Snackroom Kruik deelt
een jaar lang gratis frietjes uit
BART]
Goede zwemprestaties tijdens
Clubkampioenschappen Scliotejil
millenniumconcert in
KERSTBINGO
Good Luck wint
spannende strijd
Welles of nietes
donor-worden?
Peter Wildeman geeft
populair klassiek
Zierikzee
EIIAIIDEII-lilEIJWS
Kerstviering 'Van Vrouw
tot Vrouw'
Ie prijs voor
Kon. fanfare 'Apello'
Ridderkerks Mannenkoor
in Dirksland
KERSTKAARTENACTIE
Knutselen in 'De Zwaluw'
Kerstconcert Exodus-cantorij
Heren 2 intermezzo
overtroeft Vovero 2
VERVOLGVERHAAL
de
DrapeMersleerling
PAGINA 5
DINSDAG 7 DECEMBER 1999
Op de zaterdagen 27 november en 4
december j.l, heeft zwemclub 'De
Schotejil'» de jaarlijkse Clubkam
pioenschappen verzwommen in het
zwembad van 'De Staver' te Middel-
hamis. Op de diverse wedstrijden,
waarbij alle wedstrijdslagen over
afstanden variërend van 25 tot 100
meter werden verzwommen, vergaar
den de Schotejillers in totaal maar
liefst 136 persoonlijke records, waar
onder vier clubrecords.
In de jongste categorie tot 8 jaar werd 25
meter gezwommen. Hier was het de 7-jarige
Esmee Koedoot, die op de 25 meter rugslag
een verrassend goede tijd neerzette van
23.96. Deze tijd bleek slechts enkele tienden
van een seconde verwijderd van het reeds
sinds 1988 geldende clubrecord van Marjon
van Kempen.
In de leeftijd tot 10 jaar zwom Rhiana van
Kempen tot tweemaal naar een clubrecord.
Op de 50 meter vrije slag realiseerde zij een
tijd van 34.00 sec, terwijl ook de 50 meter
rugslag haar een clubrecord opleverde met
haar tijd van 40.07.
Bij de jongens tot 12 jaar bevestigde Ted de
Jager zijn specialisme als vlinderslagzwem
mer door op de 50 meter een clubrecord te
zwemmen in 37.50 sec. Bij de heren zwom
Johnny Jongejan een clubrecord op de 100
meter vrije slag in een tijd van 56.73 sec.
Naast de genoemde clubrecords en bijna
records waren er nog aantal opmerkelijke
prestaties, die zeker het vermelden waard zijn.
Zo zwom Annemiek Veltman 12) op al haar
50 meter-nummers een persoonlijk record.
Ook de 13-jarige Iris Oostdijk zwom op de
100 meter vrije slag een p.r., en wel in een
scherpe tijd van 1.11.52. Later zwom ze
samen met Rianne Noordijk (14) ook'nog
een spannende race op de 100 meter vhnder-
slag, die door beide Schotejillers in resp.
1.24.60 en 1.25.04 werden afgelegd.
Bij de jongens zwom Lennart van den Hou
ten (8) vier persoonlijke records op zijn 25
meter-nummers. In de leeftijd onder 12 jaar
zijn er meerdere kanshebbers voor de titel.
Leander Jongejan (12), Thijs Tromper (12)
en Ted de Jager (11) kwamen ieder op hun
specialiteit tot snelle tijden. Op de 100 meter
vrij bij de jongens ging een viertal Schotejil
lers definitief dik onder de 1.10-grens. Te
weten Mark Verwijs 14) en Frank Zoetewe-
ij (15) met resp 1.06.5 en 1.06.93, alsmede
Leon Wegman (14) en Matthijs Weeda met
resp. 1.08.66 en 1.07.75. Willem Joppe (13)
zwom op zijn specialiteit, de 100 meter
schoolslag, een p.r. in 1.25.16.
Bij de heren zwom Johnny Jongejan op de
100 meter schoolslag een p.r. in een winnen
de 1.19.26, terwijl hij tevens de 100 meter
vrij won. Leander Noordijk won. zowel de
100 meter rugslag als de 100 meter vlinder
slag.
