EHAI1DEI1-mEmi/5
Een 150-jarige in Zierikzee
Gezemel
Overdenking
MEPHISTOM
Spaar geld en milieu met de actie
'Zuig stoken, zuinig aan'
uit de
Heilige Schrift
Veel waterschade is
wel verzekerbaar maar
niet altijd verzekerd
Zangavond Ontmoeting
te Sommelsdijk
Een koffie-ochtend voor
ouders van zuigelingen
Vrouwvolk aan boord
Herdenkingsconcert
Z.A.J.VV. Nieuwe Ibnge l
VERVOLGVERHAAL
Over [ijkten
2e Blad
VRIJDAG 30 OKTOBER 1998
No. 6751
Dit jaar is het 150 jaar geleden dat
het orgel in de Nieuwe Kerk te
Zierikzee gereedkwam. In 1847
werd de bouw van de Nieuwe Kerk
hervat. In de be-groting werd een
bedrag van 12.000 gulden opgeno
men voor een orgel.
Apeldoorn was daarbij als voorbeeld ge
nomen waar voor zo'n bedrag een nieuw
orgel was geplaatst. Met de bouwer van
dat orgel, C. F. A. Naber, werd contact
gelegd. Hij diende een plan in waarvan
de kosten op 17.865 gulden zouden ko
men. Veel te duur, vonden de Zierikzeese
kerkvoogden. Zij besloten de orgelbou
wers Kam Van der Meulen in Rotter
dam te benaderen. Van de drie offertes,
die ter tafel kwamen, koos de kerkvoog
dij het plan van deze Rotterdamse firma.
Het orgel ging 13.600 gulden kosten.
De bouw verliep voorspoedig. Toen de
Nieuwe Kerk op 21 mei 1848 in gebruik
werd genomen, was het orgel nog niet
gereed. Op zondag 7 november van dat
jaar brak het moment aan, waarnaar de
Hervormde gemeente in Zierikzee had
uitgezien. De oudste predikant, ds. G. C.
Droogleever Fortuijn, die ook de inge
bruikneming had geleid, ging voor. De
kerk was vol en de dienst stijlvol.
Ds. Fortuijn preekte over Psalm 147:1 en
wees op 'de voortreffelijke zamenstelling
van dit zoo grootsch, maar tevens een
voudig kunststuk'. Hij herinnerde ook
aan het voortreffelijke Batz-orgel, dat de
in 1832 afgebrande Grote Kerk had ge
sierd en de bewondering van geheel Ne
derland had verworven. Maar ook dit
nieuwe orgel zou, zo was de verwach
ting, veel roem gaan genieten. Bijzonder
waren de ornamenten, die vervaardigd
waren door Schutz, metaalgieter in Zeist.
Bijzonder was ook de toen nog unieke
windinrichting.
De examinatoren van het orgel, de orga
nisten G. Overman uit Zierikzee en S. de
Lange uit Rotterdam, hadden alles in
orde bevonden en keurden het nieuwe
instrument goed. Zij bespeelden het orgel
tijdens de kerkdienst op 7 november
1848. De avond ervoor had organist De
Lange een orgelconcert verzorgd, waar
van de opbrengst aan de armen ten goede
kwam. Het was een indrukwekkende
avond geworden, waarin het orgel voor
het eerst te beluisteren viel. Zierikzee
had er weer een prachtig monument bij-
gekregen.
Ter gelegenheid van dit 150-jarig bestaan
organiseert de Orgelcommissie van de
Stichting Oude Zeeuwse Kerken een or
gelbespeling op zaterdag 7 november
1998, exact 150 jaar na de ingebruikne
ming.
Het concert, dat begint om 19.30 uur,
wordt gegeven door Rinus Verhage,
organist van de Nieuwe Kerk.
Op het programma staan werken van De
Lange, Mendelssohn, Wesley en Franck.
Ook zal op deze avond gemeente-archi
varis de heer H. Uil een causerie verzor
gen over de geschiedenis van de kerk,
terwijl Rinus Verhage ook de te spelen
composities zal toelichten en iets zal ver
tellen over de bouw van het orgel.
