Als klokkeluijders
Vakantie vieren in het mooie Hongarije
Tips/weetjes
Oudste wijnroute van
Hongarije populairder dan ooit
Tips/weetjes
EIIAtfOei-tllEUWS
We schrijven het jaar 1518. Het moet een
héle onderneming zijn geweest: enkele
leden van het gemeentelijk bestuur en
enkele leden van de parochie van Sint-
Catharina, aan wie Goerees kerk en toren
zijn gewijd, verlaten de stad Goedereede
via het Antwerpse Poortje - ter hoogte
van de huidige Groenmarkt - om via het
veer op Antwerpen uiteindelijk naar
Mechelen te reizen, ten einde daar een
torenklok te bestellen.
Informatie over
Hongarije
PAGINA 11
Vrijdag 2 juli 1999
Uit Mechelen was ook de bouwmeester van de kerk en van de
toren van Goedereede afkomstig, en die waren zo in de smaak
gevallen dat al op voorhand alle vertrouwen bestond in het pro
duct van de eveneens Mechelse klokkengieter Joris Waghe-
vens.
Over de te bestellen klok had men duidelijke ideeën. Zij moest
in alle windrichtingen versierd worden met Neptunuskoppen,
Goedereede was tenslotte een zeevaardersplaats! En Sint
Maarten moest er óók op. Want in Goeree was de kerk - zéker
sinds de gigantische stadsbrand van 1482 - ook sociaal actief.
En natuurlijk mocht Joris Waghevens een afbeelding van Sint
Joris erop plaatsen én de straatnaam van z'n gieterij: de Catha-
rinastraat (dat deed ie uit concurrentie-overwegingen, want
Joris' neefje was pok klokkengieter en heette óók Joris.) En
natuurlijk werd Maria niet vergeten. Ook al weegt ze meer dan
1500 kilo - 'Mijn stem is liefelijk en daarom ben ik Maria
genoemd' werd de randspreuk van de klok.
In 1519 werd ze voor 't eerst geluid, en nadien bij alle gebeds
tijden, bij branden en overstromingen, bij feesten en partijen.
Ook in 1522 toen Adrianus VI, die eerder pastoor was van
Goedereede, paus werd in het verre Rome, hoewel het gezien
de trage berichtgeving uit die tijd niet verwonderlijk zal zijn
dat dit pas in 1523 gebeurde, het jaar waarin Adrianus stierf.
Hoe wanhopig zal Goerees' koster in 1566 aan het klokken-
touw hebben getrokken tijdens de beeldenstorm, maar hoe blij
ook zal hij in 1572 zijn geweest zijn dat ie geen vespers en der-
geUjke meer hoefde te luiden in het eindeloze ritme van de
gebeden, én - hij was nu calvinist - het beeld van de heilige
Catharina was best wel makkelijk in het hof, als vogelver
schrikker.
In 1628 snelde de mare de komst van Piet Heins Zilvervloot
vooruit. Als de vloot door het Goereese Gat vaart luidt de klok
kenluider zich doof: in één klap het - wat we tegenwoordig het
bruto nationaal product noemen - in handen van de republiek!
Enkele jaren daarvoor telde Nijnge Dimmens' dochter in haar
cel onder het oude gemeentehuis de nachtelijke klokslagen...
Haar wacht de brandstapel. De beul, speciaal overgekomen uit
Den Haag, moet haar wakker houden. Hoewel ze al bekend
heeft: 'ja, ze had omgang met de Duivel, hij heette Jacob en
kwam uit Sommelsdijk. De horens op z'n hoofd bedekte hij
met een rood mutsje'Klokslag 8 uur zal ze verbrand worden
op de markt...
'Vloeiplanken! Vloeiplanken!' De nachtwaker luidt de nood
klok. 'Springvloed en storm! Goereeërs, allemaal je bed uit!
Zandzakken voor je deur!' Eeuw in eeuw uit.
Je zal er maar het slachtoffer van zijn geworden: geronseld
voor de Oost Indische Compagnie. De kans dat je terugkwam
was erg klein: botbreuken door het werk in het want, scheur
buik door vitaminengebrek, een dolk tussen je ribben bij een
kroegruzie. Het laatste wat je van je vaderland hoorde was de
liefelijke stem van de Goereese toren.
