Lee Towers start
10e omloop
J. WAGENAAR
Juni 1999 was zonnig,
en iets te nat
Meest complete huizenaanbod
binnen handbereik
EiiAtioei-raEuws
Van der Spoel Zn.
9?^
Nederlands Bond
van Plattelandsvrouwen
Geslaagden Muziekschool 'Goeree-Overflakkee'
Jochem de
schoorsteenveger
Bloemisterij-Tuincentrum Van Eesteren verkocht
BROODJE SHOARMA
BROODJE HAMBURGER of een
heerlijke GRILLKIP
Voor FOTO- of LOGOTAARTEN
De PVE-brochure 'Vee, Vlees en
Eieren in Nederland 1999' is uit!
Zorg en Welzijn Groep
haalt kwaliteitcertificaat!
PAGINA 2
Dinsdag 20 juli 1999
Bloemisterij-tuincentrum Van Eesteren te Nieuwe Tonge gaat per 1 oktober van dit jaar over
in handen van de CZAV, de Coöp. Zuidelijke Aan- en Verkoop Vereniging.
De CZAV heeft op Goeree-Overflakkee vestigingen in Middelharnis, Sommelsdijk en Acht-
huizen, plus at"haaldep6ts van meststoffen in Herkingen en Stellendam.
We konden in dit stadium nog geen duidelijkheid krijgen over de toekomstplannen met het
bedrijf Van Eesteren nu dat per oktober overgenomen wordt.
De CZAV heeft twee dochterondernemingen die Agriland en Agrimarkt vestigingen exploi
teren, onduidelijk is nog voor welk concept in Nieuwe Tonge gekozen wordt.
Een Agriland vestiging is een supermarkt van land en tuinbouwgereedschappen en zaden, een
Agrimarkt is een supermarkt in levensmiddelen zoals die in Goes wordt geëxploiteerd. In
Nieuwe Tonge is ruim 3 ha grond beschikbaar.
Wanneer vrijdag 20 augustus de 10e Om
loop Goeree-Overflakkee van start gaat, zal
het startschot worden gelost door zanger Lee
Towers, ambassadeur van de Stichting As-
bestkanker. Het schot klinkt die avond om
19.00 uur vanaf het bordes van het gemeen
tehuis te Ooltgensplaat.
CULINAIRE SLAGERIJ B.V.
Weststraat 2a, 3253 AR Ouddorp
Telefoon (0187) 68 12 45 Fax (0187) 68 3923
Dat wordt weer smullen bij slagerij Wagenaar
Woensdag 21 juli:
Brood - Banket - Croissanterie
ROOMBROODJES4 HALEN 3 BETALEN
BOTERKOEK SPIJSDeze week 5?^
SAUCIJZEN (bladerdeeg)4 HALEN 3 BETALEN
Div. RONDE VRUCHTENTAARTJES.
.NU
groot en klein
moet u toch bij Van der Spoei zijn!
De consument wil goed en gevarieerd voedsel
van een gegarandeerde kwaliteit. Om aan deze
marlitvraag te Icunnen voldoen, bevorderen de
PVE de deelname aan het kwaliteitsgarantie
systeem 1KB. Het aantal deelnemers aan de
diverse IKB-regelingen is in 1998 verder toe
genomen, zo blijkt uit de PVE-brochure 'Vee,
Vlees en Eieren in Nederland 1999'.
Uit het jaarboekje valt op te maken dat het vleesver
bruik in Nederland in 1998 met 800 gram is gestegen
tot 88,3 kilo per hoofd van de bevolking. De Neder
lander at vorig jaar gemiddeld 178 eieren, twee meer
dan in 1997. In totaal nam de eierproductie met 400
miljoen toe tot 9,7 miljard eieren. Zo geeft de PVE-
brochure een cijfermatig overzicht van veel ontwikke
lingen in de sector.
De consumptie van rundvlees stond vorig jaar wat
onder druk door lagere prijzen van andere vleessoor
ten. De regeling 1KB Vleeskalveren is vorig jaar
gekozen tot het beste garantiesysteem in Europa. Het
meeste kalfsvlees wordt uitgevoerd, het verbruik in
Nederland nam met 1% toe. De varkenssector heeft
zich in 1998 enigszins hersteld van het rampjaar 1997.
