Overdenking
uit de
Heilige Schrift
HET
rjKUkVENSTER
Onkreukbaar?
Dam- en Schaakver
eniging Dirksland
Op de zeef van satan
Wekelijks gasverbruik
Wederom topposities
Toyota in TUV Auto
Report '99
Oud papier Herkingen
VERVOLGVERHAAL
-^^
Blik op kerk ^^y
en samenleving Cj
- Een nieuwe bijbelvertaling
- De Godsnaam
- Feministische frustraties
Het kan voor hen die de kerkelijke pers bij
houden, geen nieuws meer zijn dat er wordt
gewerkt aan een nieuwe vertaling van de
bijbel. De Statenvertaling van 1637, die
nog altijd in ere is ter rechterzijde van de
Gereformeerde Gezindte, is voor velen al
allang een gepasseerd station, maar ook de
vertaling van het Nederlands Bijbel
Genootschap (1951) blijkt inmiddels verou
derd en aan vervanging toe te zijn.
Inmiddels is vorig jaar een proeve versche
nen van de nieuwe vertaling, met de bijbel
boeken Esther, Prediker, Jona en Handelin
gen, en deze proeve heeft nogal wat kritiek
uitgelokt. Het doel dat de organisatoren
voor ogen staat, een bijbel die aanvaardbaar
is voor heel het Protestantisme, zal er voor
lopig wel niet komen. Daarvoor liggen de
theologische standpunten te vèr uit elkaar.
Nu doet zich in de kring van de voorstan
ders van een nieuwe vertaling een probleem
voor. Een probleem dat opgeworpen is door
vrouwelijke theologen, en dat betrekking
heeft op de vertaling van de Godsnaam. In
het Oude Testament wordt die Naam vele
malen genoemd als JHWH, voorheen (ten
onrechte) als "Jehovah" gevocaliseerd,
tegenwoordig meestal als "Jahweh". Het is
een Naam Die Zich bijna niet laat vertalen,
het betekent zoiets als "de Zijne", "Hij Die
er is", "Hij Die erbij is", enzovoorts.
Tot heden werd deze Naam veelal vertaald
met HEERE (hoofdletters) of met HEER.
Maar - vinden de dames-theologen. - dat
kan in 2000 echt niet meer. De bijbel is van
zichzelf al dominant-mannelijk genoeg, en
wanneer God "Heer" genoemd wordt zou je
die feodale gedachten alleen maar in de
hand werken. Bovendien zijn er tal van
vrouwen die incest-ervaringen hebben en
op hen zal "Heer" helemaal vervreemdend
werken.
Vorige week was er in Amsterdam een
samenkomst van zo'n tweehonderd vrou
wen (ze hadden er een kerk voor afge
huurd) om met elkaar te spreken over de
mogelijke vertalingen van de Godsnaam.
Sommigen pleitten voor alternatieven (de
Levende, de Ongenoemde, de Eeuwige) en
velen waren van mening dat het beter was
de Naam JHWH maar vertaald te laten. Dan
kon ieder zelf er iets bij invullen.
Wanneer het niet zo'n ernstige zaak betrof
zou het bijna lachwekkend zijn... Vrouwen
die op deze manier hun feministische frus
traties uitleven, en die serieus stemmen
over de vraag met welke Naam de Heere
God genoemd moet worden. Als zij enig
besef hadden van het wonder dat de Heere
Zijn heilige Naam aan ons, mensen, bekend
wil maken, zouden ze hun mond niet meer
open durven doen. En het is minstens zo
gênant dat theologen van professie serieus
op hun argumenten ingaan.
Waarnemer
-^;^/.V»^
Deze vraag- en antwoordrubriek staat geheel ten dienste van de lezer die
er kostenloos gebruik van kan maken. Uw vragen op velerlei gebied kunt u
sturen aan: Redactie Eilanden-Nieuws, Postbus 8, 3240 AA Middelharnis,
met in de linkerbovenhoek 'Vragenrubriek' vermeld. De vragen worden
door deskundigen beantwoord en zullen binnen enkele weken na de inzen
ding compleet met antwoord in deze rubriek worden gepubliceerd.
