigendom waren van de
gemeente ter plaatse. Als heel die gemeente
maar meeging, dan konden ze gewoon in de
oude kerk bUjven vergaderen, en kon de
dominee gewoon in zijn pastorie blijven
wonen...
Maar ze hadden buiten de waard gerekend.
Op sommige plaatsen kwam dat voor, dat de
'Dolerenden' nog vier of vijfjaar gewoon in
de kerk bleven, maar uiteindeUjk moesten ze
het veld ruimen: de kerk was voor de Her
vormden, ook al waren er maar tien overge
bleven. En de Gereformeerden konden uit
wijken naar een schqol, en tenslotte tot
nieuwbouw overgaan.
Anders hggen de verhoudingen in de 'ge
scheiden' kerken. Daar wordt meer uitge
gaan van de zelfstandigheid van de plaatse
lijke gemeente. Daar zit een andere kerkbe
schouwing achter, maar dat laat ik nu rusten.
In de praüktijk heeft dat echter wel conse
quenties gehad. Want bij kerkscheuringen,
die er helaas vele zijn geweest, werd soms de
burgerlijke rechter ingeschakeld om uit te
spreken aan welke groep de bezittingen toe
kwamen. Toch waren de uitspraken wel ver
schillend. In het ene geval wees de rechter
het kerkgebouw toe aan de grootste groep, in
het andere aan de kerkeraad. Maar het was
niet vanzelfsprekend dat de landelijke kerk
aan het langste eind trok.
Terug nu naar de Hervormde Synode. Die
zat, met het oog op het SoW-proces, met een
probleem. Wanneer straks een Hervormde
Gemeente besluit niet mee te gaan met SoW,
dan is zij kerk en pastorie kwijt. Maar wan
neer een Gereformeerde Kerk afhaakt, dan
blijft deze in het bezit van de kerkelijke goe
deren! Kun je bij zo'n rechtsongelijkheid
fuseren? Uit alle sectoren van de kerk kwam
deze vraag. En het moderamen heeft er,
mijns inziens, verstandig aan gedaan, de nota
terug te nemen met de belofte de zaak verder
te doordenken.
Overigens, van Hervormde zijde klinkt
steeds de waarschuwing tegen afscheiding,
en worden predikanten en kerkeraden die
met seperatieve gedachten rondlopen, min of
meer onder druk gezet die gedachten te laten
varen. In alle bescheidenheid zou ik dan wü-
len vragen wie er met zulke plannen rond
loopt?
Tot nog toe was het goed Hervormd om niet
alles te slikken wat van Synode-wege werd
voorgezet. Maar kennehjk is dat van nu af
aan ongeoorloofd. Een beetje oneerbiedig
gezegd: slikken of stikken.
Waarnemer
Ingezonden:
De discussie over het AZC in Dirksland is
een oneigenlijke discussie. Geen enkel wel
denkend mens zou daar tegen zijn als het een
wezenlijke bijdrage zou zijn aan de oplos
sing van het vluchtelingenvraagstuk. En dat
is wat er aan schort.
Men heeft het gevoel 'het is toch dweilen
met de kraan open'. Want waar het echt om
ga^t is dat we de moderne 'volksverhuizin
gen' niet in de hand hébben!
De regering tracht door AZC-centra te cre
ëren de schijn op te houden dat dit wel het
geval is, zodat wij de illussie kunnen hebben
dat we enerzijds goed doen en anderzijds ons
tegen ongewenste elementen kunnen weren.
Niets is minder waar. Wat vooral in de grote
steden reeds jaren aan de gang is zal zich ook
op Goeree en Overflakkee gaan voltrekken.
Samenklonteringen van allerlei allochtone
groeperingen die hun stempel op de samen
leving drukken. De laat de vrij harde crimi
naliteit onder een deel van de jongeren daar
van even buiten beschouwing, maar ook als
die er niet was, zal onze samenleving dras
tisch veranderen.
