Zeekadetten
op zomerkamp
Overdenking
Oost-Europa werkgroep 'Middelhamis'
Uitslag
jeugdviswedstrijd
uit de
Heilige Schrift
De laatste bakker
van 'Stadje droogbrood'
Schurvelingentocht
HET
.KIJKVENSTER
J959 HV Krammer 1999
Onkreukbaar?
Concert Sander van Marion
en Léon Pétré te Dreischor
Orgelconcert te Dreischor
Snuffel en curlosamarkt
te Goedereede
VERVOLGVERHAAL
Jochem de
schoorsteenveger
PAGINA 5
Blik op kerk ^^y
en samenleving tj
- Vakantie
- Te veel van het goede
- Geaccepteerd
- Al vakantie gehad?
- Gaan jullie dit jaar naar het buitenland?
- Hebben jullie genoten?
En ben je een beetje uitgerust?
Een kleine greep uit de conversatie die deze
maanden wordt gevoerd. Nederland gaat
massaal met vakantie. Niet op vakantie,
zoals de laatste tijd gebruikelijk is, maar met
vakantie. Vorig jaar was het aantal mensen
dat erop uittrok, groter dan ooit, en het aan
de vakantie bestede bedrag uiteraard nave
nant.
Het is iedereen natuurlijk van harte gegund,
de boog kan niet altijd gespannen zijn. Men
sen hebben in onze gejaagde tijd een periode
van rust nodig om er straks weer met frisse
moed tegenaan te kunnen. Of de rusttijd
steeds verstandig wordt besteed is een twee
de. Het wil er bij mij niet zo in dat je in een
paar dagen duizenden kilometers langs de
weg jakkert om zo ver mogelijk van huis te
komen en daar, in dat onbekende oord, zo
veel mogelijk te zien en te doen. Dan moetje
bij thuiskomst waarschijnlijk uitrusten van
de vakantie, en of dat nu de bedoeUng is.
Dat de vakantie deze tijd van het jaar cen
traal staat bewijzen ook de tahijke berichten
in kerkbodes. Het is me zomaar opgevallen
dat vrijwel alle predikanten hun gemeente-
nieuws eindigen met verwijzingen naar de
bijna verplichte rustperiode. Veel variaties
op dit thema zijn er blijkbaar niet. Je moet
ook al origineel zijn wil je er iets eigens van
maken. Meestal beginnen ze met de vermel
ding dat ze er zelf voor enkele weken op uit
trekken, en dat de gemeenteleden in noodge
vallen een beroep kunnen doen op een
ouderling of een genabuurde collega. Ver
volgens worden goede wensen gericht aan
het adres van al die gemeenteleden die ook
met vakantie gaan, dikwijls vergezeld van de
vermaning om toch ook in onbekende oor
den het Woord en de dienst van God niet te
vergeten, en zich niet anders te gedragen dan
thuis...
En tenslotte is er dan een hartelijk woord
voor hen die orti welke reden dan ook niet
met vakantie kunnen gaan, en de raad om
aan deze mensen te denken en hen eens een
kaart te sturen...
Het is natuurlijk allemaal goed bedoeld,
maar als je dat in een regionale kerkbode
zo'n twintig keer leest, dan wordt het wel
wat veel van het goede.
Onlangs hoorde ik dat op één zondag twee
gastpredikanten in een gemeente voorgin
gen, die beide hun preek begonnen waren
met.u raadt het al: de vakantie.
Het was maar een aanloopje en had met het
onderwerp weinig of niets te maken. Iemand
verzuchtte: het is al mooi genoeg datje door
de week niet anders hoort, moet de preek er
nu ook al mee beginnen.
Inmiddels kunnen we wel constateren dat de
vakantie algemeen aanvaard is. In het verle
den werd nog weleens beweerd dat vakantie
houden in strijd zou zijn met Gods gebod,
dat ons immers voorschrijft, zes dagen te
werken en dus voor vrije tijd geen ruimte
laat... Maar sinds de Gereformeerde Ge
zindte haar eigen reisorganisaties heeft en
reizen aanbiedt naar binnen- en buitenland
schijnt dat bezwaar weggevallen. Althans,
ik hoor er niet meer over.
