Overdenking
HJ
Ondernemen in 2000
uit de
Heilige Schrift
Kijk eens wat vaker in de meterkast.
Leven en werken
in de gevangenis
Voorlichtingsavond
zwangeren
RST
VERVOLGVERHAAL
LacomSe
en antwoordrubriek staat geheel ten dienste van de lezer die
er kostenloos gebruik van kan maken. Uw vragen op velerlei gebied kunt u
sturen aan: Redactie Eilanden-Nieuws, Postbus 8, 3240 AA Middelharnis,
met in de linkerbovenhoek 'Vragenrubriek' vermeld. De vragen worden
door deskundigen beantwoord en zullen binnen enkele weken na de inzen
ding compleet met antwoord in deze rubriek worden gepubliceerd.
TttaLPdOQLECMPJEi
Graag uw mening over de volgende taai-
probleempjes: hoe spreek je Texel uit, Tek-
sel of Tessel? Is de naam voor pleisters,
leukoplast ontstaan uit leuk-op-plast?
Antwoord: Volgens historische gegevens
heette dit Waddeneiland in de achtste en
negende eeuw Thesla. In de Middeleeuwen
veranderde dat pas in Texla. Volgens de
taalkundige dr. J. de Vries kan Thesla zijn
afgeleid van het Germaanse woord 'tehs-
wa', dat rechts of zuid betekende en Texel
is het zuidelijkste Waddeneiland. Erg zeker
zijn de geleerden niet over de herkomst van
de naam, maar omdat de x pas in de Mid
deleeuwen opdook in de schrijfwijze en de
uitspraak zo lang Tessel met dubbel-s bleef,
spreken wij liever van Tessel dan van Tek-
sel. De uitspraak Teksel die je ook wel
hoort wordt als een zgn. hypercorrectie (een
te correcte uitspraak) beschouwd.
Volgens een medewerkster van het Genoot
schap Onze Taal is Leukoplast een merk
naam. Deze naam is tussen 1901 en 1925 in
onze taal opgedoken en zou afgeleid zijn
van de griekse woorden leukos (wit) en pla-
stos (gevormd). Het is zeker niet ontstaan
uit leuk-op-plast.
ttcaamiCHE orhniues
Kunt u me helpen aan het recept voor boe
renjongens en boerenmeisjes op drank?
Antwoord: Voor ruim een liter boerenjon
gens brengt u eerst een achtste liter water
met 125 gram pure suiker en een half stokje
pijpkaneel aan de kook. Laat daarin 250
gram grondig gewassen rozijnen van beslist
goede kwaliteit tien minuten lang opzwel
len. Doe daarna alles in een tevoren gron
dig met sodawater gereinigde en later met
schoon heet water nagespoelde stopfles of
Keulse pot en overgiet de inhoud met onge
veer drie kwart liter brandewijn. Doe dit
zodanig, dat er geen rozijnen meer boven
de vloeistof uitsteken. De fles of pot moet
ook hermetisch gesloten worden, zodat er
beslist geen alcohol uit verdampen kan,
aangezien anders het percentage te laag
wordt en de inhoud daardoor zou bederven.
Schrijf de datum van bereiding op het eti
ket, want boerenjongens zijn pas zo'n zes
weken na de inleg geschikt voor gebruik!
Neem voor de boerenmeisjes 250 gram ge
droogde abrikozen. Was die en laat ze eerst
twee dagen en twee nachten weken in 4 dl
water met zo'n 300 gram suiker en de schil
van een gewassen citroen. Maak een glazen
pot met deksel grondig schoon met sodawa
ter, spoel beide af met heet water en doe
daar de derde dag de geweekte abrikozen
met de suikerstroop in. Giet er minstens
driekwart liter brandewijn bij. De vruchten
moeten er in elk geval geheel onder staün.
Reinig ook de gummiring even grondig als
het deksel, sluit de pot goed af en laat uw
boerenmeisjes eerst twee a drie weken op
smaak komen, alvorens een glaasje van die
zogenaamde 'klodders' te proeven. Proost!
