Aan het monument zelf zit ook een stukje
geschiedenis. Het is bekostigd uit de zgn.
'ondersteuningskas'. De gelden uit deze kas
waren bijeengebracht om de nabestaanden
van oorlogsslachtoffers financieel te onder
steunen. Later zijn de uitbetaalde gelden
terugbetaald en werden deze o.a. aange
wend voor de oprichting van dit monument.
Het is gemaakt van materiaal dat afkomstig
is van de twee hardstenen straten van het
Torenwachtershuis dat in de Oostdijk
stond. Deze straten waren door de Wehr-
macht opgebroken. Op 4 mei 1951 werd het
monument officieel onthuld. Medio
maart/april 1982 is er een gedenkplaat op
aangebracht. Op deze plaat staan de namen
vermeld van de oorlogsslachtoffers uit
Ouddorp.
Het unieke van de dodenherdenkingen met
de schoolkinderen te Ouddorp is hierin
gelegen, dat ieder jaar een andere naam van
deze gedenkplaat in de herinnering geroe
pen wordt. Aan de betreffende persoon
wordt op de beide basisscholen extra aan
dacht besteed door het kennis nemen van de
omstandigheden waaronder en de plaats
waar hij/zij overleden is. De betrokkenheid
vanuit de gemeente met dit gebeuren is bij
zonder groot. De burgemeester en andere
bestuurlijke vertegenwoordigers van de
gemeente Goedereede geven acte de pre
sence, waarbij de burgemeester de verza
melde schooljeugd alsmede de familieleden
en belangstellenden toespreekt.
Dit jaar wordt in het bijzonder stilgestaan
bij Theodorus Franciscus Witte, onder
zijn vroegere dorpsgenoten beter bekend als
Door Witte. Het bijzondere van deze her
denking is, dat de familie eigenlijk nooit
een officieel doodsbericht van hem heeft
ontvangen. De gegevens van zijn vermoe
delijke dood door verdrinking berusten
voomameUjk op het verslag van een mede-
opvarende.
Wie was Door Witte?
Door werd geboren op 10 juli 1916. Hij
was het negende kind in het vissersgezin
van vader Jan Witte en moeder Maria
Witte-Breen. Na Door werden nog vijf kin
deren geboren. Jan Witte viste met de Oud
dorp 23. Het is te begrijpen, dat, waar
zoveel kindermonden gevuld moesten wor
den, het niet altijd een vetpot was in huize
Witte. Ze woonden aan de haven te Oud
dorp. Door moest al vroeg mee naar zee om
mee te helpen de kost te verdienen. Hij
leerde daardoor het varensleven van jongsaf
aan. Zo groeit Door op in de tijd tussen
twee wereldoorlogen. Evenals zijn leeftijd
genoten deelt hij in de voor- en tegenspoe
den van het bestaan. Dan breekt de Tweede
Wereldoorlog uit. Een tijd van kommer en
kwel. Dit gaat ook het gezin van Jan Witte
niet voorbij. Op 17 april 1944 overlijdt
moeder Witte in het ziekenhuis te Dirks-
land. Een hele slag voor het gezin, in het
bijzonder voor vader Witte. De slagen hou
den niet op. In de nacht van 23 op 24
november 1944 zorgt zoon Jan met twee
andere Ouddorpse jongens, Arie Bakelaar
en Dirk Tanis voor veel opschudding, voor
al onder de Duitse bezetters. Ze zien in die
nacht kans om met 14 Armeniërs in de
Ouddorpse reddingsboot de "Maasvlakte"
te ontsnappen en veilig het bevrijde Bra
bant te bereiken. De volgende dag wordt
vader Witte door de Duitsers meegenomen
voor verhoor naar het gemeentehuis. Daar
wordt hij bijna de hele dag vastgehouden.
Hij kan echter naar eer en geweten verkla
ren niets af te weten van het 'hoe en wan
neer' van de ontsnapping van zijn zoon.
Deze had bewust niets aan zijn vader en
andere gezinsleden verteld. Wegens gebrek
aan bewijs laten ze hem tenslotte weer naar
huis gaan, vol zorg over de lotgenoten van
zoon Jan.
Dan breekt op 20 december 1944 de
beruchte razzia op Goeree Overflakkee uit.