Een periode van rust en van tot onszelf
komen hebben we op z'n tijd allemaal nodig.
Zelfs onze hoogste Profeet, de Heere Jezus
Zelf, nodigde na een drukke, vermoeiende
dag Zijn discipelen in een woeste plaats en
zei: "Rust een weinig".
Als we in onze vakantie maar bedenken dat
uiteindeüjk alleen van Hem kan worden ge
zegd: "Hier wordt DE rust geschonken".
Waarnemer
Zaterdag 3 juli werd de eerste van drie
jeugdviswedstrijden gehouden. Het Haven-
kanaal was het wedstrijdparcours. Onder
aanvankelijk gunstige weersomstandighe
den werd door een 30-tal visser(tje)s gestre
den om de beste plaats binnen hun groep. Per
groep is de uitslag:
a. leeftijd van 6 tot en met 12 jaar:
23 deelnemers:
1. Jan Willem Hage, Den Bommel.. 110 cm.
2. Amoud Weesie, Brielle69 cm.
3. Jeffrey Slingerland, Dirksland45 cm.
4. Peter Berkenbosch, Den Bommel .44 cm.
5. Mark Kievit, Sommelsdijk38 cm.
6. Ard Jan van Groningen,
Nieuwe Tonge24 cm.
7. Alisa Doomhof, Stellendam22 cm.
8. Marijn Weesie, Brielle14 cm.
9. Peter Schaap, Middelhamis11 cm.
b. leeftijd van 13 tot en met 17 jaar:
7 deelnemers:
1. Nico Breeman, Den Bommel25 cm.
2. Wim Albregts, Middelhamis8 cm.
Van de overige 19 deelnemers kon helaas
geen vis worden gemeten. Zij kunnen dit
evenwel op 1 september a.s. verbeteren. Dan
wordt de tweede wedstrijd gehouden op de
zelfde plaats, echter van 6.00 tot 8.00 uur
's avonds. Inschrijven van half zes tot zes
uur op de visplek. Noteer dit alvast!
En bedenk dat er weer mooie prijzen zijn te
winnen. Iedereen een fijne vakantie toege
wenst!
Naast aankoop door de vereniging kwamen
de vele, mooie prijzen, het aasvoer en de
maden van:
1. Hengelsport-en dierenspeciaalzaak
Breeman.
2. P. van Nimwegen.
Voor nadere informatie kunt u terecht bij:
1. Joh. Kieviet, secr., tel. (0187) 485375;
2. S. W. Mol, voorzitter, tel. (0187) 486168.
In de haven van Middelhamis is van 17 tot
en met 24 juh een rendez-vous van de acht
tien zeekadetkorpsen en hun schepen voor
het jaarlijkse nationale zomerkamp. Het
voormalig koninklijk jacht Piet Hein is te
vens aanwezig en beschikbaar voor de zee
kadetten. In totaal zullen er zo'n zeshonderd
zeekadetten meedoen aan het kamp. Onder
hen ook delegaties uit Canada, Engeland,
Schotland, België, Hong Kong, Zuid-Afrika
en Japan.
Gedurende één week worden kennis en vaar
digheden op een sportieve manier gemeten.
Er worden talloze wedstrijden gehouden
waarbij er gestreden wordt om trofeeën en
de eer. Zeilwedstrijden, navigatietochten,
scheepsveiligheidsoefeningen, 'survival' en
roeiwedstrijden staan onder andere op het
zeer uitgebreide programma.
Vandaag de dag zijn er negentien korpsen
verspreid over heel Nederland. Elk korps
beschikt over een 'varend clubhuis', dit
varieert van ex-Loodsboten, binnenvaart
schepen tot ex-Marine vaartuigen. Korpsen
zijn te vinden in: Gouda, Amsterdam, Umui-
den, Alkmaar, Heerhugowaard, Den Helder,
Amhem, Den Haag, Waalwijk, Hellevoet-
sluis, Schiedam, Maassluis, Rotterdam,
Vlissingen, Delfzijl, Coevorden, Harhngen,
Moerdijk en Vlaardingen.