De levende export kwam weer op gang en de uitvoer
van bacon bereikte zelfs een record van 117.000 ton.
Pluimveevlees is te koop in meer dan 100 verschillen
de producten. Bij de marketing wordt rekening gehou
den met gebruiksgemak, variatiemogelijkheden en
een lage prijs. De pluimveesector richt zich daarnaast
sterk op de aanpak van dierziekten, het milieu en het
dierenwelzijn. De uitvoer van levende schapen en gei
ten steeg met 4% tot ruim boven een half miljoen. De
Nederlandse geitenstapel groeit snel.
'Vee, Vlees en Eieren in Nederland 1999'
De brochure Vee, Vlees en Eieren in Nederland
1999' is te krijgen in het Nederlands, Engels, Duits en
Frans. U kunt het boekje bestellen (voor maar 5,-
per stuk) bij de PVE, afdeling Communicatie, Postbus
5805,2280 HV Rijswijk, tel. (070) 3409212, fax (070)
3409805.
Weerpraatje
(door Jan Versteegt)
Juni 1999 was zopnnig en aan de natte kant
met een vrijwel normale temperatuur. Dat
was vooral te wijten of te danken aan vrij
koude nachten, want de gemiddelde maxi
mumtemperatuur lag boven normaal. Tot
laat in juni daalde het kwik tijdens de kleine
uurtjes tot beneden de 5 graden. Dat drukt
het gemiddelde uiteraard enorm. De gemid
delde etmaaltemperatuur kwam in De Bilt
uit op precies 15 graden, tegen 15.2 normaal.
Het begin was koel, de rest van de maand
was aan de warme kant. De Bilt noteerde
veertien warme dagen, tegen dertien nor
maal. Er werd daar slechts één zomerse dag
opgetekend, normaal zijn dat er vier.
Landelijk gezien scheen de zon 229 uur,
tegen 196 normaal. De zonnigste KNMI-
post was Stavoren, daar was de zon 264 uur
aktief. Het somberste plekje was Maastricht
met 196 uur. De Bilt kreeg 226 uur zonne
schijn, tegen normaal 192 uur. Er kwamen
op ons landelijk instituut geen zonloze
dagen voor. Gemiddeld telt juni twee zonlo
ze etmalen.
Met gemiddeld over het land 76 mm neer
slag, was de eerste zomermaand iets aan de
natte kant. De maand begon in het hele land
wisselvallig met talrijke regen- en onweers
buien. In de periode 2 tot 8 juni viel gemid
deld over het land al ruim 40 mm neerslag.
Op 27, 28 en 29 juni kwamen op uitgebreide
schaal zware regen- en onweersbuien voor.
Door het buiige karakter van de neerslag lie
pen de aantallen sterk uiteen. De hoogste
maandsom werd geregistreerd op Terschel
ling en in Westdorpe in Zeeuws-Vlaanderen.
Daar bedroeg de oogst aan neerslag 105 mm.
Volkel kreeg met 41 mm de kleinste hoe
veelheid. De normale hoeveelheden lopen
uiteen van 45 mm in het Waddengebied tot
85 mm in het zuiden van Limburg. De Bilt
kreeg over juni 89 mm, tegen normaal 65
mm.
Inmiddels zijn we op de helft van de meteo
rologische zomer. Juli doet het zeker niet
slecht, de gemiddelde maximumtemperatuur
ligt ruim boven de 20 graden. Met de neer
slag is het net als in juni grillig verdeeld. Zo
viel er op 13 juli in Oeken, een buurtschap
bij het Gelderse Brammen, in één etmaal
112 mm neerslag, tegen 2 mm in het dichtbij
gelegen Beekbergen.
Afd. Goedereede/Ouddorp
Programma 1999-2000
- Dinsdag 14 september:
'Hoe word ik 'n goede gastvrouw'.
- Dinsdag 5 oktober:
Lezing Vogelopvang.
- Dinsdag 9 november:
'Zuinigheid met stijl'.
- Dinsdag 14 december:
Kerstmiddag met ouderen en
mindervaliden.
