Het verslag van de
euthanasiecommissie
e tl) i eb
OELTGENDAG
Zij moeten verhuizen...
Het 'Randstedelijk Mannenkoor'
WDBiii m Jimwmwmmmi m mmw
Godsdienstoefeningen.
PHA VAN DER SLIK
iPDERTKORTEWUAz.
Kunst- en natuurroute
Wemeldinge
zaterdag 1 juli
EIIAI1DEI1-I1IEUW5
PAGINA 11
VRIJDAG 23 JUNI 2000
Een nieuw begin en een nieuw geluid
90 jaar geleden
10 en 17 Juni 1910
Antirevolutionair
IN HOC SIGNO VINCES
Orgeian
Onder Redactie van Ds. A. VAN DER KOOIJ te Ouddorp
Officieel Gedeelte.
Ned. Hervormde Kerk.
SOMMBLSDIJK.
Voorra. 9,30 uur Ds. Westrik.
OOLTÜBNSFLAAT.
Gereformeerde Kerk.
Oud Gereformeerde Kerk.
Herkingen.
Slellendam.
Publikatie van de Vereniging Streefcmuseum, Kericstraat, Sommeisdijic.
A. J. K.
Op donderdag 7 september a.s. is het
zover, dan zullen er in De Stede in Spijke-
nisse de eerste tonen te horen zijn van een
nieuw op te richten mannenkoor met de
naam 'Randstedelijk Mannenkoor'. Het
koor zal onder leiding komen te staan van
Arjan Breukhoven, een gerenommeerd
dirigent, die inmiddels zijn sporen heeft
verdiend. Bovendien v^eet het koor zich
verzekerd van de bekende organist Mar
tin Mans, hij heeft zich bereid verklaard
om als vaste begeleider op te treden.
Samen staan zij garant voor een zeer goe
de, kwalitatieve samenwerking.
Voor dit koor worden nog mannen - vooral
ook jongere - gezocht, die hun stem willen
verheffen en nu, samen met anderen, wel
eens serieus maar met nodige gezelligheid,
de zangkunst willen beoefenen. Men hoeft
hiervoor echt geen noten te kunnen lezen.
Wanneer men goed kan luisteren, kan men
ook zingen. Uit peilingen is gebleken dat,
regionaal gezien, het koor in een grote
behoefte voorziet.
Het koor draagt een neutraal karakter en
heeft een breed, gevarieerd en aantrekkelijk
repertoire, wat voornamelijk zal bestaan uit
populair klassieke muziek, zoals musical-
highlights, volks- en vaderlandse liederen.
Daarnaast zal ook aandacht besteed worden
aan geestelijke muziek.
Het staat nu reeds vast, dat rond de Kerst een
eerste optreden naar buiten zal plaatsvinden.
Ook liggen cd- en radio-opnamen in het ver
schiet en zal er medewerking worden gege
ven aan enkele kerkdiensten. Al met al een
programma dat zeer de moeite van het zin
gen waard is.
De repetities zullen op donderdag gehouden
worden in De Stede, Willemshoevelaan 2 te
Spijkenisse en beginnen om 19.30 uur, tot zo
rond 21.30 uur. Tijdens en na de repetitie is
er voldoende gelegenheid om gezellig met
elkaar wat te drinken, want juist dat sociale
contact is zo belangrijk.
Voor mannen die in het verzorgingsgebied
van de buslijnen 103 en 105 wonen, is er nog
een aantrekkelijke bijkomstigheid. Deze
bussen stoppen namelijk pal voor de ingang
van De Stede.
Mocht u belangstelling hebben, dan bent u
van harte welkom op de eerste kenningsma-
kings-repetitieavond op donderdag 7 sep
tember a.s. Wilt u nadere informatie of wilt
u zich nu reed opgeven als lid, dan kunt u
contact opnemen met Cor Spiering, tel.
0181-619192, Hans Hamaker, tel. 0181-
214463 of Gerrit Verspuij, tel. 0181-
214629.