Het zeekadetkorps Nederland is een maritie
mejeugdvereniging voor jongens en meisjes
die zich aangetrokken voelen tot een beroep
in de maritieme sector of die gewoon hun
vrije tijd op en om het water willen door
brengen. Op die manier maken zij kennis
met de maritieme wereld. Het Zeekadet
korps Nederland heeft als doel 'het wekken
en onderhouden van belangstelling bij de
Nederlandse jeugd voor de scheepvaart en
het verrichten van al datgeen daarmee ver
band houdt of daartoe bevorderlijk kan zijn".
De vaste clubdagen zijn op zaterdagen en
worden gehouden aan boord van de korps-
schepen verdeeld over Nederland.
Er zijn maar weinig auto's
die dat kunnen zeggen.
Gelukkig is Van Lint Auto
schade gegarandeerd
kreukherstellend. Met de
modernste apparatuur
zetten we uw auto weer op
het juiste spoor.
Onze spuiterij heeft een
reputatie hoog te houden
en we geven 2 jaar Focwa
garantie op de uit de kreu
kels gehaalde autoschade.
Sommelsdijk (0187) 482292
Zierikzee (0111)414794
n
van Lint autoschade
Maakt het goed!
Ingezonden:
In het Eilanden Nieuws van dinsdag 6 juh jl.
hebben wij kunnen lezen dat de laatste bak
ker van Stad zijn deuren heeft gesloten. Bak
ker Looy - Loko - kwam op zaterdagmor
gen bij mij voor het laatst aan de deur.
Tevoren had hij mij reeds van de beëindi
ging van hun bedrijf op de hoogte gesteld. Ik
heb hem toen bedankt voor de jarenlange
service en hij bedankte mij met een hand
druk voor de klandizie. Bijna 60 jaar lang,
eerst door zijn collega Koppenaal, later ge
naamd Loko en daarna gezamenlijk, voor
zien van brood en altijd met een vriendelijk
praatje en precies op tijd onder alle weers
omstandigheden.
Bij het vertrek van bakker Looy ben ik daar
niet vrolijker van geworden; ik had hier best
moeite mee. Na zoveel jaren van goede
bediening ontstaat er een goede verhouding.
Nogmaals wil ik hun hartelijk bedanken
voor de goede verstandhouding en service.
Voor de komende jaren wens ik hen met hun
gezinnen alle goeds toe met een goede ge
zondheid en levensvreugde, maar bovenal
met Gods onmisbare Zegen.
M. H. Braber
Aleyd van Puttenstraat 19
Stad aan 't Haringvliet
Op vrijdag 23 juli a.s. organiseert de stich
ting Musi Voca een concert, waaraan mede
werking wordt verleend door Sander van
Marion, orgel en Léon Pétré, trompet.
Het concert op 23 juh vindt plaats in de
Nederlands Hervormde kerk te Dreischor.
Aanvang van het concert is om 20.00 uur.
De entree is 7,50.
De organist Dirk Jansz. Zwart zal op don
derdag 22 juh a.s. een tweede Orgelconcert
geven in de oude Hervormde kerk van Drei
schor. Het programma voor die avond be
staat uit koraalbewerkingen van Anthoni van
Noordt, Joh. Seb. Bach en Karg Elert.
Voorts speelt Zwart werken van Felix Men
delssohn (de Derde Sonate), van Bach de
Fantasie en Fuga in g-moU, een Toccata van
J. Brandts Buys en van Hendrik Andriessen.
Het programma besluit met Koraalfanta
sieën van Jan Zwart en de concertgever.
Dit concert heeft 's avonds plaats van 8 tot 9
uur.
