Overdenking
Zomerse orgelklanken op Schouwen-Duiveland
Hallo, met Madelief!
1+1 dagen Dirksland
uit de
Heilige Schrift
HET
rJSJKVENSTER
HDG ziet adviseurs
node vertrelilien
OPBRENGST COLLECTE
Maag Lever Darm stichting
Kerkdienst Ger. Gem.
P.V. 'De Reisduif
P.V. De Luclitbode
Nationaal inkorfcentrum
P.V. 'De ReisduiT Sommelsdijk
Het zeker zalig worden
van heidenen
GESLAAGDEN Chr. s.g. Trins Maurits'
In 't [enten Huisje
--ïtl
Blik op kerk ^Ni
en samenleving Ij
- De verzoening bestreden
- Protest van binnenuit
- De meerderheid beslist
Het rumoer rondom de opvattingen van Pro
fessor Den Heijer is nog niet verstild. Ook
niet in de Gereformeerde Kerken, die hij als
hoogleraar dient. Inmiddels heeft Dr H.
Wiersinga, die twintig jaar geleden ook al
vragen stelde bij de klassieke verzoenings
leer, opnieuw van zich doen spreken, en
mijns inziens gaat hij nog verder dan Den
Heijer. Met zijn visie op de betekenis van het
lijden van Christus plaatst hij zichzelf niet
alleen buiten het beüjden van de kerk der
Reformatie, maar zelfs buiten het christen
dom. Immers, wie zegt dat Jezus misschien
een weg is, maar niet de enige weg tot God,
die heeft het christeUjk geloof op één lijn
gesteld met andere wereldgodsdiensten.
We mogen met dankbaarheid constateren dat
deze opvattingen ook binnen de Gerefor
meerde Kerken scherpe tegenspraak oproe
pen. Al geruime tijd hebben zij die naar
Schrift en belijdenis wensen te leven, zich
verenigd in het Confessioneel Gereformeerd
Beraad. Dat was een beweging, te vergelij
ken met de Gereformeerde Bond in de
Nederlandse Hervormde Kerk, die de GK
wilde terugroepen naar de belijdenis van de
kerk der eeuwen. Nu de Gereformeerde
Synode echter heeft uitgesproken dat Den
Heijer zich met zijn opvattingen nog be-
weeigt binnen de grenzen van het belijden,
wordt het CGB meer een richtingsorganisa
tie.
Het feit dat de Gereformeerde Synode open
lijk heeft erkend dat de GKN een plurale kerk
is geworden - een kerk waarin verschillende
meningen naast elkaar kunnen bestaan - is
voor het CGB een reden om dan tenminste op
te komen voor de rechten van hen die de klas
sieke leer onderschrijven.
Kritische stemmen zijn opgegaan, die zeggen
dat het CGB hiermee de koers heeft veran
derd, en in zekere zin is dat juist. Het is niet
meer in de eerste plaats gericht op de héle
kerk, maar het eist nu een rechtmatige plaats
op voor die ambtsdragers die wensen te blij
ven bij de belijdenis van de kerk der eeuwen.
Maar het CGB wil wel blijven staan in het
midden van de kerk, om die op te roepen tot
wederkeer.
Het is, zuiver menseüjk bekeken, de vraag of
een en ander veel effect zal sorteren. De Her
vormde Kerk heeft vanouds een rechtervleu
gel waar synodebesluiten die haar niet wel
gevallig zijn, gewoon terzijde worden
gelegd. De Gereformeerde Kerken hebben
lang de indruk gemaakt, één te zijn, en zich te
onderwerpen aan het gezag van de synode.
Ook al was men het met bepaalde besluiten
niet eens, men legde zich neer bij de meer
derheid.
Daarin schijnt nu verandering te komen.
Althans, de Classis Dokkum heeft geprotes
teerd tegen de synode-uitspraak. Het kwam
haar te staan op een vermaning van de syno-
de-praeses. Ds. Dofï.
