^Vrouw kan in waterschap
grotere rou spelen'
Hoofdïngelanden zijn geen
makke schapen
Ue weet nooit wat je
te wachten staat'
Over het
waterschap
gesproken...
Geen politieke partijen
Agrarische achtergrond
Durven veranderen
Ouderlijk huis
Zeventig polders
Spannende momenten
Boeiende opgave
Spinnenwebben en
zandzakken
Slok op een borrel
Toekomst van water en weg op agenda
Moeten de oevers van Goeree-Overflakkee natuurvriendelijk worden ingericht? Komen er definitief meer voegen waar een
maximum snelheid van 60 kilometer per uur gaat gelden? Twee van de vele vragen die tijdens de Verenigde Vergadering op
13 maart aan de orde komen wanneer het gebiedsgerichte plan en het wegenbeheersplan voor Goeree-Overflakkee worden
behandeld. Vanaf 14.00 uur kunt u zien en horen hoe de hoofdingelanden erover denken in het waterschapshuis oen de
Dwarsweg 40 in Middelhornis. Een goede gelegenheid om eens nader kennis te maken met de mensen die u vertegenwoordigen.
David Goekoop (55) is dijkgraaf van beroep. Hij is met andere
woorden de kapitein op het schip dot waterschap Goeree-Over
flakkee heet. Als geen ander is hij ervan overtuigd dat het schap
vanwege zijn functie tussen de mensen moet staan: "Voeling
houden met de samenleving is het belangrijkste dat er is."
Een gesprek met een geboren en getogen Goereeër over
een unieke organisatie.
De nieuv/e gemeente
raden zijn nog maar net
gekozen of de media
richten het vizier alweer
op de parlementsverkie
zingen. Deze ruime
aandacht staat in schril
contrast met het aantal
bijdragen over de
v/aterschappen.
Ook daar bepaalt de
bevolking langs
democratische weg de
samenstelling van het
Een dijkgraaf lijkt
in sommige
opzichten op een
burgemeester.
Benoemd door de
Kroon is hij als
voorzitter van het college
van dijkgraaf en heemraden
(vergelijkbaar met het college van
burgemeester en wethouders)
bestuurlijk verantwoordelijk voor een
vijftigkoppige professionele organisatie.
Daarnaast zit hij de democratisch
gekozen Verenigde Vergadering voor, dat
het waterschapsbestuur controleert
(vergelijkbaar met de gemeenteraad).
Gezeten aan een vergadertafel in het eigentijdse
waterschapshuis ziet de dijkgraaf naast over
eenkomsten ook een belangrijk bestuurlijk verschil
tussen hem en de burgervader; "Onze Verenigde
Vergadering kent geen politieke partijen. Dat vergt een
andere voorzittersrol. De afgevaardigden zitten er namelijk
op persoonlijke titel." Wie deelneemt aan de waterschaps
verkiezingen kiest dus uit een aantal namen.
De Verenigde Vergadering telt dertig leden, ofwel hoofdinge
landen, die tot drie categorieën behoren. De groep
'ongebouwd' is met twaalf vertegenwoordigers aanwezig. De
dijkgraaf legt uit: "Zij hebben bijna allemaal een agrarische
achtergrond. Op het land waar zij werken staat geen
bouwwerk; vandaar de term 'ongebouwd'." Oorspronke
lijk bestond het waterschap louter uit deze groep.
"Inmiddels is dat door alle maatschappelijke
ontwikkelingen veranderd. De agrariërs maken niet
meer alleen de dienst uit in het waterschap",
constateert hij.
bestuur. In aanloop
naar de eerstvolgende
verkiezingen van de
hoofdingelanden van
het waterschap Goeree-
Overflakkee in 1999
verschijnt in deze krant
daarom ter nadere kennis
making ieder kwartaal een
speciale pagina. Een blad
zijde die de bijzondere
functies van het water
schap belicht. Met nieuws,
interviews, achtergronden
en opmerkelijke uit
spraken van mensen die
dagelijks met deze
organisalie te maken
hebben. Mensen zoals u.