Arjan Breukhoven is geboren op 18 mei
1962. Aanvankelijk studeerde hij orgel bij
Jan Brandwijk en later orgel en kerkmuziek
aan het Koninklijk Conservatorium in Den
Haag, waar onder andere Wim van Beek en
Bert Matter zijn leraren waren. Tevens stu
deerde hij piano, zang, improvisatie en koor
directie. Als organist, pianist, solistisch of
als begeleider van solisten en koren en als
dirigent geeft hij jaarlijks vele concerten in
binnen- en buitenland. Momenteel is hij diri
gent van verschillende grote koren. Ook
heeft hij aan vele cd-producties meegewerkt,
waaronder de zeer gewaardeerde improvisa-
tie-cd's. als componist is hij bekend door
zijn vele composities voor koor, orgel en
andere instrumenten. Sinds 1982 is hij de
vaste organist van de Verrijzeniskerk te Rot
terdam.
Martin Mans is in 1965 geboren te Melis
sant. Zijn aanleg voor muziek openbaarde
zich al op jonge leeftijd. Dit resulteerde erin
dat hij als 13-jarige kerkorganist werd, een
functie die hij tegenwoordig vervuld in de
Breepleinkerk te Rotterdam. Hij heeft zich,
mede door zijn improvisatietalent, ontwik
keld tot een veelzijdig en gewaardeerd orga
nist. Concertreizen voerden hem naar vele
landen in Europa en ver daar buiten; een uit
gebreide serie improvisatie-cd's getuigt
hiervan.
Meldingsplicht
Ieder geval van euthanasie moet gemeld
worden. Tot 1998 was justitie het adres waar
een arts moest laten weten dat hij euthanasie
had gepleegd. Deze meldingsplicht raakt
elke arts. Niet alleen een huisarts, ook de
verpleeghuisarts of de specialist.
Het is bekend dat naar schatting zestig pro
cent van de gevallen van euthanasie niet
werd gemeld. Dat is een hoog percentage,
meer dan de helft.
Kennelijk waren artsen bevreesd voor een
nader onderzoek, met zelfs de kans op straf
vervolging.
De minister vond dit een onaanvaardbaar
percentage niet niet-meldingen. Daaraan
moest iets gedaan worden. Het meldingsper
centage moest flink omhoog.
Vijf regionale commissies
Er zijn regionale commissies gevormd, vijf
in getal. Daarin zitten een jurist, een medicus
en een ethicus. Minister Borst heeft de sug
gestie om er ook een verpleegkundige aan
toe te voegen van de hand gewezen. Men
kan naar de reden voor die afwijzing alleen
maar gissen. Kan het zijn dat verpleegkundi
gen, als mensen van de praktijk, te dicht bij
het plegen van euthanasie verkeren en daar
om kritischer zijn?
De vijf regionale commissies hebben over
1999 een gezamenlijk rapport verslag uitge
bracht. 2216 keer werd euthanasie toegepast.
In vrijwel alle gevallen werden de regels
keurig in acht genomen. Ik heb het in ander
verband wel eens zo uitgedrukt, dat het tra
ject naar de dood volgens het spoorboekje
werd afgelegd. Ik besef dat dit onaangenaam
klinkt. Het is voor mij niet aangenaam het zo
te schrijven. Toch doe ik het. Het plegen van
euthanasie wordt door de wet niet beoor
deeld op het zedelijk gehalte van de daad.
Het komt erop aan dat de regels worden
nageleefd. Wij leven in een cultuur van
regelgeving, zelfs met betrekking tot het
sterven.
Het jaarverslag is met waardering ontvan
gen. Artsen respecteren de regels als zij
euthanasie plegen, was de conclusie in ver
schillende kranten. Kennelijk verheugden de
schrijvers zich erover dat de wet werkt.
Zelfbedrog
Is dat inderdaad zo?
Er is in dit rapport een grote onbekende. Dat
is het totale aantal van gepleegde euthana
siegevallen. Niemand kent het juiste aantal.
De niet-gemelde gevallen blijven immers
buiten de statistieken. Een onderzoeker van
het Wetenschappelijk Onderzoek- en Docu
mentatiecentrum van het ministerie van Jus
titie heeft berekend dat er sinds 1995 een
flinke stijging van het aantal gevallen van
euthanasie heeft plaatsgevonden.
Hoe die conclusie tot stand is gekomen, weet
eigenlijk alleen de onderzoeker. Slechts als
er weer een groot onderzoek onder artsen zou
plaatsvinden, benaderen de cijfers de werke
lijkheid. Dat onderzoek zou dan net als in
1995 anoniem verricht moeten worden. Dan
lopen de artsen niet de kans op nadere con
trole en eventuele strafvervolging.
