EIÜVilDEII-IIIEÜWS
Tussen klei en brons'
Overdenking
Oliebollenactie
uit de
Heilige Schrift
Moerbeiboom
Gemeente Oostflakkee
opent kadastrale balie
Chr. Geref. Kerk Middelharnis
Kverneland Taarup
schudders en harken
Oud papier Herkingen
Aankomst in Bethlehem
Kverneland KD 832
voerdoseerwagen
annex stro-instrooier
HET
"jKIJKVENSTER
VERVOLGVERHAAL
Vrouwvolk aan boord
Mei volgend jaar:
Geschiedenis van de twee Bommelbeelden te Den Bommel
Dl lescliigdiiiis i'3n dt rwte loiiimflkildiii ie Den loniiifl
Autobedrijf Jan van Dijk
Ingezonden:
K. Norel
2e Blad
VRUDAG 27 NOVEMBER 1998
No. 6759
Volgend jaar, zaterdag 8 mei, zal,
door de Maarten Toonder Verza
melaars Club, aan burgemeester
Van Pelt van Oostflakkee op de
dan in Den Bommel te houden bra
derie het eerste exemplaar van het
boek 'Tussen klei en brons' worden
aangeboden.
Het boek biedt het complete verhaal over
de twee Bommelbeelden die Den Bom
mel heeft gekend, het eerste van chamot-
te klei werd in 1963 geplaatst, aangebo
den door de Leidse studentenjaarclub
'Ollie B.', het tweede, van brons, kwam
vorig jaar tot stand.
Het boek, met een veelheid van foto's,
wordt geschreven door historicus dr.
J. F. L. M. Cornelissen uit Dongen. Hij
beschrijft in het boek hoe de beelden
werden gemaakt, welke acties werden
ondernomen om de financiën voor het
tweede beeld te vergaren en dr. Cornelis
sen lardeert z'n tekst met leuke anekdo
tes en wetenswaardigheden over de Ollie
B. mythe waarvan duizenden met zoveel
genoegen kennis nemen.
Er bestaat een bloeiende Maarten Toon
der Verzamclaarsclub
(Saturnuslaan 205, 5011 KH Tilburg),
waarvan de leden ongetwijfeld belang
stelling zullen hebben voor het te ver
schijnen boek.
Het kan worden besteld, vóór 15 maart, a
47,40 en na die datum a 52,40 via
postbusnummer 6261121 t.n.v. Maarten
Toonder Verzamelaarsclub.
Het boek kan op 8 mei in Bommelstee
worden gekocht a 39,90.
D.V. zaterdag 28 november a.s. wordt de
jaarlijkse oliebollenactie door de Chr.
Geref. Kerk weer gehouden. Het doel
van deze oliebollenactie is: Evangelisa
tiewerk in Oost-Vlaanderen (België).
Op deze dag komen we in Middelharnis
en Sommelsdijk bij u aan de deur om de
overheerlijke oliebollen aan u te verko
pen. Stel de verkopers en verkoopsters
niet teleur; voor de prijs hoeft u het niet
te laten
We hopen dan ook dat na afloop van
OFFICIEEL DEALER
Brielle
Slagveldig
Tel. (0181)413777
Spijkenisse
Kelvinweg 13
Tel. (0181)624900
Honda-dealer voor de Z-Hollandse eilanden
deze actie een mooi bedrag kan worden
overgemaakt voor dit goede doel!
Met ingang van 1 december 1998 kun
nen de inwoners van de gemeente Oost
flakkee informatie van het Kadaster bij
de gemeente opvragen.
Door samenwerking met het Kadaster
beschikt de gemeente voortaan over een
gemeentelijke kadastrale balie. De kada
strale informatie wordt verstrekt via de
balie van taakgebied Burgerzaken in het
gemeentehuis. Via de computer staat de
gemeente in verbinding met de databan
ken van het Kadaster. De gemeente wil
hiermee extra service verlenen door be
schikbare informatie dichter bij de bur
ger te brengen.
