Eiland-burgemeesters te velde
In memoriam
Jans de Reus
m^mmmm
kievit warmte
autoschade 1^
r Ma0 1 wecken r
r n r
AANGEPASTE KERKDIENST
KEES DÖRR
0187 - 48 26 09
DE ERA
MAKELAAR LAAT
UW HUIS
ALLE HOEKEN
VAN NEDERLAND
ZIEN.
AM^MINNAARD
^^^VASTGOED
torels. |£lSO9002
Kiek, kiek tonnen aan gewicht
onder aan D'n Diek!
E S S E L I N K
Imabo maakt het waar
Voordrachten in het dialect
in Eben-Haëzerschool
Verschijnt tweemaal per week: dinsdag- en vrijdagavond
KWARTAALABONNEMENT 15,00 JAARABONNEMENT 58,-
Advertentieprijs 41 cent per mm; bij kontrakt speciaal tarief.
Giro 167930-Bank: Rabo Middelhamis, rek.no. 34.20.01.108
14 oktober 1998
DE ERA MAKELAAR
MAAKT'T WAAR!
instattatiebedrijf
Visser Visser
Goeree-Overflakkee B.V.
Voor de koop of verkoop van uw woning
Taxatie nodig, uw
woning verkopen, een
woning aankopen, bel ons!
Fonk Makelaardij
71e Jaargang
VRUDAG 23 OKTOBER 1998
No. 6749
POSTBUS 8 - 3240 AA MIDDELHARNIS
Redaktie en administratie: Langeweg 13, Sommelsdijk. Tel. (0187) 47 1020.
Hoofdredakteur: A. J. Grinwis, tel. (0187) 483392. FAX (0187) 485736
CHR. STREEKBLAD OP GEREFORMEERDE GRONDSLAG
VOOR DE ZUID-HOLLANDSE EN ZEEUWSE EILANDEN
In alle onopvallendheid was Jannetje
de Reus in Goedereede een heel apar
te persoonlijkheid, iemand aan wie
wij nog graag éénmaal onze warme
aandacht wijden.
Zo stil ging Jans haar eigen gang, zo
onopgemerkt haast, daar beneden aan 't
Melkdijkje. Een wereldje apart. „Een
voud is het kenmerk van het ware", 't is
een mooi gezegde, maar wij staan er
niet dagelijks bij stil. Toch, hoe treffend
was dit gezegde nu juist op Jans van
toepassing.
Zo maar rustig bezig in haar eigen be-
doeninkje, zonder zich veel met anderen
te bemoeien, wars van opsmuk of grote
woorden, was ze zo zorgzaam in wat ze
zich tot taak gesteld had.
'Mij spreekt de blomme een taele' van
Guido Gezelle, de Vlaamse priester-
dichter, die altijd in zijn kloostertuin te
vinden was, had ook haar lijfspreuk
kunnen zijn:
„Mij is het cruydt beleefd
Mij groet het altemaele
Wat God geschapen heeft".
Haar prachtige keurig-preciese groen-
tentuin, haar keukenhofmooie bloemen
tuin met op de achtergrond de weelderig
bloeiende - en rijkelijk dragende - fruit
bomen, het was een plaatje op zich. Wat
Jans daar gemaakt had, dat was werke
lijk een klein paradijsje. Bij al haar
gezwoeg in 't hof vanaf 's morgens vier
uur, moet zij toch ook zeer genoten heb
ben van die vroege ochtend in 't eerste
licht, met alle geuren, zo tussen haar
bloemen en planten.
Dan had zij ook haar legsels eendenei-
eren opzij van haar huis, waar zij zo
trots op was. Als de jonge eendjes dan
uitkwamen, hoe behoedde en koesterde
zij die, of 't haar eigen kroost was! Met
hoeveel toewijding zag ik haar ook
gebroken kleine pootjes spalken met
een luciferhoutje. Al*; die beestjes dan
weer eens op de havenkant gesmeten
waren door al te doldrieste vreugdevaar
ten van motorbootjes in Goerees haven.