De rechtspraak bijvoorbeeld zal ook aanpas
singen behoeven: lagere straffen voor moord
als de familie-eer in het geding is en wellicht
ook vrouwenbesnijdenis als tegemoetko
ming aan allochtonen met een Afrikaanse
achtergrond. Vrouwen zullen sowieso een
stapje terug moeten doen, want de islamise
ring van Nederland raakt in een strooiriver-
snelling en de man zal op termijn wettelijk
meerdere vrouwen mogen hebben met - als
bijkomend voordeel - minder bordelen
nodig.
Het onderwijs: gebedsruimtes bij de Open
baar Onderwijs- en cultuursubsidies zul
len wezenlijk aangepast worden. Het beleid
van de heer R. van der Ploeg is daartoe een
eerste aanzet.
Misschien is het goed dat onze maatschappij
eens verandert, maar als ik het allemaal op
me in laat werken kan ik niet zeggen dat ik
er blij van wordt. De 'o zo goede politiek
correcte Nederlander' vindt dit allemaal een
verrijking van onze samenleving. Het is
politiek niet correct om voor eigen bevol
king op te komen en dus doen we dat dan
ook maar niet.
Eigenlijk willen we geen toetsing, iedereen
moet zich kunnen vestigen, wel zijn we nog
een beetje blij dat Chinezen bhjkbaar een
voorkeur voor Engeland hebben en die laten
we dan ook gem5cshalve maar door - een
vorm van doorvoerhandel. Overigens wordt
de toename van allochtone populatie groten
deels veroorzaakt door het 'binnen zonder
kloppen' beleid. Zie hiervoor het lezens
waardige boek van Pieter Lakeman. Zelf
ervaar ik niet veel voordelen van de veran
deringen die zich in mijn woonwijk en elders
hebben voltrokken. Ik weet ook niet of het
voor de landen van herkomst wel zo goed is
dat men daar vertrekt. De denk dan aan Suri
name. Een mooi land met vele mogelijkhe
den, maar de mensen die het land tot ont
wikkeling kunnen brengen zitten hier en dra
gen - ook dat moet gezegd worden - bij aan
onze materiële welvaart en cultuur. .Maar
ook zij zijn slachtoffer van het ongelimiteer
de toelatingsbeleid waardoor misdadige ele
menten zich hier kunnen uitleven en zo deze
bevolkingsgroep in diskrediet brengen. De
echte politieke vluchtelingen zijn daardoor
in de knel geraakt.
Maar nu terug naar Dirksland.
Het is zeer onwaarschijnlijk dat het AZC
slechts voor 5 jaar zal zijn. De problemen
worden alleen maar groter. Een tweede cen
trum of uitbreiding ligt eerder voor de hand.
Erkende asielzoekers zullen zich ook in
Dirksland moeten kunnen vestigen. Hetzelf
de geldt ook voor uitgeprocedeerden, want
ze moeten toch ergens blijven in afwachting
van de zoveelste legalisering van illegalen.
Men kan ze niet allemaal doorverwijzen
naar de grote steden.
Daarbij moeten we ook meteen incalculeren
Vrouwenverenigingen 'Bid en Werk' en
'Ruth' van de Gereformeerde Gemeente
te Middelhamis zullen hun gezamenlij
ke verkoping houden op D.V. 7 oktober.
Naast de zelfgemaakte kaarten is er ook
erwtensoep, kaas, fruit, cake, kruidkoek,
kruukplaetjes, slaatjes, chrysanten, kle
ding, oliebollen, bolussen, pudHing-
broodjes, ontbijtkoeken, enz. De verko
ping begint om 9.30 uur en duurt tot
14.00 uur. Iedereen is van harte welkom.
De landelijke ANBO (Algemene Nederland
se Bond voor Ouderen) bestaat 100 jaar!
Echter, dit jubileum geldt helaas niet voor de
ANBO-afdeling Goeree-Overflakkee. Op
Goeree-Overflakkee zijn twee ANBO-afde-
lingen gevestigd.