Autobedrijf Jan van Dijk
HET ONTiTMN
HUN OE POiTCOOE
Al een tijdje vraag ik me af hoe de PTT-
Post het geografische gebied van een post
code bepaald. Kunt u me dit vertellen?
Antwoord: Ruim 25 jaar geleden ging de
PTT op zoek naar een systeem waarmee
een code aan alle adressen in Nederland
gekoppeld kon worden. Een dergelijke code
was nodig om het automatisch sorteren
mogelijk te maken. De meeste andere Euro
pese landen hadden al lang een postcode
systeem. Je kunt leren van de ervaring van
anderen, daarom werden de postcodes van
de verschillende landen nauwgezet bekeken
om het best mogelijke systeem eruit te
halen. De postcode moest aan een aantal
eisen voldoen: hij moest in ieder geval vol
doende informatie bevatten om voor het
sorteerproces van nut te zijn, maar hij
mocht ook weer niet te lang worden. Uit
eindelijk koos men voor het systeem van
vier cijfers en twee letters. Niet alle letters
kon men echter gebruiken, de O, I en U
zouden verwarring met de O, J of V kunnen
opleveren. Ook combinaties als SA en SS,
vanwege de associatie met de oorlog, ging
men niet gebruiken. Vervolgens hebben
enkele honderden mensen letterlijk alle
straten in ons land bezocht om alle wonin
gen op te nemen. Op basis van de verkre
gen gegevens kon men wijkindelingen
maken en kon men de postcode per groep
van tien tot twintig huizen bepalen. Na al
dit vele werk kon de postcode op 16 febru
ari 1977 ingevoerd worden.
HaaaaiTUiiL
Ik maak me erg ongerust over het uitvallen
van mijn haar. De ene dag (ong. 40 haren)
is het erger dan de andere dag (ong. 60
haren). Vooral na het wassen is het erg. Op
doktersadvies slik ik vitaminen van het B-
complex, maar dit helpt niet. Mijn haar is
niet gebleekt of gepermanent, ik ben niet
zwanger of ziek geweest. Kunt u me advies
geven?
Antwoord: Hfet'haar vernieuwt zich door
uitval van oude^M' door groei van nieuwe
haren. Het is dus normaal dat haar uitvalt.
De mate van haaruitval verschilt van per
soon tot persoon. We spreken van haarver-
lies als er meer haren uitvallen dan er nieu
we groeien. Het is onmogelijk om zonder
nader onderzoek de oorzaak van haaruitval
vast te stellen. Was dit in aansluiting op een
ziekte of ging het gepaard met andere
klachten? Ook een plaatselijke huidaandoe
ning kan de oorzaak zijn. Ik raad u aan om
eerst via uw huisarts naar een huidarts te
gaan dan zelf iets te proberen. Doe dit zeker
als het haar plotseling met hele plukken
tegelijk gaat uitvallen. Wij zullen hier een
aantal oorzaken van haaruitval opsommen.
Sommige geneesmiddelen kunnen haaruit
val veroorzaken, gebruikt u een geneesmid
del informeer dan bij uw apotheek. Er kan
sprake zijn van een erfelijke aanleg, dit
komt vooral bij mannen voor. Vrouwen
kunnen door wijziging van de hormoon-
spiegel na de overgang last krijgen van
haaruitval. Dit is een blijvend verschijnsel.