- Woensdag 22 december:
Kerstavond met de leden.
- Januari:
- Woensdag 16februari:
Jaarvergadering
met de gebruikelijke potermaaltijd.
- Dinsdag 14 maart:
Dialezing Nederlandse Tuinen.
- Woensdag 12 april:
'Op zun Ouddurps ezeid'
door de heer P. Heerschap.
- Woensdag 26 april: Bingo.
- Dinsdag 16 mei:
'Wikken en Wegen'
info-avond over nieuwe produkten.
Programma excursiecommissie
1999-2000:
September: Boerderij 'De Stelle'
te Ouwerkerk.
Oktober: Bezoek aan museum.
November: Vuilverbranding A.V.R.
te Rozenburg.
December: Kerststukjes maken.
Februari: Theaterbezoek.
Maart: Dagtocht Schiedam.
April: Bowlen,
Mei: Trammetje 'De Punt', Ouddorp.
Nationaal inkorfcentrum
P.V. De Combinatie
Bovenstaande postduivenvereniging nam
op 16 juli 1999 deel aan een wedvlucht
vanuit Montauban. Afstand 883 km. In
concours waren 321 duiven die om 13.00
uur met STIL wind gelost werden. De eer
ste duif arriveerde om 10.26.02 uur en
haalde een snelheid van 1003.41 m.p.min.
De gedetailleerde uitslag luidt:
L. Verhoeff 1, 46; P. A. de Vogel 2; J. W.
Steketee 3, 45; J. C. de Ruiter 4, 74; C. Pol
der 5, 25; A. P. Peekstok 6, 26, 32, 59, 61,
80; Th. van Stralen 7, 24, 29, 51, 58; D.
Vroegindewey Zn. 8, 78; Gebr. Hagens 9,
15,27, 38,41,42,57,59; A. de Blok 10, 68;
L. V. d. Baan 11A. v. d. Velden 12, 30; Ant.
Tuns 13, 64; K. Overbeeke 14, 39; P. van
Alphen 16, 17, 33, 36, 62, 71; J. Nobels 18;
J. de Vries 19, 48, 65, 73, 77; Gebr. Kreeft
20, 40, 43, 52, 55; T. Kern 21, 23, 70; Joh.
Hokke 22, 31, 60; J. C. Polder 28,44; L. Tijl
34, 47, 66, 69, 76; W. I. Peeman 35, 49, 72,
75; R. G. van Otzel 37; Jac. Guldemeester
50; F. A. van Peperstraten 53; Jan Meiaard
54; P. van Driel 56, 63; D. Melissant 67.
Groep D: J. C. de Ruiter 1.
De Zorg en Welzijn Groep, thuiszorg
organisatie op de Zuid-Hollandse
eilanden haalt het kwaliteitscertifi
caat van de branche-organisatie! Het
vertrouwen van cliënten, verzeke
raars, overheid en collega-instellingen
in de zorgverlening is terecht geble
ken. Met het behalen van het LVT-
certificaat voldoet zij aan de kwali
teitseisen die door de Landelijke Ver
eniging Thuiszorg (LVT) opgesteld
zijn. Met het behalen van het LVT-
certificaat is aangetoond dat de Zorg
en Welzijn Groep verantwoorde zorg
levert aan haar cliënten.
Op 1 januari 1998 fuseerden Stichting Ge
zinsverzorging en Maatschappelijke Dienst-
veriening VPR, het Kruiswerk ZHE en Zorg
en Welzijn Hoeksche Waard tot Zorg en
Welzijn Groep. Hoewel een drukke periode
aanbrak wilde de Zorg en Welzijn Groep
zorg blijven dragen voor kwalitatief goede
zorgverleiüng aan de cliënten. Met dit in
haar achterhoofd besloot zij om halverwege
1998 te werken aan de certificering via de
branche-eisen (13 in totaal). De Zorg en
Welzijn Groep wilde duidelijk maken dat
het vertrouwen dat cliënten, verzekeraars,
overheid en collega-instellingen hadden in
de zorgverlening terecht was. En dat is nu
gelukt!