De clubkampioenen bij 'De Schotejil' wor
den bepaald door de gezwommen tijden over
alle vier wedstrijdslagen bij elkaar op te tel
len, waarna vervolgens de snelste 'all-roun
der' kampioen wordt. Wat nu al wel vast
staat is dat de ontknoping in de sommige
leeftijdcategorieën erg spannend gaat wor
den. Op zaterdag 11 december a.s. zullen de
volledige en definitieve resultaten van de
Clubkampioenschappen 1999 bekend wor
den gemaakt.
Op 1 januari geeft de 26-jarige Thoolse
musicus Peter Wildeman een uniek millen
niumconcert in de prachtige Nieuwe Kerk
ten behoeve van Stichting Gereformeerd
Jeugdwelzijn (S.G.J.). Tevens presenteert
hij zijn nieuwste CD 'Populair-Klassiek
concert II' opgenomen te Parijs en Tholen.
Op deze CD staan enkele orgelprimeurs,
zoals bijvoorbeeld de Toccata in F-dur van
R. L. Becker en Die libelle van J. Strauss.
Wildeman studeerde bij Leen Schippers, Jan
Bonefaas (orgel). Nan de Cock (piano), Cees
het Jonk en Jules Schaap (koordirectie). Na
een basisopleiding .^muziekleer'. s.tudeerd§_
hij aan de Schuihann Academie te Amster
dam en Zwolle. Momenteel volgt hij ipaster-
classes bij de internationaal bekende musi
cus Gijsbert Lekkerkerker.
Wildeman is momenteel dirigent van 9
koren. Hiernaast werkt hij jaarlijks mee aan
talloze concerten in binnen- en buitenland.
Hij maakte concertreizen naar Tsjechië,
Duitsland, Oostenrijk, Frankrijk, Israël en
Jordanië. Door het verschijnen van zijn
improvisatie-CD's van psalmen en geestelij
ke liederen kreeg hij in Nederland de meeste
bekendheid. Daarnaast gaf hij vele instru
mentale en vocale CD's uit. Peter compo
neerde verschillende bundels met orgelmu
ziek. Hij schreef meer dan 300 werken voor
koor, orkest en andere instrumentale bezet
ting.
Voor het concert in Zierikzee heeft hij een
uniek programma samengesteld. Er is reke
ning gehouden met een 'breed' publiek. Wil
demans mooiste improvisaties zijn aanwe
zig, bijvoorbeeld zijn Israëlfantasie. Daarbij
is rekening gehouden met samenzang. Dan
is er een 'klassiek' blokje, waarin o.a. Toc
cata van Bach en een klassiek werk van Cor
Kee te horen zullen zijn. Ook is er er een
popylair-klassiek blokje opgenomen in het
programma, waarin o.a. het 'Eine kleine
Nachtmusik' van Mozart zal klinken. Er zijn
ook transcripties te horen van bekende
orkestwerken.
Er zal een korte pauze worden gehouden
waarin het aanwezige publiek een briefje
kan indienen met een verzoeknummer. De
Op D.V. woensdag 15 december a.s. hopen
we weer samen met de vrouwen uit en bui
ten onze gemeente het jaarlijkse kerstfeest te
vieren. Gastspreekster voor deze morgen is
Edith Schouten.
Naast de meditatie en het kerstverhaal zullen
we weer veel met elkaar zingen. Muzikale
medewerking voor deze morgen is van Piet
Westhoeve en Ineke Speriing. Het program
ma begint om 9.30 uur en zal om ongeveer
11.30 uur eindigen. Wij, als kerngroep van
'Van Vrouw tot Vrouw' verwachten veel
van deze morgen.
In de hal is een verkoping van handwerkarti-
kelen, cd's en boeken. Vanaf 9.00 uur staat
de koffie klaar en staat het kerkgebouw van
de Doopsgezinde Gemeente aan de Dorps-
tienden 3 te Ouddorp voor u open. Na afloop
is er gelegenheid om na te praten en om
elkaar te 'ontmoeten' onder-het genot van
een kopje koffie of warme chocolademelk.
Heeft u kleine kinderen en kunt u voor hen
geen opvang vinden? Geen nood, er is kin
deropvang aanwezig.
Zegt het voort en neemt u ook uw vriendin
nen, kennissen, familie, buren enz. mee.