LINKi QECHTS
De laatste tijd wordt veel gesproken over
links-.en rechtsdraaiende vloeistoffen. Wat
wordt hiermee bedoeld?
Antwoord: Melkzuurmoleculen hebben
een eigenschap dat ze, in een oplossing
door een bepaald lenzensysteem in een
zogenaamde polarimeter bekeken, een
kleurschifting te zien geven. Door het
draaien van de lens dooft dit verschijnsel
uit. De aanduiding links- of rechtsdraaiend
hangt van dit polarisatieonderzoek af.
Behalve dit natuurkundige verschijnsel is er
geen onderscheid. Meestal zijn beide soor
ten aanwezig, men spreekt dan van een
racemisch mengsel. Het is dr. Moerman
geweest, die bij de samenstelling van zijn
succesvolle dieet voor kankerpatiënten
pleitte voor het gebruik van melkproducten
met rechtsdraaiend melkzuur. Dat zegt niets
over de kwaliteit maar wel over de gebruik
te bacteriën. Volgens hem zou het rechts
draaiend melkzuur gezonder zijn omdat het
eigen melkzuur van de mens ook naar
rechts draait. Maakt een melkfabriek bij de
bereiding van Yoghurt of kwark gebruik
van de Streptococcus thermophilus, dan
ontstaat rechtsdraaiend melkzuur, en wordt
de melk aangezuurd met de Lactobacillus
bulgaricus, dan zal het linksom draaien. De
samenstelling van het produkt is wel gelijk,
maar de afbraak van het linksdraaiende ver
loopt trager. Met name voor babyvoeding
wordt linksom draaiend melkzuur afgera
den. Gezonde volwassenen zouden daarvan
weinig of geen schade ondervinden. De
gebruiker kan niet controleren, hoe de bac
teriën draaien en daarom staat het nu op
vele verpakkingen vermeld.
HOED OP or ar
Met veel belangstelling lezen we uw leuke
en leerzame antwoorden in uw vragenru
briek. Nu heb ik dan ook een vraag: moet
een bruidsmoeder nu wel of niet haar hoed
ophouden als de bruidsfoto wordt gemaakt?
Antwoord: Bij een stijlvolle bruiloft pas
sen de naaste familieleden zich aan aan de
kleding van het bruidspaar. Gaat bijvoor
beeld de bruid in het wit, dan dragen de
wederzijdse moeders lange japonnen met
hoed en handschoenen. Hetzelfde geldt
voor het maken van de groepsfoto: draagt
de bruid een hoed, dan is het gebruikelijk
dat de moeders ook een hoed dragen. Maar
uiteindelijk moet u het zelf weten of u nu
wel of niet met een hoed ter bruiloft gaat.
EEN KRttQPttRKIET
Onze - overigens levendige parkiet - krabt
en bijt zich veel onder de veren. Wat kan de
oorzaak zijn?
Antwoord: De meest voorkomende reden
voor grasparkieten om te krabben is de aan
wezigheid van mijten. Dit zijn vaak mijten
die van het voer komen en - behalve dan
het krabben - geen probleem zijn voor de
parkiet. Bij centrale verwarming en zeer
droge lucht kunnen huidschilfers voor jeuk
zorgen. Het ruien en vervangen van veren
geeft vaak aanleiding tot krabben. Dat moet
ook want de veren moeten "uitgepakt" wor
den. Daarnaast is het mogelijk dat een ont
steking van de huid een probleem is. Maar
dat moet u kunnen zien omdat dan de huid
rood of ontstoken is. In dit laatste geval
moet u de ontsteking (laten) behandelen
door een dierenarts.
Er zijn maar weinig auto's
die dat kunnen zeggen.