De nu gepubliceerde cijfers geven alleen
inzicht in de vrijwillig aangemelde gevallen
van euthanasie. Dat bijna al die gevallen
zorgvuldig zijn verlopen, doet vermoeden
dat alleen zij die zich aan de regels van de
wet houden, melden dat ze euthanasie heb
ben gepleegd. Maar hoe staat het met hen die
de regels niet strikt hebben nageleefd? Hoe
velen zijn dat er? Dat weet niemand.
Uit de verslagen blijkt dat het vooral gaat om
huisartsen die na een periode van ernstige
kanker de patiënten thuis door euthanasie
aan hun eind hebben geholpen. Van de 2216
gemelde gevallen zijn er maar 44 die door
een verpleeghuisarts zijn verricht.
Zou dat een weerspiegeling zijn van de reali
teit? Zouden er in een verpleeghuis niet meer
euthanasiegevallen zijn voorgekomen? Om
van andere medische locaties nog maar te
zwijgen.
De minister kan op basis van dit jaarverslag
tevreden zijn. De wet wordt nageleefd. Wat
niet onderzocht is, ja wat bij deze stand van
zaken niet onderzocht kan worden, is, of de
wet in alle gevallen van euthanasie is nage
leefd. Daartoe wel te concluderen is een
vorm van zelfbedrog. Eigenlijk zou de wet
niet eens behoeven te zijn uitgevaardigd. Er
gebeurt immers niets strafbaars.
Niet alle feiten zijn in het onderzoek
betrokken
Wie dat echter zegt, beseffe dat hij een con
clusie trekt op grond van het bekend worden
van een deel van de feiten, en niet op grond
van alle feiten. Dat betekent dat men zich ten
onrechte verblijdt over een wetsgetrouwe
praktijk. Men heeft geen zicht op alle feiten.
De minister van Volksgezondheid is met dit
resultaat toch niet tevreden, hoezeer ze het
rapport prijst. Het moet toe naar een melding
van zo mogelijk honderd procent.
De commissies zullen nog zelfstandiger ten
opzichte van justitie kunnen gaan opereren,
zo is het voorstel van het Kabinet.
Men lette erop dat hiermee wordt toegege
ven, dat een verbinding tussen euthanasie en
justitie via de euthanasiecommissies toch als
een belemmering wordt gezien om aan de
meldingsplicht te voldoen.
Hoe langer de afstand tussen de melding van
euthanasie en justitie is, hoe meer artsen tot
melding zullen overgaan, is kennelijk de
verwachting van de minister.
Het is een veeg teken dat het Kabinet de regels
voor meldingsplicht nog verder wil versoepe
len. Het beseft kennelijk dat er voor de artsen
nog te veelrisico zit aan de huidige regeling.
Ik deel in dit opzicht de conclusie die in een
artikel in Elsevier van 20 mei 2000 wordt
getrokken. In dat artikel vindt men alle fei
ten en cijfers keurig op een rij.
Ik verbind er nog een conclusie aan. Die is
deze: als de minister ondanks de zo geprezen
resultaten van dat rapport over 1999 toch
nog een verandering in de wettelijke regels
voorstelt, dan kan dat niet anders betekenen
dan dat de mogelijkheid tot het toepassen
van euthanasie nog verder aan justitiële con
trole wordt onttrokken. Dat betekent in feite
dat het euthanasiebeleid in Nederland nog
verder wordt geliberaliseerd.
Dat niet alleen praktisch. Want er is reeds een
vrij sterk geliberaliseerde euthanasiepraktijk;
maar ook legaal. De aangekondigde wetswij
ziging neemt beletselen nog meer weg.
Het is hetzelfde patroon als bij de abortus
wetgeving en -praktijk.
Tegenstanders hebben op deze te verwach
ten oprekking van de wettelijke bepalingen
gewezen. Ze werden weersproken. Ze zou
den zich door angst laten leiden. Ze zouden
slechts spoken zien. De praktijk van de ont-
wilckeling stelt hen echter in het gelijk. De
wet wordt aangepast bij de veranderende
praktijk. Helaas zien we dat op meer terrei
nen gebeuren in Nederland. Een gedoogbe
leid wordt vanwege de gegroeide en niet
meer terug te draaien praxis gelegitimeerd.