Het behaalde certificaat. Wat merken de
cliënten ervan? Verschillende punten wer
den aangepakt.
Informatie aan cliënten. In onder andere
het foldermateriaal staat wat de Zorg en
Welzijn Groep doet en hoe zij te bereiken
is enz. enz.
Bereikbaarheid van de organisatie. Niet
alleen 7x24 uur via de Zorglijn ZHE,
maar ook aan de bereikbaarheid van de
gebouwen is gewerkt.
Het werken met een zorgplan. De cliënt
moet weten wat bijvoorbeeld de ver
pleegkundige of huishoudelijke hulp doet
én nog belangrijker, dit gebeurt in overleg
met de cliënt.
Hygiëne, veiligheid en milieu. Er zijn cri
teria voor deze punten opgesteld die
zowel voor de medewerkers als voor de
cliënten van belang zijn.
Klachten en privacy. Er is een procedure
ontwikkeld die cliënten met klachten
kunnen volgen. De Zorg en Welzijn
Groep weet veel van de cliënten en moet
daar op zorgvuldige wijze mee omgaan.
Door hieraan gewerkt te hebben, draagt de
Zorg en Welzijn Groep nog beter zorg voor
een goede kwaliteit van leven voor de cliënt
thuis.
Het behalen van het certificaat vormt voor
de Zorg en Welzijn Groep een belangrijke
mijlpaal in de ontwikkeling van het kwali
teitssysteem. Het blijft natuurlijk zaak die
kwaliteit van de zorgverlening op een zo
hoog mogelijk niveau te brengen en te hou
den.
Rabobank Huis Hypotheekadvies introduceert Woon Wijzer
Huizen kijken kan vanaf 12 juli 1999 ook
bij Rabobank Middelharnis, toen intro
duceerde Rabobank Huis Hypothee
kadvies namelijk de nieuwe Woon Wij
zer. Daarin vindt de consument het meest
complete overzicht van te koop staande
woningen in de eigen gemeente en vele
andere plaatsen in Nederland. Ook ver
strekt de Woon Wijzer informatie over de
woonsituatie in een groot aantal gemeen
ten.
Hoe werkt de Woon Wijzer?
De Woon Wijzer is een grote zuil, met in de
top een beeldscherm. De zuil staat herken
baar in de bankhal opgesteld. Gebruikers
maken hun keuzen kenbaar via het beeld
scherm. Jan Tanis en Diny Kruize hebben
het project Woon Wijzer onder hun hoede.
Jan demonstreert de Woon Wijzer door met
zijn vingers het scherm aan te raken. Het
hoofdmenu met zes opties verschijnt op het
beeldscherm. "Klanten kunnen kiezen uit
o.a. woon- en leefomgeving, aanbod koop
woningen of de bedrijvengids," aldus Diny
Kruize. "Ook is de Woon Wijzer in staat om
een hypotheekberekening te maken." Als de
klant het huis van zijn dromen gevonden
heeft, kan daar een afdruk van gemaakt wor
den. Op deze afdruk staat ook de makelaar
vermeld bij wie het huis te koop staat.
Samenwerking
De Rabobank Woon Wijzer streeft naar een
zo compleet en actueel mogelijk beeld van
de woningmarkt in de eigen regio en daar
buiten. Hiervoor werkt Rabobank Huis
Hypotheekadvies nauw samen met make
laarskantoren die in het werkgebied van de
krant actief zijn. Ook woningen die niet via
het makelaarscircuit worden verkocht, zijn
in de Rabobank Woon Wijzer terug te vin
den. Voor het onderhouden en aanvullen van
de woningbestanden streeft de Rabobank
naar een actieve houding en goede contacten
in de eigen gemeente. Ook nodigt zij bezit
ters van een eigen huis in haar werkgebied
uit om hun woning via de Woon Wijzer aan
te bieden wanneer zij die willen verkopen.
Kennismaking
Rabobank Middelharnis nodigt u van harte
uit om kennis te maken met de nieuwe Woon
Wijzer. Voor informatie kunt u terecht bij
Rabobank Huis Hypotheekadvies, Diny
Ki-uize of Jan Tanis, telefoon: (0187) 475140.
