Schaken Oostflakkee
Vervult de aarde
piAtiDei-niEuws
Forse inkomensdaling
Flakkeesche schets door I. de Meester
maatschapvissers verwacht
VERVOLGVERHAAL
VrolWvolk aan böofcl
J^etgeSod
PAGINA 8
Dinsdag 1 december 1998
t Was n paer daegen voor Sinter-
klaos en 't was de heêle weke al dik
mistig geweest. Je wier half melig bie
dat dampige, donkere weer en de
gezelligheid op straete, zoo as je dat
op andere jaeren kon meemaeke,
wier d'r leêlijk deur bedurve.
Kees van Schele Piet, Dries van Leen
Kwibbe en Bram Pinne hadde al 'n paer
rondjes over 't durp gedaen, mar d'r was
weinig aerdigheid an. De raemen van de
meeste winkels warre zoo beslote, dat je
zoo wat niks kon zieje, van wat d'r achter
lag en de lantaerns op straete leke wel
gloeiende spiekers.
„'k Dienke, dat Sinterklaos van nacht nog
in de haeven verzeild, as 't zoo dik bluuft",
zei Kees, ,,dan zie je maargochtend de
peperbollen op 't waeter drieve".
„'k Hao mit de man te doewen", riep Bram.
„As je uut zoo'n waarm land as Spanje
komt en je stapt in zoo'n griebes over, zoo
as hier, dan zou je op z'n minst op krulle
van de rimmetiek. Dien ouwen heer mot
toch wel veul over hao voor de goeie zaek".
„Je kan d'r es mee spotte", zei Dries, „mar
ik wou voor 'n guide, dat de waereld es wat
rumer wier. Ik kan m'n jasje wel uutwrien-
ge en m'n pette weegt as load, 'k Gloave,
dat die smerige mist deur je huud en al heen
trekt, 'k Worre nog zeeziek van dat gedrop-
pel van de boamen. Nee, jonges, wat was
het dan verlee jaere lollig en gezellig, weet
je 't nog? Toen was 't lichte maene en toen
hao m'n sinterklaosje gespeuld bie Jan
Slienger. As 'k daer nog an dienke, mot 'k
nog lache. 'k Vond 't alleen jammer en stik
gemeen van Brammetje, dat 'n grint deur
de peperneuten gedaen had. 't Is geen won
der, dat Jan op 't leste kwaed wier, want hie
goaide de kommen op taefel an scherven en
dat kleine Klaosje had 'n bult op z'n kopje
as 'n okkerneute".
„Daer mot je niet meer over praete, dat is
verbie", zei Bram. „Mar je brieng m'n op
'n moai idee Dries. Zouwe m'n vanaevend
weer niet es 'n leutje ophange. Want zoo
vind ik 't 'n doaie boel".
„Alles goed en wel", riep Kees, „mar weet
joe wat. 'k Hao, om je de waerheid te zeg
gen, oak al loape verzinne, mar 't is net, of
'k mit dat mistige weer niet kan dienke".
Bom!! Daer liep Kees ineens tegen iemand
op. „Sufferd, kiek uut je ezelsoagen" klonk
het, „de sinterklaos en de sukerbeêstjes in
m'n tas binne an gruus. Dienk je soms, dat
de straete van joe alleen is!"
't Was Keetje Pronk, 'n ouwe vriester van
tegen de veertig. Keetje was zeker weze
wienkele, want ze droeg 'n zwaere bood-
schappetas en daer was Kees knap hard
tegen angebonsd. Ze was al in de mist
opgelost, toen de jonges ze nog hoarden
raeze.
„Noe weet ik in eens 'n lolletje voor vanae
vend", schreeuwde Bram. „As Kees Keetje
daer haest niet van de sokken geloape had,
dan was 'k er noait op gekomme, mar noe
weet 'k 'n eerste klas leutje. Luustert es.
M'n gae naer Piet Deeg en dan vraege m'n
of die 'n sinterklaospoppe voor ons wil
bakke van geweun broaddeêg. Dat kost
haest niks en Piet is best te porren voor een
grapje, dat wete jule wel. Misschien doet 'n
't wel voor niks".
,,Mar noe snap 'k nog niet, wat joe mit
zoo'n sinterklaospoppe van plan bint", riep
Dries ongeduldig.
„Laet m'n dan oak uutpraete", zei Bram.
„Kies es jonges, jule wete allebeije net zoo
goed as ik, dat Keetje Pronk graeg 'n vrieër
zou wille hao. Moeder zei leste nog, dat ze
d'r eige Zondags en deur de weke optuugt
as 'n narrepaerd en dat ze d'r leste centen
uutgeeft voor moaie bloesjes, manteltjes en
hoedjes, ienkel en alleen, om 'n vis an de
haek te slaen. En noe zalle weile Keetje es
'n vrieër bezurge, die klienkt as 'n klokke.