Nadat de twaalf leden tellende categorie
'gebouwd' erbij kwam, is die van
'ingezetenen' toegevoegd met
daarin zes personen. Tot
'gebouwd' horen eigenaren
van huizen of andere bouw
werken, terwijl het bij
ingezetenen bijvoorbeeld
om huurders gaat. "En
dot heeft dus olies te
maken met onze wens
om voeling te houden
met de samenleving. Dan
moet je meegroeien, durven veranderen en
flexibel zijn", betoogt de dijkgraaf terwijl zijn
pieper een volgende afspraak aankondigt.
"Daarom kunnen vrouwen een grotere rol gaan
spelen in het waterschap. Van de dertig
hoofdingelanden zijn er slechts twee vrouwelijk.
Mijn doel is aanzienlijk meer."
De interesse voor zijn huidige werk werd vroeg
gewekt. Als klein kereltje keek hij altijd nieuwsgie
rig om de hoek als er aan de deur van het
ouderlijk huis werd geklopt en hef bezoek om de
di/kgroof vroeg. "Dat mijn vader dijkgraaf was,
vond ik zo bijzonder. Mensen die binnenliepen
met briefjes om te laten tekenen." De fantasie
was geprikkeld, de eerste stap op weg naar het
hoogste ambt binnen het waterschap was gezet.
Later ontdekte hij wat het werk bij het schap pas
echt aantrekkelijk maakt: "De veelzijdigheid vind
ik heerlijk, ledere dag is weer anders. Niet gek
natuurlijk als je naast het regelen van het
waterpeil ook verantwoordelijk bent voor wegen,
verkeer, milieu, watergangen en bomen tot zelfs
dijken aan toe".
Zoveel taken kan een bestuurder nooit alleen af.
Vandaar dat de hoofdingelanden uit hun midden
vijf heemroden kiezen, net zoals gemeenteraads
leden wethouders aanwijzen. De heemraad heeft
een portefeuille met daarin een aantal beleids
taken die uiteenlopen van ruilverkaveling tot
waterkering. Het is al weer 33 jaar geleden dat
de dijkgraaf zijn loopbaan begon als heemraad:
"Destijds had je hier nog zo'n zeventig polders
vrijwel allemaal met een eigen bestuur. Pas in
1981 zijn we samengegaan in het huidige
waterschap".
Als vijftien jaar later met zijn benoeming tot
dijkgraaf de kroon op zijn werk wordt gezet,
breken spannende momenten aan. "Die eerste
Verenigde Vergadering zal ik nooit vergeten. Er
ging toen van alles door mijn hoofd, stikzenuw-
achtig werd ik ervan. Ineens kwamen alle vragen
recht op mij af, op alles en iedereen moest ik
alert zijn, er moesten beslissingen worden
genomen. Tegelijkertijd wilde ik tussen de mensen
blijven staan en mezelf niet op een voetstuk
ploatsen", herinnert de dijkgraaf zich. Woorden
die hij tot op de dag van vandaag in de praktijk
probeert te brengen.
Gerrit Joppe (63) is hoofdingeland uit de categorie 'ingezetenen' en verte
genwoordigt in die hoedanigheid de inwoners van Goeree-Overflakkee. Dat
het schap niet dagelijks in het nieuws is, beschouwt hij als een goed teken:
"Wat wij vooral doen is beleid controleren en daarbij zoeken wij altijd naar overeen
stemming. Gelukkig wel." Dat laatste blijkt journalistiek kennelijk minder interessant
dan de soms hoogoplopende meningsverschillen die bijvoorbeeld in de politiek
voorkomen. Het is echter een misvatting te concluderen dat hoofdingelanden zich
'dus' laten leiden als makke schapen.
De Verenigde Vergadering kijkt vier keer per jaar
of het dagelijks werk dat de dijkgraaf en de
heemraden verrichten volgens afspraak verloopt.
"Net als een gemeenteraadslid hebben wij het
recht om eventueel zelf met voorstellen te komen.
