PREDIKBEURTEN
N GEZOND ïl¥£L ""1
TAALPRAATJE
PgLITI
Bloembollenactie
569-660-744-
1190.-
o
c. kasteleinbanden b.v.
BEDANKT!
0-we^|,\f^-°
H Woning kierdicht, ventileren verpliclit N
Grote buxusbollen
>N\J^^*
,taa<^
STUNTAANBIEDINGEN
BREDE BANDEN
H
H
N
H
H
H
H
H
M
H
M
N
H
N
H
H
H
H
H
H
H
H
H
N
N
N
N
H
H
N
H
H
H
N
H
H
H
N
H
N
H
M
H
N
H
M
N
H
H
H
H
N
N
N
H
N
N
H
H
H
N
H
N
H
H
H
H
M
M
H
N
N
H
H
H
H
M
H
N
N
N
H
H
H
H
VAN Kempen
Zondag 20 september 1998
U Bij vocht in huis goed ventileren U
U Zorg dat u bij het opknappen van het huis niet zelf afknapt
Koolmonoxidevergiftiging zorgt jaarlijks nog voor doden
Roken en houden van huisdieren versterkt astma
Voorkom gezondheidsklachten U
AAL
BRANDSTICHTING
HULPVERLENING
3500 nJ^ McitMie^^ metMf^..
INTERIEURS
Telefoon (0187) 63 22 48 1
Adverteren in
Eilanden Nieuws
betekent dat uw
advertentie ook
buiten de
bebouwde kom
wordt gelezen.
Pirelli
van nu slechts
169 125.-
179 126.-
209.-175.-
7JX15 5 SPAAKS 195/50-15
AANBIEDING
INCL. MONTAGE EN BTW
Bedrijvenpark 'Haveneind', Haveneind 9, Sommelsdijk. Tel. (0187) 48 39 54 48 58 18
VRIJDAG 18 SEPTEMBER 1998
EILANDEN-NIEUWS
Blz.3
OUDDORP - Herv. Gem. Dorpskerk:
9.30 uur kand. J. K. Abbink, Vrie-
zenveen en 18.30 uur ds. R. Veldman.
Eben-Haëzer: 9.30 uur ds. R. Veld
man en 18.30 uur kand. J. K. Abbink
- Ger. Gem. 9.30 en 18.30 uur lees-
dienst - Ger. Kerk 10.00 uur (H.A.)
en 18.30 uur ds. J. Koster - Doopsge
zinde Gem. 9.30 en 18.30 uur ds. J.
Smink.
GOEDEREEDE - Herv. Gem. 9.00 en
10.45 uur ds. J. W. van Estrik, voor
bereiding Heilig Avondmaal en 18.30
uur ds. C. A. V. d. Sluijs, Rotterdam-
Zuid.
STELLENDAM - Herv. Gem. 10.00 en
18.00 uur ds. W. L. Smelt, v.m. be
diening Heilig Avondmaal en nam.
nabetrachting Heilig Avondmaal -
Ger. Kerk 10.00 uur ds. Jac. Katten-
berg. Leiden en 18.30 uur ds. W.
Praamsma, Rotterdam.
MELISSANT - Herv. Gem. 10.00 en
18.00 uur ds. J. G. Blom, v.m. bedie
ning Heilig Avondmaal en nam. dank
zegging Heilig Avondmaal - Ger.
Gem. 10.00 en 18.00 uur leesdienst -
Ger. Kerk 9.30 uur (H.A.) en 17.00
uur ds. Koetsveld, Dwingeloo - Ger.
Gem. in Ned. 10.00 en 18.00 uur
iGCsdicnsti
DIRKSLAND - Herv. Gem. 10.00 en
18.00 uur ds. M. J. Paul, v.m. bedie
ning Heilig Avondmaal en nam. dank
zegging Heilig Avondmaal; 15.00
uur viering Heilig Avondmaal in
Vroonlande - Ger. Gem. 10.00 en
18.00 uur ds. A. M. den Boer.
HERKINGEN - Herv. Gem. 10.00 uur
ds. A. van Lingen, opening winter-
werk en 18.00 uur ds. G. C. Kunz -
Ger. Gem. 10.00 en 18.00 uur lees
dienst.
SOMMELSDUK Herv. Gem. 10.00
uur ds. J. C. den Toom en 18.00 uur
ds. J. Willemsen. Lukaskapel HDG
10.15 uur ds. A. Schaap, Moerkapelle
- Rem. Ger. Gem. 10.00 uur mevr.
ds. M. Slootmans - Herv. 'Exodus'
Gem. 10.00 uur ds. J. Visser, Rotter
dam.