De ene in Middelhamis/Sommelsdijk en de
andere in Oude Tonge. En, doordat er vanuit
de ANBO goede contacten zijn met het
gemeentebestuur van Goedereede, is het
misschien mogelijk om binnen afzienbare
tijd ook een ANBO-afdeling op de kop van
het eiland te plaatsen. De ANBO organiseert
pp Flakkee voor 50-plussers iedere maand
een Bingo op woensdagmiddag en een alge
meen programma op zaterdag. De ANBO
afdeUng Middelhamis/Sommelsdijk bestaat
uit circa 240 leden, die met het grootste
enthousiasme bij elkaar komen. De heer
Dubbeld, secretaris van de ANBO afdehng
Middelhamis/Sommelsdijk: "er is een
Regiovisie in oprichting. Dat wil zeggen
een overkoepelend orgaan, dat er voor zorgt
dat de werkzaamheden van o.a. Regionaal
Eilandeüjk Zorg Overleg, Regionaal Net
werk Ouderen e.d. meer op één hjn komen te
liggen, zodat er meer mogeüjkheden zijn
door samenspraak. Deze Visie zorgt er ook
voor dat er niet een dubbele organisatie voor
een bepaalde activiteit plaatsvindt. Ook ligt
het in de belangen van de op te richten
Regiovisie dat er, door de samenwerking
van de organisaties onderling, garant wordt
gestaan voor een betere zorg voor de oude
ren". De contributie van de ANBO is
27,50. Deze is er, omdat er geen subsidie
gegeven wordt door de gemeente. Tevens is
de ANBO actief in wonen, er is een perma
nente vertegenwoordiging in de woon- en
bouwlocatie Hemesseroord. In samenwer
king met de Rabobank Middelhamis is er
een activiteit 'ouderen achter de knoppen',
dat wil zeggen dat er computercursus gege
ven wordt door enkele bestuursleden van de
ANBO. Voor ouderen, die niets van een
computer af weten is dit een groot succes.
Verder staan wij onze leden bij met raad en
daad op het gebied van het belpen invullen
van formulieren, het verkrijgen van bijzon
dere bijstand en/of kwijtschelding huursub
sidie en nog veel meer.
Wij zijn nog op zoek naar wat actieve men
sen die ons helpen willen.
dat asielzoekers vrijwel altijd een uitgebrei
de familie hebben waartegenover zij ver
plichtingen hebben. Ze zullen dan ook later
dankbaar gebraik maken van de zogenaam
de gezinsherenigingsregeling. De burgerlij
ke stand is er vaak gebrekkig en cormpt en
een dozijn neven en nichten kunnen vrij
gemakkelijk hier voor eigen kinderen door
gaan.
Allemaal goed voor - torenhoge? - bouwac
tiviteiten en de middenstand van Dirksland.
Ja, dat is een merkwaardig argument van het
college. Medemenselijkheid voorspiegelen
als het economisch voordeel in het geding is.
Zolang Nederland geen maatregelen kan of
durft te nemen is het redelijk dat ook Dirks
land een bijdrage aan het pappen en nat hou
den levert. Dat is de prijs voor Klein Parijs.
C. Zoon, Amsterdam
En Ik zal een enige Herder over
hen verwekken, en Hij zal hen
weiden, namelijk Mijn knecht
David.(Ezech. 34:23)
Israël had slechte koningen gehad. Konin
gen die haar naar de afgrond gevoerd hadden
en slechts dachten aan eigen belang en eigen
voordeel. Binnen het volk waren er ook
mensen die zich verrijkten ten koste van
anderen en met geweld hun armere yolksge-
noten onderdrakten. Het volk Israël had het
moeilijk: ontrouwe herders, en onderlinge
verdeeldheid, haat en nijd.
Herder
De Heere zal echter oordelen en recht spre
ken. Hij zal ook een nieuwe herder geven.
