Dirksland heeft z'n eigen
'marché aux puces'
A.b u
een mooie bank zoekt
gordijn- en bekledingsstoffen
OUDE HERINNERINGEN
Fietsen met
de ANWB
Kerkdiensten
Ger. Gemeenten
Volvo S40 en Volvo V40
groot verkoopsucces
STORTBAK
Pokon 2-in-l groen
met gazon- en kalkvoeding
Fietsrecreant veriangt
naar stilte
Gevonden en vermiste
DIEREN
Biz. 2
EILANDEN-NIEUWS
DINSDAG 24 FEBRUARI 1998
Zoals het echte, het grote Parijs z'n 'marches aux
puces' kent, zo kent ook het Flakkeese klein-
Parijs, het dorp Dirksland, het fenomeen van de
vlooienmarkt. Zaterdag jongstleden werd er in
'De Gooye' weer een gehouden en a 3,50 heb
ben we er een poosje rondgekeken.
Alleen maar gekeken, niks gekocht, omdat niets ons bege
ren vermocht te wekken, maar dat geldt zeker niet voor
iedereen. En denk vooral niet dat de bezoekers van een
vlooienmarkt over één kam te scheren zijn, letterlijk uit
alle sociale klassen komen ze voort, van de onvermogen
den die echt op de kleintjes moeten letten - en dat via de
vlooienmarkt praktiseren - tot hen die maandelijks een
aanzienlijk gagement op hun rekening krijgen bijgeschre-
is 't maar goed dat u niet naar de wintersport ging.
Wij bieden enkele stiowmodellen aan - nieuw en van Inoge kwaliteit
tegen zeer interessante prijzen.
Voorts mooie antieke meubels en een pracht-collectie
ven. Dat hebben de bezoekers gemeen, dat ze jagen op het
kopersgeluk. Sporthal 'De Gooye' biedt die gelegenheid
en je ziet mensen heel gelukkig vertrekken met een van
de prulletjes die in veelvoud op de kramen zijn uitgestald.
Bedenk maar wat, het is er. Aangevoerd door handelaren
en flakkeese burgers die het wel leuk vinden op zo'n
vlooienmarkt hun overtollige spul aan de man of vrouw te
brengen. Wie weet lukt het.
Een mevrouw - 16 jaar woonde ze in Australië en heerlijk
vindt ze zo'n vlooienmarkt - kocht een halsketting en een
echtpaar bekeek een klokje onder een glazen stolp, je
vindt het op Dirkslands 'marché aux puces', een beetje
wonderlijk wereldje, waar kennelijke velen de charme
van inzien. Het zag er keurig uit, dat mag gezegd en het
rook er anders dan in België, niet naar hamburgers en
patattekes.
Ufe r^jfV\O\O0ï\ Antiek-Woondecoratie
Zandpad 148, MIDDELHARNIS, telefoon 48 60 88
Met de gloednieuwe brochure
'Fietsarrangementen' en het tijd
schrift 'Fietsen '98' geeft de
ANWB het startsein voor een
zomerseizoen vol fietsplezier.
In de ANWB-brochure 'Fietsarrange
menten' staat een keur aan volledig ver
zorgde vakanties in Nederland. ANWB-
leden die houden van onbekommerd fiet
sen, kunnen kiezen uit rondreizen en
arrangementen op één adres. Er is keuze
uit verblijf in hotels, bungalows en op
campings in het hele land. De honderd
pagina's dikke gids, samengesteld door
professionals van reisorganisatie Vrij Uit
en VVV Vakanties, geeft ook tips over
de voorbereiding, accessoires en evene
menten. Alleen leden van de ANWB
kunnen de arrangementen boeken. De
brochure is verkrijgbaar bij de ANWB-
vestigingen.
Het blad Fietsen '98 staat boordevol ver
halen, ideeën en tips over plezier op twee
wielen. Artikelen met tests van fietsen,
'hotspots' waar je pannenkoeken kunt
eten en beschrijvingen van routes vullen
in totaal 148 pagina's. Het blad ligt
vanaf 26 februari bij de boekhandels en
de ANWB-vestigingen en kost 12,50.
OUDDORP - woensdagavond 19.30
uur ds. G. J. Baan van Lisse.