1778: De klok roept een groter aantal kerkgangers. De eilan
den Goeree en Overflakkee zijn verbonden en Stellendam
kerkt voorlopig in Goeree.
1815: Waterloo. De gehate Fransen worden 'uitgeluid'. Goe
ree, uitgemergeld door het verbod op de zeevaart, ziet ze met
plezier de barakken op De Pad verlaten!
1943: Eindelijk weer een zeereis voor de klok, op naar Duits
land! 'Mijn stem is liefelijk' dreigt ten onder te gaan aan kan
ongebulder. Van 1500 kilo brons kun je aardig wat kogels
maken... Gelukkig laat de schipper z'n schip zinken en komt
de klok weer terug.
1953: Liesje, een gehandicapt jongetje van de Ooievaarsdijk,
wordt begraven. Slachtoffer van de watersnood. Klokgelui en
het geluid van knerpend grind verenigen zich op het kerkhof.
1999: Net voor de eeuwwisseling... Mevrouw Leemhuis-
Stout, Conunissaris van de Koningin in de provincie Zuid-Hol
land, komt naar Goedereede om het uitgebreide carillon in
gebruik te nemen. Vijftig klokken telt de beiaard, waarin opge
nomen de klok van Joris Wagevens uit 1519. Dat ze nog lang
moge blijven luiden!
Uit: de openingstoespraak van A.J. Kastelein bij de ingebruik
neming van het carillon te Goedereede op donderdag 24
junijl.
Natuurlijk kom je In de archieven van de Gemeente Goederee
de ook een en ander tegen over de 'klokke luijder'. Hier een
gedeelte uit archiefstuk 189:
De wakers, als tegelijk klokke luijders zijnde, sullen
gehouden sijn, voor de predicatien, of voor den aan
vang van den Godtsdienst, zoo in de week als des zon
dags met de groote kloek te luijden, ook sullen sij sulks
moeten doen, zoo menigmaal het in anderen gevalle
nodig is, dat met deselve klokke geluijd worde, tsij bij
brand of anderzinds, zoo als van oudt gebruijkelijk is
geweest.
Aldus gedaan en gearresteert bij Burgemeesteren en
Schepenen der stede Goedereede, den 20^ augustus 1751.
Actieve ontspanning
Wijnboeren
Bronnen voor iedereen
Wijn-Informatie
Toeristisch interessant
Balatonmeer van wijn
Rustig vaarwater
Sbm Jnfonaatie over HongaiiHe
er» \M SaJaiwtmeer kufttucon-
tdet (geinen met
Postbus 91&44,
Tel, :83t)'32ö9ÖS2,-
Fax 078-^72833;
http://www.hun0info.ni
Bij de ingebruikname van Goerees' carillon.
^'hen, 'i^Én mmy/>^tüt/ M M anMifx fei/^/Hmilt ü/)i/-^tf'itAd'i A/VXft
fmiuJé.
Tussen Boedapest
en boerderij
Op anderhalve dag rijden van Nederland ligt een ideaal vakantie
land voor gezinnen met kinderen. Dat rustige strand of juist die
boeiende stad, Hongarije heeft het in huis.
Oude kastelen en ridderverhalen
spreken tot de verbeelding. Jonge
mensen kunnen hun hart ophalen in het
plaatsje Siófok aan het Balatonmeer.
Elke zomer vinden hier ridderspelen
plaats. 'Ridders' in traditionele kleding
geven demonstraties hoe er eeuwen
terug werd gevochten om Hongarije.
Boogschieten en paardrijden zijn
enkele van de attracties die er te zien
zijn.
Ten noorden van Boedapest, in het
gebied van de Donauknie, ligt een
bijzonder dorpje: Hollókö. UNESCO
heeft het oude dorpsdeel tot één van
de werelderfenissen verklaard. Alles
verkeert er in dezelfde staat als een
eeuw geleden. Bezoekers vinden er de
woonhuizen met hun karakteristieke
stijl, een oud postkantoor, de crèche en
restaurants waar plaatselijke speciali
teiten worden geserveerd. Dit gebied
In het Stadspark in Boedapest vinden toeristen replica's van
bekende Hongaarse gebouwen door de eeuwen heen, een
dierentuin en een thermaal bad.