Komt allen tezamen!
Vrijdag 10 december is er een grote Kerst
bingo bij P. V. De Zwaluw uit Ooltgensplaat.
Op deze avond spelen we voor goed gevulde
boodschappenmanden, vlees-, fondue- en
gourmetschotels, kerststukjes, kerstkransen
en nog veel meer kerstartikelen.
U bent allen van harte welkom in ons clublo
kaal aan de Dorpsweg 2. Aanvang 20.00 uur.
Lokaal open 19.15 uur.
organist zal op een thema van het publiek
improviseren. De avond staat mede in het
teken van Stichting Gereformeerd Jeugd
welzijn. Deze stichting behartigt de belan
gen van de jeugd en vangt jeugd op, die zich
in probleemsituaties bevindt.
De stichting heeft een christelijke identiteit.
Uw aanwezigheid wordt zeer op prijs ge
steld. De avond begint om 20.00 uur. De
deuren gaan open om 19.30 uur. Entreeprijs
8,50 volwassenen en 4,- kinderen. Allen
hartelijk welkom!
BRESKENS - Zaterdag 4 december ging de
Good Luck-formatie op reis naar Breskens.
Het kwam uit tegen BKC, dat ook de volle
winst uit de eerste twee wedstrijden behaal
de. Nico Overduin en Anne Los begonnen
bij Good Luck op de bank.
Door twee domme overtredingen van BKC
kreeg Good Luck in de eerste minuut al een
strafworp mee, die werd benut door Steven
Vogelaar. BKC trok daarna de stand gelijk,
maar direct daarop volgde een treffer van
Liesbeth Los vanuit een vrije bal. In een
vreemde situatie kon Leo van der Made via
Mariëlle de Looze een doorloopbal afron
den. Zijn verdediger stond met het publiek te
praten. Vervolgens kwam BKC op 3-3, maar
wederom na een snelle combinatie tussen
Mariëlle de Looze en Leo van der Made kon
ditmaal de Looze een doorloopbal afronden.
Wederom ging BKC goed door, en kwam
het op voorsprong. Heidi Kamerling werd
belemmerd bij een doelpoging, zodat Steven
Vogelaar de hiervoor toegekende strafworp
kon benutten. De verdediging van Good
Luck verzwakte wat, zodat BKC vrij snel op
8-5 kwam. Na een goede pass van Marja van
Splunter op Heidi Kamerling kon deze laat
ste van afstand fraai de 8-6 inschieten. Het
werd 9-6 en de 9-7 kwam uit handen van
Liesbeth Los, die vanuit een vrije bal scoor
de. BKC maakte de 10-7 en door een snelle
1-2 tussen Marcel Kievit en Steven Vogelaar
kon Vogelaar van afstand tot scoren komen.
Good Luck gaf wat meer druk en was condi
tioneel en tactisch wat sterker. Hierdoor
konden Liesbeth Los en Jan-Willem de Vos
in korte tijd, beiden van afstand, de stand
gelijk trekken. Twee minuten later gaf Mar
ja van Splunter Marcel Kievit de kans van
afstand te scoren, zodat de ploeg uit Middel-
hamis weer de voorsprong bepaalde. BKC
kwam wederom gelijk, maar net voor het
rustsignaal wist Liesbeth Los haar derde
vrije bal in de korf te mikken.
Na rust had Good Luck werkelijk een blik-
semstart. Met een goede individuele actie
van Mariëlle de Looze kreeg Good Luck een
strafworp mee. Leo van der Made ronde hem
af. Vervolgens kon Marcel Kievit in korte
tijd twee maal van afstand goed tot scoren
komen. Good Luck bleef doordrukken en
sloeg binnen acht minuten een gat van 6
doelpunten. Na goed aangeven van Mariëlle
de Looze op Jan-Willem de Vos kon de Vos
van afstand de 11-16 maken en de 11-17
kwam uit handen van Leo van der Made, diie
vanaf 2,5 meter een strafworp benutte. Van
af dat moment ging BKC veel scherper ver
dedigen en ging Good Luck veel fouten
maken in de aanvallen en bij het uitverdedi
gen. Daardoor kwam BKC tot vijf minuten
voor het eind zelfs weer op 16-17. In deze
hectische en zeer spannende slotfase kreeg
Good Luck een strafworp van scheidsrechter
Wisse toegekend. Deze werd goed afgei-ond
door Steven Vogelaar. Niet veel later werd
een domme fout van de BKC-verdediging
wederom bestraft met een strafworp, z.odat
Leo van der Made de eindstand op 16-19
kon zetten.