Zij zullen u graag ontvangen en demonstre
ren hoe de Rabobank Woon Wijzer werkt.
Aan het eind van het schooljaar werden er
weer veel muziekexamens afgenomen.
Hieronder treft u een overzicht aan van de
ge-slaagden.
Sopraanblokfluit A: Nelleke Buskoop,
Kitty van 't Geloof, Lydia Hartman, Marjo-
leine Hartog, Winke Huisman, Jorine van
der Laan, Jasmijn Slegh, Gerriete Stolk en
Willemien Trommel.
Sopraan- en tenorblokfluit A: Agnita
Keyzer,
Altblokfluit A: Joline Bakker, Annabel
Breeman, Dieuwke van der Heide, Winke
Huisman, Pieter Kamp, Tineke Lugten-
burg, Nienke Maliepaard en Jelske Struyk.
Sopraanblokfluit B: Sifra van Asperen,
Barendien Bakker, Elisa van der Meijde en
Marieke Verwers.
Sopraan- en altblokfluit B: Gert Jan
Grinwis.
Altblokfluit B: Anneke van Alphen en
Marlies Baan.
liiiilïiiiiigitöiRDiJWEN
fRAMWiG33 OUDE TONGE
Sopraan- en Altblokfluit C: Manon de
Graaf (met aantekening basblokfluit), Lies-
beth Hameeteman, Annelies Kievit, Marike
Koppelaar, Jacoline Paul (met aantekening
basblokfluit) en Annemarie Verhage.
Dwarsfluit A: Anette Hakkenbrak, Thon-
ny Klaasse, Ilse de Klerk, Willemijn Otte-
vanger, Caroline van der Sluys en Joline
van Wezel.
Dwarsfluit B: Lara van Immerzeel, Anne
lies Kievit en Miranda Koppelaar.
Gitaar A: Daniel Bom, Arnold van Driel,
Iris Goedegebuur, Deborah Meyburg, Est
her Piersma, Alette Trommel, Coen Trom
mel en Jeroen van der Zee.
Gitaar B: Wim van Driel en Eveline Scha
gen.
Orgel A: Jacomijn Brinkman.
Piano A: Robbert-Jan van Dam, Marije
Schellevis, Alexander Schuring, Dieke
Schuring en Geerte Struyk.
Piano B: Frederike van der Broek, Martijn
Roos en Nicole Trommel.
Viool A: Wolfert Kirsten.
Viool B: Nynke Willers.
Hafa-afdeling: Pauken A: Peter Paul de
Graaf; Fagot A: Ineke Verweij; Bugel B:
Carolien Mijnders en Slagwerk on gestemd
B: Jan Meijerink.
Welgeteld hebben er dit jaar 65 leerlingen
met goed gevolg examen gedaan. Het be
stuur en de docenten van de muziekschool
willen iedereen van harte feliciteren met
de behaalde resultaten.
VERVOLGVERHAAL
H. Kingnians
-13-
Zelfs Goffe, die van geen klein geruchtje
vervaard is, als het op vloeken aankomt,
kijkt ervan op. Jochem heeft weleens
gehoord, dat die Hollandse zeelui bij het
vele goede dat van hen gezegd wordt,
echte vloekbeesten zijn. Het lijkt er veel
op.
"Hebben juHie nog geen kisten?" vraagt
de man opeens, als hij bij de nieuwelin
gen is aangeland. Kisten? O ja, die bootsman sprak zo
even van kisten, waar zijn die? O, nog niet hier? Nu, dat
komt morgen wel in orde. Ze hebben nu toch te slapen.
Denken ze er aan, geen geintjes uit te halen, al weten ze
de artikelen nog niet? Er dient nu rust en stilte te heersen
in het scheepsverblijf. Morgen komt er weer een dag.
Goffe vloekt stil voor zich heen. En Jochem denkt: man,
waar bemoei je je mee, wat heb ik met jou aan mijn muts?
Hij weet nog niet de nieuwe verhouding. Zal hij wel
leren, hetzij aan de lijve, hetzij door het zien op anderen.
"Waar kom je vandaan?" hoort hij opeens vragen door
een jongeman, die naast hem ligt.