Die zal uitkomst geven en het volk leiden
zoals het behoort. Die zal rechtvaardig heer
sen en het goede voor de kudde zoeken. Van
deze Herder geldt: Hij zal het wild gedierte
op een afstand houden. De afgedwaalde
schapen brengt Hij weer terug. De zieke en
zwakke dieren zal Hij verzorgen. Als ze niet
meer lopen kunnen, zal Hij ze dragen op de
schouder. Hij zal ze leiden naar de groene
weiden en naar de stal. In zijn hoede zijn de
schapen veiUg.
Wie is dan die Herder? We zouden even
kunnen denken aan een gewone nakomeling
van David, bijv. aan Zerubbabel. Maar hier
gaat het over de Messias, de grote Davids-
zoon, de Heere Jezus Christus. Hij heeft het
Zelf gezegd in Joh. 10. 'Ik ben de goede Her
der'. Hij vlucht niet als er gevaar dreigt. Hij
heeft Zijn leven voor de schapen over. Ze
kennen Zijn stem en ze volgen Hem. Hij is in
elk opzicht de goede Herder.
Toekomstige letterlijke vervulling
Het grootste deel van het hoofdstuk is letter
lijk vervuld. Het volk is teruggekeerd uit bal
lingschap. Later is de Christus geboren. Maar
er worden hier ook zaken genoemd die nog
niet vervuld zijn:
1) De Heere Jezus is wel gekomen als Her
der, maar het grootste deel van het volk
Israël heeft Hem verworpen. Hij regeert
nog niet over het volk. Op het ogenblik
komen in Israël steeds meer Joden tot
geloof in Jezus Christus, maar Hij is nog
niet algemeen aanvaard.
2) Hij zal zorgen dat het wild gedierte
ophoudt. De vijanden, die zich gedragen
als wild gedierte, zullen wegblijven. De
Joden zullen veilig wonen; niemand ver
schrikt hen. Wanneer in de geschiedenis
is dit gebeurd? Wat kunnen de Joden in
onze dagen daarnaar verlangen!
3) Tevens staat hier, dat er steeds overvloe
dige regen zal zijn. In het Midden-Oosten
is er meestal te weinig water. Velen zijn
bang dat het grote watertekort voor een
nieuwe oorlog zal zorgen. Doch in de toe
komst zal het geboomte zijn vmcht geven
en zal er voorspoed zijn.
Op grond van deze nog niet vervulde uit
spraken mogen we aannemen dat Israël in de
toekomst de vervulling hiervan zal meema
ken. De beloften van de profeten hebben
vaak te maken met verschillende perioden:
met de tijd van de profeet, met de komst van
de Heere Jezus, maar ook wat wij nu meema
ken en de toekomst!
Geestelijke schatten
Doch niet alleen voor het joodse volk is deze
profetie van belang. Ook voor ons! De Heere
heeft de Goede Herder gezonden, ook tot
ons. Daarom mogen we elkaar de vraag stel
len: Geloven wij in Hem? Is Hij reeds onze
God en Zaligmaker? Onze Heiland? Deze
Herder wil ons leven leiden. Hij wil dat we in
Hem zullen geloven en Zijn leiding zullen
aanvaarden. Velen - ook in de kerk - zijn hei
melijk bang voor deze Herder. Ze dienen lie
ver de wereld. Is dat bij u ook zo? Wat weer
houdt u om deze Levensvorst te dienen? De
zaligheid en redding zijn in Hem!
Als wij deze reddende hand afslaan en
niet willen dat Hij over ons regeert, zal Hij
ten oordeel komen. Want als God Zijn Her
der zendt, is dat ook tot oordeel en gericht.
Hij zal scheiding maken tussen de bokken en
de schapen. De ene groep ter rechterhand, de
andere ter Unkerhand. Hij zal zeggen: 'Komt,
gij gezegenden Mijns Vaders, beërft het
Koninkrijk, dat u bereid is' of Hij zal ons
voor eeuwig van Zich verstoten in de eeuwi
ge duisternis.