Alle mannen van 17 - 40 jaar worden
gesommeerd zich te melden. Wie het niet
doet wordt bij ontdekking neergeschoten en
bij niet-ontdekking voor hem een familie
lid. Onder de vele Ouddorpers die deze dag
en de volgende worden weggevoerd
bevindt zich Door Witte en enkele van zijn
broers. Vader Witte blijft met een hart vol
verdriet en zorgen achter. In één jaar tijd
onherroepelijk gescheiden van zijn vrouw
en wie weet ook van een aantal van zijn
kinderen. Zal hij ze nog levend terug zien?
Met vele anderen wordt Door van Ouddorp
naar Middelharnis getransporteerd. Van
daar gaat het onder erbarmelijke omstan
digheden naar Rotterdam, Amsterdam,
Kampen om uiteindelijk in Hamburg te
recht te komen. Vanwege zijn ervaring op
schepen wordt hij tewerk gesteld op een
groot koopvaardijschip, dat vluchtelingen,
meest vrouwen en kinderen, vanuit Oost-
Pruisen via de Oostzee naar Kopenhagen
brengt. Dit als onderdeel van de omvang
rijkste evacuering tot dan toe in de geschie
denis.
In de laatste maanden van de Tweede
Wereldoorlog vluchtten enige miljoenen
Duitse burgers en soldaten in barre kou van
Oost Pruisen, Koerland en Pommeren naar
het westen. Over vrijwel onbegaanbare
wegen verliep hun tocht. Ze hadden één
doel voor ogen: uit handen van de opruk
kende Russen blijven. Eind januari 1945
werden de eerste schepen naar het oosten
gestuurd om hen te halen. Al spoedig bleek
evenwel dat er te weinig schepen beschik
baar waren. Toch werden circa twee mil
joen vluchtelingen over zee vervoerd.
Wie denkt bij zulke berichten niet aan de
huidige stroom vluchtelingen vanuit Joego
slavië?
In het boek "Blijvend Gedenken" van D.
Hoogzand staat het relaas vermeld van de
ondergang van de "Goya", het schip waar
op Door Witte voer. Aangevuld met nadere
gegevens luidt dit als volgt.
Maandagmorgen 16 april 1945. Op het
schiereiland Hela in de Dantziger Bocht
drommen tienduizenden mensen samen.
Het zijn vluchtelingen, meest oude mannen,
vrouwen en kinderen, gewonden en solda
ten. Het is een beeld dat vanaf januari 1945
in vrijwel alle havenplaatsen in het noorden
van Polen te zien is. De verzamelde mensen
hopen over zee weg te kunnen komen. Er
zijn al verschillende transporten voor hen
geweest. Het in- en ontschepen en de over
tocht naar bijvoorbeeld Kopenhagen of
andere steden in het westen is niet zonder
gevaar. De Russen bestoken de schepen
vanaf de wal, vanuit de lucht en vanuit zee.
Er zijn dan ook bij deze zogenaamde
"Aktion Rettung über See" een 80-tal sche
pen verloren gegaan!
Daaraan denken echter de wachtenden op
de wal van Hela niet. Zij hebben maar een
doel voor ogen: op een van de schepen zien
te komen, die enkele honderden meters uit
de wal voor anker Uggen. Vannacht zijn ze
aangekomen. Het grootste schip heet de
"Goya". Het ziet er bizar uit. Het is hele
maal in camouflage-kleuren geschilderd.
Wie het niet zou weten, denkt bij het zien
van de "Goya" aan een aantal betonblok
ken, die her en der over elkaar liggen.
Onder de camouflage schuilt echter een
voor die tijd uiterst modem en vooral snel
vrachtschip. Gebouwd in Oslo, 1940 werd
het januari 1942 door de Duitsers in beslag
genomen en enigszins verbouwd om mee te
helpen de glorie van het Deutsche Reich te
vergroten. Met een snelheid van 18 zeemij
len ontloopt het gemakkelijk de gevaarlijke
vijandelijke U-boten. Nu is het schip inge
zet voor transport van mensen, waar het
duidelijk geen accommodatie voor heeft.
Maar nood breekt wet! Onder de beman
ningsleden bevinden zich waarschijnlijk
drie Hollanders, die gedwongen arbeid ver
richten, ver van huis en haard. Het zijn
Chris Oostrum, ene Kuijt en Door Witte uit
Ouddorp(!).