Gelukkig is Van Lint Auto
schade gegarandeerd
kreukherstellend. Met de
modernste apparatuur
zetten we uw auto weer op
het juiste spoor.
Onze spuiterij heeft een
reputatie hoog te houden
en we geven 2 jaar Focwa
garantie op de uit de kreu
kels gehaalde autoschade.
Sommelsdijk (0187) 482292
Zierikzee (0111)414794
van Lint autoschade
Maakt het goed!
Uitslagen van maandag 22 - 2 - '99
DAMMEN- afdeling 1:
M. van 't Geloof - G. Smits1 - 1
W. Stolk - A. Los 3 - O
H. Keuvelaar - Joh. Wolfert 3 - O
C. van Welie - C. van Prooyen3-0
DAMMEN - afdeling 2:
Jac. Wolfert - K. de Jong3 - O
P. van der Groef - M. Poortvliet1 - 1
C. van der Kroon - J. v. d. Groef1 - 1
H. de Munck - W. Nieuwland 1 - 1
SCHAKEN:
W. de Vos - J. Trommel O -1
D. Wolfert - W. Knöps1 - O
A. Knöps - H. Zorge1 - O
W. Stolk - J. C. de JongO - 1
arGEMENOE BttTIKiTOF
Tijdens mijn vakantie heb ik een mooie
batikstof gekocht. Bij het wassen geeft hij
wel erg af, ook nog na een paar wasbeurten
met azijnwdter. Weet u de oplossihg?
Antwoord: Wij vrezen van niet. U schrijft
niet waar u de stof gekocht heeft. In Indo
nesië bijvoorbeeld worden veel kleurstoffen
^van plantaardige herkomst gebruikt, deze
stoffen zijn meestal minder kleurvast en
geven daardoor sneller af. In Europa ken
nen wij wel manieren om katoen duurzamer
te verven. Het afgeven zal wel steeds min
der worden, er zal dus niets anders opzitten
dan om de batikstof in ieder geval apart te
wassen.
TRaNENCESREK
Hoe komt het toch dat men niet kan huilen
als daar toch wel een aanleiding toe
bestaat?
Antwoord: Tranen dienen er voor om het
bind vlies van de oogbol vochtig en zuiver
te houden. De tranen worden afgescheiden
door de traanklieren. Het traanvocht wordt
afgevoerd naar de neusholte via de traan-
buisjes. De vorming van het traanvocht
staat onder controle van het zenuwstelsel en
wordt niet alleen gestimuleerd door de
droogheid van het bindvlies maar ook door
emotionele factoren. Nu is de ene mens
meer gevoelig voor gemoedsaandoeningen
dan de ander. De productie van traanvocht
door een aandoening kan zo gering zijn dat
het door de traanbuisjes afgevoerd kan wor
den, het huilen valt dan niet op. Een ander
daarentegen kan zoveel vocht produceren
dat de tranen letterlijk over de wangen big
gelen. De mate van gevoeligheid voor emo
ties is aangeboren en kan moeilijk veran
derd worden.
Simon, Simon, zie, de satan heeft u
zeer begeerd om te ziften als de
tarwe, maar Ik heb voor u gebeden,
dat uw geloof niet ophoude.
(Lukas 22 vers 31 en 32)
Jezus is met Zijn discipelen in de Paaszaal.
Het Avondmaal is gehouden en de Heere
bereidt Zijn discipelen vóór op de vreselij
ke scheiding.
Wat viel het Hem zwaar om de drinkbeker
te drinken, die de Vader Hem op de hand
gezet had. Hij wist volmaakt wat Hem te
wachten stond. Nog enkele uren en Hij zou
overgeleverd worden in de handen der men
sen. Ja, der mensen, niet zoals Hij ze ge
schapen had, maar zoals ze geworden
waren door de zonde. Mensen die haten
kunnen als een duivel; die in dolle woede
Hem zullen bespringen om Hem van het
leven te beroven.