Jochem begrijpt meer dan hij verstaat en antwoordt enke
le woorden in het Duits.
O, is hij een Duitser? Nu, de man is een Nederlander, uit
Limburg. Maar zijn moeder was een Duitse of is het nu
nóg, hij weet niet of die nog leeft, zie je. Hij zwerft al
jaren. Zo gaat het als je niet deugen wil. En nu is hij er
ingelopen, er in gerold, kun je wel zeggen. Altijd heeft hij
die vuile zielverkopers kunnen ontkomen. Hij wist er
alles van. Maar ja, een paar zeelui hebben hem stom
dronken gemaakt en toen is er zeker zo'n ronselaar bijge
komen, hij weet er niets van, en toen, nou ja, je krijgt een
papier onder je neus geduwd, als je nuchter bent en dan
blijkt dat je je naam hebt gezet. Je zit er in voor je er erg
in hebt niet? Enfin, het is zijn verdiende loon. Zijn vader
en moeder heeft hij veel verdriet bezorgd. Als er een God
in de hemel is, zoals beweerd wordt, nu dan straft die hem
nu wel.
De jongeman spreekt gebroken Duits. Jochem heeft
moeite hem te volgen. Het is het Duits, dat aan onze gren
zen gesproken wordt en niet dat van Silezië. Maar hij
begrijpt er veel van. Die jongen is zeer onder de indruk
van zijn lot. Hij ziet er een straf Gods in, indien er een
God is tenminste.
Maar... die is er ongetwijfeld. Jochem weet het zeker.
Zou het waar zijn, dat die vent gestraft is, omdat hij niet
opgepast heeft? Maar.hij, Jochem, heeft toch niets ver
keerds gedaan? En hij is ook geronseld! Is dat dan voor
hem geen straf en zo niet, wat dan? Je moet er maar niet
over piekeren, want je komt er nooit uit.
Zo goed en zo kwaad het gaat, vertelt ook Jochem van
zijn leven. Hij voelt zich wonderlijk tot de jongen aange
trokken. Ze kunnen vrij spreken, want het is ver van stil
in de kleine ruimte. Er wordt gezongen, gevloekt, ge
praat. En dat alles in het duister, want de lichten zijn uit
gegaan. Later zal Jochem te weten komen, dat alleen de
lamp boven de kompassen branden blijft. Dat is temnin-
ste voorschrift.
Maar.iets later slaat iemand in de hoek vuur. Een lan
taarn gaat branden, goed verborgen, opdat er geen enke
le lichtstraal uitkomt.
Enkele mannen verlaten hun kooi, kleden zich ietwat aan.
En dan hebben zij spoedig een spel kaarten. Zonder veel
gerucht te maken vangt het spel aan. Als ze betrapt wor
den. ja, wat zal er dan gebeuren? Ze denken er niet aan.
De hartstocht heeft hen te pakken.
De stem van Jochems buurman sterft weg. De slaap
schijnt hem te bevangen. Maar Jochem hoort nog lang elk
uur, als de zandloper wordt omgedraaid, het korte geluid,
een harde tik van de scheepsbel. De wind is blijkbaar
opgestoken. Er is beweging in het schip, dat op de reede
van Vlissingen voor anker ligt.
"Slaap je al?" vraagt Gebhard, die links van hem ligt. En
op zijn ontkennend antwoord: "Zou je de hele zooi niet
door elkaar rammelen?"
Met deze woorden toont Gebhard hoe zwaar hij ligt te
piekeren over zijn lot. Jochem begrijpt het. Je moet er in
berusten, maar het is haast onmogelijk.
"Je kunt niks door elkaar rammen, anders maken ze je
dood". "Er is niks beter dan de dood", meent Gebhard
mismoedig.
Van die opmerking schrikt Jochem; hij weet, dat voor
ieder mens de dood komt, natuurlijk, dat weet haast elk
klein kind; maar... wat dan? Dan komt er nog wat, een
hiernamaals, een eeuwigheid van wèl of wee, zou Pastor
Leckmann zeggen. En de eeuwigheid van wèl ontvang je
als je God hebt gevreesd. Heeft hij dat gedaan, doet hij
dat nog? Alleen het stellen van die stille vraag is vol
doende.