Haar grote strijd! Op haar verzoek
schreef ik toen over 'Het hondenleven
van een eendenmoeder in Goerees
Haven' in deze krant. Ze was er enorm
mee begaan.
De ware Jans liet zij naar buiten toe niet
zo gemakkelijk zien. De onafhankelijke,
zelfs wat ontoegankelijke Jans vond zij
een prima imago: „Met gin mens wat te
schaften", je hoeft dan immers ook
nooit wat uit te leggen, toch? In wezen
was zij een heel lieve vrouw met een
groot en warm hart. Maar om dat te
weten te komen, moest je haar toch
eerst heel wat beter leren kennen.
Wat ze liet zien was een stoere vrouw,
hard ook voor zichzelf spittend en mes
tend als een kerel in haar grote tuin en
„a 'k nie kan slaepe dan mar om drie
uur, dan doe 'k nog 's wat hee?" Vrien
delijk pratend tegen haar trouwe grijze
poes, maar wie wist dat? Wij kenden
haar in Goeree met stoere mannenlaar-
zen aan, in een stevig bonker jasje ach
ter haar immens zware bakfiets vol
verse groenten uit eigen tuin, die zij dan
uitventte.
Maar.Jans kon nog zoveel meer. Als
zeilenmaakster heb ik haar leren ken
nen, lang geleden alweer, 't was in de
jaren zestig. Wij kampeerden elk jaar
met onze kinderen, meest in Frankrijk.
Plat op de vloer met koken op primus
sen en eten op een zitkussentje. Maar nu
had mijn man een mooie nieuwe zoge
naamde 'varkenskar' gekocht en daarin
vakken gemaakt voor alle kampeerarti-
kelen. Tenten, lampen, haringen,
matrasjes, slaapzakken. Aan de 'kont'
van de kar een uitklapbare keuken voor
mij. 't Gasstel in 't midden, pannen en
leeftocht (aardappels, suiker, meel,
boter en zout) links en rechts in kastjes.
Prachtig, 't beviel opperbest. Als de kin
deren hun tentjes opzetten en Pa de
grote tent, maakte moeders eten klaar.
Eén ding, 't was in de open lucht en 't
wil met kamperen toch echt ook wel
eens regenen! Wat nu. Een soort tunnel
tent voor én de keuken en een lange
tafel met stoelen voor zes personen om
aan te eten (en spelletjes 's avonds) zou
de oplossing zijn. Maar wie kan dat,
zoiets geïmproviseerds? Ik vroeg 't
rondom in Goeree. „Gao naer Jans, die
kan dat", zeiden de mensen. En zo is 't
gekomen. Jans bekeek de tekeningen en
zag er wel wat in. Ze vroeg honderd uit,
heel deskundig, noteerde maten, 't aan
tal stokken, de aanhechting met de kar.
Goedereede, oktober 1998
de 'voordeur', een dichtritsbare flap.
„Tjonge, wat snapt ze 't goed, koppie,
koppie, koppie", dacht ik. „En dan
graag van stevig zeildoek", zei ik. „Jae,
wa doch je, rotzooi lever ik niet", zei
Jans. Zo was Jans, rechtuit, geen poes
pas.
Enfin, in een hechte samenwerking
bakte ze me daar een tent, die precies
aan zijn doel beantwoordde. Ruim twin
tigjaar hebben we daarmee gekampeerd
in alle hoeken en gaten van Frankrijk,
later ook verder tot aan Tsjecho-Slowa-
kije toe. In soms de verschrikkelijkste
onweren, waarbij de potten en pannen
in 't rond vlogen en we de stokken
moesten vasthouden om de boel over
eind te houden tegen de valwinden.
Rondom ons gingen er tenten tegen de
vlakte, Jans' tent bleef overeind als een
blok graniet. Wat onze kinderen de
kreet deed slaken: „Wat Jans kan, kan
Jans alleen!"
