Kantelen watermolen Dirksland gerestaureerd
Ach lieve tijd - Zeeland
Een nieuw begin, een nieuw geluid
voor het gemeentebestuur van Goedereede
Impuls-midweek
College B enW uit SGP, CDA en PvdA
Biz. 2
EILANDEN-NIEUWS
VRIJDAG 17 APRIL 1998
Vier jaar geleden werden de gedenkste
nen van de Dirkslandse watermolen door
het Waterschap Goeree-Overflakkee
gerestaureerd. Samen met burgemeester
Boonstra metselde dijkgraaf Van Kam
penhout de stenen eigenhand^ in de
molen. Het Waterschap verkocht de
watermolen bij inschrijving aan Leon en
Ellen Blokland uit Stellendam. In het
koopcontract werd bepaald dat de stenen
in de molen zullen blijven. Leon en Ellen
zijn voor behoud van de historische molen
op de Boezem, die eeuwen lang dienst deed
om het water in de Dirkslandse polder op
peil te houden. Momenteel zijn ze bezig
met de restauratie van de kantelen op de
watermolen, de kroon op hun woning. Die
woning is een bouwwerk met geschiede
nis.
Geschiedenis
De polder Dirksland, bedijkt in 1416, is de
oudste polder van Flakkee en ligt daarom
relatief laag. Afvoer van overtollige polder
water ging eerst langs een natuurlijke weg via
de vele kreken die het land doorsneden. Van
uit de polder rond het dorp Dirksland kwam
het water in de Smalle Gooye - omstreeks
1600 sprak men nog van "s Lands Waterin-
ge'- die achter de Voorstraat langs liep en
vervolgens onder de Heul door langs de hui
dige Secretarie weg naar het noorden.'Via een
sluisje in de Westhavendijk, "s Lands Slui
zen' ge-noemd, kwam het water tenslotte in
de haven van Dirksland.
Na de bedijking van Dirksland ontstonden
tegen de ringdijk van deze polder door aan
slibbing gorzen, die op hun beurt tot polder
werden ingedijkt. Zo ontstond de situatie dat
een aantal polders overtollig water loosde via
de polder Dirksland richting Haringvliet.
POLDERMOLEN
Door dichtslibbing van de haven werd het
steeds moeilijker om het polderwater kwijt te
raken. Op aandringen van de toenmalige
dijkgraaf van Dirksland, Comelis van Nieu
wenhoven, besloten de landeigenaren van de
polder, de ingelanden, op 22 november 1730
tot de bouw van een windmolen om met
kracht het water uit de polder te werken. De
Staten van Holland en Westfriesland ver
leenden vrijstelling van belasting voor drie
jaar, op voorwaarde dat het belastingbedrag
gebmikt zou worden voor de bouw van de
molen en voor het herstel van sluizen, water
gangen en dijken.
In 1731 ging het karwei beginnen. Het kost
te bijna 30.000 gulden, destijds een enorm
bedrag. Er moest dan ook heel wat gedaan
worden: de aankoop van grond, de bouw van
de molen, het graven van een boezem, aan
leg van kaden en van boezemweiden voor
waterberging; er moest een tweede sluis
komen in de havendijk.
Voor de molen werd een strategische plaats
uitgezocht. Buiten het dorp en op het westen
voor de windvang, dicht bij de kreken die het
water aanvoerden en op korte afstand van de
haven.Ten noorden van het dorp werd de
Boezem gegraven en daar was ook ruimte
voor waterberging voor het geval het opge-
malen water niet direct op de haven geloosd
kon worden.
Eerste steen
De watermolen werd heel degelijk van steen
gebouwd, een grote molen van het type
grondzeiler, een polderweric om trots op te
zijn. Boven de ingang metselde men een fraai
uitgehouwen gedenksteen. Willem, de zoon
van de dijkgraaf, kreeg de eer van de eerste
steen. De familie Van Nieuwenhoven was
een vooraanstaande familie in Dirksland.
Comelis bezat negen boerderijen in de pol
der en diverse huizen in het dorp. Hij was
dijkgraaf, baljuw en schout van Dirksland.
