ONVOORSTELBARE
SLORDIGHEID
etl) i ^fe
Tweede
Sempre Mars
"LUST EN TIJD TOT LEZEN"
Wie schrijft er mee
van en over Flakkee?
Jaarmarkt te Herkingen
Leeskringen en bibliotheken op
Goeree-Overflakkee
EiiAitiBi-iiiEyia
L
Orgelconcert van Sander van Marion
met medewerking van Mattliijs Koene.
L
Braderie
SPOORZOEKERTJE
PAGINA 9
VRIJDAG 7 JUL! 2000
Na dertien maanden
Dertien maanden geleden zijn we verhuisd.
Vanmorgen heb ik voor de zoveelste keer op
ons oude adres aangebeld om post op te
halen. Ik doe dat eens in de veertien dagen.
Ik vind het moeilijk de nieuwe bewoners
regelmatig lastig te vallen. Ook vanmorgen
kreeg ik weer een bundeltje poststukken
mee.
De eerste drie maanden na de verhuizing heb
ik - tegen betaling - van de dienst van de
PTT gebruik gemaakt. De naar het oude
adres geadresseerde post werd ons vanaf het
postkantoor toegezonden. Vlekkeloos ver
liep dat niet. Maar de meeste post kwam toch
rechtstreeks op het nieuwe adres.
Daarna is er een periode geweest waarin de
nieuwe bewoners de post of doorstuurden of
bij ons eens per week of veertien dagen
bezorgden. Aan dat geduld komt, heel
begrijpelijk, een eind. Toen heb ik het maar
omgedraaid. Nu bel ik eens per twee'of drie
weken bij ons oude huis aan. Dan krijg ik
een lading post mee.
Hebt u dan geen adreswijzigingen verzon
den, zult u vragen. Dat is gebeurd. Het aan
tal loopt in de honderden. Desalniettemin
bleef een deel van de post op het oude adres
komen. Het eerste driekwart jaar heb ik alle
afzenders alsnog bericht van verhuizing
gestuurd, met het nieuwe adres er duidelijk
bij.
Aan sommige afzenders heb ik zelfs drie
keer een bericht verzonden.
Wie zijn zo nonchalant?
Het zou interessant zijn te weten wie de
afzenders zijn, die van ons verhuisbericht
geen nota hebben genomen. Ik zal ze niet bij
name noemen. Er zijn een aantal gerenom
meerde giftenvragers bij. Je zou denken, die
zullen toch wel nota nemen van een herhaald
bericht van verhuizing. Ik kon dat vergeten.
Er waren uitgevers bij. De ene afdeUng had
het nieuwe adres in de computer veranderd,
de andere afdeling niet.
Voor mij is zoiets onbegrijpelijk. Kennelijk
zijn er firma's die per afdeling hun eigen
computerbestand hebben. Het adressenbe
stand is niet in een centrale computer onder
gebracht. Zelfs bij mediamailing ben ik dat
verschil per afdeling tegengekomen.
In het kerkelijk jaarboek is het nieuwe adres
nu vooraan vermeld, zodat daardoor geen
misadresseringen meer zuUen voorkomen,
verwacht ik. Althans, als men van het jaar
boekje 2000 gebruik maakt. Overigens was
op een gemakkelijke manier ons nieuwe
adres ook al in het jaarboekje 1999 te vin
den. Het blijkt dat scriba en andere kerkelij
ke organen volstaan met het bekijken van de
eerste bladzijden. De hoop dat post via het
jaarboekje geadresseerd, nu direct aan ons
wordt gezonden.
Afzender vertrokken
De laatste maanden heb ik iets gedaan waar
van ik eigenlijk een afkeer heb. Dat heb ik in
mijn leven nog niet eerder gedaan. Bc stuur
een aantal poststukken terug aan de afzen
der, met vermelding dat geadresseerde is
vertrokken. Daarbij laat ik het. Wie meer wil
weten, moet zelf maar op onderzoek uitgaan.
In elk geval kan men dain weten dat wij niet
meer op de Emmalaan in Apeldoorn wonen.