Een vrieër, die zoo lekker is, dat ze 'n op
kan ete. Ik bedoele 'n sinterklaospoppe van
broaddeêg. Dan heit Keetje vast en zeker
nog noait zoo'n goeie sinterklaos gehad".
„Dat 's moai bedocht", riep Kees, „dat gaet
an jonges. M'n gae gauw naer Piet Deeg,
die zal nog wel in de bakkerieë weze. Die
kaerels hao 't om dezen tied toch zoo
druk".
„Best", zei Dries, „en weetje wat m'n nog
meer doewe. M'n zette 'n prachtig vers op
z'n poaten en dat pakke m'n d'r bie. Dat
hoart zoo mit Sinterklaos".
Op 'n drafje holde 't stel naer de Achter-
straete, waer Piet Deeg weunde. En jawel.
Piet was nog druk an 't werk.
„Even wachte jonges", riep 'n, toen Bram
over 't plan wou beginne, „'k zal eerst even
deze butterletters in d'n oven zette en dan
hao 'k 'n hortje tied voor jule".
Even laeter zat Piet op d'n trog en toen
zette Bram 't plan van de sinterklaospoppe
uut eên. Piet zat te schodden van 't lachen
en hie vond oak, dat d'r geen beter sinter-
klaoscadeau voor Keetje te bedienken was.
„Maarge, tegen de middag is 'n klaer, jon
ges. 't Zal een vrieër worre, zoo mollig en
mals, dat Keetje de knaopen van z'n jas op
eet. Want die maek 'k van extra groate
rezienen".
„In orde Piet", zei Bram, „dan komme m'n
d'r om een uur of eêne om. En noe gae m'n
eerst 'n vers in mekaore draoie jonges. Dat
zal nog zweêtdroppels genog koste. Affijn,
Kees is daer nog al handig in. M'n gae mar
bie ons thuus op zolder zitte. Daer zitte m'n
hoag en droag. Vooruit opschiete!"
Een kwartiertje laeter zatte ze mit d'r drieën
op 'n ouwe kiste. Bram had 'n lampje ange-
stoke, 'n stikje potload en 'n gele brievezak
opgescharreld en toen riep 'n: Vooruit
Kees, begin mar!"
„Ho, ho", zei Kees, „'k bin vaoder Cats
niet. Laet mien mar es 'n hortje tobbe en
houw je snaevel dicht, anders brieng je m'n
in de warre".
't Was 'n goed half ure doadstille. Kees zat
op knietje voor de kiste, vlak bie 't lampje
en de andere jonges zagge, dat 't potloadje
druk over de brievezak danste. Eindelijk zei
Kees: „'t Is klaer, luuster mar es. As 't niet
goed is, mot je 't eerlijk zegge".
En Kees begon:
Bram en Dries zatte te brullen van 't
lachen, en toen Kees klaer was mit 't voor
lezen, klapten ze in d'r handen, dat de zol
der dreunde.
Vaoder Cats is bie joe 'n krullejongen",
riep Bram en Dries zei: „'t Is butengeweun,
't is prachtig, 'k Hao van m'n leven zoo'n
moai Sinterklaosvers niet gehoard".
,,Mar noe nog es wat", zei Kees, ,,m'n
motte hier of daer 'n groate, platte doaze op
de kop zieje te tikken, om 't zaekje in te
pakken. Waer motte m'n die haele?"
„Dat weet ik", riep Bram, „m'n gae maar-
genochend naer Jan Pilo, die in die goed-
wienkel weunt op d'n hoek van 't durp. Die
heit zat van die leege doazen staen en Jan is
d'n kwaeisten niet. Dat komt best in orde".
D'n aoren ochend stienge ze al vroeg bie
Piet Deeg in de bakkerieë, want ze warre
niet weinig nieuwsgierig, want ze warre
niet weinig nieuwsgierig, hoe Keetje d'r
sinterklaosjongen uutgevalle was. ,,Jule
binnen besjokke, om zoo vroeg an m'n
deure te kommen" riep Piet. „'k Hao nog
meer te doewen, as vrieërs voor Keetje te
bakken. Komt over 'n paer uren mar es
terug, dan hei je kans, dat 'n klaer is".
„Dan gae m'n eerst om 'n doaze", zei Bram
en 'n oagenblik laeter sturmde 't groepje
bie Jan Pilo de wienkel in.