MIDDELHARNIS - Herv. Gem. (aula
Prins Maurits) 10.00 en 18.00 uur
ds. A. P. Voets, v.m. bediening Heilig
Avondmaal en nam. dankzegging
Heilig Avondmaal - Chr. Ger. Kerk
9.30 en 18.00 uur ds. P. den Butter -
Ger. Gem. 9.30 en 18.00 uur ds. P.
Blok van Kootwijkerbroek - Ger.
Kerk 9.30 en 17.00 uur ds. H. Out -
Ger. Kerk (Vrijgemaakt) 9.30 uur
(H.A.) en 16.45 uur ds. H. van Dij
ken.
Gezondheid en Welzijn op de Zuidhollandse eilanden |j
Milieuverontreiniging is een onderwerp dat ons allemaal aangaat. Met z'n
U allen proberen we het gat in de ozonlaag te dichten, het kappen van bomen li
n te stoppen en het afval gescheiden in te leveren, om zo een zo gezond moge- M
U lijk leefklimaat te behouden. Toch brengen we zo'n 70 procent van de tijd ki
in de eigen woning door. En juist dan blijkt dat we het met de kwaliteit van
het binnenmilieu niet zo nauw nemen. Bij bijvoorbeeld verven, douchen, H
H koken en schoonmaken kan de hoeveelheid verontreinigende stoffen in het u
huis behoorlijk oplopen. Vervuilde lucht veroorzaakt gezondheidsklachten H
U als hoofdpijn, misselijkheid en luchtwegproblemen. ti
M Twintig procent van de woningen in Nederland heeft last van vochtproblemen,
waardoor ramen voortdurend beslaan en soms zelfs schimmels zichtbaar zijn. fj
M Vochtproblemen kunnen ontstaan door gebreken aan de woning, zoals natte
kruipruimtes of lekkages. Maar ook kan het probleem ontstaan door slechte
u ventilatie.
Een gezin produceert gemiddeld 10 liter vocht per dag. Gewoon door de adem
haling en verdamping via de huid en door dagelijkse activiteiten als koken,
wassen en drogen. Als dit vocht niet wordt afgevoerd door te luchten of te ven
tileren, dan neemt het vochtgehalte in de woning toe.
Een te hoog vochtgehalte in de woning kan nadelige gevolgen hebben voor de
gezondheid van de bewoners. Het is namelijk de perfecte omgeving voor de
huisstofmijt om optimaal te kunnen gedijen. Huisstofmijten zijn kleine spinach
tige diertjes die niet met het blote oog te zien zijn. Mensen kunnen echter aller
gisch reageren op de uitwerpselen van de huisstofmijt. Vooral mensen met
luchtwegklachten, zoals CARA hebben hier last van. Goed ventileren en veel
luchten zijn de beste manieren om de overlast van vocht (en van de huisstof
mijt) tegen te gaan.
M Nieuwe meubels, schuren, verven, behangen; Nederlanders besteden heel wat ij
tijd aan het opknappen van de eigen woning. Bij boren, zagen en schuren komt H
er echter heel wat stof in huis vrij. Het is dus zaak om zoveel als mogelijk in de
tuin te schuren en na het verven of behangen de ramen open te zetten.
Ook uit doe-het-zelf-, isolatie- en bouwmateriaal en uit nieuwe meubels kunnen
stoffen vrijkomen die schadelijk zijn voor de gezondheid. Bijvoorbeeld oplos
middelen die uit lijmen en verven verdampen of formaldehyde dat uit spaan
plaat vrijkomt. Ook hier geldt dus: goed luchten en ventileren.
Duizeligheid, moeheid, hoofdpijn, hoesten en misselijkheid zijn klachten die
niet vaak in verband worden gebracht met verontreinigde lucht in huis. Toch
kunnen slechte verbrandingstoestellen of een slechte afvoer van verbrandings
gassen deze klachten veroorzaken. Vooral de keuken is een plaats waar een ver
hoogde concentratie kan ontstaan. Het gebruik van een goede afzuigkap tijdens
het koken is dan ook zeker aan te raden.
Koolmonoxide, een gevaarlijk, niet zichtbaar en reukloos gas, wordt vooral ge
vormd bij een onvolledige verbranding, bijvoorbeeld als de geiser niet goed is
afgesteld. Ernstige gevolgen, zelfs met dodelijke afloop, kunnen zich voordoen
als de woning te weinig geventileerd wordt waardoor de koolmonoxide zich
ophoopt.