En dat schreven wij haar ook op kaarten
overal vandaan. Daar glunderde ze van.
Van 't restant van die tent naaiden we
zelf nog een zonneluifel voor onze cara
van later. Zo sterk was dat zeildoek. Ze
was héél stil een beetje trots op haar
'baksel'. Over baksels gesproken; Toen
ik haar met Sinterklaas een gezellige
surprise deed toekomen, verraste ze ons
weer met een boterletter, zelf gebakken,
zo heerlijk als wij zelden geproefd had
den. Een wondermens. „Je hebt gouden
handen Jans", zei ik op een keer, „weet
je dat wel?" „Onzin", zei ze natuurlijk
meteen, een mens kan aolles, a 't 'n mar
wil". „Jae", zei ze, „joe doet 't met dit -
ze wees op m'n hoofd - en ikke met
dat" - haar handen. „Niet helemaal", zei
ik, „als je iets goed wil doen, dan doe je
't met je hoofd, je hart én je handen.
Maar je hebt gelijk, je wil staat voorop,
je moet 't willen om iets te kunnen".
Dan lachte ze haar verlegen lachje.
,,]op en 'k'::-..innen goed ouwehoeren
saeme hee?" zei ze dan. ,,Dat komt
omdat we geen van beien een blad voor
de mond nemen", zei ik, „dat werkt nog
het beste".
Maar die wil hè, wat was die sterk bij
Jans aanwezig. Wat een beresterk mens
moet ze toch geweest zijn, dat geploeter
zo vroeg in dat hof en dan achter die
loodzware bakfiets plus nog haar zeil
makersopdrachten achter dat machien.
Petje af.Totdat je merkt en ook Jans
merkte dat, dat je ouder wordt. Je krach
ten nemen af, je wil nog zo hevig, maar
dit kan je niet meer en dat gaat niet
meer. Je wordt stijf, je wordt stram.
Tegen ouderdom ben je zo weerloos.
„Je moet ermee leren leven", was niet
Jans' devies, zeker ook niet het mijne.
Dat is passief de dingen over je heen
laten komen. Nee, „je moet ermee leren
omgaan, doen wat je kan, zo lang je 't
nog kan". Totdat je er bij neervalt. Nu,
en dat deed Jans letterlijk. Tot buurman
Jan van Wijk haar zo vond. Wat een
bovenste beste buurtjes heeft Jans daar
nog aan gehad, wat een zegen op je
oude dag. Dat mag ik eigenlijk niet eens
zeggen, want Jans wilde niet 'oud' wor
den.
Het werd nu toch de Vliedberg, niet
eens zolang, vanaf half mei. In 't zie
kenhuis in Dirksland - enkele dagen -
overleed zij, nog onverwacht in feite
voor haar familie, voor ons. Jans was
'op'.
Nog eens 28 zijn? Jans was zó opnieuw
begonnen, met alle lef en alle moed, die
ze altijd in zich had. Maar 82 en dan
niets meer kunnen? Gaan vegeteren?
Dat moet voor Jans een verschrikking
geweest zijn. De illusie was voorbij.
Toch: de illusie van een heel goed, wei-
besteed leven.
Met haar laatste wilskracht heeft ze zich
overgegeven, dan kun je alleen nog
maar respect hebben en denken aan de
zegen, voor haar, dat ze zo waardig
heeft kunnen heengaan.
Lieve, goeie Jans, wil ik tot slot zeggen:
„Je hebt je plekje op aarde en je naam -
de Reus - zo welverdiend en alle eer aan
gedaan. Je was een bijzonder mens. Rust
zacht. Ik ben blij je gekend te hebben".
Dieke Schippers-Vaarzen Morel
P.S. Eén wens had Jans: Om haar kleine
jonge eendjes in Goerees' haven te
beschermen en te behoeden, het vlot
weer terug in de Haven, zoals vroeger.
Een soort 'vluchtplek' voor de eenden.