Iedereen wordt van harte uitgenodigd dit
gratis evenement bij te wonen.
Krijgt de stookkaart ook bij u een warm onthaal?
weekverbruik gas vergelijkt u met het
streekverbruik, dat u elke week vindt in
een speciale tabel in deze krant.
Deze tabel vindt u 's maandags na 12.00
uur ook op pagina 716 van NOS-Tele-
tekst en op Internet http://www.eneco.nl.
De eerste tabel verschijnt in de week van
9 november 1998.
Wanneer uw eigen verbruik lager is dan
het streekverbruik, heeft u energiebe-
spaard. Beschouw het als een uitdaging
en probeer steeds onder het streefver-
bruik uit te komen. Het streefverbruik
voor elektriciteit staat niet in de krant.
Dit verbruik kunt u zelf van week tot
week vergelijken. Uiteraard wordt het
verbruik voor verlichting hoger naarmate
de dagen korter worden.
'De koudste in jaren', wordt er voor
speld over de komende winter. Of het
waar is? De tijd zal het leren, maar u
goed voorbereiden op het stookseizoen
is altijd handig. Daarom krijgt u deze
week van ENECO de stookkaart in de
brievenbus van de actie 'Zuinig sto
ken, zuinig aan'. Met deze kaart kunt
u meedoen aan de actie en besparen op
uw energierekening. Daarmee draagt
u tegelijk een steentje bij aan een scho
ner milieu, een belangrijke doelstelling
van ENECO.
Inzicht in energieverbruik
Als u meedoet aan de actie 'Zuig stoken,
zuinig aan' krijgt u inzicht in uw energie
verbruik. Vorig jaar deden in Zuid-Hol
land aan de actie zo'n 120.000 huishou
dens mee. Zij bespaarden gemiddeld 5%
op hun energieverbruik, wat neerkomt op
een besparing van ongeveer 75,- op de
energiekosten. Dat is een gemiddelde dus
u kunt misschien wel meer besparen.
Vooral met de nog steeds stijgende ener
gieheffing van de overheid is het de
moeite waard om aan de actie mee te
doen. De stookkaart is daarbij een handig
hulpmiddel. Bovendien vindt u op de
kaart een leuke wedstrijd met aantrekke
lijke prijzen.
Meterstanden opschrijven
Vanaf maandag 2 november 1998 tot en
met maandag 29 maart 1999 kijkt u we
kelijks even in de meterkast en noteert u
op de stookkaart de standen van uw gas-
en elektriciteitsmeter. Met de meterstan
den berekent u uw weekverbruik. Het
Op de computer
Met de energiediskette kunt u de actie
ook op de computer volgen. Deze disket
te bevat een gemakkelijk programma
voor het invullen van uw meterstanden,
en tal van energiebesparingstips. Met
handige grafiekjes kunt u de ontwikke
ling van uw energieverbruik volgen. U
kunt de energiediskette bestellen door
11,95 (MS-DOS, 3/2 inch) of 16,95
(Windows 3.11 en 95, HD-diskette 1.44
Mb) over te maken op gironummer
214859 van ENECO, Dordrecht, met
vermelding van actie 'Zuinig stoken, zui
nig aan'. De verzendkosten zijn inbegre
pen. Betaalt u met Girotel, vermeld dan
ook uw naam en adres. De diskette is ook
verkrijgbaar bij de klantenservice van
ENECO en u kunt het programma ook
downloaden vanaf Internet.
Ingezonden:
we moeten wat aan andere gunnen
hier hebben wij het toch zo rijk
asielzoekers moeten wij helpen
geef van uw medeleven blijk
politiek en organisaties
willen dit ons steeds vertellen
ik vroeg mij af of bij henzelf
een asielzoeker aan kan bellen
het praten van deze mensen
laat mij echt Siberisch koud
want na dat schijnheilig gezemel
vertrekken ze weer naar Aerdenhout
en al gaat U daar flink zoeken
onder lommerrijke linden
nergens in deze mooie plaats
zult U tentenkampen vinden
is er dan nog ergens plaats
voor de asielzoeker en de zijnen
plaats genoeg in Aerdenhout
en ook op de Kroondomeinen.