Wederom twee punten voor de ploeg uit
MiddeUiamis. Volgens coach Peter van
Vliet wist zijn formatie met goed korfbalspel
de punten te pakken, maar maakte het zich
nog moeilijk door soms onnodige fouten te
maken.
Good Luck 2 wist wederom niet de punten
mee naar huis te nemen. TOP3 uit Ar nemui-
den was een maatje te groot, zodat het met
14-4 verloor.
GOEDEREEDE - De Goereese fanfare
'ApoUo' nam deel aan het concours te Win-
desheim en kwam uit in de afdeling Uitmun
tendheid met het verplichte werk 'IMorthwest
Passage' van J. Cumow en het keuzewerk
'Inspiration' van J. de Haan. Voor deze
nummers werd 85.58 punten behaald. Een
puntentotaal van 85 en meer geeft de moge
lijkheid te promoveren naar een hogere afde
ling, de Ere-afdeling.
'Apollo' stond onder de vakkundige leiding
van dirigent L. Simons. Het korps kan nog
nieuwe leden en leerlingen plaatsen. Opgave
bij J. de Penning, N.Z. Haven 37, 3252 BH
Goedereede, tel. 492892.
Stichting
Ontmoeting
D,V. zaterdag 11 december hoopt het
Ridderkerks Mannenkoor een con
cert te geven in de Nederlands Her
vormde Kerk van Dirksland ten bate
van Stichting Ontmoeting.
Het mannenkoor^ wat onder leiding staat van
de Dirkslandse dirigent Dinant Struik, is op
gericht in 1992 en bestaat uit maar liefst 145
leden die in de wijde omgeving van Ridder
kerk woonachtig zijn. Hiermee is het Rid
derkerks Mannenkoor één van de grootste
christelijke mannenkoren van Nederland.
Het koor heeft in de afgelopen jaren al heel
veel uitvoeringen gegeven en de publieke
bcïlangstelling is hiervoor bijna altijd enorm.
De dirigent, die in het verleden ook bijna 13
jaar dirigent was van het Dirkslands Man
nenkoor, heeft met het koor inmiddels 2
CD's gemaakt waarvan de meest recente
afgelopen maand is uitgekomen. Deze CD,
die opgenomen is in de Grote Kerk van Dor
drecht, zal ook na afloop van de zangavond
te koop zijn.
'Vaste organist van het Ridderkerks Mannen
koor is de Krimpense organist Bert Roest.
Bert studeerde vele jaren orgel bij George
Stam en heeft het staatsexamen orgel en
piano met goed gevolg afgelegd. Hij weet op
gevoelvolle wijze het koor te begeleiden,
wat ook een gevolg is van een 6-jarige
samenwerking met de dirigent.
Ook is Pieter Heykoop als organist te horen
en bij diverse nummers speelt Wilhelm
Groenendijk op de trompet.
Op deze avond hoopt Bert ook een orgelsolo
te verzorgen. Naast psalmen, gezangen en
kerstliederen zullen er diverse psalmen wor
den gezongen door de aanwezigen waarbij
de leden van het Ridderkerks Mannenkoor
een bovenstem zingen. Met name in ruimtes
zoals de Nederlands Hervormde kerk klinkt
dat prachtig.
De opening en sluiting zal worden verzorgd
door de heer Versteeg en van Stichting Ont
moeting zal er een spreker zijn die het één en
ander van het werk van de Stichting zal ver
tellen. De entree is gratis, maar er wordt
uiteraard een collecte gehouden voor de ge
noemde Stichting.
Aanvang 19.30 uur; de kerk is vanaf 19.00
uur geopend.
