GARAGE J. J. BLAAK b.v. uHuitey anc K J. Kroon Zn. B.V. 'Bommelstee' BAKELAAR G.Lodder „eren-x Goede JCerstdagen ]poorspoedig nieuwjaar EIIAtlDEIi-niEUWS prettige JCerstdagen voorspoedig nieuwjaar Verenigingsgebouw prettige kerstdagen en een voorspoedig nieuwjaar mmjF V.O.F.M. VAN ZANTEN Zn. PAGINA 47 WOENSDAG 22 DECEMBER 1999 prettige Kerstdagen voorspoedig nieuwjaar toegewenst Voorstraat 3-5 3258 BA Den Bommel Tel. (0187)611384 Fax. (0187)612404 fijne Kerstdagen gelukkig nieuwjaar AANNEMINGSBEDRIJF Het bestuur van de Stichting wenst een ieder Schaapsweg 34 - Tel, (0187) 61 22 93 Den Bommel Voor bespreking: beheerster Mw. Thea de Zwart, telefoon (0187) 6124 15 Aan onze clientèle, vrienden en bekenden Prettige %e.rstdagen emen voorspoedig mewwjaar toegewenst Voorstraat 10, Den Bommel Telefoon (0187) 6113 80 Groenten en Fruit Wij leveren alle soorten fruitmanden en fruitschalen! D C7D D) i^ ini'S)is)i wenst vrienden en cliënten goede JCerstdagen en ^poorspoedig 2000 Vi Zo as je al van vroeger weet, Kees Klompe was een knutselaer. Je sting d'r geweunweg versteld van, wan 'n mit gebrekkig gereed schap voor mekaore kon prutse. Al jaeren had 'n zin gehad in een radio, mar z'n portemenee liet het niet toe, d'r eên te kaopen. Op een goeien dag kwam d'r een neef van z'n uut Rotterdam over en in de loap van 't gesprek begon Kees over een radio te praeten. Dat gebeurde kort voor dat d'n oorlog uutbrak. "Ik wou, dat 'k zo'n dieng te pakken kon kriege," zuchtte Kees "mar jae, hoe mot 'k an de duiten komme. Een paer honderd gul den dat kan d'n blauwen niet trekke". "Maar beste man" zei z'n neef "voor zo'n kapitaal kun je vijf radio's kopen. Zo'n han dige kerel als jij kan best zelf een schitterend toestel in elkaar zetten. Als je mee gaat naar Rotterdam, dan sla je daar de nodige spullen in en met een beetje handigheid en wat geduld is de zaak voor elkaar". "Zou je dienke, dat ik zo'n ingewikkelde mechine voor mekaore kan bokse?" vroeg Kees ongeloavig, mar tegeliek voelde 'n de lust in z'n opkomme, om zo'n wonderkar- weitje te volbriengen. Dan zou z'n roem deur 't heêle durp van mond tot mond gaen en iedereen zou vol bewonderieng zegge: "Hei je 't al gehoord, Kees Klompe heit zaalf een radio gemaekt. 't Is toch jammer, dat die vaant mar aarbeier is. Hie had deur motte leêre dan had d'r een prefessor uut gegroeid. Kees had noe eênmael van die verwaonde bujen. Hie was niet meer te houwen en gieng de eige weke mit z'n neef mee naer Rotterdam. Hie kocht in een wienkel een paer lampen, draed, schroeven, plaetjes, spoelen en wat al niet meer. Op een groate rolle pepier stieng een schema, vol mit letters en ciefers. Dan was d'r nog een heêle beschrieving bie, hoe je precies te waark mos gaen. "Een klein kind kan volgens deze methode zo'n radio bouwen" beweerde de man, die achter de toanbank stieng. Kees gieng vol moed naer huus. D'n aoren dag lag de taefel vol mit tangen, boortjes, moeren, schroeven en wat al niet meer en dat duurde zo de heê le weke lang. Kees was niet te genaeken en per graotie mocht z'n vrouwe noe in dan es in de kaemer komme, om een bakje koffie voor z'n neer te zetten, mar voor de rest most het heêle gezin in 't achterhuus bluve. D'r mocht es wat kwiet raeke, dan zou z'n won- derwaark mislukke. "Dienkt 'r om, datje tegen geen staarveheng zeit, wat 'k an 't sjouwen binne" zei Kees mit naedruk onder 't koffiedrienken tegen z'n vrouwe en de kinders. Schele Piet vroeg 'n Zaeterdagaevend nog an m'n, waer 'k heel de weke gezete had, omdat 'k in geen drie daegen op de kaoie geweest binne. Ze hao d'r niks mee te maeken. En daer kom nog bie: kiekers en praeters kan 'k met gebruke en as Klaos in de gaten heit, dat 'k wat biezonders an 't prutsen binne, staet 'n den ganschen dag bie m'n op de vloere. 