De brief aan de gemeente
van Efeze
"Schrijf aan de engel der
gemeente van Efeze
(Openb. 2:1)
In Openbaringen 2 en 3 vinden we de 7
brieven aan de gemeenten van Klein-Azie,
die Johannes op Patmos heeft geschreven op
het bevel des Heeren. Deze gemeenten ver
tegenwoordigen de Kerk van alle tijden en
wat daar geschreven is geldt ook nog voor
onze tijd. Niet in een brief, maar in 7 brieven
geeft de Heere een overzicht van het leven
en de leidingen met Zijn Kerk. Zeven is het
getal der volkomenheid en wijst op de wer
ken Gods in de wereld tot zaligheid van de
uitverkorenen.
De eerste brief is geschreven aan de
gemeente van Efeze, een van de meest
beroemde steden van Klein-Azie en ook de
hoofdstad. Het is de zetel van de Romeinse
proconsul, het middelpunt van handel en
beschaving, van wetenschap en kunst, maar
ook is zij de kerkbewaarster van de godin
Diana. In één woord, het was een machtig
bolwerk van de heidenen. De apostel Paulus
plantte hier de kmisbanier van Koning
Jezus, wat uitgroeide tot een bloeiende
gemeente. Nu schrijft Johannes: Schrijf aan
de Engel der gemeente van Efeze.
Engel betekent bode of gezant. Wij zeg
gen leraar of dominee, aan wie de zorg van
de gemeente is toebetrouwd. Dit is een grote
verantwoordelijkheid, want het gaat om
mensen, die op reis zijn naar de eeuwigheid.
Zonder ophouden moet zegen en vloek,
leven en dood worden verkondigd. Een zwa
re straf wacht degenen, die de mensen in de
bloemhoven jagen en niet de waarheid heb
ben verkondigd. Een engel is bode, die van
's hemelswege gezonden is. De Heere legt
een zware taak op hun schouders, zodat Pau-
lus zei: Wie is tot deze dingen bekwaam. De
Heere roept ze niet alleen, maar belooft dat
Hij ze in Zijn rechterhand zal houden.
De Heere zorgt niet alleen voor Zijn
knechten, maar ook voor de gemeenten,
want Hij wandelt tussen de 7 gouden kande
laren. Met Zijn mensehjke natuur is Hij in de
hemel, maar naar Zijn Godheid is Hij ook op
de aarde. Zijn oog is op de Kerk, niet alleen
in het algemeen, maar bijzonder tot bewaring
van Zijn inzettingen en Zijn Woord. Daarin
staat duidelijk, dat we de zonde moeten haten
en vheden. In dagen dat Satan oppermachtig
schijnt en de zonde niet meer als zonde wordt
gezien, dan is het nodig om te benadrakken
dat Gods volk alleen moet wonen. De Heere
ontgaat niets: Ik weet uwe werken. Voor een
alwetend God is niets verborgen.
Het geldt niet alleen voor wat openbaar is
en wat verborgen is voor de mensen, maar
Hij doorgrondt ook ons hart, ja. Hij ziet het
binnenste er van. Vele mensen bouwen op
hun eigen gerechtigheid, maar dat is de Hee
re ook bekend en dat is tekort voor een nim
mer eindigende eeuwigheid. Er is een volk
dat met die alwetendheid Gods te doen krijgt.
Dan gaan we onze zonden en tekortkoming-
sen leren kennen. Dan gaan we onszelf en
God kennen en komt er een droefheid over de
zonde en dat we God zijn kwijt geraakt. Heb
ben we dit nu al eens ervaren in ons leven?
Zonder kennis van onze ellende kunnen we
voor God niet bestaan. Ligt het leven dan in
de kennis der ellende? Nee, maar zonder die
kennis zullen we God niet nodig krijgen en
de verlosssing van Christus kunnen we ook
missen.
