Eerste Molendag Goeree-Overflakkee ™!KK™
heeft ere-burgers
in Chelm
Intrede ds. W. L. Smelt te Stellendam
Pand aan Tramslop geheel gerenoveerd
Toehoorders
programma 1998/99
Stichting Flakkeese
Hulpgoederen Polen
DIERENOPVANG
P.V. De Combinatie
Helvoetse Reddingsbrigade
krijgt marifoon
Biz. 2
EILANDEN-MEUWS
VRIJDAG 10JUL11998
Een groot deel van de vrijwilligers van de Molenslichting bijeen voor de molen 'De Korenbloem' in Sommelsdijk
Morgen, zaterdag 11 juli gaat de eerste
Molendag van Goeree-Overflakkee van
start. De molendag wordt georganiseerd
ter gelegenheid van het 10-jarig bestaan
van de Molcnstichting Goeree-Overflak
kee. Het belooft een zeer interessante en
boeiende dag te worden. Op deze dag
zullen namelijk alle molens van de stich
ting draaien en zo mogelijk meel malen.
Ook de twee particuliere molens in Oud-
dorp nemen deel aan de Molendag.
Molens zijn echt een stukje van ons
Nederlandse cultuurerfgoed. Al in de
twaalfde eeuw verschenen de eerste
windmolens in ons land. Deze molens
waren korenmolens en aanvankelijk
alleen in bezit van adel en geestelijkheid.
Tot die tijd toe kon men alleen gebruik
maken van mens-, dier- of waterkracht.
Nu kon ook de wind als energiebron
worden gebruikt. De eerste windmolens
waren geheel van hout en werden ook
wel 'standerdmolens' genoemd. Zo'n
'standerdmolen' bestond uit een zware
verticale houten as, de standerd. Deze
werd rechtop gehouden door zijsteunen.
Om de bovenkant van de standerd draai
de het houten bovenhuis, waarin zich de
as met wieken en de maalstenen bevon
den. In Nederland zijn nog 50 exempla
ren van dit type molen te vinden.
GOEREESE MOLENS
De eerste windmolens die op Goeree-
Overflakkee gestaan hebben waren zeker
van het type 'standerdmolen'. Op oude
kaarten staan ze ook als zodanig afge
beeld. Langzaam maar zeker zijn deze
molens vervangen door stenen boven-
kruiers: stellingmolens en grondzeilers.
Vaak werden oude onderdelen van de
gesloopte molens opnieuw gebruikt in
hun opvolgers. Voorbeelden daarvan zijn
te vinden in de molens van onder andere
Den Bommel, Stad aan het Haringvliet,
Goedereede en Stellendam. In deze laat
ste molen zijn kruisplaten en weegban
den nog goed herkenbaar.
Rond 1895 stonden er op Goeree-Over
flakkee 20 windmolens, 17 korenmolens
en 3 poldermolens. Hiervan zijn er nu
nog twaalf korenmolens in draaivaardige
staat. Tevens zijn er nog drie restanten
van voormalige molens te vinden. In
Dirksland staat een tot woning omge
bouwde romp van een voormalige water
molen.
Praktisch elk dorp van belang had vroe
ger een eigen (koren)molen, zo ook de
dorpen op Goeree-Overflakkee.
Met de industriële revolutie brak een
slecht tijdperk voor de molens aan. Door
steeds grotere toepassing van stoomma
chines, diesel- en elektrische motoren
werden rond de eeuwwisseling de eerste
molens op Goeree-Overflakkee (Middel-
hamis en Dirksland) gesloopt. De eerste
poldermolen (Dirksland) v/crd in 1914
omgebouwd tot dieselgemaal en de laat
ste poldermolen (Oude Tonge) werd ge
sloopt in 1941. Langzamerhand was het
molenbestand op Goeree-Overflakkee al
flink uitgedund. Echter, de sloop van
molens was nog niet voorbij. Pas in 1965
werd de laatste molen gesloopt. 'De
Dankbaarheid' uit Middelharnis werd het
slachtoffer. Pas aan het eind van de zesti
ger jaren keerde het tij. Door inspannin
gen van particulieren, gemeenten en rijk
werd de tegenaanval ingezet. Door aan
koop en restauraties werden de molens
weer draai- en maalvaardig gemaakt.