'k Zou je danke, 'k hao d'r aol m'n hersens bie noadig. As 'k naer bed gae, hao d'r pien in m'n kop van". Pas as de radio klaer is en hie speult goed, dan vraeg 'k m'n kammerao's op de koffie en dan zal je ze d'r van op zieje kieke". Kees genoot al bie dat moaie vooruutzicht. Wat zouwe die kaerels groate oagen opzette en hoe zou 'n bewonderd en gepreze worre. Lesten zei Gerrit nog: "Begriep joe Kees, hoe zo'n radio waarkt. Gunter in Hilversum staet d'r een vaant te praeten en hier hoar je 't sebiet op 't zaalf de oagenblik. Mien ver stand staet d'r bie stille, 't Maansdom is toch mirakel knap tegenwoordig. Eindelijk nae veul getob en hoadbrekens was 't einde van 't karwei in 't zicht. De lam pen wiere d'r in gedraoid. Kees keek aolle draedjes en schroefjes nog es secuur nae, onderzocht mit 't schema op taefel of aolles op z'n plekke zat en toen kwam 't groate oagenblik. Hie was d'r zenuwachtig van en 't zweet paerelde mit droppels op z'n hoad. Hie stak de stekker in 't stopcontact, draoide mit bevende viengers an de spoelen, luuster- de mit z'n oare in de luudspreker, mar.hoe de aarme kaerel oak mierde en prebeerde, d'r kwam geen geluud uut, zaalfs geen gepiep, gebrom of gefluit, zooas je wel es bie aore toestellen kon hao. Kees was raedeloas en kwaed. Hie raesde z'n vrouwe mit de kinders de kaemer uut, zocht toen een ure lang naer een fout, pakte daemae de heêle zaek bie mekaore en smeet aolles mit een kwaed gezicht op de vliering. As z'n neef uut Rotterdam nog es over kwam, zou 'n die eigenwieze praetjesmae- ker es vriendelijk bedanke voor z'n goeie raed. Vuuftig kostelijke guldens naer de maene! Van je femilie mot je 't toch mar hao. Toen brak d'n oorlog uut. Kees was z'n radio aol gauw vergete. In dien tied had je wel aore diengen an je hoad. Mar ienkele jaeren laeter was het oagenblik gekomme, dat iedereen z'n radio in most levere. D'r wier te veul naer de lengelse zender geluus- terd en dat wouwe de Duutsers noe eênmal niet hao. "Zeit Kees" begon z'n vrouwe op een aevend, toen ze de krante geleze had, "hei je 't al gehoard; alle radio's motte op 't gemeentehuus gebrocht worre. As je 't niet doewt en 't komt laeter uut, dan bin je nog niet jaerig. De moffen geve geen sikkepit om 't leven van een maans, dat weet je net zo goed as ik". "Da's waer oak" riep Kees angstig, "'k hao nog zo'n gedrocht op de vliering staen. En as die onstrante moffen soms es komme zoeke en ze vinde dat mormel, dan gaet Kees mes- schien wel naer Ommen. Mar inlevere, nee, dat noait! Weet je wat, 'k haele dat dieng naer beneje, 'k douw 't in een zak en 'k neem 't maargochtend mee naer 't land. 'k Hao daer nog een klampje stroa staen en daer stop 't 't heêle zaekje onder. Geen haen, die d'r naer kraoit! As over een hortje die dieven bende de kraoiemarsch geblaeze heit, hael 'k het toestel weer voor den dag en dan mot 'k toch es prebeere, of d'r nog wat goeds van te maeken is". Zo gezeid, zo gedaen. Kees klom op de vlie ring en geen minuut laeter stieng z'n radio op taefel. Sjonge, wat had dat dieng zweêt- droppels gekost. Hie wist 't nog as d'n dag van gister, al was 't noe al meer dan vier jaer gelee. Jae, 't was noe niet bepaeld een maoi meubel. D'r zat geen glimmende kasse om. 