Nu staat de verzoening nog centraal. Hij is
de goede Herder. Hij vlucht niet voor het
gevaar als een huuriing. Hij stelt Zijn leven
voor de schapen. Hij heeft hen hef tot de dood
toe. Horen we al bij Hem? Zo niet, ga toch tot
Hem. Geef uw leven aan Hem over. Hij wacht
om u genadig te zijn. Kom maar met de
schuld van uw oude leven. 'Gehjk een schaap
heb ik gedwaald in 't rond, dat onbedacht zijn
herder heeft verloren.' Belijd het maar: Ik heb
eerst in eigen kracht geleefd. Erken de vast
gelopen situatie. Vertel de Heere dat u Hem
zo nodig hebt. Wie eerlijk belijdt wie hij is, en
zich zb overgeeft, zal ervaren dat Jezus wer
kelijk de Goede Herder is!
Leiding
In Zijn hoede zijn wij veilig. We hebben
Hem niet altijd in het oog, maar Hij kent ons
en ziet ons altijd. Deze Herder wil ons wei
den in de grazige weiden van Zijn Woord.
Hij wil ons steeds meer doen verstaan van
Hem. Hij leidt ons leven. Door perioden van
donkerheid heen, door donkere dalen. De
omstandigheden op dit moment kunnen
moeilijk zijn. Maar Zijn heerlijke beloften
zullen in vervulling gaan. Hij brengt ons dan
thuis in het Vaderhuis daarboven. De moei
ten en zorgen die ons toch nog overkomen,
dienen om ons te louteren en te beproeven.
Om ons steeds meer te doen vertrouwen op
Hem.
De Heere heeft woord gehouden en heeft
de enige Herder gezonden naar deze wereld.
Opdat Hij verlossen zou van al het geweld en
de macht van het kwaad. We begeren geen
andere koning dan deze Vorst, uit het
geslacht van David. Wij wensen geen andere
Herder dan deze. Die ons zo liefheeft.
Dirksland, M. J. Paul
In de uitwedstrijd tegen Spijkenisse 3, uit
slag 4,5-3,5 schoot de Zwarte Pion net wat
tekort om nog met een punt huiswaarts te
keren. In figuurlijke zin was de Zwarte Pion
die avond (ont)hoofd, want letterüjk speel
den zij zonder de inbreng van Ruud van
Hooff, die dit jaar geen RSB wil spelen en
tevens van Ivo Lagendijk, die aan den lijve
ondervindt dat de economie 'booming' is,
hij kon geen vrijaf krijgen van zijn werkge
ver.
Persoonlijke uitslagen:
BramMourik0.5
Martin Verolme1
Joost BoeterO
Cesar v. Prooijen0.5
Wim PeemanO
Maart van der Waal1
Cees Smit0.5
Jan L. MinnaarO
Uitslagen interne competitie Zwarte
Pion, ronde 4, gespeeld op 2-10-2000:
Piet Lesuis - Ruud van Hooff0-1;
Gerard de Jager - Richard Woltersrem;
Anton Visser - Jaap Noordijk1-0;
Ivo Lagendijk - Jan L. Minnaarrem;
Maart van der Waal - Bart Loosjes1-0;
Jan Moedt - Joost Boeter1-0;
Leen Neleman - Comeel Krijgsman1-0;
Henk Smit - Leon Straijk1-0;
Leen Stolk - Martin Verolme0-1;
Addy Visser - Frans Meiaard1-0;
Bram Mourik - Kees Smitrem;
Cesar v. Prooijen - Cees Vis1-0.