Die staat op het standpunt: de synode heeft
gesproken en dan past het een classis niet,
tegen zo'n uitspraak protest aan te tekenen.
De meerderheid besUst, dan heeft een min
derheid zich daarbij neer te leggen.
Als dat de methode wordt van de SoW-kerk
- de minderheid heeft zich maar te schikken
naar de meerderheid - dan belooft dat niet
veel goeds voor de toekomst.
Waarnemer
Links de heer Korbijn, rechts de heer Dogterom
Op dinsdag 27 juni jl. was de Stichtingsraad
van de HDG in vergadering bijeen. Ditmaal
niet alleen om de reguliere agenda af te wer
ken. Ook moest - zij het node - afscheid
genomen worden van de beide adviseurs.
Dokter Dogterom als medisch adviseur en
oud-notaris Korbijn als juridisch adviseur.
Bestuursvoorzitter G. Joppe schetste de
betekenis van beiden voor de HDG. Dokter
Dogterom was al voor de bouw van De
Samaritaan betrokken bij de totstandkoming
ervan. De heer Korbijn in een wat later sta
dium.
Beiden opereerden vanuit hun adviseur
schap wat op de achtergrond, maar hadden
ieder vanuit het eigen vakgebied een wezen
lijke en belangrijke inbreng.
Als blijk van waardering en respect was het
de voorzitter een genoegen beiden de gou
den HDG-speld uit te reiken.
Tentoonstelling over communicatie
in de natuur in Bezoekerscentrum
De Hollandse Biesbosch,
7 juli -10 september 2000
Vorig jaar was in Bezoekerscentrum
De Hollandse Biesbosch in Dordrecht
de tentoonstelling 'Hallo, met Made
lief!' te zien. Deze zomer staat de ten
toonstelling er opnieuw, dit keer met
een aantal toegevoegde doe-elementen
waarmee kinderen (en volwassenen)
met elkaar kunnen communiceren.
In een keurig stripverhaal met veel fpto's,
verrassende geluidseffecten en speelse grap
jes wordt getoond dat dieren en planten in
geuren en kleuren, door geluid, houding en
gedrag van alles aan elkaar vertellen. Het
afbakenen van een territorium met zang of
reuksporen, het versieren van een vrouwtje
door imponeergedrag en mooie kleuren, het
hoofd bieden aan vijanden door camouflage
of intimidatie, het komt allemaal aan bod.
Bijzonder aan de tentoonstelUng is dat alle
tekst door de planten en dieren zelf in bal
lonnetjes wordt gezegd. Door de keuze van
de foto's is de boodschap meteen helder. De
tentoonstelUng is daarom voor kinderen én
volwassenen zeer de moeite waard. Met een
knipoog naar de mensenwereld wordt duide-
Ujk gemaakt dat mensen, dieren en planten
als het om communiceren gaat eigenlijk veel
minder verschillen dan je zou denken.
Bovendien biedt de tentoonstellhng een aan
tal speelse manieren om als mensen met
elkaar te communiceren. Zo kun je een brief
versturen per buizenpost, gekke bekken
trekken in de lachspiegels, laten zien waar je
bij wilt horen door je te verkleden en in het
klimrek stoere kunsten uithalen.
De tentoonstelling is tot en met 10 septem
ber te bekijken tijdens de openingsuren
van het bezoekerscentrum. Het Bezoe
kerscentrum De Hollandse Biesbosch ligt
aan de Baanhoekweg 53 in Dordrecht.
Het centrum is open van 09.00 tot 17.00
uur, vanaf september op maandag geslo
ten. De toegang is gratis. Telefoon: (078)
6305353.
In de Maag Lever Darm Week van 18 t/m 24
juni 2000 vond de collecte plaats van de
Maag Lever Darm Stichting. De opbrengst
bedroeg in Stellendam 2.288,65
in Sommelsdijk ƒ2.336,10
inOude-Tonge ƒ2.453,20
De Maag Lever Darm Week staat in het
teken van kinderen met een spijsverterings-
ziekte. Elke dag worden er maar Hefst 70
kinderen met een spijsverteringsziekte opge
nomen in het ziekenhuis. Met uw gift kun
nen we een hoop doen, hartelijk daiik.