't had een raor model en je zag de lampen en de draedjes zo mar zitte: 't Leek net een butengeweun ingewikkelde mechienekae- mer in 't klein. Mar wat gaf dat! As 'n laeter mar meziek wou geve! Voorzichtig dee Kees z'n gewrocht in een ouwe groenstriepe en stapte 's ochens, toen 't nog donker was, de deure uut. As 'n noe mar geen mof tegenkwam. Je kon nooit wete. Zo'n panjakker mos es vraege, wat d'r in die zak zat. Hie was blieje, dat 'n eindelijk 't hek deur ging en op de dreve stapte. Hè, wat schrok 'n daer! Wat bewoog daer! In 't halfduuster zag 'n een wit dieng op een meter of tiene van de dreve op 't geploegde land heen en weer sliengere. Hie zette z'n zak op de dreve en toen 'n wat van de schrik bekomme was, waegde 'n een paer stappen in de richting. "Verdorie" mompelde Kees "'t is een groate lappe wit goed. Hie liep d'r op of en toen snapte Kees daedelijk, wat 't was: een para chute van een lichtkogel. Die was vannacht zeker uut een vliegmechien gegooid. "Is dat even een bof' lachte Kees. "Daer kan m'n vrouwe zeker tien overhemden uut maeke". Hie frommelde de lappe op een proppe en stopte 'n in de groenstriep boven op de radio. Toen gauw naer 't kleunpje want 't wier al een beetje licht. Een kwartiertje laeter lagge z'n schatten veilig onder 't stroa. "Zie zoo", docht 'n "vanaevend as 't goed donker is, gae 'k de parachute wel even opdukele. 'k Zal niks tegen groatje zegge, dan is 't een verrassing, as 'k er mee thuus konmie". 's Aevends was 't hondeweer, d'n aoren dag was 't Zaeterdag en je begriept 's Zondags kwam d'r oak niks van, om naer 't land te gaen. Zodoende zat de parachute veul langer onder 't stroa, dan Kees wel gedocht had. 's Zondagsochens was 't moai weer en Sche le Piet was voor z'n doen al vroeg uut de veren. Toen 'n gegete had, gieng 'n naer Klaos, die juust uut z'n bed kwam. "Gae je mee Klaos" zei Piet "ik was van plan eende-eiers te gaen zoeken. Een eitje bie je broad kan in dezen tied geen kwaed. "Da's goed" antwoordde Klaos "dan doe 'k een ouwen broek an en 'k zoeke even m'n lange laerzen op". Een kwartiertje later gienge de twee kamme rao's op pad en toen ze eênmael buten 't durp gekomme warre, keke ze schaarp uut, of ze geen wilde eenden zagge vliege. "M'n gaen hier de sloat over en dan loape m'n ieder langs een grippe naer 't ende van de meed. Die grippen staen vol mit braem en lang gras en in zulke rage rommel kan je nog al es een nist vinde" stelde Piet voor. Zo gezeid, zo gedaen Toen ze de meed 't enden geloape hadde, kwamme ze precies uut op de dreve, waer Kees z'n parachute had gevonde. "Ik mot es boven op dat klampje stroa kieke" zei Klaos. "Verlee jaere hao in de Groene Sliengerweg een nist mit dertien eiers gevonde en dat zat oak boven op zo'n klampje. Je kan noait wete". Klaos stapte d'r op of, haekte z'n viengers in 't stroa, wrong z'n laerzen tussen de bossen en prebeerde zo naer boven te klauteren. Ineens zakte 'n tot z'n knieën weg en op 't eige oagenblik voelde Klaos, dat 'n mit z'n voet tegen iets hards anstoatte. "D'r zit hier wat onder 't stroa" riep 'n an Schele Piet: "Laete m'n es even kieke!" Ze trokke een paer bossen