Auto's moeten in Hongarije buiten de bebouwde kom ook
overdag verplicht dimlicht voeren.
Veel winkels in Hongarije zijn op zaterdagmiddag al gesloten.
wordt al lang bewoond. Er zijn dan ook
veel ruïnes en oude kastelen te vinden.
Vanaf het rond 1900 gebouwde Vissersbastion (Halaszbéstya) in Boedapest
kunt u genieten van fantastisch panorama over de Donau en Pest.
Boedapest is zo'n 2000 jaar oud en
biedt veel bezienswaardigs zoals de
prachtige kettingbrug over de Donau.
In de mooie omgeving van Boedapest
zijn oude kastelen en ongerepte natuur
te vinden. Enkele kilometers ten noor
den van de hoofdstad ligt in de Donau-
bocht het voormalige kunstenaars
stadje Szentendre. Boedapest biedt
ook voor kinderen leuke uitstapjes.
Zoals het postzegelmuseum of één van
de zwembaden van de stad. Ook de
brandweer heeft een eigen museum.
In het zuidoosten van het land ligt de
Laagvlakte, een Ideaal gebied voor
wandel- en fietstochten.
Voor mensen die het drukke Neder
landse leven met hun gezin voor enkele
weken willen ontvluchten, heeft Honga
rije de rust van het plattelandsleven.
Gasten kunnen hier hun vakantie
doorbrengen In een rustieke dorpssfeer
en genieten van het leven op een
boerderij. In deze wereld van wijn
maken en klederdracht helpen de
gasten mee in het leven op de boerderij.
Er wordt kennis gemaakt met hand
werken, de dieren worden gevoerd;
kortom, bezoekers leren wat het
landleven inhoudt. Dit soort toerisme
wordt steeds populairder in Hongarije.
Er ontstaan steeds meer accom
modaties.
Thermaalbaden in Hongarije zijn er niet
alleen voor mensen met reuma, iede
reen die van een ontspannend bad
houdt kan van deze faciliteiten gebruik
maken.
Zo is het bad van Gunaras, vlak bij de
plaats Dombóvar, geschikt voor ieder
gezinslid. Er is een thermaalbad van
55 graden C, een geneeskundige
vleugel, zwembaden en kinderbadjes.
Op het nabijgelegen meer kan geroeid
worden, op campings zijn fietsen te
huur.
In Hongarije kan het hele gezin op veel
manieren een onvergetelijke vakantie
beleven: jong en oud, bezoekers die
rust zoeken of juist actie, en degene
die van het stadsleven houdt, of van
de rust van het land.
Hollókö: de UNESCO heeft het oude stadshart
uitgeroepen tot 'werelderfenis'.
In 1999 staat Hongarije in het teken van Wijn Gastronomie. Niet
verwonderlijk, want het land kent een rijke wijnbouwgeschiedenis.
Stierenbloed enTokaj Aszü zijn voorbeelden van wijnen met een
grote nationale en internationale erkenning.
Hongarije is opgedeeld in 20 wijnregio's.
Door de grote variëteit in bodemsoorten
en zonne-uren staat elke regio garant
voor een typische eigen smaak. In de
wijnregio van Villóny-Siklós, in zuid-
Hongarije, ligt de één van de meest
bezochte Hongaarse wijnroutes. Deze
route van Palkonya tot Mariagyüd is de
oudste wijnroute van het land.
Ondenweg zijn veel oude wijnkelders
geopend voor publiek, kan men traditi
onele werktuigen en hulpmiddelen be
kijken en kan men diverse wijnsoorten
proeven, leder jaar worden er meer
wijnkelders opengesteld voor het
publiek. Daarnaast vinden er talrijke
evenementen plaats om het de bezoe
kers optimaal naar de zin te maken.