„Je bint d'n eersten vandaege niet, die om
'n leege doaze komt zaoneke", zei Jan. „'k
Wou, dat Sinterklaos d'n hik kreeg, want ze
slepe m'n spullen mar weg en d'r schiet
geen moatje butterletter voor Jan over. Mar
'n ouwe vriegezel is niet anders te wachten,
't Is wel es makkelijk, as je geen blok an je
been heit jonges, mar op zukke daegen mis
je veul. Vroege rhao ik butengeweun lollige
sinterklaosdaegen meegemaekt, mar tegen
woordig komt 't dun over. 't Is net, of dien
ouwen heer voor mien niet meer bestaet".
Jan zocht 'n doaze op en gaf 'n an Bram.
„Jule motte zeker eên op ander leutje op-
Lieve Keetje,
Zwarte Piet keek lest om 't hoekje,
Deur 'n raem van 't achterhuus,
Joe zat mar alleen an taefel,
Want je moeder was niet thuus.
Och, wat haarde Pietje zuchte.
Lieve kind, wat had je 't kwaed!
Piet docht: ,,Daer mot 'k meer van wete.
Meugelijk weet ik wel raed.
Heit dat kind meschien de krampe
In d'r nieuwe kunstgebit?
Steke soms d'r eksteroagen?
Mens, wat zit ze in de pit!
Mar ineens kwam Piet d'r achter.
Want daer klonk 'n zwaere zucht:
,,Wat is 't leven zonder vrieër!
't Is 'n fietsband zonder lucht!"
„Ha", doch Piet, „wriengt daer de schoene,
Dan gae 'k op 'n klus naer Sint,
Want ik zou m 'n sterk vergisse
As die daer niet wat op vindt".
Toen m'n knecht 't geval vertelde,
Snapte 'k trek de heêle zaek:
„Juust", docht ik, „is 't zoo gelege.
Zit zóó de stele in d'n haek".
Want al wor 'k 'njaertje ouwer,
'k Hao aok m 'n jongen tied gehad:
Joe was d'n lesten tied zoo krieb'lig
En 't leven zonder vrieër zat.
Daerom kocht joe die moaie bloesjes.
Die f rellen, mit zoo'n laegen hals.
En eerlijk waer, je nieuwe tanden,
Staen wonder moai, al binne ze vals
Die schoenen mit die hoage hakken.
Die joe lest in 'n wienkel kocht,
Beweze oak mar al te duud'lijk.
Dat joe 'n vent of vrieër zocht.
En toen m 'n knecht mien lest vertelde:
,,Kee heit d'r haer gepermanent"
Toen zei ik zoo 'n beetje spottend:
,,Dan zoekt dat meisje vast 'n vent".
Want Keetje, wil 't mar eerlijk wete,
- En Sinterklaos is zelden mis -
Dat 't beste, wat ik joe kan geve,
Eenflienke, nette vrieër is.
Want meid, je bent nie haest al veertig.
Den blom, die is d'r toch al of
En daerom vind ik zoo 'n cadeautje
Op Sinterklaos een reuzebof
En over zes ofzevejaertjes
Dan lei je al bie 't vule goed,
Vandaer dat Sinterklaos ditjaer es
Wat extra moeite voor je doet.
Noe hoefje noait meer in de winter
Mit waarme kruken naer je bed,
Noe hei je 'n vent, die 's ochens vroeg al
Een bakje koffie voor je zet.
Dus meid, dat is 'n pak van 't harte,
Dag lieve kind, dag beste Kee,
Vermaek je mit je nieuwe vrieër
En veul plezier, gelok d'r mee.
De groeten van, SINT en PIET
hange", lachte Jan. ,,'k Zieje 't an je on
deugende snuten. Mar je heit geliek. 'k Was
d'r vroeger oak voor te porren".
's Middags om 'n ure of twee lag de
Sinterklaospoppe keurig netjes in de doaze.
Piet Deeg had d'r dan oak extra z'n best op
gedaen en as z'n neuze niet 'n beetje te
groat geweest was, z'n nikke knap lang en
z'n eêne been wat korter dan 't aore, dan
was d'r geen nettere en flienkere jongen
voor Keetje uut te zoeken geweest. Kees lei
z'n vers op de poppe z'n dikke buuk, toen
't deksel d'r op, 'n touwtje d'r om en mit 't
heêle zaekje naer Klaos Katte, de bode van
't durp. Klaos beloofde, dat 'n 't pakje den
eigen middag nog zou bezurge en oak, dat
'n in geen geval vertelle zou, waer de doaze
vandaen kwam.
