EI1AI1DEI1-I1IEUW5
Uitnodiging
Kinderen zingen voor Israël
in Nieuwe Tonge!
Zeeuwse Vlegel maakt video
voor het onderwijs
Uitreiking prijzen ballonnenwedstrijd
van de Gemeentedag tijdens het spaarfeest
van de Rabobank Middelharnis
Schaakvereniging
De Zwarte Pion
Open-ochtend
'Van Vrouw tot Vrouw'
Zangavond Sommelsdijk
'^^'c:;«a'*'
Deze vraag- en antwoordrubriek staat geheel ten dienste van de lezer
die er kostenloos gebruik van kan maken. Uw vragen op velerlei gebied
kunt u sturen aan: Redactie Eilanden-Nieuws, Postbus 8,3240 AA Mid-
delharnis, met in de linkerbovenhoekVragenrubriek' vermeld. De vra
gen worden door deskundigen beantwoord en zullen binnen enkele
weken na de inzending compleet met antwoord in deze rubriek worden
gepubliceerd.
KamaoEN
Humum'EmuEnE
HOE KOM IK
HON EEN Koonmw?
OE OLEmOEÜ VERTIKT HET
PttlliUERi'CHIL
mTiïuavEür
Doopsgezinde Gemeente
Ouddorp
3e Blad
VRIJDAG 13 NOVEMBER 1998
No. 6755
Ik ben op zoek naar zoveel mogelijk infor
matie over Kameroen. De bibliotheek had
nauwelijks informatie, kunt u me meer
vertellen?
Antwoord: Deze Afrikaanse republiek
heet officieel: République du Cameroun
of Republic of Cameroon en is gelegen in
Centraal-Afrika en telt bijna 13 miljoen
inwoners. De hoofdstad is: Yaoundé. Het
grondgebied van Kameroen bestaat uit
een 200 km brede, lage, moerassige kust-
vlakte, een hoog plateau en een vlakte bij
het Tsjaadmeer. Het kustgebied heeft een
tropisch klimaat en is bedekt met tropisch
regenwoud. De dierenwereld is vnl. die
van het West-Afrikaanse Woud, geken
merkt door het voorkomen van talrijke
apen (ook de mensapen; chimpansee en
gorilla), kleine antilopen, olifanten, pan
ters en een zeer rijke vogelwereld. De be
volking bestaat uit emer dan 200 etnische
groepen, de meesten met een eigen taal.
Onderscheiden kunnen worden de vnl. in
het zuiden wonende Bantoetaligen, ca.
40% van de bevolking; de in het centrale
bergland wonende smi-Bantoetaligen, ca.
25% van de bevolking en de Soedanne-
gers in het noorden ca. 20%. Verder
wonen er nog o.a. ongeveer 13.000 pyg
meeën. De levensverwachting bij de ge
boorte is 54 jaar voor mannen en 58 jaar
voor vrouwen. De officiële talen zijn
Frans en Engels. 30% van de bevolking is
rooms-kathoiliek, 23% protestants, 22%
islamitisch en 25% (tevens) aanhanger
van animistische godsdiensten. De socia
le en medische voorzieningen zijn nog
ontoereikend. Er is een tekort aan ge
schoold personeel, de capaciteit en inrich
ting van de ziekenhuizen is onvoldoende.
Het onderzoek naar traditionele genees
middelen wordt gestimuleerd. Tropische
ziekten zoals malaria en gele koorts
komen nog veelvuldig voor. Kameroen
geldt als één van de in economisch op
zicht meest stabierle landen van Afrika.
Tussen 1974 en 1984 was het land, in
tegenstelling tot de meeste Afrikaanse
landen een aanhoudende reële economi
sche groei van gemiddeld 7% per jaar. De
landbouw is de sterkste pijler van de Ka-
meroense economie. Wilt u nog meer
weten over Kameroen dan kunt u infor
matiemateriaal opvragen bij de Ambassa
de van Kameroen, het adres: Amaliastraat
14, 2514 JC Den Haag.