Het was in die tijd niet ongebruikelijk dat een
belangrijk persoon tegelijkertijd de baas van
de polder was, over een deel van de recht
spraak ging en burgemeester was. Comelis
was daarbij ook heer van Herkingen. Willem
van Nieuwenhoven nam later alle ambten
van zijn vader over en werd ook nog heer van
Roxenisse. In de kerk van Dirksland bevindt
zich een grafkelder van de familie Van Nieu
wenhoven, een bewijs van hun welstand.
Vernieuwing
Hoe stevig de constructie ook was, de molen
was uiteraard aan slijtage onderhevig. In
1843 werd de kap vernieuwd en werden een
ijzeren bovenas en een ijzeren wateras in de
molen aangebracht. Een poosje later werd
ook het houten scheprad door een ijzeren ver
vangen, net als de staart en de roeden van de
molen. Een ingrijpend jaar voor de water
molen was 1915.
Voor de afvoer van het polderwater was men
afhankelijk van de wind. Als het regende en
het water van vier polders kwam aanstromen
- via de Deurloo, de Aechte Bouwenskreeke
en de later gegraven Molenkreek - kon de
molen het niet altijd aan. In dat geval had de
Dirkslandse polder het recht om voor te gaan.
Als het water te hoog stond mocht Dirksland
de sluisjes van de andere polders dicht doen.
In 1915 werd dat capaciteitsprobleem opge
lost door een dieselmotor in de molen te zet
ten.
Zonder wieken
Met de komst van de dieselmotor in de molen
werd voor de watermolenaar een huis bij de
molen gebouwd. De wieken werden van de
molen afgehaald en de molenaar werd
machinist. Dat betekende een grote verande
ring voor de familie Zoon, een bekend water-
molenaarsgeslacht, dat de watermolen van
1764 tot 1987 bemande en tot 1915 in de
molen woonde.
Er kwam een grote deur in de molen en twee
ramen. Er kwam een gedenksteen anno 1915
bij en zo zijn er nu twee gedenkstenen, boven
elk raam één. Hoewel de komst van de die
selmotor de molen ingrijpend veranderde,
probeerden de polderbestuurders er toch iets
moois van te maken, want de molen op de
Boezem bleef een polderwerk waar men trots
opwas.
Zo werd de molenstomp afgewerkt met kan
telen, de kroon op het werk van 1915. Ook
zonder wieken bleef de watermolen een
beeldbepalend element voor Dirksland.
De oorlog door
In 1942 werd het gemaal electrisch. Er was
door de oorlog geen dieselolie meer te krij
gen, maar er was nog wel electriciteit. In
febmari 1944 moest watermolenaar Marinus
Zoon de sleutels van het gemaal overdragen
aan de bezetters. De polder Dirksland liet
men onder water lopen via de sluis in de
havendijk om de geallieerden tegen te hou
den. De watermolen werd buiten werking
gesteld. De familie Zoon moest vertrekken
en de bezetters hielden de wacht over de
molen en de sluizen.
Het doip Dirksland bleef droog omdat de
bevolking een ringdijk mocht aanleggen
rond de dorpskern. Door de bezetters werd
eerst geprobeerd de polder Dirksland onder
water te malen door de machine van de
watermolen achteruit te laten draaien. Toen
dat niet lukte en er met de machine verder
niets gedaan kon worden, bleven ze er verder
af. In de zomer van 1944 mocht de familie
Zoon weer terug naar het huis bij de molen.
Na de bevrijding is men ormiiddellijk gaan
malen, aan één stuk door, het water weer de
goede kant op. Het was mooi weer en de pol
der Dirksland was in een paar dagen droog.
Weer bewoond
In 1987 nam het gemaal Smits de functie van
de oude watermolen op de Boezem over. De
toenmalige watermolenaar Leen Zoon bleef
nog tot 1994 bij "de meule" wonen. Het
molenaarshuis en de molen werden eind
1994 aan particulieren verkocht. De molen
werd eigendom van Leon en Ellen Blokland.
Door de Vereniging van Amateurarcheolo
gen voor Goeree-Overflakkee "De Motte"
werd eerder dat jaar om provinciale bescher
ming van de watermolen verzocht. De pro
vincie nam een besluit tot voor- bescherming
van de molen.