D.V. zaterdag 7 oktober a.s. wordt er weer
een inzameling gehouden voor de Oost-
Europa Werkgroep 'Middelhamis'. Wij
kunnen o.a. goede gebmikte kleding, bed
den, matrassen, kinderledikantjes, kinder
wagens, kinderstoelen, dekens, schoenen,
brillen, fietsen, naaimachines, tuingereed-
schap, enz. weer goed gebraiken. Ook is er
grote behoefte aan wol voor het breien van
dekens. De inzameling is in het voormalig
koelhuis op het terrein van Dijkers en Pijl
van 9.30 tot 11.30 uur aan de Kon. Juliana-
weg te Middelhamis. De nood, zowel mate
rieel als financieel, is zeer groot. U kunt ons
ook financieel helpen door uw gift over te
maken op rekeningnummer 3420.07.408 bij
de Rabobank t.n.v. Oost-Europa Werkgroep
'Middelhamis'.
Op 14 oktober aanstaande zal in de
Nederlandse Hervormde Kerk in Dirks
land een uitvoering worden gegeven
van The Messiah, een oratorium van
George Frideric Handel. The Messiah is
een groot en overweldigend werk dat in
het jaar 1741 tot stand kwam en een
jaar later voor het eerst in Londen werd
uitgevoerd. De tekst van het oratorium
is gebaseerd op passages uit het Oude en
Nieuwe Testament en geeft belangrijke
uitspraken van Christus weer en vertelt
over passages uit Diens leven. Het werk
bestaat uit drie delen: het eerste deel
toont de toestand van de mensheid voor
de komst van Christus tot Diens geboor
te. Het tweede deel gaat met name over
het lijden en sterven van Christus. Het
laatste deel geeft een visie op de toe
komst, juist vanuit dit lijden en sterven.
The Messiah werd vooral na Handels
dood in 1759 een groot succes en vero
verde toen de gehele wereld.
De uitvoering in Dirksland wordt gehouden
in het kader van "Voices for Hospices". Op
14 oktober neimelijk zullen over de gehele
wereld zangfestijnen worden gehouden, die
gemeen hebben dat het programma iets
bevat van of uit "The Messiah". Het idee
komt uit Engeland, vandaar de projectnaam
"Voices for Hospices". De opbrengsten van
deze concerten komen ten goede aan hospi
ces over de gehele wereld. Dat is geheel vol
gens traditie aangezien ook in Handels tijd
het oratorium vaak werd uitgevoerd ten
behoeve van een liefdadig doel. De Dirks-
landse manifestatie is in die zin bijzonder dat
nagenoeg het gehele werk wordt uitgevoerd.
Aan de uitvoering werken mee de Christelij
ke Oratorium Vereniging "Middelhamis" en
het barokorkest Florilegium Musicum.
Sohstische medewerking is er van Marijke
Nieuwenweg (sopraan), Patrick van Goet-
hem (countertenor). Jan van Elsacker (tenor)
en Heter Hendriks (bas). Het geheel staat
onder leiding van Rinus Verhage. Met name
de aanwezigheid van een barokorkest is heel
bijzonder: het geeft aan de muziek een spe
ciale klankkleur en verwacht wordt dat dit in
de schitterende akoestiek van de Dirksland-
se kerk extra tot zijn recht komt. Om dit con
cert mogelijk te maken hebben, naast het
Dirkslandse gemeentebestuur, vele bedrij
ven op Goeree-Overflakkee een bijdrage
geleverd, in het bijzonder de Flakkeese
Rabobanken, die op een genereuze manier
de manifestatie hebben gesponsord. De
opbrengst is bestemd voor het "eigen" hos
pice, Roparan Hospice Calando.
Deze uitvoering wordt georganiseerd door
de Culturele Kring De Welle, in samenwer
king met de Stichting Calando, de Stichting
Kerkconcerten en de Christelijke Oratorium
Vereniging "Middelhamis". Kaarten kosten
25 per stuk en zijn te verkrijgen bij de
Rabobanken op Goeree-Overflakkee.
10-
Een paar dagen later, toen het verhaal van de meid van Jan den Uyl
ook in het oude huis aan de Kerkring kwam, zat meneer Klaas er
zwaar over te piekeren. De ene Klaas Wenders zei: "Laet gaen, man!