Ik schreef al - eigenlijk vind ik deze metho
de ongepast. Maar de volharding in de dwa
ling van verkeerd adresseren noopt mij
ertoe.
Ik heb niet bijgehouden wat ik aan extra por
tokosten voor de herhaling van verhuisbe
richten heb uitgegeven. En als ik het precies
wist, zou ik het nog niet in de krant zetten.
Dat het me de aanschaf van enkele kostbare
boeken heeft gekost, staat voor mij vast. Het
geld moet immers toch ergens vandaan
komen.
Dit is voor een deel een herhaling van het
verhaal. In augustus 1999 heb ik ergens een
artikel gepubliceerd waarin ik op deze slor
digheid, ja op deze misstand in het postver-
keer heb gewezen. Toen kreeg ik, meer mon-
deUng dan schriftelijk, heel wat adhesiebe
tuigingen. Er zijn heel wat mensen die
hetzelfde hebben meegemaakt.
Intussen zijn er negen maanden verlopen. In
de landelijke pers aan de bel te trekken werkt
weinig uit, is mijn conclusie.
Wie verhuist heeft er een probleem bij,
namelijk zijn nieuwe adres geregistreerd en
gebruikt te krijgen door zijn relaties, van
welke aard die ook zijn.
Een misstand in de moraal
Omdat tot op de dag van vandaag de mis-
adressering zeer regelmatig voorkomt, heb
ik de vrijheid genomen er ook in deze
rubriek over te schrijven. Het is ten diepste
een kwestie van ethiek. Daarom een gepast
onderwerp voor deze rubriek. Ik heb nogal
eens gewezen op misstanden in de moraal.
Het hier gesignaleerde valt daar ook onder.
Welücht dat een lezer zegt: er zijn erger mis
standen. Dat bestrijd ik niet. We mogen niet
overdrijven.
Wat ik echter na ruim een jaar onbegrijpelijk
blijf vinden, is het feit dat mensen die een
verzoek doen hun organisatie te steunen, zo
nonchalant met hun adressenbestand om
gaan. Dat wil dus ook zeggen: zich noncha
lant opstellen ten opzichte van hun gevers.
Meermalen heb ik me afgevraagd: is deze
handelswijze karakteristiek voor hun hele
administratie? Het gaat veelal om christelij
ke organisaties. Van haar zou je een nauw
keuriger administratie mogen verwachten.
Als ik dan lees hoe dringend ze een gift
nodig hebben, denk ik: die urgentie maakt u
niet waar met een nauwkeurige administra
tie.
In augustus verleden jaar had ik hoop dat
organisaties haar fouten zouden herstellen.
Nu, negen maanden later, heb ik die hoop
opgegeven. Desalniettemin blijf ik eens per
veertien dagen naar ons oude adres gaan, al
was het alleen maar om de verzender met
zijn eigen poststuk te laten weten: de afzen
der is vertrokken. Fraai vind ik het niet.
Maar helemaal niets te laten horen zou ik
nog onbevredigender vinden. Nu kunnen de
verzenders in elk geval tot zichzelf inkeren,
en als zij willen aan (zelf)onderzoek doen.
Dat is in dit geval ook een zaak van ethiek.
W. H. Velema
Vrijdagmorgen op d'n Diek in het goede
oude Menheerse. De echte Flakkeeënaar
hoort (on) bekende geluiden. Hij hoeft niet
op z'n kalender te kijken, hij weet het
gewoon: het braderietijdperk is weer aange
broken. Nog voor de slag van twaalven
beginnen de voorbereidende rituelen. Mede
tot genoegen of ongenoegen van de plaatse
lijke middenstand. De standhouders ver
dringen zich en zetten alk kracht bij om de
hun toegekende plekjes in te nemen. Ook
onderling ontzien ze elkaar niet. Vooral
niet als ze bij het uitladen elkaar even in de
weg staan. Hierna volgt het uitpakken en
tentoonstellen van de meest vreemde en exo
tische waren. Prullaria in allerlei vorm en
kleur aangevuld met allerhande andere
zaken vormen een bont geheel. Al spoedig
ontwikkelen zich allerlei geuren en luchtjes.