op zieje en daer kwam de groenstriep voor den dag. "Je zou zegge, wat zou daer in zitte" zei Klaos en maekte tegeliek de kroppe van de zak los. "Een groate lappe goed, mit riengen en tou- we d'r an!" schreeuwde Piet "en wat zit daer onder in? Nee mar, da's toch kasjeweêl! Wat een raor ding is dat noe. Begriep joe d'r wat van". Klaos zette z'n pette achterover, lei z'n hand op z'n veurhoad en docht een minute lang diep nae. Toen trok 'n de witte lappe uut mekaore, om 'n daema op de dreve uut te spreien. Hie zag de ronde vurm mit een gat in 't midden, de moai gedraoide koorden en de riengen an de kante. En ineens begreep Klaos alles. "Piet" fluusterde 'n angstig "lae te m'n voorzichtig weze. 't Is een.geheime zender". "E-e-e-een g-g-geheime zender?" hakkelde Piet. "Sjonge, dan magge m'n zeker wel oppasse. As de Duutsers ons hier zieje, dan gae m'n tegen 't muurtje, Klaos". Hie keek schoe in de rondte, of 'n soms een moffepette kon ontdekke en frommelde gauw de parachute weer in mekaore. Zo'n groate witte lappe zag je ommers op min stens een kilometer ofstand legge. Alles wier weer in de zak gedaen en toen vroeg Piet: "Waer kan joe noe an zieje, dat 't een gehei me zender is, Klaos?" "Wel, lompe koeie, die lappe stof is een parachute, hei je dat noe nog niet begrepe. Daer is dat toestel mee naer beneje komme zakke. 'k Hao lest nog hoare zegge, dat de lengelsen dat wel meer doewe. Ze hope natuurlijk, dat het ding in handen valt van een goeien Hollander. Dan kan je thuus in je zurgstoel met lengeland praete en alles ver- telle, wat die smerige moffen hier zoal uut- spoke. Dan kanne de Tommies daer d'r voordeel mee doewe. 'k Begriepe alleen nog niet, hoe dat gevalletje onder dat stroa terecht gekomme is". "Mar wat is noe je plan, Klaos? Je bint toch zeker wel wiezer, omdat gevaerlijke spul mee naer huus te nemen?" "Wat aores" riep ïClaos "'t is niet meer dan een staeltje van je plicht. M'n draege de zak mit z'n beien en dan loape m'n hoeks op deur 't land naer de Schaepeweg. Dan gaen m'n deur de hoofjes en dan komme m'n ongemaarkt bie mien an de achterdeure. Daer kanne m'n vaorder praete. As d'r onderweg onraed opdaegt, dan goaie m'n de zak wel hier of daer in een sloat". Een kwartiertje laeter stieng de zender bie Klaos op taefel. Hie brocht de kinders in 't achterhuus, dee de deuren op slot en schoof de gordientjes een beetje dicht. "Hier mot je an draoie en ik dienke, datje daer in mot pra ete" zei Klaos mit een wies gezicht. "Mar 'k gloave, dat d'r een batterij of een accu bie mot komme, om de stroam te leveren. Affijn, ik loape maarge even bie Aeren Lef an. Die heit verstand van zukke zaeken. 't Is een goeien Hollander, waer je op vertrouwe kan. Ze zegge, dat 'n in de ondergrondse zit". "As dat dieng eênmael draoit" zei Piet, "dan zal ik m'n galle es uutspoege over die mof fen, 'k Zal ze in lengeland es vertelle, dat ze m'n nieuwe fiets gejat hao, dat ze bie Jantje Mekke een vaarke van driehonderd pond gestole hao, dat d'r geen hoen veilig over de wurft kan tippele en dat ze Kees van mien in Ouddurp een blauw oage gesloge hao". "Die lappe stof zalle m'n saeme deêle" zei Klaos z'n vrouwe en ze pakte de schaere. "Mar dienkt d'r vooral om, dat je d'r niet mee te koap loapt. Geen maans mag wete, dat dit goed ofkomstig is van een parachute. As de moffen d'r achter komme en ze gaen d'r op uut haele, dan is de zaek