't Was net vier ure geweest, toen Keetje in
't achterhuus voor de spiegel stieng. Ze was
druk in de weer om d'r koanen dik in de
poeier te zetten en ondertussen zong ze uut
volle borst 'n Sinterklaosversje. Ze had d'r
in 't minst geen erg in, dat de achterdeure
open gieng en dat Klaos Katte mit de doaze
onder z'n aarm op de matte stieng. „Kwa,
Keetje, d'r zit al meel genog op je bakkes.
pakt die doaze mar es van m'n an", riep
Klaos mit 'n zwaere stemme. Kee schrok
d'r eige haest 'n hoedje. Mit 'n gil droaide
ze om en toen ze zag, dat 't Klaos was, zei
ze: „Beroerde vent, wat mankeer joe, om as
'n dief binnen te slupen, 'k Stae te rillen op
m'n beênen".
„Och", zei Klaos lachend, ,,op vuuf de
cember binne alle jonge meisjes 'n beetje
zenuwachtig. Mar 'k hao weinig tied Kee,
pak an want m'n waegen zit nog stikvol mit
pakjes".
Kee greep mit twee handen de doaze beet
en op 'n drafje liep ze d'r mee de huuskae-
mer in; waer d'r moeder an taefel zat. As de
wind zocht ze 'n buttermes op, snee de
touwtjes deur en d'r harte klopte van
nieuwsgierigheid, toen ze 't deksel oplicht
te. „Dat 's vuligheid", riep ze trek, toen ze
de sinterklaospoppe zag legge en op 't eige
oagenblik kreeg ze 't stik pepier mit het
vers d'r op, in de gaten. Ze vouwde 't hae-
stig open en begon te lezen. Moeder keek
mit andacht d'r dochter an en ze had daede-
lijk in de smiezen, dat 't niet goed gieng.
Keetje wier eerst zoo road as 'n kalkoensen
haen en op 't leste zag ze zoo wit, as 't
kraegje van d'r bloesje. Je kon d'r blijke
kleure deur de poeier heen zieje. ,,Dat is
min, dat is gemeen", schreeuwde ze en ze
gaf 'n klap tegen de doaze, dat de sinterkla
ospoppe onder de kachel vloog, boven op
de katte, die daer lekker waarm lag te kroe
len. „Mar 'k laet het d'r niet bie zitte. 'k
Gae vanaevend nog raer Frans Snorre en
dan mot die d'r mar es werk van maeke.
Smeerlappen, ontuug, om 'n fesoenlijk
meisje zoo te beleedigen".
„Maek je niet zoo dik, Kee", zei d'r moe
der, „'t is mar 'n Sinterklaosgrapje en al
wou je d'r werk van maeke, dan weet je
nog niet, wie 't gelapt heit. Want d'r staet
toch zeker geen naem onder".
„Zoo laf en keverachtig, binne de hottentot-
ten wel, om d'r niks onder te zetten. Mar
dat mot Frans Snorre mar uutzoeke. Zukke
wandrekkige tael noem ik geen grapje
meer. Mit zukke gemeêne vuligheid slae ze
'n net meisje de kroane van d'r hoad. „Mar
ze zalle d'r voor bloeie, dat beloof ik ze".
Kee wier iedere minute kwaejer en ze gieng
op 't leste zoo verschrikkelijk te keer, dat
d'r moeder zei: „Kind houd toch op, straks
sprieng je nog uut je vel. 't Sop is de koale
niet waerd".
Kee frommelde 't pepiertje op 'n proppe en
raepte de doaze mit de sinterklaospoppe op,
om 't heêle zootje in de vuulbak te smieten.
Mar ineens viel d'r oage op 'n naem, die
onder op de doaze geschreve stieng en nog
wel mit blauw potload.
Keek ze wel goed, kon ze d'r oagen gloa
ve? Jae, 't stieng d'r dudelijk: Jan Pilo.
„Moeder, moeder", gilde Kee, „noe weet
'k, wie dat vule zaekje op poaten gezet heit.
Kiek mar, hier staet z'n naem: Jan Pilo.
Wie zou dat oait gedocht hao! 'k Bin al jae
ren bie z'n an de wienkel, mar voortan zal
de stiekemerd geen halfje meer an m'n ver-
diene. Deze weke nog hao 'k twee knotten
sajet en een bustehouwer bie z'n gehaeld en
jammer genog, hao 'k eêrgister 't rekenien-
getje nog betaeld. Mar 'k zal d'r geen gras
over laete groeie, 'k gae trek naer dat schoft
toe en 'k zal 'n z'n vet geve, dat beloof ik
je-
„Kind wees wiezer, laet de buje eerst 'n
beetje zakke", zei d'r moeder, ,,laet je niet
uutlache, dan heit de vent ommers geen
eêre van z'n werk".
Mar Kee hoarde 't geen eens meer. Ze had
d'r mantel al an en geen vuuf minuten lae
ter stieng ze voor de toonbank bie Jan Pilo.
