'Prins Maurits' gaat ouders lesgeven
NACHTDIENST
Schotejil doet opnieuw
goede zaken tijdens drieltamp
Fysiek spel van RWA
velt Good Luck
van zaterdag 30
op zondag 31 januari
Een noodzakelyk kwaad, dat levens heejt gered,
maar zeker ook heeft verwoest
DIERENBESCHERMING
Van Pilgrims Progress tot Provengaalse taart
Voor eenmaal zijn op de Chr. Scholenge
meenschap 'Prins Maurits' uit Middelharnis
geen leerlingen welkom. Op dinsdagavond
2 maart gaan de schooldeuren alleen open
voor de ouders, oud-leerlingen en andere
belangstellenden.
Zij zullen voor één keer terugkeren in de
schoolbank, een aantal wellicht om nog
eens les te krijgen van een docent bij wie ze
zelf als leerling in de schoolbank gezeten
hebben. Van de 'lessen van toen' zullen de
belangstellenden echter weinig herkennen.
Vijftien docenten zijn bereid gevonden om
een bijzondere les te geven, soms op hun
eigen vakgebied, soms over een onderwerp
buiten hun vakgebied, maar waar ze een
speciale studie naar gemaakt hebben. De
bezoekers hebben de keuze uit twee lessen
van vijf kwartier of een project van een ge
hele avond.
Het doel van het project is om de band tus
sen ouders en school te verstevigen.
Daaraan gekoppeld is een tweede doelstel
ling: geld in te zamelen voor de komst van
het schoolkoor van de Hongaars-gerefor-
meerde scholengemeenschap uit het Roe
meense CIuj. Het koor van de Nederlandse
school bracht al eens een bezoek aan Roe
menië. Een wederkerig bezoek van de leer
lingen uit Cluj zou onmogelijk zijn als de
Nederlandse school niet te hulp schoot.
Het 'schoolgeld' voor deze avond bedraagt
15,00 of 25,00. Het laatste bedrag geldt
alleen voor de creatieve vakken waarbij bij
zonder materiaal gebruikt wordt.
Vijftieri docenten geven deze avond een of
twee lessen. Het zijn rector J. Boot (De
Amish van de Verenigde Staten), C. J. Ha-
meeteman (Genealogie-Heraldiek), P. Heer
schap (over dialect), Ir. G. de Jong (kansbe
rekening), J. W. de Jonge (over de vroeg
christelijke kunst), Ir. A. R. van Klinken
(Genetische manipulatie), D. C. Knuist
(Erfelijkheid en DNA), Mr. A. van der Veer
(over sparen of beleggen), M. van der Veer
(Bach's Mattheuspassion), G. Slootweg
(Het ontstaan van Nederland als onafhanke
lijke staat), F. D. van Wijck (over het ont
staan van het landschap in onze omgeving),
A. Moelijker (Over de Pilgrims Progress
van John Bunyan).
Daarnaast kan er ook voor een avondvul
lend programma gekozen worden met les
sen van een meer praktische inhoud. Er
wordt onder leiding van mevrouw A. M.
van Eek-Leenheer een Provengaalse stoof-
pot gemaakt, mevrouw C. J. Groenendijk-
Breevaart geeft een workshop groendecora
tie en mevrouw C. J. M. Scheers-Kuipers
laat door middel van textiele werkvormen
een compositie in transparante materialen
maken.
Voor de meeste lessen is geen speciale
voorkennis noodzakelijk. Bovendien wor
den er geen overhoringen gegeven of moei
lijke vragen gesteld.
Rondom de lessen is er in de aula van de
school volop ruimte voor ontmoeting en ge
zelligheid. De leerlingen van de school heb
ben allen een informatie- en inschrijfformu
lier mee naar huis gekregen. Ook zijn bij de
administratie van de school inschrijfformu
lieren af te halen. Wie verder van de school
woont kan informatie toegezonden krijgen:
(0187) 482745. De toewijzing gaat op volg
orde van binnenkomst.
RHOON - Zaterdag 30 januari ging
de ploeg uit Middelharnis naar
Rhoon voor de wedstrijd tegen RWA.
