De Septuagint:
Brug tussen synagoge en kerk
LITIE
Collecte KWF opnieuw
een grote uitdaging
duin
'«««rrn»
MATROOS
35 miljoen mensen
op de vlucht
bedrijventerrein
Tonisseweg
ABN/AMRO Palmstee menmarathon 2000
Piet en Jannie Bechthum
Ifeöp
Eerste paal
Openbare vergadering
op Schouwen-Duiveland
Ook Duinrell helpt
en steunt PüT
Wegens verbouwing houden wij
Opslagruimte
Poortvliet Ouddorp
^2^ Broekweg
cfe
i^eröö
endKac
EIIAtffiElt-niEUWS
M. van Nieuwenhuizen
in Flakkeecialiteiten
Collectanten gevraagd
Collectanten
(alvast) bedankt!
Zoek de ruet
'm het
beierse woud
VAKANTIE
WONING
nier)
PAGINA 4
VRIJDAG 1 SEPTEMBER 2000
Dr. W. Aalders:
Dr. W. AaJders, De Septuagint: Brug tus
sen synagoge en kerk. Heerenveen: Uitge
verij Groen, 1999. Pb., 1414 pagina's.
Dr. W. Aalders, inmiddels de negentig
gepasseerd, heeft gedurende de afgelopen
veertig jaar tientallen theologische boeken
gepubliceerd over een breed scala aan
onderwerpen. Eind vorig jaar verscheen bij
uitgeverij Groen zijn jongste pennenvrucht:
De Septuagint, brug tussen synagoge en
kerk.
Aalders duikt hiermee in de vroegste
geschiedenis van de christelijke kerk, of
eigenlijk nog de periode daarvóór. Dit boek
gaat over de Septuagint, de oude Griekse
vertaling van het Oude Testament. De Sep
tuagint ontstond in de laatste eeuwen voor
Christus en is daarmee de oudste vertaling
van de Bijbel.
Zoals u waarschijnlijk weet, is het Oude
Testament geschreven in het Hebreeuws
(enkele hoofdstukken in het Aramees, dat
met het Hebreeuws is verwant). In de loop
van de tijd nam onder de Joden de kennis
van het Hebreeuws echter langzamerhand
af, vooral onder hen die buiten Palestina
woonden. Na 300 v.Chr., toen het hele
Nabije Oosten in handen was van de opvol
gers van de Griekse vorst Alexander de Gro
te, vestigden grote aantallen Joden zich in
andere streken. Vooral in Egypte ontstond
een grote Joodse gemeenschap van meer dan
een miljoen mensen. De taal van deze
mensen was Grieks. In Egypte ontstond dan
ook een Griekse vertaling van het Oude Tes
tament: de Septuagint. Letterlijk betekent
dat 'de zeven tig'.
Volgens een oude legende is deze vertaling
namelijk gemaakt door zeventig Joodse wij
zen. Los van elkaar zouden zij ieder het hele
Oude Testament hebben vertaald, en toen
deze vertalingen gereed waren, bleken ze
allemaal exact gelijk te zijn.
In werkelijkheid is de Septuaginta niet in één
keer ontstaan, maar heeft het enkele eeuwen
geduurd voor alle boeken vertaald waren. De
legende laat echter wel zien, dat de Joden de
Septuagint hoog in het vaandel hadden
staan. Voor de Griekstalige Joden in Egypte
was de Septuagint niet maar een vertaling,
maar dé Bijbel. Daarbij komt, dat in die tijd
de canon van het Oude Testament nog hele
maal niet vaststond: het Oude Testament had
nog geen vaste omvang. Het belang van de
Septuagint is, dat deze vertaling voor het
eerst een vastomlijnde versie van het Oude
Testament bood. In die zin was de Septuag
int dus de eerste volledige Bijbel (tenminste,
wat het Oude Testament betreft).
Aalders vertelt in zijn boek hoe de Septuag
int tot stand kwam en hoe zij functioneerde.
