Historisch hoekje
A
Kerstzangavond -
Kerstzangavond
Cursus bijenteelt
voor beginners
De Motte en
'Maatje Zaaijers Huijsinghe'
-y
EIÜVriDEII-tllEUWS
te Nieuwe Tonge
^Z^eccm^er S
z
^Z^cccm^er c
"^ünnin
(6)
l
PAGINA 11
VRIJDAG 17 DECEMBER 1999
Het ouderenkoor 'Onder Ons' uit de Vroonlande te Dirksland geeft
D.V. maandag 20 december 1999 een kerstuitvoering in de hal van
de Vroonlande. Op het programma staan bekende kerstliederen, psal
men en gezangen. Het programma wordt afgewisseld met samen
zang, pianosolo en declamatie. De dirigent/pianist is Jaap Hollaar.
Ook verleent de bariton André van der Meijde zijn medewerking aan
deze avond. De bariton zingt zowel solo als samen met het koor.
De avond begint om 19.30 uur. Belangstellenden zijn hartelijk welkom.
De jaarlijkse kerstzangavond zal D.V. 23
december gehouden worden in de Ned.
Herv. Kerk in Nieuwe Tonge. De aanvang
is 19.30 uur en de toegang is gratis.
De volgende koren verlenen hun mede
werking aan deze avond: Reformatorisch
jongerenkoor 'Gloria' uit Gouda o.l.v.
Peter Wildeman, Chr. gem. koor 'Korach'
uit Den Haag, zij zullen gezamenlijk zin
gen met Chr. gem. koor 'Advendo' uit
Nieuwe Tonge o.l.v. H. Weiss en Chr.
Jeugdkoor 'Bid en Zing' uit Nieuwe Ton
ge o.l.v. Peter Wildeman. Michel de Wit
bespeelt deze avond het orgel en Gerco
Brauwer zal panfluit spelen.
Naast koorzang is er ook samenzang. Wij
hopen op uw komst en op een gezegende
kerstzangavond.
Op 24 februari 2000 start er een cursus bij
enteelt voor beginners. Deze cursus wordt
verzorgd door de heer Van Rooijen, bijen-
teeltleraar.
Aanvang om 19.30 uur. Plaats: V.M.B.O.
Groen-school, Langeweg 107 te Middelhar-
nis.
De cursus bestaat uit 10 avonden theorie en
uit prtiktijkbijeenkomsten die op zaterdag
zullen plaatsvinden.
Cursisten zullen het gehele bijenseizoen tot
de inwintering begeleiding krijgen.
Geïnteresseerden kunnen telefonisch (na
18.00 uur) contact opnemen met mevrouw
C. Struik, tel. (0187) 601384 of de heer Mth.
Wiegel, tel. (0187) 603342.
Puzzelreglement
1. Stuur je oplossingen
aan het eind
van de maand naar
Oom Ko,
p/a Eilanden-Nieuws.
Postbus 8,
3240 AA
Middelharnis.
Per maand zijn er 80
a 100 punten te ver
dienen.
Zelfgemaakte raad
sels voorzien van
oplossing leveren
15 extra punten op.
Stuur af en toe een
briefje, dat wordt
beantwoord.
Bij 400 punten ont
vang je een boeken-
bon van
15,-.
Op zaterdagmiddag ben ik naar de vlie
ring gegaan. Daar zit ik nu. Bij het
scherm van de computer om de jeugd
boek samen te stellen. Buiten druilt de
regen. Mijn schaap is lekker in haar dro
ge hok gekropen in het verse hooi. 'k
Kan ze geen ongelijk geven. Binnen
houden we het fijn droog met een puz-
zeltje en een krantenstukje. Zet hem op.
Deze keer hebben we 2 Bijbelse raad
sels.
Nienke van Gurp (Ooltgensplaat) maakte
dit puzzeltje voor het Eilanden-Nieuws. De
(eind)vraag is welk woord er in de dikom-
lijnde kolom uitkomt.
Vanaf deze plaats danken wij Nienke voor
haar inzending!
1. Zoon van Kenan. (Gen. 5)
2. Man uit de Bijbel die een harp bespeelde.
3. Stad waar Jona naar toe moest.
4. Moeder van Johannes de Doper.
5. Broer van Rebekka.
6. Geboorteplaats van de Heere Jezus.
^yi t^i-ct ^P Kelderweg in Ouddorp weten ze wat snoepen is.
V Moet ie Anne Grinwis eens zien!
Moetje Anne Grinwis eens zien!
1
3
5
Annet van Galen (Sommelsdijk) wil weten welk zinnetje er overblijft na het wegstrepen van
de volgende woorden. Op allerlei mogelijke manieren zitten ze verstopt in het veld. Ga er
maar eens even voor zitten. Dank je wel Annet!