Met het oog op mogelijke trouwerijen wil
ik graag het volgende weten: zijn er regels
voor de kennismaking van de wederzijdse
ouders? Welke kosten van de bruiloft, de
bruidsjapon, het trouwpak enz. zijn voor
rekening van de respectievelijke ouders?
Antwoord: Bij onze voorvaderen was het
van oudsher de gewoonte, dat de ouders
van een dochter haar bij het huwelijk een
volledige uitzet of 'bruidsschat' meega
ven. Elders moesten zij zelfs de familie
van de jongeman een afgesproken bedrag
betalen. Dat alles heeft ertoe geleid, dat
velen nu nog van mening zijn dat de vader
van de bruid voor alle kosten van het
huwelijk moet opdraaien. Maar in de regel
wordt tevoren in onderling overleg afge
sproken hoe de kosten worden verdeeld.
Amy Groskamp-ten Have gaf in de jaren
dertig in haar beroemde boek 'Hoe hoort
't eigenlijk' al aan, dat de kosten van de
huwelijkssluiting ten stadhuize, kosten
voor de loper, fooien voor personeel in het
stadhuis voor rekening van de bruidegom
komen, de kerkelijke inzegening en de
stoet (auto's of rijtuigen) zouden door de
ouders van de bruid kunnen worden beko
stigd en de receptie of het diner dan wel
feesteavondje door de vader van de brui
degom. Zijn er bruidsmeisjes of bruids
jonkers dan is het de gewoonte om hen een
geschenk te geven, de kosten hiervoor zijn
voor rekening van de bruidegom. Maar
men kan ook alles bij elkaar optellen en
samen delen. En als het de ene familie
beter schikt dan de andere, die zich ervoor
in de schulden zou moeten steken, dan
hoeft er eigenlijk helemaal niet over ge
praat te worden. Regels voor de kennis
making van de wederzijdse ouders zijn er
niet. Wij hebben echter wel de indruk dat
het initiatief tot kennismaking van de
ouders van de jongen uitgaat, dan kan
afgesproken wordnewie bij wie voor het
eerst op bezoek gaat.
Ik zou het erg prettig vinden als u mij eens
vertelde hoe een koortslip ontstaat. Door
besmetting? Wat kun je er tegen doen? Ik
kreeg al antibiotica voorgeschreven.
Antwoord: Sommige mensen kunnen als
kind een virusinfectie doormaken. Het
lichaam fabriceert dan antilichamen tegen
dit virus die gedurende het hele leven in
het lichaam aanwezig blijven. Als de
weerstand van deze persoon vermindert,
bijvoorbeeld door koorts, of een wond,
maar ook door nervositeit, dan kunnen er
blaasjes aan de rand van de lip ontstaan.
Vandaar de naam 'koortslip'. Het lijkt een
onschuldige aandoening die meestal met
een week weer is verdwenen, maar als u
er last van hebt, moet u wel oppassen
omdat de blaasjes zelf geïnfecteerd kun
nen raken. Dit heeft u dus zelf ook erva
ren. U moet dit gebied dus zorgvuldig
schoon houden en u mag in die tijd dat u
er aan lijdt beslist geen andere mensen
zoenen! U zou er diverse besmettingen
mee kunnen overbrengen. Eén enkel kusje
zou een klein kind dat nog weinig of geen
weerstand heeft zelfs ernstig ziek kunnen
maken! Voor middelen om het ontstaan
van een koortslip te voorkomen moeten
wij u naar uw huisarts verwijzen. Uit de
volksgeneeskunde zijn de volgende mid
deltjes bekend: als de koortslip begint te
verschijnen smeer er dan twee keer daags
oogzalf op die eigenlijk niet meer ge
bruikt mag worden. Dit mag raar klinken
maar de koortslip zou binnen de kortste
keren verdwijnen of snij een ui doormid
den en wrijf de plek er mee in. De koorts
lip verdwijnt dan binnen anderhalve dag.