Want zeg nou zelf. Wat is een braderie zon
der warm eten en koud drinken? Precies.
Niks, helemaal niks. Dan begint het eerste
geslenter. Maak je dun en loop. De argelo
ze bezoeker komt ogen en oren tekort. Een
greep: Schilderijen, gereedschap, lappen,
vlaaien, koperen voorwerpen, gips- en
andere beeldjes, kinderspeelgoed, wonder-
schoonmaakdoeken, lijsten, posters, sti
ckers. Kortom, teveel om op te noemen. Dit
alles aangevuld met de geluiden van
standhouders, verveelde kinderen ('nee hè,
niet weer naar de braderie') en radeloze
vaders en moeders ('het is hier wèl leuk!').
Een ongehoorde kakofonie. Arme bezoeker.
Hij heeft maar een schrale troost: straks is
het tenminste voor een week, en na even
doorzetten weer voor een heel jaar - alle
maal voorbij.
Voor veel mensen is dit soort volksmarkten
een uitje. Dat is het dan ook en daarom
gunt de bezoeker ze van harte dat plezier.
Hij weet: het is van tijdelijke aard. Sterker
nog het eind is al weer bijna in zicht.
Eigenlijk is het ieder jaar zo'n beetje hetzelf
de. In de vroege avond wordt er gewacht op
iets bijzonders. 'Zijn het vanavond nou
ouwe trekkers of ouwe auto's?' De enkeling
die het weet zegt niets. Dat houdt de span
ning erin. Het maakt de meeste braderie-
gangers niet uit, als het maar oud is. Voor
de kinderen wordt het heerlijk laat. Heb je
nog een beetje lol van een avondje braderie.
Na de parade verlaten de meeste gezinnen
de gezellige chaos die braderie heet. "Het
was te gek pa! Volgende week weer, hè. Ja,
toch hè?" Pa, inmiddels helemaal murw,
stemt toe. "Ja hoor jongens, dat is goed.
Maar wel beter luisteren hè?" "Tuurlijkpa,
komt in orde!" Nog maar zeuen nachtjes
slapen en dan is het weer zover: braderie!
Alledaags
In 1999 organiseerde de Koninklijke
Muziekvereniging Sempre Crescendo
uit Middelhamis- Sommelsdijk in het
kader van het 110-jarig jubileum zeer
succesvolle wandeltochten. Op zaterdag
5 augustus a.s. wordt de 2e Sempre Mars
gehouden. Gezellig wandelen in en rond
Middelhamis en gelijk trainen voor de
Omloop van Goeree-Overflakkee.
Inschrijven vanaf 6.30 uur in de Noten
kraker, Juliana van Stolberglaan 17 te
Middelhamis. Start 45 km om 7.00 uur,
25 km tussen 7.00- 9.00 uur en 10 km
tussen 7.00- 10.00 uur. Deelname is f
7,50 p.p. Inlichtingen: 0187 - 612428
Herman Paul
WiUem Walraven was vorige maand weer
even in Dirksland. Niet in levenden lijve,
maar als hoofdpersoon van de biografie die
Frank Okker aan hem wijdde. Bij de presen
tatie van het boek werd Walravens zwartgal
lige kijk op zijn geboortedorp nog eens
breed uitgemeten. In Dirksland zouden
bekrompenheid, streng calvinisme en ach
terlijkheid om de voorrang hebben gestre
den. Het werk en de kerk - alleen dat gold als
belangrijk. Voor cultuur en ontspanning was
geen ruimte. "Er was geen bioscoop. De ker
mis was al afgeschaft, en bij de verkiezing
kwam niemand in aanmerking, dan de partij
van dr. Kuyper. Op Zondag was aUes pot
dicht, ook de cafe's. Wij werden opgevoed
met angstvallige zorg door onze geestelijke
en politieke voorgangers."