De Heere zag niet alleen de tekorkomin-
gen van de kerk, maar ook hun arbeid. Er
ging iets uit van die gemeente, je kon het
zien. Er was niets teveel voor de dienst des
Heeren. Er was een duidelijk onderscheid,
want de Griekse volksaard was losbandig,
maar de gemeente was ingetogen. Ze konden
niet overal in mee. Het is toch nodig om dit
ook te benadrukken in onze tijd. Zo dikwijls
wordt de vrije tijd gebruikt in de dingen van
de wereld en dan is er geen onderscheid te
zien dat we tot de kerk behoren. Dat is bij
zonder voor de jeugd een slecht voorbeeld!
Maar de Heere kent ook de lijdzaamheid van
de gemeente van Efeze. Ze zijn bespot en
vervolgd geworden. Niet zo zeer met vlese
lijke wapenen hebben ze zich verdedigd,
maar ootmoedig het kruis verdragen, ziende
op de overste Leidsman en Voleinder des
geloofs. Hij heeft het kruis verdragen en de
schande veracht. Zo waren ze navolgers van
Christus. De liefde Gods noopte tot weder
liefde. Ze haten die God haten, ook beminden
zij die God beminden. Daarom werd ook de
tucht gehandhaafd in de gemeente. Dit kan
toch niet gemist worden!
Paulus had reeds bij zijn afscheid gewaar
schuwd dat er wolven zouden inkomen, die
de kudde niet zouden sparen. De engel der
gemeente was op zijn hoede en zo heeft de
gemeente zich afgescheiden van de valse
leraars. De Heere maakte ze getrouw, dat ze
konden zeggen: uw liefde dienst heef me
nooit verdroten. Mag u dat ook zeggen, dat
de dienst des Heeren alles voor u is? Dat is
geen werk van onszelf, maar de Heere moet
al de eer er van ontvangen.
Toch is er ook een aanklacht tegen de
gemeente, dat ze hun eerste liefde hebben
verlaten. Ongemerkt is dat er een verachte-
ring is gekomen. Niet zo zeer uitterlijk, maar
inwendig. De Waarheid doet geen kracht
meer. Ze doen hun plichten nog wel, maar de
levende gesteldheid van het hart wordt
gemist. Ze bidden nog wel, maar er is geen
echte nood in de ziel, het is vormelijk. De
wereld is meer en meer gaan bekoren. Ze
hebben het afhankelijke leven verloren en
rusten op de weldaden. Zo is er een verachte-
ring gekomen in het geestelijke leven.
Is dit ook niet van toepassing voor onszelf,
de Kerk en ons volk? De Heere klaagt over
Zijn eigen kinderen. Dit moest ons met
droefheid vervullen, opdat de oorzaak werd
weggenomen. Als dit Woord in de ziel werd
ingedrukt, dan zouden we uitgaan om de
Heere te zoeken, dan konden we niet meer
buiten Hem.
Het is doodstil geworden in de gemeente
toen deze woorden hen werden voorgelezen.
De Heere dreigt om Zijn Woord van hen te
nemen, als ze zich niet zullen bekeren. Ze
moeten gaan zien, dat het eigen schuld is, dat
ze liefde Gods zijn kwijt geraakt; als ze dit
indachtig werden, dan zouden ze hun schuld
zien en gevoelen, maar ook bedroefd worden
om hun zonden en vragen of de Heere terug
wilde komen, al hebben ze er geen recht meer
op. De werking van Gods Geest kan niet
gemist worden bij aanvang en voortgang.
Efeze is een afschrikwekkend voorbeeld,
ook voor Nederlands Kerk, die ook de eerste
hefde heeft verlaten. Ja, we zijn reeds heel
ver van de Heere afgeweken, zodat Zijn dag
en geboden niet meer in ere worden gehou
den. Het leven heeft geen waarde meer van
de ongeborenen en de ouden van dagen. Wie
God verlaat heeft smart op smart te vrezen.
Dit geldt ook voor het persoonlijk leven en
daarom gedurig de oproep tot bekering. Dit is
een Gods werk, maar wij zijn wel verant-
woordeUjk voor onze daden.