DIRKSLAND - dinsdagavond (heden)
19.30 uur ds. A. M. den Boer (Bijbel
lezing).
HERKINGEN - woensdagavond 19.30
uur ds. F. Harinck van Nieuwerkerk
a/d IJssel (bev. ambtsdragers).
Meer dan 10.000 exemplaren
in 1997
Volvo heeft in 1997 meer dan
10.000 exemplaren van de Volvo
S40 en Volvo V40 verkocht. De
order voor het 10.000e exemplaar
werd in november reeds genoteerd.
Het ging om een Volvo V40 2.0 T
met de nieuwe lagedruk turbomo
tor.
Over heel 1997 zijn er 11.200 Volvo's
S40 en V40 verkocht. De Volvo V40 is
daarbij het meest populaire, want daar
van werden er 7.500 verkocht, terwijl
3.700 kopers de Volvo S40 kozen.
De Volvo S40 en Volvo V40 zetten
daarmee het succes, dat de reeks in 1996
behaalde, voort. De gestage uitbreiding
van het gamma zorgt voor een nog altijd
groeiende interesse in de Volvo S40 en
Volvo V40. In 1997 werden aan het
motorenprogramma drie nieuwe versies
toegevoegd: een 1.9 liter turbodiesel, de
200 pk sterke T4-benzinemotor en een
1.6 liter benzineversie voor de Volvo
S40.
Ook in 1998 zal Volvo het motorengam
ma blijven uitbreiden, om te beginnen
met een 2.0 liter lagedruk turbomotor. Er
is al een Volvo S40 1.6 vanaf 43.900,-.
Gevonden
STAD AVH HARINGVLIET: rood gecy-
perde kater; buik en bef wit.
Vermist
GOLTGENSPLAAT: rood/witte kater;
gecastreerd; voorkant wit met rood rond
de ogen; Timmy.
SOMMELSDIJK: blauw/grijze poes; 10
jaar, is geen raskat maar lijkt op een
Karthuizer.
OUDE TONGE: grijs gecyperde kater;
gecastreerd, witte neus, witte bef, vier
kleine witte voetjes; draagt een wit hals
bandje.
TE KOOP
Breston NB4
2 m bodem 1987
met haspel
Tel. (0187) 486281
Fietsers die voor hun plezier een
tochtje maken, zoeken in de eerste
plaats stilte. Ook belangrijk zijn
een mooie omgeving en mogelijk
heden om te fietsen in natuurgebie
den.
Dat blijkt uit het onderzoek 'Indicatoren
voor recreatieve kwaliteiten' van het
ministerie van Landbouw, Natuurbeheer
en Visserij. Het onderzoek werd uitge
voerd omdat het ministerie de kwaliteit
van recreatieve voorzieningen wil verbe
teren.
In het verleden dacht men dat het vooral
belangrijk was dat er veel fietspaden
kwamen. Om er zeker van te zijn dat die
voorzieningen wel gewaardeerd worden,
is fietsers nu eerst gevraagd wat zij
belangrijk vinden. Bovendien bleek dat
recreatieve fietsers een grote voorkeur
hebben voor bos-, heide- en duingebie
den en liever geen rumoer van (auto-)ver-
keer horen. Minder belangrijk vinden de
ondervraagden de verharding van het
wegdek en de aanwezigheid van gemar
keerde routes.
Pokon Chrysal introduceert de Pokon
2-in-l groen gazonset®, met gazon- en
kalkvoeding. Het is een compleet behan
delingspakket dat een goede basis vormt
voor het behoud van een mooi, gezond
en sterk gazon zonder mos, onkruid of
lelijke plekken.
U kunt met de behandeling beginnen in
februari door de kalk uit de gazonset
over het gazon te strooien. Pokon kalk
voeding is een vrijwel reukloze kalk-
meststof, die de zuurgraaf van de bodem
op het juiste peil brengt en houdt. Het
zorgt voor een luchtige bodemstructuur
en een gezond bodemleven. Hierdoor
kunnen de graswortels de voedingsstof
fen uit de bodem beter opnemen. Boven
dien vermindert het de kans op mosgroei
in het gazon. Voor het beste restultaat
herhaalt u dit nog eens in het najaar.