Hij wil met dit boek echter méér bieden dan
een historische impressie of een hoeveelheid
informatie. Hoewel het thema van dit boek
het misschien niet zou doen vermoeden,
beschouwt de auteur deze studie als een cul
minatiepunt van zijn omvangrijke oeuvre,
dat waar het in zijn boeken op uitloopt. De
vragen die hem zijn leven lang hebben
beziggehouden en die in al zijn werken door-
VAN DER BOOM
klinken, vinden in de ontstaansgeschiedenis
van de Septuaginta een laatste antwoord. Het
gaat hier om de grote vragen van 'de
geschiedenis als ultieme menselijke nood'
(aldus het voorwoord). In de loop van de
geschiedenis komt immers voortdurend de
menselijke nood op schrijnende wijze aan
het licht. De mensheid lijkt na al die eeuwen
geen stap verder te zijn gekomen, dat is wel
gebleken in de jaren 1933-1945, en in ande
re delen van de wereld blijkt het nog dage
lijks. Een antwoord op deze nood lijkt er niet
te zijn: 'de geschiedenis gaat voort, zij raast
voort en voort en is niet te stuiten'.
Wat heeft dit nu met de Septuaginta te
maken? 'Mijn theologische ontdekking is
nu', aldus Aalders, 'dat er voorheen een tijd
is geweest, waarin een kring van Joden en
christenen de stellige overtuiging bezat, het
antwoord op die ultieme vraag van Godswe
ge ontvangen te hebben Maar die heilszeker
heid is in de loop der eeuwen verflauwd en
allengs geheel teloor gegaan. Zij wacht er op
om opnieuw ontdekt te worden. En daartoe
moge dit geschrift dienen.'
VROEGINDEWEIJ
Aalders laat zien hoe de Septuagint niet
alleen een vertaling biedt, maar ook een
eigen uitleg van het Oude Testament. We
kunnen dus spreken van een 'theologie van
de Septuagint'. Nauw verbonden aan deze
theologie is de persoon van Philo, de grote
Joodse filosoof uit Alexandrië die aan het
begin van onze jaartelling leefde. Aalders
laat zien hoe Philo in zijn leven een crisis
meemaakte, toen hij in aanraking kwam met
de haat van Romeinen tegen het Jodendom.
Onder invloed daarvan kreeg zijn theologie
een apocalyptisch karakter: Philo ging bena
drukken, dat er een tegenstelling is tussen de
toestand van vervolging in het heden, en het
messiaanse rijk in de toekomst. Tegenover
de ellende en moeite van het heden wees
Philo op de toekomst, als de Messias zou
komen en Gods rijk baan zou breken. In die
hoop vinden de vragen van de geschiedenis
een antwoord. En het is deze zelfde hoop die
ook in het Nieuwe Testament centraal staat!
Het jodendom en christendom uit de tijd van
de Septuagint leert ons zo een antwoord te
vinden op de nood van de geschiedenis,
aldus Aalders. Vanuit deze - ik zou bijna
zeggen: profetische - overtuiging is dit boek
geschreven, en zo dient het dan ook gelezen
te worden. Het werk is dan ook niet opgezet
als een wetenschappelijk betoog. Daarin zit
tevens de zwakte van dit boek: de structuur
en de betoogtrant zijn niet overal even hel
der; het lukte mij althans niet altijd om vat te
krijgen op de gevolgde gedachtegang. Niet
temin heeft Aalders hiermee opnieuw - wel
licht voor de laatste maal? - een boeiend en
indrukwekkend geschrift afgeleverd, dat laat
zien hoe de boodschap van de Septuagint
ook nu nog actueel is.