Langdurige infectieziekten met hoge
koorts, maar ook nier- en leverziekten, sui
kerziekte, stofwisselingsstoornissen, over
vermoeidheid, stress en een gebrek aan
vitaminen en mineralen kunnen haaruitval
veroorzaken. Ook kan het klimaat en droge
lucht (door verwarming of airconditioning)
een oorzaak zijn. Harde borstels, kammen,
krullers en een verf- of permanentbehande-
ling doen uw haar ook geen goed. Zorg zo
veel mogelijk voor een natuurlijke levens
wijze met voldoende geestelijke rust, licht,
kraaiMzorg
een goed
begin
RST:
kwaliteit in
uw gezin
Reformatorische
Stichting Thuiszorg
Telefoon (0342) 42 23 24
In deze turbulente tijd is het van groot be
lang om het nieuws te volgen. Het Neder
landse bedrijfsleven stevent immers af op
diverse gebeurtenissen die het nodige te
weeg zullen brengen. Om maar eens wat te
noemen: de invoering van de EURO als
nieuw betaalmiddel, wijzigingen in ons be
lastingstelsel en last but not least de over
gang naar het jaar 2000 (de millenniumpro-
blematiek). Ook voor de agrarische sector
zullen deze zaken niet ongemerkt passeren.
En de boer, hij ploegde voort..., gaat hier
niet helemaal op.
Op woensdagavond 20 januari 1999 organi
seren Maatschap Westelijke Accountants
kantoren Deltaland en Rabobank Middel
harnis een informatie-avond over bovenge
noemde onderwerpen. Als toonaangevende
bank, zeker ook in de agrarische sector en
als vooruitstrevend accountantskantoor vin
den zij het zinvol om ondernemers te infor
meren over bovenstaande zaken. De avond
is gericht op agrarische ondernemers en
aanverwante bedrijven.
Deze speciale bijeenkomst wordt gehouden
in het Prieel van De Staver te Sommelsdijk.
De avond is getiteld 'Ondernemen in
2000'. Door middel van een tweetal inlei
dingen gevolgd door een forumdiscussie zal
het nodige aan de orde gesteld worden. De
aanwezigen krijgen volop gelegenheid om
eventuele vragen die bij hen leven te stel
len.
lucht en beweging. U heeft al vitamine B-
tabletten geslikt. Deze vitaminen komen in
natuurlijke vorm onder andere voor in vol-
korenproducten, groenten, zuivel en eieren.
Ook kiezelzuur, dat in groenten en granen
(zoals haver, gerst en gierst) voorkomt, is
van belang voor een gezonde haargroei. Als
supplement op de voeding zou u eens Sili-
cea Dl2, Phosphoricum D2 en Urticalcin
(een combinatie van kalk en brandnetel)
kunnen proberen. Veel wassen van het haar
is slecht. Eigenlijk is één keer per week
wassen voldoende. Gebruik een milde
(baby)shampoo. Spoel de shampoo snel uit
met lauwwarm water en dep de haren droog
met een zachte handdoek. Zet de föhn niet
in de hoogste stand, of laat het haar liever
vanzelf drogen. Masseer voordat u gaat sla
pen de hoofdhuid; dit bevordert de door
bloeding, hetgeen de haargroei verbetert.
MUIZENISSEN
Hierbij stuur ik een doosje met keutels
(sorry voor het woord) van een dier waar
van ik de naam zou willen weten. Hoe kom
ik van deze beesten af?
Antwoord: De zwarte korrels die u ons
toezond, zijn muizenkeutels. Dat betekent
dus dat er muizen vertoeven in uw bijge
bouwen. U kunt van deze ongenode gasten
afkomen op een natuurlijke manier door
een kat tot muizenjager te benoemen. U
kunt ook vallen plaatsen, of zg. muizentar-
we strooien. Dat gif moet u echter laten
voorafgaan door echt graan dat u niet met
de handen mag aanraken, want zodra mui
zen er een mensengeur aan ruiken, vertrou
wen ze het niet. Pas als ze er op den duur
van eten, kunt u het vervangen door de
muizentarwe. En die mag u zelf ook nooit
aanraken!
Gebed van Daniël
„Want wij werpen onze smekingen
voor uw aangezicht niet neder op
onze gerechtigheden, maar op uw
barmhartigheden, die groot zijn
(Daniël 9:18b)
Daniël was van balling opgeklommen tot
één van de drie vorsten van het machtige
rijk van Babyion. Hij was een man van
gebed.
