Oude herinneringen
aan Dirksland
Kledinginzameling
Tweedehands
boekenmarkt
Op monumentale boerderij lust en Last'
proeven van Flakkees Buitenleven
oiütiiiei'iiicuws
Zomerzaterdag 3 juli
Twee leerlingen met lof
geslaagd voor het
verkeersexamen 1999
OPHALEN OUD PAPIER
^AOmA
m^dag2jnUl9m
Naar aanleiding van het boek 'Dirksland,
voor wie het zien wil'Toen ik die adverten
tie in de krant las, dacht ik direct: "Nu, ik wil
Dirksland best nog wel eens zien".
Ik durf er echter niet meer op te hopen, dat ik
het persoonlijk nog eens zal komen bekij
ken, want de ouderdom die komt niet met
gebreken, maar de ouderdom is er, en de
gebreken zijn er!
Maar daarom was ik wel nieuwsgierig naar
dit boek, maar ik moest tot einde mei wach
ten eer ik het in mijn bezit kreeg. En toen
ging ik eens aan het doorbladeren, en kwa
men er weer verschillende gebeurtenissen in
mijn gedachten, die bij het lezen nog ver
sterkt werden.
De eerste kaart bracht al oude herinneringen
op uit mijn jeugdjaren, hiermede bedoel ik
dan de 30er jaren. Via de Vroonweg, die wij
vroeger de weg van Annemietje noemden,
kwamen we bij den 'Ouwen diek', reden de
oprit op langs het huisje van Pauw Mierop
en weer naar beneden kwamen we aan, wat
op de kaart op blz. 6 staat aangegeven als
Koe weg.
Dat noemden wij vroeger 'Het Koeieweeg-
je' dat Uep tot aan d'n buitendiek, en als we
die over Idommen waren we op het Gors, nu
de Slikken van Flakkee. Maar dat gebied
was in die jaren heel wat kleiner als nu. Toch
gingen we er veel heen, in de zomer zwem
men, in 't voorjaar krukels rapen en zeekraal
snijden, en in de zomer ook kamperen en
voetballen.
Maar bij laag water was het een heel eind
lopen eer je bij de geulen kwam waar de kru
kels lagen, en de zeekraal groeide. Dit laat
ste was er niet zoveel, en de krukels waren
maar klein. Die waren groter aan de Schen-
keldijk, toentertijd bekend als de hoek van
Struik.
Daar zaten ze aan de stenen, maar die moest
je wel omgooien om ze te vinden. Het was
feitelijk verboden, maar ik heb er nooit last
mee gehad. Nu ging ik niet zo dikwijls.
Maar terug komend bij de Slikken van Flak
kee zag je direct al onder aan d'n buitendijk,
een oud zwart bord, met witte letters die toen
al bijna niet meer leesbaar waren. Het zei:
Heeren voetballers Attentie, gebruik een
veld, een speelclub. Waarom dit er stond is
mij een raadsel, want het was maar een klein
lapje grond, en feitelijk te klein voor voet
balveld. Maar als jongens tilden we daar niet
al te zwaar aan. Wij waren al bUj dat we vrij
konden spelen, al moest je wel uitkijken
voor de koeien pannekoeken.
Maar het was toch heel wat vrijer als in het
dorp, want er was geen politie-agent Kramer
die onverwacht opdaagde en dan riep: "Hier
die bal". Als we er mee weg konden komen
deden we het natuurlijk, maar soms was het
te laat en had je het nakijken.
Jammer is het dat die kaarten zo fijn gedrukt
zijn dat men lang niet aUes kan lezen, ten
minste ik niet. Wel had ik vroeger die namen
horen noemen als: Deurlo, Verkensblok en
anderen, maar veel wist ik er toch niet van.
Ook de Blindeweg, vroeger meer bekend
onder de naam van Bosschietersweg, zo ge
noemd naar de stee, die een eindje vanaf de
Geldersedijk stond en bewoond werd door J.
Bosschieter.