verlore. Je mot mar tegen je wuuf zegge, dat ze d'r hemden van maekt, dat doew ik oak. Die worre niet op 't zicht gedroge en dat is wel 't veiligste. D'r binne altied van die ofgunstige lui, die je dat butenkansje niet en dat schoel je ziet d'r niet tegenop je te verraejen. Kno- ap dat in je oare". Den anderen dag wou Klaos juust naer Aeren Lef gaen, toen z'n oudste jongen kwam binnensturme. Hie schreeuwde: "Vaoder, vaoder, de moffen binne alle fiet sen an 't vorderen. Ze gaen van huusje tot deure, ze zoeke overal, in de schuurtjes, in 't vaarkenskot, op zolder! Overal! Ze binne nog mar drie huzen hier vandaen". Klaos stieng as an de grond genaegeld. Daer begon de ellende al. De geheime zender was nog in de voorkaemer en waer most d'n d'r zo gauw mee bluve. 't Angstzweet brak 'n uut. Buten hoarde 'n geschreeuw en geroep van stem men in 't Duuts. D'r most gehandeld worre, anders was 't te laete. Opeens schoot 'n gedachte deur z'n hoad: het waterleidings pitje. As een dolleman vloog 'n de kaemer in, pakte de zender onder z'n aarm, rende het achterhuus in. Hie smeet het deksel van 't pitje of, liet het toestel d'r in zakke, toen de planke d'r weer op, en een deurmatte d'r over. 't Was net op tied, want toen 'n over- aande stieng, zag 'n deur 't raempje een mof voor de achterdeure staen mit een geweer over z'n schoere. Zonder vraegen of kloppen kwam de vent naer binnen. Hie raetelde wat Duutse woorden, waervan Klaos alleen het woord 'fahrrad' verstieng. "'k Hao geen fiets" mompelde Klaos "gae overal mar kieke, je zal geen speêke vinde". Hie zag wit van de schrik en hie beefde van de spanning. Dat ontgieng de mof niet, want hie keek Klaos bars an, bralde nog wat onverstaenbaere klanken en liep toen 't heê le huus deur. Hie snuffelde op de zolder en neusde op de vliering. De zwaere soldaotela- erzen dreunden, dat de lampe trilde. Toen kwam 'n d'n trap weer of, keek de kaemer rond, in de bedstee, zaalfs d'r onder, dee de kasse open en stieng even laeter weer in 't achterhuus. As 'n noe mar geen erg heit in dat waterleidingpitje docht Klaos en z'n harte bonsde in z'n kele. Mar nee, dat liep gelokkig goed of. De mof stak z'n neuze nog even in 't gootsteênkastje en gieng zonder boe of ba te zeggen naer buten. Klaos zag 'n in 't schuurtje verdwiene, d'r even laeter weer uut komme en daerna liep 'n den tuun in. Hie klom over de hegge, om z'n buurman de beurte te geven. Een zucht van verlichting ontsnapte uut z'n borst. "Dat was an de lippen, dat had m'n kop kanne koste" zei 'n zachtjes tegen z'n vrouwe. "Wat bin 'k begonne, om dat ver vloekte dieng in huus te haelen. Noe zie je pas es, hoe gevaerlijk het is". Klaos docht d'r niet meer over om de gehei me zender voor d'n dag te haelen. Hie zat Eindelijk brak d'n tied an, waemaer iedereen al jaeren had uutgekeke. Ons landje was weer vrie. Naedat ze een gezellig aevendje gehouwe hadde bie Jaop van Teune, volgde een weke laeter weer een uutnodiging an de kammerao's, om het bie Klaos nog es lucht jes over te doewen. Schele Piet, Kees, Ger rit, Hans en Jaop warre op tied present, 't Wier al gauw een praetje over d'n oorlog en over alles wat ze hadde meegemaekt. Och, waer moste ze aores over praete. Ineens zei Schele Piet: "Zeit, ïClaos, hei joe nog wel es naer die geheime zender gekeke. Waer bin je daer mee gebleve. Gek, dat 'k daer nooit eerder an gedocht hao". "Waer baezel joe over!" schreeuwde Gerrit nieuwsgierig. "Wat bedoel je" riep Jaop. "Een geheime zender, wat mot dat beteke- ne!" vroege Hans en Kees tegeliek. "Wacht mar even, 't is zo opgehelderd" zei Klaos geheimzinnig. "Je mot wete. Piet en ik hao een maend of wat gelee een geheime zender gevonde in 't land. 