De thuiswedstrijd tegen RWA was
nogal erg onstuimig met gele en rode
kaarten aan de zijde van RWA, toch
kon Good Luck deze wedstrijd toen
niet winnend afsluitend. Alle redenen
voor de Good Luckers om het deze
keer beter aan te pakken.
Good Luck kwam 1-0 achter, maar de stand
werd gelijk getrokken door Jan-Willem de
Vos, die na een combinatie met Steven
.Vogelaar van afstand doel kon treffen. Ver
volgens liep RWA vrij gemakkelijk uit tot
4-1. Steven Vogelaar zorgde dat Heidi
Kamerling goed een doorloopbal kon afron
den, zodat zij het scorebord op 4-2 zette.
Na een overtreding op Samantha Krijgsman
kon Marcel Kievit de 4-3 in de vorm van
een strafworp benutten. RWA kwam met
twee goede afstandschoten tot 6-3. Daarna
werd een overtreding op Marja van Splun-
ter bestraft met een strafworp, zodat Jan-
Willem de Vos deze goed kon benutten.
Met een snelle combinatie tussen Marjon
Soeteman en Nico Overduin, bezorgde
Overduin met een fraai afstandschot de 6-5
voor Good Luck. Toch wist RWA verder
uit te lopen tot 8-5, waarna het weer de
beurt was voor Good Luck, waarbij Jan-
'Willem de Vos, na een goede aanval met
Heidi Kamerling, van afstand de 8-6 maak
te. Marjon Soeteman versierde goed een
strafworp voor Good Luck, die vervolgens
goed werd benut door Marcel Kievit, 8-7.
De 9-7 werd net voor rust nog gemaakt.
Gelijk na rust kon Jan-Willem de Vos met
een individuele actie van onder de korf de
9-8 op het scorebord zetten. Good Luck had
vanaf het begin al moeite met het fysieke
spel en de strakke verdediging van RWA,
waardoor de ploeg uit Middelharnis soms
nauwelijks vrij kwam om tot scoren te
komen. Tevens had Good Luck het geluk
niet mee, dat de matige scheidsrechter
enigszins floot voor het fysieke spel van
RWA. Mede hierdoor kwam RWA op 13-8.
Na een goede combinatie tussen Marja van
Splunter en Jan-Willem de Vos kon de Vos
van afstand fraai binnen schieten. Net als in
de eerste helft werd ook in de tweede helft
;een overtreding op Samantha Krijgsman
begaan, die bestraft werd met een straf
worp, die vervolgens goed werd benut door
Marcel Kievit. Met nog zo'n tien minuten
op de klok liep RWA vrij gemakkelijk uit
tot 16-10. Good Luck wist dat het was ver
slagen en ging in verdedigend opzicht wat
risico's nemen. De elfde van Good Luck
kwam van de handen van Nico Overduin,
die na een snelle combinatie met Marjon
Soeteman van afstand de korf kon vinden.
Door de verdedigende risico's en grote aan
vallende fouten wist RWA de eindstand op
18-11 te brengen.
Coach Peter van Vliet was ontevreden over
zijn formatie. Het zat er niet in, de felheid
ontbrak en hun maakten het ons te moeilijk
om vrij te komen. Jammer, dat we zo wis
selvallig spelen, want na een goede reeks is
dit toch weer een dipje voor ons.
Politie Goes OSB
In de vooravond was het nog tame
lijk rustig in Goes e.o. Speciale 'VOS'
teams zoals ze bij de politie genoemd
worden zijn in de weekends actief.
VOS staat voor Veiligheid op straat.
De tolerantiegrenzen van de politie
zijn een stuk omlaag gebracht.
De touwtjes worden strakker aangetrokken.
Wat in het verleden nog wel eens met een
waarschuwing afgedaan kon worden, zou
nu wel eens een boete kunnen kosten. In de
vooravond hield de politie zich bezig met
het toezicht op het her en der parkeren van
auto's, waar het niet toegestaan is. Er wer
den in totaal 13 auto's bekeurd ter zake par-
keerovertredingen. Hier moet wel tegen op
getreden worden anders kunnen hulpverle
ningsdiensten niet meer passeren.
Omdat de politie steeds meer gaat bekeuren
voor wildpiassen wordt ook dit strafbare
feit steeds minder in de Goese binnenstad
gepleegd. Bij het uitgaanspubliek is het
Papegaaistraatje een gewilde plek. In de
vooravond werden nog 2 wildplassers
bekeurd, voor 60,- hadden ze hun plasje
gedaan.