Vanaf april begint het gras flink te groei
en, dus vanaf die periode heeft uw gazon
extra voeding nodig. De gazonvoeding
uit de 2-in-l groen gazonset® bevast
naast fosfor en kalium een hoge concen
tratie stikstof, de belangrijkste voedings
stof voor het gazon. Stikstof activeert de
groei, stimuleert de vorming van nieuwe
grasscheuten en geeft het gazon een hel
dergroene kleur. Een gedeelte van deze
stikstof is snelwerkend: al na een paar
dagen is het effect duidelijk zichtbaar.
De langzaam vrijkomende stikstof (in de
vorm van ureumformaldehyde) garan
deert een langdurige werking.
Naast de Pokon 2-in-l groen gazonset®
met gazon- en kalkvoeding, is er ook een
Pokon 2-in-l groen gazonset® met
gazonvoeding en een mosbestrijder. De
Pokon 2-in-l groen gazonset® met
gazon- en kalkvoeding kost 22,95 en is
verkrijgbaar in een doos van 3,5 kg voor
25 ml
Pokon heeft al verschillende minerale
gazonverzorgingsproducten in haar
assortiment. In alle verpakkingen van de
Pokon minerale gazonproducten zit
voortaan een gazonstappenplan. Naast de
minerale lijn heeft Pokon ook nog biolo
gische producten en een aantal langdurig
werkende meststoffen (Pokon multicote).
Oude herinneringen, dat is lang geleden dat ik
daar over schreef. Ik denk wel van minstens een
jaar geleden. Ik ben nu eenmaal niet zo'n schrijver
dat ik elke dag volop stof heb om over te schrijven.
En dat ik nu weer over oude herinneringen ga schrijven is
de schuld van David Hoogzand, of beter gezegd, van zijn
prachtboek 'Op goede gronden'. Iemand bracht het voor mij
mee, en onder het lezen heb ik verschillende keren gedacht:
ja, zo is het inderdaad geweest en zo heb ik het ook meege
maakt.
Voor de jongere generatie zal dit boek wellicht niet zo dui
delijk zijn, want zij kennen het landleven alleen maar van
overlevering, of, om het wat minder deftig te zeggen, van
horen zeggen. Maar als je de dingen zelf vroeger zo beleefd
hebt, kijk, dan komt het een beetje anders over.
Ook komen dan de verschillende personen weer in gedach
ten die daarbij betrokken waren. De heer Hoogzand begint
zijn boek met een beschrijving over de vogels, en ik vind
het jammer dat hij daarover niet een mooier plaatje kan
kleuren. Ik zal niet proberen om een deskundige beschrij
ving te geven van de verschillende vogelsoorten, want daar
bij zinkt mijn kennis bij die van de heer Hoogzand ver in
het niet! Wel wil ik ook opmerken dat hier ook de vogel
stand als zwaluwen enzovoort, drastisch is geslonken. Mijns
inziens meest door het vele spuiten met vergif.
Het zijn hier alleen de kraaien (de zwarte, want bonte kraai
en zijn hier onbekend) en de spreeuwen (hier sterlings
genoemd) die zich goed weten te handhaven.
Toen we tien jaar geleden hier kwamen wonen waren er in
de zomer hele zwermen zwaluwen. De laatste zomer waren
het er maar enkele tientallen.
Mijn landarbeidersloopbaan begon in de dertiger jaren.
Eerste met koeiewachten, maar dat werd al dadelijk een
fiasco. Toen hier en daar eens een paar dagen 'juunbollen'
snijden en peezaad. want geregeld werk had je toen nog
niet. En in de nazomer bij de commissionairs, bonken rapen
en kisten dragen. In de zomer kochten de commissionairs
de aardappels te velde, zogenaamd in de roest.
Reeds in juli werd met delven begonnen in veilingkisten, en
dan werden ze onder het delven in vier soorten gesorteerd.
Ieder paar delvers had twee kisten tussen hen in staan. In de
voorste kist gingen dan de mooieste aardappels, in de twee
de kist de zogenaamde drielingen en in die tweede kist
stond dan ook nog een emmer voor de kriel. De bonken, de
grove aardappels, gooide men dan achter de kisten op de
grond en die werden dan door jongens opgeraapt, die dan
tevens moesten zorgen dat er ook voor de 'venters' lege kis
ten bij de hand waren.