Was deze smart Hem alleen aangedaan
door Zijn vijanden, het zou te dragen ge
weest zijn, maar ook van Zijn geliefde dis
cipelen is Hem het kruis niet weinig ver
zwaard. Er schuifelt ook na het heengaan
van Judas uit de Paaszaal nog een slang
door de jongerenkring. Ook hier, ja juist
hier, waar het uiterste zal worden gedaan
om zondaren zalig te maken, is satan pre
sent. Want rekent erop dat satan veel aktie-
ver is in de kerk dan in de danszaal. Hij
komt met groter kracht van verleiding tot
Gods kinderen dan tot de kinderen der we
reld.
Hier is het dat satan de aanval inzet door
één van de trouwste discipelen van Jezus;
hij kiest Petrus uit om Jezus' werk te verij
delen. En daarbij maakt hij gebruik van Pet
rus' zwakheid. Want juist de zwakheden der
verlosten zijn bij de satan bekend.
De discipelen zijn in gevaar, maar in het bij
zonder Petrus; hij hoort tot de mensen, die
beter praten kunnen dan luisteren. Hij hoeft
maar een halve preek te horen om de toe
passing al klaar te hebben, maar die toepas
sing is dan ook meestal een verkeerde.
Simon, Simon, de satan zal u schudden op
de zeef, totdat het u begint te duizelen. En
dat waarlijk niet om het goede over te hou
den, integendeel, hij zal de zeef schudden
zolang tot kaf met koren vergaan is. Dan zal
het uitkomen, dat Petrus niet beter is dan
Judas. Dat de kerk even slecht is als de
wereld. Dat God zich gruwelijk vergist heeft
in Zijn kinderen. En satan zal lachen, scha
terlachen van helse vreugde.
Petrus heeft het antwoord al klaar. Hij be
seft wel dat er gevaar gaat dreigen, maar
laat Jezus maar niet bang zijn, hij. Petrus is
er ook nog! En al zouden ze allemaal bang
zijn, hij niet!
Nee, in de nacht van Jezus' zifting, zou Hij
op de trouw en kracht van Petrus aan kun
nen!
Wat een grenzeloze oppervlakkigheid, wat
een schuldige onkunde! Hierdoor gaf Petrus
blijk nog niets van Jezus' lijden om zijnent-
wil te verstaan.
Maar Jezus trekt nogmaals aan de teugels
van dit hollende paard. Petrus, rots, gij zult
Mij verloochenen. Maak u maar vast gereed
voor de strijd.
De onnozelen komen haastig met een paar
zwaarden aandragen, alsof Jezus dat zou
bedoelen. Dan zegt Hij: het is genoeg, laat
Ik er nu maar niet meer over praten.
O, hoe weinig hebben ze ervan begrepen!
Als schuldige, overmoedige kinderen staan
ze aan de rand van de afgrond. Maar de
satan staat in volle wapenrusting klaar om
hen ten val te brengen. En of hij ze nu ten
val brengt door ze met het zwaard te doen
slaan of door hen aan te porren om Christus
te verloochenen, dat blijft hetzelfde. Het
geldt voor beiden: „Ik ken u niet",
O, hier moeten wij leren dat wij niet beter
zijn dan Petrus. Want hoe dikwijls vertrou
wen wij niet op onze eigen kracht? Wij heb
ben al wat nederlagen geleden door de ver
leiding van de satan en door het vertrouwen
op eigen wijsheid of sterkte.
Tegen iedere vijand lijd ik de nederlaag, als
ik hem niet overwin door het geloof in
Christus. Een Christus, die leed en stierf en
overwon voor mij.
Leest het goed, geliefden! Uw slaan met het
zwaard is verloochening, evenals uw zeg
gen: ik ken Hem niet.
Zonder Mij, zegt Jezus, kunt gij niets doen.
Indien ons oog niet op Jezus geslagen is,
zijn wij aan het vallen. Dan liggen wij op de
zeef, en de satan schudt totdat wij duizelen,
geen raad meer weten en zeggen: „O, God,
hier kom ik nooit meer uit".