Toch eindigt de Heere niet met een bedrei
ging, maar met een bemoediging voor de
Kerk, die mag overwinnen door de genade
Gods, want zij zullen straks, aan het einde
van hun leven, mogen ingaan in de heerlijk
heid die hun bereid is. Het is de belofte van
de eeuwige gelukzaligheid. Groot is het goed
dat is weggelegd voor Gods Kerk.
Dirksland
Ds. A. M. den Boer.
Vanuit de Gereformeerde Kerk van Oud-
dorp wordt op dinsdagavond 20 juli a.s. een
schurvelingentocht georganiseerd.
Onder begeleiding van ervaren gidsen
begint u aan een ongeveer 2 uur durende
tocht langs de verscholen akkertjes en ter
reinen waar verder niemand toegang heeft
om de natuur zo ongerept mogelijk te hou
den. Onderweg wordt er tekst en uitleg
gegeven over de aanwezige flora en fauna.
Na de tocht staat er in het kerkgebouw een
lekker bakje koffie of limonade klaar en is
er nog gelegenheid wat na te praten.
De tocht begint om 19.00 uur bij de ingang
van de kerk aan de parkeerplaatskant.
De deelname is gratis; wel staat er een bus
voor een eventuele vrije bijdrage. Iedereen
is van harte uitgenodigd deel te nemen.
Kinderen onder begeleiding.
Op zaterdag 17 juh a.s. is er weer een snuf
fel- en curiosamarkt in de zaal van Party
Centram 'Oostdam' aan de Jongkoenstraat
te Goedereede.
Er zijn vele koopjes te halen, zoals huis
houdelijke artikelen, klokken, horloges,
postzegels, munten, gouden kettingen, arm
banden, ringen, enz., teveel om op te noe
men. Bezoekers zijn welkom van 9.00 tot
15.00 uur en de toegang is gratis.
Tafel huren? Bel 'De Lepel', tel. (0181)
215813.
In dit berichtje wiUen wij alle deelnemers en
vrijwilligers bedanken, voor de inzet die zij
toonden voor, tijdens en na de stepmarathon
en sponsortocht.
Dankzij jullie medewerking kon de werk
groep een bedrag bij elkaar krijgen van
4.900,-. Dit geld zal ten goede komen aan
de bouw van een werkplaats voor weesjon-
gens in Bacau (Roemenië). We hopen dat
het project zo spoedig mogelijk voltooid zal
zijn, zodat de jongens aan hun opleiding
voor timmerman en metselaar kunnen begin
nen.
Met de marathon deden de jeugdverenigin
gen van de Chr. Ger. kerk en de Ned. Herv.
Gemeente van Sommelsdijk mee. De spon
sortocht werd gelopen door jeugd van de
Groen van Prinstererschool.
Van links naar rechts ziet u de deelnemers van de Groen van Prinstererschool, welke
van hun klas de meeste sponsors verzamelden. Samantha Kievit, Mare Bakelaar en
Jaap Buth. Natuurlijk willen wij ook alle mensen bedanken
die de deelnemers hebben gesponsord.
H. Kingmans
-12-
Het kan hun niet schelen, wat er met hen
gebeurt, als zij maar met volle teugen de
frisse lucht kunnen inademen. De atmos
feer in dit hok is vreselijk. En.dan moe
ten ze maar aanvaarden, wat er met hen
bekokstoofd wordt. Sinjeur Willemsz
hebben ze niet meer gezien. Eén van de
mannen, die eten bracht, heeft ten slotte
enkele woorden gesproken, op aandrin
gen van Gebhard. Ze zullen niet meer zo lang hier zijn.
Naar Vlissingen zullen ze worden gebracht. De stad ligt
vlakbij, aan zee.
Op de rede ligt een fregat voor Indië. Ze behoeven niet
ongerust te zijn. Alles komt voor elkaar. Hun uitrusting
wordt in orde gemaakt. Ze ontveingen alles precies vol
gens contract.
"Maar waarom laat die vent ons dan hier?" verzucht
Lémand.