Waren er veel bonken, dan was het bonken rapen een slecht
werk. Waren de aardappels maar klein, dan had je het wat
gemakkelijker, maar dan kreeg je wel rap een ander baantje
opgedragen van de voorman, die achter de kroo liep.
Na de aardappels of soms wel gelijktijdig, kwamen de koei-
epeen en als jongens moest je die dan achter de delvers
afhakken in de mand en dan de zak in en naar de kaai ver
voerd waar ze in de pakhuizen gebaald werden. Ik heb het
ook wel een enkele keer meegemaakt dat ze in het land
direct in de baal gingen, maar dat werd dan alleen gedaan in
de zomer, wanneer het weer gunstig was. In Dirksland
noemden ze de wortels koeiepeen, in Nieuwe Tonge heetten
het paarde-peen. Twee verschillende namen voor eenzelfde
product.
Wat Dirksland betreft waren dit voor de arbeiders de druk
ste maanden van het jaar, van juli tot en met oktober, en de
rest van het jaar was het stempelen of werkverschaffing. Dit
betreft dan de 30-er jaren.
Dat waren moeilijke jaren, niet alleen voor de arbeidersbe
volking, maar ook voor de middenstand, zoals de winke
liers. Ga zelf maar na. Een werkloze met drie of vier kinde
ren trok 7 8 gulden steun per week. Ik herinner mij nog
iemand (ik zal zijn naam achterwege laten) die eind juli aan
de slag kon en toen had hij 37, ja, zeven-en-dertig, volle
weken gestempeld. Dan is de koopkracht niet erg hoog,
denk ik. Maar in die drie of vier maanden was er voor ieder
een dan werk en dikwijls werden er dan nog veel aangeno
men van andere plaatsen uit de omgeving van Dirksland.
In mijn jongelingsjaren waren er verschillende commissio
nairs in Dirksland die allemaal hun pakhuizen op de Kaai
hadden. Ik noem dan Daan Vermeulen, Jaasje de Ruiter,
Henk Oversier, D. Mijnders en A. v.d. Hoek. Daar kwamen
er later nog een paar bij en de ouderen verdwenen. Maar het
was in die maanden een heel drukte in Dirksland die tot in
de wintermaanden duurde. Verder kwam daar dan nog de
suikerbietencampagne bij, maar dat ging niet via de com
missionairs.
Nog iemand die het toen ook druk had, en soms nauwelijks
tijd om te eten, was de weger. De wagens stonden soms in
een rij op 't Schulppad om de weegbrug op te rijden en
gewogen te worden en later de lege wagen met lege zakken
en de tarra weer terug. Bekende wegers waren in die tijd
Joh. de Man en P. Slui. Het is nu alles verieden tijd!
Omdat je als jongen niet altijd vast werk had, ging je in de
zomer aardappels lezen of tarwe of erwten, soms deed je
wat op en soms niet veel. Een buitenkansje was het als een
boerenknecht het aardappelland aan het eggen was en je dan
achter de 'eie' op mocht lezen, maar dat kwam niet zo veel
voor, want die raapte de knechts meestal zelf op of hun kin
deren. Een paar maal heb ik het gedaan om de helft. Een
rondje voor de knecht en een rondje voor jezelf en dan was
de dag toch goed.
Tarwe heb ik niet veel opgelezen, maar anderen weer wel.
Zo herinner ik mij nog dat er eens iemand bij het dorsma-
chien kwam met een vracht 'leesaren'. En toen bleek er in
één van de zakken een grote bolleket te zitten! Dat was een
hele consternatie en flinke schade aan de dorsmachine, en
hij was ineens uitgedorst! Ook in dit geval zal ik geen
namen vermelden, hoewel ik nog zeer goed weet wie het
vrachtje toebehoorde, en ook wie de eigenaar van de dors
machine was. Maar ik maak me sterk dat er nog wel oude
ren zijn die zich dit nog heriimeren kunnen.
Om nu nog even op de landarbeid terug te komen, in mijn
eerste jaren dat ik naar het land ging, gingen we 's morgens
om half vijf van de Kaai en 's avonds weer om half vijf was
het dank 'boldert'. De dagen waren dus wel lang.