Het is triest dat een Kabinet de wettelijke
regels prijst maar ze gezien de onbevredi
gende praktijk toch weer verder oprekt. Om
het wat scherp te zeggen: in Nederland gaat
de praktijk zo langzamerhand bepalen wat
wet wordt.
Ik besef dat politici, en niet alleen zij, hierte
gen protest zullen aanheffen. Mijn antwoord
zou zijn: regels en wetgeving op het gebied
van abortus en euthanasie zijn de testcase.
W. H. Velema
Weak van 12—1» Juni IftlO.
MIDDELHARNIS.
Voorin. 9,30 on '.s av. O uur Ds. Briiining.
STAU AAN 't IIAHINGVLIBT.
Voorm. 9,30 en nam. 2 uur Ds. Polhuijs.
DEN BOMMEL.
Voorm. 9 en nam. 2 uur Ds. Emmen.
LANGSTRAAT.
Voorm, 9 en nam. 2 uur tlhr. Hack.
(Collecte voor de pastoriebouw.)
Nam. 2 uur Ds. Westrik v. öommelsdijk.
OUDE TONQE.
Voorm. 9 en nam. 2 uur Ds. v. Dolder.
NIEUWK TONÖE.
Voorm. 9,30 en nam. 2 uur Ds. Weutink.
HEHKINÜEN.
Voorm. 9,30 en nam. 2 uur Ds. Addink.
DIRKSLAND.
Voorm. 9 en nam. 2 uur Ds. Lammers.
MELISSANT.
Voorm. 9,30 uur Ds. Kroese.
STELLENDAM.
Voorm. 9,30 en 's av. uur Ds. Hoogen-
dijk.
GOEDEREEDE.
Voorm. 9,30 uur Ds. De Gidts.
OUDDORP.
Voorm. 9 en nam. 2 uur Ds. Van der
Kooij, (Collecte voor het orgel.)
MIDDELHARNIS.
Voorm. 9,30 en 's av. C uur dhr. Vriens
van Veenendaal.
STAD AAN 't HARINGVLIET.
Voorm. 9,30 en 's av. Xi,W uur Ds. Essl-
"link.
DEN BOMMEL.
Voorm. 9, nam. 2, (Ual. Zondag 33,) en
'a av. 5,30 uur loeskcrk.
OOLTGENSPLAAT.
Voorm. 9 en 's av. (5 uur Ds. Dekker.
STELLENDAM.
Voorra. 9,30 en 's av. 6 uur Ds. Taal.
OUDDORP.
Voorm. 9 on nam. 2 uur Ds. Van Duin.
OOLTGENSPLAAT.
Voorm. 9,30 en 'sav. fi ure loeskerk.
DIRKSLAND.
Voorm. 9, nm. 2 en 's av. G uur leeskork.
Ned. Hervormde Kerk.
(.'(•(loiiptr. khuleren
Vilders. Mpedir.s. Doopelingcn.
L. Mclissiiiit Ossoweijor Jacoinijnljc
'/.ondat)Sc,li<>oL Niv(n. 12,80-1,30 Unt.
Oereformmrde Kerk.
KcrkevndJlsvergmieHng ieduron «orslen
MaaiulriR der niiiimd, 's ^avonds 7 uur.
/.midagscMnlViiü 1,80-2,30 uur mei.sjes
boven 10 jaar van 3;3Ü-3,30 uur meisjes
beneden 1() jaar van ,8,3j:)-4,30 uur jongens.
OllterhisnticWocitisdfigmiddag van i'-2
uur kinderen van 8-12 jaar.
Heden ÓTerleed tot onze diepe
droefheid onzegbliefdeEchtge-
DQOte ■- en zorg volle Moeder,
Behuwd- en Grootmoeder
in dea ouderdom van ruim
'J56 jaren.
.p-'Namens Kinderen^ Behuiod- tn
4*^ ;-■ iv Kleinkinderen
,,3816:,; I.'DRIESSE.
MiDDELHARNlé, 15 JUNI I9i0.