De stee is in 1936 op een middag verbrand
door kortsluiting voor zover ik weet, maar
weer op gebouwd. Ik herinner mij nog dat er
geen pannendak op kwam, maar asbest golf
platen.
De Bosschietersweg üep niet zoals de ande
re polderwegen door naar den Ouden dijk,
maar liep dood tegen 'De Vlakte'Een naam
die ik in het boek niet meer tegenkom, maar
vroeger was dit de algemene naam. Er stond
een klein watermolentje dat het water enigs
zins op peil hield. Maar de naam 'De Vlak
te' is altijd geweest. Naar ik meen was het in
de winter, als er geschaatst kon worden, de
ijsbaan van de Usclub. De geloof haast dat de
naam van de Usclub ook 'De Vlakte' was.
De kaart op blz. 22 heb ik wel bekeken, maar
kan er niet veel uit wijs worden.
Al deze blokken staan aangegeven in geme
ten en roeden. Die kaar moet dus dateren van
voor de bebouwing. De Heul kan ik er enigs
zins uit herkennen, maar de Ring heeft een
geheel andere vorm als dat ik het gekend
heb.
En de Voorstraat is helemaal onvindbaar. De
lees wel dat in 1556 Dirksland van de koning
van Spanje (Philips II) toestemming kreeg
om de havenkaai en de noordlij cke wegen te
bestraten. Dan is die koning toch nog ergens
goed voor geweest! Ook van die bedijkings-
rekening snap ik niets (blz. 26). Je weet niet
wat het voorstelt letters of cijfers.
Misschien zou een Chinees er wat van kun
nen maken. Niettemin is de beschrijving van
het dorp erg interessant.
Er zijn in vorige fotoboekjes over Dirksland
al meerdere beschrijvingen gegeven over
kerk en orgel. Dus dat zal ik nu voorbijgaan.
Alleen wil ik nog vermelden dat ik de dienst
van het inluiden van de klokken op 27 okto
ber 1947 heb bijgewoond. De weet het nog
precies, want ik stond in ondertrouw en leef
de dus in de laatste dagen van mijn Dirks-
lands burgerschap. Daar werd ook een orgel
bespeling bij gegeven door, als Uc het goed
heb, Willem Hendrik Zwart. Nu de organist
bespeelde het instrument op volle capaciteit,
o.a. Psalm 122 met samenzang. Hij haalde
eruit wat erin zat, maar ik was toch even
bang dat de kerkramen zouden sneuvelen!
Hoe de klokken weer in de toren gebracht
werden is goed te zien op de foto's van het
boekje Dirksland in de jaren '50. Blz. 30
31Daar staat ook het oude ijzeren bruggetje
over de kerkgracht nog op. In hetzelfde
boekje blz. 23 staat de nieuwe stenen brug
Het is niet mijn bedoeling om kritiek te leve
ren op het boek, maar ik wil wel graag een
oneffenheidje gladstrijken over het stukje
'Klokgelui' op blz. 33. Vanaf de 20er jaren
weet ik dat in Dirksland de klok aUeen maar
geluid werd om 12 uur 's middags. In Mid-
delhamis en mogelijk ook wel op andere
plaatsen werd er om 8 uur geluid, 's morgens
en 's avonds. Maar in die tijd voor de oorlog
in Dirksland niet. Wij hadden toen ook in
Nederland de Engelse of wel Greenwich-
time en ook in de zomertijd de klok één uur
vooruit.
Maar in Dirksland hield de arbeidersbevol
king gewoon de oude tijd aan. En zo kon het
toen gebeuren, dat de klok geluid werd als de
tijd een uur aanwees. Tram en busdiensten
gingen gewoon met de zomertijd mee. Maar
dat de landarbeiders dat niet wilden zat wel
hierin dat het erg vroeg in de morgen was als
ze moesten beginnen.
In die tijd kon je in Middelhamis de klokken
horen luiden om 12 uur, maar in Dirksland
hielden ze dat voor 11 uur.