Hij had: 'open vensters naar Jeruzalem'
Als hij bidt, dan doet hij dit op grond van
Gods Woord.
Daniël had in de boeken, dat wil zeggen in
de profetiën van Jeremia gelezen, dat de
ballingschap 70 jaar zou duren. Dan zou het
volk van Israël mogen terugkeren naar hun
land en zou de verwoeste stad Jeruzalem
weer worden opgebouwd.
Zo had de Heere het gezegd en zo zou het
dan ook gebeuren. Want wat de Heere zegt,
doet Hij. Hij is geen man dat Hij liegen
zou.
En nu was die periode van 70 jaar bijna om.
De terugkeer uit de ballingschap en de her
bouw van Jeruzalem stond vlak voor de
deur. Wat doet Daniël nu?
Neemt hij maatregelen voor het aanstaand
vertrek?
Neen... hij stort zijn ziel uit in een ontroe
rend smeekgebed. (Daniël: hoofdstuk 9).
In dat gebed belijdt hij schuld: „wij hebben
gezondigd, wij en onze vaderen".
Hij vraagt aan de Heere of Hij toch barm
hartig wil zijn voor Zijn volk, en Zijn belof
te niet wil vertragen.
Want God vervult Zijn beloften in de weg
van het gebed.
Dat gebed van Daniël is een ootmoedig ge
bed: ,,want wij werpen onze smekingen
voor Uw aangezicht niet neder op onze ge
rechtigheden. „Daniël erkent, dat het niet
gaat om onze gerechtigheden, want die zijn
er niet. Alleen ongerechtigheden. Dat ze in
ballingschap zijn gevoerd, was hun eigen
schuld. Ze hadden niets anders verdiend.
„Wij werpen". Hij spreekt in het meervoud.
Hij moet belijdenis doen van zijn eigen zon
den, maar ook van de gemeenschappelijke
schuld van zijn volk. Samen met zijn volk is
hij van de Heere afgeweken.
„Wij werpen onze smekingen voor Uw aan
gezicht".
Het rechte gebed is een smeken. „Zij zullen
komen met geween en met smekingen zal Ik
ze voeren. „Maar dit gebed dat oprijst uit de
diepte van de verootmoediging, klimt tege
lijk op tot de hoogte van Gods ontferming.
Ootmoedigheid en vrijmoedigheid gaan in
dit gebed samen. Daniël doet een beroep op
Gods barmhartigheid: ,,Uw barmhartighe
den die groot zijn".
Barmhartigheid is één van Gods heerlijke
deugden, waarin Zijn goedheid en liefde
schitteren. Daniël denkt niet klein van Gods
barmhartigheid. Hij spreekt er zelfs over in
het meervoud: ,,Uw barmhartig/ïecfen".
„Barmhartigheid, onverdiende genade is de
enige weg tot behoud. En dan staat er nog
bij, dat die barmhartigheden groot zijn. God
heeft zijn barmhartigheid geopenbaard in
Zijn geliefde Zoon, Die genoemd wordt:
„De Heere, onze gerechtigheid".
Alleen in Jezus Christus kan de Heere ons
genadig zijn.
„Werpen" betekent: „wij geven het uit han
den". Gelukkig wie zijn smekingen werpt
voor het aangezicht van de Heere. Wie het
uit handen geeft, om het te leggen in de
machtige handen van de Vader in de hemel.
Hebt u zo al, als Daniël leren bidden?
Bidden om vergeving van uw zonden?
Dan is de zonde geworden: zonde tegen een
heilig God.
Dan is er het smeken als van de Kananese
vrouw om een kruimel genade. En dat met
behoud van het recht van God, dus om Jezus
wil.
Of bestaat ons gebed voornamelijk in het
vragen van tijdelijke zaken?
Om een goede gezondheid en materiële
voorspoed?
Ook Daniël had zeker behoefte aan materië
le zaken.
Wat was er door de ballingschap veel verlo
ren gegaan aan kostelijke goederen. Have en
huis, tempeldienst en vrijheid.