Leiden
Paulus-Jan Kieviet
In het programma "Flakkeecialiteiten" van
Radio Flakkee zijn vaak mensen die de
meest uiteenlopende beroepen hebben uitge
oefend. In de aflevering die zaterdagmorgen
om 9 uur wordt uitgezonden vertelt de gast
van Jan Lodder dat hij in zijn bedrijf eerst
werkte met paarden en hoe hij later overging
naar de tractoren. Dat bedrijf deed hij later
over aan zijn zoon. Nu is hij boer in ruste. De
gast in het programma die over deze onder
werpen vertelt is de 67-jarige M. van Nieu
wenhuizen uit Sommelsdijk. De herhahng
van Flakkeecialiteiten op dinsdagavond tus
sen 6 en 7 uur.
De Nationale Kankerbestrijding, afdeUng
Ouddorp, doet bij deze een dringende
oproep aan collectanten. Het aantal collec
tanten in Ouddorp is momenteel minimaal.
Daarom een vriendelijk, doch dringend ver
zoek aan allen, die in (de omgeving van)
Ouddorp wonen, om contact op te nemen
met Ina Kleine, tel.: 683533. De betreffende
collecte zal in week 36 (4 t/m 8 sept.) a.s.
gehouden worden. Bij voorbaat dank voor
uw bereidwilligheid.
Verdachten winkeldiefstal aangehouden
MIDDELHARNIS - Politiepersoneel van
het Bureau Middelhamis stelde woensdag
middag op het Zandpad en het Kerkepad een
onderzoek in naar drie mannen en een
vrouw, die bij een aantal winkels geprobeerd
hadden goederen weg te nemen en in een
supermarkt diverse pakjes shag en vloei zon
der te betalen hadden meegenomen. De vier
verdachten, in leeftijd variërend van 30 tot
35 jaar en allen afkomstig uit Hellevoetsluis,
werden even later op het Zandpad aangehou
den. Bij hen werden in totaal tien pakjes
shag met vloei en ruim twintig blikjes bier
aangetroffen en in beslag genomen. Het
viertal werd voor nader onderzoek en ver
hoor ingesloten.
Bewoner betrapt inbreker
OOLTGENSPLAAT - In de nacht van
woensdag op donderdag omstreeks drie uur
werd op de Lindenlaan geprobeerd in te bre
ken in een woning. Terwijl een inbreker pro
beerde via het toiletraam binnen te komen,
werd hij betrapt door de 34-jarige bewoner.
De bewoner gaf een harde gil, waarna de
verdachte er vandoor ging. De dader werd
niet meer in de omgeving aangetroffen. Na
onderzoek in de omgeving bleek dat er in
een andere woning in de Lindenlaan wel was
ingebroken. Het raam bleek geforceerd. Er
werd onder andere een portemonnee wegge
nomen.
15-jarige jongen aangehouden na
spuiten graffiti
OUDDORP - Woensdagavond rond mid
dernacht werd in het vakantiepark Port
Zelande een 15-jarige jongen uit Essen aan
gehouden, wegens het aanbrengen van graf
fiti. De jongen werd betrapt, toen hij bezig
was een muur vol te spuiten met graffiti. Hij
werd aangehouden.
Afgelopen donderdag 31 augustus
2000 heeft wethouder N.C.A. Andries
de eerste paal geslagen voor de bouw
van een pand van Madiber Handel
B.V. Hiermee is dit het eerste bedrijf
dat gaat bouwen op het nieuwe
bedrijventerrein aan de Tonisseweg
te Oude-Tonge.
In begin 1998 zijn de voorbereidingen
gestart voor de realisering van het bedrij
venterrein Tonisseweg II. Het bedrijven
terrein Tonisseweg I was vol en aangezien
de vraag naar percelen voor en door
bedrijven nog steeds groeiende was, werd
besloten een nieuw bedrijventerrein te
ontwikkelen. Het bedrijventerrein Tonis
seweg II is acht hectare groot en de ont
wikkeling is in twee fases verdeeld. Fase 1
(vier hectare groot) is nu gereed om
bebouwd te worden.