Misschien dat de gemeente daar nog
eens voor zou kunnen zorgen? Aardig
zou dat zijn, ter harer ere!
Op zondag 25 oktober 1998 is er weer een interkerkelijke kerkdienst voor verstande
lijk gehandicapten in de Gereformeerde kerk te Middeiharnis, waarin hoopt voor te
gaan ds. H. Out. De aanvang van deze dienst is om kwart vóór drie. U bent van harte
welkom en uw aanwezigheid wordt op prijs gesteld.
let huis dat u te koop aanbiedt, is misschien heel
interessant voor iemand aan de andere kant van
het land. Verkoopt u via de ERA makelaar, dan kunnen
kopers uit heel Nederland die naar uw woonplaats willen
verhuizen via hun plaatselijke ERA makelaar over uwf huis
geïnformeerd worden En hoe meer potentiële kopers voor
uw woning, des te groter de kans op
een hogere opbrengst.
Makelaardij
(0187) 47 02 72
Beneden Zandpad 13a, 3241 GA Middeiharnis
Gas - Water - Warmte
Zuidweg 2, Ouddorp, Tel. (0187) 68 21 01
------ REGISTERACCOUNTANTS
Middeiharnis Barendrecint
Tel. (0187) 489143 Tei. (0180) 642111
VOOR BEELD EN GELUID
FOTO - VIDEO - STUDIO - REPORTAGE - FOTOGRAFIE ^^H ^^3 P^H
^^^^V czi czi cn czi a ^^1
czi en izu cm d} CU tzn czi
OUDDORP-Weststraat35-Tetetoon 10187) 681612/Fax 683734
RENESSE - Printshop - Hogazoom 172 - Telefoon (0111) 462400
JJ-W.B Mi'iM a
Doetinchemsestraof 32-34, 3241 AA Middeiharnis
Tel. (0187)48 2606
Heel triest was het, maar zo nu
De 3 eilandelijke burgemeesters en hun waarnemend
collega, loco-burgemeester G. Slootweg van Middeihar
nis, hebben zich woensdagmiddag eendrachtig op de
nog immer doordrenkte Flakkeese akkers gewaagd. Dat
bleek najaar 1998 geen opwekkend uitje, in een omge
ving die als rampgebied is aangemerkt.
Dat was overigens de aanleiding van het bezoek, daartoe
genodigd door de bestuurderen van de W.L.T.O. De heren
burgemeesters hebben deze middag de zorg van de land
bouwers én - eenmaal te velde - een nadrukkelijk forse
stortbui over zich heen gekregen; dat gaf het meest realisti
sche beeld dat zich denken liet, zo werd die hoosbui groot
moedig doorleefd.
Op 13 en 14 september werd in één etmaal zo'n 140 mm
hemelwater over de akkers uitgestort en ook in de weken
daarna is nog veel neerslag gevallen. De producten staan
nog - rottend - op de akkers en per dag wordt de kans klei
ner dat er nog wat van kan worden binnen gehaald.
In de Dirkslandse burgemeesterskamer waar werd verza
meld, heeft WLTO-voorzitter Koos de Wit het scenario
weergegeven, zo'n drieduizend ha verdronken aardappelen,
886 ha uien, meer dan honderd ha spruiten en koeiepeen,
samen een gigantische strop die zeker vijftig miljoen zal
blijken te bedragen, „'t Is alles blubber", zo heeft WLTO-
vice-voorzitter Arie Struik de misère samengevat. Het enige
lichtpunt is de vergoeding die de getroffen agrariërs uit de
en dan kon er toch een lachje af
Overheidsbeurs is toegezegd. De heer De Wit verklaarde
zich 'ontzettend blij' en 'zeer, zeer erkentelijk' voor dat
gebaar dat de ernstigste financiële nood zal lenigen.
Veel meer lijkt de vergoeding 9.000,- voor een ha aard
appelen) niet te zullen betekenen, aldus het eerste het beste
geluid uit de praktijk, en beluisterd in de praktijk.