Ellen en Leon wisten bij aankoop van de
molen dat ze het uiterlijk van de watermolen
niet ingrijpend mochten veranderen. Alleen
aan de achterkant werden enige ramen aan
gebracht. Ondanks de beperkingen die
wonen in een monument met zich meebrengt
hebben Ellen en Leon nog geen moment spijt
gehad van hun keuze. Binnen hebben ze met
behulp van vrienden alles zelf gedaan. In het
bestaande aanbouwtje aan de molen kwam
de keuken. Dat vierkante aanbouwtje kwam
wel goed uit, want in de molen is alles rond
en dat geeft natuurlijk problemen mot bete
gelen.
Een ereplaatsje in hun woning heeft de foto
van de oorspronkelijke watermolen gekre
gen, een geschenk van de familie L. Zoon
voor de nieuwe bewoners.
Provinciale steun
Met provinciale subsidie worden momenteel
de kantelen gerestaureerd.
Geconfronteerd met lekkage overwoog Leon
Blokland een voorziening te treffen om de
kantelen te overdekken. Overleg met de pro
vincie Zuid-Holland leidde er toe dat de
meerkosten van een passende restauratie
voor rekening van de provincie komen. De
provincie heeft de intentie om voor de water
molen de subsidieregeling toe te passen als
ware het een provinciaal monument, ook al
moet de molen deze definitieve status nog
krijgen.
De kantelen worden weer even fraai als in
1915Leon besteedt diverse vrije avonden en
zaterdagen aan het sloopwerk, een aannemer
bouwt de tinnen weer op. Als het aan Leon
en Ellen Blokland ligt blijft de poldermolen
met de Boezem een karakteristiek stukje
Dirksland en Goeree-Overflakkee.
Cathy Westdorp
Met dank aan:
Mevrouw A. Zoon-Polder
Stichting voor Regionale Cultuur De Heul
Waterschap Goeree-Overflakkee
Stichting Genealogisch Centmm Goeree-
Overflakkee
P.V. De Luchtbode
te Herkingen
Bovenstaande postduivenvereniging nam
op 11 april 1998 deel aan een wedvlucht
vanuit Strombeek. Afstand 92 km. In
concours waren 160 duiven die om
12.50 uur met westenwind gelost wer
den. De eerste duif arriveerde om
14.00.09 uur en haalde een snelheid van
1305.25 m.p.min. De gedetailleerde uit
slag luidt:
J. den Boer 1, 4, 7, 11, 17, 18, 19, 21, 22,
25, 26, 27, 28, 29, 30, 38, 40; A. het Jonk
2, 10, 20, 31, 39; A. Molenaar en Zn. 3,
12, 14,37;P. Hogerwerf5, 15,24,34,35;
M. Huizer 6, 13, 16; A. Riedijk 8, 9, 33;
H. Kievit 23, 32; C. Logmans 36.
De molenromp staat in de stellingen
Aflevering 19: Twintig eeuwen Zeeuwen en hun wereldreizigers
kolonie Ceylon. Reynier de Klerk, even
eens uit Middelburg afkomstig, bracht
het zelfs tol de hoogste positie binnen de
in 'De Bron' te Dalfsen
Al vele jaren organiseert de IZB in
het kader van het Impuls-werk
(conferenties voor gemeenteleden
van 25-45 jaar) in de zomer een
vakantie-vormlngsweek. Voor veel
gezinnen, die meestal aan zo'n week
deelnemen naast de gewone vakan
tie, is een volle week financieel nogal
een aderlating. Daarom is besloten
dit jaar een midweek te houden, van
maandagmiddag t/m vrijdagmid
dag 10-14 augustus 1998. Met een
wat aangepaste programmering
hoeft de kortere tijd zeker geen na
deel te zijn.
De doelstelling is ongewijzigd: gezinnen
en alleenstaanden de gelegenheid bieden
enkele dagen bezig te zijn met bijbelstu
die en bezinning, gesprek en ontmoeting
met elkaar. Daarnaast is er ook een dosis
ontspanning en gezelligheid. Alle kinde
ren in de leeftijd van O tot 16 jaar kunnen
mee. Zij krijgen in verschillende leeftijds
groepen elke ochtend een eigen program
ma aangeboden. Tegelijkertijd zijn de vol
wassenen bijeen in de conferentiezaal. De
middagen kan iedereen besteden aan
vakantiehouden, waarbij er soms een ge
zamenlijke excursie is. Op enkele avon
den is er een programma. Dan is er oppas
voor de jongste kinderen en de tieners zijn
met hun eigen groepsleiding bij elkaar.