Stichting Donorvoorlichting
ontwikkelt nieuw onderwijsmateriaal
Stichting Donorvoorlichting (SDV) heeft
nieuw lesmateriaal over orgaan- en weefsel
donatie ontwikkeld voor de verschillende
leeftijdsgroepen in het basis- en voortgezet
onderwijs. Het materiaal, getiteld 'Welles of
nietes', biedt feitelijke informatie en is er
uiteindelijk op gericht jongeren te laten
nadenken over de voors en tegens van donor
worden. Hierdoor wordt het voor jongeren
gemakkelijker om op hun 18e, wanneer zij
het registratieformulier krijgen toegestuurd
van het Donorregister, een verantwoorde
keuze te maken en deze te laten registreren.
De SDV heeft drie verschillende lespakket
ten ontwikkeld, die zijn bestemd voor leer
lingen van groep 7 en 8 van het basisonder
wijs, de basisvorming en de bovenbouw van
het voortgezet onderwijs. Naast docentenin-
formatie bevatten de pakketten kopieerbare
leskaarten met vragen en opdrachten voor
leerlingen. Het bijgevoegde SDV-informa-
tieboekje 'De meest gestelde vragen over
orgaan- en weefseldonatie' gaat in op alle
aspecten van orgaan- en weefseldonatie. Dit
boekje kan voor zowel docent als leerling als
naslagwerk dienen. De lespakketten voor het
basisonderwijs en de basisvorming bevatten
tevens twee kleurrijke posters 'Je lijf, een
mooi bouwwerk'. Bovendien zijn op de
website www.donorvoorlichting.nl op het
onderwijsmateriaal afgestemde jongerenpa-
gina's beschikbaar. Een informatie-leaflet
In een actie, of eigenlijk twee acties, ont
vingen klanten van snackroom Kruik aan
de Secretaris Nijghstraat te Middelharnis
drie weken lang krasbonnetjes, als ze er
voor minimaal 10 besteedden. Zo'n bon
netje kon een gratis portie friet 'mét'
opleveren - inmiddels zijn al tweehon
derd porties verstrekt - maar als je het
geluk had de hoofdprijs te krassen, dan
leverde dat een jaar lang gratis friet op!
Aanvankelijk zouden voor de actie 250 kras
bonnetjes worden uitgegeven, maar al na één
week waren er nog maar 40 over terwijl de
actie drie weken zou duren. Vandaar dat er
nog eens 250 bonnetjes tegenaan werden
gegooid, eigenlijk een tweede actie dus, met
nóg es een hoofdprijs voor eenjaar lang gra
tis patat 'mét'. De twee hoofdprijswinnaars
hebben inmiddels hun recht op een heel jaar
gratis patat uitgereikt gekregen. Eén van
hen, Anja Klinkvis, was op vakantie toen de
prijzen werden uitgereikt, de andere hoofd
prijswinnaar, de heer C. Lokker uit Middel
harnis, kreeg z'n 'patat in 't verschiet' uitge
reikt in snackroom Kruik, nadat hij er met
z'n gezin eerst een smakelijk maal had
genuttigd. Voor de heer Lokker was 'Kruik'
trouwens niet nieuw. Al twintig jaar geleden
kwam hij er al in de zaak toen ie nog op 'de
tech' zat, de LTS schuin tegenover de snack
room. Hij zal toen niet hebben bevroed dat ie
er twintig jaar later met vrouw en dochter
nog es zou zitten om een hoofprijs, goed
voor een jaar lang gratis patat, te kunnen
innen, 't Is trouwens maar goed dat Lokker
zo'n attente vrouw heeft, want toen hij enige
tijd geleden z'n krasbonnetje (slechts
gedeeltelijk) kaalkraste en zag dat dit recht
gaf op één gratis frietje dacht Lokker dat dat
het was. Gelukkig dat zij toen zo bij de hand
was om het héle bonnetje kaal te krassen,
want tóen pas zagen ze dat er een heel jaar
patat aan vast zat!
Evenals voorgaande jaren kunnen de kerst
kaarten voor Ouddorp, Goedereede en
Havenhoofd weer voordelig door ons wor
den bezorgd, namelijk 50 cent per kaart.
De kaarten kunnen worden ingeleverd bij
fam. Van der Bok, Dirkdoensweg 16 (op 17
en 18 december) en bij Boekhandel Akers-
hoek.