De parkeerovertreders kregen overigens een
boete van 90,-. Verder werd er nog een
bromfietser bekeurd wegens rijden zonder
helm.
De eerste ongeregeldheden in de binnenstad
van Goes ontstonden pas na 2 uur.
Voor een discotheek in de St. Jacobsstraat
was een vechtpartij ontstaan. Hierbij werd
een 17-jarige inwoner uit Vlissingen met
een bierglas in zijn gezicht gestoken. De
man bloedde enorm, het slachtoffer werd
door omstanders naar het ziekenhuis ge
bracht. Het VOS team van de politie die
zeer snel ter plaatse was, hield direct één
van de vechtersbazen aan. Een mededader
vluchtte voor de politie. Deze tweede dader
werd korte tijd later in het centrum van
Goes door het VOS team aangehouden.
Even later was het weer mis op de Grote
Markt. Door zeer snel ingrijpen van de
politie kon de zaak in de kiem gesmoord
worden.
Later in de nacht moest het VOS team uit
Goes bijspringen bij de collega's in 's-Hee-
renhoek. Ook daar was bij een discotheek
een vechtpartij geweest. Hierbij was een
28-jarige inwoner uit Colijnsplaat met een
bierglas in zijn hals gestoken. In 's-Heeren-
hoek kreeg de politie assistentie van de col
lega's van Noord Beveland en Reimers-
Het oude jaar is voorbij, het nieuwe
\jaar loopt al weer even. Het lijkt alsof
de tijd steeds sneller gaat. We leven in
een maatschappij waar dingen razend
snel veranderen. Snelheid en nervosi
teit vieren hoogtij. Er is dringend
behoefte om eens 'naar binnen te kij
ken'.
Het is goed te onderzoeken wat in ons leeft
en wat onze motieven en beweegredenen
zijn waarom we dingen doen. Willen we in
harmonie met onszelf leven, dan moeten we
proberen hoofd en hart in overeenstemming
met elkaar te krijgen.
De mens heeft door zijn intellect veel opge
bouwd. Door de hoge technologisch en
wetenschappelijke ontwikkelingen kunnen
situaties ontstaan die, door mensen met
emoties en gevoelens, moeilijk te hanteren
zijn. Een oud Chinees spreekwoord zegt:
Steek nooit een vuur aan dat je niet kunt
'doven Er zijn dingen tot stand gebracht
die we niet of nauwelijks aankunnen. Om
'bij' te blijven moeten velen op de tenen
lopen.
Veel mensen snakken naar rust en nemen
dagelijks hun kalmeringsmiddelen in óm
zonder te veel angstgevoelens en stress te
kunnen functioneren. Draagt onze drang
naar wetenschap werkelijk bij aan onze
geestelijke ontwikkeling? Is het echt ter ver
sterking van onze medemens en kan het
werkelijk bijdragen tot vrede? Dat zijn
immers toch de fundamentele behoeften van
ons als mensen!?
We kunnen een mate van innerlijke rust ont
vangen door ons niet op te laten jagen door
de moderne ontwikkelingen die al onze tijd
op slokken. Geregeld 'naar binnen kijken'
en afwegen of het allemaal de moeite waard
is, kan innerlijke rust geven.
Het is nodig selectief te zijn. Drukte en
spanning trekken een enorme wissel op ons
zenuwstelsel. Vroeger duurde het langer
voor berichten bij ons kwamen. Nu spreken
we direct op duizenden kilometers afstand.
Tijd om de informatie rustig te verwerken is
er vaak niet, want er is al weer meer. Wij
zijn geen computers, dingen zonder gevoel.
Wij moeten rekening houden met hoe wij in
elkaar zitten. Probeer altijd harmonie tus
sen hoofd en hart te houden.
Bij grote spanning kunnen hulpmiddelen
voor óns zenuwstelsel nodig zijn.. Maar be
langrijk is ontspannen te leven, confronta
ties aanpakken en eerlijk oplossen.
Het is een levenskunst om mensen op fouten
te wijzen en ze tegelijkertijd, met positieve
ondersteuning, in hun waarde te laten.