Molendag
Tijdens de molendag die duurt van 10.00
tot 17.00 uur is er in de verschillende
molens ook de gelegenheid voor een
hapje en een drankje. Bezoekers van een
molen krijgen een molenbroodje aange
boden door de molenaar (zolang de voor
raad strekt). Deze broodjes worden
belangenloos gebakken door twintig bak
kers, verspreid over het hele eiland. Op
elke molen is een informatiefolder ver
krijgbaar over de geschiedenis van de
molen. De molens van de molcnstichting
en de twee particuliere molens, die u
kunt bezoeken, zijn:
Den Bommel,
Oude Tonge,
Achthuizen,
Nieuwe Tonge
Stad a/h Haringvliet
Sommelsdijk
Dirksland
Herkingen
Stellendam
Goedereede
Ouddorp
Ouddorp
'De Bommelaer'
'De Korenbloem'
"Windvang'
'd'Oranjeboom'
'De Korenaer'
'De Korenbloem'
'De Eendracht'
'De Dankbaarheid'
'Korenlust'
'Vv'indvang'
'De Hoop'
'De Zwaan'
Fotowedstrijd
Ter gelegenheid van het 10-jarig bestaan
is er tevens een fotowedstrijd. Je ziet ze
dikwijls staan in de voortuin, modelrno-
Icns. Ze sieren over het hele eiland de
tuinen. Hierover gaat de fotowedstrijd.
Iedereen wordt uitgenodigd om foto's te
maken en in te leveren van deze model
molens. Het insturen van de molens kan
tot 15 september. Wilt u op de foto's uw
naam en het adres/locatie van de molen
vermelden. In oktober zullen de win
naars bekend worden gemaakt. Er wor
den verschillende molenhoeken en ande
re prijzen onder de winnaars verdeeld.
Dit zal gebeuren op een speciale feeste
lijke avond op 30 oktober. De foto's
kunnen worden opgestuurd naar:
Secretariaat Molenstichting
Goeree-Overflakkee
Pr. Marijkestraat 15
3241 VJ Middelharnis
Molenstichting
Goeree-Overflakkee
Sinds 1988 bestaat de Stichting tot
Behoud der Molens op Goeree-Overflak
kee, kortweg de Molenstichting Goeree-
Overflakkee genoemd. Deze stichting
werkt uitsluitend met vrijwilligers, en
heeft momenteel tien van de twaalf nog
aanwezige molens in bezit. Financiële
ondersteuning vindt plaats door gemeen
ten, rijk en provincie. Toch zijn er, dank
zij de hoge kosten die molenbehoud met
zich mee brengt, nog veel wensen niet
vervuld. Daarom zoekt de Molenstich
ting Goeree-Overflakkee donateurs en
sponsors.
De stichting streeft uiteraard naar
instandhouding van de molens en bevor
dert zoveel mogelijk dat de molens
regelmatig draaien. In de praktijk komt
het erop neer, dat er minstens iedere
zaterdag met de molens gedraaid wordt.
Naast de Molendag Goeree-Overflakkee
is er deelname aan de Landelijke Molen
dag en zullen de molens tijdens de
Omloop van Flakkee ook 's nachts draai
en. Als een molen draait of als de blauwe
wimpel uithangt is de molen voor bezoek
geopend. De molenaar zal u op verzoek
graag uitleg geven. Dit is kostenloos,
maar een vrijwillige bijdrage in de
'molenpot' wordt vanzelfsprekend zeer
op prijs gesteld. Zo helpt u mee de
molens draaiende te houden!
Tijdens een groot driedaags feest van 19-
21 juni jl. werden de vriendschapsban
den tussen de Poolse stad Chelm en
diverse buitenlandse gemeenten uitbun
dig gevierd. Eén van die vriendschaps
banden kwam in de loop van 1997 tot
stand met de gemeente Middelharnis en
resulteerde in de gezamenlijke onderte
kening van een verdrag. Aan de wieg
van het tussen Chelm en Middelharnis
gesloten samenwerkingsverband stond
de Stichting Flakkeese Hulpgoederen
Polen te Oude Tonge, goed bekend in de
regio Chelm dankzij jarenlange hulpver
lening en een uitgebreid net van contac
ten, hoofdzakelijk in de sociaal-medi
sche sfeer. Naar aanleiding daarvan werd
ook SFHP uitgenodigd om de vriend
schapsbanden mee te vieren.