Roken is zowat de grootste bron van luchtvervuiling in huis. Duizenden schade
lijke stoffen worden zo de lucht ingeblazen. Niet alleen de eigen gezondheid
maar ook de gezondheid van de mede-bewoners komt daarmee in het gedrang.
Vooral baby's, kinderen en mensen met luchtwegproblemen zijn zeer gevoelig
voor tabaksrook.
Vele mensen zijn allergisch voor huisdieren. Deze allergie wordt veroorzaakt
door veelvuldig contact met de huidschilfers, speeksel of urine van het dier.
Klachten die optreden zijn een loopneus, niesbuien, jeukende en tranende ogen.
Meestal zijn mensen allergisch voor katten, cavia's, hamsters of paarden, waar
bij het niet uitmaakt of deze dieren lang- of kortharig zijn.
De lucht in huis verversen door goed te ventileren en te luchten is de manier om
het milieu in huis gezond te houden. In de jaren zeventig en tachtig zijn vele
huizen geïsoleerd om energie te besparen. Doordat de kieren en spleten zijn af
gedicht wordt de lucht in huis niet meer vanzelf ververst. Dus juist in een goed
geïsoleerde woning is het van extra belang om goed te ventileren. De gouden
stelregel luidt dan ook: Woning kierdicht, ventileren verplicht!
Ventileren is niet hetzelfde als luchten. Bij luchten zet u de ramen wijd open.
Ventileren is voortdurend lucht verversen. De verontreinigde stof gaat zo naar
buiten en de frisse lucht komt naar binnen. U ventileert de woning door de ven-
tilatieroosters of klepraampjes tegen elkaar open te zetten. Sommige huizen
hebben een mechanische ventilatie. Zo'n ventilatiesysteem is zorgvuldig afge
steld en moet continu afzuigen voor een goede werking. Dit systeem mag dus
nooit uitgeschakeld worden.
Extra ventileren is belangrijk als de ruiten langdurig beslaan, er schimmels of
vochtplekken op de muur zitten of als u regelmatig pissebedden, zilvervisjes of
slakken ziet.
Naast ventileren is het dagelijks een kwartiertje luchten van de woning in prin
cipe voldoende. Extra luchten kunt u doen bij huishoudelijke werkzaamheden
en klussen in huis. Ook als iemand binnenshuis rookt of als het binnen muf
ruikt is het goed om extra te luchten.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de GGD Zuidhollandse
Eilanden, afdeling Algemene Gezondheid.szorg, tel. (0181) 652440. Hier kunt u
ook de folder Gezond wonen en de volgende informatiekaarten aanvragen:
Asbest en uw gezondheid, Doe-het-zelfmaterialen en uw gezondheid.
Huisdieren en uw gezondheid. Geisers en uw gezondheid. Open haarden en uw
gezondheid. Radon en uw gezondheid, Vocht en uw gezondheid.
NIEUWE TONGE - Herv. Gem. 9.30
en 18.00 uur ds. H. Visser, Katwijk
aan Zee - Ger. Gem. 10,00 en 18.00
uur leesdienst.
OUDE TONGE - Herv. Gem. 10.00 uur
ds. A. Bloemendal, Meeuwen en
18.00 uur ds. C. M. Visser, Boven-
Hardinxveld - Ger. Gem. 10.00 en
18.00 uur leesdienst.
STAD aan 't HARINGVLIET - Herv.
Gem. 10.00 uur ds. L. D. Burger,
voorbereiding Heilig Avondmaal en
18.00 uur ds. K. Groenendijk, Dussen
- Ger. Gem. 10.00 en 18.00 uur lees
dienst - Ger. Kerk 10.00 en 18.00
uur ds. J. Vlaardingerbroek, Rotter
dam.
DEN BOMMEL - Herv. Gem. 10.00
uur ds. J. Ouwendijk en 18.00 uur ds.
A. H. Veldhuizen - Ger. Kerk 10.00
uur ds. C. J. Amesz, Aalsmeer en
18.00 uur de heer L. H. Zweers.
OOLTGENSPLAAT - Herv. Gem. 9.30
uur ds. H. van Ginkel, Goes en 18.00
uur ds. J. B. ten Hove. Vrijdag 25
september: 18.30 uur huwelijks-
dienst Anthon Bom en Leonie Ley-
dens - Ger. Gem. 9.30 en 18.00 uur
leesdienst - Ger. Kerk 9.30 uur de
heer Zweers en 18.00 uur ds. P. C.
Koster.