Actiecommissie Ger. Gem. Ouddorp
Woensdag 8 december is er een kerstknut-
selmiddag in 'De Zwaluw', van twee tot half
vier. De kosten zijn 2,- voor leden en
2,50 voor niet-leden.
Tevens voorverkoop kaarten 'Kerststukjes
maken', 22 december 13.30 tot 14.30 uur of
15.00 tot 16.00 uur. Kosten 2-/f 2,50.
Later via telefoon 486223 of 482010.
Tot ziens in 'De Zwaluw'.
Op woensdag 22 december 1999 houdt de
Cantorij van de Hervormde gemeente Exo
dus haar traditionele Kerstconcert in de Exo-
duskerk aan de Dorpsweg 97 te Sommels-
dijk.
Aanvang concert 20.00 uur; kerk open vanaf
19.15 uur. Toegang vrij.
Dirigente Cecilia MacColl, organist Jacques
Wildemans, voorganger ds. Jak Verwaal.
kan worden aangevraagd bij de SDV, tele
foon (035) 6834945.
Naast het hiervoor genoemde lesmateriaal
beschikt de SDV over uitgebreid folder- en
voorlichtingsmateriaal waarin alle aspecten
van het onderwerp aan de orde komen. Deze
folders zijn ook in het Turks, Marokkaans en
Engels verkrijgbaar. De SDV verzorgt op
verzoek ook lezingen. Uitgebreide informa
tie is te vinden op de website van de SDV:
www.donorvoorlichting.nl (meer informatie
over al het materiaal kan worden verkregen
bij de SDV, telefoon (035) 6834945).
ROZENBURG - Heren 2 van volleybal
vereniging Intermezzo heeft op eenvoudige
wijze gewonnen van het Rozenburgse
Vovero 2. De tegenstander werd door goed
serveren onder druk gezet, zo kwamen zij
niet aan een aanvalsopbouw toe. Luütedit
sporadisch toch, dan stond er een sterke
blokkering bij het net. Door geconcen
treerd spel wist Heren 2 binnen een uur te
winnen met 4-15, 9-15 en 9-15. Heren 2
speelde met de volgende spelers: Theo van
Biert,'Bas Driece, Marcel Bal, Martijn
Wielhouwer, Arie Leen Hobbel, Bram
Hoekman en Wim Versaevel.
Meisjes Cl reisde ook af naar Rozenburg
om te spelen tegen de koploopster van haar
poule: Vovero 1. Het werd een spannende
wedstrijd waar beide teams aan elkaar
gewaagd waren. De eerste en derde set
waren voor de meisjes van Intermezzo: 9-
15 en 13-15. In de tweede set werd nipt ver
loren met 16-14. Een goede prestatie.
Heren Recrea 1 is hard op weg om het kam
pioenschap te prolongeren. Vrijdag 3
december ging men op bezoek bij BVC'86
in Bergen op Zoom, doorgaans de lastigste
tegenstander. Er werd met 1-4 gewonnen.
Het setverlies was vooral te wijten aan con
centratieverlies. "Waardoor we moeite kre
gen met de tegenstander en onszelf', aldus
aanvoerder (en samen met Ron de Rover
spelverdeler) Hans van Hoorn. Maar dat
men toch doorzettingsvermogen had in het
team van de aanvallers Henk van Dijk, Leo
Dorrestein, Peter Geldof en debutant Jan
Voorham bleek in de vijfde set. Een 8-0
achterstand werd toch nog omgezet in een
set-overwinning.
Overige uitslagen
VCO/Ervea 7 - Dames 23-0
Vovero 1 -Meisjes Al 3-0
Vovero 1 - Meisjes BI0-3
Volley Voome 2000 1 -Jongens BI1-3
J. Lens
Eer^^aal
uitWmteitijd
van de
Leidse Lakenindustrie
-9-
Zo traden ze naar buiten, uitgeleide
gedaan door Marijke, die de grendelen
weer voor de deur schoof.
Het was ook nog donkerder geworden
en de mist hing nog zwaarder neer. Het
schijnsel van de lantarens was maar
even te zien. Gelukkig waren ze er spoe
dig. Het ging weer de Vliet af en dan de
Bakkersteeg door, waar Sjardijn een van
de huisjes bewoonde, die daar stonden dicht bij de
stadswal.