Daarvoor zullen we ons intellect én ons
hart moeten gebruiken. Dit kan maken dat
we vrede genieten, ook in het nieuwe jaar.
Bij een ernstige bacteriële infectie kan
een kuur met antibiotica noodzakelijk
zijn. Helaas hebben medicijnen vaak veel
nare bijwerkingen, die in ons lichaam
door kunnen werken, tot jaren na ge
bruik. Toch is in sommige gevallen het
gebruik van antibiotica onvermijdelijk,
dit moet door de arts beoordeeld worden.
Er is een tendens geweest om voor het
kleinste probleem antibiotica voor te
schrijven. Gelukkig begint het besef vrij
algemeen in de medische wereld door te
dringen dat grote terughoudendheid op
zijn plaats is. In veel gevallen kan ons
lichaam de ziekte zelf de baas. Uitzieken,
klachten verlichten en met natuurlijke
middelen onze weerstand verhogen is in
deze gevallen meestal het beste. Een aan
pak waarbij u gebruik maakt van het
zelfherstellend vermogen van het li
chaam. HVLP UIT DE NATUUR
Als ondersteunende therapie bij infecties
kunnen natuurlijke middelen goed werk
doen. De weerstand van het lichaam, opge
bouwd met bijvoorbeeld Propolis, kan zelfs
de vaak terugkerende ontstekingen, die on
danks kuren met penicilline of andere anti
biotica toch terugkomen, uiteindelijk helpen
weg te blijven. Propolis, gecombineerd met
het homeopathische middel R 87, een anti-
bacterie complex van Dr. Reckeweg, kun
nen goede resultaten geven.
Heel veel artsen zullen vaak uit gewoonte
bij diverse infecties een medicijnkuur voor
schrijven. Weer anderen zullen dit doen om
de patiënt gerust te stellen. In beide geval
len is dat letterlijk ongezonde geldverspil
ling.
Een luchtweginfectie kan bijvoorbeeld door
verscheidene bacteriën komen. (Andersom
is ook mogelijk). Eén bepaalde bacterie kan
bijvoorbeeld zowel een huidinfectie als een
ontsteking van het hartzakje of het in-wen-
dige hart veroorzaken.
Bovendien kan het ook zo zijn, dat een in
fectie helemaal niet door een bacterie ver
oorzaakt wordt. Keelpijn kan bijvoorbeeld
veroorzaakt worden door een bacterie, maar
in de meeste gevallen is een virus de schul
dige. Griep en verkoudheid worden door
deze ziekteverwekkers veroorzaakt. Tegen
virussen zijn regulier nog nauwelijks ge
schikte medicijnen gevonden.
U begrijpt het, in zo'n geval antibiotica toe
passen is nutteloos en belastend voor het
lichaam.
Kwaliteit geeft geen risico
De aanpak van de meer ernstiger virusinfec
ties zoals rode hond, bof, waterpokken, ma-
i zelen, gordelroos, enz., berust op hetzelfde
principe. De weerstand verhogen en het li
chaam de tijd geven 'op een gezonde ma
nier' uit te zieken. Men kan versteld staan
van de zelfherstellende en genezende ver
mogens van het lichaam.
Om de eigen weerstand te verhogen kan in
deze gevallen ook weer een hoge dosering
Propolis helpen, puur om de verdediging
wakker te maken. Maar ook een tinctuur
van de Echinacea Purpurea draagt daartoe
bij. Ieder uur 10/20 druppels kan een snelle
reactie opwekken, vooral een verhoging van
de stofwisseling.
We kunnen deze virusinfecties ook met een
breed werkend homeopathisch middel be
strijden. Dat is het produkt R88 van Dr.
Reckeweg, een goede vooraanstaande firma
uit Duitsland. R88 is een anti-virus middel.
Ongevoeligheid
Door gebruik van antibiotica kunnen ziekte
verwekkers ongevoelig worden. Wanneer
we dan antibiotica hard nodig hebben blijkt
ons lichaam er niets meer mee op te schie
ten. Veel mensen zijn er ook in enige mate
overgevoelig voor. Overgevoeligheid kan
zich uiten door jeuk, misselijkheid, huiduit
slag, enz.
Sommige mensen kunnen zelfs een shock
krijgen door een zogenaamde anafylactische
reactie. Ook maag- en darmbezwaren
komen voor. Daarnaast sterven veel van de
in het lichaam noodzakelijke bacteriën af.