N. C. J. v. d. Seijp, Dirksland
En zo stond weer een deel van Nederland
onder water, met honderden miljoenen
aan schade. Veel van die schade bleek
niet verzekerd. Dankzij de dit jaar aan
vaarde Wet tegemoetkoming schade bij
rampen en zware ongevallen, kunnen de
gedupeerden aanspraak maken op een
tegemoetkoming van de overheid van
schade die on verzekerbaar is. Vrij snel
na de regenbuien die begin september
het (zuid)westen van ons land teisterden,
verklaarde het kabinet dan ook de wet
van toepassing zodat grote delen van de
onverzekerbare schade vergoed worden.
Misschien bestaat hier en daar de indruk,
maar lang niet alle schade die het gevolg
was van de wateroverlast is onverzeker
baar. Zeker voor particulieren kan veel
van dit type waterschade gewoon verze
kerd worden op de uitgebreide inboedel-
en woonhuispolissen: die beiden door
gaans de mogelijkheid van dekking
tegen schade door regenwater dat van
boven of van beneden het huis binnen
komt. Niet iedereen heeft echter deze uit
gebreide dekking afgesloten (om wat
voor reden dan ook), met als gevolg dat
waterschade van boven wel, maar van
beneden naar boven niet onder de dek
king van de verzekering valt. Dat is lelij
ke pech na zo'n regenbui.
Ook voor niet-agrarische bedrijven geldt
dat regenwater dat van beneden naar
boven een bedrijfspand binnenkomt, ver
zekerbaar is. Misschien biedt niet elke
verzekeraar de mogelijkheid aan, maar te
verzekeren is deze situatie wel degelijk.
Maar in de praktijk wordt ontzettend
weinig van deze verzekeringsmogelijk-
heid gebruikgemaakt.
Regen hoort bij ons land. Daarop hebben
verzekeraars met hun verzekeringspolis
sen ingespeeld. Het zou geen kwaad
kunnen als iedereen nog eens goed naar
zijn verzekeringen keek om volgende
keer onaangename verrassingen te voor
komen.
Uit: 'Welwezen', uitgave
van het Verbond van Verzekeraars.
Autobedrijf Jan van Dijk
Ik haat de kwade ranken,
MAAR HEB Uw WET LIEF
(Psalm 119: 113)
Voor de praktijk van het christelijk leven
is onmiskenbaar van belang, dat wij een
zuivere opvatting hebben van Gods wet.
Psalm 119 geeft ons daarbij stuur en
richting. Deze man Gods, gedreven door
de Heilige Geest, legt in deze psalm
schatten bloot. Heel het abc van het
geloof en dus van de praktijk van de
godzaligheid komt erin aan de orde.
Deze psalm leidt ons in de wet, de beve
len, de inzettingen, de getuigenissen van
God.
Hij bezingt zijn liefde daartoe, die ver
tolkt hij op onnavolgbare wijze. En daar
is onlosmakelijk mee vervlochten die
belijdenis van het haten van de zonde,
iedere zonde, de kwade ranken.
Hiermee stuiten we op het onderscheid
tussen de ware en de valse godsdienst, de
farizeeër en de tollenaar, in hun verhou
ding tot de wet van God. De farizeeër die
zich met de wet in de hand op de been
houdt: ik dank U o God, dat ik heb en
dat ik ben en dat ik doe. Dat geslacht is
bepaald nog niet uitgestorven. De tolle
naar die van verre stond, door de wet
aangeklaagd, schuldig gesteld en die met
diep gevoelde innerlijke wroeging en
berouw zegt: o God, wees mij zondaar
genadig.
Het is nodig en geboden dat onderscheid
te maken, altijd weer. Zeker ook in een
tijd als de onze, die gekenmerkt wordt
door oppervlakkigheid. Er wordt ons op
de religieuze markt heel wat aangeboden,
zo vlak, zo algemeen. Terwijl het nauw
luistert, ook en juist op dit punt.
De dichter zegt: Ik heb uw wet lief. Het
is dan ook een vraag die terzake is: zeg
gen wij het met de dichter mee? Is er bij
ons de liefde tot Gods wet, waarmee is
vervlochten het haten van de zonde? Dat
is niet vanzelfsprekend. Daar is wel
genade voor nodig.