LANGSTRAAT - Herv. Gem. 10.00
uur ds. A. Belder.
ZIERIKZEE - Evang. Lutherse Gem.
geen dienst.
SINT MAARTENSDIJK - Herv. Gem.
9.30 en 14.30 uur ds. A. Simons -
Ger. Gem. in Ned. 3x leesdienst -
Oud Ger. Gem. 3x leesdienst.
Ditmaal een Taaipraatje over de gladde
kronkelvis, de aal, soms wat deftiger ook
wel paling genoemd, maar de kop van de
paling is spitser, de bovenkant is bruiner
en donkerder van kleur en de buik is
geler. De paling is ronder en vetter en
wordt als prijs hoger gewaardeerd. Van
daar het spreekwoord 'aal is geen pa
ling'. Er moet nu eenmaal onderscheid
zijn, zowel bij de dieren als bij de men
sen.
De dunne slangachtige vorm van de aal
leverde de spreekwoordelijke zegswijze
op 'zo glad zijn als een aal'. Dat bete
kent geen vat op iemand kunnen krijgen.
Zo'n mens weet door zijn slimheid zich
op een slinkse manier uit alle ongelegen
heden te redden. Soms wordt de uitdruk
king uitgebreid met het onsmakelijke 'zo
glad als een aal in een emmer met snot'.
Dan klinkt het grappige 'hij is te vangen
als een aal bij de staart' heel wat gezelli
ger. De betekenis is: hij is zo beweeglijk
en onrustig, dat men hem nooit bedaard
te spreken kan krijgen.
'Een aal bij de staart hebben' wil zeggen
zich bezighouden met een zaak of onder
neming die waarschijnlijk uit de hand zal
lopen en zal mislukken. Afkomstig van
het oude spreekwoord 'aan een goed vis
ser ontglipt' wel een aal'. Ook bij een
bekwaam mens kan wel eens iets misluk
ken en verkeerd aflopen.
Zo zei men vroeger eveneens 'men kan
nooit weten waar de aal kruipt' in de be
tekenis van: het gaat soms wonderlijk toe
in de wereld, men weet nooit wie het for
tuin toelacht.
Dat begrip komt tot uiting in de Vlaamse
zeispreuk, door Guido Gezelle geïntro
duceerd 'wie weet waar men de aal
vangt, zei Pa, en hij zette zijn fuik in een
wagenslag (of op een karre.spoor)'. Even
eens in Groningen bekend.
Een veel gehoorde samenstelling is aal
moes. Dat woord leverde de zegswijze
op 'aalmoezen geven armt niet'. Van ge
ven wordt men niet armer, omdat het een
rijk en prettig gevoel met zich mee
brengt, mits het in stilte gebeurt. Daar
van is het rijmpje uit Kampen afkomstig
'preek horen verzuimt niet, aalmoezen
geven armt niet, onrechtvaardig goed ge
dijt niet'. Van Spreuken 28 vers 27 is af
geleid 'die de armen geeft, zal geen ge
brek hebben'.
In stilte geven past goed bij de bijbeltekst uit Mattheüs
'als gij aalmoes doet, zo laat uw linkerhand niet weten
wat uw rechter doet'. Vandaar de uitspraak van de
Fransman Jean de Boisson 'een bedelaar zonder
omstanders ontvangt weinig aalmoezen'. Met andere
woorden: als niemand het ziet is er aan geven niets aan.
Een vooral vroeger veel voorkomende naam was Aal,
eigenlijk de afkorting van Alida of het nog deftiger
Adelheid. Van die naam Aal is de zegswijze afgeleid
'van (mooi) Aaltje zingen' in de betekenis van drinken
en feestvieren. Waarschijnlijk met de bijgedachte aan
de naam aal voor bier. Bredero: 'wat gij meer als negen
pond kon bedinghen, daer sullen wij lustich voor van
Aaltje singhen'. Die naam voor bier is afgeleid van het
Engelse ale. Als naam voor een volksdrank is aal voor
bier en soms voor wijn geheel verouderd. Die wijn
werd bereid uit de witte, rode of zwarte aalbes, thans
vaak trosbes genoemd. Een andere betekenis is priem
of els, afkomstig van aal, een bekend werktuig in de
schoen- en zadelmakerij. Een bekende samenstelling is
het woord aalmoezenier. Volgens enkele taalkundigen
afgeleid van aalmoes, de liefdegift. Volgens anderen
heeft het daar niets mee te maken en is het woord recht
streeks afkomstig van het Latijnse elecmosynarius en
via het oud Fries alcosnier vervormd tot aalmoezenier,
een ambtenaar die belast was met de uildeling en de
controle van liefdegaven, aalmoezen. Later ook een
katholiek geestelijke die uitsluitend de zielszorg van
een groep personen op zich neemt, zoals de aalmoeze
nier in het leger en voor verpleegden op de vloot.