Jan kwam mit 'n volle mond de wienkel in,
want hie was juust an 't mael begonne. Hie
had nog geen kans om 'goeie naevend' te
zeggen, want Keetje begon daedelijk uut te
gieten:
„Zoo ongelikten beer, onbeschofte, ouwe
gek, bin je daer! Hoe krieg je 't in je botte
hersens, om die smerige doaze bie mien te
laeten bezurge, mit die bespottelijke sin
terklaospoppe en dat loederige vers d'r in.
't Is schandaolig, 't is kwaejongenswerk, je
bint riep voor Medenblik. En 't gemeêne
van de zaek is nog, dat je mien juust uutpikt
voor je dwaeze streken, 'k Binne al jaeren
'n beste klante van je, 'k hao je nog noait
van m'n leven 'n halfje tekort gedaen en
dan krieg je dat voor dank. Mar onthoud
dit, dat 't de leste keer is, dat 'k 'n poat bie
je over d'n durpel gezet hao, hei je 't begre-
pe!"
Jan stieng mit z'n handen in de locht, z'n
oagen puulden uut z'n hoad. 't Was 'n don
derslag uut 'n heldere locht. „Mar, mar..."
Een aantal weken geleden heeft u in de
krant kunnen lezen dat, na een aantal
jaren stil te hebben gelegen, Schaakclub
Oostflakkee (S.O.F.) weer van start zou
gaan. Daarna heeft u niets meer gehoord,
dus hoe is het nu afgelopen?
Allereerst bleken er de eerste avond 8 lief
hebbers te zijn, niet spectaculair, maar wel
enthousiast genoeg om toch te beginnen. Na
een aantal weken vakantie afgelopen
woensdag weer eens te gaan schaken, blij
ken er al 15 namen op de ledenlijst te staan
en tevens komt Ronald Sparreboom uit de
Langstraat zich als nummer 16 aanmelden.
Kortom: de groei zit er flink in.
Het leuke is ook dat er inderdaad spelers uit
heel Oostflakkee zijn. Langstraat (Achthui-
zen), Ooltgensplaat en Oude Tonge (we mis
sen Den Bommel nog) zijn vertegenwoordigd.
Er zijn weer hele goede spelers en er is een
groep die in de leerfase is (hoewel je dat in
principe altijd bent). Er zijn weer oudere en
jongere spelers, er zijn weer mannen en één
vrouw.
En iedereen speelt weer gezellig z'n partij
schaak tegen elkaar. Bij deze bent u uitge
nodigd om a.s. woensdag eens te komen kij
ken of te spelen. 20.00 uur. Grutterswei
Oude Tonge.
Wat gebeurde er afgelopen woensdag?
Allereerst was het niet verschrikkelijk druk
door verjaardagen, voetbal en vakantie.
Toch werden er 5 partijen gespeeld:
Peter Holleman - Remon Huisman: Remon
heeft heel vroeger nog bij de jeugd gespeeld
en nu dus voor het eerst bij de senioren.
Hoewel hij afgelopen weken al heeft bewe
zen een leuke pot mee te schaken ging er in
het damegambiet tegen Peter toch iets niet
helemaal 100%. De dame stond al verdacht
vroeg op de avond naast het bord. Kon eigen
lijk niet de bedoeling zijn geweest (1-0).
Koert Wijnands - Jacques Hennekes:
Hennekes is ook een potentiële groeier en
hij moest het met zwart opnemen tegen
Wijnands. Hoewel volgens Jacques zijn
stelling voldoende perspectief bood, was
een foutje voldoende om Wijnands te laten
toeslaan. Maar ja, die heeft ook al jaren
ervaring (1-0).
S. den Hartog - R. Groenendijk: Al in de
opening ging het niet helemaal prettig bij
Den Hartog en Groenendijk bouwde dit
voordeeltje netjes uit tot een fraaie overwin
ning (0-1).
H. van Gils - A. Groenendijk: Sinds 2
weken speelt Henk van Gils mee, vorige
week gewonnen van Korteweg en deze week
geen medelijden met ons enige vrouwelijke
lid Agaath. Leuke binnenkomer! (1-0).
B. J. Bruggeman - R. Sparreboom: Hele
maal nieuw was Ronald Sparreboom.
Woont een paar maanden op Flakkee en kan
schaken! Probeerde Bruggeman het met een
voorzichtige opbouw, Ronald was meer van
dik hout zaagt men planken (hij is ook aan
het verbouwen geweest). Het klopte ook
nog allemaal en ook Sparreboom heeft zijn
eerste punt (0-1).
