LEZING
BACH-
Werk aan de winkel
voor ondernemende mensen
Dirksianders Leen en Bep de Beii:
onder de indruk over Afrika
EIIAIIDEtl-tllEUWS
over
'BACH EN DE BIJBEL'
IN DE PRINS MAURITS
MUSICEERCONCOURS
EIÜVriDEII-niELVS
Bijeenkomst
'De Christen
vrouw'
Nieuws van
de Nederlandse
Vereniging van
Migrainepatiënten
'Straatarm en toch gelukkig! Je kunt er niets vergelijken met Nederland'
PAGINA 2
DINSDAG 22 FEBRUARI 2000
Voor leerlingen van de Prins Maurits,
hun ouders, maar ook andere belang
stellenden geeft de Middelburgse
musicoloog, dr. Albert Clement, bin
nenkort een lezing over 'Bach en de
Bijbel'. De lezing vindt op dinsdag 7
maart plaats in de aula van de Chris
telijke Scholengemeenschap Prins
Maurits en is een openbaar onderdeel
van de BACH-week die in de school
gehouden wordt.
Afd. Middelharnis-
Sommelsdijk
Op D.V. woensdag 23
februari hopen we onze
jaarvergadering te hou
den in 'De Hoeksteen' te
Middelhamis, aanvang
19.30 uur.
Als spreekster komt
mevrouw Van Helden uit
Dussen, met als onder
werp 'Bakerpraatjes'.
Iedereen is van harte wel
kom.
Het bestuur
Nes Ammim: wonen, werken en leren in Israël
In Nederland hebben ruim 1,5 mil
joen mensen last van een chronische
vorm van hoofdpijn. Daarmee zijn zij
een van de grootste patiëntengroepen
van Nederland. De meest bekende
vorm van hoofdpijn is migraine, maar
daarnaast kennen we ook cluster-
hoofdpijn, spierspanningshoofdpijn,
aangezichtspijn, chronische dagelijk
se hoofdpijn, medicatie-afhankelijke
hoofdpijn en migraine bij kinderen.
Lotgenotencontact
Landelijk bureau
en 0900-nummer
Wie zijn er nodig?
TXissen de Dirkslandse buurtvereniging
'West' en ontwikkelingswerker Johan
Wachters bestaan al jaren goede ban
den. Banden van steun en samenwer
king, die onder andere tot uitdrukking
kwamen tijdens het 25-jarig bestaan
van de buurtvereniging, vorig jaar
zomer. Toen was Wachters zélf in
Dirksland aanwezig. In de voorbije
jaren werd al heel wat geld vanuit
Dirksland naar het Afrikaanse land
MaU gestuurd, ter ondersteuning van
de diverse ontwikkelingsprojecten die
er onder Wachter's handen tot stand
komen. Leen de Berg, oud-voorzitter
van buurtvereniging 'West' en thans
penningmeester daarvan, werd bij het
jubileum van de vereniging samen met
z'n vrouw Bep een reis aangeboden
naar het land van Johan Wachters, om
er onder andere de projecten te gaan
bekijken die met Dirkslands geld moge
lijk werden gemaakt. Van wat hij er
heeft gezien zit Leen vol, en met graag
te vertelt hij erover. Onderstaand enke
le impressies.
-%:
■.i--^''Ka'ir ■SKi-^'^iKCii
Clement, die musicologie doceert aan de
Universiteit te Utrecht, heeft zich de afgelo
pen jaren verdiept in theologische aspecten
in het werk van Bach. Dit bijzondere vakge
bied werpt regelmatig nieuw licht op de
composities van de cantor uit Leipzig.
Zo heeft Clement veel boeken bestudeerd
die Bach in zijn bibhotheek had. Door de
beschrijving van zijn nalatenschap is bekend
welke boeken dat waren. Veel van deze boe
ken hadden een geestelijk of theologisch
onderweip.
Door andere onderzoekers is bijvoorbeeld
ontdekt dat er een relatie bestaat tussen geci
teerde liederen uit lijdenspreken en het
gebruik van deze koralen in de Johannes
Passionen. Zo zijn er meer voorbeelden die
dr. Clement zeker zal noemen.