Hebt u de collectant gemist, dan kunt u uw
bijdrage storten op giro 2737 t.n.v. Maag
Lever Darm Stichting te Nieuwegein.
Voor vragen over de spijsvertering kunt u
onze InfoUjn bellen: (0900) 2025625 (22
cent per minuut) op werkdagen van 14.00 tot
17.00 uur.
NIEUWE TONGE - dinsdag 4 juli 19.30
uur ds. J. Schipper van 's Gravenpolder.
Bovenstaande postduivenvereniging nam
op 23 juni 2000 deel aan een wedvlucht
vanuit Montauban, afstand 887 km, in
concours waren 77 duiven die op vrijdag
10.00 uur werden gelost met een Zuid
westen wind. De eerste duif arriveerde op
zaterdag om 07.09.14 uur en haalde een
snelheid van 994.44 m.p.min. De gedetail
leerde uitslag luidt:
C. BQeijn 1,3,10,12,18,19; D. J. van Noort
2,4,14; D. Maüepaard 5,6,13; J. de Blok 7;
P. van den Boogert 8, 16, 17; M. A. van
Nimwegen 9; Comb. Appel-Vis van Heemst
11; J. van der SUk en Zn. 15.
Bovenstaande postduivenvereniging nam
op 24 juni 2000 deel aan een wedvlucht
vanuit Chauteauroux, afstand 578 km, in
concours waren 138 duiven die om 10.00
uur werden gelost met een Noord-westen
wind. De eerste duif arriveerde om
18.04.12 uur en haalde een snelheid van
1193.48 m.p.min. De gedetailleerde uit
slag luidt:
P. van den Boogert 1, 10, 14, 15, 34; M. A.
van Nimwegen 2,4, 7, 25, 27, 33; J. de Blok
3,16,19,22,38, 30; Comb, van der Sluijs 5,
13,17,21,26,29,31; K. de Jong 6; Aje Ros
molen 8; C. Kleijn 9, 20; Comb. Hameete-
Hoekman 11, 23, 24, 32; P. van Moort 12,
35; H. Rosmolen 18.
te Herkingen
Bovenstaande postduivenvereniging nam
op 24 juni 2000 deel aan een wedvlucht
vanuit Chateauroux. Afstand 571 km. In
concours waren 96 duiven die om 10.00
uur met noordwesten wind gelost werden.
De eerste duif arriveerde om 18.11.11 uur
en haalde een snelheid van 1162.95
m.p.min. De gedetailleerde uitslag luidt:
M. Huizer 1,3,20; A. het Jonk 2,11,14,19,
22; S. H. Stoop 4, 6; A. Molenaar en Zn. 5,
9,16,23; C. Logmans 7,18; T. v. d. Ochtend
8,24; H. Kamerüng 10,13; D. Kievit 12,17;
H. Kievit 15; B. v. d. Ochtend 21.
Wedvlucht Montauban 23 juni 2000.
Aantal 123 duiven. Los 10.00 uur. Ie
07.09.14. Snelheid 994.44 m.p.min.
C. Kleijn 1, 4, 15, 18; D. J. van Noort 2, 6,
26; Ant. Redert 3, 5, 16, 20, 22; D. MaUep-
aard 7, 10, 19; F. Logmans 8, 13, 21, 27, 28;
J. Torreman 9, 23; J. de Blok 11; P. van den
Boogert 12; M. A. van Nimwegen 14;
Comb. Appel-Vis van Heemst 17; Aiy Spuy
24, 31; Coverde en Zns. 25, 30; J. van der
Slik en Zn. 29.