"Om ons kapot te maken en murw te slaan", meent Geb
hard, die de spijker precies op de kop slaat.
Nu, dan heeft die gemene Rotterdammer zijn doel prach
tig bereikt. Want alle neiging tot verzet, zowel met de
daad als met de mond, is er radicaal uit. Er is slechts één
machtig verlangen: naar de vrije lucht. Ze moeten hun
longen vol zuigen, anders stikken ze hier.
Een nieuwe nacht behoeven ze niet meer in te gaan. Als
het avondeten is genuttigd - zij kunnen niet anders ver
klaren dan dat zij meer dan voldoende ontvangen hebben
in hun gevangenis - wordt medegedeeld, dat zij zich ge
reed hebben te maken.
Onder een vrij sterk geleide verlaten ze als het duister is
in de straten van Middelburg, het ongastvrije huis. Er
staat een stevige bries en de regen valt in stromen neer,
zodat hun kleren weldra doorweekt zijn. Maar dat belet
hun niet, om met volle teugen te ademen. Een gevoel van
vrijheid hebben zij terug. En de toekomst? Ze zijn er
onverschillig en stomp voor geworden. Door de verlaten
straten voeren hun geleiders hen langs een landweg,
waarna eindelijk huizen opdoemen en zij vernemen, dat
ze Vlissingen naderen. Weldra bevinden zij zich in een
boot, die met forse slagen over vrij ruwe golven geroeid
wordt naar een groot fregat op de rede.
Een periode van Jochems leven is afgesloten. Wat zal de
volgende brengen?
Ze worden verwacht. Dat is aan alles te merken. Boots
man Jeroen Jansz neemt hen in ontvangst en voert hen
naar het scheepsverblijf. Het is een man van weinig
woorden. Kort en goed deelt hij hun mede, dat zij opge
nomen zijn in de gemeenschap van 'De Arend', een gro
te Oost-Indiëvaarder, bemand met 600 matrozen en sol
daten. Morgenochtend worden de mannen op het voor
dek bijeengeroepen en zullen de scheepsartikelen worden
voorgelezen. Dan hebben zij goed te luisteren, want de
voorschriften moeten gehoorzaamd worden. Op poene
van de zwaarste straf "Hier zijn jullie kisten".
Ze kijken verbaasd op: kisten? Maar de bootsman laat
hen niet aan het woord komen. Ze zijn ondergebracht bij
de lichtmatrozen, zo deelt hij verder mee. Van de zee
vaart weten zij immers toeten noch blazen? Geen be
zwaar, zullen ze wel leren. Als ze maar willen.
Ze hebben hem voorts te volgen. Daar zijn hun slaap
plaatsen. Midscheeps. Verder moeten ze het vinden met
de anderen. Wie zijn dat? Je vindt er van alles onder.
Gemene tronies ontdekt Jochem, ook anderen, die sip lig
gen of zitten te kijken: misschien wel lotgenoten van hen,
die op dezelfde wijze geronseld zijn en nu hun naam is
gezet, zich bevinden in dezelfde positie als zij. Je doet er
niets aan. Afwachten wat er met je gebeuren zal.
Aan lange tafels in de grote kajuit zit een aantal matrozen
te dammen ofte schaken. Het is een heel onschuldig spel.
Ze zullen het nu wel laten, om iets anders te spelen.
Later verneemt Jochem, dat dobbelen en kaarten om geld
ten strengste verboden is. Dus je doet het niet vóór het
tijdstip, dat de Provoost nog verschijnen kan. En dan
moet je nog oppassen. Het is gebeurd, wordt die eigen
avond nog aan Goffe verteld, dat plotseling de Provoost
binnen kwam, toen een groep zat te kaarten. Tja, Leiden
was in last. Kielhalen, zo niet erger, was het voorland van
de overvallen gokkers. Wat hebben die toen gedaan? Ja,
wat doet een kat die in het nauw zit? Ze hebben de man
gekneveld en door de patrijspoort in zee doen verdwij
nen... Ziezo, er kraaide geen haan naar. In wat gezel
schap ben ik terechtgekomen dacht Goffe toen. 't Is me
een ruw stelletje...