Maar dat was voor Daniël niet de eerste
zorg. Hij tast dieper!
Hij vraagt niet: 'geef', 'geef', maar: 'ver
geef.
Wie alleen maar roept: „o Heere, geef dit en
dat", en niet: „o Heere, vergeef', die heeft
nog nooit recht gebeden. Gelukkig de mens,
die met Daniël uit de diepte roept tot God:
„vergeef mij al mijn zonden, die Uwe hoog
heid schonden".
Die mag de Heere houden aan Zijn barm
hartigheden.
Barmhartigheid dat is ongehouden ontfer
ming voor mensen die belijden moeten
enkel ongerechtigheid te hebben. In die
barmhartigheid te mogen delen, is louter ge
nade. Daarom alleen kan het ook voor u, die
zich gans verloren weet. In Christus zoekt
God het verlorene op.
Daniël maakt in zijn gebed de verloren zaak
van zijn volk tot Gods zaak.
„O, Heere, hoor! o, Heere vergeef! doe het
om Uws zelfs wil, o, mijn God!"
Waarom kon Daniël zo vrijmoedig spreken?
Omdat hij zich beroept op de Naam van
God: „want uw volk en uw stad zijn naar
uw Naam genoemd".
Als het volk van Israël niet uit de balling
schap bevrijd wordt, en als Jeruzalem niet
herbouwd wordt,... „wat zult Gij dan met
uw grote Naam doen?"
Nu is het van Daniel's schouders af, nu is
het Gods zaak geworden. Het gaat om de
zaak van de Heere. Zijn naam en Zijn eer
zijn er bij betrokken. En nu ook kan dit ge
bed niet onverhoord blijven.
Straks verzekert een Engel hem, dat God
zijn gebed vanaf de eerste dag al hoorde.
Het gebed van Daniël.
Het werd gekenmerkt enerzijds door diepe
ootmoed, maar anderzijds door Grote vrij
moedigheid.
Wie zó bidt, kan ook smeken om bevrijding
en herstel.
Want de God van het Verbond, de Ik zal
zijn die Ik zijn zal, heeft zich met vele ban
den aan Zijn volk verbonden.
Hij zal dat volk niet eindeloos kastijden,
noch eeuwiglijk zijn gramschap hen doen
lijden, want:
Barmhartig en genadig is de Heere,
Schoon zwaar getergd, lankmoedig
en weldadig.
De Heere is groot van goedertierenheid".
B.
H.H.
Op woensdag 20 januari a.s. hebben wij ds.
J. de Pagter uit Papendrecht voor u uitgeno
digd. Hij wil voor ons een lezing houden
over het leven en werken in de gevangenis.
Wij nemen aan dat dit een zeer interessante
lezing zal zijn en nodigen u van harte uit
om deze bij te wonen.
Woensdag 20 januari, aanvang 20.00 uur
in De Oostdam, Goedereede.
DIRKSLAND - Ook dit jaar zullen
wederom voorlichtingsavonden voor
zwangeren worden gegeven in het
Van Weel Bethesda Ziekenhuis.
Op deze avond zal er informatie worden
gegeven over borstvoeding, klinisch en
poli-klinisch bevallen en wat er zo al rond
een bevalling gebeurt.
Tevens zullen er rondleidingen gegeven
worden door de verloskamers.
De avonden zullen plaatsvinden in de ruw
bouw van het Van Weel Bethesda Zieken
huis, te bereiken via de hoofdingang.
De eerstvolgende informatie-avond is op
woensdagavond 20 januari 1999.
Aanvang 19.30 uur, de avond zal ongeveer
om 21.30 uur eindigen,
ledere belangstellende is welkom. Voor
meer informatie en/of aanmelding kunt u
terecht op het volgende telefoonnummer:
(0187) 607300 tst. 310.
Herhalingen van deze avond zullen plaats
vinden op 3 maart, 7 april, 19 mei en 30
juni.
en bespaar geld en energie met de actie zuinig stoken!