Autobedrijf Jan van Dijk
Het is bijna weer zover. De 1+1 dagen wor
den weer gehouden in sporthal De Gooye op
8, 9 en 10 augustus. Met heel veel andere
kinderen zijn er leuke dingen te doen: knut
selen, bijbelverhalen, spelletjes, zingen,
muziek, lachen en nog veel meer. Het wordt
een groot feest.
Het thema is 'Wijs op weg'. Elke ochtend
van 09.00 tot 12.00 uur hopen we weer een
heleboel kinderen te ontmoeten.
Donderdag 10 augustus gaan we met z'n
allen pannenkoeken eten en 's avonds hou
den we de slotavond, voor iedereen.
Alle kinderen die er vorig jaar ook waren,
krijgen persoonlijk een uitnodiging. Aan
deze uitnodiging zitten twee kaartjes. Eén
om aan een ballon te hangen die je thuis kunt
versieren en mee kunt nemen naar de sport
hal om het daar heel gezellig te maken. Met
het andere kaartje kun je een vriendje of
vriendinnetje uitnodigen.
Ga je alvast op zoek naar iemand die je mee
wilt nemen? Dan zien we alle kinderen van 4
tot en met 12 jaar op dinsdag 8 augustus met
een versierde ballon en een vriendje of
vriendinnetje. Entree: ƒ1,- per dag.
"Ili zal zeggen tot het Noorden:
Geef, en tot het Zuiden:
Hond niet terug!
(Jesaja 43:6a)
Van eeuwigheid heeft God Zich een
gemeente verkoren tot zaligheid, een
gemeente uit Jood en Heiden. Deze gemeen
te zal zeker zalig worden, omdat God het
wil. In het toebrengen van deze gemeente
werkt de Heere middellijk, zie ook zondag
21. De Zone Gods zal uit het ganse mense
lijk geslacht Zich een gemeente, tot het eeu
wige leven uitverkoren, door Zijn Geest en
Woord vergaderen, vanaf het begin der
wereld tot het einde.
Daarom zullen er ook heidenen, die onder het
zegel der verkiezing hggen, zalig worden.
Ook op de zendingsvelden zal Gods Geest
Zich aan het gepredikte Woord paren. En dan
wordt het waar: De zal zeggen tot het Noor
den: Geef, en tot het Zuiden: Houd niet terug!
Op dit bevel des Heeren zal satan zijn prooi
moeten loslaten. Het welbehagen des Hee
ren zal door de hand van de Middelaar
gelukkiglijk voortgaan. En de handen van de
Middelaar zijn doorboorde handen! Deze
zijn de waarborg voor het zeker zalig wor
den. Zijn doorboorde handen zien er op dat
Hij voor Zijn ganse Kerk aan Gods gerech
tigheid volkomen genoeg voldaan heeft. Hij
heeft met de prijs van Zijn bloed de bruids
schat geheel betaald, tot de laatste penning,
voor Adams zonen en dochteren die alles
hebben doorgebracht.
Met alle hem ten dienste staande middelen
zal de vorst der duisternis proberen het werk
Gods tegen te houden en tegen te staan, ook
op zendingsvelden. Doch welk een majestei
telijke woorden: Geef en Houd niet terug.
En dan gebeurt het wonder. Het woeste volk
zal voor Hem knielen.
Wanneer ook voor een heiden zonde tot zon
de wordt zal er met verslagenheid in het hart
gevraagd worden wat te doen om zalig te
worden. Welk een balsem wanneer in een
weg van ontdekking de geur van de verdien
ste van Christus het hart mag gaan vervullen,
wanneer de naam van de Zone Gods een uit
gestorte olie wordt. Dan zullen ook heidenen
ervaren dat de rust van de Wortel van Isai'
heerlijk zal zijn.
Geve de God aller genade ons, lezers en
lezeressen, zalig te worden als een heiden!