En dat gaat zolang totdat wij zien dat wij
zwak zijn, stof zijn en niets meer. Totdat wij
gaan roepen: „Heere, help mij, want ik ver
ga"-
Maar dan, als Petrus plat ligt in zijn verloo
chening van Jezus, als satan het voor elkaar
krijgt om hem in het stof te slingeren, dan
blijft Christus staan.
Ja, Jezus Christus alléén is groot. Niet Pe
trus of Johannes, of u of ik, maar Jezus
alleen.
Straks mag Petrus, ja juist Petrus het erva
ren: „Ik heb voor u gebeden".
Hij alleen blijft over. Hij bleef staan. Hij liet
zich rekenen met de grootste der zondaren.
Hij liet zich ziften door satan. Hij liet zich
ter dood overgeven. Hij liet zich buiten de
hemel zetten. Hij daalde neder in de hel.
Maar in dat alles, hield Hij vast, door eeu
wige liefde, aan Zijn Vader.
O, de dag der zifting komt, weest gewaar
schuwd! Hoeveel te groter uw zwaard,
zoveel te zwaarder uw val. Straks ligt gij,
geknakt, kreunend als een gewond dier. En
naar buiten gaande weende hij bitter. Verlo
ren! Verloren! Wat blijft er dan nog over?
Weet u wat er dan overblijft voor Petrus?
Het GEBED van Zijn Heiland, die Petrus
liefhad met een eeuwige liefde.
Dan blijft genade over. En dat is juist ge
noeg.
Potchefstroom (Z.A.)
L. Huisman
van gezinnen in liet
stookseizoen 1998/1999
Geldend voor
de provincie Zuid-Holland
Verbruiken van 1-2-'99 t/m 7-2''99
Duits onderzoek toont opnieuw
uitzonderlijke betrouwbaarheid
Toyota 's aan:
In drie van de vijf leeftijdscatego
rieën staat Toyota op de eerste plaats.
In twee daarvan staat ook op de
tvceede plaats een Toyota en in de
twee resterende categorieën staat een
Toyota op de tweede plaats. En
bovendien in alle vijf de categorieën
staat altijd minimaal drie verschillen
de Toyota-modellen bij de top tien
van de meest betrouwbare auto's.
Geen ander merk boekt in het Duitse
TÜV Auto Report '99 zulke opzien
barend goede resultaten. Op zich is
dat wellicht geen nieuws, want Toyo
ta neemt in de Duitse TUV-betrouw-
baarheidsonderzoeken al sinds jaren
steevast de meeste eerste plaatsen in.
Maar de resultaten bewijzen dit jaar
opnieuw dat er geen betrouwbaarde
re auto's zijn dan Toyota's, ook als
die al negen jaar oud zijn. Maakt niet
uit of het nu een compacte Starlet,
een populaire Corolla, een ruime
Carina of een representatieve Camry
is. Een prettige zekerheid, zowel voor
bestaande Toyota-rijders als voor
mensen die de komende maanden een
gebruikte auto willen gaan aanschaf
fen.
Het jaarlijkse betrouwbaarheidsonderzoek
van de Duitse Technischen Überwachungs
Vereine geldt als het toonaangevende over
zicht van de betrouwbaarheid en de manke
menten van de meest verkochte auto's bij
onze Oosterburen. Het gaat om een zeer
Gründlich onderzoek waarin de controle
resultaten bij meer dan 3 miljoen auto's van
zoveel mogelijk verschillende typen op een
op zaterdagmorgen 27 februari a.s. word
het oud papier weer opgehaald voor de Her-
1 vormde Kerkvoogdij van Herkingen.
Het ophalen begint om 9.00 uur.