'k Zal het dieng even haele". Klaos verdween in 't achterhuus en kwam een paer minuten laeter terag mit het toestel onder z'n aarm. Schele Piet had in de tus- sentied al een vreêselijk verhael opgedist over levensgevaer, heldenmoed, staarve voor je vaoderland en meer van die hoage woorden en uutdrukkingen. Z'n kammero- a's zatte mit open monden te luusteren, toen Klaos de kaemer in kwam. Noait hadde ze gewete, dat Piet en ïQaos zo mit d'r leven gespeuld hadde. Alle oagen keke vol spanning en bewonde ring naer de geheime zender, die even laeter op taefel stieng. Kees sperde z'n oagen wied ope, boog z'n hoad over het wonderdieng heen, gaf ineens een dreunende klap op de taefel en gilde: "Gemeêne rasdieven, dat... dat... dat is mien radio. En noe zal je m'n daedelijk zegge, waer je mit m'n parachute gebleve bint". 't Wier een verward geschreeuw, waer je een kwartier lange geen wieze uut kon. Einde lijk, nae veul moeite, wist Jaop van Teune de orde te herstellen. "Jonges" riep 'n "wees noe toch es verstandig, hou je groate mon den dicht. Snappe jullie noe niet, dat d'r hier een misverstand in 't spel is. Laet eerst de mist es optrekke. Vooraut Kees, vertel op, wat had joe te zeggen". Ze begrepe, dat dit de eênige weg was, om tot een oplossing te kommen. Kees dee z'n verhael over 't lot van z'n radio en de vondst van z'n parachute. Vervolgens kwam Klaos an 't woord en toen kwam er licht en klaerheid in de duustere zaek, in de geschiedenis van de geheime zender. Wat wier d'r smaekelijk om gelache en je begriept, Klaos en Piet wiere niet weinig bespot. Mar ze hieuwe d'r eige goed en lach ten allebeie hartelijk mee. Op 't leste van den avend zei Klaos tegen Kees: "Hoar es, vrind, as schaedevergoeding voor die parachute, brieng ik maarge een mud poters voor je bigge". "Dan doew ik er vier spint meel bie" riep Piet. D'r gieng een hoeraatje op en Gerrit juichte: "Leve Klaos, leve Piet! De helden van de geheime zender!" Toen gienge ze naer huus. Aan onze clientèle, vrienden en bekenden en een DEN BOMMEL - (0187) 61 13 17 MEINSTER V. D. WELLE wenst clientèle, vrienden en bel<enden en een Wij wensen al onze clientèle, familie, vrienden en bekenden en een Voorstraat 32, Den Bommel Tel. (0187) 611295 Fax (0187) 611421 Voor al uw verse Pr. Bernhardstraat 11 DEN BOMMEL Tel. (0187)61 19 82 of 61 15 78 Clientèle, familie en vrienden prettige Kerstdagen en een gelukkig en voorspoedig 2000 =/s?. Schoolstraat 3 3258 AX Den Bommel GRINT, ZAND, WEGENBOUWMATERIALEN Molendijk 76 - 3258 LN DEN BOMMEL Telefoon (0187) 61 23 85 Autotel. (06) 53 20 35 71 Clientèle, vrienden en bekenden en een toegewenst De geheime zender... door i. de Meester daer best in dat pitje onder de vloere. Schele Piet kwam den aoren dag es kieke, hoe 't mit de zaek stieng. Klaos vertelde, hoe 'n in de rats gezete had en Piet, die noe niet bepaeld tot de helden gerekend kon worde, zei ang stig: "Laet die zender in 't pitje verroeste. Ik hao m'n huud te lief'.

Krantenbank Zeeland

Eilanden-nieuws. Christelijk streekblad op gereformeerde grondslag | 1999 | | pagina 95