Je ei ter niks mee te maeke! Laeten die van het Klein-Kerkje het zelf
uut zoeke! Wat kan joe de baerd van zo'n domenie schille!" Maar de
andere Klaas Wenders zei: "Wel waer! De mensen hebben allemael
met mekaor te maeke. Het was een beste domenie! Als ze in de Ach-
terstraet zo'n domenie kregen, dan was heel Vorma d'r goed mee. En
zo'n baerd! Waerom mot een wies man op zo'n baerd bluve stae? Als
dat noe de mensen afstoot! Hij mot de mensen trekken. Hoeveel heb
ben zendelingen der wel voor over om de heidenen te bekeren!" De
laatste Klaas Wenders won het en schreef een brief aan dominee De
Wit, toen hij hoorde, dat die toch beroepen was. Hoe het bekend
geworden is, kan niemand meer nagaan. Doch voor vaste waarheid
neemt men aan, dat hij zijn drang op dominee De Wit om naar Vor
ma te komen en de baard ter af te scheren, geuit had in een geleerd
latijns gedicht. En dat is niet geheel onmogelijk. Zo was hij. Tegen
mannen als oom Rens sprak hij eenvoudig en klaar, in plat Vorma's,
maar tegen universitair gevormden kon hij soms heel geleerd doen.
Misschien is dit niet aanbevelenswaardig, maar het is in ieder geval
moeilijker dan juist andersom.
Of Klaas' gedicht van invloed is geweest, kan niemand zeggen. Maar
dominee De Wit heeft het beroep naar Vorma aangenomen en toen hij
kwam om bevestigd te worden en zijn intreepreek te houden, had hij
een glad geschoren gezicht. Het leek hetzelfde mens niet meer.
HOOFDSTUK 6
Ha! De brede armen, als boomstammen wijd-uit naar alle zij
den, de duizenden takjes en twijgen met hier en daar nog een
bminxood blad, de wortels diep in de grond, de geweldige
stam als symbool van macht en grootheid recht geheven, stond de
geweldige boom van 'Het Paradijs' in de herfstzon.
Hij had het naar zijn zin, de reus, in alle seizoenen. Door en door
gezond, overmoedig weerstond hij de wisselingen in de natuur.
"Da's de grootste boom van het land, is 't niet, va?" vroeg de kleine
Rens met z'n ijl kinderstemmetje.
Grote Rens keek op het ventje neer, knipoogde. Onder de boom, bij
het inrijhek naar de hoeve, bleef hij met het jonske staan. "Noe dan?"
drong kleine Rens. "Zeker, jongen!"
"En jie bint de grootste man, is het niet, va?" De kleine handjes van
het mannetje grepen in de broekspijp van de boer. Grote Rens ant
woordde niet, maar het deed hem goed, dat het jongetje het zei. Rens
was groot!
"Maar misschien is de nieuwe domenie van het Klein Kerkje groter",
twijfelde kleine Rens.
"Wie zei dat?" vroeg vader.
"Moeder", zei het jongetje.
"O zo!"
Rens nam z'n toontje op, hief het boven z'n gezonde rooie kop. "Noe
bin jie groter dan alle man". Hij floot z'n hond. "Kom Cas!" en hij
draafde door de laan naar Het Paradijs. Het ventje kraaide. In dolle
sprongen volgde de zwarte bouvier, het kwaje kreng voor iedere
vreemde, of het een landloper of de burgemeester was.
Rens nam hoge sprongen, met het ventje op z'n schouder, van de ene
kant van de laan naar de andere. Toen nam hij een aanloop en sprong
met het kind op z'n nek over de sloot, draafde verder door het wei
land.
Lena Geelhoed, z'n vrouw, zag het gedoe van de man door de kleine,
vierkante raitjes van de keukenkamer op de hoeve. Zij hield haar mol
lige baby met de ene hand vast en volgde de dolle bewegingen van de
boer.