Van links naar rechts: kabouter 'Marion', Marilou eiolme, G. van der Have,
Thijs de Beer, kabouter 'Miranda
Het spaarfeest van de Rabobank Middelharnis is dit jaar weer door vele spaarders
bezocht. Dit feest, dat gehouden werd van 26 tot en met 30 oktober 1998, stond
geheel in het teken van kabouters. Alle spaarders konden een cadeautje uitkiezen,
geschminkt worden, oliebollen eten, meedoen aan de oudholland.se spelletjes en ze
kregen een kaboutermuts.
De winnaars van de ballonnenwedstrijd van de Gemeentedag zijn Marilou Verolme en
Thijs de Beer, de ballonnen kwamen respectievelijk in Frankrijk en Duitsland terecht.
In het bijzijn van de kabouters hebben zij hun cadeau in ontvangst genomen. Van
harte gefeliciteerd en veel plezier met jullie prijs.
De oleander die ik al twee jaar heb groeit
erg snel, vormt knoppen maar bloeit
helaas niet. De adviezen van een tuincen
trum heb ik tevergeefs opgevolgd. Wat kan
ik er nog meer aan doen?
Antwoord: De Nerium oleander komt uit
het warme zuiden en is niet gewend aan
ons klimaat, dus niet winterhard. Ze kan
geen koude voeten of een kille douche
verdragen en heeft een zonnige stand
plaats en veel lauw water nodig. En dan
liefst geen chloor- en kalkhoudend lei
dingwater. Dat er geen schot zit in de
bloei, komt doordat de knoppen van het
ene jaar pas een daarop volgend jaar en in
ons klimaat tussen juli en oktober, uitko
men. Een jong plantje vraagt een plaatsje
voor een licht en zonnig raam, in een goed
gelucht en vochtig vertrek, 's Zomers mag
u een sterk ontwikkelde oleander met pot
en al buiten in de zon zetten, maar bij
slecht weer kunt u haar beter binnenhalen.
In het najaar is een koele standplaats bij 5°
a 10° C nodig, anders blijft de bloei hele
maal achterwege. Een kas of een serre zou
er een ideale plaats voor zijn. In de winter
mag u deze plant beslist geen mest toe
dienen en slechts af en toe een flinke
scheut water, zodat de wortels even flink
nat worden (dagelijks een beetje nemen ze
niet goed op). Denk er om, dat takken en
bladeren giftig zijn voor grote mensen,
kinderen en huisdieren!
Ik kon een pan kopen van f 169,- maar er
was wel een levertijd van enkele weken.
Elders zag ik eenzelfde pan in de aanbie
ding van 239,- voor 199,-. Vanwaar
dit prijsverschil?
Antwoord: Duidelijk is dat hier het prijs
verschil naar verhouding behoorlijk groot
is. Maar prijsverschillen komen nu een
maal voor, ook tussen de filialen van de
zelfde winkelketen. Er kan natuurlijk ook
een fout gemaakt zijn bij het prijzen.
Waren de twee pannen wel dezelfde?
Synthetische verven stinken en bevatten
schadelijke bestanddelen. Nu heb ik ge
hoord dat er 'natuurvervenbestaan die
geen schadelijke stoffen bevatten. Waar is
deze verf te koop?
Antwoord: De 'natuurverf' die u bedoelt
komt voor zover wij hebben kunnen na
gaan, alleen voor bij de muurverven. De
merknaam is: Keim-verven en is niet in
een verfwinkel te koop maar zal door u bij
een schildersbedrijf besteld moeten wor
den. Deze verf bestaat alleen uit natuuriij-
ke bestanddelen. Voor het overige schil
derwerk kunt u gebruik maken van acryl-
verven. Dit zijn verven op waterbasis, zij
bevatten geen oplosmiddelen. Juist deze
oplosmiddelen zijn schadelijk voor de
gezondheid.