Eerst kwamen ze in een ruim voorhuis waarin het getouw
van Sjardijn stond. Daarachter was een klein vertrek,
waar in een bedstede de kleine ziek lag.
In de haard brandde een houtvuurtje, dat slechts een
spaarzaam en grillig licht verspreidde door het vertrek.
Het was dan ook gelukkig dat meester Van Hogeveen
zijn lantaren bij zich had. Moeder Sjardijn stond er be
drukt bij. Wat zou er met haar knaapje gebeuren? Ze
moest er niet over denken.
Slechts even behoefde de geneesmeester de jongen te
zien of hij wist het."De ziekte, - zei hij, en in zijn stem
was medelijden. - Daar is geen twijfel aan".
Juist richtte het knaapje zich op in zijn bed. Vreemd
dwaalden zijn oogjes rond, of ze wat zochten. Hij steun
de en kreunde en viel weer achterover in zijn bed terug.
De ziekte. Sjardijn en zijn vrouw wisten het nu. Dat zou
iets vreselijks worden. "O Heere, sta ons bij", was het
enige dat moeder Sjardijn kon zeggen, en ze kromp
ineen. Want ze wist het wel: als het de ziekte was, dan
zou het sterven worden.
Meester Van Hogeveen stond er ook bij. Zou hij nog een
van de meest gebruikte middelen tegen de ziekte voor
schrijven? Hij wist een oud middel. In één van zijn oude
kruideboeken werd het vermeld. In ieder geval kon hij
wat bolletjes laten klaar maken, die in het vuur werden
geworpen om de lucht te zuiveren. Want hét zat hem in
de lucht, meenden ze. Van allerlei ging er in: zaad van
witte waterkers, saffraan, hazelwortel, wierook, Indisch
aloëhout en kamfer. Dat zou hij in ieder geval geven, al
ware het alleen om de anderen te behoeden tegen de ziek
te.
En dan, hij zou het nog wagen: baatte het niet, het
schaadde ook niet, dan zou hij voor het knaapje een
hartversterkende likkepot klaar maken. Was er niet nog
kort geleden een lijder aan de ziekte, die hetzelfde
gebruikt had, beter geworden? Hij moest naar huis, en
zou dadelijk wat gereed maken en dat nog komen bren
gen. Of Sjardijn al zeide, dat hij het zou komen halen,
in dat opzicht was meester Van Hogeveen niet te bepra
ten: Sjardijn moest nu bij zijn vrouw blijven en zorg
dragen dat de andere kinderen in bed bleven boven.
Want het was beter dat ze niet met het zieke knaapje in
aanraking kwamen. "En verder moet ge uw kind de
Heere bevelen. Wat Die wil is goed gedaan, andere
troost kan ik niet geven", merkte hij onder het weggaan
nog op. En Sjardijn begreep er te beter door hoe ernstig
het was.
En toen meester Van Hogeveen later op de avond
weer het kleine huisje in de Bakkersteeg betrad, toen
was het slechts om er getuige van te zijn hoe het
knaapje in de armen van zijn moeder stierf. Het had
zijn likkepot niet meer nodig gehad. Maar de ballen
moesten in het vuur geworpen worden om verder de
ziekte te weren.
En toen na enkele dagen de buren het lijkje kwamen
uitdragen naar het kerkhof, toen was het al door
geheel Leiden bekend: de ziekte heerste weer. En
angst en vrees kwam er onder de mensen. Zou de
stad dan nog niet genoeg geteisterd zijn? Nog slechts
voor luttele jaren had ze ook geheerst, en honderden
waren er toen naar het graf gebracht. Wat zou het
worden?
Het werd heel erg. Meester Van Hogeveen en zijn gilde-
genoten hadden het druk. Heel druk. Ditmaal vooral
onder de kinderen. Het scheen wel alsof de ziekte vooral
dezen trof. Honderden werden er weggemaaid. En de
rouwdragers gingen door de straten. En vooral onder de
kleine luiden maakte de ziekte zijn slachtoffers. Wel
waren het droeve dagen voor die van de got;de stad van
Leiden.
n.