Het zal onnodig zijn te vermelden dat daar
door het natuurlijke bacteriële evenwicht in
de ingewanden wordt verstoord.
Het is goed, zelfs absoluut nodig, de darm-
flora weer te herstellen. Dat kan o.a. met
een produkt van de firma Pascoe, namelijjk
Imbac, waarvan Sanopharm de leverancier
is.
Imbac bevat darmflora herstellende organis
men, zoals de Lactobacillus Acidophilus.
De bacteriepopulatie in de dikke darm kan
zo de schade overwinnen. Ook gevolgen op
lange termijn kunnen voorkomen worden,
zo als depressiviteit, veroorzaakt door vita
mine B12 tekort, wegens een verstoorde
darmflora in de dikke darm, waar juist deze
vitamine wordt aangemaakt.
Bij veelvuldig gebruik van antibiotica kun
nen ook de ziekteverwekkers, ongevoelig
worden voor antibacteriële middelen. Het
kan zijn, dat wanneer we het eens heel hard
nodig hebben, ons lichaam er niets meer aan
heeft. Er zijn zelfs bacteriën die antibiotica
gebruiken als voedingsbron!
Bij veel antibioticagebruik, kan men heel
gevoelig worden voor schimmels. Die heb
ben dan geen natuurlijke remmers meer. Dit
probleem manifesteert zich o.a. in vaak
pijnlijke plekken in de mond, of jeuk rond
de anus, maar ook door chronische ver
moeidheid, humeurigheid en veel meer
andere vage klachten die meestal niet goed
te benoemen zijn.
Dit probleem is moeilijk te bestrijden. In de
reguliere geneeskunst pakt men dan toch
weer naar een ander soort antibioticum. Na
tuurgeneeskundig kunnen we het advies
geven Pau d' Arco te gebruiken en het anti
schimmel middel R83, van Reckeweg
(Nederlandse leverancier is Artemisz).
waal. Het slachtoffer werd snel met een taxi
overgebracht naar het Oosterscheldezieken-
huis. Ook in 's Heerenhoek werden door
het VOS team aanhoudingen verricht, twee
personen werden aangehouden en overge
bracht naar het politiebureau te Goes. Eén
van deze personen verzette zich behoorlijk
tijdens zijn aanhouding. De politiehond
rnaakte toch nogal indruk waarna de man
uiteindelijk werd afgevoerd.
Eenmaal terug in Goes was er voor het
VOS team werk aan de winkel rond de ka
des in Goes. Ook daar was ter hoogte van
een discotheek ruzie ontstaan. Een inwoner
uit Wemeldinge kreeg daar enkele rake
klappen. Ook bij deze vechtpartij werd het
slachtoffer door omstanders afgevoerd. De
inmiddels gewaarschuwde ambulance hoef
de ter plaatse geen dienst te doen.
In deze nacht werd er ook nog ingebroken
in een chinees restaurant in de Goese Pol
der. Wat er precies gestolen werd staat nog
niet helemaal vast.
Wat wel vast staat is dat het inzetten van de
VOS teams goed werkt, bepaalde daders
konden snel aangehouden worden.
TAPUT VINVl GORDIJNEN
TRAMWEG 33 OUDE TONGE
Vermiste dieren
DEN BOMMEL: hond, tekkeltje, zwart met
bruine snuit; bruine halsband; roepnaam
Willie; heeft een gezwelletje aan de buik.
SOMMELSDIJK: rood met witte kater;
weg sinds 20 januari; duidelijk aftekening
op de kop.
Inlichtingen: (0187) 651887.
Zaterdag 30 januari jl. heeft de wed-
strijdploeg van zwemclub De Schotejil uit
Middelharnis deelgenomen aan een drie-
kamp tussen de zwemverenigingen De
Lansingh uit Krimpen a/d IJssel en
L.A.C, uit Rotterdam. Ook tijdens deze
wedstrijd heeft de Schotejil de stijgende
lijn van de afgelopen weken weten vast te
houden. Een stijgende lijn, die het best
kan worden geïllustreerd aan de hand
van de plaatsingsontwikkelingen in de
landelijke Districts-Verenigingscompeti-
tie, waarin vanuit een oorspronkelijke 6e
plaats, inmiddels de 3e plaats wordt inge-
Het resultaat van de in het afgelopen week
end gezwommen wedstrijd te Krimpen
waren een 37-taI persoonlijke records, 6
clubrecords en 14 ereplaatsen.