Met de komst van de Duitsers in 1940 ver
anderde dat, want die zetten de klokken op
de Duitse, dat is Middeleuropeese zomertijd.
En dat is na de oorlog zo gebleven.
In 't landwerk werd ook toen meest de tijd
aangehouden van 1 uur achter torentijd,
maar enkelen gingen nog heel oude tijd, dat
was VA uur achter de torentijd.
Toen in Dirksland de nieuwe klokken inge
luid waren is men ook begonnen met het 8
uur luiden 's morgens en 's avonds. Hier
voor werd alleen de kleine klok geluid en bij
begrafenissen en kerkdiensten de grote en de
kleine geluid. Dit is voor zover ik het mij kan
heriimeren.
Wat de kerktoren betreft heb ik in de oor
logsjaren ook torenwacht moeten doen voor
de luchtbescherming.
Toen zijn er in de spits rondom ramen inge
maakt zodat we beschut stonden tegen weer
en wind. Want het kon, vooral in de winter
bar koud zijn daar boven! Die ramen zijn er
zeker niet in gebleven? En waarom hebben
ze nu de wijzerplaten op de kant gezet in
plaats van in 't midden zoals dat bij de oude
houten wijzerborden het geval was? Een
voordeel is wel dat nu de kraaien er geen
nesten achter kunnen maken zoals bij de
oude.
Het water in de kerkgracht was in die tijd al
smerig, te smerig om de paarden te laten
drinken.
De bruggetjes boden een goede gelegenheid
om torren te vangen, en verder werd er van
alles in de kerkgracht gegooid zoals afwas-
water en kunstmestzakken gespoeld en ook
wel jonge katten verdronken.
In het boekje is ook nog sprake van enkele
predikanten die de Dirkslandse Hervormde
gemeente hebben gediend. De Catechismus
verklaring van ds. Joh. van der Kemp is in de
50er jaren nog herdrukt en uitgegeven door
de fa. Romeyn en v. d. Hof in Gorkum. Het
is gedrukt in zgn. nieuwe druk, want de oude
die hier en daar nog waren waren in de oude
druk. Ik heb dit boek in mijn bezit, maar een
preciese datum en jaar van uitgave wordt op
het titelblad niet vermeld. Van de Catechis
mus van ds. Brinkman bezit ik alleen het 2e
deel, en ds. Brinkman heeft deze Catechis
musverklaring geschreven in samenwerking
met ds. Hermannus Ferré, predikant te Drei-
schor. Uitgegeven in 1924 door C. Veld
hoen, Oud-Beijerland.
Nu nog iets over de huizen. Die huisnum
mers zeggen mij niet veel meer, dus moet ik
maar zo'n beetje raden wat het is. Daarvoor
ben ik trouwens al te lang uit Dirksland weg.
Maar Voorstraat 13 levert in dezen geen pro
blemen op, want de tekening op blz. 40 is
duidelijk genoeg. Het is het doktershuis. Een
hele rij vem bewoners wordt er bij genoemd,
wel interessant, maar ik heb het nooit anders
gekend als het doktershuis van dr. Boot en in
mijn prilste jeugd de voorganger van dr.
Boot, dr. Snijders-de Vogel. Deze was be
roemd om zijn vaardigheid in het kiezen
trekken.
Tandartsen waren toen nog dun gezaaid op
Flakkee, als ze er al waren, dus om een kies
te trekken ging je gewoon naar je huisdokter.
En daar was dr. Snijders-de Vogel goed in.
Want als kind kreeg je gewoon geen kans
om 'au' te roepen, want dan zei hij: "Ja, ik
heb hem al".
Tussen doktershuis en gemeentehuis was
een smal gangetje waardoor je in de wacht
kamer kon komen. Dat is er welUcht nog,
hoewel op de tekening niet zichtbaar.