Want als de dichter zegt: Ik heb Uw wet
lief, is dat bepaald geen gewoon gezeg
de. Een mens kan een wet goedkeuren of
afkeuren, aan de bepalingen van de wet
wil hij graag ontkomen. Door de mazen
van de wet heenkomen is een veelge
hoorde opmerking. Er is ook wel de nei
ging om met de wet te doen wat men wil.
Nu spreekt deze man van God in deze
psalm weliswaar van de wet van God als
het voorwerp van zijn liefde, maar dat
maakt de zaak bepaald niet helderder.
Want de wet van God is veel strenger
dan welke menselijke wet ook maar.
Menselijke wetten door de overheid uit
gevaardigd regelen de verhoudingen
onder de mensen, beperken zich tot het
uitwendig leven. Maar de wet van God
steekt dieper af en eist zuiverheid van
beginsel en oorsprong van onze daden.
Het woord is bekend dat de mens aanziet
wat voor ogen is, maar dat de Heere het
hart aanziet. Dat geldt ook hier, juist
hier. De fiscus kijkt echt niet of u met uw
hele hart de belastingaanslag hebt
betaald. Als u maar betaald hebt, is het
accoord.
Met de wet van God ligt dat anders. Dan
gaat de spade dieper. Want de wet van
God is geen politiereglement. Onder het
oude verbond bracht men offers tot God
naar de wet. Maar de Heere zei: dit volk
nadert tot Mij met de lippen, maar houdt
het hart verre van Mij. Alles wat niet
volmaakt is, behaagt de Heere niet. De
eis van de wet is de eis van het volmaak
te. Aan alle geboden zegt de dichter van
psalm 119 heb ik een einde gezien, maar
Uw gebod is zeer wijd.
Werkt nu Gods Geest, is dat overtuigend.
Waarvan overtuigt Hij? Dat het bij ons
mensen van nature precies andersom ligt
dan zoals het hier staat. Hoe overtuigt
Hij? Door de wet te hanteren. De wet die
aanklaagt, eist, achtervolgt, neerwerpt,
wondt en doodt. De wet kan geen leven
geven, heeft geen kracht in de benen,
zegt Luther. De Heilige Geest brengt ons
er ook van af, om als die farizeeër te dan
ken en alleen te spreken over 'ik' en
'mijn'. Hoe pijnlijk dat ook is te moeten
erkennen: de haat leeft in mijn hart. Naar
alle kanten. Geneigd God en mijn naaste
te haten. Hoe ik het ook probeer te ver
pakken of te verbloemen. De Geest
maakt eerlijk.
Maar wat is het dan ontzaglijk bevrij
dend, om in het dal van de verootmoedi
ging het Evangelie te verwelkomen. Het
Evangelie van de Heere Jezus Christus.
Het Evangelie van Hem, die de wet heeft
vervuld, gehouden. Die zong: Ik draag de
heilige wet, die Gij de sterveling zet, in
het binnenst ingewand. Dat Evangelie
van Christus geeft, redt, bevrijdt, maakt
levend. Dan is alles anders. Die genade'
te ontvangen, net als de dichter van deze
psalm.
Dat de Heere Zijn liefde uitstort in ons
hart. En er de wederliefde is. Liefde tot
God, liefde tot Christus, liefde tot Gods
Woord. Dan kent hij de inhoud van de
wet als een eis van dankbaarheid, die wij
Gode voor onze verlossing schuldig zijn
(wordt vervolgd)
KtK
:i^'
Op D.V. zaterdag 7 november 1998
zal er in de Ned. Herv. kerk te
Sommelsdijk een zangavond
gehouden worden ten bate van de
Stichting Ontmoeting. Aanvang
19.30 uur.
De toegang is vrij al zal er wel gecollec
teerd worden voor Ontmoeting en de
onkosten.