Maar stellig was Walraven wat al te somber
over het culturele klimaat op Goeree-Over
flakkee. Op het land moest men hard wer
ken, dat wel. Zeker in de zomermaanden Ue-
ten de lange dagen op de akker geen tijd voor
ontspanning. Ook werkten de moeizame
verbindingen met het vasteland niet in het
voordeel van wie verder wilde kijken dan de
Flakkeese bodem. Maar dat er geen ruimte
was voor literaire interesses als die van Wal
raven, is een fictie.
In de negentiende eeuw telde Goeree-Over
flakkee verscheidene leesgezelschappen.
Zo'n gezelschap was een kring van mensen,
die geregeld samenkwam ter bespreking van
een boek. In Sommelsdijk, bijvoorbeeld,
verenigden acht jonge mannen zich in 1825
tot het leesgezelschap Onderünge Vriend
schap. Eens in de vier tot zes weken kwamen
ze in het raadhuis bijeen, waar ze om de
beurt een lezing hielden of elkaar uit tijd
schriften voorlazen. Bekende Nederlandse
schrijvers passeerden de revue: Van Lennep,
Hildebrand en Tollens. Ook Dickens en
Coopers waren geliefde auteurs. Het reper
toire werd aangevuld met korte verhalen,
levensbeschrijvingen en almanakken.
Na een jaar of vijftien kwamen ook minder
onschuldige boeken op tafel. Preken van
Opzoomer, Oosterzee en Des Amorie van.
der Hoeven junior - lectuur die allesbehalve
orthodox genoemd kon worden. Lid Jonge-
jan hield een spreekbeurt over "de ontwikke
ling en voortgang van onze geest in dit en in
een volgend leven", een ander over geschie
denis "als de opvoedster voor den mensch in
dit en in een volgend leven". Zelfs de Chine
se denker Confucius kwam in Sommelsdijk
op tafel.
Een halve eeuw later, toen Onderlinge
Vriendschap al op z'n retour was, gebeurde
in Goedereede iets dergelijks. Ook hier ging
veel ontspannende lectuur de kring rond:
romannetjes van Mary Antink, "Levens
doel" van Anna Kaulbach en "Tragische
levens" van Jeanne Reyneke van Stuwes.
Maar ook meer serieuze literatuur, als van
Couperus en Tolstoj, het het gezelschap in
Goedereede bezorgen. Voor vijftig gulden
per jaar leverde boekhandel De Heer te
Schiedam een pakket met oude tijdschriften.
Het waren Nederlandse periodieken, als
"Vragen des Tijds" en "Op de Hoogte", maar
ook buitenlandse: "L'Dlustration" en "Flie-
gende Blatter".
Deze Engels- en Duitstalige bladen doen
vermoeden dat de leeskring van Goedereede
bestond uit mensen met enige opleiding. De
gemiddelde werkman of visser kende
immers geen andere spraak dan zijn moeder
taal. De leden van het gezelschap moesten
wat beter zijn gesitueerd. Zo was het ook in
Sonunelsdijk. Bij haar oprichting telde
Onderlinge Vriendschap twee koopUeden,
van wie er een griffier zou worden. In 1850
had zich een schoolmeester bij de kring
gevoegd, destijds een vooraanstaand man.
Nog sterker gold dit voor de arts en de kan
tonrechter, die in 1895 op de ledenlijst ston
den. Het waren beroepen waarmee de leden
zich duideUjk onderscheidden van de arbei
dersstand. Ze behoorden tot de middenstand
of zelfs, een enkeling, tot de plaatseUjke eli
te.
Een aardige illustratie is de manier waarop
jubilerende leden met cadeaus werden
bedacht. Toen A. Mijs 25 jaar getrouwd was,
boden zijn medelezers hem een stel zilveren
sauslepels aan. Bij andere gelegenheden liet
men zilveren suiker- of theelepeltjes inpak
ken, een gouden potlood en eenmaal zelfs
"twee kristallen Bloemvazen met brons en
marmer geschikt voor schoorsteenomamen-
ten". De gemeente Sommelsdijk kreeg, als
dank voor de vergaderruimte in het raadhuis,
een haardstel met kolenemmer en schop. Het
waren geschenken waarvoor een arbeiders-
beurs niet toereikend was.