De informatie van het Kadaster die in het
gemeentehuis opgevraagd kan worden
betreft gegevens over percelen, gebou
wen, en wie de eigenaar hiervan is. De
gemeentelijke kadastrale balie levert ook
informatie over hypotheken, eventuele
beslaglegging en gebruiksbeperkingen in
verband met bijvoorbeeld de wet Bodem
bescherming. Behalve deze informatie
kunnen ook kaarten uitgeprint worden,
waarop de ligging van percelen is aange
geven. Al deze informatie levert de ge
meente, net als het Kadaster, tegen een
geringe vergoeding.
De gemeente heeft met het Kadaster een
overeenkomst gesloten om tot deze ge
meentelijke kadastrale balie te komen.
Zo kan gemeentelijke vastgoedinforma
tie en kadastrale vastgoedinformatie ge
lijktijdig aangeboden worden aan de bur
ger. De gemeentelijke kadastrale balie is
geopend tijdens de normale openings
uren van het taakgebied Burgerzaken: 's
ochtends tussen 9.00 en 12.00 uur en 's
middags tussen 13.00 en 15.00 uur.
Kverneland introduceert een volledig
nieuwe serie schudders en harken op de
Nederlandse markt. Deze serie omvat
schudders van 4.60 m tot en met 7.60 m
werkbreedte. De serie harken omvat
machines van 3.20 m tot en met 8.40 m
werkbreedte.
Bij de schudders zijn twee series lever
baar. Een eenvoudige 'compact' serie
met werkbreedtes van 4.6 m en 5.20 m.
Dit zijn lichte machines voor met name
de kleinere tractoren. De 'standaard'
serie is bedoeld voor de veeleisende vee
houder. De machine is leverbaar in de
werkbreedtes van 5.50 m - 6.80 m en
7.60 m. Belangrijke kenmerken zijn de
volledig gesloten aandrijving van de
rotoren en de multifunctionele slinger
demping c.q. vering van de driepunts-
bok.
De serie harken bestaat uit harken met
één rotor van 3.20 m tot en met 4.70 m.
Met name de twee grotere modellen zijn
uitermate geschikt voor de professionele
veehouder en blinken uit door degelijk
heid. Bij de dubbele harken zijn twee
modellen leverbaar met middenafleg.
Een eenvoudige machine van 6.20 m
breed en een professionele, hydraulisch
in werkbreedte verstelbare machine van
7.60 m tot 8.40 m. Beide machines zijn
standaard uitgevoerd met een hoofd
frame met gedwongen besturing. De
dubbele hark met zij-afleg heeft een in
stelbare werkbreedte van 6.00 - 6.50 m.
Deze machine heeft géén hoofdframe.
De tweede rotor loopt voor transport
recht achter de voorste rotor aan.
Zaterdagmorgen 28 november a.s. wordt
het oud papier weer opgehaald voor de
Hervormde Kerkvoogdij van Herkingen.
Het ophalen begint om 9 uur.
Wilt u het gebundeld aan de kant van de
straat zetten en er geen karton tussen
stoppen? Bij voorbaat dank voor uw
medewerking.
totdat zij te Bethlehem Icwamen
(Ruth l:19m)
Na een lange reis arriveren twee vrou
wen in Bethlehem. De ene, de oudste,
komt er terug, de andere, de jongste,
komt er voor het eerst.
Naomi is indertijd uit Bethlehem ver
trokken, gevlucht voor de honger. Toen
waren ze met hun vieren. Maar haar man
en twee zonen heeft zij in Moab moeten
achterlaten.
Ruth, haar schoondochter, is met haar
meegekomen. De jonge weduwe van
haar zoon Machlon, een Moabietische.
Onbekend met het volk en met de God
van Israël. Maar op de grens van Moab
heeft zij haar geloofsbelijdenis uitge
sproken: Uw volk is mijn volk, en uw
God mijn God.
Wanneer ze daar aankomen, in Bethle
hem, is de gerste-oogst aan de gang. Dan
wordt het oogstfeest gevierd. En zo
zeker als de eerstelingen van de oogst er
zijn, zo zeker zal de hele oogst worden
binnengehaald!
Wat krijgt dat oogstfeest voor deze vrou
wen een rijke betekenis! Van honger is
Naomi destijds vertrokken, nu is zij weer
terug in Bethlehem, het broodhuis. De
velden van Efratha - vruchtbaarheid -
doen hun naam eer aan.
Dan zal de Heerons 't goede weer
doen zien,
Dan zal ons land zijn volle
garven biên.