Al met al leeft het schaken weer helemaal
op Oostflakkee en als er nu iedere week een
of twee leden bijkomen zoeken we voor
volgend seizoen wel een grotere zaal.
Zonder gekheid: tot woensdag!
CNV Vlees en vis verwacht begin
1999 een forse inkomensdaling voor
veel maatschapvissers. Dit wordt ver
oorzaakt door de omvlagproblema-
tiek en de verhoging van premies.
Beide oorzaken hebben overigens
niets met elkaar te maken.
Bemanningen van omgevlagde schepen, die
er sinds 1994 op varen, krijgen te maken
met een aflopende E-101 verklaring. Via
deze verklaring vielen zij tot nu toe onder
het Nederlandse stelsel van sociale zeker
heid. Na vijf jaar loopt deze verklaring af
en zullen zij in principe gaan vallen onder
het stelsel van het desbetreffende land.
Verder zullen in veel gevallen de premies
(SFM en ziektekosten) fors stijgen. De
onderlinge waarborgmaatschappij 'Samen
werking' heeft al aan CNV Vlees en vis
gemeld, dat de premies voor de Helderse
maatschapvissers voor 1999 met 1.500 gul
den of meer worden verhoogd.
begon Jan, „wat is d'r dan an de hand. 'k
Weet nergens van, zoo waer as 'k hier
staen. Je heit 't over 'n doaze, 'n sinterkla
ospoppe en over 'n vers, glaof 'k, mar op
m'n woord, 'k hao d'r schuld noch deel an.
Je bint glad in de warre Kee".
,,Houw je noe zoo", riep Keetje, mar ze
begon toch te twiefelen toen ze zag hoe
onnoazel Jan d'r bie stieng. „Weet joe daer
niks van, echt waer niet en hoe komt 't dan,
datje naem op die doaze geschreve was?"
,,Dat is best meugelijk", zei Jan, ,,mit
Sinterklaos staet de deure niet stille van al
de lui, die om leege doazen komme vraege.
Mar wat kan 'k d'r an doewe, as ze d'r rao-
righeid in pakke en opstiere. Daer stae ik
glad buten".
Kee kreeg in de gaten, dat ze te voare ge-
gaen was en ze voelde spiet, omdat ze Jan
zoo vuul weggezet had. 't Was toch altied
'n aerdige jongen, d'r zat geen kwaed in.
„Neem me dan niet kwaelijk Jan, dat 'k
daernet opstoof as 'n bosje vloaien. Mar
'k was zoo kwaed en zoo driftig. Want as je
es wist, wat d'r in dat vers stieng".
,,'k Hao je altied zoo'n leuke meid ge-
vonde, Kee", zei Jan „en daerom viel dat
geraes zoo koud op m'n dek. Ik zou d'n les
ten weze, om zoo'n gemeen vers an je te
schrieve. Dat doe je toch niet an 'n meisje,
waer je wat mee op heit!"
Jan schrok van z'n eige woorden en Kee
zag, dat 'n road wier tot z'n krune.
„Opnieuw blijkt, dat de arbeidsovereen
komst een oplossing kan bieden", reageert
Albert Daverschot van CNV Vlees en vis.
„Immers, de problemen met de E-101 ver
klaring doen zich niet voor bij vissers die
op arbeidsovereenkomst varen. Hoewel in
sommige gevallen het nettoloon lager uit
kan pakken, zal dit ruimschoots opwegen
tegen de steeds hoger wordende (SFM)-pre-
mies. Maar belangrijker is nog dat varen op
arbeidsovereenkomst opvarenden verzekert
van een normaal inkomen bij werkloosheid
en arbeidsongeschiktheid".
CNV Vlees en vis ziet de voorgestelde
oplossing, gedaan op een bijeenkomst van
de NFSO op Urk, om de omvlagproblema-
tiek te 'repareren' in een aparte stichting als
de sprong van een kat in het nauw. Dat het
Sociaal Fonds Maatschapvisserij en de
Vereniging van Opvarenden hieraan mee
werken, noemt Daverschot onbegrijpelijk:
„Steeds opnieuw worden kunstgrepen uit
gehaald om de maatschapvisserij overeind
te houden. Het zou zinvoller zijn de positie
van de maatschapvissers voorop te stellen
in plaats van oplossingen te zoeken die
vooral gericht lijken te zijn op het in stand
houden van maatschapvisserij en van de
betrokken organisaties, zoals het SFM".
„Je durft veul te zeggen Jan", lachte Keetje
en ze voelde, dat d'r koanen gienge gloeie.