De relatief gegoede staat van de leden ver
klaart de tanende belangstelling aan het
begin van de twintigste eeuw. Vanaf het ein
de van negentiende eeuw rolden steeds meer
boeken van de drukpers, terwijl tegelijk de
prijzen fors daalden. Hierdoor konden steeds
meer mensen zich de luxe van eigen boeken
permitteren. De boekhandel was niet langer
het exclusieve domein van de elite. Steeds
vaker ging de deur voor middenstanders
open.
Had Walraven dan toch een beetje gelijk?
Als boeken alleen waren weggelegd voor
hoger ontwikkelde en beter gesitueerde
eilandbewoners, dan was er nog alle reden
de culturele bekrompenheid van Goeree-
Overflakkee te laken. Maar dankzij de Maat
schappij tot Nut van 't Algemeen viel het met
deze bekrompenheid wel mee. De Maat
schappij, kortweg het Nut geheten, was een
idealistische en voortvarende beweging, met
vertakkingen door heel het land. Ze streefde
naar culturele vorming van het volk. Via
gratis toegankeüjke bibliotheken probeerde
het Nut de gewone man aan het lezen te krij
gen.
Op Rakkee sloeg deze strategie goed aan.
De Nutsbibliotheek in Middelhamis-Som-
melsdijk leende in 1818, acht jaar na haar
oprichting, 690 keer een boek uit. Veertien
jaar later lag dit cijfer boven de tweedui
zend, in 1843 rond de drieduizend. Kenne
lijk voorzag de bibliotheek in een behoefte.
Veel hoger kwamen de uitleencijfers trou
wens niet. Ook rond 1900 gaf de bibliotheek
jaarlijks zo'n drieduizend boeken af. Het
inwoneraantal van Middelhamis en Som
melsdijk lag toen samen op circa zevendui
zend. Gemiddeld las dus bijna de helft van
de bevolking eens per jaar een boek.
Natuurlijk lagen de verhoudingen in werke
lijkheid schever. Maar het zou onjuist zijn, te
denken dat arbeiders ook hier buiten de boot
vielen. Integendeel: "De lezers behooren tot
de burgerklasse, arbeidende stand en vis-
schers", berichtte de secretaris van het Nut in
Middelhamis-Sommelsdijk. De vissers
namen zelfs boeken mee tijdens hun tochten
over zee. Veelzeggend is ook de zomerslui-
ting van verscheidene NutsbibUotheken.
"Met het landwerk houdt lust en tijd tot lezen
op", constateerde de secretaris in Oude Ton-
ge. De arbeiders gaven 's zomers al hun
krachten aan de tarwe of de meekrap. Maar
indirect blijkt uit deze woorden, dat de arbei
ders in de wintermaanden wel degelijk van
de partij waren. De "min vermogende volks-
classe" wist de weg naar de bibliotheek te
vinden.
Toch slaagde het Nut er niet in zijn ideaal
volledig te realiseren. Leerzame boeken
over geschiedenis, aardrijkskunde, gods
dienst en opvoeding hadden moeten bijdra
gen tot verlichting van het volk. Maar deze
studieboeken bleven vaak in de kast. Het
pubUek greep Uever naar romans, ter ont
spanning en vermaak. Het aanbod moest
zich aanpassen aan deze vraag, met als
gevolg dat aan het einde van de eeuw drie
kwart van de collectie in Middelhamis-Som
melsdijk uit romans bestond. Wie nog zulke
romans op zolder had liggen, werd opgeroe
pen ze af te staan aan de Nutsbibliotheek:
Boeken, die gij moede zijt,
Waarait gij niets meer kunt leeren.
Waarvoor g'iederen schoomnaaktijd
Stof en schimmel moet trotseeren.
Neemt daarmee een kloek besluit
Vrienden! Werp die dingen uit!
Boeken van een oud allooi
Eens misschien door u georven
Boeken, ach zoo dierbaar mooi.
Op een koopdag eens verworven,
Wat voor u oudbakken is.
Vindt misschien een ander frisch.