Er zullen nog vele gerste- en vele tarwe
oogsten voorbijgaan, maar dan zal er in
deze velden van Efratha opnieuw gezon
gen worden. Dan zal in de stilte van de
nacht het gezang van de engelen klinken:
Ere zij God in de hoogste hemelen!
Dan zal het opnieuw bekend worden dat
de Heere Zijn volk bezocht heeft, geven
de hun brood. Want dan is het levende
Brood uit de hemel neergedaald.
Daarom opent dit woord zulke rijke pers
pectieven: totdat zij te Bethlehem kwa
men. Door deze simpele mededeling
heen horen we een lied trillen:
Hij heejt gedacht aan Zijn genade,
Zijn trouw aan Isrel nooit gekrenkt.
Hebt u het ook gehoord dat de Heere
Zijn volk bezocht heeft? Dat er weer
brood is voor uw honger? En bent u al op
weg gegaan, uit Moab, naar Bethlehem?
Ja, u hebt het Kerstevangelie al vele
keren gehoord. Bethlehem is de stede.
daar is 't geschied voorwaar. Hebt u het
al tegen uzelf gezegd: komt, laat ons dan
heengaan naar Bethlehem? We voelen
ons zo thuis in Moab! Daar is werk, daar
is brood, daar is vreugde.
En in Bethlehem ga je een onbekende
toekomst tegemoet. Dat heeft Orpa ook
gedacht, daarom is zij bij de grens toch
maar teruggegaan. En Ruth zag dat, en
toch ging zij verder. Hoe kwam dat?
Omdat de ogen van hen die eens gezien
hebben, nooit meer terug kunnen zien.
Omdat de God van Israël trok, met on
weerstaanbare kracht. En omdat die God
nooit laat varen wat Zijn hand begon.
Naomi is ook weer terug. Herkent u
haar? Zij is jaren geleden haar eigen weg
gegaan. Zij heeft zichzelf in de duisternis
en in de ellende gebracht. Want zonder
de Heere in Moab, dan kun je overvloed
van eten en drinken hebben, maar dat be
tekent een magerheid voor uw ziel.
Zeg maar: komt, laat ons wederkeren tot
de Heere. Er is eten genoeg in Bethle
hem. En brengt u er vooral één mee uit
Moab, aan wie u de schoonheid van de
dienst van God hebt aangeprezen.
Vol toog ik weg, zegt Naomi, maar leeg
kwam ik terug... Ja, leeg in mezelf, om
vervuld te worden uit Zijn volheid. Uit de
volheid waarmee de grote Zoon van Ruth
ons bedient met genade voor genade.
W. van Gorsel
Graag wil ik reageren op het stukje met
raad en daad uit de krant van afgelopen
vrijdag.
De moerbeiboom komt in Nederland
maar zelden meer voor. Ik heb gehoord
dat er in Nederland nog maar 8 zouden
zijn.
Nou, dat is bijna niet te geloven, want
wij hebben er zelf een in onze tuin staan,
en 100 meter van ons vandaan weet ik
er nog een te staan.
De Moerbei geeft volop vruchten in
augustus/september, maar als je geen
mooie nazomer hebt met veel zon dan
rijpen de vruchten niet goed en blijven
ze rood. Maar als ze goed rijp worden
dan wordt de vrucht donkerrood. Ze
geven zoveel sap, dat het bij het plukken
langs je handen loopt.
En ze zijn erg aantrekkelijk voor de
vogels, dus als je er niets tegen doet dan
heb je geen vruchten. De boom heeft een
prachtig blad, en is een lust om te zien.
Wie hem wil zien, moet van de zomer
maar eens komen kijken aan de Duinker
kerweg 33 in Ouddorp. j^ Both
Kverneland introduceert een nieuwe
voerdoseerwagen annex stro-instrooier
op de Nederlandse markt. Het model KD
832 is geschikt voor het verkorten, ver
spreiden en voeren van stro, hooi en
grassilage in ronde- en rechthoekige
balen. De machine is voorzien van een
laadklep welke ronde balen met een
maximale doorsnede van 1.25 m kan
laden.
Rechthoekige balen mogen een kopse
maat hebben van maximaal 1.20 x 1.20
m en niet langer zijn dan 2.40 m.