Bij de jongste categorie was het Rhiana van
Kempen, die ondanks haar jonge leeftijd
(9), opnieuw een graantje meepikte, daar
waar het ging om eremetaal. Op de 100 m
vrije slag zette ze een tijd van 1.27.02 op de
klokken, goed voor een 3e plaats en een
clubrecord.
Ook twee belangrijke Schotejil-troeven van
de afgelopen weken, te weten Lieske van de
Polder en Willemijn Veltman, kwamen
weer goed voor de dag. De 100 m rugslag
werd door de beide zwemsters met een Ie
en 2e plaats afgesloten. Willemijn Veltman
werd 2e in een p.r.tijd van 1.15.97, terwijl
Lieske van de Polder haar oude niveau weer
evenaarde met een tijd van 1.11.27, hetgeen
haar behalve een gouden medaille ook nog
een clubrecord opleverde. De zelfde Scho-
tejil-zwemsters eindigden ook op de 100 m
wisselslag in de prijzen. Lieske van de Pol
der werd hier 2e in een tijd van 1.13.97 en
Willemijn Veltman werd 3e in een tijd van
1.14.91.
Goudhaantje van de wedstrijd was echter
toch de 12-jarige Iris Oostdijk, die zowel de
50 m vlinderslag als de 100 m rugslag met
een overtuiging wist te winnen. Op de 50 m
vlinderslag was haar tijd 0.36.35 (p.r.), ter
wijl de 100 m rugslag in een p.r. tijd van
1.23.40 werd afgelegd. Bij de dames/meis
jes werd ook de 400 m wisselslag gezwom
men. Hier werden twee clubrecords gereali
seerd. Bij de meisjes onder 16 jaar zwom
Danielle Hagoort een clubrecord in 6.29.44
en bij de dames zwom Jenny Jongejan met
een tijd van 6.12.41 eveneens naar een
clubrecord.
Bij de jongens verbeterde Ted de Jager (10)
z'n tijd op de 100 m vrije slag naar 1.18.75
en eindigde hiermee op een 3e plaats, terwijl
Daan van Kempen (11) verrassend een 3e
plaats behaalde op de 100 m rugslag in een
tijd van 1.34.08 (p.r.), Willem Joppe (12)
zwom met z'n tijd van 0.40.09 (p.r.) op de 50
m schoolslag eveneens naar een 3e plaats.
Maarten Nieuwstraten (14) zwom tot twee
maal toe naar een bronzen medaille. Bij
komstigheid voor hem, wat misschien nog
wel meer telde, waren de twee clubrecords
die hij hiermee verdiende. Op de 100 m
wisselslag zwom hij namelijk een tijd van
1.11.03 en op de 50 m schoolslag een tijd
van 0.36.43, beiden clubrecords.
Op het koningsnummer bij de heren, de 100
m vrije slag, kwam de Schotejil opnieuw
verrassend goed voor de dag. Dit bij de
Lansingh traditioneel zwaar bezette num
mer bracht de Schotejil meervoudig succes.
De snelste en dus winnaar van de gouden
medaille was Johnny Jongejan, die afgete
kend won in een tijd van 0.57.48. Ook de
derde tijd werd verrassend door een zwem
mer van de Schotejil gezwommen. Leander
Noordijk ging voor het eerst onder de 1-mi-
nuutgrens. Op overtuigende wijze zwom hij
zijn 100 m vrije slag in een tijd van 0.59.52.
In de laatste estafette tenslotte lieten de
Schotejillers toch nog een steekje vallen.
Op de 8x 50 m vlinderslag zwommen som
mige specialisten, zoals Rianne Noordijk
(37.7), Iris Oostdijk (36.2), Willemijn Velt
man (33.3), Lieske van de Polder (32.9),
Willem Joppe (43.3), Mark Verwijs (37.0),
Maarten Nieuwstraten (31.8) en Leander
Noordijk (28.5), weliswaar verbluffend
snelle tijden, maar door een overname fout
(te vroeg weg, en dat mag niet) werden ze
gediskwalificeerd.