Reizen, verzen en romans
Al wat gij niet hebt van noode,
Komen ze in uw handen thans.
Geeft ze fluks aan onzen bode.
Lichtelijk zijn ze, g'loof ons vrij.
Goed voor onze boekerij.
Zulke boekerijen waren ook in de scholen
wel aanwezig. Onderwijzer H. de Jong span
de zich in de jaren zeventig in voor een
schoolbibliotheek in Middelhamis. "Met
honderd gulden richt men eene zeer goede
bibliotheek op, wanneer men nieuwe, doch
ongelezen boeken by den een of ander oude
boeken verkooper weet op te doen." Zo'n
schoolbibliotheek draaide in Dirksland al
enige tijd naar volle tevredenheid. De leer
lingen namen de boeken mee naar huis, waar
de ouders, volgens het jaarverslag, in groten
getale meelazen. De bibliotheek van de Ver
eniging Landbouwonderwijs in Sommels
dijk (de latere landbouwschool) stelde haar
deuren zelfs nadrukkelijk open voor oud-
leerUngen en andere belangstellenden. Indi
rect hadden de schoolbibliotheken zo een
publieke functie.
Nog eemnaal Walraven. Zijn schets van het
Flakkeese leven was een neerslag van de
teleurstellingen die het eiland hem bezorgd
had. Zijn oordeel viel hierdoor negatiever uit
dan, gelet op de verschillende leesvoorzie-
ningen, nodig was. Natuurlijk constateerde
Walraven terecht dat Goeree-Overflakkee
een traditionele plattelandsgemeenschap
was. Evenmin valt te betwijfelen dat het
wereldbeeld van de gemiddelde arbeider wat
minder ver reikte dan het zijne. Maar dat
alles betekende niet dat Flakkee inderdaad
het achterlijke, bekrompen en calvinistische
eiland van Walraven was. De schrijver zag
de leescultuur over het hoofd.
Deze term "leescultuur" omsluit het netwerk
van Flakkeese leesgezelschappen en biblio
theken. Het was een cultuur die zich aan
diende in het begin van de negentiende
eeuw, met de eerste Nutsbibliotheken.
Geleidelijk kwam ze tot ontplooiing, zowel
voor de middenstand als voor de arbeiders
klasse. Ze vond haar bekroning toen goed
koop drakwerk aan het begin van de twintig
ste eeuw biimen het bereik van de gehele
bevolking kwam. Zo was de ontwikkeling
van een leescultuur een van de processen die
het blikveld van de eilandbewoners lang
zaam verruimden.
Een uitvoeriger versie van dit artikel ver
scheen onlangs als "Leescultuur op Goeree-
Overflakkee in de negentiende eeuw", in: De
Negentiende Eeuw 24 (2000) 98-121.
Autobedrijf Jan van Dijk
De stichting "Musi Voca" organiseert op
woensdag 12 juU a.s. een orgelconcert in de
Nederlands hervormde kerk te Dreischor.
Sander van Marion heeft als thema voor het
concert Bach gekozen. "Bach in het zonne
tje", in verband met het Bach-jaar 2000.
Op het programma staan uiteraard veel wer
ken van Bach, o.a. het bekende "Wohl mir,
dass ich Jesum habe" en "Wachet auf, raft
uns die Stimme".
Aan het orgelconcert wordt medewerking
verleend door de in Dreischor reeds bekende
panfluitist Matthijs Koene.
Het concert begint om 20.00 uur. De kerk is
open om 19.30 uur.
Sander van Marion is cantor-organist van de
Bethelkerk te Scheveningen. Nauwelijks 18
jaar oud gaf hij zijn eerste orgelconcert,
waama talrijke concerten in beroemde
muziekcentra in binnen- en buitenland zijn
gevolgd. Onder de Nederlandse organisten
neemt Sander van Marion een geheel eigen
plaats in. Karakteristiek is zijn lichte, spran-
kele speeltrant, zijn boeiende en inventieve
registerkeuze en bovenal zijn improvisatie
talent, waarin gevoel en sfeer een belangrij
ke rol spelen.