De Kverneland KD 832 is voorzien van
een grote turbine. Bij een aftakastoeren-
tal van ca. 350 omw./min. zal de turbine
juist zoveel lucht produceren dat de gras
silage direct naast de voerdoseerwagen
wordt gedoseerd. Bij 1000 omw./min.
aan de aftakas kan stro tot 18 m ver wor
den weggeblazen. De uitblaasopening
bevindt zich aan de rechter voorzijde. De
klep aan de uitblaasopening is hydrau
lisch in hoogte verstelbaar.
Blik op kerk
en samenleving tj
- Twee synoden
- Nog geen naam
- Contacten verbroken
Nog maar kort geleden schreef ik erover,
maar ik kan er toch niet omheen, er nog
even op terug te komen. We hadden
namelijk verwacht dat het probleem
opgelost zou worden, maar dat is niet ge
beurd. Gelukkig niet, zou ik zeggen. Ik
heb het oog op de trio-synode van de
SoW-kerken, die vorige zaterdag verga
derde, en die de naam van de toekomsti
ge kerk moest vaststellen. De knoop is
echter niet doorgehakt. Tot verdriet van
de meerderheid en tot vreugde van de
minderheid...
Even een opfrissertje. Een jaar geleden
kozen de drie synoden gezamenlijk voor
de naam Verenigde Protestantse Kerk in
Nederland (VPKN). Niet dat allen nu zo
gelukkig waren met die naam, maar er
was ook niet zoveel tegenin te brengen.
Hervormd, Gereformeerd of Luthers
mocht er niet in, en Protestants was een
etiket dat op alle drie kerken geplakt kon
worden.
Maar de grootste van de drie, de Ned.
Herv. Kerk, gooide op haar eigen synode
roet in het eten. Daar wilde een meerder
heid geen afstand doen van de naam'
Hervormd'. Het moest dan bijvoorbeeld
maar worden 'Verenigde Kerk der Her
vorming' of iets dergelijks. Verbijstering
en ergernis natuurlijk bij de fusiepart
ners! Het besluit was toch gezamenlijk
genomen, en dan nu de klok terugdraai
en...?
Het is zaterdag in Amersfoort een pat
stelling geworden. Hervormden willen in
de naam iets van de geschiedenis, en iets
van hun identiteit bewaren, en voor de
anderen is elke naam acceptabel, als er
maar niet 'Hervormd' in staat... Met
ruim honderd van de 163 .stemmen werd
de naam VPKN van de tafel geveegd.
Ik kan er niet om treuren. De Luthersen
hebben al gezorgd voor het verdwijnen
van de theologische opleidingen in Lei
den en in Kampen. Ze hoeven niet nog
een keer hun zin te krijgen. Want het
wordt langzamerhand ergerlijk: een
onbeduidende minderheid die z'n wil
oplegt aan de anderen.
En een (Lutherse) synodepreses die zich
in geschrifte telkens bijna beledigend
uitlaat aan het adres van het trouwste
deel van de Herv. Kerk: de Gereformeer
de Bond en de Confessionele Vereni
ging-
Eén ding is wel duidelijk: er is in het
hele fusieproces weinig van de Heilige
Geest, want Die verbindt.
Er was in die week nog een synode, die
vergaderde, namelijk die van de Christe
lijke Gereformeerde Kerken. Daar wer
den wél knopen doorgehakt. Geen offi
ciële samensprekingen meer met de Ne
derlands Gereformeerde Kerken, want na
zoveel jaren overleg blijkt men niet
nader tot elkaar gekomen te zijn inzake
de vragen naar de toeëigening van het
heil. Bovendien hebben de Nederlands
Gereformeerden de vrouw toegelaten tot
het diakenambt.
Nu werd hen van Nederlands Gerefor
meerde zijde verweten dat ze zelf ook
boter op hun hoofd hadden, want ook in
de Chr. Ger. Kerken is een minderheid
die pleit voor openstelling van de ambten
voor de vrouw. Maar ter synode bleek
dat toch slechts een kleine groep te zijn.
Want na brede en diepe bezinning sprak
de Synode uit, dat er op grond van de
Schrift geen ruimte is voor vrouwelijke
ambtsdragers.
