Radio ROGOS verzorgt
Kerst- en Nieuwjaarsgroeten
BRANDwondenlVIEESTER-
diploma uitgereikt
go GOS
H.v. 'Krammer'
HDG
tuis
omroep.
OoenÏt"rsl::itl",r roS mlfal^^rT''''''^
radio-uitzending speciaal bestemd voor onze bewone.
n
Biz. 2
EILANDEN-NIEUWS
VRIJDAG 12 DECEMBER 1997
Met een oorverdovend lawaai stijgen de ganzen op
Op een morgen in de tweede helft
van november kijken we uit over
de zuidelijke Slikken van Flakkee.
De laatste dagen is het veelal van
dat typische novemberweer
geweest; grijze luchten met van
tijd tot tijd een miezerig regentje.
Vanmorgen is het echter prachtig
weer. Wel is de lucht gevuld met
sluierbewolking, maar de zon heeft
daar gelukkig geen enkele moeite
mee. De Fjordenpaarden draven in
het nog natte gras rond. De tiental
len Heckrunderen die in onze
nabijheid zijn, heffen nieuwsgierig
hun ruige koppen op als beheerder
Henk de Kok het toegangshek tot
de Slikken achter zich op slot doet.
Ze kennen hem én zijn landrover,
zodat ze even later rustig doorgaan
met het grazen. In de verte horen
we het gekakel van duizenden gan
zen.
We staan bij de afrastering langs het pad
dat vanaf de buitendijlc bij Melissant tot
aan het strandje aan de Grevelingen
loopt. Terwijl de Kok het hek sluit
dwaalt onze blik over het landschap
heen. Wie, mijmeren we stilletjes bij
onszelf, zal niet bij het noemen van De
Slikken van Flakkee aan de enorme
weidsheid van het landschap denken.
Grenzend aan de Grevelingen strekken
de zuidelijke Slikken, met een opper
vlakte van 700 ha, zich uit vanaf de bui
tendijk bij Melissant tot onder Herkin
gen. De breedte van het terrein varieert
van 800 meter tot 2,5 kilometer. Diege
nen die er bekend zijn, zien als het ware
in gedachten de kudden imposante Heck
runderen op de eindeloze grasvlakte gra
zen. Ook de Fjordenpaarden zijn vanwe
ge hun sierlijke voorkomen bij velen
geliefd. Wie zich echter meer verdiept in
wat er allemaal op deze slikken leeft,
komt in aanraking met talloze vogelsoor
ten, zoogdieren en planten. Het zoge
naamde zanddepot ter hoogte van Melis
sant vormt eigenlijk de scheiding tussen
de zuidelijke- en noordelijke Slikken.
Het noordelijk deel eindigt aan de bui
tendijk ter hoogte het stadje Goedereede
en beslaat zo'n 800 ha. Hier vindt een
Honderden watervogels foerageren langs de oever
voor Nederland unieke, spontane bosont
wikkeling plaats. Vanwege de hoorbare
aanwezigheid van de vele ganzen, zullen
we deze morgen het zuidelijk deel van
het natuurgebied bezoeken.
Ontwikkeling
Met een slakkengangetje rijden we rich
ting Herkingen. De slikken zijn hier en
daar drassig, zodat al gauw de vierwiel-
aandrijving er aan te pas moet komen.
Aan de horizon rechts van ons glinstert
het diep blauwe water van de Grevelin
gen. Aan onze linkerkant verheft zich de
buitendijk in het landschap. Voor ons
ligt een enorme vlakte. Om ons heen
lopen de Heckrunderen. De zon zorgt er
voor dat de Slikken zich van hun meest
vriendelijke kant laten zien.
Voor de afsluiting van de Grevelingen
was dit gebied een kale vlakte. Het zoute
water spoelde regelmatig bij hoogwater
over grote delen van de slikken heen.
Begin zeventiger jaren kwam er een
einde aan de open verbinding van de
Grevelingen met de Noordzee. Het water
bleef wel zout, maar de getijdenbewe
ging verdween. Om de oevers te bescher
men tegen afkalving, werd op ruim 200
meter evenwijdig aan de kust een strek
dam aangelegd. De oever zelf werd voor
zien van schelpen. Om verstuivingen op
de kale open zandvlakte tegen te gaan,
zaaide men de drooggevallen slikken
gedeeltelijk in. Voor de inrichting van
het gebied werd een duidelijke keuze
gemaakt. Op de noordelijke slikken
mocht de natuur haar eigen gang gaan.
Het zuidelijke deel moest daarentegen
een open landschap blijven en gaan die
nen als broed- en foerageergebied voor
met name weidevogels. Zonder enige
vorm van begrazing zou, door de groei
van alledei struiken en bomen, de slik
ken binnen enkele jaren tot een bosge-
bied veranderd zijn. Staatsbosbeheer, die
het gehele terrein beheert, besloot tot een
intensieve begrazing met Heckrunderen
en Fjordenpaarden. Beide dieren passen
goed in een dergelijk terrein en kunnen
het gehele jaar in de openlucht doorbren
gen. Middels deze vorm van begrazing
wordt de grasmat kort gehouden en
opkomende boompjes en struikgewas
krijgen geen kans zich te ontwikkelen.