De eer om als eerste te gaan bouwen op het
nieuwe bedrijventerrein valt ten beurt aan
het bedrijf Madiber Handel B.V. Dit
bedrijf is importeur van hoogwaardig
gekwalificeerde machines voor de metaal
bewerking, aluminiumbewerking en
kunststofbewerking. Tevens levert men
een lijn toebehoren zoals bandzagen,
industrieel meubilair, machineklenmien
etc. Madiber Handel heeft reeds een vesti
ging in Ridderkerk.
Zodoende heeft de wethouder voor
Grondgebiedzaken, de heer N.C.A.
Andries afgelopen donderdag de eerste
paal geslagen.
Op vrijdag 15 en zaterdag 16 septem
ber a.s. is het zover, dan wordt de
ABN/AMRO Palmstee menmarathon
2000 verreden voor enkel, twee- en
vierspannen paarden en pony's.
Dit evenement wordt georganiseerd door
menvereniging 'Vier in een' met ABN/
AMRO als hoofdsponsor van dit evenement.
24 augustus jl. is het sponsorcontract onder
tekend door de voorzitter van de menvereni
ging de heer B. R. Wissekerke (links op de
foto) en de heer R. O. Huising, rayondirec
teur ABN/AMRO Goeree-Overflakkee.
Het is een uniek evenement in ons land, waar
zeer veel belangstelling voor is van zowel
marathonrijders als publiek.
Op vrijdag begint het programma om 9.30
uur met dressuur en vaardigheid, 's avonds
zijn diverse demonstraties te zien van o.a.
vierspan (Koos de Ronde) en een Kür op
muziek (Barbara Koot en Esther Tamerus).
Ger Vos en Anders Band zal in het strodorp
haar muzikale talenten ten gehore brengen.
Op zaterdag kunt u getuige zijn van de spec
taculaire marathon met zes hindernissen.
Zorg vooral dat u om 9.30 uur aanwezig bent
om niets te missen.
De toegang tot het tweedaagse evenement is
gratis. Echter ABN/AMRO wil u graag per
soonlijk voor de menmarathondagen uitno
digen.
U kunt hiertoe een uitnodigingskaart afhalen
bij het ABN/AMRO kantoor te Middelhar-
nis of het ABN/AMRO kantoor te Ouddorp;
bij deze uitnodiging ontvangt u twee con
sumptiebonnen. ABN/AMRO wenst u veel
plezier bij de ABN/AMRO Palmstee men
marathon 2000.
Beweging Christelijke
Koers CDA
De Beweging Christelijke Koers CDA, die
wil bevorderen dat deze partij zijn christelijk
uitgangspunt duidelijker tot uitdrukking
brengt in het gevoerde beleid, belegt een
openbare vergadering op woensdagavond
13 september 2000 op Schouwen-Duive
land.
De vergadering wordt gehouden in Hotel
Van der Weyde, Brouwerijstraat 1 in Noord
gouwe. Aanvang 19.30 uur.
Spreker is drs. J. G. van der Land over: Wat
is christelijke politiek? Hoe kan het CDA
zijn christelijk uitgangspunt duidelijker
tot uitdrukking brengen in het politiek
beleid?
De Beweging heeft zorgen over de koers van
het CDA vanwege de activiteiten van het
Centrum voor Politiek, Religie en Spirituali
teit waarvan de voorzitter het CDA wil
omvormen tot een algemeen-religieuze par
tij waarin het christelijk geloof gelijkwaar
dig is aan de islam en het hindoeïsme.
De Beweging Christelijke koers wijst dat
streven van de CDA-leiding af en roept de
CDA-achterban op zich daartegen te verzet
ten. Belangstellenden zijn van harte welkom
op deze openbare vergadering.
Nadere informatie: telefoon (033) 4808770
of (0342)414479.