De jonge panfluitist Matthijs Koene (geb.
1977) begon zijn muzikale loopbaan op zeer
jeugdige leeftijd. Slechts zeven jaar oud
interesseerde hij zich al voor panfluit en ging
lessen volgen aan de muziekschool te Pur-
merend.
Momenteel studeert Matthijs Koene aan de
Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten,
waarbinnen hij aan het Sweelinck Conserva
torium een klassieke opleiding volgt.
In een vroeg stadium was Matthijs vanwege
zijn unieke spel al te beluisteren op de radio
en te zien op de t.v. en nog steeds is hij een
veelgevraagd musicus, zowel in binnen- als
in buitenland.
Zo as ik juule al zei, vanuut de Goede Ree stak 'k over naer de Samaritaan, een moaie
intree is h't daer, wat een waark hao ze gemaekt van al die stmuken in blommen zeit,
h't is daer prettig om langs te loapen, mar niet alles was prettig, nee.want as je korte
bie de hoofdingang komt, zie je an je Uenkerkangte een viever mit daerom heen een
wangdelpad, mit bankjes.bie die viever warre jongetjes van meschien amper elf
jaer, mit steanen in takken naer de eenden an h't goaien, die eenden binne meraekels
mak, dus warre h't makkelijke doelwitten, "Wil je wel 's ophouwe!" riep 'k... 'k had
beter niks kenne zaage, want ze riepe terag, "Binne die eenden van joe?" "Nee die
binnen niet van mien, mar die hoare hier thuus in.wat heit dat noe voor zin om die
beastjes benauwd te maeken?" "Per slot van rekenieng binne juule veul groater...
da's geen partij!"... 't Was net of ze d'r effentjes over nae moste dienke, mar toen...
voor'k wist, vloge noe bie mien de steanen in kluten grond om m'n oaren, de rotjong.
oei!, mag 'k helemaele zo niet zegge, dat weet ik oak wel, mar 'k worre nog kwaed 'r
om.
De leste meters naer de ingang kreeg'k nog tied genog om nae te dienken, want eige
lijk paste dit beeld in de algeheale saemenlevieng, toch? Je leest in ziejt niet aores dat
jongelui een aore molestere, jae zelfs doadslae of schoppe, in as je d'r wat van zeit,
krieg je d'r zelf mee te maeken, dan vang je zelf de klappen in schoppen! Meisjes van
elf jaer worre misbraukt in vervolgens vermoord, o wat een schande toch... roepe ze
allemaele, in dat is zeker waer, mar al die seksfilms op de televisie gaen geweun deur
oor, dat mot keime! Dat jongelui daer helemaele deur opgefokt woire?.och as h't mar
geld oplevert!
Naederhangd is iederean vreaselijk gebelgd in verontwaerdigd dat dit allemaele
gebeurd is, ze houwe dan van die optochten tegen zinloas geweld, mar d'r verangdert
niks, dienk 'k.
De las in de krangte "De Nederlandse samenleving is doodziek!" dat is toch waer?!
As je al wat langer meelaopt in die saemenleving, hei j't voorrecht dat je achterom ken
kieke, zo weet 'k nog, juule oak dienk 'k, dat je op schoole een tik op je viengers kon
kriege as je diengen dee die niet stroakten mit de regels! Dien tied is voorbie óór, want
we krege een generatie die zelf mag beslisse, die zelf uutmaekt wat kan in wat niet ken!
Straffe mag je niet, jae wel een standje, mar gean pak voor je broek, of geweun een klap
voor je haod as je brataol bint, welneant.zoete broadjes bakke.overleg.
Soms dienk 'k wel 's, iederean zou een nist hongden groat motte brienge, want as je
daer fouten mee maekt, dan binne in worre ze gevaerlijk. Die hongden magge vrie in
fier weze, geen bangerikken, nee... as ze nog bie de moeder binne, kriege ze om de
haeverklap een beet in de kop as ze niet luustere naer de moederhongd, in laeter kriege
ze een tik mit een hongderieme van d'n baes!