„Och", bromde Jan, „'k bin eigelijk 'n aar-
men tobber, altied alleen, noait geen ans-
praek as 'k 's aevends an taefel zitte. En as
je dan zelf je prakje klaer mot maeke en je
boeltje schoan mot houwe, dan bin ik d'n
lesten tied wel es jeloers op m'n ouwe kam-
merao's, die al getrouwd binne".
„t Is oak niks Jan, dat gloaf 'k graeg. 'k
Hao 't voorrecht, dat m'n ouwe moeder nog
in leven is, mar over 'n hortje vaer 'k in 't
zelfde schuutje as joe. Wil je wel gloave
Jan, dat 'k daer soms nachten van wakker
legge".
Jan was 'n stapje duchter bie gekomme, hie
lei z'n hand op die van Keetje, keek voor
de eerste keer van z'n leven verliefd en zei:
„Kee hoe zou je d'r over dienke, as joe mit
je moeder bie mien in kwamme weune?"
Kee schrok d'r van. Dat was te onver
wachts! Van de schrik trok ze d'r hand
terug, liep naer de deure, draoide d'r eige
op d'n durpel weer om en zei: „Kom maar-
genaevend mar es mit moeder praete. Jan!"
En Jan zat d'n aoren aevend bie Keetje an
de koffie en zoo waer, 't zaekje kwam
prachtig voor mekaore. In 't voorjaer stapte
Keetje mit Jan an d'r aarm naer 't durps-
huus en toen ze precies op de stoepe stien
ge, riep d'r eên uut 't volk: „Daer gaet ze
mit d'r Sinterklaospoppe!"
■■■'"■'kr Noire
-72-
Toen werden ze al de vrachtschippers
van Europa genoemd. Maar gróót wer
den zij toen ze nog verder gingen,
door de Straat, en Italië, Noord-Afrika
en de Levant betrokken werden in de
handel. De Straatvaart had de Gouden
Eeuw geopend.
Hij, Johannes, had zonder dat hij het
wist die oude Hollanders op de voet
gevolgd! Van het binnenwater was hij ook naar het
Wad gegaan en daarna naar de Noordzee en de Oost
zee. Hij had op Spanje en Portugal gevaren. De Gro
ningers waren nu de vrachtschippers van Europa. En
thans voer de Marijke naar de Straat! Als de ontwik
keling van de Groninger kustvaart met die van de
oude Hollanders parallel bleef lopen, zoals nu sedert
veertig jaar, dan openden zich thans grootse perspec
tieven. Nu naar de Oude Wereldzee, straks de oce
anen over! En telkens weer was hij de pionier!...
Pas op, Johannes, pas op! zei een stem van binnen.
Ga niet jezelf verheffen. Er kwamen andere herinne
ringen in hem op. Eens was hij bijna in de Jammer-
bocht gestrand; eens haast vergaan in de Golf van
Biscaje, omdat hij niet had willen luisteren naar
Riek. Janna was op het nippertje aan de dood ontko
men en Riek was voor haar leven geknakt, omdat hij
in de crisistijd van vrouw en kinderen alles had
gevergd. Het ergste was zijn Mammondienst in de
oorlogstijd geweest, waardoor hij Roelof in de dood
gedreven had. Hij had het allemaal verknoeid.
En welke waren zijn verdiensten? Op hoop van
zegen was hij met zijn kleine kof het zeegat uitgeva
ren, op hoop van zegen had hij een motor in zijn
schip geplaatst. Het was doordat die zegen zo rijk en
ruim geschonken was, dat er dit alles uit gegroeid
was. En de Straatvaart was geen initiatief van hem.
Hiddo was met het idee gekomen om een schip te
laten bouwen, dat op de oceanen varen mocht. En
thans was hij als gast aan boord, die toezag zonder
het werk te doen. Hij zag hoe het groeide en hij wist
niet hoe. Het was de zegen.
Toen zij Gibraltar naderden, was het nacht, maar
Johannes stond in het stuurhuis. Hij had zich laten
wekken.
Tanger en Tarifa waren gouden vlekken tegen don
kere bergen. Met pinkelende lichtjes geleidden hen
de boeien door de Straat. Ceuta gloorde in een wijde
verte. Gibraltar knipoogde als riep het aan de Gro
ningers een welkom in de Middellandse Zee toe.
Na het passeren van de Straat brak de dag aan. De
hemel vóór de boeg werd licht, er schoten gouden
stralen uit de kim. De zon rees op uit zee. Zij voeren
in haar licht een nieuwe wereld binnen.
Johannes staarde in het zonlicht. Er was méér dan de
Middellandse Zee, die voor de Groningers open lag.
Zij voeren naar het Oosten. Ginds, waar de zon was,
lag Jeruzalem. Het Koninkrijk lag voor de boeg!