Groot was de verrassing, toen tijdens de
festiviteiten de voorzitter van SFHP
werd benoemd tot ere-burger van de stad
Chelm. In zijn toespraak roemde burge
meester Bajko het vele werk, dat door
SFHP in de afgelopen 8 jaar in zijn stad
werd verricht. Het deed hem dan ook
veel genoegen Rien van Dijk, vertegen
woordigd door zijn vrouw Cock, tot ere
burger te mogen benoemen. In haar
dankwoord sprak Cock van Dijk de wens
uit, dat de vele goede contacten ook in
de toekomst stand zullen houden en de
vriendschapsbanden zullen mogen flore
ren.
Gadegeslagen en toegejuicht door een
meer dan duizendkoppige menigte wer
den ook uit het naburige Oekraïne en het
wat noordoostelijker gelegen Litouwen
twee personen tot ere-burger van Chelm
uitgeroepen.
SFHP beschouwt deze blijk van waarde
ring van de zijde van de gemeente
Chelm als een stimulans om op de inge
slagen weg door te gaan. Dat kan alleen
met medewerking van zeer veel vrijwilli
gers. Allen, die in de afgelopen jaren
SFHP steunden, op welke manier dan
ook, hebben ertoe bijgedragen dat Chelm
zijn stadspoorten wijd open zet voor
Goeree-Overflakkee. SFHP is blij met
het ere-burgerschap maar vooral ieder
een dankbaar, die haar het werken in
Polen mogelijk maakt.
GEVONDEN: Spierwit poesje, 8 we
ken, te Middelharnis.
Licht rood/beige, zeer aanhankelijke
opes, slank, te Oude Tonge.
Jong, zwart-wit katje, 6 weken, te
Oude Tonge.
Jong zwart katje, 5 weken, te Middel
harnis.
VERMIST: te Oude Tonge, Siamese
kat, bruin-beige.
Inl.: (0187) 65 18 87
MIDDELHARNIS - Bovenstaande postdui-
venvereniging nam op 4 juli 1998 deel aan een
wedvlucht vanuit Strombeek. Afstand 95 km.
In concours waren 831 duiven die om 11.20
uur met Westenwind gelost werden. De eerste
duif arriveerde om 12.34.37 uur en haalde een
snelheid van 1280.44 m.p.min. De gedetail
leerde uitslag luidt:
H. Visser 1, 3, 47; C. v. d. Weide 2, 41, 94, 96;
C, Dubbeld 4, 5,7, 27, 31, 33, 43,48,50, 52,57,
64, 65, 67, 72, 73, 74, 76, 80, 81, 90, 91, 92, 97;
I. Koese en Zn. 6, 9, 26, 28, 32, 38, 46, 82, 83,
88; M. de Blok 8, 10, 15, 17, 23, 49, 53, 68, 89,
95; J. C. Horseling 11, 16, 30; G. Verburg 12,
37, 42, 69, 77; Hans Vroegindewey 13, 14, 24,
29, 39,40,54, 59,63, 70,75, 98; Mevr. Dubbeld
18, 19,21,22, 34, 35, 36, 45, 51, 58, 60,66,79,
85, 86, 87, 99, 100; W. de Vos 20, 84; A. Ver-
wers 25; J. Groenendijk 44, 71, 78; André v. d.
Linde 55,56; C. van 't Veer 61,62,93,
Bovenstaande postduivenvereniging nam op 4
juli 1998 deel aan een wedvlucht vanuit Creil.