Het thema is dit jaar 'Zoals klei in de hand
van de pottenbakker' (Jer. 18). Het zal
Brad Pitt trok dit voorjaar volle zalen
als hoofdrolspeler van de ü\m 'Seven
Years in Tibet', waarin hij Heinrich
Harrer speelde, een Oostenrijker die
in 1944 naar het moeilijk toegankelij
ke Tibet vluchtte en daar zeven jaar
doorbracht. In de zojuist verschenen
nieuwe aflevering van 'Ach Lieve Tijd
- Zeeland' valt te lezen dat dat de
Vlissinger Samuel van de Putte al in
1726 lukte. In 1721 reisde Van de
Putte via Constantinopel, Aleppo en
Babyion naar India, en daarvandaan
naar Lhasa, de Tibetaanse hoofdstad.
Hij was daarmee de eerste Nederlan
der ooit in het bergstaatje en de vierde
Europeaan.
Honderd jaar eerder maakte Frans Jacob
Visscher ook al verre reizen: als stuur
man voer deze Zeeuw in 1633 voor een
Japanse familie naar China en in 1642
kreeg Visscher van de VOC de opdracht
op zoek te gaan naar het onbekende 'Zuid-
land'. Als eerste ter wereld legde hij op
die reis Australische en Nieuw-Zeeland-
se kusten op kaart vast.
Dit zijn slechts twee voorbeelden van
Zeeuwen die elders op de wereld letter
lijk hun sporen hebben nagelaten. Tot het
eind van de zestiende eeuw verlieten
relatief weinig Zeeuwen hun geboorte
grond. Gelovigen maakten een pelgrims
tocht, een enkele knappe kop verliet
Zeeland om elders te gaan studeren,
maar reizen werd pas echt van belang
toen Zeeuwen zich inscheepten om naar
de Oost te varen. In 1596 probeerden
Zeeuwse schepen, samen met Hollandse,
boven Rusland om naar Azië te varen.
Drijfijs belette hen de doortocht en het
werd duidelijk dat de snelste weg naar
Azië toch via Afrika liep. En langs die
route hebben dan ook veel Zeeuwen ge
zeild. De Middelburger Stephanus Ver-
sluys was een van hen. Hij bracht het tot
Gouverneur en Directeur van de VOC-
VOC: hij werd in 1777 in Batavia tot
Gouverneur-Generaal benoemd.
In West-Latijns Amerika en het Caraï-
bisch gebied hebben Zeeuwen nog veel
meer invloed gehad dan in Oost-Indic.
Vele Zeeuwen vestigden zich hier als
planters. Niet voor niets bestaat er in Su
riname nog altijd een Fort Zeelandia. En
de achternaam van Desi Bouterse maakt
ook duidelijk dat hij een nazaat van een
Zeeuwse emigrant moet zijn.
In later eeuwen maakten velen de reis
over de Atlantische Oceaan naar 'het be
loofde land' Amerika. De tien-weekse
zeilreis en de ervaringen van het de geë
migreerde Zeeuwen in het onmetelijke
land komen ruimschoots aan bod.
Tenslotte wordt er in deze uiterst boeien
de en gevarieerde aflevering ook nog
even kort aandacht geschonken aan emi
granten die in de twintigste eeuw in
Zeeland neerstreken. 'Omgekeerd werd
het in de jaren vijftig heel gewoon dat
iemand uit de Indonesische Archipel in
Zeeland rondliep, al keek menige Zeeuw
er toch eerst vreemd van op', staat er in
de laatste alinea te lezen.
Dat alle onderwerpen ook dit keer weer
rijkelijk van bijzondere illustraties zijn
voorzien - de inktpot van Van de Putte,
een Japans schilderij met Visscher, een
plattegrond van Paramaribo anno 1750,
enzovoort - behoeft inmiddels geen ver
bazing meer te wekken.
Aan de negentien geplande afleveringen
van 'Ach Lieve Tijd - Zeeland' wordt
een twintigste toegevoegd. Deze laatste
aflevering heeft als titel 'Twintig eeuwen
Zeeuwen en hun knappe koppen' gekre
gen en verschijnt medio mei. Tevens zal
in dat deel een register zijn opgenomen.
gaan over de vraag wie God is en hoe Hij
met ons omgaat. Dat is niet los te zien van
de vraag wie wij zijn en wat gehoorzaam
heid aan God voor ons leven betekent.