Heden overleed ,Ba een lang
durig smartelijk 'lijden, onze
'jgeliefde Broeder, Aanbebuwd-
broeder ,en Obm, de Heer
JD den ouderdom Yanv bijna
f'44 jaar. 3819
J. KüRTEWEG Az.
S. 0. RORTEWEG- v
Verwkij,
l«fV;A. KORTEWEG Jz.
iliibpELHARNis, 16 Juni 1910.
Algeneéne kennl*gevln|.
Paar moet veel strijils gestreden zijn,
Veel Uruis i-n li'i'ds «eleden zijn,
Daar nvoelcn bi'il'!;i> '/.eden zijn,
Ki'ti nauwcn uc!,' bi-l.reden zijn,
Kn viM'l gi'bcds t;oli(>iliMi zijn
ZiiolaiiK wij liiiT brneil™ zijn.
Zon zal 'I. Iiier na in vrede zijn.
('A\u'iimZEp.
De waarlieid v.'nvekl Iniat.
(la nooit, ergens Ikmmi, waal' gij niulzondt
durven sterven.
I/. II. Drvnen
Op zaterdag 1 juli om 10.00 uur openen de
13 deelnemers van de kunst- en natuurroute
wederom hun deuren. De talrijke bezoekers
(300!) die op 13 mei bij de eerste route een
bezoek aan Wemeldinge brachten waren
zeer enthousiast.
'Het oude gedeelte van Weméldifige - de
Dorpsstraat, Kerkweg en Hogeweg - herber
gen naast kunst en natuur ook een cultureel
element. De schitterende kerk en de daar
naast gelegen Vliedberg en de oude huizen
en boerderijen stralen de sfeer van honder
denjaren her uit.
De leden van de kunst- en natuurkring
Wemeldinge zullen hun gasten voor de
tweede maal dit jaar met de vanzelfspreken
de gastvrijheid ontvangen.
Dit jaar zijn naast de bekende deelnemers de
deelname van onder andere beeldend kun
stenaar Marlou Pluymaekers, beeldhouwster
Toos Vos, struisvogelhouderij Plenney v/d
Borgt en Peter de Vos en de Gereformeer
de/Hervormde Kerk een aanwinst.
Velen van buiten de regio hebben eveneens
Klinkerlandseweg 9, Nieuwe Tonge
Telefoon (0187) 65 22 35
I
de route ontdekt. De grote verscheidenheid
aan kunst, natuur en cultuur op loopafstand,
veelal bij de kunstenaar thuis, en het laag
drempelige exposeren worden alom gewaar
deerd. Ter plaatse worden demonstraties,
rondleidingen en tekst en uitleg gegeven.
Groepen kunnen zich eveneens melden voor
een bezoek.
Voor nadere informatie kan men bellen naar
Henk Bisschop, tel. 0113-622543 of Jozien
Weststrate, tel. 0113-621848.
OOLTGENSPLAAT - De Stichting 'Oelt-
gen' houdt voor de 17e keer een Oeltgen
evenementendag in Ooltgensplaat op zater
dag 1 juli van 10.00 tot 17.00 uur. Dit jaar
brengen we weer een zeer mooi gevarieerd
programma en voor elk wat wils.
De tientallen kraamhouders zetten weer hun
beste beentje voor om er iets moois van te
maken. Als het weer wil meewerken zal de
Oeltgendag eveneens duizenden bezoekers
naar Ooltgensplaat toe doen komen om
aldaar te genieten van het uitgebreide pro
gramma van Oeltgendag 2000.
Er zijn nu reeds 135 kramen/standplaatsen
toegezegd en de inschrijvingen komen nog
steeds binnen. Om een zo groot mogelijke
variatie te krijgen, wordt een strenge selectie
toegepast bij het toewijzen van kramen en
standplaatsen. Het aantal afwijzingen is gro
ter dan voorgaande jaren, omdat er ook aan
de zijde van de standhouders een grote
belangstelling bestaat om deel te nemen aan
één van Nederlands grootste evenementen
markten.
Ooit van Caleopse gehoord? Caleopse
is een Surinaamse plant. Een mooie
bloem met een fragiele stengel die
steun nodig heeft om te groeien. Ook
het kind met een handicap heeft steun
nodig om te groeien en daar wil de
stichting Caleopse zich voor in zetten.