De Ijevelhebber van het schip, kapitein
Plünnecke weet wat hem te wachten staat
bij Hela. Het schiereiland ligt voortdurend
onder Russisch artillerievuur en de schepen
in de haven en op de rede moeten de hele
dag rekening houden met luchtaanvallen.
Deze morgen om 07.05 uur vindt de eerste
Russische aanval vanuit de lucht plaats. Uit
het grauwe wolkendek schieten plotseling
de Sowjet bommenwerpers tevoorschijn.
Onmiddellijk begint het luchtafweer
geschut te blaffen. Het is echter onbegon
nen werk. In golven van 6 tot 9 vliegtuigen
tegelijk vallen de Russen aan, dood en Ver
derf zaaiend onder de duizende wachtenden
en de honderden die in kleine scheepjes in
de haven op weg zijn naar de grotere sche
pen voor de kust. De taktiek is: eerst bom
men afwerpen, vreselijke bommen, die bij
het neerkomen op het wateroppervlak uit
elkaar spatten en daarbij duizenden splin
ters wegschieten over het water, die door
hun geweldige vaart en kracht scheepswan
den openscheuren en mensen doden. Daar
na komen de vliegtuigen laag over het
water scherend terug en bestoken met de
boordmitrailleurs alles wat op en in het
water beweegt. Dan volgt weer een bom
bardement. Alles wat op de rede van Hela
drijft is Russisch doel "Vernietiging" is
het parool van de aanvaller: Totale ver
nietiging van kinderen, vrouwen en man
nen." Voor de Russische piloten zijn het
allemaal slechts 'Hitlerhonden', die niet
anders dan de dood verdienen. Als vliegen
sterven de mensen: kinderen, moeders,
grijsaards, gewonden, soldaten: allen ster
ven in deze bommenhagel.
De "Goya" komt er bij deze eerste aanval
redeUjk gunstig af. Maar nauwelijks hebben
de overlevenden van de eerste luchtaanval
zich enigszins hersteld of daar stort om
08.30 uur zich een nieuwe bommenwer-
Die letzte Fahrt der Goya endete am 16. April 1945 um 23.52 Uhr, acht Minuten vor Mittemacht.
Zwei Torpedos, abgefeuert von dem sowjetischen Unterseeboot L 3, zerrissen das Schijf.
Es sank innerhalb von sieben Minuten in ein 78 Meter tiefes Grab aufden Grund der Ostsee.
(Zeichnung: Ostsee-Archiv Heinz Schön)
OUDDORP - Woensdag 28 april a.s. zullen de leerlingen van groep 7 en
8 van de beide basisscholen alhier weer verzameld staan rond het oor
logsmonument, dat zich bevindt op de hoek Dorpsweg/Hazersweg. Het
is een beetje hun monument. Sinds 1987 hebben immers ieder jaar, rond
de dodenherdenking van de gevallenen uit de Tweede Wereldoorlog,
leerlingen uit de groepen 7 en 8 bij het monument plechtig een krans
gelegd ter nagedachtenis voor hen, die vielen. De leerlingen uit groep 8
dragen met deze handeling als het ware de morele adoptie van het
monument over aan de leerlingen van groep 7. Een en ander is destijds
op initiatief van de Stichting Februari 1941 en in samenwerking met de
Gemeente Goedereede van start gegaan. De Stichting Februari 1941
stelt zich ten doel het levend houden van de herinnering aan het verzet
tijdens de bezetting door Nazi-Duitsland en de strijd die ter verkrijging
van de bevrijding in binnen- en buitenland is geleverd.
perseenheid vanuit de lucht op hen. De eer
ste bommen vallen naast de "Goya". Bij de
derde of vierde aanvalsgolf komt een bom
op het schip terecht, vlak voor de brug. Het
bovendek wordt voor een gedeelte openge
reten. Kapitein Plünnecke stormt met een
door bomscherven bloedend gezicht uit de
stuurhut. Na tien minuten is de aanval voor-
bij.
De schade die de voltreffer op de "Goya"
aangericht heeft, is groter dan eerst wordt
aangenomen. Al gauw blijkt, dat op de
conamandobrug bijna geen ruit meer heel is,
verschillende stroomkabels zijn gebroken
en wat het ergste is, het moderne instru
ment om onderzeeboten tijdig te signaleren
is volledig onklaar.