Sommelsdijk
ds. J. Karels
Aan de c.s.g. "Prins Maurits" te Middelhamis slaagden alsnog voor het examen:
atheneum: Gert Jan Grinwis, Ouddorp; Irene Kulk, Sommelsdijk.
havo: Wyo Bruggeman, Dirksland; Corstiaan Kamp, Oude-Tonge; Petra Sprong, Oude-
Tonge; Ronald van Vossen, Nieuwerkerk.
mavo: Thijs Fleuren, Middelhamis; Nicole Trommel, Middelhamis; Marieke de Vos,
Oude-Tonge.
Ook deze zomer valt er op SchouM'en-Duiveland voor liefhebbers van
orgelmuziek weer veel te beleven. Zovi^el in de Nieuwe Kerk te Zierikzee
als in de Grote of Sint Nicolaaskerk in Brouwershaven is er een aantrek
kelijke serie orgelconcerten. De organisten van beide kerken, Rinus Ver-
hage en Prosper Sevestre doen dit al diverse jaren. In 1997 besloten zij
hun concertenseries elk jaar op elkaar af te stemmen. De concerten wor
den op woensdagavond gegeven maar afwisselend in de ene dan wel in de
andere kerk. Daarnaast zijn er in Zierikzee op enkele toeristendagen
(dinsdag) ook 's middags concerten. Voorts houden Verhage en Sevestre
in de gaten dat zij niet dezelfde organisten uitnodigen. In de toekomst zul
len zij ook voor wat betreft de programmering meer samenwerking zoe
ken. Zo valt te denken aan muziek van bijv. een componist wiens hon
derdste geboortejaar wordt herdacht.
De beide orgels die de luisteraars kunnen
beluisteren kunnen als de belangrijkste van
Schouwen-Duiveland worden beschouwd.
Ze zijn echter zeer verschillend van karakter.
Het orgel van de Nieuwe Kerk te Zierikzee,
dat in 1848 werd gebouwd en in 1996 per
fect werd gerestaureerd, is een uitgesproken
Hollands romantisch orgel. Derhalve khnkt
hierop vooral de muziek uit de 19de en eer
ste helft 20ste eeuw ideaal. Door zijn
omvang legt het aan de organist nauwelijks
beperkingen op en zijn ook de grote symfo
nische orgelwerken van Franse en Duitse
componisten goed uit te voeren. Mede door
de uitstekende akoestiek van het eveneens
uit 1848 daterende kerkgebouw laat het
orgel met zijn warme en imposante klank
altijd een onuitwisbare indmk bij de luiste
raars achter. Het eerste concert in deze kerk
kunt u beluisteren op woensdag 12 juli. Dan
zal 'huisorganist' Rinus Verhage de serie
concerten openen.
Maar een week eerder, op woensdag 5 juli
kunt u al in Brouwershaven terecht. Het
orgel van de kathedraalachtige, in de 16de
eeuw voltooide. Grote of Sint Nicolaaskerk
aldaar is geheel anders van karakter. Op het
oog denkt men met een zeer oud instrament
te maken te hebben. Dat klopt in zoverre dat
er zich een zeer oude (1557, één van de oud
ste in Nederland) orgelkas in de kerk
bevindt. Maar dat is slechts de buitenkant.
Het orgel heeft een bewogen geschiedenis
achter de rag. Van 1892 tot 1900 heeft het
instrament zelfs in het Rijksmuseum in
Amsterdam gehangen, waarschijnlijk toen al
zonder interieur. Maar na de ramp van 1953
is in 1968 en in 1980 een geheel nieuw orgel
in de kas gebouwd. Dat was juist in een
periode dat Nederlandse orgelbouwers zich
steeds meer gingen oriënteren op de orgel
bouwmethoden en het klankkarakter van de
Noordduitse orgelbouwers in de 17de en
18de eeuw. Dat is in Brouwershaven goed te
horen. Dit orgel biedt, in tegenstelling tot dat
in Zierikzee, door zijn heldere, slanke en
tegelijk brede klank ideale mogelijkheden
voor de vertolking van de doorzichtige, sier
lijke en soms ragfijne orgelwerken uit de
Barok- en Rococoperiode. Ook muziek uit
de Renaissance en de latere 20ste eeuw vindt
in dit instrament een ideaal medium.