De leiding van deze avond is in handen
van ds. J. C. den Toom. Verder hopen
mee te werken: Chr. Mannenkoor 'Jubi
late Deo' uit Ouddorp onder leiding van
Jan Bezuyen. Zij hopen o.a. te zingen:
Alzo lief heeft God de wereld gehad en
delen uit de Deutsche Messe. De 12-jari-
ge jongensalt Arjan de Bruyn hoopt voor
de eerste maal vanuit Houten op ons
eiland te komen zingen. Hij heeft zang
lessen gevolgd bij de bekende bas-bari
ton Pieter Vis. Zijn stem heeft een paar
jaar geleden geklonken tijdens het Kerst
concert van Deo Cantemus in De Doelen
te Rotterdam. Toen zong hij voor ruim
2000 mensen de eenvoudige liederen.
Ook deze avond zal hij eenvoudige lie
deren zingen: Heer' ik kom tot U en sa
men met de tenorsolist Marius van der
Valk zingt hij: Jeruzalemliederen en
Eens brachten de moeders.
Verder zult u ook kunnen genieten van
panfluitspel, want de panfluitist Gerco
Brouwer uit Werkendam hoopt deze
avond ook aanwezig te zijn. Hij zal sa
men met de organist Lennert Knöps een
stuk ten gehore brengen, maar ook hoopt
hij de solo- en samenznag mee te bege
leiden. En ook de organist Lennert is
deze avond weer te beluisteren. Na zijn
2e CD-opname met Kerstmuziek (daar
over binnenkort meer) kunt u hem deze
avond beluisteren in begeleiding van de
samenzang en solozang, maar ook hoopt
hij weer één van zijn geliefde improvisa
ties ie^n gehore te brengen.
U ziet: er is alle reden om deze avond
aanwezig te zijn. Waar kunnen we beter
DE SCHOKDEMPER
VOOR UW VOETEN
Ve/'to/i
onze zaterdagavond doorbrengen dan in
Gods huis? Op ons eiland bestaat deze
mogelijkheid nog. Zullen we er dan D.V.
zijn? Want het doel, onze dak- en thuis
loze naaste, hebben onze hulp en gave
meer dan nodig. Vergeet hen niet!!
LilAi. *l iJj lil
Morgenavond, 31 oktober, is er weer
Z.A.J.W. in Hervormd verenigingsge-
bouw 'Elim'. We hebben voor deze
avond een SPELAVOND georganiseerd.
Je kunt o.a. prijzen winnen met sjoelen,
dammen en tafeltennis. Deze avond zul
len ook de prijzen uitgereikt worden aan
de winnaars van de macro-diaquiz.
Iedereen die 14 jaar en ouder is, is vanaf
19.30 uur welkom in 'Elim'. Voor vra- C
gen of opmerkingen: even bellen naar
Hennie Looij (652323) of Heleen van
Heemst (651759).
Tot ziens! Commissie ZAJWNw. Tonge
f.U
OUDDORP
Met de komst van een baby verandert er
heel wat en er komen vaak veel vragen.
Veel ouders vinden het daarom prettig
hier met andere ouders over te praten.
Hoe hebben zij dat opgelost, hoe gaan zij
met hun zuigeling om. Daarnaast is het'f;.-%T.
leuk om over kinderen te praten, een be- "iJi^i'
hoefte die alle ouders eigen is. 'g.^
De koffie-ochtend wordt gegeven: x^i*.
Plaats: wijkgebouw Zorg en Welzijn ;_,,i^;\
Groep, Dirkdoensweg 33 te
Ouddorp.
Datum: woensdag 25 november 1998.
Tijd: 09.30 tot 11.00 uur.
Kosten: 7,50 per persoon voor leden
en 12,50 per persoon voor
niet-leden.
Informatie en aanmelden bij Zorg en
Welzijn Groep, ma t/m vr tussen 09.00
en 12.00 uur op tel. (0181) 626226.
K. Norel
had, en zijn hunkerend hart ging nu weer uit
naar Janna.