Zo snel als de doodseskaders verschenen,
zo snel zijn ze ook weer verdwenen. Op de
rede van Hela blijft echter een onbeschrij
felijke chaos achter: jammerende kinderen,
snikkende moeders, biddende grijsaards,
gewonden die om hulp roepen en... vele
doden.
Het lijkt wel of de bommen het signaal
geweest zijn voor de stormloop op de sche
pen. Er is geen houden meer aan. Met hon
derden bestormen ze lichters, pramen, kot
ters en andere boten, die hen aan boord van
de voor de kust liggende "Goya" moeten
brengen. Het schip torent hoog boven het
bijna gladde water uit. Het is een trieste
lading, die de "Goya" aan boord krijgt:
lichamelijk en geestelijk gebroken mensen,
op wiens gezicht de wanhoop en de doods
angst van het overleefde bombardement
nog te lezen is. Onophoudelijk ratelen de
laadkranen, gewonden slepen zich aan
boord of worden omhoog getakeld. Over de
neergelaten valreep en de over boord han
gende touwladders slepen de vluchtelingen
zich met inspanning van hun laatste krach
ten aan boord. In enkele uren tijds belanden
zo duizenden aan boord, waaronder twee- a
driehonderd gewonden. Het stinkt naar
etter, van bloed doordrenkte verbanden en
ongewassen mensen. Niemand stoort zich
eraan. Er wordt geen scheepslijst met
namen aangelegd. Er wordt alleen geteld,
waarbij nog niet eens opgenomen worden,
de velen, die als het ware illegaal, langs
ankerkettingen en overboord hangende tou
wen in het schip klimmen.
De klok van de commandobrug wijst 14.30
uur aan als voor de derde keer op die dag
Sowjetbonmienwerpers de haven en de rede
van Hela aanvallen. De eerste formatie,
bestaande uit 22 vliegtuigen concentreert
zijn aanval allereerst op de haven van Hela,
op de mensen die bezig zijn in boten, kot
ters, pramen en andere kleine scheepjes te
stappen, die hen naar de voor de kust lig
gende "Goya" of een van de andere daar
wachtende grotere schepen zullen brengen.
Ook is de aanval gericht op de mensen die
nog op de kade van de haven staan te wach
ten. Dat zijn er nog duizenden: vrouwen,
kinderen, grijsaards en ook soldaten, waar
onder veel lichtgewonden. Ze staan daar als
een muur, zij aan zij. Niemand doet ook
maar een stap achteruit. Wie vooraan staat
heeft immers de grootste kans om met een
vaartuig de "Goya" te bereiken!
Rechtop staat de mensenmuur op de kade.
Dan vallen de bommen.... Dan vallen de
mensen... de mensenmuur wankelt, stort
ineen. Wat overblijft: muurresten.... Men
senresten! In enkele seconden verstikt een
zee van bloed en tranen de hoop van hon
derden, die eindigt in een verschrikkelijk
lijden en sterven.
Na enige minuten van verlammende ontzet
ting breekt paniek uit onder de overblijven-
den. Mannen, soldaten stormen naar voren
en springen in het koude water van de
haven om desnoods zwemmend de op
enkele honderden meters afstand liggende
"Goya" te bereiken. In een mum van tijd
zijn alle bootjes, pramen en kotters overvol
en varen af naar de wachtende "Goya". Het
water is volop in beroering van varende
schepen en zwemmende mensen. De
"Goya" wordt omringd door tientallen vaar
tuigen, die om het hardst proberen langszij
te komen om hun mensenlading af te leve
ren.
Dan stort zich de volgende formatie bom
menwerpers vanuit de wolken uit en richt
zich op de "Goya"! Bommen vallen in de
wirwar van mensen en vaartuigen die de
"Goya" omringen. De toestand, die hier
door ontstaat is verschrikkelijk. Een kleine
bom slaat een meter voor de brug door het
dek van de "Goya" naar binnen en veroor
zaakt brand in de timmermanswerkplaats,
die zich daar bevindt. Met vereende krach
ten wordt de brand geblust. De materiële
schade bij deze aanval is geringer dan de
schade die onder de mensen is aangericht.