Wat je noe om je heen ziejt, liekene h't gros van de kinders net onopgevoede jonge
hongden, ze biete, venüele, blaffe in maeke de omgevieng onveilig.
Overdreve? Welneant.... toen wiele vroeger as kinders spoorzoekertje speulden, gaf je
een teken mit een gekleurde stean op de weg of zo.as je noe wil wete waer ze disco
aevenden houwe op zaeterdagaevend, dan hoefje mar om je heen te kieken naer omge-
trapte tuunhekjes, brievebussen die kepot gesloge binne, antennes van auto's krom
geboge, nieuw angeplante boamen uut de grond of ofgebroke in nog veul mear van die
miseraobele anwieziengen, hier binnen jongelui voorbiegekomme die een 'gezellige'
aevend gehad hao! Dit is een réeel beeld in Ouddurp in Dirksland, vergis je niet!
Juule wete wel van mien, da'k groas binne op Dirksland, h't is een moai durpje, mar d'r
zit eane lealijk plekke in, die zou 'k 'r wel uut wille snieje, je begriept h't al dienk 'k,
juust.de Disco.How how, 'k hoare juule h't al zaage, niet geliek op de haeverkis-
te sprienge, ik weet wel dat jonglui vertier motte hoa, dat bin ik healemaele mit je eans,
mar niet zo! In zeker niet as ze helemaele dolgdraoid in gehost binne, om dan een spoor
van vemieUeng achter te laeten!
Eanmal binnen in de Samaritaan, overkom je een gevoel van rast, in de hal zitte maan-
sen in een rolstoel afwezig voor d'r uut te kieken, ze kenne in hao ruks aores te doewen,
toch?
Lange gangen brienge je op de ofdealieng waer je femiUe weunt, as je gelok heit binne
ze wakker, in zo lüet? Deui maek je ze wakker... mar da's geen succes, ze binne ver
ward in nukkig, want ze hadde veul liever bluve slaepe.
Nee voor je eige gezelUgheid hoefje niet te gaen. Toch worre die maansen daer goed
verzurgd in bezig gehouwe oor, ik neme m'n petje of voor die daer waarke, echt waer.
Weer terag naer huus besef je pas datje op een eindhalte geweest bint, een eindhalte van
h't leven, in al die maansen die daer weune hao een spoor in h't leven achter gelaete, een
spoor van vreugde in verdriet, van gezondheid in ziekte, van lache in schreauwe, van.
vul zelf mar in. Mar noe binne wiele de spoorzoekers in h't is 't te hopen dat we h't Goe
je spoor vinde, voordatje het spoor bijster bint! As je begriept wat ik bedoele!
De hartelijke groewte uut Dirksland,
Joh.Wolfert
Ifert 1
Morgen, zaterdag 8 juli, zal in Herkingen
de Jaarmarkt worden gehouden. Op de
locatie Scharloodijk, 1 Febraariweg,
Groene Kraisweg zal Herkingen zich op
z'n best uitstallen, met onder andere een
gezellige markt, een rommelmarkt, oude
tractoren en legervoertuigen, modelbouw
boten met waterbassin, een springkussen
en helicopterrondvluchten. Om negen uur
's morgens zullen de dorpsomroeper en de
geluidswagen door het dorp gaan om de
bewoners op te roepen de Jaarmarkt te
bezoeken. Het programma voor deze Her-
kingse dag ziet er alsvolgt uit.
9.00 uur: dorpsomroeper en geluidswa
gen kondigen de Jaarmarkt aan
10.00 uur: start verkoop op de markt
11.15 uur: gymnastiekuitvoering bij
botenloods Van der Velde
13.00: grasmaaimachinerace (uitslui
tend bij voldoende deelname)
14.30: rondrit oude tractoren
15.30: rondrit legervoertuigen
17.00: sluiting Jaarmarkt
18.00: in 'Ons Huis': uitreiking prijzen
diverse wedstrijden en bekendma
king opbrengst Jaarmarkt.
OFFICIEEL DEALER
BRIELLE, Slagveldig, Tel. (0181)413777
Honda-dealer voor de Z-Hollandse eilanden