Voor de grotere romantische orgelwerken is
dit orgel juist weer minder geschikt. Maar
dat is ook logisch. Een orgel waar de muziek
uit alle eeuwen ideaal op klinkt bestaat niet,
net zo min als dat de symfonie van Mahler
gespeeld door een ensemble met oude
muziekinstramenten om aan te horen is.
Op woensdag 5 juli is het eerste concert van
een reeks orgelconcerten in de Brouwse
Grote Kerk. In deze serie kunnen de luiste
raars ook minder gewone orgelmuziek
horen. Met een knipoog naar muziek voor
andere instramenten of uit andere genres
zullen de organisten laten horen dat een
kerkorgel zich prima leent voor een breder
muziekspectram dan wat men daarvan
gewend is. Er zal bijvoorbeeld muziek met
een jazz-achtergrond en ook dansmuziek te
beluisteren zijn.
Zo zal de jonge organist Jamie de Goei
(1976) op 5 juh een aantrekkelijk program
ma met deels ongewone werken ten gehore
brengen. Op het programma staan o.a. wer
ken van Bach en Samuel Scheidt (variaties
over een Nederlands volksliedje) die waar
schijnlijk oorspronkelijk voor klavecimbel
zijn gecomponeerd. Van Mozart en Men
delssohn speelt Jamie de Goei werken (Fan
tasie in d resp. Praeludium en Fuga in f), die
voor piano zijn geschreven en die, vooral bij
Mendelssohn, meer dan hun orgelwerken de
genialiteit van de componist laten horen.
Brahms schreef op het laatst van zijn leven
een aantal koraalbewerkingen waarvan er
drie worden gespeeld.
Tenslotte twee hedendaagse werken; een
Allegretto van Wim de Ruiter met typische
jazz-elementen en tenslotte de verrassende
Partita en Finale over 'O Nederland, let op
uw saeck' van de eerste leraar van Jamie, de
Bossche organist Jacques van den Dool.
Laatstgenoemde leidde Jamie op voor het
Utrechts Conservatorium waar hij momen
teel onder leiding van Reitze Smits zijn stu
die aan het afronden is (hij is reeds in het
bezit van het diploma Docerend Musicus en
het eerste deel van Uitvoerend Musicus) en
waar hij ook kerkmuziek en koordirectie stu
deerde. In 1998 won hij de eerste prijs van
het Intemationaal Orgelconcours voor Orgel-
studenten te Leiden en volgde bij enkele
bekende buitenlandse organisten master-
classes.
Thans is Jamie organist in Zoelen en Zoel-
mond en koordirigent te Gorinchem en Mau-
rik.
Het concert van 5 juli begint om 20.00 uur en
zal ongeveer een uur duren. Zoals altijd zijn
de programma's voorzien van een uitvoerige
toelichting en informatie over het orgel. Na
afloop is er gelegenheid voor een kopje kof
fie, thee of een glas fris. Voor belangstellen
den is er dan volop gelegenheid om met de
concertgever rastig na te praten.
■21-
Neen, met geen enkel woord weerlegde hij het ongewoon heftige ver
wijt van zijn vrouw, dat hij in gewone omstandigheden ongetwijfeld
op afdoende wijze zou weerlegd hebben. Het scheen wel of hem thans
de lust en de moed daartoe ontbraken.
Gisterenmiddag, toen Gravels de boodschap overbracht, die hem zo
woedend had gemaakt, was er nog gelegenheid geweest om de vrou
wen in veihgheid te brengen binnen binnen Elburgs wallen, al zou hij
dan ook het schippershuis angstvallig vermeden hebben, maar nu was
het te laat. In dit noodweer was de weg langs zee niet meer begaan
baar en het zou geheel en al zijn schuld zijn, als ze straks misschien
hier door het water werden ingesloten, en de vloed de akkers en vel
den om de Guilerhof onder water zette. Dit mogelijke feit alleen bete
kende voor hem reeds eén ramp op zichzelf; immers zou het zoute
zeewater de grond voorjaren bederven!