Wilt u het gebundeld aan de kant van de
straat zetten en er geen karton tussen stop
pen? De vorige keer werd er 5.800 kg opge
haald. Bij voorbaat dank voor uw medewer
king!
rij worden gezet. De onderzoekers tekenen
per auto alle serieuze gebreken op, waama
zij per model het gemiddelde berekenen.
Om een eerlijk vergelijk te maken werken
zij met vijf leeftijdscategorieën: 1-3 jaar, 4-
5jaar, 6-7 jaar, 8-9 jaar en 10-11 jaar.
Het afgelopen jaar hebben in Duitsland
geteste Toyota's opnieuw aangetoond met
uitzonderlijk veel aandacht voor kwaliteit te
zijn gebouwd. In de leeftijdscategorie tot 3
jaar moet Toyota één exclusieve concurrent
voor zich dulden; hetzelfde geldt voor de
categorie van 10 - 11 jaar. In de categorie
auto's van 4 - 5 jaar staat de Toyota Camry
op de eerste plaats; de Starlet op de tweede
plaats, de Carina op de vierde en de Corolla
op de zesde plaats. Bij 6 - 7 jarigen is de
Camry de nummer l, de Carina 3, Starlet 4
en Corolla 7. De Carina zegeviert bij de
auto's van 8 - 9 jaar, met de Starlet als
tweede, en de Camry en de Corolla als
gedeelde vijfde.
En in de leeftijdsgroep van 10- en 11-jarige
auto's is de Carina de nummer 2, na de Por
sche 911. De Corolla is hier vijfde, de
Camry negende en de Starlet elfde. Wie in
de hoogste regionen per merk het aantal
auto's optelt, ziet dat Toyota hier het sterkst
vertegenwoordigd is. Ieder Toyota-model
biedt dus topkwaliteit. Wie op zijn auto
dagelijks moet kunnen rekenen, maakt met
een Toyota dus altijd de best mogelijke
keuze. Want ook qua rijplezier en value for
money bieden de verschillende Toyota-
modellen veel kwaliteiten, zoals dat trou
wens ook geldt voor hun innovaties op het
gebied van design en praktisch gebruik.
Een sprekend voorbeeld daarvan is de nieu
we Yaris, een uitermate veelbelovende
nieuwe Toyota. Toyota gaat verder!
-94-
Voor de vervaldötilm zou immers de
oogst binnen zijn en dan had hij geld.
,,Ik hoop dat je gelijk krijgt", zei
Trompetter.
De uitkomst was iets beter dan de
vorige jaren. Jan Willem kon zijn
tarwe kwijt, al was het voor weinig
geld. Van winst was geen sprake, maar
hij kon zowat aan zijn verplichtingen
voldoen. En hij kon Hein Trompetter, die daar uit
eigen middelen niet toe in staat was, ook helpen z'n
schulden te voldoen.
Jan Willem wist niet recht wat hij nu moest: zijn jon
gens thuis halen, ja of neen. Hij wilde geen dag lan
ger van hen profiteren dan strikt noodzakelijk was.
Maar zou het verantwoord zijn? Wanneer de lichte
kentering doorzette, misschien wel. Doch 't was ris
kant. Als er weer een terugslag kwam, zou hij de
verdiensten van zijn kinderen niet kunnen missen.
Hij schreef zijn jongens hoe de zaken stonden en liet
hun zelf de keus. Moeder en hij zouden hen met
open armen ontvangen, wanneer ze spoedig thuis
kwamen, maar het was natuurlijk veiliger als de in
komsten uit hun werk nog een poosje bleven vloeien.
Kort nadat hij die brief verzonden had, werd Jan
Willem op een nacht gewekt door Stijntje. ,,Er is
brand", zei ze.
Hij sprong het bed uit. Boven het bos vertoonde zich
een rosse gloed, 't Was bij Trompetter, zag hij.
Hij repte zich erheen. In het bos werd hij verblind en
haast verstikt door zware rook. Pas toen hij op het
erf stond, zag hij dat het woonhuis van Trompetter
ongeschonden was. De brand was in de schuur. Die
brandde als een fakkel.