De meterkast is een plaats waar je meest
al niet komt. Zo nu en dan om een zeke
ring te vervangen als de stoppen zijn
doorgeslagen of om de meterstanden te
noteren als uw energiebedrijf daar één
keer per jaar om vraagt. Aan de meters
voor elektriciteit en gas besteedt niemand
veel aandacht. Ze draaien vrolijk door.
En dat kost geld, vooral als het koud is en
u de kachel een graadje warmer stookt.
Als u mee gaat doen met de actie 'Zuinig
stoken, zuinig aan' krijgt u zicht op wat u
gebruikt aan energie. Dan begint het be
sparen, want de volgende week wilt u
minder verbruiken dan deze week, dat is
de sport. Met als gevolg dat u geld be
spaart op uw energierekening en dat het
milieu minder wordt belast. Twee vliegen
in een klap!
Hoe DOE IK MEE?
Meedoen is heel eenvoudig en kost weinig
tijd. Elke maandag kijkt u even in de meter
kast en noteert u op de stookkaart, die u bij
uw energiebedrijf kunt aanvragen, de stan
den van uw gas- en elektriciteitsmeter.
Dat doet u tot en met maandag 29 maart
1999. Met de meterstanden berekent u uw
weekverbruik. Het weekverbruik gas verge
lijkt u met het streefverbruik, dat u elke
week vindt in een speciale tabel in deze
krant. Deze tabel vindt u 's maandags na
12.00 uur ook op pagina 716 van NOS-
Teletekst en op Internet http://www.eneco.nl.
Wanneer uw eigen verbruik lager is dan het
streefverbruik, heeft u energie bespaard.
Beschouw het als een uitdaging en probeer
steeds onder het streefverbruik uit te ko
men. Het streefverbruik voor elektriciteit
staat niet in de krant. Dit verbruik kunt u
zelf van week tot week vergelijken. Uiter
aard wordt het verbruik voor verlichting
hoger naarmate de dagen korter worden.
Heeft u de stookkaart niet ontvangen?
Vraag 'm aan bij ENECO, daar liggen er
nog wel een paar op voorraad.
Wat bespaar ik
door mee te doen?
U spaart geld en energie. Vorig jaar deden
in Zuid-Holland aan de actie zo'n 120.000
huishoudens mee. Zij bespaarden gemid
deld 5% op hun energieverbruik, dat is zo'n
75,- per jaar. Mooi verdiend. Vooral met
de nog steeds stijgende energieheffing van
de overheid is het de moeite waard om aan
de actie mee te doen. De stookkaart is daar
bij een handig hulpmiddel. Ook staat er een
leuke wedstrijd op de kaart met aantrekke
lijke prijzen. U kunt nog steeds meedoen
met de wedstrijd
Kan ik de actie
ook met de computer volgen?
Ja, dat kan met de energiediskette. Deze
diskette bevat een gemakkelijk programma
voor het invullen van uw meterstanden, en
tal van energiebesparingstips. Met handige
grafiekjes kunt u de ontwikkeling van uw
energieverbruik volgen. U kunt de energie
diskette bestellen door 11,95 (MS-DOS,
3M inch) of 16,95 (Windows 3.11 en 95,
HD-diskette 1.44 Mb) over te maken op
gironummer 214859 van ENECO, Dor
drecht, met vermelding van actie 'Zuinig
stoken, zuinig aan'. De verzendkosten zijn
inbegrepen. Betaalt u met Girotel, vermeld
dan ook uw naam en adres. De diskette is
ook verkrijgbaar bij de klantenservice van
ENECO en u kunt het programma ook
downloaden vanaf Internet.
Had de dollarkoorts hem ook te pak
ken? Maar je kon toch rekenen èn ge
loven.