Maaike
Boeder
(Ede)
De tweede fase is dus
ook niet alles. Als je rap
portcijfer bepaald wordt
door maar een enkel cijfer en je hebt dan pech.
Jammer dat het niet op te halen is door een
gemakkelijke woordjes-s.o. Voordeel is wel
dat je buiten de toetsweken geen proefwerken
e.d. krijgt. Tegenwoordig wordt er heel wat
gevergd door al die verplichte vaardigheden. Is
de verjaardag van je vader gezellig geweest?
Opa en oma hebben de sfeer wel verhoogd
door hun komst denk ik. Bedankt voor je brief
De Bijnagtes (Scherpenisse)
Wat een heldere letters hebben jullie op je
printer zeg. Nathalie heeft dat mooi voor
elkaar met die psalm zeg. Een 10, zo hoort
het. Jan Willem scoorde ietsje lager, maar
dat is ook nog best hoor. Kon Leendert het
gillen weer niet laten? Dag!
Streep deze woord
en weg:
ENGEL
GABRIEL
NAZARET
MARIA
MOEDER
JEZUS
KEIZER
AUGUSTUS
BESCHREVEN
JOZEF
BETHLEHEM
GEBOREN
HERDERS
BLUDSCHAP
ZALIG
MAKER
ERE
ZIJ
GOD
STAL
KRIBBE
E
G
E
L
D
I
T
M
I
B
M
A
R
I
A
S
H
A
B
E
0
B
Z
A
L
I
G
K
L
T
E
R
B
A
E
T
K
E
IJ
H
D
I
E
U
R
K
E
R
D
L
E
E
S
G
J
E
Z
U
S
E
R
L
C
U
0
I
T
R
C
H
S
G
H
S
Z
Z
H
T
H
E
E
E
R
T
E
E
E
V
A
M
B
B
E
U
F
R
R
E
P
S
B
0
V
s
R
H
D
A
A
T
I
R
E
L
L
U
E
R
E
A
R
E
N
C
A
s
R
1
Z
L
K
N
D
0
G
S
2
IJ
Mariene van Gils (Achthuizen) zal D.V. 22 december 13 jaar worden.
Onze gelukwensen alvast!
Vrienden en vriendinnen tot de
volgende keer zullen wij hopen.
Annet van Galen (Sommelsdijk)
Stuur maar een leeg blad naar de krant voor
oom Ko. Plak het later in je album. Dan heb
je zodoende iets voor in je poëzie. Is dit een
idee?
Rien Noteboom (Sommelsdijk)
Door de kou is er inderdaad niet veel te bele
ven buiten. Heb je het druk op school? Wel
ke boeken kocht je van de bonnen?
Leendert van Rossum (Herkingen)
Je bent dus ijverig aan het oefenen met je pijl
en boog. Allemensen je overbrugt al een
afstand van 90 meter. Nog even oefenen en
je schiet de oplossingen naar Middelharnis.
Wedden dat er van de week twee meisjes zo
omhoog veren. Waarom? Wel ze verdienen
een bon. Gefeliciteerd Leonie Bijnagte
(Scherpenisse) en Madeion Mooijaart in
Ooltgensplaat, verder zal Leimart v.d. Hou
ten ook wel verrast zijn.
We blijven nog even bij Heijndrick
Heijndricksz Borst. De heer M.
Zaaijer heeft in het Algemeen Rijks
archief te 's-Gravenhage de
beschrijving van de door Borst
nagelaten boedel bestudeerd en
overgezet in hedendaags schrift.
Inventaris
De inventaris van de goederen van
Heijndrick Borst is opgemaakt door de
schout van Dirksland in het bijzijn van
twee schepenen op 28 maart 1631. Het
dorpsbestuur fungeerde als notariaat.
"Inventaris van alle alsulke goederen als
Hendrick Hendricxsz Borst metter doot
geruijmpt ende naergelaten heeft, gema-
eckt bij den Schouth jonckhr Geeridt de
Cocq, present Willem van Nieuwenhoe-
ven ende Comelis Fransz de Munck sche
penen. Op den 28 marty 1631."
Alderhande paijement
In die tijd had men allerhande betaalmid
delen. Het voert te ver om daar diep op in
te gaan, want het was een zeer ingewik
keld geheel van een grote verscheidenheid
aan munten, waarbij het vooral om het
gewicht aan edelmetaal ging. Voor wie er
meer over wil weten: In de bibliotheek
van De Motte is een mooi boek 'Geld
door de eeuwen heen'
De inventaris van Heijndrick Borst laat
zien dat diverse muntstelsel door elkaar
werden gebruikt.