Qeefons tqndemn
I
Sjardijn stond te wachten op de Pers, de grote hal van
het Leidse stadhuis.
Het was winter en het was koud. Wekenlang al had de
noordenwind gewaaid en de grachten waren bevroren. En
als de wind even omsloeg, dan vielen bergen sneeuw en
deze maakten de straten tot ware modderpoelen.
Sjardijn zag er niet voordelig uit. Het sterven van zijn
zoontje had hem aangepakt. En dan vlak daarop die felle
kou, en... de onmogelijkheid om te werken. Want het
ging niet zonder de hulp van zijn kleine jongen. Die had
er al zo grote handigheid in gehad, de wollen garens op
de spoelen te spinnen, en zijn gezellig geklap klonk hem
in de oren alsof hij nog op de balk zat achter de weef stoel.
Nu moest hij alles zelf doen, en dat was eigenlijk niet
mogelijk. Dat hield zoveel op, dat het hem bijna niet
mogelijk was zijn lakenwardeyn te bevredigen, voor wie
hij de stukken laken thuis weefde. Want de tijd was haast
voorbij, dat iedere wever voor eigen rekening en eigen
risico achter het getouw zat. Het werk werd nu uitgege
ven door een paar van de grootste drapeniers, die dan ook
in het groot handel dreven. Ze waren streng in hun keur,
omdat ook zij het keurmerk van het drapeniersgilde op
hun laken moesten hebben, en ze tot geen prijs wilden dat
er op het werk ook maar iets aan te merken zou zijn. Ze
vreesden de konkurrentie, die van alle zijden op ze aan
kwam. En nu er de laatste tijd weer buiten de stad geruch
ten waren verspreid over het heersen van de ziekte binnen
Leidens wallen, nu werd daarvan door gewetenloze kon-
kurrenten misbruik gemaakt om het Leidse fabrikaat in
diskrediet te brengen en te wijzen op de gevaren, die er
aan de verspreiding der Leidse stoffen verbonden waren!
Daarbij kwam, dat er een heel andere wijze van werken
aan het opkomen was, en Sjardijn moest er niet aan den
ken, daaraan te moeten meewerken. Hij behoorde tot de
beste fijnlakenwevers. En als hij geen hulp in zijn huis
kreeg, zou hij genoodzaakt zijn zich als gezel aan te mel
den in één van de nieuwe neringen, waarom soms wel 28
knechts in een gebouw aan de arbeid waren.
Dat mocht zo op het eerste gezicht wel aardig lijken,
maar wat hij er van gehoord had, was niet van die aard
geweest, dat hij er naar zou verlangen ook in één van die
neringen van de lakenreders te mogen werkenVan alles
deden die reders. Ze probeerden eigenlijk het gehele
bedrijf in hun handen te krijgen. Alle onderdelen van het
werk werden beoefend. De lakenreder had niet alleen
eigen werkplaatsen voor de wevers, maar ook voor de
vollers en voor de ververs. Neen, Sjardijn had er niet wil
len komen. De grote nering van Hennebo en De Ruyscher
had hem een plaats aangeboden, maar hij had bedankt.
Doch als het zo zou blijven gaan, dan was doorwerken
onmogelijk. Hij moest hulp hebben. Hij kon het niet af
zonder jongen. En er waren geen jongens te krijgen. De
ziekte had er zoveel weggemaaid, dat Leiden eigenlijk
leeg was van jongens van tien jaar en zo. Zulken deden
toch het handlangerswerk bij de lakenweverij.
En zoals Sjardijn er voor stond, zo stonden er meerderen
voor. Nu hadden ze zich tot deken en overmeesters van
het lakenweversgilde gewend, of daar niet wat aan te
doen was. Ze wisten: voor jaren waren het de weesjon-
gens geweest, die de meeste hulp hadden geboden. Ze
waren door de weesmeesteren daartoe afgestaan. Doch
dat kon nu ook al niet, want er waren ook in het weeshuis
geen knaapjes van die leeftijd genoeg om aan de aanvra
gen te voldoen.
En op eigen houtje jongens van buiten aanvoeren, dat
mochten ze niet; dat verboden de gildewetten.-
(wordt vervolgd)
O
Reformatorische
stichting voor hulp
aan thuislozen