Hij raakte er niet uit. Toen het licht
werd, had hij nog niet geslapen. Een
neger haalde de kussens op. Hij ging
naar het toilet om zich te wassen en te
scheren. In de restauratiewagen at hij
een ontbijt van havermout en kleine
pannekoeken. Daarna ging hij voor het raam zitten
en keek urenlang naar de prairies van Saskatchewan,
vol tarwe. En nog wist hij niet of hij wel goed ge
handeld had.
Toen Jan Willem thuiskwam en van zijn reis verslag
deed, waren zijn vrouw en kinderen verrast te horen
dat zijn keus voor een farm niet op Neerlandia geval
len was. Zij hadden dit verwacht, nadat hij vóór zijn
reis naar het westen zoveel over de Nederlandse ko
lonie had gepraat.
De jongens waren echter ingenomen met de farm in
het bos. Klaas, de derde zoon, die nog naar school
ging, maar het volgend jaar daar af zou komen, vond
het zelfs jammer dat ze niet nog dieper de wildernis
ingingen. Zestien dagen te paard en dan midden in
het bos beginnen, zoals de mensen van Neerlandia
destijds, dat was echt pionieren! Marijtje was nieuws
gierig naar het huis van boomstammen, dat ze krij
gen zouden. Stijntje zei weinig in het bijzijn van de
kinderen.
Later, samen met haar man, vroeg ze echter wat hem
had bewogen niet naar Neerlandia te gaan. Hij had
met lof gesproken over Kinders en zijn vrouw, en zij
was aangedaan geweest, toen hij vertelde van de
zondag in Neerlandia. Had hij dat alles nu versmaad,
omdat Lacombe aan de spoorlijn lag en omdat de
grond daar beter was? Maar hij was toch nooit ge
woon geweest het stoffelijke alleen te laten wegen!
Hierop antwoordde Jan Willem dat God aan tijd
noch plaats gevonden is en overal Zijn zegen schen
ken kan.
Dat gaf zij vanzelf toe, en zij vroeg niet verder. Zij
had vertrouwen in haar man. Toch was zij niet
geheel zonder zorg, zowel over de kinderen als over
hem en ook over zich zelf. De eenzaamheid van
Canada had haar gedrukt; in het westen zou die stel
lig nog groter zijn. Behalve in Neerlandia, waar zij
het vaderland terug zouden vinden midden in Cana
da. Wat had hem toch bewogen te kiezen voor La
combe?
Jan Willem schreef aan Kinders dat hij met dank
baarheid dacht aan de dagen bij hem doorgebracht,
maar na rijp beraad een farm gekocht had in Lacom
be. Bij deze laatste woorden dacht hij aan de indruk,
die zijn besluit zou maken op zijn vriend. Diens kin
derlijk gelaat zou wel verstrakken als hij dit las. Hij
zou teleurgesteld zijn. Nog wist Jan Willem niet of
hij wel goed gehandeld had. Hij zette echter zijn
naam onder de brief en trok daaronder een forse
streep.
Het volgend voorjaar reisde het gezin De Graaf
naar het westen. Er lag nog sneeuw, toen ze
in Lacombe aankwamen. Per slede gingen ze
van het station naar de farm. Deze sledevaart bij
fraai, licht vriezend weer door een dicht bos beviel
de kinderen. Zelfs Klaas, die diep de jungle in wou,
was voldaan. Het bos uitkomend, zagen ze het hui.sje
liggen naast de hoge schuur. Het had een sneeuw-
muts op, waartegen de bruine stammen van de wan
den contrasteerden. Jan Willem had thuis hoog opge
geven van de vruchtbaarheid van de farm en van de
uitgestrektheid van hun nieuw bezit, maar tevens de
zijnen erop voorbereid, dat de opstal niet veel was.
Nu zij het zagen, waren ze echter zeer verrast. Zelfs
Stijntje zei: „Het valt me mee!"
Maar toen Jan Willem de deur opende van het huis,
dat door de Polen een week tevoren was verlaten, en
Stijntje achter haar man naar binnen wilde stappen.
staarde ze in een donker hol, waaruit een muffe stank
haar tegemoet kwam. En haar ontnuchtering werd
erger, toen Jan Willem de luiken openstootte. De
kamer lag vol vunzig stro en vodden, waaruit een
leger muizen op de vlucht sloeg.