Op D.V. woensdag 18 november a.s.
hopen we de eerste open ochtend voor
vrouwen, van dit seizoen te houden in de
ontmoetingsruimte van het kerkgebouw
van de Doopsgezinde Gemeente, Dorps-
tienden 3 te Ouddorp. Iedereen is van
harte welkom!
Onze gastsprekers voor deze morgen zijn
Dick Wilna de Grooth met het thema
Symbolen spreken. Het programma be
gint om 9.30 uur en eindigt om ongeveer
11.00 uur. In de hal is een verkoping van
handwerkartikelen, CD's en boeken. Te
vens zijn er kaarten te koop die Dick en
Wilna zelf hebben meegebracht.
Na afloop van de open ochtend is er ge
legenheid om na te praten en om elkaar
te 'ontmoeten'. Heeft u kleine kinderen
en kunt u voor hen geen opvang vinden,
geen nood, er is kinderopvang aanwezig.
Zegt het voort en neemt u ook uw vrien
dinnen, kennissen, familie, buren enz.
mee.
De kerngroep 'Van Vrouw tot Vrouw'
MIDDELHARNIS
RSB-competitie (9 november 1998)
Uit het verre Waddinxveen was het 3e
team van WSV op bezoek bij De Zwarte
Pion 3. Ook WSV had de eerste wed
strijd gewonnen. Na een kwartier vertra
ging begon de wedstrijd. Op het vierde
bord kwam Struik al snel in de proble
men toen hij een Koningsgambiet ope
ning verkeerd behandelde. Hij streed nog
wel een tijd door, maar verloor uiteinde
lijk toch. Invaller Meiaard had een goede
avond. Hij kon vrijuit spelen, doordat hij
al snel een kwaliteit won en deze niet
meer weggaf Ook Neleman verging het
goed: hij won een toren, maar moest
deze even later toch weer teruggeven. Er
resteerde echter een betere stelling en
daarmee de winst.
Minnaar verloor vrij simpel een stuk en
bleef toen achter de feiten aanlopen.
Stolk had wel een comfortabele positie.
De winst had wat simpeler kunnen zijn,
maar uiteindelijk was dat toch het resul
taat. Lesuis en Bom gaven allebei een
goede stelling weg en verloren dus.
Verbeek had geen reden tot klagen. In
een remisestelling maakte zijn tegenstan-
NIEUWE TONGE - Op vrijdag 20 november zingen
chr. Kinderlioor 'de Sjofar' uit Zierilizee en chr. Kin
derkoor 'Bid en Zing' (met haar meisjeslioor 'Davina')
uit Nieuwe Tonge voor Israël.
In de Ned. Hervormde Kerk zullen zij zingen van de stad van
vrede, Jeruzalem! De stichting Shaare Zeedek belegt deze zang
avond. De stichting spaart namelijk voor het gelijknamige
Shaare-Zedek-Hospital te Jeruzalem. In dit ziekenhuis spaart
men voor een afdeling 'Moeder en Kind'. Wat wij in Nederland
al lang in ziekenhuizen hebben.
Het kinderkoor 'de Sjofar' staat onder leiding van dirigente
Ellen van der Hoek, terwijl het kinderkoor 'Bid en Zing' en
meisjeskoor 'Davina' onder leiding van dirigent Peter Wilde
man staat.
Het Zierikzeesche kinderkoor zal deze avond ook een instru
mentengroepje meebrengen. De kinderen zullen ook vele lied
jes zingen die in het teken van Israël zullen staan. Naast dit alles
zal de samenzang van de aanwezigen ook niet ontbreken. Ook
liederen, die in het teken van Israël staan, zullen gezongen wor
den. Peter Wildeman zal deze avond het orgel bespelen. Ds. A.
Belder zal deze avond leiden.
Het belooft een enorm warme Israëlavond te worden, waarin de
Sjalom voor Israël centraal staat. Aanvang 19,30 uur en de toe
gang is vrij. Kollekte voor de stichting Shaare Zedek. Allen har
telijk welkom. Tot ziens.Mazzel Tov!