-87-
„Wat betekent dat?" vroeg Jan Willem
ontstemd.
De ploegbaas zei dat ze huistoe gin
gen. Bij een boer, die hun niet gunde
dat ze voor hun eten zorgden, konden
zij niet blijven.
Jan Willem moest zoete broodjes bak
ken om hen aan het werk te houden.
Ondanks zulke horten en stoten schoot
het werk flink op. De farm groeide bij de week. Jan
Willem en zijn jongens presteerden allengs ook
meer. Zij leerden van de Indianen hoe zij hun bijlen
slijpen en hanteren moesten.
In deze winter bloeide het huiselijk leven op de bos-
farm zeer. Zij gingen maar zelden naar het dorp.
Daarvoor lag de sneeuw te hoog en was de koude 's
avonds veel te streng.
Overdag kon men wel in de open lucht verkeren, hoe
hard het ook vroor, omdat het bijna steeds windstil
was en de zon dagelijks aan een heldere hemel
straalde. Het was omstreeks het middaguur vaak aan
genaam om in de zon te lopen. Maar niet zodra was
deze onder, of de koude neep en ieder zocht dan 't
liefst een plaats bij het grote vuur, dat in een wijde
schouw geweldig vlamde. Zij waren allen dankbaar
dat er veel boeken waren meegenomen uit het vader
land. Jan Willem zag met vreugde dat zijn jongens
zich verdiepten in de werken, die hij vroeger bestu
deerd had. Stijntje was blij dat het huisorgeltje de
lange reis uit Nederland naar de West had meege
maakt. Er waren nu al vier kinderen, die erop konden
spelen, en de jongste van dat viertal. Klaas, had
blijkbaar aanleg voor muziek. Hij speelde beter dan
Marijtje, Gert en Cornelis; en streefde zelfs Jan Wil
lem al voorbij. Wanneer de anderen lazen, liet hij het
orgel zingen. En dikwijls zongen ze met z'n allen,
terwijl hij begeleidde, de oude liederen uit het vader
land en ook veel nieuwe liederen, die zij leerden in
de Canadese kerk en op school. De oude spelletjes
van ganzenbord en domino en kienen deden opgeld
en de schijven ketsten dikwijls in de sjoelbak. Jan
Willem boog zich nu met deze dan met die zoon over
dam- of schaakbord. Als vader en de jongens lazen,
lieten Stijntje en Marijtje en ook Geesje, het vijfde
kind, dat groter werd, de breinaalden fijntjes tikke-
len. En in de haard knapte en knetterde het brandend
hout.
Wat Stijntje zich had voorgesteld vóór zij uit het
vaderland vertrok, bleek nu toch waar: in een groot
gezin kent men geen eenzaamheid, al woont men ook
in een woestijn, omdat het in zich zelf genoeg heeft.
Het gezinsleven bloeide des te rijker, naarmate het
isolement sterker was, omdat men nu alles in het
eigen huis zocht en ook vond. Stijntje kon zich thans
best verenigen met de keuze van haar man.
Jan Willem dacht vaak aan vader Abraham, die zijn
land en maagschap had verlaten om te gaan naar het
land, dat God hem wijzen zou, en daar als vreemde
ling te verkeren, en die gezegend werd in het beloof
de land. Zijn zegen was nog groter dan die van Abra
ham, want deze had alleen zijn vrouw en kreeg pas
in zijn ouderdom zijn zoon Isaak, en hij had een
gezin, dat wat het getal betrof het huisgezin van
vader Jakob dicht benaderde. De eerste winter in het
westen was zéér goed. Jan Willem twijfelde niet
meer of hij wel goed gedaan had door Lacombe te
kiezen boven Neerlandia. Abraham had zich immers
ook alleen gevestigd onder vreemde volkeren.
In het voorjaar kregen zij het echter moeilijk. Het
werk in het bos was af. Er was vijftien bunder land
gebroken; het hout was opgeruimd; de Indianen wa
ren weg. Jan Willem en zijn jongens hadden alles
klaargemaakt voor het voorjaarswerk op het land: de
eg, de rol, de zaaimachine en het zaad. Zij kregen die
kriebel in het bloed, die iedere boer heeft als het tijd
van zaaien wordt. Maar zij konden niet op het land
terecht. De grond bleef hard bevroren en diep bedol
ven onder sneeuw.