Van de boeken van Bach was tot voorkort
alleen de titel bekend. Opvallend was de
vondst enige tijd geleden in Amerika: men
trof een boek aan dat zeker in het bezit van
Bach is geweest. Het was een geestelijk dag
boek met hier en daar aantekeningen in het
handschrift van Bach. Wat deze aantekenin
gen waren kunnen belangstellenden daad
werkelijk zien: Clement zal tijdens zijn
lezing dia's van deze bladzijden tonen. Ook
zullen diverse geluidsfragmenten te belui
steren zijn. De lezing begint om 19.30. De
koffiepauze zal op muzikale wijze ingevuld
worden.
Als afsluiting van de Bach-week die op de
Chr. S.G.Prins Maurits gehouden wordt
vindt op vrijdag 10 maart een vocaal- en ins
trumentaal muziekconcours plaats in de
Rooms-katholieke kerk te Middelhamis.
Voor dit concours hebben zich maar liefst
vijftig solisten of groepjes gemeld. Het bete
kent voor de muziekdocenten een hele dag
jureren. De opvallendste solozangers, orga
nisten of bespelers van melodie-instrumen
ten zullen een kans krijgen zich 's avonds te
laten horen op het concert door finalisten.
Ook dit concert wordt in de katholieke kerk
gehouden. De jury zal 's avonds worden uit
gebreid met andere professiole musici uit de
omgeving.
Uiteindelijk zal worden bepaald wie in wel
ke categorie de opvallendste prestatie heeft
geleverd. Uit deze winnaars zal de jury ten
slotte een algemene winnaar aanwijzen die
uit de handen van rector Boot aan het einde
van de avond de Bach-bokaal mee naar huis
mag nemen. Het concert van de finalisten
begint om 20.00 uur. Maar overdag kunnen
belangstellenden de kerk inlopen om te lui
steren naar de prestaties in de voorronde.
chr. streekblad op gerefonneerde grondslag
voor de zuid-tiollandse en zeeuwse eilanden
is een uitgave van Uitgeversmaat
schappij Eilanden Nieuws BV
Verschijning; dinsdag- en vrijdagavond
Tel. (0187)4710 20
Fax (0187)48 57 36
Postbus 8, 3240 AA Middelhamis
Langeweg 13, Sommelsdijk
ADVERTENTIES EN ADMINISTRATIE:
tel.(0187)47 1020
e-mail; Algemeen@gebr-dewaal.com
(onder vermelding van 'adv' of 'adm')
tarief per mm 0,46;
contracttarieven op aanvraag
sluitingstermijn zakelijke advertenties:
maandag en donderdag 14.00 uur
sluitingstermijnjamilieberichten:
dinsdag en vrijdag 8.30 uur
voor foutief geplaatste advertenties als
gevolg van onduidelijke advertentie
opdrachten of telefonisch opgegeven
advertenties kan de uitgeverij niet
aansprakelijk worden gesteld.
Advertentie-acquisitie:
A. J. van der Velden,
tel. mobiel 06-51412500.
e-mail; ajvdv@hetnet.nl
REDACTIE:
hoofdredacteur: J. Villerius,
tel. (0187)47 10 22,
privé (0187) 6014 40
e-mail: J.Villerius@gebr-dewaaI.com
Plaatsing van ingezonden berichten kan
zonder opgaaf van redenen worden
geweigerd.
ABONNEMENTEN;
Per kwartaal ƒ17,50.
Per jaar ƒ66,
Abonnementen zijn bij vooruitbetaling
en worden automatisch verlengd.
Opzeggingen schriftelijk vóór 30
november.
Wijzigingen graag twee weken voor
deze ingaan doorgeven.