Zaterdag 7 november jl. was er een zang
avond ten bate van Stichting Ontmoeting
in de Ned. Hervormde Kerk te Sommels
dijk. We mogen terugzien op een goede
avond. Fijn dat we met zovelen samen
mochten luisteren en zingen.
De kollekte heeft het mooie bedrag op
gebracht van 487,50 terwijl de kollekte
voor de onkosten heeft opgebracht het
mooie bedrag van 478,-, waarvoor we
u allen hartelijk voor willen bedanken.
Van deze avond is ook een opname ge
maakt door OGW-records uit Nieuwe
gein. Martin de Waard, de opnametech-
nicus, heeft weer voor een mooie opna
me gezorgd die we graag onder uw aan
dacht willen brengen.
Op deze CD of MC staat koorzang van
het mannenkoor uit Ouddorp, solozang
door Arjan en Edith de Bruyn, resp. jon-
gensalt en alt, en Marius van der Valk,
tenor, orgel- en panfluitspel door Lennert
Knöps en Gerco Brouwer en samenzang.
De liederen die gezongen zijn stonden,
zonder voorafgaand overleg, geheel in
het teken van het verzoenend lijden en
sterven van de Heere Jezus. De verzoe
ning is in onze tijd een omstreden zaak
geworden. We denken alleen al aan de
geschriften van Den Heyer en Kuitert.
Maar op de zangavond in Sommelsdijk
mochten we in Woord en lied horen dat
er alleen verzoening plaats kan vinden
door de voldoening aan het kruis van
Golgotha door het lijden en sterven van
Christus. We noemen u enkele liederen
die dat onder woorden brachten: Vaste
rots van mijn behoud en Ps. 43 gezongen
door het mannenkoor. Eeuwige zeker
heid, een lied geschreven en gezongen
door de tenorsolist. In dat lied wordt ge
wezen op de ernst van het leven, maar
ook op de kracht die er is in het bloed
van Christus. Heer' ik kom tot U, gezon
gen door Arjan en Edith. Op een gevoel
volle wijze lieten zij horen dat er op geen
andere wijze aan de schuld voldaan kan
worden dan door het bloed van Christus.
Tenslotte noemen wij u de orgelsolo van
Lennert over Ps. 116 waar ook weer in
doorklonk het thema: Verzoening. Ook
samen met de panfluitist speelde hij de
Aria over het bekende lied: Wat God
doet dat is welgedaan. Een goede samen
werking. Alles noemen kunnen we niet,
daarom hopen we dat u een CD of MC
bestelt. De prijzen zijn voor CD 35,-
en voor MC 15,- incl. verzendkosten.
U zult er beslist geen spijt van krijgen.
Ook is er nog een beperkt aantal MC's
van de rampherdenkingsavond van 31
januari jl. in Oude Tonge te verkrijgen.
De prijs is hetzelfde. Tevens wijzen we u
alvast op het presentatteconcert van de
nieuwe Kerst-CD van Lennert. Die hoopt
gepresenteerd te worden op D.V. zater
dag 12 december in de Grote Kerk van
Heusden.
Medewerking verlenen: Pieter Vis, bas-
bariton, Arjan en Edith de Bruhn, jon-
gensalt en alt, Lidy de Hey, sopraan (zij
zingen ook allen op de CD) en het Heus-
dens Mannenkoor. Nadere mededelingen
volgen.
Noteert u ook 13 maart 1999 alvast'? In
dezelfde kerk zal er dan weer een zang
avond gehouden worden ten bate van
Stichting Ontmoeting. Naast Arjan,
Edith, Lennert en Marius hoopt dan ook
het bekende Sliedrechts Mannenkoor van
Martin Zonnenberg en de organist André
van Vliet mee te werken. Dit alles zo de
Heere wil en wij leven zullen.
Wanneer? Zaterdag a.s.
Waar? Hoeksteen,
Ring Middelharnis.
Aanvang? 19.00 uur!
Opgeven? Hanneke (487850)
of Dion (486568).