-63-
Een paar dagen later voer hij op zee,
scherp lettende op mijnen, vliegtuigen
en onderzeeërs, en bovendien zeer in
beslag genomen door de navigatie op
een route, waar hij zelden had geva
ren, en die lastig was omdat er sterke
stromen liepen en bijna alle boeien
waren opgenomen. Maar hij was blij
dat hij weer een dek onder de benen
Thuiskomend van de reis naar Zweden, waar
op hij geweigerd had een verstekeling mee
te nemen, hoorde Johannes van Geesje dat
de dominee gevraagd had of hij eens aan de pasto
rie wou komen. Dat was vreemd. Gewoonlijk
zocht de predikant hem op. Maar Johannes was er
mee ingenomen. Hij zou de dominee kunnen zeg
gen hoe gelukkig het geweest was dat hij die Jood
niet meegenomen had, omdat de man dan in het
concentratiekamp terechtgekomen was en niet in
Zweden.
Toen hij het zei, was de predikant het met hem
eens. Aan boord van een ander schip was de man
na een goede reis in Zweden aangekomen. De
dominee zag er een soort bestiering in dat het zo
gelopen was. Johannes knikte. O zo; hij had zich
zelf nu niets meer te verwijten.
Doch de predikant had Johannes niet ontboden
over deze zaak. Hij wilde hem vragen of hij niet
besluiten kon de vaart, zoals hij die de laatste tijd
beoefend had, er aan te geven.
Johannes was onmiddellijk strijdvaardig. „Heeft
Riek bij u geklaagd?" vroeg hij.
„Zij lijdt hieronder".
Johannes klemde zijn kaken op elkaar en gromde
iets over de familiewas, die niet op straat behoor
de.
,,De pastorie is niet de straat", antwoordde de
dominee. „Wij zijn er voor om raad te geven en te
helpen. Als Riek vanwege haar ziekte moeilijk met
je over deze dingen praten kan, mag ik het doen.
Als Roelof in een gewetenszaak niet weet hoe hij
moet handelen, doet hij er goed aan zijn predikant
om raad te vragen".
Johannes' kin trok vierkant. Dus Roelof was ook
naar de dominee gelopen. Het was goed. Hij zou
van antwoord dienen. Hij vroeg de predikant nu
maar eens precies te zeggen wat die tegen hem
had.
Die hield hem enkele harde dingen voor. Hij had
zijn zoon Kees van het schip gezet omdat deze zijn
vaderlandse plicht niet wou verzaken; hij had zijn
zoon Roelof gedwongen tegen zijn geweten in te
handelen, en hij had zijn vrouw gevaarlijk ziek ge
maakt door deze wrijvingen. Hij moest bedenken
wat hij allemaal op het spel zette in zijn zucht naar
geld.
Johannes was vergramd. Wat had die dominee
voor begrip van schipperswerk en zaken doen?
Wat wist hij van de wetten, die er golden in de
vrachtvaart? Hij zag goed koopmanschap, dat
rekening hield met risico's en hoog gestegen kos
ten, voor geldzucht aan. Hij scheen niet te beseffen
dat hij zijn jongens vrije keus gelaten had,
ofschoon dat toch duidelijk te zien was, omdat de
één dit en de ander dat gekozen had. En Riek had
haar hartkwaal vóór de oorlog al. De dominee
matigde zich een oordeel aan over zaken, die hij
onvoldoende kende.
,,Ik ken je zaken niet, maar ik ken jou wel een
beetje", antwoordde de predikant met voile nadruk
op elk woord. „Jij bent een man, die over lijken
gaat als je verdienen kunt. Ik moet je zeggen in de
naam van God, bekeer je van je boze weg!"
Die klap kwam aan. Johannes was een ogenblik
verdoofd. Hij stamelde: „U zegt meer dan u kunt
verantwoorden, dominee. Over lijken gaan, dat is
heel erg". ,,Ik noem de dingen bij hun naam, Jo
hannes. Pas jij maar op, dat het niet de lijken wor
den van je eigen vrouw en kinderen".
Johannes huiverde. Nog eenmaal trachtte hij zich
te verdedigen. ,,Ik kan niet inzien wat ik mijn
vrouw en kinderen misdoe".
,,Dan hoop ik dat je ogen daarvoor geopend
mogen worden eer het te laat is, Johannes".
Daarmee was het gesprek uit.