Afstand 303 km. In concours waren 293 dui
ven die om 07.00 uur met Westenwind gelost
werden. De eerste duif arriveerde om 10.35.43
uur en haalde een snelheid van 1405.57
m.p.niin. De gedetailleerde uitslag luidt:
I. Koese en Zn, 1, 4, 5, 7, 9, 12, 19, 20, 42, 44,
53, 72, 73; C. Dubbeld 2, 6, 18, 24, 26, 28, 33,
36, 37, 54, 56, 61, 62, 65, 66; Mevr. Dubbeld 3,
II, 31, 32, 39, 43, 52, 67, 71; C. van 't Veer 8,
14, 35; C. V. d. Weide 10, 13, 38, 64; J. Groenen
dijk 15,16,21,25, 45, 47,59; M. de Blok 17,29,
48, 51, 57, 63, 68; W. de Vos 22, 23, 69, 70;
Hans Vroegindewey 27, 30, 34, 46, 49, 50, 58,
60; C. Kleyn 40; André v. d. Linde 41; W. I. Pee-
man 55.
OUDDORP - Herv. Gem. Dorpskerk:
9.00 en 11.00 uur kand. G. J. Blan-
kers, Montfoort en 18.30 uur ds. R.
Veldman. Eben-Haëzer: 9.00 uur ds.
R. Veldman en 18.30 uur kand. G. J.
Blankcrs - Ger. Gem. 9,30 en 18.30
uur leesdienst - Ger. Kerk 10.00 uur
ds. W. A. Boer en 18.30 uur ds. J. F.
Ezinga - Doopsgezinde Gem. 9.30
uur (H.A.), 11.15 uur Duitstalige
dienst en 18.30 uur ds. J. Smink.
GOEDEREEDE - Herv. Gem. 9.00 en
10.45 uur ds. A. J. Sonneveld, Lopik en
17.00 en 18.45 uur ds. J. W. van Es
trik.
STELLENDAM - Herv. Gem. 10.00 uur
ds. K. Exalto, Benthuizen (bevesti-
gingsdienst) en 14.30 uur ds. W. L.
Smelt (intrededienst) - Ger. Kerk
10.00 en 18.30 uur ds. Th. de Kok, Rot
terdam.
MELISSANT - Herv. Gem. 10.00 en
18.00 uur ds. J. G. Blom - Ger. Gem.
10.00 en 18.00 uur leesdienst - Ger.
Kerk 9.30 en 18.30 uur ds. C. J. Velt-
man, Hengelo - Ger. Gem. in Ned.
10.00 en 18.00 uur leesdienst.
DIRKSLAND - Herv. Gem. 10.00 uur
ds. H. F. Klok, Hierden en 18.00 uur
ds. M. J. Paul, bevestiging ambtsdra
gers - Ger. Gem. 10.00 en 18.00 uur
ds. A. M. den Boer.
HERKINGEN - Herv. Gem. 10.00 en
18.00 uur ds. A. Schaap - Ger. Gem.
10.00 en 18.00 uur leesdienst.
SOMMELSDIJK - Herv. Gem. 10.00
uur ds. J. C. den Toom en 18.00 uur ds.
L. Kruimer - Lukaskapel HDG 10.15
uur ds. J. Willemsen - Rem. Ger.
Gem. 10.00 uur ds. J. van Allen -
Herv. 'Exodus' Gem. 10.00 uur ds. J.
Lcij, Rotterdam.
MIDDELHARNIS - Herv. Gem. 10.00
uur ds. J. den Hoed, Sliedrecht en
18.00 uur ds. L. W. Ch. Ruijgrok -
Chr. Ger. Kerk 9.30 en 18.00 uur ds.
P. den Butter - Ger. Gem. 9.30 en
18.00 uur leesdienst - Ger. Kerk 9.30
en 17.00 uur ds. H. Out (H.A.) - Ger.
Kerk (Vrijgemaakt) 9.30 uur lees
dienst en 16.45 uur ds. H. van Dijken
(voorber. H.A.) - Christengemeente
Vrienden van de Bijbel Diekhuus,
Ben. Zandpad 10.00 uur dhr. J. de
Gans.
NIEUWE TONGE - Herv. Gem. 9.30 en
18.00 uur ds. A. Belder - Ger. Gem.
10.00 en 18.00 uur leesdienst.
OUDE TONGE - Herv. Gem. 10.00 uur
ds. J. Geene, Katwijk aan Zee en 18.00
uur ds. W. van Gorsel, Bergambacht -
Ger. Gem. 10.00 en 18.00 uur lees
dienst.
STAD aan 't HARINGVLIET - Herv.