Het vergrote gemeentehuis ken ik nu aUeen
van de tekening. Eerst was er naast het ge-
meentenhuis het postkantoor wat toch ook
een mooie voorgevel had, tenminste dat vind
ik. Toen het postkantoor naar de Zomerstraat
verhuisd wasus de leeszaal en bibliotheek in
gevestigd eiF kon je er boeken ruilen en
lezen, en in de winter boven figuurzagen en
houtsnijden. Dat ging uit van de kerk. (Ned.
Herv.) en stond onder leiding van de Herv.
Godsdienstonderwijzer Joh. Baart die er ook
zijn woning had.
De heb er heel wat avonden doorgebracht.
Verder beleefde de heer Baart niet altijd ple
zier van de opgeschoten jeugd, want er
waren nog al eens keetschoppers. Ook in de
leeszaal zelf waar het toch wel echt gezellig
kon wezen als er geen lastpotten aanwezig
waren.
Ook de damclub vond er onderdak in de eer
ste jaren van haar bestaan.
De zie dat mijn herinneringen een beetje lang
worden voor eenmaal, dus zal ik het nu voor
deze keer hierbij laten. (wordt vervolgd)
Met vriendelijke groeten,
S. Bal, 101-8920 Broadway Str.
Chilliwack B.C. v2p 5wl.
MIDDELHARNIS
Stichting Humana komt op dinsdag 6 juli
kleding inzamelen in de gemeente Middel
hamis.
Mensen die geen 'nee-sticker' op de deur
hebben, krijgen in de week voor de inza
meling een 'Humana-wereldzak' in de bus.
Vanaf 9.00 uur 's ochtends kunt u de
wereldzak aan de stoeprand plaatsen.
Woont u buiten de bebouwde kom en wilt u
wel kleding kwijt, dan wordt u verzocht de
kledingzakken in een van de kernen neer te
zetten. Wanneer u in een straat woont waar
geen vrachtwagens kunnen komen, dan
verzoeken we u de kledingzakken in een
wel bereikbare straat neer te zetten.
Humana sorteert de kleding voor verkoop
in de winkels van Humana en voor verzen
ding naar Afrika. De kleding die overblijft
wordt aan handelaren of recyclingbedrij
ven verkocht. De opbrengsten komen ten
goede aan structurele ontwikkelingsprojec
ten in Angola en Zambia. De projecten
bestrijken ge-bieden als kinderhulp, onder
wijs, herbebossing, bouw van scholen,
Aids-bestrijding en herintegratie van
vluchtelingen. Ook in Ma-leisië, provincie
Sabah, steunt Humana projecten. Deze pro
jecten omvatten uitsluitend kinderhuizen,
hier worden de kinderen van iUegale immi
granten opgevangen.
In Zierikzee:
Op zaterdag 10 juli a.s. organiseert de
Zeeuwse stichting 'Steun aan Israël' voor
de achtste keer een grote MARKT van
TWEEDEHANDS BOEKEN in Zierikzee.
Al meer dan 14 jaar verzorgt deze stichting
boekenmarkten in Zeeland. De reaktie van
bezoekers in Zierikzee waren de afgelopen
jaren steeds zeer enthousiast. Daarom wil
de stichting ook dit jaar weer in deze stad
een markt organiseren.
De BOEKENMARKT wordt gehouden
onder de BEUZE aan het HAVENPLEIN
bij nummer 17 te Zierikzee van 10.00 tot
15.00 uur. Bij regen staat daar alles toch
droog. Meestal vijf, soms zes keer per jaar
is de stichting in de gelegenheid een zeer
groot assortiment van uitgelezen boeken in
de provincie aan te bieden. Vooral in
romans is de stichting dit jaar zeer ruim
gesorteerd. Ook voor de verzamelaars en
snuffelaars is er wat te vinden, alsmede
voor hen die eenvoudige romannetjes zoe
ken voor de vakantie. Iets minder als vori
ge jaren zijn er studieboeken.
Door de ervaring hebben de vrijwillige
mede-werkers de boeken behoorlijk kun
nen sorteren en zijn de prijzen billijk, over
eenkomstig de kwaliteit. De boeken wor
den aangeboden op tafels.