Meerdere bedrijven zullen tekort komen met de door de
taxateurs genomen normbedragen zoals dat van ƒ9.180,-
voor de ha Agria aardappelen terwijl de opbrengst daarvan
zeker zo'n 12.000,- zou bedragen. 'Veel te laag' noemt
deze landbouwer dan ook de normbedragen die worden
gehanteerd. Het maakt dat het eigen risicobedrag van
10.000,- per bedrijf in werkelijkheid vele malen over
schreden kan worden.
Zorg is er ook over de vraag hoe het verder gaan zal, ook
dat houdt - aldus de heer De Wit - de spanning 'bedrukt',
de zorg is dat de schade niet tot dit seizoen beperkt zal blij
ven maar zich ook volgend jaar aan zal dienen in doorwas
van die enkele goeie aardappelen die op het veld achterble
ven. Actueel is daarom de vraag wanneer de verdronken
producten toch nog kunnen worden gerooid of dat ze dood
zullen vriezen. Ook de wintertarwe zou moeten worden
gezaaid, een scala van onzekerheden, maar ook deze land
bouwer eindigde niet in mineur. „We prijzen ons gelukkig
dat er in ieder geval een schadevergoeding komt", was ook
zijn conclusie.
Centrale verwarming Gasinstallaties
Luchtbehandeling Waterinstallaties
Meet-en regelsystemen Sanitair
Service en onderhoud Lood- en zinkwerk
Oostdijk 49 - Sommelsdijk
E-mail: info@kievitwarmte.nl.
Aanstaande zaterdag, 24 oktober, grote
Truckershow in Middeiharnis.
Om 14.00 uur zullen de vrachtwagens
vertrekken vanaf de Huygens op het
1 Industrieterrein, naar het Diekhuusplein,
aan het Beneden Zandpad.
i Voor de kinderen staat er vanaf 13.30
uur een grote truck waar ze spelletjes in
mogen doen.
Ter verhoging van de feestvreugde treedt
de Bommelband op en zal Radio Flakkee
aanwezig zijn.
Een deskundige jury zal de mooiste truck
beoordelen naar leeftijd in twee catego-
riën.
De organisatie is in handen van de Mid
denstandsvereniging en de Chauffeurs
vereniging.
KEMfl CERTIFICATE 36570
Langeweg 38 Nieuwe Tonge Tel. 0187-651396
Molenweg 28 Telefoon: 0187 475400 Fax: 0187 484210 Middeiharnis
Openingstijden: ma t/m vrij: 8.00-12.00 13.00-17.00 vrij: 19.00-21.00 za: 9.00-12.00
Irene Stmijk, beëdigd makelaar/taxateur
Voorstraat 44, 3245 BH Sommelsdijk
Tel. [0187148 72 72
i
tfttifffftf
i^OTU M9^ |MM ^iHt» ^«m ^1»^'jijfanft |f^
i i I i i i i S i i 3 s
GOEDEREEDE-HA VENHOOFD
Vrijdag 6 november hoopt Pau Heer
schap ons het een en ander in het dialect
te verhalen. Zijn bijzondere manier van
vertellen zal zeker jong en oud boeien.
Daarom nodigen we u hartelijk uit om
onder het genot van een kop koffie met
ons mee te luisteren. De school bestaat
volgend jaar 75 jaar. Om dit heugelijke
feit te vieren hebben we nog wat finan
ciën nodig. De opbrengst van deze avond
is dan ook hier voor bestemd.
De kaarten kosten 5,- en zijn donder
dag 29, vrijdag 30 en zaterdag 31 okto
ber telefonisch te bestellen bij Karin
Tanis, tel. 492737 of Sanneke de Vries,
tel. 492776, of op de avond zelf, in de
school, maar u weet vol is vol!
De aanvang is 8 uur. Allen hartelijk wel
kom.
Eben-Haëzerschool,
Goedereede-Havenhoofd