Even terug naar de aalbes. Van Spandaw zijn de dichtre
gels 'de aalbes schenkt ons ed'len wijn, wie zou die aal
bes dan niet prijzen?' Hajo, Albert Spandaw, Nederlands
letterkundige, geboren 1777 in Vries, overleden 1855 in
Groningen. Hij was jarenlang griffier der Staten van Gro
ningen. Van zijn gedichten is vooral het 'Vogelnestje' en
het loflied 'De nieuwe haring' bekend. Van de talrijke
samenstellingen noemen we tot slot de aalscholver, een
zwemvogel uit het geslacht der pelikanen. Deze flinke
vogel wordt in Noord-Brabant ook wel rotgans genoemd.
Rotterdam-Rijnmond
district De Eilanden
OUDE TONGE - Dinsdagavond om
streeks 20.30 uur werd op het Stoofplein
door onbekende brand gesticht in een
telefooncel. Een 18-jarige inwoner van
Oude Tonge, die op dat moment in de te
lefooncel aanwezig was, zag dat er vloei
stof aan de onderzijde van de telefooncel
naar binnen kwam. Vervolgens zag hij,
dat deze vloeistof in brand vloog. Op tijd
kon hij de telefooncel verlaten. Buiten
gekomen zag hij, dat twee onbekende
mannen hard weg liepen. De brandweer
kwam ter plaatse, die de brand bluste.
Onderzoek naar de daders wordt inge
steld. Er was geen persoonlijk letsel. De
telefooncel werd gedeeltelijk vernield.
DIRKSLAND - Dinsdagmiddag was de
brandweer omstreeks 16.10 uur bezig
met pompwerkzaamheden nabij de Wes-
tehavendijk. De aldaar gesitueerde tun
nel was afgesloten door de wateroverlast.
Een 18-jarige inwoner van Stellendam
negeerde de verkeersborden (gesloten
verklaring), reed door het water en kwam
in het water met zijn auto tot stilstand.
Hierbij bejegende hij personeel van de
brandweer onheus. De brandweer hielp
de man echter wel en sleepte zijn auto uit
het water. De Stellendammer moest te
voet verder, omdat zijn auto dienst wei
gerde.
De Reumapatiëntenvereniging Goeree-
Overflakkee e.o. zegt leden, hun familie
en vrienden, én het team van de Rabo
bank in Nieuwe Tonge, die allen de door
de Rabobanken georganiseerde fietstocht
ten bate van onze vereniging hebben
meegefietst, hartelijk dank.
Hel eilandelijke comité van Stichting
Ontmoeting gaat de komende dagen met
fleurige bloembollenfolders van Gebroe
ders Baltus op pad om zoveel mogelijk
bloembollen te verkopen.
De opbrengst van deze actie is onder
andere bestemd voor de verbouwing van
het dienstencentrum in Rotterdam, waar
elke dag zo'n 60 dak- en thuislozen een
bezoek brengen.
Stichting Ontmoeting heeft als doel
thuislozen en ex-gedetineerden, overeen
komstig Gods Woord, te helpen. Naast
het dienstencentrum in Rotterdam - waar
thuislozen gebruik kunnen maken van
praktische diensten zoals een douche,
een maaltijd, maatschappelijk werk,
enzovoorts - heeft Ontmoeting in Epe
een woon-werkcentrum. Hier worden
thuislozen en ex-gedetineerden in een
periode van maximaal 16 maanden bege
leid naar een zelfstandige plaats in de
maatschappij.
De Stichting ontvangt geen subsidie en is
financieel afhankelijk van donateurs,
kerken, e.d. Vandaar dat deze fleurige
bloembollenactie is georganiseerd!
Heeft u de folder nog niet gehad, maar
heeft u wel interesse? Bel dan naar de
secretaresse van het comité op Goeree-
Overflakkee: mevr. Breederveld, tel.
(0187)492281.
Julianastraat 1, 3255 BG Oude-Tonge
tel. 0187-541577, fax 0187-641242
TE KOOP
Mooi en vast; vanaf 4Uj~" m
195/50 R 15 V P5000 p.st.
185/60 R14 H P5000 p.st.
195/65 R 15 H P4000 p.st.
4 stuks
4 stuks
4 stuks