Gem. 10.00 uur ds. J. Harteman, We-
zep en 18.00 uur ds. J. C. den Toom -
Ger. Gem. 10.00 en 18.00 uur lees
dienst Ger. Kerk 10.00 uur ds. Tj.
Ausma, Naaldwijk en 18.00 uur ds. W.
Praamsma, Rotterdam.
DEN BOMMEL - Herv. Gem. 10.00 en
18.00 uur ds. W. H, van Kooten- Ger.
Kerk 10.00 uur drs. I. J. Bijlsma en
18.00uurds. B. J. Oldcnhuis.
OOLTGENSPLAAT - Herv. Gem. 9.30
uur ds. J. B. ten Hove en 18.00 uur ds.
W. Arkeraats, Werkendam - Ger.
Gem. 9.30 en 18.00 uur leesdienst -
Ger. Kerk 9.30 uur de heer A. C. v. d.
Tol, Drimmelen en 18.30 uur ds. H.
Out.
LANGSTRAAT- Herv. Gem. 10.00 uur
Dr P. Buitelaar, Rotterdam.
ZIERIKZEE - Evang. Lutherse Gem.
geen dienst.
SINT MAARTENSDIJK - Herv. Gem.
9.30 en 14.30 uur ds. A. den Hartog -
Aa:istaande zondag 12 juli hoopt ds.
W.L. Smelt bevestigd te worden en intre
de te doen in de Nederlands Hervormde
Kerk van Stellendam. Deze gemeente is
vacant sedert het overlijden van ds. J.
Codée op 26 maart 1996. Ds. W.L.
Smelt, geboren 21 oktober 1948, was
aanvankelijk boekhouder/administrateur.
Hij woonde in Hasselt, waar ds. Exalto
predikant was. Deze heeft hem er toe
aangezet en hem gestimuleerd de theolo
gische opleiding te gaan volgen. Ds.
Exalto hoopt hem dan ook in zijn derde
gemeente te bevestigen. Na de theologi
sche vooropleiding op de zaterdag
gevolgd te hebben studeerde ds. Smelt
van 1979 tot 1983 aan de Rijksuniversi
teit te Utrecht. Het kerkelijk examen
behaalde hij in oktober 1983. Op 1
januari 1984 werd hij in zijn eerste
gemeente Randwijk bevestigd tot predi
kant. Op 8 september 1991 volgde zijn
tweede gemeente Kockengen. Het gezin
Smelt heeft twee dochters. De oudste,
Agnita, is orthopedagoog en sinds febru
ari van dit jaar gehuwd met Willem van
Gent. Dit gezin woont in Harskamp, De
jongste, Bemadette, studeert psychologie
in Leiden,
De verhuizing naar Stellendam brengt
met zich mee dat zij voortaan alleen de
weekenden thuis kan zijn en doorde
weeks op kamers gaat wonen. In haar
vrije tijd bemoeit zij zich veel met hulp
verlening aan Roemenie. Zij is daar al
meerdere keren heen geweest.
HELLEVOETSLUIS- De Helvoetse
Reddingsbrigade krijgt een marifoon,
een mobilofoon voor op het water. De
marifoon met antenne, ter waarde van
ruim 3500.- wordt geschonken door
het Natuur- en Recreatieschap Ha
ringvliet. Het apparaat is bedoeld voor
de nieuwe reddingsboot van de bri
gade. Dat heeft het Algemeen Bestuur
van het Natuur- en Recreatieschap
besloten in de vergadering van 18 juni
jl. De nieuwe reddingsboot wordt aan
staande zaterdag om 15.00 uur in
gebruik genomen.
Het Natuur- en Recreatieschap onder
steunt de activiteiten van de Reddings
brigade omdat haar aanwezigheid op het
Haringvliet een toevoegende waarde
heeft, die in het belang is van de veilig
heid van recreanten. De reddingsbrigade
is bijna permanent op het water en ver
vult hiermee dan ook een sociale contro
lefunctie. Bovendien levert de reddings
brigade bijstand bij specifieke evene
menten.
Ger. Gem. in Ned. 3x leesdienst
Oud Ger. Gem. 3x leesdienst.