REKENINGNUMMERS:
postbank 167930
rabobank Middelhamis 342001108
Nes Ammim is een internationaal, christe
lijk dorp in het noorden van Israël. De
bewoners zijn veelal jonge mensen, afkom
stig uit verschillende kerken, die met elkaar
een oecumenische geloofsgemeenschap
vormen. Door er te wonen, te werken en te
leren zetten de Nes Ammimmers zich in
voor een levende ontmoeting met de bewo
ners van het land in de complexe realiteit
van Israël; om te komen van 'vooroordeel tot
begrip en respect. Voor wie dit aanspreekt:
Nes Ammim is op zoek naar enthousiaste
mensen, die in dit bijzondere project hun
handen uit de mouwen willen steken!
Nes Ammim voorziet voor een belangiijk
deel in haar eigen onderhoud door het kwe
ken van rozen en avocado's en door het
exploiteren van een 3-sterren hotel en een
jeugdherberg.
Er is eenvoudige woonruimte beschikbaar
voor jongeren en er zijn zelfstandige
woningen voor gezinnen. Veel bewoners
verblijven eenjaar in Nes Ammim, bijvoor
beeld na het afronden van een studie. Ande
ren, met name vakmensen, wonen er langer
en dragen zorg voor de continuïteit van het
dorpsleven en de bedrijven. Aan vakmen
sen bieden wij professionele arbeidsplaat
sen en interne opleiding met de mogelijk
heid om in een leidinggevende positie te
worden aangesteld. Momenteel wonen er
ongeveer 100 mensen, met name Nederlan
ders, Duitsers en Zwitsers. De voertaal is
Engels.
Door het studieprogramma krijgt iedereen
de gelegenheid kennis te maken met het
jodendom, de islam, politieke, sociale en
culturele aspecten van de samenleving,
De Nederlandse Vereniging van Migraine
patiënten stelt zich ten doel meer bekend
heid met en meer begrip voor alle mensen
met hoofdpijn te krijgen.
Een uiterst belangrijk onderdeel daarin is het
lotgenotencontact, dat wil zeggen: informa
tie en ondersteuning geven aan allen die daar
behoefte aan hebben.
Het afgelopen jaar is voor de Vereniging een
druk en veelbewogen jaar geweest. De lan-
delijke Hoofdpijn Actie werd een groot suc
ces en een aantal andere activiteiten werd in
gang gezet.
Ook de ontwikkeling van nieuwe medicijnen
krijgt steeds meer aandacht. In het blad
'Hoofdzaken' wordt alles wat gaande is op
het gebied van hoofdpijn op de voet gevolgd
en gepubliceerd.
In, Eist (Gelderland) werd half november
1999 een nieuw kantoorpand in gebruik
genomen en sinds medio januari beschikt de
Vereniging van Migrainepatiënten over een
eigen 0900-nummer voor informatie en lot
genotencontact.
Het adres is: Prinses Irenestraat 80, 6661
EA, Eist; Postbus 65, 6660 AB, Eist, tele
foon: 0481-352658, telefax: 0481-352264.
Informatie en lotgenotencontact: 0900-
2020590 (30 cent per minuut) op maandag
t/m vrijdag van 10.00-12.00 uur en van
14.00 tot 16.00 uur. E-mail: mip@wxs.nl
Internet: http://home.wxs.nl/~mip/migrai-
ne.htm.
christologie en vele andere thema's die ont
leend zijn aan de werkelijkheid van alledag.
Er worden excursies georganiseerd en
lezingen gehouden, waarbij de Nes
Ammimmers daadwerkelijk het gesprek
kunnen aangaan met joodse, islamitische en
christelijke sprekers.
Voor al deze activiteiten hebben we drin
gend mensen nodig. Enthousiastelingen
met oecumenisch-kerkelijke betrokkenheid
en interesse in het jodendom, flexibiliteit en
zelfstandigheid. Basisvoorzieningen wor
den vergoed.
Voor jonge gezinnen, mits vakkrachten, zijn
er ook mogelijkheden.
Jongeren voor het Werk- en Informatie-
jaar (vanaf juli 2000)
Algemene werkers die geschoold willen
worden in een van de Nes Ammim-
bedrijven (min. 2 jaar). Grote inzet en
verantwoordelijkheidsgevoel zijn
belangrijker dan vakmatige achter
grond.