Jan Willem bezemde het stro bijeen en smeet de vod
den buiten. Veel meer konden ze die dag niet aan de
schoonmaak doen, want het liep al naar de avond. De
jongens haalden hout. Jan Willem maakte vuur en
Stijntje bereidde eten met hulp van de meisjes. Ze
aten zittend op houtblokken met een schaaltje op de
knieën. De kinderen hadden pret in het ongewone,
maar Stijntjes hart was zwaar. Ze had niet kunnen
denken dat ze in zó'n stal belanden zou.
Het huis, berekend op drie mensen, bood geen plaats
voor tien. De jongens sliepen daarom in de schuur in
het hooi. Zij waren het beste af. De stallucht van de
koeien was aangenamer dan de muffe en zure geuren
van het vervuilde huis, al werden de jongens ook af
en toe wakker van kleine pootjes, die over hun han
den kriebelden of van een zacht staartje, dat hun
wangen aaide.
Stijntje sliep helemaal niet in haar bed, dat op de
vloer gelegd was. De muizen en de lucht en het
meest de zorg hoe zij de Augiasstal moest reinigen,
hielden haar wakker. En toen zijn vrouw voortdu
rend woelde, kon Jan Willem ook niet slapen. Stijn
tje had hem niets verweten, maar hij had het knagen
de gevoel dat zij hem verdacht haar in deze ellende
te hebben gebracht, ter wille van gewin.
De volgende dag ging Stijntje, te zamen met twee
dochters, het huis met bezemen keren. Van de zolde
ring veegden ze brokken roet, van de wanden
schraapten ze het vuil; ze moesten de vloer driemaal
schrobben. Maar 's avonds kon je de vlammen in de
eiken planken onderscheiden en geurde de kamer
naar zeep. Die nacht sliep Stijntje diep en vast van
moeheid en voldaanheid. Jan Willem sliep ook goed.
Hij en zijn jongens hadden mest uit de stal gekruid;
dat was blijkbaar de gehele winter nooit gebeurd.
Een week lang werkten allen hard. Toen was het
huis van binnen en van buiten gewassen en hingen er
heldere gordijntjes achter blinkend glas. Een boer,
die langs kwam met zijn slee, hield stil om ernaar te
kijken. Hij liep op Stijntje toe, die samen met Marij
tje een kleed uitklopte.
,,Dat is te zien dat hier nieuw volk gekomen is", zei
hij.
Jullie komen zeker uit Zwitserland?"
„Uit Holland", zei Stijntje.
„Nog 'cleaner'!" riep de boer uit. „Wassen ze daar
de stenen van de straat niet?"
Wij zullen het doen, zodra de sneeuw is opgeruimd",
zei Stijntje.
Jan Willem kwam er op af. De boer zei dat hij James
Coolidge heette'en dat zij naaste buren waren.
,,Waar woont u dan?" vroeg Stijntje.
Het was op een uur afstand.
Stijntje hoopte dat ze goede buren aan elkander
mochten hebben.
Dat zou wel gaan, meende Coolidge. Met Nederlan
ders konden Canadezen het door de bank best vin
den.
Toen de sneeuw verdween, had Stijntje wel andere
dingen om aan te denken dan aan het wassen van de
steentjes om haar huis. De dooi begon met zware
regen. Het huis verloor zijn witte muts, en de aarde,
die daaronder lag als dakbedekking, was het vorig
jaar door de herfststormen voor het grootste deel
verwaaid en thans tegen het vele water niet bestand.
(wordt vervolgd)
OFFICIEEL DEALER
Brielle Spijkenisse
Slagveld 19 Kelvinweg13
Tel. (0181) 413777 Tel. (0181) 624900
Honda-dealer voor de Z-Hotiandse eilanden
Raadhuisplein 49 Postbus i54 - 3770 AD Barneveld