Maar nu dammen en schaken ze. Het is een huiselijk
gezicht. Er wordt ook niet veel bij gepraat, geschreeuwd
of gevloekt, zoals bij kaarten en dobbelen. Het is werke
lijk rustig in de kajuit. Je hoort het golfgeklots van de
Westerschelde.
De aanwezigen kijken even op, als het viertal met de
bootsman birmenkomt en spelen dan weer door. De laat
ste dagen is zo iets gewoonte geworden. Het wordt tijd
dat er een eind aan komt. Ze willen gaan varen. Dat stil
liggen verveelt dodelijk. Ze hebben gehoord, dat nog
enkelen worden verwacht. Zijn dit soms die enkelen? Nu,
dan maar gauw het ruime sop kiezen. Indië wenkt voor de
bevaren zeeheden. De nieuwelingen zullen wel gauw
mores hebben geleerd.
"Julhe zijn ingedeeld in het Graaf Mauritskwartier",
hoort Jochem de bootsman zeggen. Hij kan even goed
Latijn spreken. Wat betekent dit? Dat vraagt Gebhard,
die het naadje van de kous wil weten.
Wat dat betekent? Dat horen ze wel nader. De bootsman
zegt alleen, dat er drie kwartieren zijn onder de scheeps
lui: het Prinsenkwartier, het Graaf Mauritskwartier en het
Graaf Emstkwartier. Als ze vast maar onthouden, dat zij
bij het Graaf Mauritskwartier behoren. De rest komt van
zelf. Dus als julhe kwartier opgeroepen wordt, dan ben je
erbij, heel eenvoudig, nietwaar? Hoor! Of ze even willen
luisteren?
Het is acht uur geweest. Met vervaarlijk geluid luidt de
scheepsbel. En dan klinkt een sten tors tem, die van de
Provoost:
Hoort, mannen, hoort
Van de wacht van de straat
Of de Provoost zal pand of geld rapen!
Niemand drinke hem dronken in bier of wijn
Het zal vanavond Prinsenkwartier zijn
Prinsenkwartier, houd goede wacht!
God die verleen ons een goede nacht.
Een goede nacht en goede vree.
Gelukkig en behouden reis daarmee.
Boven die zijn wacht is!
Naar kooi, die zijn beurt is!
Luidt de klok!
Verlost de man van het roer en den uitkijk!
Er komt beweging onder de mannen, van wie er naar
boven gaan. Dat zijn de lui van het Prinsenkwartier, die
nu opgeroepen worden, om wacht- en nachtdienst te gaan
verrichten. Het wordt al wat duidelijker: boven, die zijn
wacht is, heeft de Provoost geroepen. Die lui gaan nu. En
dan: naar kooi, die zijn beurt is! Dat wordt ook duidelijk.
Want iets later gaan allen, die niets meer te doen hebben,
naar hun slaapplaatsen waar het geurt als... ja, elke ver
gelijking gaat misschien mank, het stinkt er, met permis
sie gezegd. "Om van te kotsen", heeft Lémand opge
merkt.
De kooien zijn vlak op elkaar. Er kan nauwelijks een man
tussen dringen. En dan twee of drie boven elkaar. In een
kleine ruimte moeten nu eenmaal een groot getal mannen
samengeperst worden.
Jochem en de andere drie doen wat zij zien doen: naar
kooi gaan. Ze verlangen naar rust, misschien nog meer
naar eenzaamheid. Je wilt wel eens over je toestand den
ken, al kun je er niets aan veranderen, waar of niet?
Er loopt iemand langs de kooien. De bootsman is het niet.
Zeker een of ander commandant of zo. Wat hebben zij er
voor verstand van, van deze gemeenschap, die alle moge
lijke mensen herbergt? Er wordt ontzettend gevloekt.
(wordt vervolgd)
mmgÊmmmmmm/m^
FOCW* OKflAHTrEBEDnUF