Het was zulk wild volk, dat van Het Paradijs. Het stevige meisje,
naakt op de tafel, op de zware moltondeken, kraaide en reutelde,
wrong het beentje hast uit haar zeesophand. De vrouw bleef naar de
boer kijken, die weer een aanloop nam en een wild paard scheen, dat
op hol geslagen was.
"Wat een man toch!" dacht ze. Ze bukte, om onder de gordijnen door
te kunnen zien, hoe hij met kind al weer over een sloot sprong. De
sprong gelukte.
Cas, de hond, sprong hem na en liep nu dol blaffend naast hem.
Zo kwam het nu recht op de hoeve aan. "Die zotte vint", lachte de
vrouw. Haar ogen ghnsterden. Ze bukte zich over het spartelende
kindje, wies het met haar handen, die over het gladde, gezonde
Uchaampje gleden. Ze zette het kind in de teil, spoelde het af. Maar
keek naar de deur. Ze wachtte op het stampen van de kousevoeten van
grote Rens. En die kwam binnen ook.
Net zoals ze dat gedacht had.
"Ho bles! Ho bles!" kraaide kleine Rens. "Stil dan! DuUeme!"
Rens zeeg in de armstoel, schaterde het uit om dat: "Dulleme!"
Lena lachte ook.
"Het snotjong!" foeterde ze, "het is wat moois, wat jullie 'm lere!"
Ze zette zich in haar stoel om het kind te zogen. Ze was een mooie
vrouw, blond en struis met een gave huid en levende haren. Rens zet
te de jongen op de grond, kwam naar haar toe, terwijl ze bezig was
haar jurk los te maken, iiielp haar en legde het kleine meisje in de hol
te van haar arm. Het mochtje zocht even en zoog toen, klokkend en
met een diep tevreden gekreun.
Kleine Rens stond met z'n vinger in de mond te kijken. "Je bin een
zot", gromde Lena beschaamd. Ze had hem stil laten begaan. Het was
een streling voor haar, zijn tederheid. Maar nu greep het haar weer,
dat ze zo anders waren, de Hoogendooms van Het Paradijs. Zo heel
anders dan de mannen van haar geslacht, de Geelhoeds. "Schaem je!"
Toen tegen het jongske: "Vooruut Rensje! Gae spele!"
Het jongetje keek haar met vreemde ogen aan. Wat deden de grote
mensen? Moeder ging voort: "Dat zotte gejak met de jongen op je
nek, wat moet het volk dienke?"
Grote Rens gromde iets temg, diep in z'n keel. "Wat schilt mien het
volk. Ze ete van mien! Ze zullen der snuit wel houwe!" Een beetje
nors ging hij bij het raam zitten. Maar hij was geen vent om te mok
ken.
Kleine Rens jengelde wat aan zijn knie. Hij stond op, nam de houten
pijp uit z'n broekzak en de mahoniehouten-tabakspot van de hoge
schoorsteenmantel. Lena keek telkens naar hem op van het zuigende
mondje aan haar borst. Toen schoot het haar te binnen: "D'r is een
boodschap van vaoder, of datje voor de middag nog ankomt!"
Rens knikte, stond op. "We motte wat vroeg koffie drienke vanoch
tend".
Toen ging hij het huis uit naar de schuur. De mooiste schuur uit het
land van Vorma. Alles van de Hoogendooms was het grootste en het
mooiste. De schuur was geheel gemodemiseerd: licht en ruim, mak
kelijk schoon te houden. Het was een modelschuur, maar daarom ook
zonder de romantiek van de andere, oude schuren in het land. In drie
rijen stonden de koeien aan glad ijzeren palen. Afzonderlijk de melk
koeien, de vaarzen en de twee stieren. Het volk in de schuur had altijd
bezigheid. Ook nu, op de zaterdagochtend. Rens inspecteerde hun
werk. Hij was een goede boer. Een halve gek als het er op aankwam,
wist het volk. Maar het werk moest in orde zijn.
(wordt vervolgd)
DE BETERE WONINGINRICHTING SINDS 1920
Zandpad 36 Middelhamis Tel. (0187) 482784