Dat bedoelde straks zijn vrouw, toen ze sprak van dankbaarheid in
voorspoed. Was hij dankbaar geweest? Had hij zich dankbaar
getoond jegens God voor de rijke zegen op zijn arbeid? Of had hij
hovaardig en in opgeblazen zelfvertrouwen die zegen toegeschreven
aan eigen bekwaamheid, aan eigen beleid en eigen inzicht?.
Het werd Willem van Guilen zó bang om het hart, dat het klamme
zweet hem op het voorhoofd parelde en hij kon niet nalaten te mom
pelen: "Het moet anders worden, zó kan het niet langer, ik ging te
ver..."
"Vrouw", zei de boer op veel zachter toon dan hij gewoon was, "waar
is Hanneke toch?"
Ondanks de angst, die haar zoeven de moed schonk om haar man te
verwijten, dat hij de trouwe Gravels slecht had behandeld, merkte de
boerin toch op, dat zijn hooghartig zelfvertrouwen een geduchte knak
begon te krijgen, en dat deed wel de bitterheid verdwijnen uit haar
gemoed, doch tegelijkertijd haar angst nog toenemen. Als haar eigen
man begon te vrezen, dat er werkelijk gevaar dreigde, dan was het
zeker niet denkbeeldig.
"Hanneke had me verteld, dat je Gerrit ontslagen en hem zijn huisje
had ontzegd, en zij ging de deur uit met de woorden: "Als Gerrit niet
hier mag komen, ga ik naar hèm toe; ik wil weten, waarom hij zó
behandeld worden".
Ik ben bang voor het noodweer", ging de boerin voort, "maar Hanne
ke kent geen vrees en door storm en slagregen is ze naar Gerrit en Trai
gegaan. Ik wou, dat ze maar terag was!"
Van Guilen was nog bleker geworden dan hij al was. Zou zijn enig
kind niet bij hem zijn als straks de nood aan de man kwam? Zou ze
de lemen hut verkiezen boven de sterke Guilerhof?
Zou ze zich in deze onzekere, onrastige ogenblikken openlijk scharen
aan de zijde van hen, tegenover wie haar vader zuUc een houding had
aangenomen?
Hij wist het, dat Gerrit haar eerlijk en rondborstig zou vertellen, waar
om hij geen bouwknecht meer mocht zijn op de akkers, waardoor hij
reeds de ploeg dreef, toen haar vader nog een kind was.
Hij zou het niet verzwijgen, dat Frank Lindorp voor de poort van de
Guilerhof had lopen wachten, om de vrouwen een veiUge schuilplaats
aan te bieden in zijn huis, en dat hij, Gerrit Gravels, buiten zijn schuld
de zeeman had ontmoet en diens boodschap overgebracht aan de
boer.
Hij zou zijn spijt er over betuigen, dat haar vader de boodschap van
Frank in de wind sloeg, en van hem verlangde, dat hij nooit meer een
woord met Frank zou wisselen, en dat, toen die eis niet ingewilligd
werd, het ontslag was gevolgd.
Wat wonderlijk ding toch is het hart van een mens! Gisteren leek het
Van Guilen, dat hij toch zeker ten volle gerechtigd was om te hande
len, zojds hij deed, en nu kon hij zelf niet begrijpen, welk een boze
geest hem bezield moest hebben om de man, die hem nooit anders dan
met trouwe aanhankelijkheid had gediend, zo koud en hard weg te
zenden alsof hij een landloper was. Een vlijmende smart ging hem
door de ziel als hij eraan dacht, hoeveel minder angstig hem deze
bange uren zouden zijn, indien de flinke, vastberaden bouwknecht op
de hoeve was, om hem met raad en daad behulpzaam te zijn, als straks
misschien de nood aan de man kwam.