Om 18.00 uur meldt de officier, die met het
inschepen belast is, aan de kapitein op de
brug: "Wij hebben minstens 7000 mensen
aan boord, na de 6000 waren we niet meer
in staat om nauwkeurig te tellen, namen
worden niet opgenomen, lijsten niet aange
legd, slechts ieder weet voor zichzelf wie
aanboord is!"
Daar de "Goya" een vrachtschip is en geen
passagiersschip, geeft dat bij het aan boord
zijn van zo'n groot aantal mensen, waaron
der gewonden en zwangere vrouwen, veel
problemen: er zijn maar enkele toiletten,
onvoldoende sanitaire ruimtes, enz.
7000 mensen: geen arts, slechts twee hulp
verpleegsters, zwemvesten voor 3500 men
sen, dus voor de helft van de mensen, red
dingsmiddelen, zoals vletten en vlotten
slechts voor 300, maximaal 400 mensen.
Deze zijn bovendien nog extra vastgesjord
en afgedekt. "Alleen God kan ons nog hel
pen" zegt kapitein Plünnecke, terwijl hij
voorzichtig de wond aan zijn kin betast, die
door een bomsplinter veroorzaakt is.
Om 18.10 uur geeft hij het bevel: "Valreep
en touwladders inhalen.We varen weg. Ik
kan niemand meer aan boord nemen!"
Als de ankers gelicht worden en de "Goya"
in beweging komt, is het schip nog omringd
door tientallen volgeladen kleine vaartui
gen. De "Goya" vaart weg zonder hen!
Een eindje uit de kust wordt het konvooi
gevormd. Het bestaat uit de "Goya" met
7000 mensen aan boord, de "Mercator" met
5500 mensen en de stoomboot "Kronen-
fels" met 2500 mensen aan boord. Deze
drie vrachtschepen worden beschermd door
de mijnenvegers "M 256" en "M 328", als
mede de tot sleepboot omgebouwde water
tanker "Agiër" Alle zes schepen zitten
tjokvol met mensen. Mocht er met een van
de schepen wat gebeuren, dan is het eigen
lijk onmogelijk om mensen van elkaar over
te nemen!
Om 19.00 uur precies vaart het konvooi
weg met bestemming Kopenhagen. Hoe
wel de "Goya" 18 knopen kan lopen, wordt
afgesproken bij elkaar te blijven en niet
harder te varen dan 11 knopen. Dat is na
melijk de maximumsnelheid van de "Kro-
nenfels".
Het konvooi volgt in de vallende duisternis
de kortste diepwaterroute. Daar loopt het
weliswaar gevaar getorpedeerd te worden
door duikboten; maar de kustwateren zijn
evenmin veilig in verband met de aldaar
voorkomende mijnenvelden. Er valt een
gestage motregen, waardoor het zicht be
perkt is. De zee lijkt ingeslapen en verla
ten.
Dat is echter maar schijn.
Daar is kapitein Plünnecke op de "Goya"
zich terdege van bewust. Gekweld door een
al dagenlang durende koorts en gehinderd
door de verwonding aan zijn kin, vraagt hij
om 23.40 uur, dus enige tijd voor midder
nacht, aan zijn officieren naar de positie
van zijn schip. Als hij het antwoord hoort,
schrikt hij. Hij herhaalt zachtjes voor zich
uit: "Ongeveer 12 zeemijlen vanaf
Stolpmünde.Weinigen aan boord, behal
ve hij, weten dat op deze plaats 30 januari
1945 de "Wilhelm Gustloff' door een Sow
jet U-boot getorpedeerd is en met meer dan
5000 mensen zonk en dat diezelfde Russi
sche onderzeeër enkele dagen later, op 9
februari bijna op dezelfde plaats het
gewondentransportschip "Steuben" met
3000 gewonden aan boord door twee tor
pedo's in de grond boorde. Hier in 70 meter
diep water liggen de "Gustloff" en de
"Steuben" op de bodem van de zee en 8000
dode mensen!