De verkoop van de boeken is ten bate van
de ontginning van de Negev-woestijn via
het projekt door verdere ontwikkeling van
de Kibbutz Paran. Deze steun gebeurt in
samen-werking met Joods Nationaal Fonds
te Amsterdam.
SOMMELSDIJK
Zaterdag 3 juli komen de leden van het
mannenkoor 'Ons Koor' weer bij u
langs vanaf 9 uur. Wilt u het langs de
straat zetten, gebundeld, alstublieft.
voor het basisonderwijs
in de gemeente Dirksland
Edwin van Mourik van de CBS 'Prins
Johan Friso' uit Herkingen en Come Jelier
van de CBS 'Prins Maurits' uit Dirksland
zijn beiden met lof geslaagd voor het
schriftelijk en het praktisch gedeelte van
het verkeersexamen 1999 voor het basis
onderwijs in de ge-meente Dirksland.
Daarnaast waren er eervolle vermeldingen
voor:
Anneke Roozemond, Liesbeth Rooze-
mond, Alex Krouwel, Lauwrens Struik en
Arnold Menheere van de CBS 'De Regen
boog' uit Melissant; Ilona de Vogel van de
OBS 'Roxenisse' uit Melissaht; Berdine
Bakker en Maikel Kalle van de CBS 'Prins
Maurits' te Dirksland en Chris Buurman,
Frank van Dongen, Niels Haasnoot, Wen
dy Snoek en Sandra van der Voort van de
OBS 'De Inktvis' te Dirksland.
In totaal namen in de gemeente Dirksland
106 leerlingen deel aan het examen. Voor
het schriftelijk gedeelte van het examen
zijn alle deelnemers geslaagd. Voor het
praktische gedeelte zakten helaas 6 deel
nemers. Het beste gemiddelde resultaat
per groep voor het schriftelijk examen
werd gehaald door de 13 leerlingen van
groep 7 van de OBS 'De Inktvis' te Dirks
land met een ge-middelde score van ruim
37 punten.
De diploma's zijn op 15 juni aan de deel
nemers uitgereikt door de heer J. de Vries,
voorzitter van de afdeling Dirksland van
Veilig Verkeer Nederland. Alle deelne
mers ontvingen naast het diploma een but
ton met de tekst 'Ik ben goed op weg'.
De deelnemers die met lof zijn geslaagd of
een eervolle vermelding hadden kregen
bovendien namens de afdeling Dirksland
van Veilig Verkeer Nederland een boeken-
bon.
De van 1672 daterend hofstede 'Lust en Last' aan de Kokseweg in
Sommelsdijk leent zich bij uitstek voor een presentatie van het Flak
kees buitenleven. Op de boerderij van de familie Mijs wordt morgen
een 'landelijke' dag georganiseerd door de p.r.commissie Landbouw
Goeree-Overflakkee en KMTP/Groei en Bloei.
Jong en oud worden uitgenodigd nader kennis te komen maken met
wat ons platteland en de agrarische wereld te bieden heeft. Wie van
natuur, cultuur en historie houdt mag deze buitendag zeker niet missen.
Bezoekers hebben gratis toegang en zijn welkom van 10.00 en 16.00
uur. Een gevarieerd en creatief programma met boeiende activiteiten
staat borg voor een gezellige dag in de karakteristieke sfeer van het
Flakkeese polderland.
Borden vanaf de molen van Sommelsdijk en vanaf de watertoren van
Dirksland wijzen de weg naar 'Lust en Last' aan de Kokseweg.
Van 13.00 tot 16.00 uur rijdt een huifkar vanaf het Diekhuusplein
naar 'Lust en Last' vice versa. De laatste huifkar vertrekt omst
reeks 16.30 uur van 'Lust en Last'. De buitendag wordt om 10.00
uur geopend door de burgemeester van Middelharnis, mevrouw
De Vries-Hommes. i