Opmerkelijk was ook dat de Chr. Ger.
Synode de contacten met de Gerefor
meerde Bond op een laag pitje heeft
gezet. Oorzaak van die bekoelde vriend
schap is het feit dat de Bond ook in de
toekomstige SoW-kerk haar plaats niet
wil opgeven. Van hun standpunt gezien
is dat begrijpelijk. Overigens willen ze
wel op praktisch terrein blijven samen
werken.
Wat een verwarring in kerkelijk Neder
land...! Ik moet vaak denken aan de
woorden van de Heere Jezus: ,,Als de
Zoon des mensen komt, zal Hij nog
geloof vinden op de aarde'?"
Waarnemer
,,Daar heb je het al", zei Riek.
Het was stil weer. De Marijke wiegde
zachtjes op een lichte deining.
Hiddo hielp zijn vader de ijzeren trap
op naar het sloependek. Toen kon hij
wel in het stuurhuis komen. Sterker
nog dan gister drong zich hier het
grote verschil met veertig jaar geleden
aan hem op. Toen stuurde hij met de
helmstok; thans was er een klein mechanisch
stuurrad, dat je met de pink kon laten draaien.
Als ze de diepte moesten weten, slingerde de
knecht het peillood of liet hij een peilstok in
zijn armen kantelen; nu registreerde het echo-
lood op een matglazen schaal op elk gewenst
moment de diepte van de zee. Wanneer zij een
lading ijzer hadden, was hun kompas steevast
van streek; hier wees het gonzende gyrokompas
altijd het zuivere Noorden aan. En wat voor in
strumenten, waarvan een kofschipper nooit had
gedroomd, waren er verder niet voorhanden!
Johannes verlustigde zich er in nog eenmaal
aan het roer te staan en te ervaren dat hij het
nog kon. Geen kwart streek week het schip af
van zijn koers.
Maar recht op dreef raakte de oude zeeman,
toen Hiddo zei: „Nu vader in het stuurhuis is,
kan ik wel een uurtje weg".
Na zoveel jaren mocht hij weer navigeren. Hij
boog zich over de kaart en hanteerde lineaal en
potlood. Met een dun streepje zette hij de koers
uit op de kaart. Nadat hij het lichtschip had ge
peild, gaf hij de roerganger een nieuwe koers
op. Hij deed het nog in streken, in plaats van in
graden, zoals het tegenwoordig werd gedaan,
maar de matroos begreep hem wel. In het log
boek noteerde hij 't moment van peiling van het
lichtschip. Voor één wacht was hij weer kapi
tein.
Des avonds zaten ze met z'n allen bij elkaar.
Ook nu was het verschil met vroeger groot.
Riek dacht terug aan het roefje van de kof, zó
klein, dat Hiddo onder het eten op het trapje zit
ten moest. De salon op de Marijke was ruim en
luxueus. Bij alle verschil was er evenwel één
punt van overeenkomst met het begin: het gezin
was aan boord. Op vele kustvaarders was die
oude Groninger gewoonte afgeschaft. De reizen
waren lang geworden, het varen zeer gehaast en
de opvoeding van de kinderen stelde zwaardere
eisen dan voorheen. Maar Hiddo en Janna had
den vastgehouden aan de belofte, elkaar gege
ven toen hij uit Engeland terugkwam, dat zij
voortaan altijd samen zouden varen. Het gezin
was niet altijd compleet geweeste, omdat er
kinderen naar school moesten. Op deze zomer-
reis voeren echter allen mee: drie jongens en
twee meisjes. Ze deden met z'n allen de oude
spelletjes met ganzenbord en dominostenen. En
daarna gingen ze zingen, dezelfde liederen, die
eertijds op de kof gezongen werden. Riek en
Johannes merkten dat hun stemmen dun en
schraal geworden waren in vergelijking bij de
heldere kinderstemmen. Ze gaven om de beurt
een lied op. Toen het Johannes' beurt was, zei
hij: 't Scheepje onder Jezus' hoede...