De ongerustheid van kapitein Plüimecke is
niet ongegrond. Sinds uren ligt in deze
omgeving van de Oostzee de Russische on
derzeeër "L 3" op de loer en wacht op het
konvooi, dat in de vroege avond het schier
eiland Hela verlaten heeft. De "L 3"
behoort tot de elite-onderzeeërs van de
Sowjetvloot. De laatste aanval van de "L 3"
op 31 januari 1945 was echter een misluk
king geworden. Het betrof een aanval op de
"Gap Arcona" een passagiersschip dat met
8000 mensen aan boord vanuil de haven
van Gotenhafen was vertrokken. De afge
vuurde torpedo's misten hun doel. Een
tweede mislukking kan de conunandant van
de "L 3", kapitein 3e klasse Vladimir Kon-
ovalov, zich niet permitteren. Om 23.52
uur, acht minuten voor middernacht, krijgt
hij de "Goya", het grootste schip van het
konvooi in het vizier van zijn periscoop. Op
hetzelfde ogenblik geeft hij het bevel:
"Vuur!" Weinige ogenblikken later scheu
ren twee torpedo's de scheepswanden van
de "Goya" open. De eerste torpedo scheurt
de wand van het voorschip over verschil
lende meters open. De tweede torpedo treft
midscheeps en vernietigt de Machinekamer.
Twee zware explosies en hoge steekvlam
men doorklieven de donkere nacht, gevolgd
door rondvliegend hout, inventaris en licha
men. Het gegil en geschreeuw van mensen
in doodsnood weerklinkt mijlenver over de
zee. In de ruimen ontstaat paniek onder
degenen, die de explosies hebben overleefd.
Zij zoeken naar familieleden en rennen naar
de trappen om het binnenstromende water
te ontvluchten. Tientallen springen over
boord. Door het gedrang worden velen
onder de voet gelopen en dood gedrukt.
Ook bij de trappen naar het sloependek
dringt men bijeen om te trachten in de sloe
pen het schip te verlaten, maar omdat deze
zijn vastgesjord en afgedekt duurt het veel
te lang. Met een geweldig lawaai breekt het
schip middendoor en zinkt met een sissend
geluid in de diepte. In de korte tijd van
Als het schip in de diepte verdwenen is, zet
zich in het water voort, wat aan boord
begon: de taaie worsteUng om lijfsbehoud.
De hulpverlening door de begeleidende
schepen komt slecht langzaam op gang. De
duisternis en de motregen belemmeren het
uitzicht. Meerdere drenkelingen worden
meer dood dan levend aan boord getrok
ken. Velen zijn bezweken, de geborgen
lichamen stapelen zich op de schepen op.
Om 08.00 uur in de morgen van 17 april
liggen de schepen van het konvooi weer op
koers naar het westen. Twee schepen ont
breken: de "Goya", die nooit meer een zee
bevaren zal en de stoomboot "Mercator",
die met 5500 vluchtelingen aan boord
direct na de voltreffer op de "Goya" het
bevel van de commandant van het konvooi
krijgt om met volle kracht en wisselende
koersen naar Kopenhagen op te stomen om
ook niet het doelwit van een Sowjetonder-
zeeër te worden, 's Middags komen de
overgebleven vier schepen aan op het
eiland Rügen. Hier worden de gewonden
bijeen verzameld en de doden aan land
gebracht om te worden begraven. Terwijl
de konvooischepen al op weg naar Rügen
zijn, vinden Duitse snelboten aan het eind
van de morgen nog enkele verkleumde
drenkelingen op de plaats waar de "Goya"
is gezonken. Voor hen komt 11 a 12 uren
na de ramp nog redding. Hoewel de getal
len van overlevenden in de diverse bericht
gevingen verschillen, mag worden aange
nomen, dat 334 mensen deze catastrofe
hebben overleefd. 6666 mensen verloren
het leven en vonden merendeels een graf in
de golven. Voor het verschrikkelijke lijden
en sterven van deze duizenden, meest vrou
wen, kinderen en grijsaards werd Vladimir
Konovalov, commandant van de Sowjet
onderzeeër "L 3" onderscheiden met de
hoogste Sowjet-onderscheiding die het
Russische leger kende, hij werd "Held der
Sowjet Unie". Voor hem waren de 7000
mensen op de "Goya" niet meer dan "Hit-
leraanhangers", die de dood verdienden.
Na de bevrijding van Nederland, 5 mei
1945 komen verschillende van de wegge
voerden uit Ouddorp in groepjes op wagens
weer terug. Vijf van de zes weggevoerde
zonen van Jan Witte zijn weer terug mogen
keren tot de hunnen. Wat een blij weerzien!