Jan Willem de Graaf was een man, die de hemel
in het hart en beide voeten stevig op de grond
had. Als hij op zijn akker stond te wieden, zong
hij de ene psalm na de andere - en hij kon zingen -
maar midden in een regel brak hij wel eens af om
een knecht, drie akkers verder bezig, een duchtig
standje te geven omdat die onkruid staan liet. Na
zo'n standje zong hij weer onvervaard, de draad
opnemend, waar die afgebroken was.
Bij zomerdag de polder overziende, vol kleur van
bloemen en van bloesem, kon hij verzinken in
bewondering en aanbidding, ja aanbidding, van de
Schepper en liepen hart en mond over van dank aan
God, die hem een stukje van Zijn schepping had
geschonken om daarin te werken. Maar hij droomde
nooit te lang en hij liet zijn tulpen en gladiolen zeker
geen dag langer bloeien dan gewenst was voor de
bol. Dan riste hij de bloemen af en wierp de bloesem
op de vuilnishoop om daar te rotten. Hij had nog
nooit - als Willem Kloos - gehuild om bloemen, in
de knop gebroken en voor de ochtend van haar bloei
vergaan. In zijn boekenkast stonden werken over
zaadselectie en plantenziekten naast dikke boeken
over uitverkiezing, rechtvaardigmaking en heiligma
king.
Bij winterdag deed hij als ouderling wel huisbezoek
van 's morgens tien tot middernacht aan één stuk
door, - want zelfs onder de maaltijden, genuttigd bij
gemeenteleden, die 't voor wat hoort wat in praktijk
brachten, raakte hij nog wel een geestelijk woordje
kwijt. Maar vóór hij in de ouderlingenbank ging zit
ten, nadat hij tot het ambt gekozen was, had hij het
beding gemaakt, dat hij in het druk seizoen - het
welk in zijn bedrijf tot in november duurde - was
vrijgesteld van alle kerkelijk werk, behalve natuur
lijk hetgeen op zondag moest gebeuren, en toen de
kerkeraad die voorwaarde niet aanstonds slikte -
want ging de Kerk des Heeren niet vóór alles? - had
Jan Willem er de apostel Paulus bijgehaald: het
natuurlijk is eerst, daarna het geestelijke, èn gezegd
dat deze regel zéker gold voor een man, die, samen
met zijn vrouw, zeven zonen en drie dochters groot
te brengen had.
Deze kinderschaar was Stijntje en Jan Willem overi
gens niet tot last. Zij hadden ieder kind met vreugd
verwacht, in de eerste plaats, omdat zij kinderen als
een zegen zagen, maar verder ook, omdat Stijntje
gemakkelijke droeg en zonder grote moeite baarde,
en tevens, omdat, eer het tiental nog compleet was.
de oudsten al goed te stade kwamen in het huishou
den en in het bedrijf.
Daarop hadden Jan Willem en Stijntje ze trouwens
gedresseerd. Na het middageten besloot moeder
Stijntje rustig haar ogen, iets wat haaj toekwam, aan
gezien zij altijd 's morgens zes uur uit de veren was,
terwijl haar kroost de borden wies, en Jan Willem
nam zijn jongens al heel jong op vrije zaterdagen en
in vakanties mee naar het land en leerde ze daar wer
ken.
Op een ouderavond van de school klaagde een vader
over de lange vakanties. Toen was Jan Willem opge
staan. Dat de meesters het te gemakkelijk hadden,
daar was hij het mee eens. Hoe kwamen die lui door
zoveel lege tijd ooit heen? Maar verlegen met de
kinderen? Hij wou dat de zijne er nog zoveel weken
vakantie bij hadden. Hij wou dat hij er in de zomer
een stel jongens bij had, daar!
Er waren mensen, die Jan Willem wilden pakken op
dat woord. Op een zomermorgen, kort na die ouder
avond, stonden er liefst twintig jongens om met Jan
Willem naar het land te gaan.
De knapen waren rumoerig en van de weeromstuit
maakten Jan Willems eigen jongens ook herrie.
Stijntje wou de bengels wegjagen; wat moest je
beginnen met zo'n troep? Maar Jan Willem maakte
een tweede schuit los, bond deze achter zijn eigen
motorboot, liet de troep daar instappen en voer zo
naar zijn land. 's Avonds kwam alles weer terug.
Toen liepen sommige van de jongens een beetje
krom of kreupel en geen van allen had meer praats.
Komen jullie morgen weer?" vroeg Jan Willem
spottend.
,,Nee", zeiden ze.
„Ziezo, daar zijn we af', zei hij daarop tot Stijntje.
(wordt vervolgd)
De Sinterklaospoppe
i;*<f
'^=5>'S^'^=i^