Sommigen maakten daar een grapje over, en zeiden: 'Je zou
eigenlijk halverwege de dag een ansichtkaart naar huis
moeten sturen, want je zou uit de keqnis groeien". Weer
anderen deden hun beklag in het land om dat 'grootje' hem
bij zijn thuiskomst begroette met de woorden "Bei je daer
noe al!"
Later werden de dagen korter naar gelang het najaar werd
en men nog in het aardedonker van huis ging. Ook werden
de werkdagen verkort, mede door de invloed van de landar
beidersbonden en er contracten werden opgesteld die ook
de werktijden regelden. Wel gold dit in het begin meest
voor de arbeiders bij de boeren, maar later gingen de com
missionairs daar toch ook zo'n beetje mee mee.
En dan denk ik wel eens aan het oude versje van 'Hoe
genoeg'lijk vliet het leven. Des genisten landman heen'.
Maar die dit geschreven heeft, die heeft nog nooit geen sui
kerpeen gedolven met een nat najaar in de zware klei of
vlas geplukt op een snikhete dag met een hoop stekels erin!
Kortom: hij heeft niet de minste 'sjoeche' gehad van het
landwerk.
Een ander baantje dat je al jong kon leren, is uien plukken
en snijden. De heer Hoogzand schrijft in zijn boek ook nog
over 'Juun om den dorden' en ook nog over de lapjes grond
van 'kleingrondbezit' of zoals het ook veel genoemd werd
'errebeiersland'. Ook mijn vader had een lapje nabij de stee
van Bosschieter, bij de Dirkslanders als zodanig nog wel
bekend. De grote schuur is in 1936 verbrand. Maar in de
crisisjaren moest precies worden opgegeven hoeveel je er
voor gemaakt had en dat bedrag werd even precies op de
steun ingehouden. Was het wonder dat er onder de losse
arbeiders weinig animo was voor dorde juun?
Om de uien aan de put te krijgen bracht ook weer een hoop
werk mee. Zo'n juunpit afdekken was min of meer vakwerk
wat je niet iedere 'harlesjaster' kon toevertrouwen.
Sommigen die niet al te zeker van zichzelf waren, zetten
stekjes om den boom (bodem) te leggen en zeker te wezen
dat hij mooi recht kwam te liggen.
Dan het stro uitgespreid twee lagen met de aren naar elkaar
toe, zodat ze elkaar raakten en dan een laagje middenover
Wat ook veel gedaan werd, was de onderbodem gelegd met
droog aardappelloof wanneer dat voorhanden was of als er
met voldoende stro aanwezig was. Vanzelf moesten de uien
goed droog zijn om ze aan de put te brengen en hiervoor
gold de regel dat het pas goed was als de vellen over het
land waaiden.
Verder kwam het ook veel voor dat de uien aan de put in de
roest werden verkocht. Nu ja, wat 'roesten' is zullen de
meeste lezers wel weten, dat is de hele put verkopen voor
een overeengekomen bedrag.
Zo is er heel wat over het landleven van vroeger te schrij
ven. Ook de gewoonten op verschillende doipen lopen soms
uiteen. In Dirksland bijvoorbeeld gingen we met 'een helen-
dag brood naar het land, dat wil zeggen voor 's morgens
om 8 uur en s middags 12 uur. In Nieuwe Tonge echter
aten we om 8 uur in het land, maar voor de middagpot gin
gen we naar huis; dat is half twaalf uit het land naar huis en
om 1 uur weer terug tot half 5. Half in
een kwartiertje 'opkijken'.
We mogen dankbaar zijn dat er niet zoveel armoede
It Zr "'"^F"' ^^1 "°8 ^el stille armoede
zijn, maar aan de andere kant betreur ik het met David
Hoogzand dat er toch veel gezelligheid en mooie verioren
gegaan is door de ver doorgevoerde mechanisatie^
i^nS^r'n ^i"^" naar aanlei
ding van Op goede gronden' nog wel een paar verhaaltjes
't schoft deden we
meer
m.
Met vriendelijke groeten,
S.Bal
101-8920 Broadway Street
Chilliwack B.C. V2P5WK
CANADA