Maar waar is Door? De zussen gaan telkens
kijken als er weer nieuwe teruggekeerden in
het dorp aankomen. Telkens keren ze ook
weer teleurgesteld naar huis terug. Dat huis
is trouwens niet meer het stenen huis op de
haven. Dat is door de Duitsers afgebroken.
In plaats daarvan is er een houten 'keet'
opgetrokken onder aan de dijk, met hout
dat door de Duitsers verschaft is. De deur
van het houten huis moet 's nachts van
vader Witte openblijven. Stel je voor dat
Door eens plotseling zou komen, dan moet
hij toch niet aan een gesloten deur komen!
Zo gaan er maanden heen waarin de fami
lie tussen hoop en vrees leeft. Totdat een
zekere Kuijt uit Katwijk in Ouddorp ver
schijnt. Hij vertelt uit eigen ervaring van de
ramp met de "Goya". Hij is een van de laat
ste drenkelingen die na 12 uren op het
koude water van de Oostzee te hebben
JX
'■'l:
«ea .25.&,*5
Heus rg ere ofmun. ;sste l la
Has fe g r y- l
HHïaïadstr. 5ö
^Vi4*-
\C4-4x*»/<L
Setr.
"So^a"
rLchten vcrsc.txedener 3es.~jtisj;;irsmi?lia'ler 1st das - -
a-: lö.--^*? iQfcié« X34-p€Jotr3ffer bei Ie la. ia ferlstst f,
/•j-
li-te'l^"
&'5i!atrose
tocliST.aat
ilU.&leKtr.
Sryi .1.1:,.,';
Eraasir, Herbert
iansQier, ï.llri,«iS
«»iss,-5er, Frl*4ricft
-^iMs&St Hichard
tack»ir4, Eras*
Traitaer, «-alter-
2'/» 12.1900 n'trnt.'
7. 1.189-5 *'«'''«^-
g,. ?.I92l firm.
10. 2.1925 '-*#.é>Wl«^r
13. 2.132? «^J**.
5.12.1310-? #».^«.-^ff
2*.ia«19l9i ^'d'-it***f
13. è;W2ê:m-^\
J
IP»'
zeven minuten, 420 seconden(!) zinkt het
schip naar de zeebodem, een 78 meter diep
graf vormend voor duizenden en nog eens
duizenden mensen.
Op de het konvooi begeleidende mijnenve
ger "M 256" noteert de dienstdoende offi
cier van de wacht in het oorlogsscheeps
journaal het volgende bericht:
"Goya" zinkt om 24.00 uur op 55 graden,
13,5 minuten Noorderbreedte en 18 graden,
20 minuten Oosterlengte. Waterdiepte 78
meter. Met de redding van de schipbreuke
lingen wordt begonnen.
Achter dit bericht van een 20-tal woorden,
dat in geen enkel Duits legerbericht ver
meld, door geen enkele nieuwslezer ver
spreid, door geen enkele krant afgedrukt en
door geen enkele radiozender uitgezonden
is, verbergt zich de grootste scheepvaartca
tastrofe aller tijden. Militair in 28 woorden
uitgedrukt!
gedobberd, opgepikt is door de Duitse snel
boten. Hij vertelt dat hij met Door verschil
lende tochten op de "Goya" gemaakt heeft.
In de nacht van 16 op 17 april 1945 is hij
hem echter uit het oog verloren. De hoop
verdwijnt, de harten rouwen om een gelief
de zoon en broer.
Door Witte was een van de zeer velen, die
vielen door het geweld van de wrede Twee
de Wereldoorlog. In hem gedenken wij hen
allen en ons meeleven gaat uit naar de
nabestaanden!
Bronnen:
"Blijvend Gedenken" - D. Hoogzand,
uitg. Boeken Vroegindeweij, Middelhar
nis
"Ostsee '45. Menschen, Schiffe, Schik-
sale" - Heinz Schon, Stuttgart 1983
"Schip vergaan....zevenduizend doden"
- Siep Zeeman
Jaarlijkse plechtigheid adoiitie
oorlogsmonument te Ouddorp
2e van links: Theodorus F. Witte, 3e van links: Jan Witte
K
l/V"''^Tt*''*''*"**^^^''
y^iy*y*NiW(K^*
is.ii. lijn.
l.Cffz.
3.Cffj.
Fu.& fens.
2l.'nï.8 rtar.s
.ta
'e».
ij, 1^5