De volgende morgen waren ze voor de Theems-
mond. Na zoveel jaren zag Johannes de vele
banken en de rode boeien weer, en later de
kronkelende rivier, bedekt met schepen, en
links en rechts fabrieken. Ze ankerden bij
Woolwich, midden in de drukte van het grote
Londen. Wat Johannes het sterkste trof, straks
reeds op de rivier en nu opnieuw, nu zij gean
kerd lagen te midden van een vloot van kusters,
was het grote getal van deze schepen. Nog
nooit had hij zoveel en zulke forse Groningers
in Engeland gezien, zelfs niet in de crisistijd,
toen heel de vloot hier schipperde. Johannes
wist natuurlijk hoe snel de vloot zich uitgebreid
had na de oorlog. Evenals hun rederij was heel
de kustvaart hard vooruitgegaan. Aan het Win-
schoterdiep stonden de nieuwe schepen in een
lange rij op stapel en op de Eems was bijna elke
dag een proefvaart. Maar hier in Londen trof
het hem dubbel en al die Groningers op de
Theems vervulden hem met trots. Hij dacht er
aan hoe hij eens met zijn kof naar Londen was
gevaren om vracht te zoeken. Toen lag hij er
alleen. Uit dat begin was dit gegroeid.
Van Engeland ging de reis naar Zweden. Het
was weer zeer bekend terrein. Ze voeren door
het Kieler Kanaal langs bouwlanden en tussen
heuvels door; daar was de Kieler Bocht, nu
zonder Duitse vloot; ze peilden Fehmarn en
voeren onder Öland langs en in een maannacht
door de Scheren. Er was een drukke scheep
vaart op de Oostzee. Schepen van alle naties
kwamen uit het Noorden, alle met een hoge
deklast hout. Van deze grote vloot bestond het
merendeel uit kusters onder Nederlandse vlag.
Weer werd het Johannes warm om het hart.
Voor veertig jaar voer hij hier met zijn kleine
kof met lichte motor, nadat de oude zeilvloot
van de Groningers te gronde was gegaan. Toen
was hij de eerste, die het opnieuw probeerde.
Nu domineerden de Groningers in de Oostzee.
Ze losten in Stugsund en gingen toen naar Her-
nösand voor hout. Daar bunkerden ze ook, alle
tanks vol olie, want nu lag er een lange trip
voor de boeg.
Ze voeren naar het Zuiden, Nederland voorbij,
door het Kanaal heen en nog verder. Ze pas
seerden Kaap Ouessant. Nu waren ze in de
Golf, waarvoor Riek een oude vrees had. Er
stond een harde tegenwind en er liep een hoge
zee. Het schip stampte zwaar en de log wees
acht en eens maar zes, in plaats van tien kno
pen, maar dat was dan ook alles. Op een schuit
als de Marijke hoefde je voor de Golf van Bis-
caje niet te vrezen, ervoor Riek.
Zij peilden Kaap Finisterre en zagen af en toe
de Portugese bergen schemeren. Ze voeren
langs de Berlinga's, grauwe rotsen in volle zee,
waartegen een witte branding bruiste. Dit was
het uiterste punt, dat Johannes en Riek ooit had
den bezeild. Toen waren ze hier afgezwenkt en
de Taag opgevaren naar Lissabon. Thans voe
ren ze nog verder naar het Zuiden.
Tot Wight waren er steeds kustvaartuigen om
hen heen geweest. Op de oceaan ontdekten ze
alleen grote boten. Zij waagden zich op het do
mein van de grote vaart. Het woei hard en de
golven waren hoger en langer dan Johannes in
zijn lange zeemansleven ooit had gezien. Het
was of de Marijke over hoge heuvels klom en in
diepe dalen gleed. Aan de kade van Delfzijl had
het schip zich fors voorgedaan; in de Engelse
wateren en in de Oostzee was het 't grootste
onder zijns gelijken. Hier leek het schip een
notedop. Na Kaap Vincent gingen ze op een
Oostelijke koers, op de Straat van Gibraltar aan.
Johannes, die vroeger geen tijd had voor lezen,
las sinds hij invalide was geworden veel. On
langs had hij zich verdiept in de geschiedenis
van de Hollandse zeevaart, die hem getroffen
had. De Hollanders waren vier-, vijfhonderd
jaar geleden van de Zuiderzee naar het Wad en
van het Wad naar de Noordzee gegaan. Zij
waren naar de Oostzee gevaren en daarna ook
naar Spanje en Portugal.
(wordt vervolgd)