4 t/m 9 september 2000
STEtW VOOR HET KWF, KORTING V0(1 U
WE GAAN WEER SCOREN TEGEN KANKER
KANKERBESTRIIpiNiS
IN ONZE BEHANGCOLLECTIE
OP OP
Verf- en Behangspeciaalzaak
Hoflaan 27
3241 GK MIDDELHARNIS
Tel. (0187)4847 39
Tel, 0049-9973-9601
TE HUUR
voor 650 ton
aardappelen
Fa. Molenhoeve
Tel. (0187) 63 20 53
op m.b.s. 'Prinsenstad'
Weekend vrij, goede beloning
Inlichtingen:
W. JELIER Tel. (06) 20 74 45 08
stichting Vluchteling is in ongeveer 40
landen actief en steunt meer dan 120
projecten: dankzij de donaties van
vele Nederlanders. Helpt u ook? ^BF|
BOEKEN EN MUZIEK
Voorstraat 41 -3245 BG Sommelsdiik
Tel. (0187) 48 26 14-Fax (0187) 48 4.120
Hoenderdijt^ 9
3253 AK Ouddorp. Tel. (01S7) 68 42 6T
BOEKEN
ALLES VOOR SCHOOL EN KANTOOR
Wesldijk 45-48, 3241 GV Mlddelhamis
Tal. (0187) 482048 482844 - Fax (0187) 4B5461
Filiaal: Hoenüerüllk 19,3253 AK OudHorp
Ter. {0187)681276 - Fax (0187) 683519
Rotterdam-Rijnmond
district De Eilanden
Basiseenheid Goeree-Overflakkee
F^ I .-^ .ir
De Nederlandse Kankerbestrijding/Koningin Wilhelmlna Fonds (KWF) houdt zich
al ruim vijftig jaar bezig met de strijd tegen kanker. Op vele manieren. Voor de
patiënt van vandaag: de beste behandeling, voorlichting en begeleiding. Voor de
patiënt van morgen: verder onderzoek en nog betere behandelingen. De
Nederlandse Kankerbestrijding staat elk jaar weer voor de grote uitdaging hier
voor voldoende geld bijeen te brengen. In de week van 4 t/m 9 september gaan
120.000 collectanten op pad om te scoren tegen kanker. Ze komen bok bij u.
Alleen wanneer we met z'n allen blijven
geven, kan het KWF weer scoren. Op dit
moment financiert het KWF zo'n 300
belangrijl<e onderzoeksprojecten.
Hiervoor gebruikt het KWF uw giften uit
het verleden. Hoeveel nieuw onderzoek
volgend jaar mogelijk is, hangt af van uw
bijdrage nu. Nieuwe inzichten, nieuwe
kennis en nieuwe ontwikkelingen in de
medische wetenschap bieden hoopvolle
perspectieven. Maar dan moeten de
allerbeste onderzoekers de kans en de
middelen (geld) krijgen om op het aller
hoogste niveau te kunnen presteren.
Dank zij u, dank zij het KWF.
Patiënt
Onderzoek helpt niet alleen de patiënt
van morgen, ook die van vandaag. Die
profiteert van alle onderzoek uit het ver
leden. Ook is er tegenwoordig veel meer
voorlichting over kanker en de behande
ling daarvan. Bijvoorbeeld via de KWF
Hulp- en Informatielijn (gratis): 0800-
0226622 of 0800-KWFKANKER. De
KWF-voorlichters kunnen uw persoonlij
ke vragen beantwoorden. Voor uw vra
gen over kanker heeft het KWF ook meer
dan 80 verschillende folders en brochu
res uitgebracht over soorten kanker,
behandeling, leven met kanker en
omgaan met kankerpatiënten. Alle kos
teloos verkrijgbaar.
Ook op de KWF-site www.kankerbestrij-
ding.nl staat een schat aan informatie.
Via die site kunt u ook folders bestellen.
Het KWF steunt verder de 22 patiënten
verenigingen en hun Federatie. Daar vin
den patiënten en naasten steun bij ande
ren die uit eigen ervaring weten wat
leven met kanker betekent.
Goede doel
Wij Nederlanders zijn een vrijgevig volk
je. Dat willen we graag zo houden!