Wie echter denkt dat op de zuidelijke
slikken alleen maar gras en hier en daar
wat struweel groeit, slaat de plank volle
dig mis. Allerlei grassen, mossen en
planten hebben zich in de loop der jaren
op de kale vlakte van destijds ontwik
keld. Niet zonder trots vertelt de Kok dat
er zowaar drie soorten orchideeën voor
komen; namelijk de rietorchis, de vlees-
kleunge orchis en de moeraswespenor-
chis. Ook het duizendguldenkruid wordt
er gevonden. In de herfst raakt men
onder de indruk van de prachtige kleur
schakeringen van het zeekraal dat nabij
de oever van de Grevelingen groeit. Her
en der verspreid in het landschap staan
groepjes duindooms en andere struiken.
Drassig
Op diverse plaatsen in het terrein marke
ren de wat dieper liggende geulen de
oude kreekstructuren die ooit de slikken
doorsneden. Nadat de getijdenbeweging
in de Grevelingen verdween, verioren
deze wateriopen hun functie. Vanaf de
Grevelingen tot aan de buitendijk loopt
het terrein slechts heel langzaam op. Bij
stormachtige wind uit westelijke richtin
gen lopen delen van de slikken vandaag
de dag dan ook nog steeds onder water.
Daarnaast zorgen de regens in herfst en
winter dat het gehele terrein behooriijk
drassig kan zijn. De natte structuur van
het landschap schept de condities voor
een ideaal weidevogelgebied. Het is dan
ook geen wonder dat talloze vogels de
Slikken van Flakkee met een bezoek ver
eren. Vanaf het vroege voorjaar kan men
vanaf de buitendijk, of vanaf het pad
naar het strandje, genieten van de buite
lende kieviten. Scholeksters lopen dik
wijls heel bedrijvig rond en pikken om
zich heen naar voedsel. Prachtig klinkt
het grutto, grutto, grutto.op een vroe
ge voorjaarsmorgen. Ook de tureluur laat
zich bewonderen. Aan de oever van de
Grevelingen foerageren honderden
vogels, zoals de strand- en bontbekple-
vier, visdief, dwergstem, bergeend en
andere eendachtigen. Ook aan kleinere
vogelsoorten ontbreekt het niet. De win
ter is echter in aantocht. Vele vogels zijn
vertrokken naar warmere delen van de
wereld.
Ganzen
We hoorden het al van verre, maar nu we
met de auto dichterbij komen wordt het
lawaai alsmaar sterker. Even later zien
we onze 'wintergasten'. Op een gegeven
moment stopt de Kok en zet hij de motor
stil. Duizenden brandganzen scharrelen
hun 'kostje' bij elkaar. Steeds hoor je
enkele ganzen roepen. "Dat zijn de
wakers", zegt de beheerder. "Als zij alar
meren, gaat de hele vlucht op de wie
ken". De witte koppen van de ganzen
schitteren in het stralende zonnetje. Het
gezicht contrasteert nog sterker door de
zwarte hals en borst die deze vogels ken
merkt. Plotseling lijkt het wel of er een
vliegtuig gaat opstijgen. Een oorverdo
vend gekakel klinkt om ons heen. De
lucht ziet zwart van de ganzen. In een
ongeordende vlucht zwermen ze een paar
honderd meter van ons vandaan om dan
weer neer te strijken. Als de zaak wat tot
rust is gekomen rijden we verder. Dit
beeld herhaalt zich nog enkele keren
deze morgen. De ganzen grazen voorna
melijk op de strook grasland onder aan
de buitendijk. De grasmat is hier van een
zeer goede kwaliteit. De runderen en
paarden hadden dat ook in de gaten en
prefereerden dit malse gras boven het
geen ze op de rest van de slikken konden
nuttigen. Wil men echter een verruiging
van de Slikken voorkomen, dan moeten
de grazers zich over het gehele gebied
verspreiden. Staatsbosbeheer besloot in
te grijpen en liet een 5,5 kilometer lang
raster aanbrengen. De ongeveer 150 ha
grasland is middels poorten van ruim 20
meter wel open te stellen voor de runde
ren en paarden. Dit wordt gedaan in
strenge winters als blijkt dat de rest van
het gebied niet kan voldoen aan de vraag
naar voedsel. Deze maatregel conflicteert
op dat moment niet met het bezoek van
ganzen aan het terrein, daar deze bij een
dergelijke koude verder in zuidelijke
richting trekken.
Later in de morgen staan we aan de
oever van de Grevelingen. Voor ons kab
belt het blauwe water van het Grevelin-
genmeer in het lichte briesje. De zilte
geur van het water prikkelt onze zintui
gen. De drassige oever is zover we kun
nen zien bedekt met schelpen. Allerlei
soorten vogels stappen bedrijvig langs de
wateriijn op zoek naar voedsel in de
weke bodem. Een eindje van ons van
daan koestert een aantal Heckrunderen
zich in het novemberzonnetje. In de
verte horen we de ganzen nog steeds te
keer gaan. Een vlucht watervogels gaat
op de vleugels en scheert over het water
heen. Even is de lucht om ons heen
gevuld met vogels. Een honderd meter
verder strijken ze weer neer.