(tot en met vrijdagavond)
der een beslissende fout, waardoor de
eindstand op 4-4 werd gezet.
Huishoudelijke competitie
(9 november 1998)
Groep 1
J. du Pree - G. J. H. van Genderen.- 'A
I. Lagendijk - T. C. van ProoijenV. - Y.
A. van Ro.ssum - A. L. MourikVi - Vi
W. I. Peeman - R. van HooffO - l
Groep 2:
H. Taaie - Ant. VisserVi - Vi
Groep 3:
J.Flint-S.Bosch1 -O
Ad. Visser-J. Noordijk1 - O
R. Wolters - B. Loosjes- M
Milieuvriendelijke teelt van tarwe,
wat moet ik me daarbij voorstel
len? Kan je van elke soort tarwe
brood bakken? Hoe wordt tarwe
op een windmolen gemalen? Hoe
kom je er achter of de tarwe ge
zond blijft als je niet mag spuiten
tegen ziekten?
Dit zijn zomaar wat vragen die aan de
orde komen in de video 'Zeeuwse Vle
gel, een voorbeeld van milieuvriendelijke
landbouw".
De enthousiaste reacties op de lezingen
en excursies die de Zeeuwse Vlegel de
afgelopen jaren heeft georganiseerd voor
een breed publiek laten zien dat er een
behoefte bestaat oni meer te weten te
komen over het verhaal achter de Zeeuw
se Vlegel. Voorlichting en educatie is
van wezenlijk belang om een stevige
band tussen boer en consument te vor
men. De betrokken akkerbouwers vinden
het motiverend om over hun product van
'akker tot bakker' te vertellen.
Het is de bedoeling dat deze video in het
Voortgezet Onderwijs in Zeeland ge
bruikt gaat worden om tijdens lessen de
aandacht te vestigen op het thema 'Land
bouw en Milieu'. De video is verkrijg
baar bij Stichting Zeeuwse Vlegel te
Goes.
Het Consulentschap Natuur en Milieu
Educatie te Goes zal bij deze video een
ondersteunende lesbrief ontwikkelen die
gebruikt kan worden om tijdens de les
dieper op het thema 'Landbouw en Mi
lieu' in te gaan. Voor de realisatie van
video en lesbrief is gebruik gemaakt van
een bijdrage uit het Milieufonds van de
provincie Zeeland.
In de 9 minuten durende video komen
alle aspecten van de milieuvriendelijke
teelt van tarwe voor de Zeeuwse Vlegel
aan bod. Zo is e' onder meer aandacht
voor het onderzoek naar geschikte tarwe-
rassen waar je goed brood van kunt bak
ken en die zonder bestrijdingsmiddelen
gezond blijven. Dit onderzoek wordt uit
gevoerd op Proefboerderij 'De Rusthoe-
ve' te Colijnsplaat.
Al bijna 10 jaar lang verbouwen een 20-
tal akkerbouwers in Zeeland op een
milieuvriendelijke wijze tarwe voor het
Zeeuwse Vlegelbrood. In deze tarwe
wordt niet tegen ziekten en plagen gespo
ten en in plaats van kunstmest wordt in
het voorjaar dierlijke mest gebruikt. Dit
jaar werd door de Zeeuwse Vlegelboeren
70 hectare tarwe geteeld met een uitste
kende bakkwaliteit. De tarwe wordt op
windmolens gemalen en aan meer dan
100 bakkers geleverd die er het Zeeuwse
Vlegelbrood van bakken. Dit is een fijn
volkorenbrood herkenbaar aan de brede
vorm met het beeldmerk van de Zeeuwse
Vlegel.
Naast het Zeeuwse Vlegelbrood zijn er
de afgelopen 3 jaar een aantal nieuwe
producten van de Zeeuwse Vlegel ver
schenen: Zeeuws Vlegelbier. roomboter-
koekjes, eierkoeken, gerookte ham en
spek, pannenkoekenmeel (ook voor olie
bollen zeer geschiktl) en volkoren tarwe-
meel voor de thuisbakkers.