Wat de accommodatie betreft zijn er ver
schillende mogelijkheden. Men kan kie
zen voor volledig pension in 'De Bron' of
voor kamperen op het terrein van 'De
Bron' (al dan niet met gebmikmakmg van
de maaltijden in 'De Bron').
Meer informatie (ook over de prijzen) is te
vinden in een folder die aangevraagd kan
worden bij: Bureau IZB, Joh. van Olden-
bameveltlaan 10, 3818 HB Amersfoort,
tel.(033)4611949.
Coliegeprogram Middelharnis
op internet
Vanaf heden staat het collegeprogramma
van de gemeente Middelhamis op de
internetpagina's van de Partij van de Ar
beid Middelhamis. Naast het collegepro
gramma, de zogeheten contourennota,
kunt u er ook het verkiezingsprogramma
van de PvdA afdeling Middelhamis lezen,
en u kunt de PvdA screensaver down
loaden.
Het internetadres is:
http://www.tref.niymiddelharnis/pvda.
Als novum voor de gemeente Goedereede geldt, dat de nieuwe zittingspe
riode van 1998-2002 zal worden beheerst door het beleid van het college
van B en W bestaande uit 3 leden, inplaats van 2, zoals voorheen, terwijl
naast de steeds geldende samenstelling van het college uit SGP en CDA
thans de PvdA aan de coalitie is toegevoegd, waarbij het genoegen aan de
heer T. A. Bakelaar ten deel valt, naast de reeds bestaande wethouders in
de persoon van A. C. Lokker (SGP) en L. Visser (CDA).
Installatie gemeenteraad
Na de eedsaflegging was de installatie van
de gemeenteraad van Goedereede een feit.
Als nieuwkomers kunnen worden ver
meld: Mevrouw Mastenbroek-van der
Slui (VVD); mevrouw Van den Heuvel
(VGB) en de heer Van Oostenbmgge
(CDA).
De voorzitter wenste de raadsleden sterk
te en wijsheid toe bij het vervullen van het
gewichtig en waardig ambt als raadslid,
waarbij vooral de behartiging van de
belangen van de bevolking met hantering
van de democratische beginselen als het
uitgangspunt voorop dient te staan.
Daarbij wordt hen wijsheid en sterkte en
bovenal Gods Zegen toegewenst.
Verkiezing wethouders
Als belangrijkste punt stond vermeld: ver
kiezing wethouders.
De heer BL. Noorthoek (SGP) wees erop,
dat uitbreiding van het college van groot
belang is om tot een verantwoorde sprei
ding van taken te komen. Dit is temeer van
belang, aangezien Goedereede plm.
11.400 inwoners telt, terwijl de recreatie
ve dmk steeds meer toeneemt. Ook het
visserij-gebeuren vraagt nog meer de aan
dacht ondanks de privatisering van het vis-
afslagbedrijf, doch de handhaving van
deze bedrijfstak dient te worden bepleit,
o.a. door de voorgenomen uitbreiding van
de Maasvlakte, waardoor de bevaarbaar
heid van het Goereese Gat steeds meer in
het gedrang komt. Vandaar dat uitbreiding
van het college met 1 lid beslist verant
woord is te wachten en de PvdA is daarbij
de meest aangewezen partij.
Ook het opgestelde beleidsprogram voor
1998-2002 is voor alle partijen aanvaard
baar. Ook de politieke druk in het college
leidt tot uitbreiding van het college van B
en W, gelet op de huidige samenstelling
van dit college.
Van de zijde van de SGP wordt de heer A.
C. Lokker als kandidaat gesteld.
De heer J. van Oosterom (CDA) zegt in het
algemeen vertast te zijn geweest om een
derde lid aan te bevelen van de zijde van
de SGP. Spreker meende dat in het verle
den de verhouding tussen SGP en CDA
goed was te noemen en daarom verrastte
dit voorstel temeer, o.a. omdat de PvdA
nog 2 zetels bezet, terwijl in het verleden
toen deze partij 3 zetels telde, van deze
gelegenheid geen gebmik is of werd ge
maakt.