Stijntje had het in deze tijd nog zwaarder te verduren
dan haar man en jongens, al had zij in huis werk ge
noeg. Zij werd gedrukt door het doodse van de win
ter. In Nederland zag zij in februari al vaak de bo
men knoppen, in maart genoot ze van de sneeuw
klokjes en krokusjes, en in april was er het feest van
narcissen en tulpen, die bloeiden in haar tuin en in
die van de buren. Hier bleven de bomen zwart en de
aarde wit.
Toen het midwinter was, had zij genoten van de
blanke sneeuw, beschenen door een lage zon. Nu
was het of Canada een doodskleed droeg. Dit drukte
Stijntje zwaar en tegen de beklemming van het dode
landschap vond zij ditmaal geen tegenwicht in huis,
waar zij tevoren alle kwellingen der eenzaamheid
vergeten had. Want de jonge kinderen waren onged
urig, omdat zij hunkerden naar het voorjaar, dat niet
kwam, en de grote jongens en Jan Willem waren
prikkelbaar, omdat zij werken wilden en niet kon
den.
In deze dagen verlangde Stijntje mateloos naar het
oude dorp in het vaderland, en voor het eerst had ze
spijt van hun landverhuizing.
April verstreek. Nog altijd vroor het en lag er een
pak sneeuw. Stijntje kreeg het zeer moeilijk. Ze
vreesde dat ze heimwee krijgen zou, waarvan ze had
gehoord dat het een vreselijke ziekte was, die een
mens alle levenslust beneemt en als een loden last
drukt op het gezin, waarvan een lijder deel uitmaakt.
Ze vroeg zich af of ze al geen heimwee had en of ze
niet een last was voor haar man en kinderen.
Doch toen werd het plotseling lente.. Opeens was het
warm; de sneeuw smolt snel; de aarde ontwaakte als
uit een lange slaap.
Gert stapte achter de eg over de farm. Jan Willem
volgde met de zaaimachine. En Stijntje stond op het
erf om zich te laten koesteren door een stralende
zon, de geur van het voorjaar in te ademen, en spra
keloos te genieten van de kleurenpracht van miljoe
nen veldbloemen, die als bij toverslag uit de aarde
opgeschoten waren en nu verrukkelijk,bloeiden,
't Was lente en de winter was vergeten.
9(pConie pCanten
De brief, die Jan Willem destijds aan zijn
vriend Kinders in Neerlandia geschreven had,
was opgenomen zoals Jan Willem had ver
wacht. Het antwoord, hoewel in alle vriendelijkheid
gesteld, liet niet slechts blijken dat het Freek speet
dat zijn uitnodiging was afgeslagen, maar ook dat hij
zich teleurgesteld gevoelde in Jan Willem.
Hij had daar toen niet op gereageerd. In de winter
vóór zijn verhuizing naar het westen was er in zijn
hart ook wel eens een lichte twijfel opgekomen of
zijn besluit wel goed geweest was, en in de eerste
tijd van zijn verblijf te Lacombe weer. Later was die
twijfel verdwenen en had hij Kinders geschreven, en
in de derde zomer na hun aankomst nodigde hij hem
uit tot een bezoek.
Kinders kwam. Jan Willem haalde hem van het sta
tion. Bij de ontmoeting werd hij aanstonds weer ge
troffen door het vriendelijke en bijna kinderlijk-naïe-
ve in zijn manier van doen. Hij keek er zeer van op,
toen hij in een auto stappen moest en Jan Willem aan
het stuur ging zitten. Was dit diens eigen wagen?
Dan was hij wèl gezegend. Zover dat hij een eigen
auto had, was in Neerlandia nog bijna niemand.
Jan Willem lachte fijntjes. Kinders zou aanstonds
nog wat anders zien.
Ze kwamen aan de farm. Schuur en woning, duchtig
opgeknapt, ja haast vernieuwd, stonden fris en pro
per te midden van de akkers, waarop de gerst maai-
rijp was en de tarwe stond te gelen, (wordt vervolgd)
Overwegend.
ANTIBIOTICA
TELEFOON (0187) 64 18 42 Fax 64 35 95