Vakmensen voor de volgende richtin
gen: techniek (MTS/HTS werktuig
bouwkunde, elektrotechniek, autotech
niek), tuinbouw (opl. MtuS/AHS), land
bouw, horeca, boekhouding,
(MBO/HBO), verpleging en basison
derwijs.
Ook mogelijkheden voor jonge gezin
nen
Wie interesse heeft voor het werk van Nes
Ammim, kan contact opnemen met: Nes
Ammim Nederland, Hellestraat 37a, 3811
LK, Amersfoort, tel. 033-4613959.
"Je kunt erover vertellen om te proberen dui
delijk te maken hoe het in Mali is, maar je
moet het gezien hebben", begint Leen z'n ver
haal. "Wérkelijk niets kun je vergelijken met
hier. Onvoorstelbare armoede, en tóch lachen
de, zingende en fluitende mensen! Pessimis
me kennen ze niet. Ondanks hun bittere armoe
voelen ze zich gelukkig. De mensen zijn er
tolerant, stress kennen ze niet en naar tijd kij
ken ze niet. Het is een volk met veel eigen
waarde - bedelaars komen er niet voor, gees
telijk zijn ze sterk en ze hebben hoge normen
en waarden. Elkaar verzorgen (ouderen,
gehandicapten) is er ook belangrijk, je ziet
niemand creperen van de honger. Onder de
eigen bevolking komen criminaliteit, drugsge
bruik, aids of zelfmoord niet voor en er wordt
in het openbaar geen alcohol gebruikt. Als er
aids of criminalitteit voorkomt is dat onder
buitenlanders, die aan de kust verkeren. Mali
kent een grote sociale controle en als er iets
bestraft moet worden gebeurt dat ook meteen.
Als mensen elkaar betrappen grijpt de één de
ander in het nekvel, duwt die ergens in een hok
totdat de politie er is". Zo'n 80% van de
bevolking is analfabeet, al zitten daar absoluut
ook intellectuelen tussen. Maar erbarmelijk is
het er met de gezondheidszorg gesteld. "Om
een voorbeeld te geven" vertelt Leen, "dan
staat daar een meisje op straat bovenop een
tafel medicijnen uit de Westerse wereld te ver
kopen; heb je pijn in je buik neem dan dat rode
tabletje maar!" Het komt uit de Westerse
wereld en daar zijn de spullen goed, zo wordt
gedacht.Of nog een voorbeeld, "Toen we
daar waren werd er een meisje begraven, ze
was overleden aan malaria ondanks dat daar
geneesmiddelen tegen zijn; alleen, ze kunnen
het niet betalen..." Erbarmelijk zijn ook de
straten. Die zitten vol kuilen, geulen en gaten,
de 'riolering' komt erop uit, geiten en schapen
lopen er los rond, "als je dan ziet hoe het bij
ons in Nederland is durf je daarover nooit
meer te klagen!" Verder is het een warm en
gortdroog land. "Het stuift er erg, maar
Eén van de molens in Mali, genoemd naar de Dirkslandse wijk Molenzicht
De eigenlijke maalinstaUatie
ï.-
^vSfi-«'^'S':
ffi.-:l^:
^fe*:*-^ ■"■•■--■'i..-- ■■■"-■ ■-■■■■■'
Het straatbeeld van een gemiddeld dorp
Vissersdorp
opmerkelijk genoeg zie je geen vuiltje aan de
mensen of aan hun kleren, ondanks dat ze ook
geen water bij de hand hebben om zich mee te
wassen. Dat zit veel te diep om zomaar bij te
kunnen: sommige putten - zelf gegraven -
zijn 80 meter diep!" Als daar water uitgehaald
moet worden gebruiken ze daar een takel bij,
daar loopt een touw overheen met daaraan een
grote leren zak waarmee het water omhoog
wordt gehaald. Zo'n volle waterzak wordt
door een ezel omhoog getakeld. "De mensen
drinken er niets dan thee, een dikke zoetachti-
ge mintthee, koffie drinken ze nauwelijks. En
op slapen na gebeurt alles buiten. De tempera
turen zitten steeds boven de 30°C, hier en daar
zelfs 42°. Het enige waar de Maünees voor
bezig is, is overleven. Eindeloos proberen ze
van alles aan je te slijten, van een kommetje
water tot wat dan ook. Het vlees bij de slager
op de markt ligt open en bloot, met daarop
ontelbare vliegen.Maar het fruit is er veel
lekkerder dan in Nederland, vindt Leen: "echt
zongerijpt!" In het vruchtbare zuiden van het
land worden veel mango's, papaja's en water
meloenen verbouwd, daarnaast ook veel
groenten, aardappelen, gierst, rijst en maïs. De
vele activiteiten van de Malinees zijn puur
bedoeld om te kunnen overleven, economie
opbouwen is er niet bij.