Over de inhoud van het college-program
maakte spreker enkele zijdelingse opmer
kingen, o.a. op het gebied van het bedrijfs
leven en de financiën.
Van de zijde van het CDA werd de heer L.
Visser als kandidaat aanbevolen.
Mevrouw T. A. H. Tigchelaar-van Asch
(PvdA) maakte nog even de balans op aan
gaande de uitslag van de verkiezing van 4
maart jl. De voorstellen tot samenstelling
van B en W zijn hierop volledig afgestemd
en daarom kon spreekster met trots en ver
trouwen de heer T. A. Bakelaar als kandi
daat aanbevelen.
De heer P. T. Grinwis (VGB) was de kie
zers erkentelijk voor hun stem, hetgeen in
de loop der jaren heeft geleid tot toename
van het aantal stemmen op deze partij en
dat heeft er thans toe geleid, dat het aantal
zetels is uitgebreid tot 2. Spreker schenkt
voorts aandacht aan het college-program,
doch wijst daarbij meer op hetgeen er niet
in staat, nl. het betrekken van^de burgers
bij het beleid van het gemeentebestuur.
Spreker heeft hierbij het oog op het
spreekrecht voor de burgers, zodat deze
bij de besluitvorming rechtstreeks worden
betrokken. Spreker stelt het indienen van
een initiatief-voorstel van deze strekking
voor de volgende raadsvergadering in het
voomitzicht.
De heer H. van der Meer (VVD) bedank
te eveneens de kiezers voor de VVD.
Tevens bedankte hij de SGP-fractie voor
de wijze, waarop het overieg voor de col
lege-vorming werd ingeluid, doch al spoe
dig bleek, dat men met 3 partijen verder
wilde gaan. Een redelijke verdeling van de
taken over de wethouders kan spreker wel
begrijpen, temeer waar gesproken moest
worden van het feit, dat wethouder Visser
weleens faalde in het gevoerde beleid.
Financieel bezien is het evenwel van
belang of de gemeente de gevolgen op de
juiste wijze zal kunnen dragen, waar het
gaat over de aanstelling van de 3e wet
houder.
Overigens zal de VVD-fractie het beleid
van het nieuwe college nauwlettend vol
gen en daarop indien het nodig is het nodi
ge commentaar leveren.
De heer G. Moerkerk (RPF) kan enerzijds
de uitbreiding van het college wel waar
deren vanwege de verbreding van de taken
en de politieke ondersteuning van het col
lege. Anderzijds dient erop te worden
gewezen, dat het de gemeente 60.000
extra kost en hiervoor zal de nodige dek
king moeten worden gevonden. Spreker
kan zich verenigen met de voorstellen van
de heer P. Grinwis om het spreekrecht
voor de burgers in te voeren. Ook de wijze
van beschikbaarstellen van de notulen van
B en W aan de raad zal nauwlettend wor
den gevolgd. Een budgettair-neutrale
afwikkeling van de permanente biblio
theekvestiging in vergelijking met de kos
ten voor de huidige mobiele bibliotheek,
o.a. te Ouddorp, ziet spreker niet zitten.
Hierna vond de schriftelijke stemming van
de kandidaten voor het wethouderschap
plaats:
Op de heer A. C. Lokker werden 15 stem
men uitgebracht;
Op de heer L. Visser werden 10 stemmen
uitgebracht, terwijl voorts 5 blanco-stem
briefjes werden ingediend; en
Op de heer T. A. Bakelaar werden 15
stemmen uitgebracht.
Felicitaties
Hierna vonden de gebmikelijke felicita
ties plaats, waarbij het nieuwe college
voor haar taakvervulling van harte Gods
zegen werd toegewenst.
Mevrouw T. A. H. Tigchelaar-van Asch
(PvdA) zorgde nog voor een vrolijke noot
m deze gelukwensen door haar partijge
noot de heer T. A. Bakelaar, die de porte
feuille financiën gaat beheren een spaar
varken aan te bieden, wijzend op een zui
nig, doch verantwoord financieel beleid
voor de gemeente Goedereede.
Of hier al het geld van de gemeente Goe
dereede in zal verdwijnen is de vraas, die
de heer T. A. Bakelaar beantwoordde met
een verwijzing naar de te verwachten tus
sentijdse financiële nota voor het jaar
1998.
Hervormde bond voor
inwendige zending op
gereformeerde grondslag