In 1996 ging Annette Bruggeman naar
Suriname, gevv'oon omdat ze een jaar
tje vï'at anders "wilde doen. Ze zou 1
jaar werken op een dagverblijf met
jonge verstandelijk gehandicapte kin
deren. Nu 3,5 jaar later werkt ze daar
nog steeds. Niet vanwege een ontzet
tend leuke stad Paramaribo, waar ze
woont en werkt, maar vanwege de
nood die er is. Zelf heeft ze al zeker 4
keer gezegd dat 'het nu genoeg is ge
weest' maar echt weggaan en de kin
deren achter laten, dat heeft ze nog
niet gedaan.
De situatie voor kinderen met een handicap
in Suriname is niet rooskleurig. Veel ouders
schamen zich, houden het kind binnen. Ook
de samenleving werkt daar aan mee. Zij kij
ken met een schuin oog naar de ouders van
een kind met een handicap en fluisteren dan:
"ze zullen wel wat slechts gedaan hebben"
of "ze waren dronken toen ze met elkaar.
Dit maakt dat ouders zich niet gesteund
weten en dat het lijkt of ze alles zelf maar
moeten uitzoeken.
Gelukkig zijn er wel ouders die onvoorwaar
delijk van hun kind houden en het beste wil
len voor hun kind. Maar speciale voorzie
ningen en regelingen voor kinderen met een
handicap zijn er bijna niet. Fysiotherapie,
logopedie, het moet allemaal door de ouders
zelf betaald worden. Voor veel ouders is dit
niet op te brengen en blijft het kind versto
ken van de noodzakelijke hulp.
Het dagverblijf waar Annette werkt, pro
beert ouders en kinderen te helpen. De kin
deren krijgen een speciaal programma,
waarbij geprobeerd wordt ze zoveel moge
lijk te stimuleren. Sinds maart dit jaar is er
ook een masseuze en fysiotherapeut in
dienst.
"Een kind, hoe ernstig de handicap ook is, is
het waard om in te investeren en om er in
Als jij niet lopen kunt, dan duw ik je! Samen spelen
ieder geval het leven zo aangenaam moge
lijk voor te maken", aldus Annette.
De overheid van Suriname ziet dit echter
anders. Zij doet (bijna) niets voor de doel
groep. Het dagverblijf moet dan ook draaien
van donaties en giften. Vanwege de groei
van het dagverblijf en de slechtere economi
sche omstandigheden werd in 1999 in
Nederland de stichting 'CALEOPSE' opge
richt ter ondersteuning van de stichting in
Suriname.
Al jaren probeerde de Stichting in Suriname
een stukje grond te krijgen van de overheid
om een geheel aangepast gebouw neer te zet
ten voor de kinderen. Maar na 7 jaar vragen
en stukken indienen, werd de hoop om ooit
serieus genomen te worden steeds kleiner.
Het gebouw waar het dagverblijf nu is
gehuisvest is gehuurd en de eigenaar heeft
aangegeven dat de stichting er voor 15 juni
2000 uit moet.
Het bestuur heeft in Suriname alles gedaan
om iets anders te vinden, via radio, tv en
krant, maar niemand schijnt voor een rede
lijke prijs iets te willen verhuren.
Aangezien het er echt naar toe ging dat de
kinderen werkelijk op straat zouden komen
te staan heeft het bestuur een noodsprong
gedaan. Ze hebben een huis gekocht voor
65.000,-.
De eerste 15.000,- kon de Surinaamse
stichting zelf betalen en de stichting Caleopse
kon hun al verder helpen met 25.000,-. Het
resterende bedrag, 25.000,-, is er nog niet!
Dit bedrag moet voor 30 juni 2000 worden
overgemaakt, anders moeten de sleutels
weer worden ingeleverd en moeten de kin
deren thuis blijven, omdat er dan echt geen
opvang meer voor hen is.
Annette (nu met vakantie in Nederland) is op
19 juni weer naar Suriname vertrokken om
te helpen met de verhuizing. Zij gaat vol ver
wachting en enthousiasme, maar ook met het
volle vertrouwen dat het met het geld in orde
komt.
Als stichting in Nederland werken wij daar
hard aan. Als u ons kunt en wilt helpen wil
len we u alvast heel hartelijk danken namens
de kinderen in Suriname!
Stichting Caleopse, Rabobank
34.54.08.373, Nieuwe Tonge