Daarom is het belangrijk om te weten
dat Coede-doelen 'ieder dubbeltje blij
ven omdraaien'. Bij Goede doelen met
het Keurmerk van het Centraal Bureau
Fondsenwerving (CBF) heeft u de garan
tie dat het geld goed terecht komt. Van
de drie landelijk wervende fondsen voor
kankerbestrijding heeft alleen het KWF
dit CBF-keurmerk voor verantwoorde
fondsenwerving en -besteding. Wilt u de
Nederlandse Kanker-
bestrijding/ KWF steu-
nen, let dan op dat M^XÜC!^
CBF-Keurmerk en op vDl C
de rode KWF-krab V^
natuurlijk.
Graaf Van Zuyien heeft een bijzoncfere
band met het KWF. Links een van zijn
zonen, Roderick.
steeds meer succesvolle ondernemingen
helpen scoren tegen kanker met geld wer
vende acties voor het KWR Zo heeft graaf
van Zuyien van waterpretpark Duinrell in
Wassenaar al vele jaren een bijzondere
band met het KWF. Met een nieuwe actie
rond het eigen 65-jarige jubileum geeft
Duinrell voor elke bezoeker met de specia
le KWF-kortingsbon f 1,50 aan de
Kankerbestrijding. De bezoeker zelf krijgt
f 5,00 korting op de toegangsprijs.
Parkeigenaar Van Zuyien ziet de KWF-actie
ook een beetje als een afscheidspresentje.
Tijdens dit Duinrell-jubileumjaar draagt hij
de leiding over aan zijn twee zoons. De
graaf zegt: 'Het is iedere keer weer een
feest wanneer ik over het terrein loop en
zie hoezeer de kinderen en hun ouders
genieten van de attracties. Juist op die
momenten besef je hoe mooi en leuk het
leven kan zijn. Kanker kan dat geluk wreed
verstoren. Daarom is de Nederlandse
Kankerbestrijding zo belangrijk. Dat goede
doel steun ik graag. Zowel privé als via
Duinrell.'
Actie
Een zoon van de graaf, Roderick, legt de
actie uit: 'De KWF actie geldt voor de
maanden september en oktober. Wie
komt met de kortingsbon uit deze krant,
geven we totaal f 5,00 korting. Bovendien
gaat er f 1,50 naar het KWR Wij zijn blij
met meer mensen, het publiek krijgt kor
ting en het KWF krijgt meer geld voor de
bestrijding van kanker'
Het succes van de kankerbestrijding
begint bij de geweldige inzet van
120.000 vrijwilligers die in de week
van 4 t/m 9 september met de col
lectebus of de lijst op pad gaan. Zij
zorgen ervoor dat iedereen weer
kan helpen scoren tegen kanker. De
Nederlandse Kankerbestrijding/KWF
wil ze hiervoor alvast bijzonder
bedanken.
(per bezoEkeï; maji. 4f>erbofl).
In september en oktoütr MOÓ voordeiig r»aar DUirirell Wasse*aar mét het ver-
nieuwdé Tikibad. U krijgt f 5,(ffl kprttng per persoen pp de normale «ntreeprijseii
iperpêrsoórt die gebruik maakt vari deze bon geeft DumreiVf 1,50^a^
(majt: 4 personen per bph en niet in coinbifiatie rnet aridefe acties.)
VOOR
GOEDE DOELEN
H E DE R L A N D S E
Wassenaar
UITVERKOOP
Het gehele jaar te
bezoeken
2 pers. p. dag DM 50,-
4 pers. p. dag DM 80,-
Slaapkamer 2 pers. met
koelkast en koffiezetapp.
DM 25,-p. dag.
Vraag 'ml. en folders:
Na 19.00 uur
(Holi. sprekend)
TEXACO
Stichting Vluchteling
Stadhouderslaan 28, 2517 HZ Den Haag
tel: 070 - 346 89 46 fax: O7O - 461 57 40
Giro 999 e mail: info@vluchteling.org
www.vluchteling.org