Vroeger vond Johannes de dagwacht de mooiste
van de drie, die hij per etmaal liep. Als hij om vier
uur in het stuurhuis kwam, was alles stil aan boord
en was het rondom donker. Tijdens de wacht
begon het te schemeren, 's zomers vroeger, 's win
ters later, maar altijd tussen vier en acht. De zee
werd grijs. Er kwam in het Oosten gloed en er
schoten stralen uit de kim. De zee werd zilver en
de lucht werd goud en op dat zilver en in dat goud
zeilden de schepen als zwanen. Johannes neuriede
bij zo'n zonsopkomst graag een psalm: Hoe groot
zijn. Heer, Uw werken! Hoe wijs is Uw beleid...
Sinds het begin van de oorlog zong Johannes ech
ter nooit meer. En op deze reis was de dagwacht
zijn zwaarste wacht. Overdag was er de drukte van
het werk, waarop hij moest toezien. Tijdens de
avondwacht zaten meestal enkelen van de jongens
bij hem in het stuurhuis en stond de radio aan en
dan weiden de oorlogskansen uit en te na berede
neerd. Dat gaf afleiding. Maar tijdens de dagwacht
sliep alles aan boord, behalve hij en de stille jon
gen aan het roer, die nooit wat zei tenzij je hem
wat vroeg. Dan was hij met zichzelf alleen. En op
deze reis zat het gesprek in de pastorie hem dan
steeds dwars. Je gaat over lijken, Johannes... Hij
had het toen ontkend, maar kon hij het blijven ont
kennen? Ging hij niet over en door alles heen als
het op verdienen aankwam? Vroeger ook al, maar
sinds het oorlog was geworden nog veel meer?
Maar met wie was het ook zo op en neer gegaan
als met hem? Eerst alles weg: in vijf dagen alles
wat hij had vernietigd. En nu in plaats daarvan het
geld voor het grijpen. Een prachtig banksaldo en,
vier schepen op zee, drie hier, één aan de overkant,
die allemaal gouden reizen maakten. Als de domi
nee zulke kansen kreeg, zou hij ze dan laten schie-
ten? Hij zou dat wel eens willen zien. En dat hij f
over lijken ging, zelfs over die van eigen vrouw en
kinderen, dat was grote dwaasheid. Hij had geen'
mens gedood. De Jood was veilig weggekomen,
dank zij het feit dat hij hem niet meegenomen had.
En zijn gezin. Kees ging zijn eigen weg. Wat
Hiddo deed, wist hij niet eens. Roelof was goed
gezond; hij zou hem overmorgen in Hamburg ont
moeten. Riek was hartpatiënte. Zij kon, had de
dokter gezegd, wel eens in een benauwdheid blij
ven. Maar als dat zou gebeuren, was het toch niet
aan hem te wijten? Zo was die kwaal. De dominee
had maar wat geblaaskaakt. En hij had zich waar
lijk door hem laten overrompelen, in plaats dat hij
hem van katoen gegeven had. Een volgende keer
zou hij dat doen. Na deze reis zou hij hem weer
opzoeken en zelf de aanval openen en hem zeggen
dat hij, als dominee vooral, op zijn woorden pas
sen en een fatsoenlijk man niet zwart maken
moest.
„Vliegtuigen, kapitein!" waarschuwde de roergan
ger.
Johannes sloeg alarm en de jongens kwamen daar
op uit hun kooien. Bij luchtgevaar moest ieder
klaarstaan of om een brand te blussen, 5f om van
boord te gaan. (wordt vervolgd)
OFFICIEEL DEALER
Brielle
Slagveld 19
Tel. (0181) 413777
Spijkenisse
Kelvinweg 13
Tel. (0181) 624900
Honda-dealer voor de Z-Hollandse eilanden
-':■;
:'->t.
A v.-
,■',"*■'-""■'
Het nieuwe AIR-BAG schok-absorbeer
systeem van MEPHISTO
Geeft via een honingraat-structuur in de
flexibele hak, door talrijke luchtgevulde
kussentjes een maximaal schokbrekend
effekt.
Het AIR-BAG schok-absorbeer -
systeem
Vanaf nu verkrijgbaar in onze actuele
kollektie.
In dames- en
herenmaten.
Sfiioeiieii
MIDDELHARNIS
ZIERIKZEE
■4»