Tijdens het bezoek van Leen en Bep was
Johan Wachters hun trouwe geleide. Hij fun
geerde dan ook uitstekend als tolk. In de ste
den spreekt men Frans omdat Mali vanouds
een Franse kolonie is, maar in het binnenland
spreekt men de eigen landstaal, Bambara. Bij
aankomst kregen Leen en Bep meteen lands-
eigen namen. Leen heette Salief Coeloebalie,
Salief is de naam van een bekende Malinese
zanger - daar scheen Leen namelijk op te lij-
ken(!) - en Coeloebalie betekent gewoon
'berg', inderdaad: Leen de Berg. En Bep werd
Fatmala Coeloebalie genoemd, daarmee was
ze vernoemd naar Johan Wachter's schoon
moeder, die ook Fatmala heet. Daarnaast wer
den ze allebei in Malinees gewaad gestoken.
Dit alles de gi'ote gastvrijheid symboliserend,
uitbeeldend hoe zeer men deze 'vreemdelin
gen' echt in hun midden wilde opnemen.
Direct bij ontvangst werd dat al duidelijk.
Leen en Bep werden ontvangen door de
dorpsoudste. "Daarbij hoort een begroetings
ritueel met een welkomstdans door de vrou
wen, een welkomstdronk waarbij allen water
drinken uit één beker, daarna werd een maal
tijd voorgezet van schapenvlees, gestoofde
rijst met saus en vruchten. Later tijdens het
verblijf zette elke familie uit het doip nog wel
één of ander gerecht voor. Van allemaal moet
je wat gegeten hebben." Ondanks dat ze daar
moslim zijn geeft de Malinese vrouw overi
gens niet echt de indruk ondergeschikt te zijn
aan de man, vindt Leen.
Veel stond er op het programma om te gaan
bekijken. Zo hebben Leen en Bep de gierst-
oogst meegemaakt. "Alles en iedereen helpt
dan mee, ook de vrouwen en de kinderen -
wat een saamhorigheid! - en als de oogst
voorbij is verstrekt de dorpsoudste aan ieder
z'n portie." Bij de rivier Niger hebben ze irri
gatieprojecten gezien, waardoor onvruchtbaar
land vruchtbaar wordt gemaakt. "Waar ik vre
selijk van ben geschrokken", zegt Leen, "was
een vissersdorpje\aan de Niger. Toen ik dat
zag zonk de moea me echt in de schoenen.
Hoe de mensen daa: leven, verschrikkelijk, de
hutten bij ons jaarlijks huttendorp zijn er palei
zen bij en de scheepjes waarmee ze vissen zijn
onbeschrijfelijk. Op het strand lagen talloze
vissen te drogen, die daarna in z'n geheel wor
den opgegeten, mét kop, graten en ingewan
den..."