Hadden we het de vorige keer over Caro-
lusguldens, in de boedelbeschrijving van
Heijndrick Borst komen we een Philips-
daalder tegen. Dat is een munt met de
beeldenaar van Philips II. Er waren ook
Philippusguldens in omloop. Spaanse
matten zijn bekend uit het lied over Piet
Heyn en de zilvervloot. Het zijn zilveren
munten die Philips II in Mexico had laten
slaan.
De inventaris maakt ook duidelijk dat
namen en woorden op verschillende
manieren geschreven werden.
Contanten
"Eerst bevonden aan gelden te weeten elff
Rijders tot 11 gld 6 st....
136% Rijcxdaelders tot 2 gl 10 st....
2daelders a2gl....
1 Philips daelder....
7 daelders a 1-8-
Aen Spaense matten ende Schellinghen
Aen dobbte stuyvers....
Aen alderhande paijement....
S[omm]a.... gld 589-16-8
Noch 3 ongevalueerde gout guldens met
eenen gevalueerden ende een ongers
ducaete
Noch twee stucxkens silvergelt geslaeg-
hen in de belegeringh van Breda."
Ongeveer 600 gulden aan contant geld
had Heijndrick Borst in huis. Een behoor
lijk kapitaal, waarvoor men toentertijd in
Dirksland ruimschoots een huis op de
Molendijk, Straatdijk, Ring of Winter-
h straat kon kopen. Niet aan de westzij-
Lj[jU de van de Voorstraat, waar huizen
"III ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
van 1200 en
1450 gulden
stonden. Het
huis op de
Heul was
toen ook rond
de 1400 gul
den waard.
Borst had bij
zijn overlij
den nog een
paar honderd
gulden te vor
deren. Daar
tegenover
stond dat er
voor onge
veer 1300
gulden 'vuijt-
gaende schul
den" waren.
Goud en zil
ver
Manuscript 3
"Gout: eenen
gouden rinck
met de Goude
Suffe.
Silverwerck:
drij zilvere
Bekers, eenen
silveren
onderriem,
een silvere
Trompe."
Wat is een Suffe? In het Middelneder-
landsch Handwoordenboek van Verdam
komt het woord suffe in de betekenis van
dwaasheid voor. Persoonlijk zie ik het
verband niet en het zou leuk zijn als
iemand een betere verklaring voor de
Goude Suffe kon geven. Hetzelfde geldt
voor 'een silvere Trompe'. Trompe is vol
gens Verdam een trompetje.
Oud schrift
De rest van de inventaris van Heijndrick
Borst zullen we voor het gemak in heden
daagse taal weergeven. Oud schrift ziet er
op het eerste gezicht vaak onleesbaar uit.
Het ontcijferen van oude teksten is wel
heel leuk en minder moeilijk dan het lijkt.
De Motte is weer begonnen met een cur
sus oud schrift. Ik kan iedereen aanraden
er aan mee te doen. Voor de kosten hoeft
men het niet te laten. Voor een cursus van
acht tot tien lessen, inclusief cursusmateri
aal, betalen Motteleden 50,- en niet-
leden/65,-.
Voor informatie kunt u bellen naar Jan
Both, telefoon 0187/475534.
Cathy Westdorp
SOMMELSDIJK - Op D.V. zaterdag 18
december a.s. hoopt het Chr. gemengd
streekkoor 'Vox Humana' te Sommelsdijk
haar jaarlijkse kerstzangavond te houden in
de Ned. Hervormde kerk van Sommelsdijk.
Aan deze avond werken mee:
Jongerenkoor Psallite Deo o.l.v. Johan
Nijsse, organist: Anton Weenink.
Chr. gemengd koor Osanna in Excelsis
uit Dordrecht.
Chr. gemengd streekkoor 'Vox Humana'
uit Sonnmelsdijk; beide koren o.l.v. Jan
Kapaan.
Organist voor deze avond:
André v. d. Beek.
Trompettisten: Hans Kom
Henk Mackloet
Dwarsfluit: Janine Kapaan
Annelies van Utrecht
Algehele muzikale leiding: Jan Kapaan.
De opening, meditatie en sluiting zal ver
zorgd worden door de plaatselijke predikant
ds. G. C. Kunz. De avond begint om 19.30
uur, de toegang is vrij.
Er zal wel een collecte worden gehouden die
we bestemmen voor de gezinsvervangende
tehuizen op Goeree-Overflakkee.
Traditioneel Kerstconcert
------------J
N
\,cv'7 OV. ^^-XJ^'''^4-
I (^1
.'.j J've.'. i-u.- Q.^ir^'a.-L/
Mannenkleding gegoede burgerij in 1625
>i V