De wijnstreek van Villany-Siklós is het
enige gebied in Hongarije waar meer
rode wijn dan witte wijn wordt geprodu
ceerd. Het aangename klimaat met een
warme luchtstroom afkomstig van de
Middellandse Zee is bijna submediter
raan. Het gebied rond Villóny leent zich
dan ook goed voor het telen van rode
druivensoorten, tenwijl het gebied rond
Siklós zich kenmerkt door de productie
van witte wijnen.
Informatie over het wijngebied van
Villan-dry-Siklós of over andere wijnre
gio's in Hongarije staat in de folder 'Wijn
Atlas, de wijngebieden van Hongarije',
een speciale uitgave van het Hongaars
Bureau voor Toerisme.
Balatonmeer^ de
^zee' van Hongarije
Eén van de grootste attracties van Hongarije is het Balatonmeer.
Er gaan miljoenen toeristen naar dit schitterende meer met zijn
prachtige natuurgebieden en eindeloze oevers. Elk jaar staat de
bevolking van de plaatsen rond het Balatonmeer weer klaar om
de bezoekers gastvrij te ontvangen.
Waar zich nu het grootste zoetwater
meer van midden-Europa bevindt, lag
vroeger een uitgestrekt, vruchtbaar
weidelandschap. De herder, die zijn
goudharige schapen daar liet grazen,
raapte er op zekere dag een steen op.
Op die plaats, begon water te vloeien.
Daaruit ontstond het wonderschone
meer. Dit verhaal moeten we met een
korreltje zout nemen, omdat we nu
weten dat er miljoenen jaren geleden
een zee golfde in het westen van
Hongarije.
De bodem werd na verloop van tijd
ondieper en het gebied veranderde
door vulkanische werking. Zo ontstond
het Balatonmeer.
Tegenwoordig valt er op het glinste
rende wateroppervlak veel te beleven.
Toeristen kunnen er zeilen, zwemmen,
roeien of lekker achterover op het
strand van de zon genieten.
Voor wie dat wil, zijn er in de omtrek
diverse uitstapjes te maken. In Héviz is
een thermaal meer en aan de noord
oeverzijn de bekende basaltorgels van
de Dolomieten-hoogvlakte te zien.
Rond het Balatonmeer liggen diverse
interessante plaatsen die een bezoek
waard zijn.
Door de vulkanische activiteiten van
miljoenen jaren geleden, werd het
gelsied vruchtbaar.
De berghellingen lenen zich dan ook
prima voor druiventeelt. Een oud
gezegde luidt: 'waar de druiven zich in
Al ruim 4000 jaar wonen er mensen rond het Balatonmeer.
's Winters, als het water bevroren is, zijn er zeil-sleewed-
strijden op het meer.
Zelfs op het diepste punt is het Balatonmeer nauwelijks meer
dan 12 meter diep.
Vanaf Boedapest is het Balatonmeer ongeveer één uur rijden.
De oevers van het Balatonmeer zijn vanwege hun geringe
diepte juist voor kleine kinderen erg geschikt.
het Balatonmeer spiegelen, wordt
goede wijn gemaakt'.
Ook de traditionele visgerechten zijn
typisch voor de streek rond het Balaton
meer. Bij een ontspannen vakantie
hoort lekl<er eten en drinken. Daar wordt
hier absoluut voor gezorgd.
Van veel plaatsjes rond het meer begint
de naam met Balaton. Overal zijn
campings, hotels of pensions.
De drukste stad is Siófok, een toeris
tencentrum met hotels, villa's weekend-
huizen en stranden. Er is een open
luchttheater met folkloristische shows
en popconcerten.
Voor bezoekers die van het uitgaans
leven houden, zijn er nachtclubs,
internationale restaurants en veel
csarda's, dat zijn Hongaarse eetge-
legenheden.
IVIensen die rustiger vaarwater zoeken,
kunnen genieten van verder gelegen
plaatsen met mooie natuurgebieden of
van een zeiltocht op het meer.
Zo biedt de streek rond het Balaton
meer voor elk wat wils, lui relaxen aan
het strand of intensieve actie op de
dansvloer.
Zeilers en surfers kunnen hun hart ophalen op het Balatonmeer