Het was alsof diezelfde gedachte ook zijn vrouw bezighield. Opeens
kwam het er smekend uit: "Willem, ach Willem, stuur Jaap Harder
toch naar Gerrit, om hem te vragen, of hij met zijn vrouw en Hanne
ke dadelijk naar hier wil komen; Hanneke moet in elk geval niet weg-,
bUjven. Hoor toch eens, hoe de stormwind raast; ik besterf het nog
van angst".
De boer trachtte zich te vermannen en probeerde om iets van het oude
zelfvertrouwen in de toon van zijn stem te leggen, toen hij zei: "Wees
toch niet zo overdreven bang, Martha; over een uur breekt de dag aan,
en dan is heus het ergste voorbij".
Maar de toon waarop hij sprak, en zijn bleek gelaat, verrieden al te
duidelijk, dat hij in zijn eigen woorden niet meer geloofde en de
kracht miste om zijn vrouw te overtuigen. Heftig herhaalde ze haar
eis, om Jaap Harder naar Gravels te zenden.
Wat moest de boer thans zijn vrouw antwoorden? Zou hij zeggen, dat
hij in zijn harde trots ook Jaap Harder zijn ontslag had nage-
schreeuwd, omdat de jongeman, nu het gevaar dreigde, bij zijn moe
der wilde zijn?
"Jaap naar Gerrit zenden kan ik niet, Martha", sprak hij tenslotte, "de
ondankbare kerel heeft mij in de steek gelaten en is naar zijn moeder
gegaan, omdat hij haar niet aUeen wilde laten als er soms iets gebeurde".
Enige ogenblikken bleef de boerin hem zwijgend aankijken, alsof ze
verwachtte, dat hij nog meer zeggen zou, doch hij hield de lippen stijf
op elkaar gedrakt en liep naar de deur om nog eens buiten te gaan
zien, of de wind geen neiging toonde, om te veranderen; alleen daar
van verwachtte hij heil.
"Zijn wij dus op het ogenblik met z'n beiden op de Guilerhof?" riep
de boerin uit. "Wat moeten we dan beginnen, ^Is de dijk doorbreekt
en het water de Guilerhof overstroomt? Begrijp je lüet, Willem, dat
de stal, die zoveel lager ligt dan het erf, het eerst door de vloed wordt
bereikt, met het gevolg, dat al het vee zal verdrinken! Wat kun je
alleen beginnen?
"Bedaar toch, Martha, en denk niet dadelijk het ergste - als de wind
draait..."
De boerin was thans echter alle vertrouwen in de onfeilbaarheid van
haar man kwijt en heftiger riep ze: "Je wilt je hovaardige trots niet
breken, anders ging je zelf naar Gerrit toe, om hem te vragen, met zijn
vrouw en Hanneke hierheen te komen".
Straks zag Van Guilen nog bleek van angst en spanning, toch thans
begon het bloed hem opnieuw naar de wangen te stijgen en was er
werkelijk opnieuw de oude klank in zijn stem, toen hij uitriep: "Wat
bezielt je, vrouw, om dat van mij te verlangen? Wie is er de baas op
de Guilerhof, Willem van Guilen of zijn gewezen bouwknecht?"
Enigszins zachter voegde hij er aan toe: "Nog een half uur, dan
komen mijn vier arbeiders op de hoeve en heb ik hulp genoeg. Gerrit
Gravels kan ik dan gerast missen".
HOOFDSTUK 12
Bijna op dezelfde tijd, dat boer Van Guilen zijn bed had verlaten,
waren ook Gerrit Gravels en zijn vrouw opgestaan.
"We moeten er uit, Trai", had Gerrit gezegd, "het is noodweer en God
moge dit deel van de Veluwe genadig zijn, ik vrees het ergste".
(wordt vervolgd)
OFFICIEEL .DEALER
BRIELLE, Siagveidig, Tel. (0181)413777
Honda-dealer voor de Z-Hollandse eilanden