Er rijden natuurlijk maar weinig auto's of
vrachtwagens, en die er rijden zijn naar Wes
terse begrippen aftands. "Wel zie je er veel
ezelwagentjes en steken er dikwijls hele kud
den schapen of geiten de 'weg' over. Je ziet ter
mietenheuvels van soms wel drie en een halve
meter hoog; er groeien apenbroodbomen, die
zijn gigantisch breed en kunnen wel 400 jaar
oud worden". Leen en Bep zijn ook bij een
nomadenvolken geweest in de woestijn. "Daar
trof je een ander type mens, met een rijziger
gestalte, een lichtere huidskleur en andere kle
ding", ook Leen en Bep werden daar weer in
gestoken. "Watje ook ziet is dat het vuur waar
op eten wordt gekookt, brandt op een mengsel
van dierenuitwerpselen met zand... We zijn
ook langs een moskee gekomen die was ont
worpen en gebouwd, zónder tekening of meet
lat! Het hele bouwsel zat in het hoofd en werd
'uit het hoofd' opgebouwd."
Enkele projecten waaraan de Dirkslandse
buurtvereniging heeft bijgedragen zijn voor
zieningen aan scholen en de bouw van
molens. Op dit moment zijn vooral de molens
er erg 'actueel'. Immers, die zijn van belang
voor de wijde omgeving. In plaats van te stam
pen komen de mensen soms van 20 kilometer
ver naar een molen gelopen om daar hun oogst
te laten malen. De drie geplaatste molens zijn
vernoemd naar straten in Dirksland-West:
Molenzicht, Deurloo en Bloemendaal. Leen
en Bep hebben ze ook alle drie bezocht. Eén
van de dorpsoudsten bedankte Leen en Bep
hartelijk voor het mogelijk maken van de
molenbouw: ze zijn nu al onmisbaar! Overi
gens zijn de molens daar geen bouwwerken
zoals we ze hier kennen. De Malinese molen
is zoveel als een lemen schuurtje met daarin
een machientje dat op dieselolie draait, dat is
alles. Het apparaat wordt in de stad Bamako
gemaakt en kost f5.000. De 'molenhandelaar'
leert de mensen hoe ze ermee moeten werken.
Hoogtepunt tijdens de rondreis van Leen en
Bep was de opening van de vierde molen in
het dorpje Fadabougou, die werd 'Victoriahal'
genoemd. Bep mocht daar de openingshande
ling verrichten: het doorknippen van een hnt.
De Malinese dorpsschool heeft één meester,
die geeft les aan 80 tot 100 kinderen. "Op één
van de muren van het onderkomen is een
zwarte vlek geverfd", vertelt Leen, "het
schoolbord."En aan een touwtje dat door
het 'lokaal' gespannen is hangen blaadjes, op
elk van die blaadjes staat een letter. Aan de
hand daarvan wordt het alfabet geleerd. Ande
re voorzieningen kent de Malinese school
met." Op Leen's vraag of de schoolmeester
nog veriangens had waarin Dirksland mis
schien wat zou kunnen betekenen, kreeg Leen
de andere dag een keurig in het Frans geschre
ven lijstje in handen gedrukt, daarmee gewa
pend keerde hij naar Dirksland terug. Overi
gens met alleen daarmee gewapend, de hele
reis heeft Leen en Bep een bijzondere geeste
lijke verrijking gegeven, de blik is verruimd
en er is veel om nog over na te denken! Wat
Leen betreft zou heel Europa eens goed na
moeten denken over waar het in relatie tot
Afnka eigenlijk mee bezig is. "Omdat Mali
een Derde wereld land is gaan daar uit Europa
veel producten naar toe. Bij gevolg kan Mali
z'n eigen producten niet meer kwijt. En wil
Mah naar Europa exporteren dan krijgt het te
maken met expoitheffing. En zulk economie-
beleid kan dat land - met een te verwachten
bevolkingsverdubbeling in de komende 20
jaar - absoluut met hebben, hetgeen in Neder
land merkbaar zal worden. In plaats van dich
ter tot elkaar te komen zal de kloof tussen
Nederiand en Afrika alleen maar groter wor-
-"-'' aldus Leen de Berg ahas Salief Coeloe-
den"
balie, "maar hoe krijg je 't hier voor elkaar dat
daann het beleid wordt herzien.