Veel te gauw start de Kok de motor; we
moeten hoognodig naar huis. Ongemerkt
is het tegen twaalven geworden.
I Henk Koppelaar
De uitslag van de zoutwaterviswedstrijd
van hengelaarsvereniging 'Krammer'
gehouden op 6 december.
Ook dit jaar wil RADIO ROGOS, de
omroep voor het verzorgingshuis 'De
Goede Ree', de bejaardenhuisvesting 'Het
Oudeland' en het verpleeghuis 'De
Samaritaan', de bevolking van het eiland
Goeree-Overflakkee in de gelegenheid
stellen een kerst- of nieuwjaarswens aan
te bieden.
1
2
3
3
5
T.v.d.Poel35 cm
C. v.d. Welle29 cm
A. Bruinsma27 cm
J. Kieviet sr27 cm
J. Kieviet jr19 cm
De overige deelnemers behaalden geen
vangstresultaat.
De volgende wedstrijd is de surprise
wedstrijd op 13 december, waarvoor de
inschrijfdatum is verstreken. Afhalen
wedstrijdkaarten bij Café Zaaier te Mid-
delhamis van 8.30 tot 9.30 uur; vissen
van 10.30 tot 14.30 uur in de haven van
Middelhamis.
Nadere informatie over de wedstrijden
bij: T. v.d. Poel, H. J. van Beierenlaan
15, 3244 XH Nieuwe Tonge, tel. (0187)
652492; voor lidmaatschappen: J. Kie
viet, Oudelandsedijk 33, 3245 ZG Som-
melsdijk, tel. 485375.
Het is gebleken dat een warm en meele
vend gebaar door middel van een groet,
door onze bewoners bijzonder wordt ge-
Z^'^i^^tol °- *^-"-n or^ze bewo-
welkom nieuwjaarswensen voor het personeel zijn van harte
Kerstprogramma wordt uitgezonden op Ie en 2e Kerstdag-
meuwjaarsprogramma wordt uitgezonden op nieuwjaarsdlg, 2 en 3
^ZZ::^:^^^^^^^^^^ °P ^^"- voor .njd.ga9tonb^naar
U kunt ook telefonische reageren: (0187) 488200 of 484986.
BON
Onlangs hebben leerlingen van de
School met de Bijbel te Sommels-
dijk het project 'Vermijden en
Bestrijden' van de Nederlandse
Brandwonden Stichting afgerond.
Zij deden dat door deel te nemen
aan het examen dat een consulente
van de Nederlandse Brandwonden
Stichting kwam afnemen.
'Vermijden en Bestrijden', speciaal ont
wikkeld voor leeriingen van de groepen
7 en 8 van het basisonderwijs, wil kinde
ren zich bewust laten worden van het
risico brandwonden op te lopen.
Daarnaast wordt in het lespakket duide
lijk de nadruk gelegd op wat men moet
doen als er toch sprake is van een brand
wondongeval.
De lessen werden gegeven door kaderin-
structrice Atie Hollaar, geassisteerd door
Tiny Blok.
De leeriingen die het BRANDwonden-
MEESTER-diploma:
Karin Bakelaar, Quintus Blok, Erwin
Blom, Hetty den Breejen, Diana van
Dijk, Andrea van Driel, Hanneke
Drooger, Wulfert van Duijn, Mark van
Eesteren, Erwin Grootenboer, Eline de
Haan, Eveline Hagoort, Cor Jansen, Jan
Arie de Jong, Niels Joppe, Willem
Joppe, Willem Kieviet, Eric Koppelaar
Annehes Koppenaal, Peter Koudstaal,'
Jeroen van der Laan, Rianne Mulder
Manette van de Nieuwendijk, Hanneke
Nieuwland, Dennie van Nimwegen,
Paula van Nimwegen, Johannes Nipius!
MIDDELHARNIS
Naam:
Adres:
Woonplaats:
Vraagt een plaat aan voor:
Uit het gestelde dubbeltal, ds. J. Karels
uit Oudemirdum en ds. M. Karens uit
Werkendam, werd op de gehouden
ledenvergadering van de Geref. Gemeen
te een beroep uitgebracht op ds. M.
Karens.
adres:
Johnny van Rees, Jan Rottier, Mieke van
der Slik, Gerrit Terreehorst, Ellen Ver
wijs, Mark Verwijs, Sara Vogelaar, Niels
Volwerk, Martin Vroegindeweij, Renda
van der Vlugt, Jorina Wittekoek, Roy
Ytsma.
De plaat is bestemd voor Kerst-/Oud-
Eventuele Kerst-Nieuwjaarsgroet:
en Nieuw-uitzendingen
Muzikale keus:
Reservekeus:
ROGOS, KONINGIN JUUANAWEG 59, 3245 KA SOMMELSDIJK
T^ «-
;'*'^-
buizenden
qanzen bezoeken
de Slikken Van flakkee