Aan blussen viel niet te denken. Indien er al een
brandspuit bij de hand geweest was, er was geen
water. Het enige wat zij konden doen, was de
woning te beschermen tegen vonken, die telkens in
een dichte regen op het dak neerdaalde. Dit lukte,
dank zij het feit dat de afstand tussen schuur en huis
vrij groot was. De barn met alles wat erin was ging
in vlammen op.
Toen het gevaar voor uitbreiding geweken was, ging
Jan Willem naar huis om nog een uur te slapen,
„'t Is goed beslagen", zei hij tegen Hein, voordat hij
wegging. „Je huis staat nog. Een nieuwe schuur is
gauw genoeg weer opgetrokken".
Hein gaf er niet veel asem op.
Een paar dagen daarna kwam Hein naar Jan Willem.
Hij zag er moe en verslagen uit. Hij had nog niet
geslapen sinds de brand, bekende hij.
,,Kop op, kerel!" monterde Jan Willem hem op.
,,Zo'n brandje! De verzekering is er immers goed
voor. Door de brand uit de brand".
„Was dat maar waar", verzuchtte Hein.
Jan Willem schrok. „Je bent toch wel verzekerd?"
„Gebouw en inventaris wel. De tarwe niet".
Jan Willem floot. Hij wist dat de schuur vol tarwe
zat.
„Hoe kon je zo dom zijn?"
't Was dom, bekende Hein. Hij had de premie willen
uitsparen, omdat de opslag slechts een paar weken
duren zou. Nu zat hij met de gevolgen. Weer geen
cent voor zijn oogst.
Jan Willem trommelde met de vingers op de tafel.
Hij begreep wat hieraan vastzat. Een nieuw verzoek
om hulp. Hij kon niet helpfen. Wat hij voor zijn oogst
beurde, zou net genoeg zijn om zich zelf te redden.
Als Hein geholpen werd, zou het van de jongens
moeten komen. Die zouden weer een jaar in de log
ging moeten blijven, ditmaal niet om hun vader en
Trompetter door de crisis heen te helpen, maar
omdat Hein had verzuimd wat iedere boer moest
doen: zich dekken tegen risico's. Dat was te veel ge
vergd.
Hein vroeg geen hulp. Die had Jan Willem al zo
vaak geboden en het was bij hem toch een bodemlo
ze put, zei hij. Als hij de ene tegenslag niet had dan
had hij de andere. Hij was besloten arbeider te wor
den en kwam nu aan Jan Willem vragen wat die hem
ried: de spoorweg of de houtkap.
„Je wilt dus van de farm af?" vroeg Jan Willem.
„Ik moet eraf. Ik kan niet betalen en als ik niet be
taal, word ik er immers af gezet".
Jan Willem wist dat. „Dan ben je alles kwijt, Hein",
zei hij.
„Dat ben ik toch al", antwoordde die gelaten. „Maar
er is niets aan te doen. Jij zit immers ook aan de
grond".
Jan Willem zweeg. Hein had gelijk. En hij had
immers straks al overwogen dat hij het van zijn
zoons niet vergen mocht zich op te offeren voor
Hein, die had verzuimd wat hij had moeten doen.
Maar destijds had hij toch beloofd dat hij hem hel
pen zou, zolang hij helpen kon.
„'t Is beter dat ik alleen onderga dan dat ik jullie
meesleep", ging Hein voort.
Jan Willem trommelde weer met de vingers op de
tafel. Ook hierin had Hein gelijk.
„Wanneer moetje betalen?" vroeg hij toch.
,,Over veertien dagen".
„Wacht zolang", zei Jan Willem.
Nadat Trompetter weggegaan was, vroeg Jan Willem
zich af, waarom hij eigenlijk dat laatste had gezegd.