Ook dit jaar biedt de Faculteit der God
geleerdheid te Leiden een speciaal pro
gramma aan voor toehoorders. Toehoor
ders zijn belangstellenden die zonder
tentamen te hoeven doen kunnen aanzit
ten bij colleges.
Men hoeft geen bepaalde vooropleiding
te hebben. De Faculteit organiseert
ondermeer oriëntatiecursussen in zowel
het Oude als in het Nieuwe Testament,
colleges over de kerkgeschiedenis van de
vroege kerk, de middeleeuwen en de Re
formatie, godsdienstsociologie, antieke
godsdiensten en vergelijkende gods
dienstwetenschap.
Twee bijzondere collegecycli dit jaar zijn
Bekering en godsdienstpolitiek (donder
dagen van 13.00 tot 15.00 uur) en Het
einde der tijden nabij? Toekomstver
wachtingen in het Christendom (dinsda
gen van 13.00 tot 15.00 uur).
De cursussen kosten 250,- per reeks
12 weken, 2 uur per week).
Nadere informatie, het toehoorderspro
gramma of eventueel de gewone studie
gids kunt u opvragen bij de Faculteit der
Godgeleerdheid te Leiden, Postbus 9515,
2300 RA Leiden, t.a.v. Hoofd Bureau
Onderwijszaken, dr J. G. Mooi, tel. (071)
5272570.
GOEDEREEDE- Het was al jaren een doorn in het
oog van vele mensen. Tramslop 1 stond als bouwvallig
pand niet echt mooi tussen de andere huizen. Het
bedierf het beschermde stadsgezicht van Goedereede.
Sinds kort is dat veranderd. Het oude Tramslop 1
bestaat niet meer en is vervangen door het geheel
gerenoveerde Tramslop 1. Wethouder A.C. Lokker
droeg op vrijdag 26 juni 1998 de sleutel van het geheel
vernieuwde pand over aan mevrouw Faasse, de nieu
we eigenaresse. Het stadsgezicht in Goedereede is
weer verbeterd.
Het begon in november 1995 toen de gemeente Goedereede, op
voorstel van wethouder Visser, Tramslop 1 kocht, met de
bedoeling het te renoveren. Tweeënhalf jaar later zijn de reno-
vatiewerkzaamheden eindelijk klaar. En er is wat veranderd!
Voordat met de renovatie werd begonnen, werd het pand eerst
verkocht aan mevr. J. Faasse. Mede met haar hulp werd de uit
voering een succes. Het pand is schitterend geworden. De
financiële kanten van de zaak werden mogelijk gemaakt door
de gemeente en de provincie.
Tramslop 1 is het derde project in het kader van verbetering
van het stadsgezicht van Goedereede.
Architectenbureau Walraad en van der Stoep uit Utrecht heb
ben het renovatieplan opgesteld en de bouw voorbereid. De
daadwerkelijke renovatie werd verzorgd door Aannemingsbe
drijf J. Blok Zn. uit Stellendam en de onderaannemers Fa.
van de Broek voor het sloopwerk, ETB Melissant B.V. te
Melissant voor de technische installatie en schildersbedrijf H.
Bakker te Stellendam voor het schilderwerk. Deze bedrijven
hebben de renovatie naar ieders tevredenheid uitgevoerd.
Behalve het gebouw zelf, is er rondom het gebouw ook het één
en ander veranderd. De gemeente had eerst de wens geuit dat
langs het Tramslop door mevrouw Faasse een tweetal leilinden
geplaatst zouden worden. Dit ging echter niet door, omdat in
het tuinontwerp van Pimpernel het beter paste twee bol-
esdoorns te plaatsen. Deze werden geplaatst en door de
Hei gerenoveerde Tramslop 1 in Goedereede.
het stadsgezicht is verbeterd
gemeente aan mevrouw Faasse geschonken. Mevrouw Faasse
ontving deze gift via een cheque. Ook deze bol-esdoorns
komen weer ten goede aan het stadsgezicht van Goedereede.
Een ander goed gevolg van de renovatie was, dat door de ver
nieuwing van de riolering van het pand, het mogelijk werd het
Achterom te voorzien van een binnen het stadsbeeld passende
wegverharding. De omgeving is daardoor ook aanzienlijk ver
fraaid.