Hij geeft zijn kameraad geen antwoord. Per saldo zijn ze
niet dood en hoe beroerd het leven hier ook zijn zal, ze
komen die zes jaar misschien wel door en dan kan je weer
verder zien.
Eindelijk zakt Jochem in slaap. Maar die slaap is erg
onrustig. Telkens wordt hij gekweld door bange dromen.
Moeder staat bij zijn kooi. En Lize komt een praatje met
hem maken. En Pastor Leckmann houdt een seiTOoen tot
hem. "Jochem Weishaupt, bedenk dat de dood ieder uur
wenkt en vooral nu je zo'n gevaarvol leven tegemoet
gaat. Je komt misschien niet levend in Indië aan, of je
sterft ginds aan de een of andere ziekte. En wat dan,
Jochem, zoon van Adolf Weishaupt en Liesbeth Weis
haupt geboren Etrattmann? Ben je bereid om te sterven?"
Als hij wakker wordt, staat het angstzweet op zijn ge
zicht. Dan dwingt hij zich om het antwoord op die vraag
te ontgaan, tot luisteren naar de verschillende geluiden in
de bedompte scheepsruimte. De mannen halen zwaar
adem. Enkele snurken. Het is een gezang dat spoedig ver
veelt. Maar dan is Jochem weer weggezeild en slaapt hij
tot ruwe, twistende stemmen hem wekken. Het is de eer
ste morgen aan boord van 'De Arend'.
Een paar mannen slepen kisten aan: de vier kisten voor
de laatst aangekomenen. Toch nieuwsgierig maken ze die
open.
"Heb je alles?" vraagt er een.
Wat vinden ze ervan? Ze vinden acht maten brandewijn;
acht pond tabak; twaalf Goudse pijpen, goed verpakt-
twee paar schoenen; twee paar linnen broeken, drie blau
we hemden; twee borstrokken, twee halsdoeken, een
muts; schoenveters, naalden, een schaar, garen en vin-
gerhoed.
"Ja, ja, dat klopt wel", zegt een ander. "Precies volgens
contract. De Compagnie zorgt als een vader en moeder
voor ons". Hij glimlacht om zijn eigen ironie, de zeeman.
Zo geleidelijk komen ze een en ander te weten. Ze heb
ben hun naam onder een papier gezet. Daar zal wel op
staan dat zij matroos zijn voor zes jaar. Het kan ook best.
dat ze in Indië tot soldaat worden opgeleid. Je moet af
wachten wat er met je gebeurt. Wat kun je beter zijn?
Soldaat of matroos? Het is alles één pot nat. is het be
scheid. Het enig verschil is, datje sterft op zee of op het
land, maar sterven doe je eenmaal. Als je je in leven kan
houden, ben je oud en afgeleefd op je veertigste jaar. Dat
merkt er een op, die indertijd ook geronseld is en die nu
al jaren vaart, van het moederiand naai' de Indien en
terug. Die kent het klappen van de zweep
Fluitsignalen weerklinken. Zij volgen de anderen, die
zich begeven naar het voordek. Het is een grote kluwen
mensen van alleriei slag. Het fregat ligt op de rede Nie
mand heeft dienst. Dus is de hele bemanning verzameld,
als kapitein Heumius, die duidelijk blijk geeft een onver
schrokken zeeman te zijn, verschijnt, vergezeld door
enkele officieren. In zijn nabijheid bevindt zich ook
bootsman Jeroen Jansz.. die hen de vorige avond ontvan-
gen heeft.
Een lange man met een bleek, baardeloos gezicht gaat op
een soort verhevenheid staan - later verneemt Jochem,
dat hij de ziekentrooster is - en leest een kapittel uit de
bijbel, waarna hij een gebed uitspreekt.
(wordt veivolgd)
Kerkepad 1 c, Tel. (0187) 48 64 69
Kaai 1, Middelharnis, tel. (0187) 48 71 65
Ook bij Jumbo Ooltgensplaat
en E-markt Mackloet, Stad aan 't Haringvliet
TELEFOON (0187) 64 18 42 Fax 64 35 95