Hij kon hem immers toch niet helpen. En hij wou
zijn zoons ook niet overhalen dat te doen. 't Was
absurd van hen te vragen dat zij een vriend zouden
redden van een lot, dat zij zelf al jaren droegen ter
wille van hun ouders en van die vriend. En was het
zo erg dat Hein een poosje in de houtkap ging, waar
zijn jongens al zo lang in hadden gewerkt?
't Lag toch anders, wist Jan Willem. De jongens
waren tijdelijk in de logging. Hierna werden ze boer.
Voor Hein stond het zo dat hij van de farm in het bos
belanden zou met bitter weinig kans om ooit weer
boer te worden. En hij had vast beloofd dat hij hem
helpen zou. Jan Willem zweette en kwam niet tot een
slotsom. Tenslotte schreef hij een brief aan de jon
gens in het kamp, waarin hij mededeelde wat er was
gebeurd en wat Hein nu van plan was. Hij adviseerde
niets. Hij schreef niet eens dat hij aan Hein geraden
had nog veertien dagen te wachten eer hij zijn farm
prijsgaf. Hij lichtte de jongens eenvoudig in. Als zij
een conclusie wilden trekken, was dat hun zaak.
Een paar dagen daarna kwam er een brief van Klaas
en Cornells. Jan Willem meende een ogenblik dat het
een antwoord was op zijn laatste brief, maar aan
stonds bedacht hij dat dit onmogelijk was. De post
had lang werk naar en van het afgelegen kamp in het
Kustgebergte.
Het was een antwoord op zijn eerste schrijven. Een
juichkreet! Eindelijk naar huis! Eindelijk uit 't log-
gingcamp verlost! Zij namen het risico dat er mis
schien nog een terugslag komen zou. Ééns viel het
wel mee! In elk geval, zij bleven geen dag langer
dan strikt noodzakelijk was. Zij hadden hun baan op
gezegd tegen het eind van de maand. Een week daar
na zou vader hen wel zien opdagen. Zij hadden nooit
willen schrijven hóe miserabel het in het logging-
camp was. Toen ze met verlof thuis waren, hadden
ze het ook niet willen zeggen. Dan zouden vader en
moeder er maar verdriet over hebben gehad. Nu het
voorbij was, tenminste nagenoeg voorbij, maakten ze
van hun hart geen moordkuil meer. Het was ellendig
in het kamp. Niet tijdens het werk; dat was zwaar,
maar gezond. Doch 's avonds en vooral op zondag.
Er waren zoveel drinkers, brassers, vechtersbazen. In
de barak was altijd herrie. Gelukkig, nu was dit
voorbij. Zij gingen weer naar huis. Daar was het
goed. Hoe goed het er was, hadden ze hier geleerd.
Hoe goed vooral de zondag thuis was, hadden ze
door het gemis ervaren.
(wordt vervolgd)
s
l
■u
Normaal
jaar-
verbruik
Streef-
verbruik
500
16
600
19
700
23
800
26
900
29
1000
32
1100
35
1200
39
1300
42
1400
45
1500
48
1600
52
1700
55
1800
58
1900
61
2000
64
2200
71
2400
77
2600
84
2800
90
3000
97
3500
113
4000
129
4500
145
5000
161
5500
177
6000
193
6500
209
7000
225
7500
241
8000
258
8500
274
9000
290
9500
306
0000
322
10
11
13
14
16
18
19
21
23
24
26
27
29
31
32
35
39
42
'45
48
56
64
72
80
89
97
105
113
121
129
137
145
153
161
Totaal streef-
verbmik
267
134
321
160
374
187
428
214
481
241
535
267
588
294
642
321
695
348
749
374
802
401
856
428
909
454
962
481
1016
508
1069
535
1176
588
1283
642
1390
695
1497
749
1604
802
1871
936
2139
1069
2406
1203
2673
1337
2941
1470
3208
1604
3475
1738
3743
1871
4010
2005
4278
2139
4545
2272
4812
2406
5080
2540
5347
2673
Afgelopen week lag de buitentemperatuur ruim boven
het normale niveau.