Zo werd een paar jaargeleden duidelijk dat het
waterschap het kustbeheer over ging nemen. Op
mijn voorstel is besloten dat die overname ons
geen extra geld mocht kosten en dus niet tot een
verhoging van de waterschapsomslag mocht
leiden. De lasten voorde burger wegen nu
eenmaal zwaar mee in elke beslissing die wij
nemen."
Naast het verdedigen van de belangen van de
achterban moeten er ook bruggen worden
gebouwd, want waar meerdere belangen in het
spel zijn, wordt vaak gestreden om voorrang. Hij
weet dat als geen ander: "Milieuverbetering is
een kwestie waar het waterschap samen met het
zuiveringsschap hard aan werkt. Daarbij kiezen
we voor een aanpak die is afgestemd op het
gebied dat voor verbetering vatbaar is, een
methode die overigens in de komende vergade
ring op de agenda staat. Hoe snel de verbetering
bereikt moet zijn is een belangrijke vraag,
opnieuw vanwege de kosten voor de burger,
want vaak geldt hoe sneller hoe duurder. Maar
wat hierbij zeker zo'n grote rol speelt zijn de
belangen van de agrariër en de natuurbescher
mer. De eerste moet begrijpen dat er bijvoorbeeld
grenzen zijn bij het gebruik van bestrijdings
middelen, terwijl de laatste moet snappen dat
een boer ook zijn boterham wil verdienen. Onder
deze omstandigheden maakt een hoofdingeland
keuzes en dat is een boeiende opgave."
Zo'n vijftig eilanders verdienen hun brood bij het waterschap. Sommigen van
hen doen dat ook bij nacht en ontij. Zij draaien wachtdiensten want iemand
moet immers een oogje in het zeil houden en ingrijpen als het eiland onder
water dreigt te lopen. Jaap Bezuijen (44) is zo iemand. Als werktuigkundige is hij
dagelijks in de weer om het water op peil te houden. "Je weet nooit wat je te wach
ten staat", antwoordt hij spontaan op de vraag wat daar zo leuk aan is.
5 maart 1998
Goeree-Overflakkee telt circa twintig hoofd
gemalen en tien automatische stuwen met verder
verschillende inlaatpompen, een inlaatsluis en
een spuisluis. Dat is de apparatuur waarmee de
werktuigkundige en zijn collega's de hoeveelheid
water in de sloten regelen: "Heel soms is het
dweilen met de kraan open. Wat wil je ook al's er
zoals een paar jaar geleden een bui voorbijtrekt
die eventjes 1 56 millimeter, zeg
maar twee vuisten dik, neerslag
achterlaat. Als je dan bedenkt
dat wij 14 millimeter per dag
weg kunnen pompen... Niet dat
er in zo'n geval acuut
overstromingsgevaar is, maar
als bijvoorbeeld aardappels te
lang nat staan, gaan ze rotten.
Dat heb je dan wel in je
achterhoofd".
"Plotseling kan zich van alles voordoen. Je hoort
een raar geluid en voor je het weet ben je met
duikers op zoek naar een stuk hout dot een
pomp dwarszit. Die onvoorspelbaarheid vind ik
prachtig", legt hij enthousiast uit. Andere
voorbeelden van onverwachte gebeurtenissen
schudt hij moeiteloos uit zijn mouw. Van spinnen
webben met condens die kortsluiting veroorzaken
tot zandzakken tegen het onderlopen van de
kelder van een gemaal; hij heeft het allemoal
meegemaakt.
Zijn baan is echter meer dan een spannend
jongensboek. Technische ontwikkelingen volgt hij
op de voet want ook het waterschap kent een
uitgebreide automatisering. Een goed voorbeeld
hiervan is de zogeheten krooshekreiniger die
automatisch vuil venwtjderd als dat de instroom
voneen gemaal verspert. Bewust omgaan met
energie is eert ander aspect waar hij in zijn
functie nadrukkelijk rekersing mee houdt. "Wij
loten de gemalen bijvoorbeeld zovee) mogelijk op
nachtstroom lopen. Dat scheelt een slok op een
borrel wanneer de burgerde rekening gepresen
teerd krijgt. Ik moet alleen wat vaker mijn bed uit
als er storing optreedt", lacht hij tot siot.
